• Pritzker Mimarlık Ödülü’nün bu yılki kazananı David Chipperfield&nbsp;oldu. İngiliz mimar; bu başarı ile Frank Gehry, Zaha Hadid, Richard Rogers ve Oscar Niemeyer gibi çığır açan isimlerin arasına katıldı.

Aposto Gündem

21 Mart Dünya Ahşap Günü nedeniyle benim için malzemelerin en güzellerinden biri olan ahşaba ayırdığımız bu sayımızda, ünlü mimar ve tasarımcı Frank Gehry’nin ahşap malzemesini tasarımlarında nasıl kullandığına yer vermeden geçmek istemedim.1929 doğumlu Frank Gehry, mimarlık ve tasarım dünyasının süper starlarından biri. En çok bilinen mimari eserlerinden örnek vermek gerekirse, Guggenheim Museum Bilbao ve Walt Disney Concert Hall akla ilk gelen mimari eserleri. Eserlerinde modernizme karşıt, yapı sökümcü bir tutum izleyen mimar, heykel benzeri devasa formlarıyla görenleri hala işlerine hayran bırakıyor.<img src="https://images.aposto.com/2022/2/3/1648072415544.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.29" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Walt Disney Concert HallÖlçeği biraz küçülttüğümüzde ise Gehry’nin mobilya tasarımındaki başarısı da bir o kadar etkileyici. Mimarisinde gördüğümüz metal ve soğuk görüntü objelerinde ise çoğunlukla kendini karton ve ahşap gibi daha sıcak malzemelere bırakıyor.<img src="https://images.aposto.com/2022/2/3/1648072459205.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.00" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Power Play™ Sandalye ve Ayak iskemlesiGehry’nin ahşap kullanımındaki en büyük ustalığı ise ahşabı bükerek elde ettiği karmaşık formları. Knoll için 1992 yılında ürettiği, bükülmüş ahşap mobilya koleksiyonu, tasarımcının forma ve işlevselliğe yaklaşımını özetler nitelikte. Sandalyeler, döşeme veya altta sandalye çerçevesi olmayan, tek parça devam eden ahşap şeritlerden yapılmış. Gehry bu koleksiyonda zaman zaman fikirlerini kâğıda döktükten sonra, zaman zaman ise de doğrudan ahşap ile çalışarak, malzemeyi farklı yöntemlerle deneyimleme fırsatını yakalamış. Bu çalışmalar sonucunda malzemenin yapısal özelliklerini keşfederek onu yastıklar, paspaslar ve toplar haline getirebilmiş. Yapısal olarak yenilikçi olan mobilyalar, oldukça karmaşık bir montaj gerektiyor; en karmaşık tasarımı 130 adet yapıştırılmış bağlantıyla tutturulmuş olan kırk bir parçadan yapılmış.<img src="https://images.aposto.com/2022/2/3/1648072484494.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.00" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Cross Check™ SandalyeMalzemenin özelliklerinin sınırlarını zorlayan tasarımlarıyla hem yapısal olarak hem de estetik açıdan hafif, başyapıtlar ortaya çıkarmıştır. Adeta ördüğü tasarımlarıyla, hiçbir desteğe ihtiyaç duymayan hafif ama dayanıklı mobilyalar üretirken malzemeye olan genel tutumu da değiştirmeyi başarmış.<img src="https://images.aposto.com/2022/2/3/1648072756769.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.00" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Face Off Masa

Mimari eserlerinde heykelsi formları ve soğuk materyalleri  ile tanıdığımız star mimar Frank Gehry'nin küçük ölçekli tasarımlarındaki yaklaşımı oldukça farklı.

Frank Gehry'nin Sıra Dışı Mobilya Tasarımları

Kültürün her zaman sanat ve tasarımla iç içe olduğunu düşündüğüm için iş de olsa eğlence de olsa bakış açım bu tarafa yöneldi. Bunu deneyimlediğim ilk yerse Çek Cumhuriyeti’nin başkenti Prag oldu.Prag, benim ikinci yurt dışı seyahatimde gittiğim bir şehirdi. Kent, yapısı ve dokusu itibarıyla beni gerçek anlamda büyülemişti. Özellikle Anadolu’da kolay kolay karşılaşmadığımız o mimariyi gözlemlemek, dokunmak ve toplumun geçmişini değerlendirmeye çalışmak inanılmaz keyifliydi. Barok ve Gotik mimarinin görülmeye değer ihtişamı, bu kent hakkında okuyarak ve izleyerek öğrendiğim her şeyi deneyimlerken soluğumun kesilmesine sebep oldu (bundan bir yıl sonra gördüğüm Brüksel ise başka bir soluk kesici etki yaratmıştı.Şehrin Ortaçağ esintilerini taşıyan eski meydanı 2. Dünya Savaşı’nda çok fazla zarar görmüş olsa da büyüleyiciliğini Vlatna nehri üstüne yansıtmaktan geri kalmıyor. Bu noktada bir şey var ki postmodern mimarinin soluk kesici örneklerinden… Baktıkça kafası karışıyor insanın. Elbette ki tahmin ettiğiniz gibi Dans Eden Ev. Frank Gehry tarafından tasarlanan bu yapı, Prag gibi Ortaçağ ruhunu taşıyan sert ve eski hatta bazen ürkütücü binalarla ünlenmiş bir kentin keskin bir dokuya sahip olmasına rağmen esnek kısımlarını da görmemiz için bizi teşvik ediyor. Dekonstrüktivizm’in öncülerinden Gehry, tasarladığı bu yapıyla kentte kargaşa hissinin yanında esnek ve sert kavramlarının insan kafasında tekrar şekillenmesini sağlıyor.Modernizmin karşısında duran dekonstrüktivizmin mimarideki yansıması da aslında dekonstrüktivist felsefe etkisinden kaynaklanıyor. Mimarlık teorisinde modernizmin yer aldığı stabil ve rasyonel yapıların aksine; kafa karıştıran, dış cephede kullanılan malzeme ve değişken formlar sayesinde sıra dışı olarak nitelendirebileceğimiz bu yapılar, 2010’lardan sonra dijital dönüşümün yaşandığı, geleneksel, modern ve postmodernin bir arada yer aldığı yapısal bir dönüşüm sunuyor.

Line

Yapısal bir dönüşüm…

Prag!

• Refik Anadol: Blade Runner filmiyle deneyimlediği fütürist Los Angeles'ın mimarisinden ilham alarak hayal kurmaya başladığını söyleyen yeni medya sanatçısı, yönetmen ve yapay zekâ estetiği alanının önde gelen isimlerinden Refik Anadol, bu hafta TED Talks’a <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmM2UxOTYyODI1MDYxMDAwN2YwZDQ1MiZ1c2VyPTVlODRjMWQ0YjdmYWI1NTg4ZDNhNWY0ZCZhdXRob3I9NWVjODBhNTAyYjIxOGM3YTc4NTkwOTI0JnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy50ZWQuY29tJTI1MkZ0YWxrcyUyNTJGcmVmaWtfYW5hZG9sX2FydF9pbl90aGVfYWdlX29mX21hY2hpbmVfaW50ZWxsaWdlbmNlJTI1MkZ1cC1uZXh0"">konuk oldu</a>. Mimarlar, veri bilimciler, sinirbilimciler, hikâye anlatıcıları ve farklı disiplinlerden ekibiyle sanatı yapay zekâyla harmanlayan Anadol'un konuşması dönüşüm atölyemizin odağına ilham oldu. Bu hafta, Anadol'un mimarinin olanaklarını genişleten dönüşümlerine kısa bir yolculuk yapıyoruz.<ul><li>Binaların dili olsa da konuşsa: Binalar; bir mekân oluşturmak kadar bir şehrin hafızasınının, kültürün ve toplumsal normların da bir temsilcisi olarak hayatımızda. Yeni medya sanatları sayesinde, binaların bizlerle olan iletişiminde de bir dönüşüm var. Yeni medya ve teknolojinin olanaklarıyla, hatırlayan, öğrenen ve hayal eden binalar hayatımızda. Bu konuda, Refik Anadol'un çalışmalarının odağındaki "Bir bina kendi kendine hatıralar yaratabilir ve rüya görebilir mi?" ve "Bir mekân bizi hissedebilir mi, bizimle gerçekten etkileşime geçebilir mi?" soruları aklımıza geliyor.</li></ul><figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2020-08-20T06:56:39.048Z.jpeg" alt="WDCH Dreams, refikanadol.com üzerinden"><figcaption>WDCH Dreams, refikanadol.com üzerinden</figcaption></figure><ul><li>Hatırlayan, öğrenen, hayal eden binalar: 2018’de Frank Gehry’nin tasarımı Walt Disney Konser Salonu, Los Angeles Filarmoni Orkestrası’nın 100. yaşında Refik Anadol Stüdyo’nun WDCH Dreams&nbsp;çalışmasına ev sahipliği yapmıştı. <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmM2UxOTYyODI1MDYxMDAwN2YwZDQ1MiZ1c2VyPTVlODRjMWQ0YjdmYWI1NTg4ZDNhNWY0ZCZhdXRob3I9NWVjODBhNTAyYjIxOGM3YTc4NTkwOTI0JnVybD1odHRwJTI1M0ElMjUyRiUyNTJGcmVmaWthbmFkb2wuY29tJTI1MkZ3b3JrcyUyNTJGd2RjaC1kcmVhbXMlMjUyRg=="">WDCH Dreams</a>, Orkestranın hafızasını oluşturan 27 terabaytlık&nbsp;ses ve görsel arşivinin yapay zekâ algoritmalarıyla oluşan görseli, 42 adet projektör vasıtasıyla binanın dış cephesine yansıtılmıştı. Eserlerin, provaların ve anıları oluşturan görüntülerin görünürlük kazanması oldukça etkileyiciydi.</li></ul><figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2020-08-20T07:00:14.952Z.jpeg" alt="Latent Being, thespaces.com üzerinden"><figcaption>Latent Being, thespaces.com üzerinden</figcaption></figure><ul><li>Latent Being, Kraftwerk Berlin:&nbsp;1960’larda Doğu Berlin’in en büyük enerji santrallerinden olan ve günümüzde bir performans mekânına dönüşen Kraftwerk Berlin’in açılış sergisinde Refik Anadol’un Latent Being (Saklı Varoluş) eseri <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmM2UxOTYyODI1MDYxMDAwN2YwZDQ1MiZ1c2VyPTVlODRjMWQ0YjdmYWI1NTg4ZDNhNWY0ZCZhdXRob3I9NWVjODBhNTAyYjIxOGM3YTc4NTkwOTI0JnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5pbnN0YWdyYW0uY29tJTI1MkZwJTI1MkZCNTF6YzJ2bDdueiUyNTJG"">yer almıştı.</a> Berlin’e ve mimariye ait veriler, yapay zekâyla görselleşip kolektif hafızalarımızdan oluşan dev veri resimlere dönüşmüş ve mekân içerisinde deneyimlenmişti. &nbsp;</li><li>Machine Hallucination: New York’ta bulunan bir yemek hali ve market olan Chelsea Market’in tarihî kazan dairesinden bir teknolojik sanat platformuna dönüşen Artechouse'da yer alan Machine Hallucination, Makine Halüsinasyonları <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmM2UxOTYyODI1MDYxMDAwN2YwZDQ1MiZ1c2VyPTVlODRjMWQ0YjdmYWI1NTg4ZDNhNWY0ZCZhdXRob3I9NWVjODBhNTAyYjIxOGM3YTc4NTkwOTI0JnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5pbnN0YWdyYW0uY29tJTI1MkZwJTI1MkZCNml0VkRRbEVESSUyNTJG"">sergisi</a>, New York’a ait milyonlarca görüntü verisini bulup işleyen algoritmalarla tasarlanmıştı.&nbsp;Görünmez veri dünyasındaki duygusal deneyimi bir bina içerisinde keşfetmeye çalışan bu eserin de binaların anıları ve mekân işlevlerinin dönüşümü üzerine etkileyici bir felsefesi var.</li></ul>

Frank Gehry ile ilgili hikayeler