Angst

20 maddeden oluşan Türkiye’nin ilk iklim yasası olma yolundaki teklif, AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler tarafından Meclis Başkanlığı’na sunuldu. İklim uzmanları ve aktivistleri, iklim değişikliğiyle mücadeleye dair somut düzenlemeler ve ara hedefler içermeyen metnin bu hâliyle bir iklim kanunu olarak tanımlanamayacağını söylüyor.

İklim Yasası teklifi kimi zenginleştirecek?

<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp;&nbsp; Azerbaycan Enerji Bakanı&nbsp;Şahbazov, bu yıl Bakü'de düzenlenecek BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 29. Taraflar Konferansı'nda (COP29) Türkiye ile çalışmak istediklerini ve bu kapsamda projeler geliştirmeyi planladıklarını belirtti. Şahbazov işbirliğinin ayrıntılarını şöyle anlattı:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(254, 254, 254); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(254, 254, 254); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"İki ülke, sadece bizim milletlerimiz, ülkelerimiz için değil, diğer ülkeler ve bölgeler için de çok faydalı projeler gerçekleştirdiler. Biz bugün bunların faydasını görüyoruz, yaşıyoruz. Bu işbirliği devam ediyor. Daha da gelişerek daima devam edecek. İmzaladığımız yeni anlaşmalarla Türkiye üzerinden Avrupa'ya daha çok gaz göndereceğiz."</blockquote><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bir adım geriden:&nbsp;Bu yılki BM iklim zirvesine (COP29) ev sahipliği yapan Azerbaycan'ın cumhurbaşkanı İlham Aliyev, yaptığı açıklamada, iklim hedeflerine rağmen fosil yakıt talebinin gücünü koruduğuna dikkat çekerek, petrol ve gaz üreten ülkelerin sektöre yatırım yapma hakkını savunacaklarını söylemişti.</li></ul>

Dava, Türkiye’nin BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’nden ve Paris İklim Anlaşması’ndan kaynaklı taahhütlerine uyumsuzluğu sebebiyle açıldı. Bu sebeple, Türkiye'nin ilk iklim davası, üç genç iklim aktivisti tarafından 8 Mayıs 2023 günü 12. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na açıldı.<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bir adım geriden:&nbsp;Türkiye’nin güncellenmiş ulusal katkı beyanını Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (UNFCCC) Sekretaryası’na sunmasının ardından iklim aktivistleri temel haklara erişim haklarının kısıtlanması hatta ortadan kalkması tehlikesinin altını çiziyor.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Vaatler ne durumda?: Türkiye, 2030 yılında artıracağı emisyonlardan %41 azaltım taahhüdü veriyor. 2038 yılına kadar emisyonlarını artırmaya devam edeceğini ifade ediyor ve 2030’a kadar %30’dan fazla artış sözü verilmiş oluyor.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Riskli odak: Davacılar, hükümetten ara hedef belirlenmesini, belirsizliğin ortadan kaldırılmasını, gerçek bir azaltım taahhüdünde bulunulmasını ve bilimsel yöntemlerle Türkiye’nin karbonsuzlaşma politikasını belirlenmesini ve bağlayıcı hukuk kuralları hâline getirilmesini talep ediyorlar.</li></ul>

Üç genç iklim aktivisti tarafından açılan dava

Türkiye’nin ilk iklim davası

(Görsel: Sedat Suna, EPA aracılığıyla)İklim değişikliği ile mücadelenin ilk adımı 1992'de Brezilya'nın Rio de Janeiro şehrinde düzenlenen konferansta atıldı. Birleşmiş Milletler'in (BM) Dünya Zirvesi adı altında düzenlemiş olduğu bu konferansta, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (UNFCCC) kabul edildi. Söz konusu sözleşmenin yürürlüğe girdiği 1994 yılından itibaren de her yıl, Taraflar Konferansı (COP) <a fr-original-style="" href="https://unfccc.int/process/bodies/supreme-bodies/conference-of-the-parties-cop" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">düzenleniyor</a>.BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’nin (UNFCCC) en üst düzeyde karar alma forumu olan COP’ta, imzacı hükümetler iklim değişikliği ve etkilerinin nasıl ortaklaşa ele alınacağını tartışmak ve üzerinde anlaşmak üzere biraraya geliyorlar. COP’un tarafları ise <a fr-original-style="" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Birle%C5%9Fmi%C5%9F_Milletler_%C4%B0klim_De%C4%9Fi%C5%9Fikli%C4%9Fi_%C3%87er%C3%A7eve_S%C3%B6zle%C5%9Fmesi" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">UNFCCC</a>, <a fr-original-style="" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Kyoto_Protokol%C3%BC" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Kyoto Protokolü</a> veya <a fr-original-style="" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Paris_Anla%C5%9Fmas%C4%B1" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Paris İklim Anlaşması</a>’nı imzalamış olan hükümetlerden oluşuyor. Zirveye; dünya liderleri, bakanlar, müzakereciler, sivil toplum, işletmeler, uluslararası kuruluşlar ve medya mensupları katılıyor.2022 Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı yaygın şekilde kullanılan adıyla COP27, Mısır'ın Şarm El-Şeyh şehrinde, küresel ısınma ve sera gazı salınım oranlarını azaltma amacıyla ve 194 ülkenin katılımıyla gerçekleştirildi. "Doğayı acilen korumadan ve eski haline getirmeden küresel ısınmayı 1,5 derece ile sınırlamanın uygulanabilir bir yolu olmadığının" en üst perdeden dile getirildiği konferans kapsamında; savunmasız ulusların iklim kaynaklı felaketlerden kaynaklanan kayıp ve zararlarını tazmin etmek üzere bir fon oluşturulması hakkında anlaşmaya <a fr-original-style="" href="https://www.un.org/en/climatechange/cop27" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">varıldı</a>.COP buluşmaları, dünyanın iklim değişikliğinin artan aciliyetine yanıt verip vermeyeceğinin kritik bir testi olarak değerlendiriliyor. Yine Birleşmiş Milletler tarafından, iklim değişikliğinin risklerini değerlendirmek üzere 1988 yılında kurulmuş olan <a fr-original-style="" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/H%C3%BCk%C3%BBmetleraras%C4%B1_%C4%B0klim_De%C4%9Fi%C5%9Fikli%C4%9Fi_Paneli" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Hükümetler Arası İklim Değişikliği Paneli</a> (IPCC) ise; küresel emisyonların 2020 ve 2025 yılları arasında düşmesi gerektiğini, ancak gerçekte ise emisyonların yükselmeye devam ettiğini ortaya koyuyor. Küresel ısınmayı 1,5 derece ile sınırlandırma ve böylece hafifletme olanağına sahip olmak için, dünya çapında sera gazı emisyonlarının 2030 yılına dek yarıya inmesi ve 2050 yılına dek ise net sıfıra ulaşması gerekiyor. Oysaki mevcut durumda, söz konusu hedeflerin hala çok uzağındayız. Zira hesaplamalar, bu hızla gidildiği takdirde belirlenen 1,5 derecelik sınıra sadece dokuz yıl sonra ulaşacağımızı ortaya koyuyor.Kayıp ve zarar fonu kurulmasının nihai karar metnine yansıması, iklim krizine karşı en kırılgan ülkeler grubunun otuz yılı aşkın mücadelesinin neticesinde elbette anlamlı bir kazanım. Konferans kapsamında, 2030 hedefini yakalamak adına sera gazı emisyonlarını, pandemi öncesi yıl olan 2019 yılına kıyasla yüzde 43 seviyesinde düşürmek gerektiği de tespit edildi. Ayrıca tüm finansal sistemi dönüştürme ihtiyacı vurgulanırken; söz konusu aktörler, iklim finansmanına erişimi kolaylaştırmaya ve önceliklerini gözden geçirerek faaliyetlerini ölçeklendirmeye çağrıldı. Buna paralel, çok taraflı kalkınma bankaları tarafından, 2025'e dek iklim finansmanı istihdamını üç kat artırma yönünde de bir çağrı yapıldı.G-7 ülkeleri ise, iklim değişikliğinin etkilerinden etkilenen savunmasız ülkelere finansal yardım sağlamak üzere Küresel Kalkan adında yeni bir sigorta sistemi başlatıyor. İlk etapta 200 milyon euro bir finansman sağlanırken; bu finansmanın ilk alıcıları Gana, Pakistan ve Bangladeş olacak. ABD Çevre Koruma Dairesi, petrol ve gaz endüstrisindeki metan seviyesinin, 2005 yılına kıyasla yüzde 87 kadar altına düşmesini gerektirecek şekilde mevzuatını genişleteceğini duyurdu. Dört AB üyesi ülke, Afrika'da iklim uyumu için 1 milyar Euro'nun üzerinde bir kaynak sağlandığını duyurdu. Fransa, Almanya, Hollanda ve Danimarka bu kapsamda bir başlangıç noktası <a fr-original-style="" href="https://cop27.eg/#/news/259/Historic%20Climate%20Deal%20Sealed%20a" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">oluşturdu</a>. Öte yandan, 2009 yılında UNFCCC'ye göre gelişmiş ülkeler sınıfında olan ülkeler; gelişmekte olan ülkelere emisyonlarını azaltabilmeleri ve iklim değişikliğinin olumsuz etkilerine hazırlanabilmeleri için 2020 yılına dek yılda 100 milyar dolar vermeyi taahhüt etmişlerdi. Yıllık 100 milyar dolarlık bu hedef ise hiçbir şekilde tutturulamadı. Yine de COP27’de bir kez daha görüldü ki; iklim temelli düzenlemeler, kararlar ve uygulamalar ekonomi ve politikanın bir parçası olarak bizimle kalmaya devam edecek.

BM İklim Değişikliği Konferansı, dünyanın iklim değişikliğinin artan aciliyetine yanıt verip vermeyeceğinin kritik bir testi olarak değerlendiriliyor.

COP27: insanlık ve gezegen için başarmak

Yazar: Büşra Uçan<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">COP nedir?</h2><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">COP zirveleri, küresel çapta iklimle ilgili en büyük ve en önemli yıllık konferanslardır.1972’deki Stockholm Bildirgesiyle çevre konularının uluslararası kaygılar arasında yer aldığı kabul edilmesinin ardından 1992'de BM’nin düzenlediği Rio Konferansında BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (UNFCCC) kabul edildi. Bu anlaşmada ülkeler, "insan faaliyetinin iklim sistemi üzerindeki tehlikeli müdahalesini önlemek için atmosferdeki sera gazını stabilize etmeyi" kabul etti. Şimdiye kadar 197 farklı taraf bunu imzaladı. Anlaşmanın yürürlüğe girdiği 1994 yılından bu yana, her yıl dünyadaki hemen hemen her ülke küresel iklim zirvesi veya “Tarafların Konferansı” anlamına gelen COP (Conferences of Parties) için bir araya geliyorlar. Bu toplantılar sırasında ülkeler, emisyonlar üzerinde yasal olarak bağlayıcı sınırlar belirlemek için müzakere ediyorlar. Örneğin, 1997'deki COP3’te kabul edilen Kyoto Protokolü ve 2015'teki COP21’de kabul edilen ve tüm dünya ülkelerinin çabalarını hızlandırmayı, küresel ısınmayı sanayi öncesi sıcaklıkların 1,5°C üzerinde sınırlamaya çalışmayı ve iklim eylemi finansmanını artırmayı kabul ettiği Paris Anlaşması gibi.Bu yıl taraflar 27’nci kez COP27’de buluşuyor.<img src="https://images.aposto.com/2022/10/1/1667810727035.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.68" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kaynak: Thomas Hartwell/AP<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Geçen sene Glasgow’da düzenlenen COP26’da neler olmuştu?</h2><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Fosil yakıtlardan ilk kez bahsedildi</h3>Glasgow İklim Paktı, kömür ve verimsiz fosil yakıt sübvansiyonlarının aşamalı olarak kaldırılması çağrısında bulundu. Başlangıçta çok güçlü olan bu çağrı zirve sonuna doğru zayıfladı ve kömürün aşamalı olarak “devre dışı bırakılması” değil, “azaltılması” gerektiği belirtildi. Greenpeace Uluslararası Direktörü Jennifer Morgan, kömürün anlaşmaya dahil edilmesinin iklim için bir kazanç olduğunu belirtirken 1,5 derece hedefinin zayıf olduğunu ancak kömür çağının sona ermesine dair bir sinyal verildiğini belirtti.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">2022 yılı dünyanın harekete geçmesi için belirlendi</h3>Paris Anlaşması uyarınca ülkeler iklim için belirledikleri hedeflerini yalnızca 5 yılda bir güncellemekle yükümlüydü. Fakat 2021’de Glasgow’da önemli bir değişiklik gerçekleşti ve tarafların 2030 yılına kadar sera gazı emisyonlarını nasıl azaltacaklarına dair güncellenmiş planlarını 2025 yerine 2022’de Mısır’da düzenlenecek olan COP27’de sunmaları talep edildi. Bu karar ülkelerin bir an önce harekete geçmesi için önemli bir kararı teşkil etmektedir.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">“Yeşil İklim Fonu’’ sorumluluğu sınıfta kaldı</h3>Bu durum pek çok gelişmekte olan ve iklime duyarlı ülkeyi hayal kırıklığına uğratan bir gelişme olarak kayıtlara geçti. İklim krizinin en çok etkilenen ülkelere getirdiği zarar ve yıkımı ödemek için özel bir fonun kurulacağına dair büyük umutlar vardı. Yeşil İklim Fonu, bir ülke sel gibi evleri yok eden bir felaket yaşarsa, yaşamın yeniden inşasına yardımcı olabilmek için gündeme getirilmişti. Anlaşma, kayıp ve hasarın önemini kabul etmekte ve etkilenen ülkelere teknik yardımı artırmayı kabul etmektedir. Ancak, konunun aciliyetine rağmen tahsis edilmiş bir fonu kabul etmek yerine, daha fazla diyalog çağrısı yapmaktadır.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Altı yıl süren Paris Kural Kitabı tamamlandı</h3>6. madde olarak bilinen ve son beş yılda dünyanın ifade ve özü üzerinde anlaşamadığı kadar teknik olan karbon emisyonu piyasalarının yaratılması konusunda endişeler mevcuttu. Glasgow’da ülkelerin birbirleriyle karbon kredisi ticaretine izin veren kurallar üzerinde anlaşmaya varıldı. Ancak bu kurallar kabul edilirken, teknik olarak hala üzerinde anlaşmaya varılmamış ayrıntıların var olduğu belirtildi. Conservation International’ın küresel politika ve hükümet işlerinden sorumlu başkan yardımcısı James Roth, “COP26’ya katılan ülkelerin küresel karbon ticaretinin iklim eylemini hızlandırmak için nasıl çalışacağı konusunda anlaşmalarından son derece memnunuz. Glasgow’da kaydedilen ilerleme, küresel ortalama sıcaklık artışını 1,5 derecenin altında tutmak için çok önemli bir adımdır.’’ dedi.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">COP27'nin diğer COP'lardan farkı nedir?</h2><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">COP21’de Paris Anlaşmasının imzalanmasından beş yıl sonra gerçekleşen COP26, küresel ısınmayı 1,5 dereceye düşürme hedefini canlı tutan Glasgow İklim Paktı ile sonuçlandı, ancak o zamanki İngiltere Başkanlığı'nın da açıkladığı gibi bu sonuç "zayıf bir nabızla" gerçekleşti. COP26'da ülkeler, daha iddialı hedeflerle güncellenmiş ulusal planlar da dahil olmak üzere bu yıl daha güçlü taahhütler vermeyi kabul etti ancak şu ana kadar 193 ülkeden planlarını BM'ye sunanların sayısı 40’ı geçmiyor.COP27’nin misyonu, müzakerelerde verilen tüm bu söz ve taahhütlerin “uygulamaya geçirilmesi için planlama” olacak. Mısır kapsayıcı ve geniş ölçekte eylem çağrısında bulundu. Uzmanlara göre konferans, Paris Kural Kitabı'nın nasıl uygulanacağını gözden geçirmenin yanı sıra Glasgow'dan sonra sonuçsuz kalan bazı noktalara ilişkin müzakerelere de sahne olacak. Bu konular arasında, gelişmiş ülkelerin düşük gelirli olan ve krizin ön saflarında yer alan ülkelerin iklim değişikliğinin uyum sağlayabileceklerinin ötesine geçen sonuçlarıyla baş edebilmeleri için her yıl sağlayacakları 100 milyar dolarlık “kayıp ve hasar” finansmanı ve “uyum” finansmanı sözü de mevcut. Müzakereler ayrıca ülkelerin emisyonlarını nasıl ölçmeleri gerektiği gibi teknik tartışmaları da içerecek. Tüm bu tartışmalar, 2023'te Paris Anlaşması’na ilişkin küresel toplu ilerlemeyi değerlendirecek olan COP28'deki ilk Küresel Durum Değerlendirmesi’nin önünü açacak.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">COP 27’ye kimler katılıyor?</h2><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Ana etkinlik, 6-18 Kasım tarihleri arasında Sharm El Sheikh Uluslararası Kongre Merkezi'nde gerçekleştirilecek. Şimdiye kadar, hükümetleri, işletmeleri, sivil toplumu ve gençleri temsilen katılmak için 40.000'den fazla kişi etkinliğe kaydoldu.<img src="https://images.aposto.com/2022/10/0/1667757577606.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.34" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">COP25 &nbsp;Kaynak: Exhibition WorldBu yılın temaları Finans, Bilim, Gençlik ve Gelecek Nesiller, Dekarbonizasyon, Uyum ve Tarım, Cinsiyet, Su, Sivil Toplum, Enerji, Biyoçeşitlilik ve Çözümler. İlk kez bu sene “çözümler” için bir gün ayrılacak.Her zaman olduğu gibi, konferans iki bölgede gerçekleşecek, Mavi Bölge ve Yeşil Bölge.&nbsp;Mavi Bölge, müzakerelere ev sahipliği yapan BM tarafından yönetiliyor ve bu alana girmek için tüm katılımcıların UNFCCC Sekreterliği tarafından onaylanması gerekiyor. Delegeler arasındaki tüm müzakerelerin yapılacağı yer. Buna ek olarak, hükümetler ve gençlik savunucuları ve bilim adamları da dahil olmak üzere akredite gözlemciler tarafından uzun bir dinamik etkinlik listesi düzenlenecek.&nbsp;Yeşil Bölge ise iş dünyasının, gençliğin, sivil toplumun, akademinin ve dünyanın her yerinden sanatçıların hazır bulunabilecekleri ve katılabilecekleri ek bir alana sahip olacakları yer. Etkinlikler, sergiler, çalıştaylar, kültürel performanslar ve söyleşiler yoluyla iklim aktörleri arasında kapsayıcı ve dinamik diyalog ve katılımı teşvik etmeyi amaçlıyor.

COP27

Bu yıl taraflar 27’nci kez COP27’de buluşuyor.

COP27'ye doğru

<a fr-original-style="" href="https://unfccc.int/sites/default/files/english_paris_agreement.pdf" rel="noopener ugc nofollow" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Paris İklim Anlaşması</a> 2015 yılında BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi kapsamında imzalandı ve 2016 yılında yürürlüğe girdi. Ülkemizde de uzun süredir tartışma konusu olan Paris Anlaşması sonunda <a fr-original-style="" href="https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/10/20211007.pdf" rel="noopener ugc nofollow" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">TBMM tarafından onaylandı</a>. Şimdi ülkece bu anlaşma kapsamında atacağımız adımların belirlenmesini bekliyoruz. 2050 yılına kadar “sıfır atık” amacına ulaşmak için, Paris Anlaşması'nı imzalayan devletler, bu amaca uygun olacak şekilde aksiyon planları belirliyor. Peki sizce herkes, globalde “net-zero” olarak anılan sıfır atık amacına ulaşmak için, döngüsel ekonomiye ihtiyacımız olduğunun farkında mı? Gelin hep birlikte bu soruya bakalım. Paris İklim Anlaşması'nın amacına ulaşması için döngüsel ekonomiye geçiş zorunludur! 2016 yılından bu yana, anlaşmayı imzalamış ülkelerin, ki bu ülkeler global CO2 salımının %96’sına sebep olmakta, çeşitli taahhütlerde bulunduğunu izliyoruz. Devletler, lokal yönetimler, işletmeler ve finans sektörü, bu alandaki hedeflerini açıklamaya devam ediyor ve Covid-19 küresel salgınına rağmen taahhüt veren aktörlerin sayısı hızla artıyor. Özellikle, 2020 sonlarında Çin’in net sıfır hedeflerini açıklaması, Biden yönetiminin ilk iş olarak Paris İklim Anlaşması'nı imzalaması ve AB’nin yayınladığı AB Yeşil Mutabakat, bu alandaki gelişmeleri arttırmaları bakımından önemli. Bunların yanında özellikle yenilenebilir enerji alanlarında atılan adımlar ve ar-ge çalışmaları yine Paris İklim Anlaşması’nın pozitif etkileri olarak görülebilir. Evet bu kadar pozitif bilgi sonunda, herkes olumsuzluklara geçeceğimizin farkında sanırım… Durum yeterince iyi değil Tüm bu gelişmelere rağmen, globaldeki CO2 salımı artmaya devam ediyor. Bu artışın temelde iki ana sebebi var. İlki; CO2 salımı noktasında o kadar ileri bir seviyedeyiz ki, yapılan iyileştirmeler, sadece sıcaklık artışı gibi iklim krizi sebeplerinin yavaşlamasına olanak tanıyor. Fakat bu yavaşlama, zaten sınırı çoktan geçtiğimiz olumlu bir etki yaratmıyor. İkinci ana sebep ise, belki de hepimizin göz ardı ettiği bir nokta. Paris İklim Anlaşması ile yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımına olan ilgiden bahsetmiştik biraz önce. Sorun aslında tam da buradaki eksik ilgi. Çünkü globalde yenilenebilir enerji kaynaklarına odaklanılırken, iklim krizinin ana sebeplerinden olan üretim ve tüketim süreçlerini yani tüketici ürünlerini ve gıda sistemlerini göz ardı ediyoruz. Bu size önceki yazılarımızda defalarca bahsettiğimiz döngüsel ekonomiye niye ihtiyacımız olduğunu hatırlattı mı? Hatırlatmadıysa gelin biz size hatırlatalım😊<img src="https://images.aposto.com/2021/9/1/1633967179059.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Yenilenebilir enerji kaynaklarının geliştirilmesi ve özellikle enerji kaynaklarının doğru kullanılması sayesinde, 2050 yılına kadar mevcut karbondioksit salımının %55’ini azaltabiliriz. “E tamam işte yarısında çoğu gidiyor”, diyenleri duyar gibiyiz😊 Fakat geri kalan %45’lik emisyonun sebebi tamamen mevcut lineer ekonomimiz. Yani, öncesi ve sonrasını düşünmeden, sistemi tek bir bütün olarak değil de her alanı kendi içinde inceleyen, üret-tüket-at lineer sistemi dolayısı ile, CO2 emisyonunu desteklemeye devam ediyoruz. Hayatımızın her alanında kullandığımız ürünlerin üretilmesi için kullanılan materyaller, yaşamsal ihtiyaçlarımız için gereken gıda ve su ile tüm bunların ana üretim alanı olan toprak kullanımı, mevcut emisyonun en büyük kaynakları. Ne yazık ki, yenilenebilir enerji kanyaklarının geliştirilmesi için harcanan vakit, üretim ve tüketim süreçlerimizin değiştirilmesi için harcanmıyor. Döngüsel ekonomi sistemi, bildiğiniz gibi tüm sistemleri bir bütün olarak ele almak ve mevcut sistemleri iyileştirmek değil tamamen değiştirmek üzerine kurulu. Yani özetle, yenilenebilir enerji sistemleri için ne kadar çalışırsak çalışalım, üretim ve tüketim süreçlerimizi göz ardı etmeye devam edersek, Paris İklim Anlaşması’nın ana amacı olan net sıfır ilkesine asla ulaşamayacağız. Sadece çimento, alüminyum, çelik, plastik ve gıda üretim sistemlerini döngüsel ekonomiye geçirebilirsek, 2050 yılına kadar 9.3 milyar ton CO2 salımını önleyebileceğiz. Ki bu da üretilen materyallerin lojistik süreçleri dolayısı ile ortaya çıkan CO2 salımının tamamına denk geliyor. Yani yukarıda bahsettiğimiz, 5 ana materyal için yapılacak döngüsel değişimler, aynı zamanda lojistik süreçlerinde de değişimi sağlayacağı için (çünkü sistemi bir bütün olarak ele alıyoruz) iki katı etki edecek. Farkındaysanız, iyileştirmeyi değil, tam bir değişimi vurgulamaya devam ediyoruz. Döngüsel ekonomi hem şirketlerin, hem tüketicilerin hem de gezegenimizin aynı anda kazanabildiği tek sistemdir. Tasarımı ve inovasyonu merkezine koyması dolayısı ile atık ve kirliliği önlerken, ürün ve materyalleri döngü içinde tutar ve doğal kaynakların yenilenmesine olanak tanır. Örnek olarak, yapı malzemelerinin tamamen döngü içinde tutulması ile, sıfırdan yapı malzemesi üretilmesine oranla %40 daha az sera gazı salımı mümkün. Burada sadece geri dönüşümden bahsettiğimizi de unutmayalım. Döngüsel ekonominin en son adım olarak önerdiği geri dönüşüm sürecine gelene kadar, materyallerin geçeceği yeniden kullanım, yeniden üretim, ileri dönüşüm gibi adımlar sayesinde bu oran çok daha fazla olacaktır. Bir diğer örnek ise gıda sistemlerinin tamamen döngüsel bir sistemle tasarlanması ile, yıllık 4.3 milyar ton CO2’ye eşdeğer sera gazı salımını sıfırlayacağını görebiliriz. Bu kadar CO2 ne anlama geliyor, anlamlandırmak kolay değil. O yüzden sıkı durun; bu miktardaki CO2 salımı, yaklaşık olarak 1 milyar adet arabanın trafikten tamamen kalkması ile aynı etkiye sahip. Özellikle Covid-19 küresel salgını ile, doğal afetlere, küresel salgınlara veya iklim krizi dolayısı ile yaşanacak daha bir sürü doğal afete hazırlıklı olmak için daha dayanıklı toplumlara(<a fr-original-style="" href="https://apos.to/i/dongusel-bir-sistemin-vazgecilmezi-dayanikli-toplumlar" rel="noopener ugc nofollow" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">resilience</a>) ve ekonomik sistemlere olan ihtiyacımız herkesin odağında. Bu nedenle, eğer Paris İklim Anlaşması’nın işe yaraması ve ana amaca ulaşılması için, anlaşmaya imza atan devletlerin, özel şirketlerin ve finans sektörünün, tüm süreçlerini tamamen döngüsel ekonomiye uygun hale getirmesi tek şansımız. Şu anda hepimiz merakla Türkiye’nin Paris İklim Anlaşması dolayısı ile hazırlayacağı eylem planını bekliyoruz. Tüketiciler olarak bu süreçteki en büyük sorumluluğumuz ise, sorumlu tüketim bilincini hem kendi hayatımıza hem de çevremize yayarken, belirlenecek olan net sıfır adımlarının, doğru adımlar olduğuna emin olmak. Döngüsel Ekonomi 101 ekibi olarak sizlerden tek bir ricamız var; Bulunduğunuz her ortamda, dokunabildiğiniz her bireye, mevcut sistemde yapılacak iyileştirmelerin yetersiz olacağını anlatmanız. Eğer doğa ile uyumlu, sürdürülebilir global bir toplum yaratmak istiyorsak, iyileştirme değil, tam bir dönüşüm gerekmekte. Bu da her bireyin bu bilinçle, doğru taleplerde bulunması ile mümkün!<a bgcolor="#364E4A" color="#fafbfc" contenteditable="false" fr-original-class="custom-button-link" fr-original-style="background-color:#364E4A !important;color:#fafbfc !important" href="https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSce3QwQNqTJTasoABsOpxgSW2y9JIVj4D-ahtrJZDS9EyTEPg/viewform" rel="noreferrer" style="background-color: rgb(54, 78, 74) !important; color: rgb(250, 251, 252) !important; text-decoration: none; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Paris İklim Anlaşması Anketi</a>Herkese iyi haftalar,

BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi ile ilgili hikayeler