Geçtiğimiz günlerde, Los Angeles’ta yaşları 10 ile 16 arasında değişen dört okul arkadaşından oluşan&nbsp;The Linda Lindas grubunun Los Angeles Halk Kütüphanesi’nde verdiği konserden bir bölüm viral oldu.&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://youtu.be/J5AhU5Q7vH0" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">“Racist, Sexist Boy”</a>&nbsp;adlı parçalarında, okulda yaşadıkları ırkçı deneyimi çığlık çığlığa müziğe aktaran The Linda Lindas’ın bu genç yaşta hissettiği öfke, 90’larda yanan Riot Grrrl&nbsp;ateşini canlı tutuyor. Riot Grrrl, o öfkenin hikâyesi.Bandı 30 yıl geri sarıyoruz. 90’ların başında grunge grupları, punk rock ve heavy metal’den ilham alan patlayıcı bir sound’u Seattle’dan dünyaya yayarken, şehrin 100 kilometre güneybatısındaki Olympia’da, etkisi ilerleyen yıllarda ana akıma sızacak bir hareket uyanıyordu: Riot Grrrl.Punk’ın enstrüman çalmayı bilsin bilmesin, herkesi sahneye çıkıp fikirlerini tavizsiz biçimde ifade etmeye çağıran duruşu teoride çok kapsayıcı görünse de yerel punk sahneleri pratikte erkek egemendi. 70’lerden itibaren kendini müzikle var edebilmiş kadın figürlere rağmen, rock’ın erkek müzisyeni ilahlaştırıp kadınları onun ışığında pervane olarak gören tavrı sürüyordu. Olympia başta olmak üzere, Washington eyaletinin müzik çevrelerinin güçlü iletişimi, 1991’de punk sahnesindeki kadınların bir araya gelip sahnedeki cinsiyetçiliği konuştuğu bir buluşmaya vesile oldu. Cinsel saldırıların arttığı, kadınların üreme hakları üzerindeki tartışmaların güncel politik gündemin parçası olduğu bir dönemde, punk’ın kendin-yap ruhuyla birbiri ardına ortaya çıkan feminist fanzinler; tecavüz, ensest, kürtaj, yeme bozuklukları gibi tabu sayılan konuları gündeme getiriyor, etraflarında halka halka genişleyen bir topluluk oluşturuyor ve kadınları seslerini yükseltmeye çağırıyordu.<img src="https://images.aposto.com/2021/4/2021-05-27T07:17:34.573Z_sm.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" alt="Riot Grrrl mini-zine" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Riot Grrrl<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">1991’de ilk defa düzenlenen ve Kuzey Amerika’da 20 şehre uğrayan Lollapalooza festivalinin kadrosunda sadece bir kadın müzisyen varken Olympia’daki International Pop Underground Convention kapsamında gerçekleşen “Girl Night”ta tamamı kadınlardan oluşan gruplar sahne alıyordu. Bikini Kill, Bratmobile, L7, Heavens to Betsy, 7 Year Bitch gibi gruplar Riot Grrrl’ün öncüleri olurken, şarkılarında dile getirdikleri, politik duruşları, konserlerinde bedenlerine "SÜRTÜK" ve "TECAVÜZ" gibi sözcükler yazmaları medyada eleştiri sağanağına tutulmalarına yol açıyordu. Riot Grrrl, ana akımda erkek nefretiyle dolu bir grup şiddet yanlısı radikal feminist olarak lanse ediliyor, bu kadınların gençlere kötü örnek olarak toplumun ahlakını tehlikeye attığından bahsediliyor, hareketin önemli figürlerinden; Bikini Kill’in kurucusu Kathleen Hanna ile ilgili babasının tecavüzüne uğradığı gibi yalan haberler yapılıyordu. Diğer yandan Bikini Kill konserlerinde mikrofonu alan seyirciler taciz hikâyelerini paylaşıyor, Seattle’lı punk grubu The Gits’in solisti Mia Zapata konser çıkışı evine dönerken cinsel saldırıya uğrayıp öldürülüyor, kadınlara yönelik şiddet tırmanıyordu.Riot Grrrl gruplarının çoğu, geleneksel medyaya sırt çevirerek özel hayatlarının didiklenmesinden kaçınmaya çalıştı. Medyada toplum ahlakını bozma söyleminin ekseni başka topluluklara kaydı. Hareketin ortaya çıkardığı ticari potansiyel fark edildi ve “Riot Grrrl” fanzininde yer alan ifadelerden biri olan “girl power”, Spice Girls ile dünyaya pazarlandı.Olympia’da feminizm ve punk estetiğinden beslenerek vücut bulan Riot Grrrl, değişip dönüşerek kültürel bir itici güç olmaya devam ediyor. Onun izlerini, kendi deneyimini tabulardan ve toplumsal kabullerden bağımsız bir şekilde müziğe aktaran her kadında görmek mümkün. İster 10 yaşında olsun ister 50.

Duende

90'larda yanan ateş hâlâ canlı.

Olympia’dan yükselen ses: Riot Grrrl

Alıp Başını Gidenler, 20’li yaşlarında üreten, yeni şeyler deneyen, seslerini duyuran/duyurmaya çalışan sanatçı, yaratıcı, akıllı, yenilikçi,girişimci arkadaşlarımızın yeri. Burada olabilmeniz için dahi olmanız ya da çocuk aktör olmanız gerekmiyor. Kendiniz olun yeter.&nbsp;İlkokulun ilk günü tanıştığım Büge ile yaklaşık 8 senedir görüşmüyorduk ama pandemi gelip çatmadan araya bir buluşma sıkıştırıp geçmiş günlerimizi ve hayallerimizi paylaşmayı başarmıştık, o günden beri de iletişim halindeyiz. Bilgi Üniversitesi’nden Genetik ve Biyoloji mühendisliği mezunu olan Büge, şu an Bahçeşehir Üniversitesi’nde sinirbilimi okuyor. Ama hayatını bilime adamış olan bu 20’liğimizin tek merakı bu değil. Üniversite yıllarında, derslere boğulduğunda, <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwMTMyYTY5MzcxNTc2MDAwNjc2ZjhkYyZ1c2VyPTYwMTE4ZDljMzcxNTc2MDAwNjcyMzRlYyZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cuaW5zdGFncmFtLmNvbSUyNTJGbm9yYWJyYW5kLmNvJTI1MkY="">Nora</a> adında bir t-shirt markası başlattı. Ben ders yapmamak için dizi izlerim, Büge ise koca bir marka yaratmış işte… Mimar olan babasından aldığı teknik destek ile aldığı giysilerin üzerine çizimler yapmaya başladı. Sonrasında, arkadaşlarının da önerisiyle bir tekstil atölyesi ile anlaşıp işi daha da büyüttü.&nbsp;&nbsp;Şimdi ise yoğunlaştığı projenin adı <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwMTMyYTY5MzcxNTc2MDAwNjc2ZjhkYyZ1c2VyPTYwMTE4ZDljMzcxNTc2MDAwNjcyMzRlYyZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cuaW5zdGFncmFtLmNvbSUyNTJGYWJzdXJ0dXl1bSUyNTJG"">absürt uyum</a>. Pandemi döneminin ortasında başlattığı bu fanzin gündelik temaların işlendiği ve aslında kendi ismini çok duyurmamış sanatçıların ve yazarların kendi düşüncelerini işlediği bir platform.&nbsp;“absürt uyum, benim için hayat boyu sürecek bir projenin ilk adımı denilebilir aslında,” diye anlatmaya başladı Büge. “Amacım, hem uzakta kalmış belki düşüncelerini hiç paylaşmamış kişiler için birlikte konuşabileceğimiz bir yer yaratmaktı, aynı zamanda farklılıklar içinde uyumu gösterebilmekti.”20’li yaşlarında olmanın getirdiği yeni şeyler deneme cesareti ile atıldı Büge aslında bu iki projeye de. Her ay bastıracağı fanzinlerin ilki bu ay sonu çıkıyor. Eğer içinizdeki sanatçıyı çıkarmak istiyorsanız ve bu platform’a dahil olmak istiyorsanız, absürt uyum’a mesaj atabilirsiniz.

20'lik

Hayatını bilime adamış olan bu 20’liğimizin bir başka merakı da insanların kendilerini özgürce ifade edebilmelerini sağlamak. 

Büge Erel’in kendini ifade etmek isteyen sanatçılar için başlattığı platform: absürt uyum

Alternatif rock’ın dev ismi Sonic Youth, farklı sanat disiplinlerinin birbirini beslediği New York sahnesinden büyük bir plak şirketine giden yolda, 80’ler boyunca beş bağımsız albüm yayımladı. Kuruluşundan itibaren görsel sanatlarla iç içe olan grubun, büyük bir plak şirketinden çıkan ilk albümü Goo, Sonic Youth’un bir önceki albümü Daydream Nation ile yakaladığı ivmeyi güçlendirdi, ana akımın kapılarını ardından gelecek alternatif rock ve grunge grupları için araladı, Raymond Pettibon imzalı kapağıyla da ikonikleşti.<figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2021-03-04T19:42:33.458Z.jpeg" alt="Maureen Hindley and David Smith"><figcaption>Maureen Hindley and David Smith, 1966 Kaynak: Green and Black Music</figcaption></figure><hr>1980’lerde adını duyurmaya başlayan Raymond Pettibon, punk dünyasının aşina olduğu bir isim. Ağabeyi, Black Flag kurucusu Greg Ginn’in sahibi olduğu SST Records bünyesindeki gruplara poster ve albüm kapakları çizerek tanınan Pettibon, Black Flag logosunun da yaratıcısı. Sonic Youth kurucularından Kim Gordon, Pettibon’un işlerini o dönemde takip ettiği fanzinlerden biliyor; hatta Artforum dergisinde kendisiyle ilgili bir yazı da yazmış. Çizgi roman estetiğindeki kare, 1960’larda Manchester’da beş çocuğu öldüren seri katiller Ian Brady ve Myra Hindley’nin davasında tanık olan Maureen Hindley ve David Smith’in bir fotoğrafından hareketle çizilmiş. “Kız kardeşimin erkek arkadaşını çaldım. Her şey kasırga gibi hızlı oldu. Bir hafta içinde ailemi öldürüp yola düştük,” cümleleriyle iyice karanlıklaşan kapak, Geffen Records’ın hoşuna gitmese de yayımlanıyor ve geçtiğimiz yıl 30. yaşını kutlayan albümün alametifarikası oluyor.<figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2021-03-04T19:43:49.521Z.jpeg"><figcaption>Sonic Youth Goo kapak Kaynak: Discogs</figcaption></figure><hr>Sonic Youth üyesi Lee Ranaldo, albüm kapaklarının tutku duydukları şeyleri dinleyiciyle paylaşmanın bir yolu olduğunu söylüyor. Her zaman sanat dünyasıyla iç içe olan grup, bunu albümlerinde Gerhard Richter, Mike Kelley, Raymond Pettibone, Richard Prince gibi sanatçılarla çalışarak gösteriyor. Thurston Moore ise, gerçek bir fotoğraftan uyarlanan tek bir karenin birçok anlatıma olanak sağlamasının gücüne dikkat çekiyor.Pettibon’un Goo'daki izi sadece kapak tasarımında değil. Albüm ve içerdiği My Friend Goo şarkısı, adını sanatçının 1989 tarihli kısa filmi Sir Drone’da yer alan bir karakterden alıyor. Goo aslında Sonic Youth’un albüm için düşündüğü ilk isim değil. Grubun aklındaki asıl isim, Geffen’in değiştirmeleri için yana yakıla kapılarını aşındırdığı Blowjob?. Sonic Youth bu adı, bağımsızlıklarını büyük bir plak şirketine “sattıkları” için uygun görmüş.Goo'nun kapağı, Seinfeld’den The Simpsons’a, popüler kültürün hayat damarlarını oluşturan birçok yapımdaki karakterlerle birleştirilerek tekrar tekrar çizildi. Grup 2020’de, albümün 30. yılında, bu uyarlamaları bir kitap hâline getirmek istediğini ama pandemi nedeniyle önceliklerinin değiştiğini açıkladı. Bir gün Goo parodilerinden oluşan bir kitap yayımlanırsa, içinde Darth Vader’dan Taylor Swift’e birçok pop kültür figürünün olması kaçınılmaz. Pettibon, kapağın artık ayrı bir yaşam sürdüğünü söylüyor. Spin’e verdiği röportajda dediği gibi, “Goo’dan kaçmak imkânsız.”&nbsp;

Onun artık ayrı bir yaşamı var.

30 Yıldır Eskimeyen Kapak: Goo

• Amy Poehler'ın yönetmen koltuğunda oturduğu ve yardımcı rollerden birini üstlendiği Netflix orijinal filmi Moxie, 3 Mart'ta kataloğa ekleniyor. Film, on altı yaşındaki utangaç bir kızın, okulundaki cinsiyetçiliğe isyan eden bir fanzin çıkarması hakkında. Ben olsam kaçırmazdım.

fanzin ile ilgili hikayeler