<img src="https://images.aposto.com/2025/7/5/1754660766010.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.54" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><h1 fr-original-style="" style="font-size: 2em; margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Bozcaada’da bedenlenme, dinleme ve adalı zaman üzerine: Beden, ada olur mu?</h1>Bozcaada’nın rüzgarında yankılanan caz sesi, sadece bir müzikal deneyim olmayı epey zamandır aştı. Sesler, bedenin toprağa, taşa, tarihe açıldığı anları çoğaltırken müziğin ada zamanında salınması, bedenin o zamanla geçici bir uyum kurması, adanın çok katmanlı geçmişiyle birlikte titreşmeye başladı. Bozcaada Caz Festivali'nin bu yılki teması "bedenlenme" üzerine...Yazı: Nazlı PektaşBozcaada Caz Festivali ekibi, bu yılın temasının "bedenlenme" (embodiment) olduğunu duyurduğunda Altınoluk'taydım. Eski ismi Papazlık olan Kaz Dağları'nın eteklerinden karşıdaki Midilli adasına bakarken beden kavramını ada ile birlikte düşünmeye başladım. Cazın, rüzgarın, bağların, evlerin arasında festival ekibinin adayla bedenleniş hayali eşliğinde...<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Beden, benim için bir temsil meselesinden öte, düşüncenin, duyumun ve dönüşümün taşıyıcısı oldu hep. Bozcaada gibi coğrafi ve kültürel belleği yoğun bir adada, doğaçlamaya dayalı caz müziğiyle kesişen bu düşünsel yönelim de festivalin deneyimsel doğası içinde bedeni, duyumsamayı ve mekanla kurulan ilişkiyi yeniden birlikte düşünmeye davet ediyor.&nbsp;</li></ul>Cazın adadaki yankısı bir ritimden fazlası; belleği harekete geçiren bir titreşim ve yakınlaşma biçimi. Ve aslında ses de bu adada ezgiden önce rüzgarla birlikte var oldu/oluyor. Rüzgar, adanın doğal enstrümanı, sesin taşıyıcısı, biçimlendiricisi, kimi zaman da yorumcusu. Müziğin adada bıraktığı iz, rüzgarla birlikte yalnızca kulaklarda değil, havada, taşlarda, bedenlerde de dolaşan bir salınım hâlini alıyor. Böyle düşündüğümüzde bedenlenme; ada, müzik ve rüzgarla bütünlenen bir temas hâlini de imlemeye başlıyor.<p contenteditable="false" fr-original-class="custom-button-wrapper fr-deletable" fr-original-style="text-align:center" style="text-align: center; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><a bgcolor="#e06535" color="#000000" contenteditable="false" fr-original-class="custom-button-link" fr-original-style="background-color:#e06535 !important;color:#090909 !important" href="https://aposto.com/s/bozcaadada-bedenlenme-dinleme-ve-adali-zaman-uzerine-beden-ada?a=customButton" rel="noreferrer" style="background-color: rgb(224, 101, 53) !important; color: rgb(9, 9, 9) !important; text-decoration: none; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">YAZININ DEVAMI</a>

Duende

Yazı: Nazlı PektaşBozcaada Caz Festivali ekibi, bu yılın temasının "bedenlenme" (embodiment) olduğunu duyurduğunda Altınoluk'taydım. Eski ismi Papazlık olan Kaz Dağları'nın eteklerinden karşıdaki Midilli adasına bakarken beden kavramını ada ile birlikte düşünmeye başladım. Cazın, rüzgarın, bağların, evlerin arasında festival ekibinin adayla bedenleniş hayali eşliğinde...<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Beden, benim için bir temsil meselesinden öte, düşüncenin, duyumun ve dönüşümün taşıyıcısı oldu hep. Bozcaada gibi coğrafi ve kültürel belleği yoğun bir adada, doğaçlamaya dayalı caz müziğiyle kesişen bu düşünsel yönelim de festivalin deneyimsel doğası içinde bedeni, duyumsamayı ve mekanla kurulan ilişkiyi yeniden birlikte düşünmeye davet ediyor.&nbsp;</li></ul>Cazın adadaki yankısı bir ritimden fazlası; belleği harekete geçiren bir titreşim ve yakınlaşma biçimi. Ve aslında ses de bu adada ezgiden önce rüzgarla birlikte var oldu/oluyor. Rüzgar, adanın doğal enstrümanı, sesin taşıyıcısı, biçimlendiricisi, kimi zaman da yorumcusu. Müziğin adada bıraktığı iz, rüzgarla birlikte yalnızca kulaklarda değil, havada, taşlarda, bedenlerde de dolaşan bir salınım hâlini alıyor. Böyle düşündüğümüzde bedenlenme; ada, müzik ve rüzgarla bütünlenen bir temas hâlini de imlemeye başlıyor.“Bedenlenme”, insanın dünyayla ilişkisini yalnızca zihinle kurmadığını, bu ilişkinin bedensel varoluşla biçimlendiğini anlatan bir kavram. Bu anlayışa göre beden, düşünceden ayrı duran edilgin bir kabuk olmanın ötesinde algının, bilincin ve anlamın kurulduğu aktif bir alan olarak görülür. Maurice Merleau-Ponty’nin ifadesiyle beden, dünyaya sahip olmanın genel aracıdır. Yani dünyayı kavramak, onu görmek, duymak ve hissetmek beden aracılığıyla mümkündür.&nbsp;Bu kavrayış, yalnızca bireysel bir deneyimle sınırlı kalmadığı gibi toplumsal olarak da işler. Judith Butler’ın belirttiği gibi beden, kültürel normlar ve tekrar eden söylemler aracılığıyla biçimlenir. Öte yandan çağdaş bilişsel bilim, bedenin çevresiyle kurduğu etkileşim üzerinden anlam ürettiğini savunur; temsil etmek yerine ilişki içinde dünyayı kurar. Bedenlenme, tam da bu nedenle fiziksellikten öte; hissetmeye, hatırlamaya, hareket etmeye ve karşılaşmalara dair bir düşünme biçimidir.Sözü burada Maurice Merleau-Ponty’ye&nbsp;vermeli: 20. yüzyılın en önemli filozoflarından Merleau-Ponty, “kendi bedeninin algısı” sorununu öncüller; algıyı bu noktadan kazmaya başlayarak derinleştirir. Ona göre:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(162, 195, 185); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(162, 195, 185); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Eğer (vücudum) nesnelere dokunabiliyor ve onları görebiliyorsa bunun tek nedeni onlarla aynı aileden olmakla, görülebilir ve dokunulabilir olmakla vücudumun kendi varlığını nesnelerin varlığına katılmak için bir yol olarak kullanmasıdır; bu iki varlıktan her birinin ötekisi için arketip olmasıdır; vücudun şeylerin alanına ait olması ve dünyanın evrensel ten olmasıdır.”&nbsp;</blockquote>Bozcaada’da müzik başladığında, Ege rüzgarına kapılmış bir trompet çağrısı artık bir performanstan öte, adaya ait topografyanın bir parçasına dönüşür. Ezgiler dar sokaklarda gezinir, eski taş duvarlara çarpar ve dinleyen bedenlerin içine yerleşir. Katman katman tarihi barındıran bu küçük adada düzenlenen bir caz festivali, bedenin rezonatöre dönüştüğü bir hâl yaratır. Böylece beden ada oluverir. Müzik de adanın teninde gezinen…Böylesi bir bağlamda beden olmak; sese, mekana, tarihe, kültüre açık olmak demektir. Jean-Luc Nancy, Listening adlı eserinde dinlemenin yalnızca işitsel değil, ontolojik bir edim olduğunu hatırlatır bize. “Dinlemek,” der Nancy, “Her zaman anlamın eşiğinde olmaktır; anlam ile varlığın yankılandığı sınırda durmaktır.” Bu yankılanma adada duyumsal bir hadisedir ve yalıtılmış bir zihin yerine, ortak bir duyumsama alanında meydana gelir.&nbsp;Fenomenolojik bakış açısından ise Maurice Merleau-Ponty, bedenin dünyadaki bir nesne değil, dünyayı edinme biçimimiz olduğunu vurgular ve özne hakkında şöyle der:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(162, 195, 185); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(162, 195, 185); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“(…) Son olarak, bazen bedenin doğal araçlarıyla ulaşamayacağı bir anlam söz konusudur; bu durumda beden kendine bir araç inşa etmek zorundadır ve böylece çevresine kültürel bir dünya projekte eder.”&nbsp;</blockquote>Bozcaada’da dinlemek, sadece işitmekle sınırlandırılamaz; müziği duyusal ve duygusal varlığıyla yaşamak, bedeni ada zamanına açmakla&nbsp;ilgilidir. Bedenler seslerin titreşiminde, ritimlerin yakınlığında, paylaşılan sessizliklerde biraraya gelir. Bu birlikte oluş; bedenin zamansal ve mekansal yerleşikliğini çözerek bizi ortak bir titreşim düzlemine çağırır. Burada bedenlenme, tenin ötesine geçer. Benlik ile deniz, taş ile nefes, nota ile gece arasında açılan bir ilişkisellik alanına dönüşür.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Bedenlenme ve kültürel hafıza: Bozcaada’da zamanla kurulan diyalog</h2>Bozcaada’da bedenlenme, zaman ve mekanın kültürel deneyime dönüşerek toplumsal hafızayı güncellediği bir süreçtir. Ada, farklı tarihsel dönemlerde Rum ve Türk topluluklarını barındırmış; mübadele, göç ve dönüşlerle kültürel dokusu biçim değiştirmiştir. Günümüzde yazlıkçılar, yeni yerleşimciler, mevsimlik işçiler ve festival ziyaretçileriyle çok katmanlı bir toplumsal mozaik sunar. Bu çeşitlilik içinde beden, tarihsel ve kültürel birikimleriyle beraber aktif bir yorumcudur. Mekanın ve tarihin duyumsal algılanışıyla geçmiş ile şimdiki zaman arasında köprü kurulur.Kültürel kuram açısından bedenlenme, bireysel deneyimin ötesinde, kültürel sürekliliğin bedensel olarak aktarıldığı bir süreçtir. Bozcaada’nın taş sokaklarında yürümek, terk edilmiş bir evin eşiğinde durmak ya da bağlarda rüzgarı dinlemek, geçmişle düşünsel ve duyusal bir temas kurmayı mümkün kılar. Ada, bu anlamda bedenin hafızayı taşıdığı, yeniden yazdığı bir mekan hâline gelir. Bu bedensel temaslar, adanın tarihsel katmanlarını her seferinde harekete geçirir. Kimlikler, sabit ve durağan yapılar değil hareketli, geçişli ve müzakereyle şekillenen dinamiklerdir ve Stuart Hall’ın kültürel kimliği bir oluş süreci olarak tanımlamasıyla paralel biçimde, Bozcaada kimliği de farklı kuşaklar, sınıflar ve topluluklar arasında kurulmuş bir diyaloğun ürünüdür.Caz festivali gibi etkinlikler, adanın belleğini sadece temsil etmez, aynı zamanda onunla birlikte dönüşür. Festival, müziğin icra edildiği bir alan olmanın ötesinde&nbsp;mekanın, sesin ve bedenin yeniden ilişkilendirildiği bir karşılaşma zeminidir. Katılımcılar, yalnızca dinleyici değil; bu belleğin duyumsal taşıyıcılarıdır. Bu yönüyle festival, adanın kimliğini yeniden kuran toplumsal ve bedensel bir pratiğe dönüşür.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ada olmak</h2>"Beden ada olur mu?" Bu soru, bedenin kendisini nasıl kurduğu, dünyayla nasıl ilişkilendiği ve anlamı nasıl taşıdığıyla doğrudan bağlantılı. Ve beden, tıpkı bir ada gibi mekanla, zamanla, tarihle ve başkalarıyla kurduğu ilişkilerle şekillenen, geçici ama etkili bir varoluş formu.Ada; ana karadan kopmuş gibi görünse de onunla sürekli temas hâlinde. Akıntılarla rüzgarla… Beden de öyle temas eden, açılan, değişen bir varlık. Yerle, zamanla ve bedenlerle... Bu nedenle “ada olmak”, yalnızca coğrafi değil aynı zamanda ontolojik bir önerme hâline geliyor. Bedenin, kendine özgü bir ada gibi var olabileceği fikri, fenomenolojinin özne tanımını yerinden oynatır. Beden artık nesneleşen bir araç olmanın ötesine geçerek anlamın ürediği, belleğin işlendiği, kültürün geçişken biçimde aktarıldığı bir uzam olur.Bozcaada’nın rüzgarında yankılanan caz sesi, sadece bir müzikal deneyim olmayı epey zamandır aştı. Sesler, bedenin toprağa, taşa, tarihe açıldığı anları çoğaltırken müziğin ada zamanında salınması, bedenin o zamanla geçici bir uyum kurması, adanın çok katmanlı geçmişiyle birlikte titreşmeye başladı.“Beden ada olur mu?”&nbsp;Belki de asıl mesele, bedenin ada olup olamayacağından öte, adanın yalnızca bir mekan olmaktan çıkarak bedenler arası temasta nasıl hissedilir ve deneyimlenir hâline geldiğidir. Bu sorunun peşinden giderken ada olmak fikri, coğrafi bir durumdan çıkıp varoluşsal bir duruma evrilir. Ada ile beden arasında kurulan bu ilişki, sabit değil, devinimlidir; geçici ama etkili karşılaşmaların mekanıdır. Bu yüzden, ada olmak da bedenlenmeye dair bir ifade biçimi halini alır: Sınırda, geçici, duyumsal ve ilişkisel.

Bozcaada’nın rüzgarında yankılanan caz sesi, sadece bir müzikal deneyim olmayı epey zamandır aştı. Sesler, bedenin toprağa, taşa, tarihe açıldığı anları çoğaltırken müziğin ada zamanında salınması, bedenin o zamanla geçici bir uyum kurması, adanın çok katmanlı geçmişiyle birlikte titreşmeye başladı. Bozcaada Caz Festivali'nin bu yılki teması "bedenlenme" üzerine...

Bozcaada’da bedenlenme, dinleme ve adalı zaman üzerine: Beden, ada olur mu?

apéro

Casa Lavanda, 20 yılı aşkın bir süre önce Şen ailesinin şehirden kaçmak için kurduğu bir evken, bugün MICHELIN Türkiye Rehberi’nin 2024 seçkisinde bir yıldız ve yeşil yıldızla ödüllendirilen restoranıyla hizmet veren bir butik otel. Şef Emre Şen’in “Alaylıyım ve Casa Lavanda’da yetiştim” dediği mutfak kariyerini ve iyi malzeme arayışının çiftçiliğe varan yolculuğunu, ailesi için kurduğu yılbaşı sofrasında dinliyoruz.

Casa Lavanda'da bir sofra hikayesi: Emre Şen ve ailesi

<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/sima_ozkan/?hl=en" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Sima Özkan</a>Kaz Dağları’nın göğe yükseldiği, gökyüzün yere indiği; her yerden, her gerçeklikten uzak bir hafta sonunda, dünya sadece yeşildi ve gece indiğinde sadece yıldız. Bu hafta, doğaya her daim yakın olma derdine düşmüş Dünyahali okurları için harika bir kamp ve yürüyüş rotasına açılan keşif penceresini aralıyorum. Daha önce Uludağ Üniversitesi bünyesinde aldığım “Doğa ve Orman Pedagojisi” eğitiminden söz etmiştim. Bu defa başka başka illerden, bu eğitimi alan, “doğa ve çocuk” paydasında bir araya gelen tüm eğitmenlere açık bir buluşma gerçekleşti.&nbsp;Altınoluk’tan Küçükkuyu’ya ilerlerken Narlı Köyü’ne doğru sağa saptık ve yaklaşık bir saat süren orman yolunda ilerledik. Yolun kendisi, varacağımız yeri muştuluyordu âdeta. Ardımızda gökyüzüne karışan deniz, kıvrıla kıvrıla ilerleyen toprak yol, yavaş yavaş ilerleyip bizi manzaranın tadını çıkarmamaya mecbur ediyor gibiydi. Ve sonra bir tarafı Çanakkale, bir tarafı Balıkesir sınırlarında, dağların ortasında bir çanağın içine düştük. Düştük diyorum çünkü Darıdere Tabiat Parkı’nın verdiği his buydu. Sanki dağların ardında başka bir dünya yoktu ve biz dağın kalbine dilediğimiz kadar sığınabilirdik. Milli Parklara bağlı özel bir kamp işletmesi, bu tabiat parkına adını veren Darı Dere’nin kıyısına kurulmuş. Kamp alanının arkasında ise araç geçişine kapanan toprak yol devam ediyor. Uzun bir yürüyüş rotası. Darı Dere’yle birlikte kıvrılıyor ve gitgide yükseliyor.&nbsp;Kampımızın ilk sabahı sevgili Nazım Tanrıkulu ile flora keşfine çıktık. İçmek için laden yaprakları, salataya katmak için yarpuzlar topladık; sığırkuyruğunun sarı çiçeklerini, kantaron çeşitlerini, kansere şifa zimerit otunu yakından tanıdık; kardeş bitkilerin hikâyelerini dinledik ağzından.&nbsp;Biz yürüyüp kızılşahinler uçarken Kazdağı göknarlarının üzerinde, yürüdüğümüz bu yolun, Roma’yı kuranların yürüdüğü yol olduğunu öğreniyoruz yoldaki bir tabeladan. Truva Savaşı’nın ardından yakıp yıkılan Troya Antik Kenti’nden yola çıkan Aenas ve arkadaşlarının ilk mola yeriymiş Darıdere. O zamanların İda Dağı’nı aşıp Antandros Antik Kenti’ne geçmişler; günümüzde ziyarete açık olan bu denize kıyı kentte gemiler yapıp denize açılmışlar. Yeni bir kent kurmakmış görevleri. Roma yakınlarındaki Lavinium kentini kurmuşlar. Misya Yürüyüş Yolları’ndan Altınoluk-Darıdere Rotası, yani Aenas Yolu işte böyle belirlenmiş. İÖ 13. yüzyılda, Roma İmparatorluğu’nu kuran kahramanların yürüdüğü yolu tersten aşmak kesinlikle özel bir deneyimdi.&nbsp;Misya Yürüyüş Yolları Projesi; Balıkesir ili sınırları içindeki tüm ormanlık alanlarda doğa yürüyüşü yolları ve doğa sporlarına yönelik altyapı çalışmalarının artırılmasıyla ekoturizm desteklemek için planlanmış bir proje ve zamanla Likya Yolu kadar ziyaretçi çekmeyi hedefliyor.&nbsp;Bu hafta sonu Perseid meteor yağmuruyla da taçlandı. Işık kirliliğinde bu denli uzakta, yıldızlar sanki üzerimize yağıyordu. Şifa suyunun serinliği niyetine içtiğim, arındığım suları. Ve berrak havası hâlâ ciğerlerimde. Darıdere, yüzebileceğiniz doğal havuzları, travertenleri, minik şelaleleri, dere boyunca da ilerleyebileceğiniz zorlu trekking rotasıyla kuzey Ege’den geçenlerin, dünya sadece yeşil olsa diyenlerin mola vermeleri gereken bir nokta.&nbsp;

Dünyahali

Ekoturizmi desteklemek

Dünya sadece yeşildi

Artık nereden nereye gittiğimi karıştıracak kadar uzun süredir araba kullanıyorum. Gece İzmir’den çıkıp Çandarlı’ya Aykut’un daveti üzerine çay içmeye uğruyorum. Acaba yolda nerede yatsam ne yapsam diye düşünürken hoşuma giden bir sahile çadır kurup uyuyorum. Ege’de sonbaharın sıcaklığına güvenerek çadırın yağmurluğunu bile geçirmiyorum. Bu tercihin bedeli sabah 5 gibi sağanak yağmurla uyanmak oluyor. Ne kadar hızlı toplanabilirse çadırı toplayıp arabaya atıyorum. Gözümden uyku akıyor. Bir benzincide koltuğumu yatırıp uykuya olan borcumu ödüyorum.Birkaç saat sonra güneş en güzel alarm saati olarak yüzümü okşayarak beni uyandırıp yola koyulma vaktinin geldiğini söylüyor. Gaza basıp yola çıkıyorum. Ayvalık, Burhaniye, Altınoluk isimlerinin yazılı olduğu mavi tabelalar arkamda kalıyor. Çanakkale il sınırı tabelasını gördükten sonra Küçükkuyu geliyor. Onu da geçip saatlerdir varmayı beklediğim sapaktan içeri dalıyorum. Eylülün sonları en güzel mevsimi&nbsp;olmasına rağmen tatilci kalabalığı çoktan elini ayağını çekmiş Kuzey Ege’den. Isınmayan denize, akşamları üşüten serinlik eklenince tatlı su tatilcileri yerini Kuzey Ege severler derneğine bırakmış. Assos yolunda tesislerin bir kısmı kapalı, bir kısmı ise az insana rağmen açık. Yol sakin. Çevremi saran zeytinlikler içinden denize paralel ilerliyorum. Gece beni uyandıran fırtınanın bulutları açıkta görülüyor.<img src="https://images.aposto.com/2021/11/0/1640525033790.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.00" width="550" alt="Babakale / Kerimcan Akduman" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Burada tesisler daha basit. Güneyden kuzeye çıktıkça mekânların görkemi yerini mütevazılığa ve sadeliğe bırakıyor. Yalnız araba kullanmak adeta bir terapi. İnsan düşünüyor. Vücut koordine hâlde aracı yönetirken beyin belleği tarayıp yoldaki gözlemlerle öğrenilenleri harmanlıyor. Özellikle uzun yolda insan düşünüyor, düşündükçe üretiyor ve kendini daha iyi hissediyor. Kısa süre sonra karşımda Assos’un antik tepesi karşımda beliriyor. Birkaç çarpık yapılaşma örneğini saymazsak uzaktan surlar içindeki bir orta çağ kenti havası var. Veya ben öyle görmek istediğim ve yola daha fazla anlam katmak için öyle düşünmek istiyorum. Seyahatin özgürlüklerinden biri de bu görecelilik hâli. Herkes gördüğü her şeye her anlamı yükleyip onu sevebilir veya kötüleyebilir. Havasından mıdır suyundan mıdır bilinmez Aristo'nun zamanında bir felsefe okulu kurduğu Assos’tan geçmek bile kafamı çalıştırıyor. Zeytin ağaçlarının arasından geçerken fark ediyorum ki bu bereketli deniz ve verimli toprak tarih boyunca insana ihtiyacından fazlasını verdiği için hep düşünmek için boş vakit sağlamış toplumlara.<img src="https://images.aposto.com/2021/11/0/1640525051417.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.84" width="550" alt="Babakale / Kerimcan Akduman" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Hedefim Assos değil, o nedenle yola devam ediyorum. Aristo'nun okulunu, Athena tapınağını veya antik tiyatroyu başka zaman ziyaret ederim. Daha önemli bir randevum var. Rüzgârla ve güneşle buluşmam gerekiyor. Köylerden geçiyorum. Aristo’ya yarenlik eden Assosluların torunlarından birinin keçileri yolu kapatmış. Sürüyü izliyorum. Çobanla selamlaşıp yola devam ediyorum. Asfalt bitiyor, toprak yol başlıyor. Bir süre sonra deniz görünüyor. Bulutlar dağılırken güneşin etkisiyle Ege o kendine özel rengine bürünüyor. Antik Yunan’da “mavi” kelimesinin olmadığını; göğe bronz, denize ise şarap rengi dendiğini anımsıyorum. "O koyu mavilik şarap gibi insanda içinde kaybolma hissini tetiklediğindendir belki" diye geçiyor zihnimden. Denizi görmenin insan üstünde rahatlatıcı etkisi var. Yolun, özellikle zor bir yolun getirdiği gerginliği sadece görünerek bile azaltabiliyor. Kalenin önünde durduğumda yıllardır merak ettiğim bir yere varmanın huzuru kaplıyor içimi. Hemen Babakale’ye&nbsp;adını veren yapının içine giriyorum. Girişte bilet kesen genç kadın elime bir sertifika tutuşturuyor. Bir tebrik barındırıyor bu kalın kağıt; Asya kıtasının ve Anadolu’nun en batı noktasında olduğumu söylüyor. Asya kıtasının sınırlarını tartışabiliriz belki ama “Doğu Ülkesi” anlamına gelen Anadolu’nun bittiği yerde olduğum doğru. Kalenin burçlarından denize bakıyorum. Babakale’nin meşhur rüzgârı yüzümü okşuyor. Piri Reis&nbsp;boşa buraya rüzgârın doğduğu yer dememiş. Bulutların dağılmasıyla iyice ortaya çıkan güneş yavaştan mesaisini bitirmeye hazırlanıyor. Gök turunculaşmış. Zamanında korsan yatağı olan bu sularda emniyeti sağlamak için inşa edilen kale, sanki gündüz ile gece arasındaki kapı&nbsp;görevini görüyor. İnsanın kendini sürekli geliştirmesi gereken, dünyanın en eski mesleklerinden birini icra etmek için bir taş bulup oturuyorum: Günbatımı avcılığı.<img src="https://images.aposto.com/2021/11/0/1640525067039.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.90" width="550" alt="Babakale / Kerimcan Akduman" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">

Ruta

Rüzgârın başladığı yer: Babakale

Sabahın erken saatleri. Ayvalık'ta daha hiçbir dükkân kepenkleri açmamış. Şöyle "Bir sabah kahvesi içmek istiyorum!" desen en yakın istikâmet Cunda Taş Kahve. Bir kediler bir biz caddelerde. Onlar aheste, biz kahve arayışında beyhude. E artık tuttuk yolu, Beril'le buluşmak üzere. Dar sokaklar, eski Rum evleri — kimi üzerimize yıkıldı yıkılacak. Yeterince güçlü bir aşk rüzgârı bile indirebilir camlarını. Kimi takmış takıştırmış; bir bakanı olacak. O ev, bu ev, şu pencere, beri pencere derken tahin kokuları sarılmış bir sokakta yürüyoruz. Mint yeşili panjurlu bir evin önünde kapılar açık, içerisi mutfak. Kafamızı daha da içeri uzatıyoruz. İşte Beril! Arkasından Berlin ve Raw. Düz ayak evde sokağa taşan bir karşılama töreni.Beril, Balıkesirli. Küçükken Altınoluk'tan tekneyle geldiği Ayvalık'ın bir gün evi olması şaşırtıcı değil. Ayvalık, zamanında ailesinin de ev sahibi olmak istediği, küçüklüğünden beri gelmeyi sevdiği yer. Onu en çok etkileyen de Rum evleri ve ruhu — hatta Taylan da buralı. Cunda'da evlenmişler. 30'lu yaşlarının başında bu hayran olduğu topraklara geri gelen Beril'le, bir Rum evinin eşiğinde oturuyoruz şimdi. Tüm sokağı tahin kokutan sıcak, taze ve vegan kurabiyelere Ayvalık'ta sabah erken saatlerde "evde yoksa yok kahve" eşlikçi. Demeyin keyfimize. "Şu köşedeki benim evim olsa" hayalleri kurmamak işten bile değil.Burası Fevzi Çakmak Mahallesi. Değil mi, Beril? "Evet, şu an Fevzi Çakmak Mahallesi'ndeyiz. Aslında burada her mahalle birbiriyle iç içe. Pek derin ayrılıkları yok." Macaron'dur, Fevzi Paşa'dır, Fethiye'dir — birbiriyle benzer hikâyelerin anlatıcısı, öyküyü canlandıran ve ayrıştıran karakterler.&nbsp;Senin buraya taşınma hikâyen nedir? Nasıl yaşanır bu mahallede? Hayalle gerçek, romantikle realist yürür mü kol kola? "Bizim mahalleye taşınmak için rahat olmak ve hayatı ciddiye almamak gerek sanırım yoksa her şeyi kendine dert edinebilirsin. Kapının önüne kakasını yapan kediler, taş bina olduğu için mutfakta her yerde beliren örümcekler ve böcekler; gece kapının önüne oturan mahallenin gençleri; arabayla evin önüne gelemediğin için eşya taşımanın zorluğu gibi benim için sorun olmayan aksine keyif veren detaylar kimisine problem olabilir."<img src="https://images.aposto.com/2021/9/5/1634909256061.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Berlin, Raw ve Beril <hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İki eşik, iki mahalle arası</h2>Beril'in anlattıklarının bir kısmı bizi çocukluğumuza veya gençliğimize götürecek cinsten nüanslar taşıyor. Sokakta insanların hâlâ bir eşiğe ya da köşeye oturup sohbet edebildiklerini düşünmek nostaljik bir imge. Değil mi? Ya da büyükşehirli olmanın yarattığı ulaşılmazlık ve kamusal alanın kaotik imajının etkisi olacak bunu düşünenlerin üzerinde — ondan bize nostaljik ve samimi gelişi; Beril'in saydığı bu detaylardan rahatsız değil, hoşnut olmamız.Beril, iki mahalle arası sürdürüyor yaşamını. Nişantaşı ve Ayvalık'ta. Şehrin temposundan kaçanlardan değil ama. Onun enerjisi, yapma cesareti ve üretme dürtüsü nereye gitse içinde. Dışarıdan içeriye değil, içeriden dışarıya genişliyor Beril. "Karşılaştırma yapamayacak kadar zıt İstanbul'da ve Ayvalık'taki yaşam. İstanbul’da sabahları işe yetişmek için hızlı hızlı yürüyen insanlar, günün her saati sokaktan geçen motorlar ve köpeklerimi sürekli kaldırımda yürütmek gibi hep bir tedbirli olma hâli, telaş söz konusu. Ayvalık’taki sokağımız eski bir Rum Mahallesi'nde, araç giremeyecek kadar dar. Herkesin evinin önüne minderini oturup karşı komşusuyla karşılıklı çay içtiği o sevimli sokaklardan. Sokakta bizden ve kedilerden başka hareket eden bir canlı, nesne yok."Bir mahalleden her şeyi beklemek akıl kârı mı? Belki içimizde sohbeti başlatmak üzere iki ayrı eşik gereklidir. Belki, bundan sonra çoğumuz, iki mahalle arası bir yaşam süreceğiz. Biri karnımızı biri de ruhumuzu doyuracak. Distopik ya da ütopik. Karşılıklı. Ayrı.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2021/9/5/1634909359574.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Ayvalık sokaklarında başkasının eskisi, birilerinin yenisi<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Bir define haritası: Ayvalık</h2>Türkiye'deki en büyük Rum Mahallesi Ayvalık'ta. Terk edilmişliğin ifadesi var evlerin yüzlerinde. Kimi tüm ihtişamıyla diğer hepsi için dimdik ayakta. Dar sokakların tabelasız antika dükkânları, hiç yazılmamış günlüklerin sayfaları gibi. Topladıkça hikâye birleşiyor, paragraflar yazılıyor. Biz bugün, bu hikâyenin peşinden buraya gelenlerden biriyle bir eşikteyiz. Antikaların tozunu alıyoruz."Mübadele döneminde kaçabilmek için evlerde gizli kapılar, altlarında sığınaklar varmış. Rumlar, Mübadele Göçü sırasında hiçbir şeylerini almadan gitmişler. Bu sebeple de evlerin altlarında, tuğla duvarların arkasında zamanında Rumların evlerini terk ederken gömdükleri altınları ve değerli eşyaları varmış," diye anlatıyor Beril.&nbsp;Aklımız Kemal Sunal'ın define avcılı filmlerine gidiyor. Zamanında birileri kazıp değerli ne vardıysa almış bu evlerden. Bahçelerden çıkan testileri, küpleri, hokkaları — mahallenin altın değerinde olduğu aşikârdı tabii. Ama define avcılarına mabet olacak kadar olduğunu bilir miydiniz? Hatta define avcılarının gerçek olduğunu? Ayvalık işte öyle bir mabetmiş ki taşınırken bir teknenin duvara çarpmasıyla duvardan altın döküldüğüne dair bile hikâyeler var.Beril devam ediyor: "1928 doğumlu Orhan Amca var, komşumuz. Kendi zeytinliklerinde zeytinyağı üretiyor. Bir gün satarken görünce gittik sohbet ettik. O da meraklı olduğumuzu görünce evine davet etti bizi. İnanılmaz ihtişamlı bir evi var — eskinin varlıklı ailelerinden birinin eviymiş. Dolayısıyla Orhan Amca'nın evine hâlâ define avcıları geliyormuş. Burada bu bir sektör. Define avcıları gerçekten var."<img src="https://images.aposto.com/2021/9/5/1634909414235.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Ayvalık mahallelisi bisikletinin üzerinde<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Hangi restorasyon hangi define?</h2>Dar sokaklar boyunca restore edilmiş, eski, az eski, dökülmüş, yanlış restore edilmiş, terk edilmiş, eski ve az eski diye sırayla devam ediyor Ayvalık'taki Rum evleri. Gözlerimiz karşıdaki ihtişamlı eve dikince Beril giriyor araya: "Karşı komşumun evi Ayvalık’taki en eski binalardan ama klasik Rum mimarisi değil. Burada nadir bulunan İtalyan tarzı evlerden olduğu söyleniyor. Mübadele döneminden de öncedir yıkılmamış, deve hanı olarak kullanılıyormuş."&nbsp;Her yıl Ayvalık'a gelince yeni restore edilmiş evlerle karşılaşmak veya tam tersi dökülmek üzere evlerin daha da döküldüğünü görmek mümkün. "Küçüklüğümde geldiğimizde burası harabeydi. Şimdilerde evlerin çoğu satıldı ve yeni sahipleri tarafından restore edildi. 20 yıl önce 30-40 bin liraya alınıyordu — bugün 1,5 milyon isteniyor içi dökülen evlere. Terası, bahçesi varsa üst kattan deniz görüyorsa zaten iki katı nerdeyse." Görülen o ki evlerin içi boşalınca farklı bir define avcılığı gelişmiş mahallede. Ulu orta define: Rum evleri.Bu hikâyeleri dinledikten sonra içinde maddi ederi olan ne varsa alınmış, kendisi yok olmaya terk edilmiş evleri, kültür ve mirası koruma yasalarını düşünmemek elde değil. 1950'den beri burada oturanlar var. Evlerin korunması için herhangi bir önlem yok — insanların bu evleri doğru restore ettirecek imkânları da. Durum böyle olunca en ucuz malzemeyle işe girişiyor ya da satıyorlar. Usta bulmak bile zor. Dar sokaklardan araba geçmiyor, malzeme taşımak da bir mesele. Evlerin para etmesi mahallelinin evi satmak için motivasyonunu artırıyor. Başka bir seçenek de bir tarihî eseri yok etmek pahasına kapalı kapılar ardından yanlış restorasyon uygulamalarına devam etmek.Tüm bunlar masaya konunca bu denli değerli evlerin bunca yıl sadece içindeki defineler kadar kimseyi ilgilendirmemesi ve ederi olmaması bugün gelinen durum kimin sorumluluğunda? Ayvalık'ın yeni mahallelilerinin mi? Burada, bu mirasla yaşamayı tercih edenlerde mi? Onu mecburen ya da tercihen terk edenlerde mi? Belediyede mi, yasa yapıcılarda mı, turistte mi?Cevapları biliyoruz ve bilmiyoruz. Bildiğimiz bir konu, büyük şehirlerin artık insan ölçeğinden çok uzak olduğu. Farklı alternatifler, iki şehir-iki mahalle-iki eşik arası yaşamlar mümkün. Ayvalık’a gelirsek, buradaki altın, define avcılarının aradıklarından başka.Ayvalık'a dair başka sorular, başka mahalleliler: Sarp Dakni'yle Fethiye Mahallesi ve Ayvalık'ı konuştuğumuz sayı <a fr-original-style="" href="https://apos.to/i/ayvalik-fethiye-mahallesi-sarp-dakni" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">burada</a>.

Soli

Mahalle: Fevzi Çakmak, Ayvalık. Mahalleli: Beril Oymak. Yazı: Elif Bayram & Hazal Yılmaz. Fotoğraflar: Deniz Sabuncu.

Merdiven altlarında gizli Ayvalık defineleri

<h1>Çanakkale’den doğal, katkısız geleneksel lezzetler: <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmOWJlM2VkYTdmYjZhMDAwOGM5NzYxZCZ1c2VyPTVlMzlkMTZjZGRkZjgxNDc5Zjg0ZDU5YiZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZla3JlbW9nbHUuY29tJTI1MkY="">Ekremoğlu</a> &nbsp;</h1>İyi peynir önemlidir, iyi peynir kahvaltının kalitesini değiştirir. Apéro'nun bu sayısında iyi, katkısız ve geleneksel mandıra lezzetlerini sofralarına taşımak isteyenleri 30 yıllık deneyimiyle bir mandıra lezzetlerinde marka hâline gelmiş Ekremoğlu'yla tanıştırmak istiyoruz. Zira her kahvaltı sofrasının; Ekremoğlu’nun adının hakkını veren, coğrafi işaret tescilli ve katkısız Ezine peynirlerini hak ettiğini düşünüyoruz.<ul><li>Coğrafi işaretli Ezine peynirleri: Ekremoğlu'nun tadı damakta kalan lezzetleri arasında Ezine Peynir Üreticileri Derneği tarafından verilen sertifikaya sahip olan üreticilerin üretebildiği tamamen katkısız Ezine peynirleri öne çıkıyor. Ezine yöresinde bulunan ve doğal beslenen koyun, keçi ve ineklerin sütlerinden yalnızca Şirden mayası kullanılarak üretilen ezine peynirlerinden <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmOWJlM2VkYTdmYjZhMDAwOGM5NzYxZCZ1c2VyPTVlMzlkMTZjZGRkZjgxNDc5Zjg0ZDU5YiZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cCUyNTNBJTI1MkYlMjUyRmJpdC5seSUyNTJGbHVrcy1lemluZS1wZXluaXJp"">Lüks Ezine Peyniri;</a> %40 keçi, %45 koyun ve %15 inek sütü içeriyor. %75 keçi sütü, %25 inek sütü içeren <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmOWJlM2VkYTdmYjZhMDAwOGM5NzYxZCZ1c2VyPTVlMzlkMTZjZGRkZjgxNDc5Zjg0ZDU5YiZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cCUyNTNBJTI1MkYlMjUyRmJpdC5seSUyNTJGZXppbmUta2VjaS1wZXluaXJp"">Ezine Keçi Peynirinin</a> yanı sıra %90'ı aşkın oranda koyun sütü ihtiva eden, Kaz Dağları ve Kuzey Ege'nin temiz havasında yaşayıp beslenen hayvanların sütünden üretilen <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmOWJlM2VkYTdmYjZhMDAwOGM5NzYxZCZ1c2VyPTVlMzlkMTZjZGRkZjgxNDc5Zjg0ZDU5YiZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cCUyNTNBJTI1MkYlMjUyRmJpdC5seSUyNTJGZXppbmUta295dW4tcGV5bmlyaQ=="">Ezine Koyun Peyniri;</a> inek peynirine kıyasla aromatik olmasına rağmen kokusuzluğuyla Ekremoğlu’nun peynir üretimindeki 30 yıllık deneyimini yansıtıyor. Yüksek hijyen standartlarında hiçbir katkı maddesi kullanılmadan üretilen ve tüketiciye ulaşmadan önce en az 12 ay bekletilen coğrafi işaret tescilli Ekremoğlu Ezine Peynirleri, internetten sipariş edilebiliyor ve 1-2 iş günü içinde teslim ediliyor. Ayrıca Ekremoğlu, Apéro okurlarına özel, sipariş tamamlama ekranında APERO kodunu kullanan herkese %10 indirim fırsatı sunuyor. &nbsp;</li><li>Ekremoğlu: 16 ve 18 yaşlarında iki kardeş olan Nazmi ve Behçet Tok'un aile bütçelerine destek olmak için çıktıkları yol, bugün 500'ü aşkın süt üreticisinin ekonomisine katkıda bulunuyor. Genç kardeşlerin atıldığı ticaret yolunun resmîleşmesi ise 1996 yılında gerçekleşiyor. Ekremoğlu Süt ve Süt Ürünleri adıyla Çanakkale'nin Ayvacık ilçesinde 500 kilogramlık ilk kazanla başlayan serüvende bugün Ekremoğlu, 14 pazar yerine ek Küçükkuyu, Altınoluk, Ayvacık, Çanakkale, Akçay, Güre, Edremit, Zeytinli gibi merkezlerdeki 12 mağazası ve internet platformuyla hizmet veriyor. Bugün 50 tonluk süt işleme kapasitesiyle çalışan ve yerel üreticilerle de iş birliği yapan Ekremoğlu; peynir, zeytin ve zeytinyağı ve yöresel ürün gibi kategorilerde en sağlıklı, katkısız ve lezzetli ürünleri uygun fiyatlarla tüketiciye ulaştırmayı görev ediniyor.</li></ul>

Altınoluk ile ilgili hikayeler