<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp;Bilim insanlarının Bombus veya tüylü arı olarak birinen arı türüyle ilgili yaptıkları araştırmada, arıların birbirlerine yiyecekleri nasıl bulacaklarını öğrettikleri bir kültüre sahip olduğu öne sürüldü.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Dahası:&nbsp;Araştırmayı yöneten Alice Bridges, "Karmaşık konuları öğrenme becerisinin yalnızca insanlarda bulunduğu düşünülüyordu. Ancak bu deneyle yaban arılarının da karmaşık bir konuyu sosyal olarak öğrenebildiğini görüyoruz"&nbsp;açıklamasında bulundu.</li></ul>

Aposto Gündem

<a fr-original-style="" href="https://www.linkedin.com/in/mine-durusu-tanriover-53015336/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Prof. Dr. Mine Durusu Tanrıöver</a>Dünya sıcaklık rekorları kırarken istilacı sivrisineklerle ilgili haberler de yoğun bir şekilde gündeme gelmeye başladı. Tropik iklimlerde yaşayan ve daha önce karşılaşmadığımız sivrisinek türleri hızlı bir şekilde ülkemizi istila ediyor. Aedes aegypti (sarı humma sivrisineği) ve Aedes albopictus (Asya kaplanı sivrisineği) türleri iklim krizi nedeniyle yayılım alanlarını genişleterek Avrupa’da etkili olmaya başladı. Chikungunya, zika ve deng humması etkenlerini taşıyan bu sivrisinekler sıklaşan sıcak hava dalgaları, uzayan ve ısınan yaz mevsimi ve seller nedeniyle uygun yaşam şartları bularak hızla yayılıyor. Sıcaklık artışları bu sineklerin daha hızlı üremelerine, daha uzun mesafe uçmalarına, daha çok ısırmalarına ve taşıdıkları virüslerin de daha hızlı çoğalmasına yol açıyor.&nbsp;Asya kaplanı sivrisineği, dünyada bilinen en istilacı sivrisinek türü.&nbsp;Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi'nin <a fr-original-style="" href="https://www.ecdc.europa.eu/en/news-events/increasing-risk-mosquito-borne-diseases-eueea-following-spread-aedes-species" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">güncel raporuna göre</a> 2013 yılında 114 bölgede etkin olan Aedes albopictus, 2023 itibariyle 337 bölgede etkisini göstermekte. Aedes albopictus’un iklim değişikliği nedeniyle giderek kuzeye doğru etkisini artıracağı öngörülüyor. Enteresan bir bilgi olarak vermek gerekirse Aedes albopictus’un bu kadar hızlı yayılmasının nedeni sinek yumurtalarının kullanılmış lastikler ve şans getirdiğine inanılan bambular içinde Avrupa’ya gelmesi ve iklim krizi nedeniyle hızla bu coğrafyaya uyum sağlamaları! İşin kötüsü bu sivrisinekler en küçük su birikintilerinde üreyebildiği için kontrolü oldukça zor. Evlerin içindeki vazolar, saksılar gibi su birikintilerinde bile uzun süre yaşayıp saklanabiliyorlar.&nbsp;Sivrisineklerle mücadelede ekolojik yöntemler henüz yaygın olarak kullanılmadığı için böcek zehirlerinin uygulanması şimdilik kaynak kontrolünde gerekli gözüküyor. Gerek ev içinde gerekse de dış ortamda durağan suların yumurta ve larvalar için bir üreme alanı haline gelmesine izin vermemek önemli. Bunun yanında kişisel koruyucu önlemler arasında yataklarda koruyucu sinek ağlarının kullanılması, camlara ve kapılara sinek teli takılması ve uyumadan önce odaların bu açıdan kontrol edilmesi, riskli bölgelerde cildi açık bırakmayacak kıyafetlerin giyilmesi ve sinek kovucu ürünlerin uygun şekilde kullanılması yer alıyor.Bugünlerde sıcak hava ilişkili sağlık sorunları da gündemimizin ana konuları arasında. Gözlemim o ki, sıcağın yol açabileceği klinik tablolar çoğu zaman başka hastalıklarla karıştırılabiliyor, bu da önlem alınmasını ve tedaviyi geciktiriyor. Ciltte döküntüler, bacaklarda ödem ve kramp gelişmesi sıcak ilişkili hastalıklar açısından ilk alarm bulgusu olabilir. Kişi baş dönmesi ve sersemlik yaşayabilir, hatta bayılabilir. Daha ileri evrede bulantı, kusma, ishal, baş ağrısı, belirgin güçsüzlük ve uykuya meyil gelişebilir. Özellikle bu tablo mide-bağırsak enfeksiyonları ile karıştırılabilir.&nbsp;Sıcak çarpması, en tehlikeli sıcak ilişkili hastalıklardan biridir ve ölümcül olabilir.&nbsp;Özellikle kronik hastalıkları olan daha yaşlı kişiler etkilenir. Ancak genç ve sağlıklı olmasına rağmen sıcak ve nemli havada aşırı egzersiz yapan kişilerin de sıcak çarpması yaşayabileceği unutulmamalıdır. İç vücut sıcaklığının 40 derece’nin üzerine çıkması ile birlikte bilinç bulanıklığı, bilinç kaybı ve nöbet gibi nörolojik bulgularla karakterizedir. Kalp ve solunum hızı artar, kan basıncı düşebilir. Halsizlik, güçsüzlük, uykuya meyil, idrar miktarında azalma, kanamalar, aşırı kuru bir cilt görülebilir. Eğer kullanılan ilaçlar fizyolojik uyum mekanizmalarını da engelliyorsa sıcak çarpması çok daha hızlı gelişebilir. Özellikle kronik hastalığı olan ve ileri yaşlı kişilerde bu semptomlar fark edilirse zaman kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurmakta fayda vardır. Sıcak çarpması durumunda vücudun hızla soğutulması hayati önem taşır.Görünen o ki, iklim değişikliğinin sağlığımız üzerindeki etkilerini günlük hayatımızda giderek daha çok hissedeceğimiz bir döneme girdik. Maalesef sera gazı salımını azaltmakta başarılı olamadıkça değişen dünya şartlarına uyum sağlamak da giderek zorlaşacak. ‘Kolektif umursamazlığımızdan’ hızla kurtulup bu yeni dünyaya uyumlanmak ve dünyanın yaşanabilir bir gezegen olarak kalmasını sağlamak için fosil yakıtların kullanımını durdurmak zorundayız. Daha da geç kalmadan...

Dünyahali

Kolektif umursamazlığımızdan hızla kurtulmalıyız.

Rekor Kıran Sıcaklıklar ve Sınır Tanımayan Sivrisinekler

Samsun Tarım ve Orman İl Müdürlüğü’nün kanola yetiştiriciliğinde karşılaşılan en önemli zararlılardan olan bakla zınnıyla ilgili üreticiyi bilgilendirmek için yaptığı açıklamada ilaçlı mücadele bal arılarına zarar verdiği için <a fr-original-style="" href="https://www.tarimdanhaber.com/kanola-yetistiriciliginde-verimi-dusuren-bakla-zinni-zararlisina-karsi-onemli-uyari" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">önerilmedi</a>. Üreticinin biyoteknolojik mücadeleyi tercih etmesi gerektiği belirtildi.&nbsp;<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neden?&nbsp;Üretim alanlarından birini inceleyen Samsun İl Tarım ve Orman Müdürü İbrahim Sağlam’ın açıklamasına göre en erken çiçeklenen kışlık yağlı bitkiler arasında bulunan kanolada bakla zınnı böceği çiçekte bulunan polen erkek ve dişi üreme organlarını yiyerek bitkinin meyve tutumunu engellemektedir. Dolayısıyla verimi önemli oranda azaltmaktadır. Böceğin öğle saatlerinde hareketli olduğu bilindiği için üreticilerin tarla kontrollerini bu saatlerde yaparak bakla zınnı tespit etmeleri durumunda ilaçlı mücadeleden kaçınmaları gerektiği belirtildi.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Nasıl?&nbsp;Bakla zınnı mücadelesinde toprak işlemesi; toprakta bulunan yumurta, larva ve ergin popülasyonunun düşmesine yardımcı olmaktadır. Erginlerin az hareketli olduğu sabah saatlerinde ağaçlar altına bez örtüler serilerek ağaçlar kuvvetlice silkelenir ve toplanan erginler imha edilebilir. Biyoteknolojik mücadeledeyse ağaçların altına mavi renkli kaplar veya leğenler yerleştirilir ve bu kaplar yarısına kadar suyla doldurulur. Ergin böcekler mavi renge yönelecekleri için kaplardaki suya düşerler. Suya düşen böcekler toplanarak imha edilir. Kimyasal kullanımı bal arısı kaybına sebep olduğu için önerilmiyor.</li></ul>

apéro

Kanola yetiştiriciliğinde verimi düşüren bakla zınnı böceğine karşı üreticiyi bilgilendirmek için açıklama yapıldı.

Kanola yetiştiriciliğinde bakla zınnı mücadelesi

• Küresel gıda krizine bir çözüm olarak gıda tedarik zincirini dönüştürmek için böcekleri kullanmayı hedefleyen Estonya merkezli foodtech girişimi <a fr-original-style="" href="https://techcrunch.com/2022/10/07/flyfeed-angel-round/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">FlyFeed</a>, tohum yatırım turunda 3 milyon avro yatırım aldı. Yeni yatırım ile girişim, operasyonlarını başlatmak için Vietnam’da endüstriyel boyutta bir böcek çiftliği kurmayı hedefliyor.<img src="https://images.aposto.com/2022/9/3/1665605687329.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.64" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">FlyFeed'in CEO'su Arseniy Olkhovskiy / FlyFeed<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ne yapıyor? İklim krizi, ekonomik kriz ve çeşitli jeopolitik krizler nedeniyle bugünün ve geleceğin nesiller için gıda sağlamak giderek daha zorlaşıyor. Buna bir çözüm oluşturmak için foodtech ve agritech girişimleri de yeni protein alternatifleri ve çevre dostu yaklaşımlar geliştiriyor. FlyFeed de hayvan ve evcil hayvan besinleri için kara asker sineklerinden böcek proteini, yağ ve gübreler üreterek insan gıdasını dönüştürmeyi planlıyor. Buna göre, Vietnam’da kurulacak ilk çiftliğin böcek yağı, protein unu ve gübreler dâhil yılda 17,5 bin tondan fazla ürün üretmesi bekleniyor.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Önemi: Hayvan yemi için küresel protein pazarının 2030’a kadar 437 milyar avroya ulaşması bekleniyor; ancak yönetmelikler, hava koşullarına, jeopolitik durumlara ve lojistiğe de bağlı olan soya ve balık unu gibi tarım için olağan protein kaynaklarını sınırlandırıyor. Bu nedenle, yeni protein kaynaklarının geliştirilmesi ve geleceğe yönelik sürdürülebilir bir yaşam &nbsp;için böceklerin uygun bir alternatif olabileceği değerlendiriliyor.</li></ul>

Quando

<img src="https://images.aposto.com/2021/10/6/1636205190124.png" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.35" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Bu sabahtan beklentileriniz bazılarınız için tatlı bir morning wood, bazılarınız için kocaman bir kahvaltı, bazılarınız için öğlene kadar uyumaktı. Ama hayır! Bu sabah derisi çıtır, kafasında anteni koca kıskaçlı bir böceksiniz. Ne olduğu hakkında hiçbir fikriniz yok ama dün gece güzellik uykusuna yatan prensesten eser yok. Tek yapabildiğiniz salgılarınızı çarşaflara süre süre yatakta dört dönmek. Kafka‘nın Dönüşüm‘ü film olsa ilk sahnede fonda çalması muhtemel şarkılar tadında karanlık mı karanlık bir liste yaptık sizlere.<a fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/playlist/7dkPPl0lyBCVI9S8SIEhKG?si=29fb57d89b1d45ae" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2021/10/2021-11-06T13:25:36.127Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>

Dün bir arkadaşımla gece yürüyüşü yaparken, insanların gerçekten sabah insanı ve gece insanı olarak ikiye ayrılıp ayrılmadığını tartışıyorduk. Ben katıksız bir sabah insanıyken, kendisinin bir gece kuşu olmasından muhtemel taraflarımız belliydi. Bana öyle geliyor ki, aslında özümüzde olan dinamikler, güne güneşle başlamamızdan yana. Fakat yarattığımız dünyada gece mefhumunu yerle bir ettiğimiz için, eğer özel olarak dikkat etmezsek bu dengenin geceye kayması çok muhtemel. Geceleri karanlığı deneyimlemek yerine, kendimizi ekran ışıklarına ve led lambalara maruz bırakmamızdan sebep, bedensel ve zihinsel olarak uyku halini öteleyebiliyoruz. Bir yandan da bazı araştırmalar diğer arkadaşımın savunduğu gibi, insanların evrimsel süreçte bu konuda farklı tandanslar geliştirdiği yönünde. Velhasıl bu tartışma 'öz'ümüzün ne olduğuna kadar uzar gider. O yüzden, kafamı karıştıran pek çok konuda yaptığım gibi, gözümü bizden çok daha deneyimli dünyalılar olan bitkilere çeviriyorum. Bitkiler gece ve gündüz bitkileri olarak ikiye ayrılır mı? Bir bitki çiçeklerini neden gece açmayı tercih eder? Geceleri koku yayan sarmaşıklar neyin peşinde?&nbsp;Belki bitki stratejilerinin derinliğinde, insanlığımızın özüne dair bir şeyler yakalarız.&nbsp;Bildiklerimizden başlayalım. Bir bitkinin gösterişli hale bürünmesi ve cezbedici kokular yaymasının arkasında polinatörlerine yani tozlayıcılarına yönelik bir davetkarlık yatar. Tozlayıcı çoğu zaman burnunu bir çiçekten diğerine sokan bir böcek türüdür. Nadiren bir kuş türü ya da yarasa da olabilir. Tüm bu canlıların genel özelliği mobilitelerinin yüksek olmasıdır ki polenleri olabildiğince geniş alanlara hızla yayabilsinler. Bitkilerin çiçek kısmı aslen, olabildiğince albenili renklere ve kokulara sahip olan üreme organlarıdır. Bitkiler polinatörleriyle iş birliği içerisinde evrimleştiğinden, her bir bitki kendi polinatörünü çekecek stratejilere sahiptir. Yarasa, güve gibi geceleri aktif olan tozlayıcılara sahip bitkilerin, güneş battıktan sonra çiçeklerini açması ve kokularını salması bu sebeptendir.&nbsp;Güneş battıktan sonra açan bir çiçeğe rastlıyorsanız, tozlayıcısıyla o saatler için randevulaştığını hayal edebilirsiniz.&nbsp;Belki bir insanın gece insanı olması da, kendi türünden ya da başka türden canlılarla, ya da iç dünyasıyla o zamanlarda bağ ve ilişki kurabilmesiyle ilintilidir. Belki bu mevzunun genetik temeli, uzak atalarımızın meslekleri, uğraşları, kurmaları gereken ilişkiler ve günün hangi saatlerinde aktif olduklarına kadar uzanıyordur. Kim bilir... İnsanlar zor, bitkilerden devam ediyorum.Gececil bitkileri ve hayvanları gözlemlememize alan sağlayacak ve gece ile olan bağımızı derinleştirecek bir bahçe fikriyle felsefeden aksiyona geçiş yapalım. Konseptin ismi "Ay Bahçesi". Yazılı kaynaklarda ilk olarak İngiliz bir peyzaj mimarı tarafından kullanılan bu adlandırma, gececil bitkilerin derlendiği ve ay ışığındaki görünürlüğün ön planda olduğu bir bahçecilik anlayışını ifade ediyor. Bir ay bahçesini oluşturan ögeler hayal gücünüze kalmış fakat genel olarak,<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Beyaz, açık renkli ve geceleri açan çiçekler&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Gümüşi ya da boz renkli çalılar ve yeşillikler</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Geceleri koku salan bitkilerden oluşan bir bahçe hayal edebilirsiniz.</li></ul>Ay ışığında tadını çıkarmak isteyeceğiniz böyle bir bahçeyi rüzgar çanlarıyla ya da ufak bir gölet veya şelaleyle de süsleyebilirsiniz. Maksat gecenin kendine has karanlık büyüsünü, başrolü bitkiler olan bir deneyime çevirmek.Sizi gecenin gerçekliğiyle yaklaştıracak bir ‘ay bahçesi’ için yapacağınız kurgulamalar kişisel seçimlerinize ve imkanlarınıza göre şekillenebilir. Bu uygulama için bahçenizin bir köşesini değerlendirebilirsiniz ya da bir saksıda ufak bir ay bahçesi oluşturabilirsiniz. Böyle bir bahçe maliyeti yüksek bir peyzaj uygulaması olmak zorunda değil. Erişiminizde olan, sezona uygun beyaz çiçekli bitkileri, yabani otları ve buzlu, gümüşi çalıları kullanarak denemeler yapabilirsiniz. Denemelerinizi paylaşmak isterseniz, mailin altındaki yayıncıya ulaşma butonu emrinize amade &lt;3 . Her ne kadar estetik bir kurgudan bahsetsek de, seçimlerinizde bitkilerin ve vesile olduğunuz ekosistemin ihtiyaçlarını merkeze koymayı da unutmayın.&nbsp;Bir şeyleri kontrol edebildiğimiz düşüncesi, bizde üstün olduğumuz yanılsamasını yaratabiliyor. Kendimizi herhangi bir şeyden üstün görmenin tehlikesi ise, o şeyle paylaşabileceğimiz pek çok ilişkilenme olasılığının üzerini çizmek oluyor. Tabiatla olan her diyaloğumuzda da bu iç eleştiriyi yapmanın kıymetine inanıyorum.&nbsp;Yazıyı ay bahçenizde yer verebileceğiniz bazı bitkilerin listesiyle sonlandıralım.Şimdiden güzel geceler!<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/abohemianpeasant/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://images.aposto.com/2021/9/4/1634820495859.jpeg" width="550" style="width: 100%; max-width: 550px; vertical-align: middle; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="Infinity" fr-original-style="width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a> <ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Beyaz mehtap sefası (Ipomoea alba) &nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Parfüm çiçeği &nbsp;(Cestrum nocturnum)</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Beyaz gül</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Boru çiçeği &nbsp;(Datura stramonium)</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Trompet çiçeği &nbsp;(Brugmansia)</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Gece orkidesi &nbsp;(Epidendrum nocturnum)</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Akşam sefası &nbsp;(Mirabilis jalapa)</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ak zambak</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Sümbülteber</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kardelen</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Beyaz çiçekli fare kulağı</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Beyaz ağlayan kalp çiçeği</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Beyaz nergis</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Beyaz ortanca</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Filbahri çiçeği</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Beyaz manolya</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Civanperçemi</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yavşan otu</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kül çiçeği</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Alacalı ağustos zambağı</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Gümüşi taflan</li></ul>

böcek ile ilgili hikayeler