<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp;&nbsp; Güneydoğu Asya ülkesi Laos'ta partileriyle bilinen Vang Vieng'de İngiltere, Avustralya, Danimarka ve ABD'li 6 turist metanol zehirlenmesi yüzünden hayatını kaybetti.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Geniş açı: Sınır Tanımayan Doktorlar örgütüne göre her yıl Güneydoğu Asya'da buna benzer binlerce vaka yaşanıyor. Yerel üreticilerin ucuz alkol üretmek için metanol maddesindeki zehirleyici seviyeyi azaltma konusunda gerekli özeni göstermediği iddialar arasında.</li></ul>

Aposto Gündem

<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp;Çin merkezli doğalgaz tedarikçisi Shenergy, mutfaklardan çıkan gıda atıklarını “yeşil metanol” isimli bir gemi yakıtına dönüştürecek bir tesis kuracağını açıkladı. 100 bin tona kadar metanol üretebilecek olan tesisin, 2025 yılı sonuna kadar faaliyete geçmesi bekleniyor.&nbsp;<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bilgi notu: Dünya Ekonomik Forumu’nun (WEF) 2023’te hazırladığı bir rapor, yeşil metanolün karbondioksit emisyonlarını %60-95 oranında azaltabileceğine işaret ediyor. WEF, geçen yıl 0,2 milyon ton olarak kayıtlara geçen yeşil metanol üretiminin 2050 yılında 500 milyon tona ulaşacağını tahmin ediyor.&nbsp;</li></ul>

Quando

• NASA, James Webb Uzay Teleskobu'nun, Dünya’dan birkaç yüz ışık yılı uzakta bulunan, keşfedilen en soğuk ve karanlık bulutsu olarak bilinen &nbsp;“Chamaeleon I” bulutsusunda yaşama ev sahipliği yapabilecek gezegenler için hayati önem taşıyan hidrojen, karbon, nitrojen, oksijen, sülfür ve görece daha kompleks bir yapıya sahip metanol gibi mineraller keşfettiğini açıkladı. &nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2023/0/3/1674673780442.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="2.05" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">NASA<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="text-align: left;" style="text-align: left; box-sizing: border-box;">Önemi: Yıldızlar doğmadan önce moleküler bulutların derinliklerinde karmaşık moleküllerin oluştuğunu ilk kez kanıtlayan bu keşif, Chamaeleon I’de oluşacak gezegen ve yıldız sistemlerinin “yaşam” için kritik moleküllere sahip olabileceği anlamına geliyor.</li></ul>

• NASA, Dünya’dan birkaç yüz ışık yılı uzakta bulunan, keşfedilen en soğuk ve karanlık bulutsu olarak bilinen &nbsp;“Chamaeleon I” bulutsusunda yaşama ev sahipliği yapabilecek gezegenler için hayati önem taşıyan hidrojen, karbon, nitrojen, oksijen, sülfür ve görece daha kompleks bir yapıya sahip metanol gibi mineraller keşfedildiğini açıkladı.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2023/0/2/1674581836453.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="2.05" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">NASA<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Önemi: Yıldızlar doğmadan önce moleküler bulutların derinliklerinde karmaşık moleküllerin oluştuğunu ilk kez kanıtlayan bu keşif, Chamaeleon I’de oluşacak gezegen ve yıldız sistemlerinin “yaşam” için kritik moleküllere sahip olabileceği anlamına geliyor.</li></ul>

11 yaşımdayken Fransızca öğretmenim “Bir restoranda ‘poisson’ (balık) yerine ‘poison’ (zehir) isterseniz ölürsünüz.”&nbsp;demişti. Zaten menüsünde zehir olan bir restorana gittiyseniz bu riski kabul etmiş oluyorsunuz diye düşünebiliriz. Tek harften doğan bu sinsi ve ölümcül farkın Türkçedeki karşılıklarından biri de metanol ve etanol arasında var. Aslında düşününce hemen hemen her dilde var.&nbsp;Metil alkol:&nbsp;Türkiye’de alkollü içeceklerden alınan vergilerin sürekli artması sonucu, evinde alkollü içeceklerini kendi üretenler arttı. Birçoğu da yaptığı içkinin bilindik markalardan bile daha iyi olduğunu iddia ediyor ama herkesin kaliteli ve doğru malzemeye erişimi olamayabiliyor. Kaçak ya da ev yapımı içkiden sakatlanan veya hayatını kaybeden insan haberleri ise hemen hemen sıradanlaştı. Bu şekildeki zehirlenmelerin en bilindik sebebi de metanol ya da diğer adıyla metil alkol. O yüzden metanolün neden zehirli olduğuna biraz bakalım.Kötülüklerin anası: Etanol, alkollü içeceklerin etkin molekülü ve vücudumuz, çok yüksek oranda olmadığı sürece, etanolü tolere edebiliyor. Ayrıca etanol yıkıldığında oluşan maddelerin toksisitesi az ve bu moleküllerle etanolün kendisi, vücuttan, pek de zarara yol açmadan, atılabiliyor. Bu yüzden etanol tüketmekten hoşlanabiliyoruz. Kararında içki tüketiminin kişiyi rahatlatan, disinhibisyon yoluyla sosyalleşmeyi artıran ve genel olarak insanı pozitif bir moda sokabilen bir etkisi var. Abartılı tüketim ise bağımlılığa ve bu bağlamda birçok fizyolojik ve psikolojik sorunlara yol açabiliyor. Yıllardır insanlığın çeşitli amaçlar için kullandığı etanol, belki çok da masum değil ama kardeşi metanolün yanında melek gibi kalıyor. Metanol gerçek kötülerden. Etanol Thor’sa metanol Loki; etanol Habil’se metanol Kabil. Hatta “Alkol bütün kötülüklerin anası.” sözündeki alkol büyük olasılıkla metanol. En azından bence öyle.&nbsp;Vücuda etkisi:&nbsp;Aslında tükettiğimiz damıtılmış içkilerde, yumuşamış muşmulada ve vücudumuzda eser miktarda metanol var. Ancak bize zarar verecek seviyede değil. Fakat bir duble rakıdaki etanol miktarı kadar metanol tüketilirse zararlar ortaya çıkıveriyor. Metanol vücutta çeşitli moleküllere çevriliyor, bunlardan en tehlikelileri formaldehit ve formik asit. Formaldehiti mumyalamadan ve tahnitten (taksidermi) tanıyor olabilirsiniz. Canlı bir vücuda yapabileceklerini siz düşünün. Formik asit ise vücuda en çok zararı veren madde. Metanol tüketiminden sonra oluşan formik asit ve diğer asitlerin kan pH’ını düşürmesiyle, böbrekler başta olmak üzere, bazı organlar çökmeye başlıyor. Formik asit ve formaldehitten en hızlı etkilenen sistem de sinir sistemi. Özellikle gözümüzün algıladığı ışığı beynimizin başka bölümlerine ileten görsel sinirler bu moleküllere karşı çok duyarlı. Bu nedenle ölümle sonuçlanmayan metanol zehirlenmelerinde körlük sıklıkla görülen bir durum. Yüksek miktarda tüketim ise sistemik organ çökmesi dolayısıyla ölümle sonuçlanabiliyor. Metanol zehirlenmesinin etkilerinin görülmesi birkaç saatten birkaç güne kadar sürebiliyor. Özellikle, ilk görülen etkilerin sıradan sarhoşluğa benzemesi yüzünden de zehirlenmenin farkına geç varılması mümkün.&nbsp;Dert metanol, derman etanol:&nbsp;Zehirlenme ne kadar erken fark edilirse yapılan müdaheleler de o kadar çok işe yarıyor. Bu müdahelelerden biri de kana etanol enjekte edilmesi. Yanlış duymadınız. Halıya dökülen kırmızı şarabı çıkarmak için üstüne beyaz şarap dökmeye çalışan arkadaşınıza inanmak bile zorken metanolün panzehrinin etanol olduğunu kabullenmek biraz güç olabilir. Fakat bu iki molekül kimyasal olarak birbirine oldukça benzer ve etanol, metanolü zararlı moleküllere çeviren enzime bağlanarak bu kimyasalların oluşmasını engelliyor ve aslında kendisi de biraz zehirli olan etanolün panzehre dönüşmesi bu şekilde gerçekleşiyor.&nbsp;Kulkid’in Spin şarkısında da geçen İnsan ile Tanrı Arasındaki Konuşma&nbsp;şiirinde Muhammed İkbal’in Tanrı’ya söylediği gibi: “Zehri şuruba çeviren de benim [insan].”. Siz siz olun hangi zehri kimin şuruba çevirdiğinden emin olun.

metanol ile ilgili hikayeler