2000’li yılların başında indie müzik, büyük bir patlama yaşadı ve türün en iyi örnekleri bu dönemde yayınlandı. İnternetin artık çoğu eve girebildiği bu dönemde müzik de bağımsızlığını kazanıyordu. MySpace popüler olmuş, internetten şarkı indirilmeye başlanmış ve sanatçılar popüler akımların içinde yer almadan da kendi seslerini duyurmanın bir yolunu bulmuştu.&nbsp;Indie, 90’ların grunge’ı, 80’lerin garage rock’ı ve elektronik müziğini de içinde barındırıyordu. Türkiye gece hayatı ve müzik sahnesi de o dönem bu altkültürden fazlasıyla etkilendi. Festival line up’larının başında indie müzisyenlerin yer aldığı, gece hayatı kültürünü de şekillendiren bu tür, popülerliğini 2010’ların ortalarında yavaştan kaybetmeye başladı. O dönemin önemli gruplarından bazıları ya sessizliğe gömüldü ya üretimlerine ara vermeyi tercih etti ya da ara sıra çok da popüler olmayan yeni şarkılarını yayınladı.2000 ve 2010’lar arasında geçen indie sleaze döneminin önemli isimleri arasında MGMT, Death Cab for Cutie, Bloc Party, TV on The Radio, The Rapture, The Strokes, Yeah Yeah Yeahs, The Killers, Sophie Ellis-Bextor, LCD Soundsystem gibi isimler yer alıyordu.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2024/1/1/1708367374341.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.22" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Yeah Yeah YeahsZ jenerasyonun bu isimleri yeniden listelere sokması ise pandemi dönemine denk geldi. Önce MGMT’nin <a fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/intl-tr/track/2Y0iGXY6m6immVb2ktbseM?si=a4296618ebc046d5" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Little Dark Age</a>'i ile videolar çekilmeye başlandı, daha sonra grubun 2000’lerde popüler olan şarkılarını keşfettiler. Popüler dizi ve filmlerde de eski indie hit’lerini duymaya başladık. Ve 2000’lerin müzikleri yeniden popüler dönemlerine geri döndü.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Saltburn ile alevlenen indie hitleri</h2>2000’lerin indie çılgınlığının alevlenmesini sağlayanlardan biri de Emerald Fennell’in yönettiği <a fr-original-style="" href="https://www.imdb.com/title/tt17351924/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Saltburn</a> oldu. Filmin 2000’li yılların müziklerinin yer aldığı “official soundtrack” listesi artık çoğu dinleyicinin markajındaydı. Filmin en can alıcı sahnesinde duyulan Sophie Ellis-Bextor’ın 2001 yılında çıkan <a fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/intl-tr/track/4tKGFmENO69tZR9ahgZu48?si=8efac5489755468c" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Murder on the Dancefloor</a>’ı TikTok’ta 92.2 milyondan fazla izlendi ve sadece Spotify’da 37 milyon dinlenmeye ulaştı. Ellis-Bextor, şarkının gençleştiğini düşündüğünü söyledi: “Şarkıyla aram hâlâ bu kadar iyi olduğu için çok mutluyum.”&nbsp;Filmde ayrıca Ladytron, Princess Superstar, The Killers, Cold War Kids, Benny Benassi gibi isimlerin 20 yıl önceki hitleri yer aldı. Princess Superstar, “Saltburn sayesinde şarkımın yayınlandıktan 17 yıl sonra TikTok’ta ve hatta İngiltere’nin en iyi 100 listesinde viral hâle geldiğini görmek inanılmaz derecede şaşırtıcıydı. Bir süre belirsizlik içinde çürüyüp gittikten sonra bunu yaşamak çok güzel bir şey” dedi. Son birkaç yılda eski şarkıların listelere geri dönmesi müziğin herhangi bir çağa ait olmadan kendi zamanını yaratabildiğini de bize gösterdi.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Geçmişe götüren festivaller çoğaldı</h2>Y kuşağına odaklanan 2022 yapımı <a fr-original-style="" href="https://www.imdb.com/title/tt16378298/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Meet Me In The Toilet</a> belgeseli de yeniden canlanan garage rock ve indie sahnesine ışık tutuyordu. Belgesel adını The Strokes’un aynı adlı şarkısından alıyor. 11 Eylül’den sonra bu müziğin Manhattan’dan Brooklyn’e göçün parçası olmasını, böylece o bölgenin soylulaştırılması ve yenilenmesini gözler önüne seriyor. Ayrıca ABD’li bağımsız müzisyenlerin Britanya kıtasındaki turnelerine ne kadar önem verdiğini izliyoruz. Son olarak da New York’taki bu sahnenin artık eskisi kadar güçlü olmadığına şahit oluyoruz.Fakat iki yılda değişen şartlarla indie yine eskisi gibi listelere dönüşünü kutluyor. Bu belgeselde yer alan müzisyenler de yeni şarkılar yayınlayıp bu yaz yeniden tura çıkmaya hazırlanıyor.&nbsp;Indie sleaze dönemi bu kadar canlanmışken tabii organizatörler kayıtsız kalmıyor. 2000’lerin başında popüler olan The Postal Service’in tek stüdyo albümü <a fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/intl-tr/album/1BSwkKATGVCMgNuN8ve7mz?si=LJbPcbKJSMCSZ_vadQ2zRQ" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Give Up</a>’ın 20. yıl dönümünü kutlayacağı bir festival düzenliyorlar: Just Like Heaven… Festivalde yer alan isimler 2000’lerdeki ergenliklerinde indie müzik dinleyenleri zaman tüneline sokuyor. The Postal Service’in solisti Ben Gibbard’ın diğer grubu Death Cab for Cutie, Phoenix, Two Door Cinema Club, Metric, Tegan ve Sara gibi uzun zamandır sahne almayan birçok isim bir dönemin indie marşlarını seslendirmeye hazırlanıyor.&nbsp;10 yılı aşkın süredir sessizliğini koruyan ikonik grup Gossip de festivalde sahne alacak. Gossip bu geri dönüş furyasının önemli isimlerinden. Çünkü yakında yeni albümlerini yayınlayacaklar ve uzunçaların prodüktörlüğünü de başka bir müzik efsanesi Rick Rubin üstleniyor. ABD'li pop-rock üçlüsü, 2000’ler alternatif müzik sahnesini şekillendiren en önemli figürlerdendi. 18 Mayıs’ta Los Angeles’ta düzenlenecek festivalde ayrıca Miike Snow da 2019’dan bu yana ilk performans sergileyecek.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yıllar sonra bozulan sessizlikler</h2>İngiliz indie grubu Bloc Party de Temmuz’da Dublin ve Londra’da uzun zaman sonra sahnede olacak. 20. yılını kutlayan grup, 2004 EP’leri <a fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/intl-tr/album/3naSPzMIwV2R56R4CgvMhA?si=-WLi2gEcS3ubS0XFl5sHbQ" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Little Thoughts</a>’u ilk kez dijital platformlarda yayınladı. Grup, eski ve yeni hayranları için özel bir şeyler yapmanın kendilerini motive ettiğini söyledi. Özellikle kendilerini yeni keşfeden bir kuşakla karşı karşıya olduklarının ve onlarla bağ kurmak istediklerinin altını çizdiler.&nbsp;İngiliz pop rock grubu Pulp da çok uzun zaman sonra bu yaz birçok önemli festivale adını büyük harflerle yazdırdı. Primavera Sound’da da yer alan Pulp’ın yanı sıra 5 yıl sonra albüm yayınlayan Phoenix ve yine uzun zamandır sessiz olan Vampire Weekend de bu yaz yola çıkan indie efsaneleri arasında.&nbsp;Bir diğer önemli isim No Doubt. Gwen Stefani ve arkadaşları, bu yıl Coachella’nın headliner’larından oldu. Grup son olarak 2015 yılında beraber sahne almış ve o günden sonra herkes solo kariyerine odaklanmıştı.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2024/1/1/1708367418763.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.51" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">My Chemical Romance When We Are Young Festivali eskiyi özleyenler için de dikkat çekenlerden oldu. Eskinin emoları, 19 Ekim’de Las Vegas Festival Alanı’nda düzenlenecek festivalde buluşacak. My Chemical Romance yakın zamanda <a fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/intl-tr/track/7j31rVgGX9Q2blT92VBEA0?si=bf7059593c644e5f" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Teenagers</a> şarkısıyla TikTok’ta viral oldu ve grup, yeniden biraraya gelerek özel bir tur düzenledi. Ve tabii ki When We Are Young’da da çalacaklar. Fall Out Boy, Simple Plan, Jimmy Eat World gibi isimlerle renklenen festival, afişiyle de bizi adeta 2000’lere götürüyor. Simple Plan, Z kuşağı tarafından <a fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/intl-tr/track/6otiaV2fagE3s8IvP6WkwG?si=f2c8b7279b9c460e" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">I’m Just a Kid</a> şarkısı ile tanındı. Bu şarkıya dair o kadar çok video çekildi ki... Bu arada festivalin geçen yılki kadrosunda ise Green Day ve yıllar sonra biraraya gelen Blink 182 yer alıyordu.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Kaygılardan nostaljiye sığınmamız</h2>Eskiye özlem ve indie hitlerinin yeni bir kuşak tarafından tekrar tanınmasıyla 2024’ün festivalleri bir geri dönüş seremonisine dönüştü. Okuduğum bir makalede psikolog Krystine Batcho, pandemi sonrası belirsizlik, kaygı ve yalnızlığın nostaljiyi tetiklediğini açıklıyordu. Batcho, sorunlu bir ekonominin yaşam tarzımızı bozması durumunda nostaljiye tutunmanın yaygın bir tepki olduğunu söylüyordu:&nbsp;“Özellikle genç yetişkinlerin, kötü ekonomik koşullar karşısında korkuları artıyor. İnsanların geçmişlerinde keyif aldıkları rahatlık, güvenlik ve sevgi duygularına yönelmeleriyle nostalji bir sığınak oluyor. Z kuşağının geçmişi araması için henüz çok erken ama bunu tercih ediyorlar.” 2000’ler indie sleaze’inde polaroid fotoğraflar, devamlı süren partiler, popüler TV şovları, büyük topluluklarla söylenen şarkılar yankılanıyor.&nbsp;Tüm bunlar Z kuşağının da dikkatini çekiyor ve bunları yeniden canlandırmak istiyorlar. Bu hazcı, kaygısız tarza dönüş, müziğini de beraberinde getiriyor ve 2000’li şarkıları yeniden işitiyoruz. Ergenliği 2000’lerin başına denk gelmiş benim için indie’nin yeniden yükselişi mükemmel... Fakat bu yeni sanatçıların üretimlerine ve yeni müzisyenlere nasıl bir yarar sağlar bu başka bir yazının konusu!

Duende

Önce TikTok, ardından film müzikleri ve nihayet bu yılın belli başlı festivallerinin line up’ları… 2000’ler indie sahnesinin eski moda kabul edilen isimleri, uzun süren sessizliklerini bir bir bozuyorlar. Artık resmen söyleyebiliriz ki nostaljinin giderek güçlendiği müzik sahnesinde indie sleaze, yeniden hayatımızın bir parçası.

2000'lerin indie sleaze'i Z kuşağıyla geri geliyor 

MySpace'in 2003'teki ilk günlerinden, Facebook'un 2004'teki lansmanına kadar sosyal medya uzun bir yol kat etti. Dijital iletişim kanalı olarak başlayan şey, tüm markalar için vazgeçilmez olabilecek baskın bir <a fr-original-style="" href="https://fintechistanbul.org/2023/08/21/sosyal-medya-alisveris-yapma-seklini-nasil-donusturdu/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">pazarlama</a> aracı haline geldi.Pandemi, zaten ortaya çıkmakta olan yeni bir trendi hızlandırmış oldu (ve güçlendirdi de): Sosyal medyanın tipik pazarlama sınırlarını aşması ve sosyal ticaret adını verdiğimiz genel terim altında insanların alışveriş deneyimlerine ve alışkanlıklarına entegre olması. Başka bir deyişle sosyal ticaret, aşırı-kişiselleştirmenin heyecan veren sürükleyici deneyimler aracılığıyla eğlence ve alışverişle buluştuğu yer.Accenture, küresel sosyal ticaret fırsatının 2025 yılına kadar neredeyse üç katına çıkarak 1,2 trilyon dolara (2021'de 492 milyar dolar) erişeceğini tahmin ederken, Statista bu rakamı 2 trilyon dolar olarak daha yoğun şekilde vurguluyor. İvmeyi ve büyüklüğü anlamak için, global olarak toplam e-ticaret pazarının 7 trilyon dolar olduğunu tekrardan hatırlatalım...<img data-fr-image-pasted="true" src="https://fintechistanbul.org/wp-content/uploads/2023/08/iStock-1479691551.jpg" alt="" width="659" height="379" fr-original-style="" style="vertical-align: middle; border-style: none; position: relative; max-width: 100%; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" fr-original-class="fr-draggable"><h4 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İşte geleceğe işaret eden birkaç gelişme:</h4>- Çin'de Alibaba'nın (Çin'de Amazon’un karşılığı) çevrimiçi alışveriş platformu Taobao, 2016 yılında "şu anda canlı ticaret dediğimiz" şeyi tanıttı: Gerçek zamanlı yayının e-ticaretle birleştirilmesi, bu yolla müşteriler (veya isterseniz izleyiciler) platformu terk etmeden sohbet işlevleri aracılığıyla göz atabilir ve alışveriş yapabilir. Bu yeni iş modeli o kadar başarılı oldu ki, Mckinsey'e göre 2017 yılında yalnızca 3 milyar dolar olan brüt ürün değeri (GMV) 2022 yılında 400 milyar doların üzerine çıkarak Çin'deki tüm e-ticaret satışlarının %10'unu oluşturdu!TikTok'a göre e-ticaret artık alışverişin geleceği değil; alışverişin ta kendisi. Sonuç olarak TikTok, markaların kitleleriyle bağlantı kurma biçimlerini dönüştürme hedefiyle kendisini alışverişin merkezinde yeniden konumlandırıyor. Buradaki fikrin amacı, geleneksel dikey satış hunisi aracılığıyla satış oluşturmaya çalışmanın yerine, tüketicilerle doğrudan olmak (ve bir arada olmak) istedikleri yerde buluşmak.Tabii ki de, batı piyasaları farklı kültürel normlara ve alışveriş alışkanlıklarına sahip ve kimse geleceğin global olarak Asya'da olduğu gibi doğrusal bir şekilde gelişeceğini söylemiyor. Ancak sosyal medyanın (giderek artan bir biçimde) günlük yaşam olaylarına nasıl karışacağına ve bunun alışveriş deneyiminde nasıl bir devrim yaratabileceğine dair kullanışlı bir bakış açısı sunuyor.Geleceğe yönelik sosyal ticaret, müşterilerin markalarla etkileşimini alışverişin çok ötesine geçerek yeniden biçimlendirebilir. Bu dönüşüm yolculuğunda üç trend öne çıkıyor: 1) milyonlarca birey ve orta ölçekteki işletme (artık) daha büyük oyuncularla başa baş rekabet edebilir 2) farklı sosyal medya kullanımı ve bu alışkanlıklar, gözle görülür coğrafi farklılıklar anlamına gelir 3) fırsatı yakalamak değişen formatlar ve satın alma modellerinden geçecek.

FinTech İstanbul

Geçtiğimiz yirmi yıl boyunca sosyal medya, iletişim ve etkileşim biçimimizi temelden değiştirdi.

Sosyal medya alışveriş yapma şeklini nasıl dönüştürdü?

Geçtiğimiz haftaki sayımızda internet üzerinde oluşturduğumuz farklı kimliklerden ve yapay zekâ ile AR teknolojisini kullanarak gerçekliği büküp, artırılmış güzelliğe nasıl ulaşabildiğimizden <a fr-original-style="" href="https://apos.to/i/yapay-zeka-ar-artirilmis-guzellik" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor none medium; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">bahsetmiştik</a>. Bu hafta ise yüz tanıma teknolojilerinin, dijital varlığımız üzerinden hayatımızı nasıl tehlikeye atabileceğinden bahsedeceğiz.&nbsp;2010’lu yılların internetinde sahip olduğumuz en büyük sorun kişisel verilerimizin ucu bucağı olmayan bir okyanusta başıboş süzülüyor olması(ydı). 5 yıl öncesinde katıldığın etkinlikte bir fotoğrafçı veya akıllı telefonu bulunan bir insan tarafından çekilen fotoğrafın, adını bile bilmediğin bir sosyal paylaşım platformunda binlerce beğeni almış olabilir. Bundan haberinin olması oldukça zor. Bu durum; düğünler, mezuniyet törenleri ve daha birçok farklı organizasyon için geçerli olduğu gibi metro-metrobüs-sahil gibi kamusal alanları da kapsıyor. Sen metroda her şeyden habersiz otururken bir insan isteyerek veya istemeyerek seni fotoğraflamış olabilir. Bir Instagram kullanıcısının son aylarda en iyi çıktığı fotoğrafta, arkada masumca oturmuş çorbanı kaşıklıyor olabilirsin. Bunlardan haberdar olman imkansız. En azından şu ana kadar imkansızdı.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2021/4/2021-05-15T14:09:08.323Z_sm.png" style="width: 100%; max-width: 550px; vertical-align: middle; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.77" fr-original-style="width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable" width="602" height="712">Bir etkinlikte çekilen bu fotoğraf, organizasyon sahibi tarafından yayınlandı ve ben de kendi hesabımda paylaştım. Fotoğraftaki diğer insanlar açısından İki ihtimal bulunuyor, birincisi: fotoğraftaki yaklaşık 20 kişi bu fotoğrafın yayınlandığını hiç görmedi. İkincisi ise: bu fotoğraftaki 1 kişi, organizasyon sahibine ulaşarak fotoğrafı kaldırmasını rica etti ve fotoğraf kaldırıldı. Ancak benim de bu fotoğrafı yayınladığımdan asla haberdar olmadı.Son yıllarda, büyük veri (big data) ve yapay zekânın da gelişimiyle birlikte yüz tanıma algoritmaları ciddi bir ivme<a fr-original-style="" href="https://www.gelecekburada.net/yuz-tanima-teknolojileri-yayginlasiyor/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor none medium; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;yakaladı.</a> Birçok ülkenin istihbarat birimleri ve emniyet güçleri yüz tanıma teknolojilerinden faydalanarak suçlularla mücadele etmeye başladı.&nbsp;Konu işletmeler ve devlet kurumları olduğunda akla ilk gelen yüz tanıma girişimi<a fr-original-style="" href="https://www.gelecekburada.net/bir-yuz-tanima-sirketi-15-yil-oncesine-dair-kisisel-fotograflara-sahip/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor none medium; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;ClearViewAI</a> oluyor. Geçtiğimiz yıl, bir gazetecinin ClearViewAI kullanarak 15 yıl öncesinde paylaştığı fotoğraflara erişebildiğini<a fr-original-style="" href="https://www.gelecekburada.net/bir-yuz-tanima-sirketi-15-yil-oncesine-dair-kisisel-fotograflara-sahip/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor none medium; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;aktarmıştık</a>. Yani, dünyanın öbür köşesinde bir şirket herhangi birimizin 15 yıl önce MySpace’te paylaştığı, 10 yıl önce Facebook’ta paylaştığı tüm fotoğrafları tek bir veri tabanında saklıyor ve yapay zekâ sayesinde kolayca organize edebiliyor.&nbsp;Emniyet güçlerinin bu teknolojiyi kullanma şekli ve sonuçları konusunda tartışmalar süredursun, bir yandan kişisel kullanım konusunu da göz önünde bulundurmamız gerekiyor.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yüz tanıma teknolojisini kişisel anlamda nasıl kullanabilirsin?</h2>Pandemi bitmiş, kuaföre gitmişsin, 1 yıl önce büyük heveslerle aldığın o muhteşem kıyafeti giymiş ve tüm hazırlıklarını yaparak Gelecek Burada Konuşmaları’nın dokuzuncusuna katılmışsın. Son 3 yılın en güzel/en yakışıklı olduğun günü yaşadığını hissediyorsun. Ancak fotoğrafını çekmesini rica edebileceğin bir arkadaşın yok ve telefonunun kamerasını da pek beğenmiyorsun. Aslında Gelecek Burada’nın fotoğrafçısı birkaç fotoğrafını çekmiş ancak Twitter ve Instagram sayfamızı kontrol etmene rağmen fotoğrafını bulamamışsın. Acaba hangi platforma yüklediler diye merak ederek bu güzel fotoğrafları uzay boşluğuna uğurladığını kabul etmiş ve önüne bakmaya karar vermişsin. Daha ne etkinlikler gelecek, ne güzel günlerimiz olacak, daha sonra yine öyle bir fotoğraf çekilebilirsin sonuçta. Fakat… Umudunu kaybetmeden önce son bir deneme yapabileceğin bir platform daha var.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2021/4/2021-05-15T14:09:06.920Z_sm.png" style="width: 100%; max-width: 550px; vertical-align: middle; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.62" fr-original-style="width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable" width="602" height="339">PimEyes, yapay zekâ (yüz tanıma algoritmaları) kullanarak, internette her nereye yüklendiyse o fotoğrafı senin için bulabileceğini iddia ediyor. Diğer bir deyişle, internet üzerinde hangi platformlarda fotoğrafının bulunduğunu görmek için PimEyes kullanabilirsin.&nbsp;Yüz tanıma teknolojisinin avantajları bununla sınırlı kalmıyor. Belirli durumlar için yine bu uygulamadan/teknolojiden faydalanabilirsin.🤖 Birileri senin fotoğrafını kullanarak sahte profil açmış olabilir.🤖 Birileri izinsiz şekilde senin fotoğrafını çekmiş ve üzerinden para kazanıyor olabilir.🤖 Eski sevgilin, özel bir fotoğrafını/videonu internette (özellikle pornografik sitelerde) yayınlamış olabilir.&nbsp;🤖 Eski sevgilin, aslında var olmayan bir videonu<a fr-original-style="" href="https://www.gelecekburada.net/insanlarin-yuzunu-pornolara-yerlestiren-yapay-zekali-uygulama-korkutuyor/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor none medium; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;deepfake ile oluşturup</a> internette yayınlamış olabilir. (Ancak bu durumun yüz tanıma sistemleriyle tespit edilebilmesi biraz daha zor olabilir. Bu konu farklı katmanlara sahip)PimEyes, premium abonelere fotoğrafların yüksek çözünürlüklü hallerini paylaşma ve internette kişiye ait bir fotoğraf paylaşıldığında haber verme gibi hizmetler de sunuyor.&nbsp;Tabii PimEyes ve benzeri işletmelerin sunduğu hizmetin olumsuz çıktıları olabileceğini de unutmayalım. PimEyes bu hizmeti sadece “kendi fotoğraflarını bulmak için kullanabilirsin” diyor ancak herhangi bir kimlik kontrolü de yapmıyor. Yani siteye girip bir başkasının fotoğrafını aradığımızda sadece “bu kişi sensin değil mi?” diye soruyor ve onay kutucuğunu işaretlememizi istiyor. Herhangi bir engelleyici veya caydırıcı önlem bulunmuyor.&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(38, 34, 84); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(38, 34, 84); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left: 4px solid rgb(38, 34, 84); box-sizing: border-box;">“Senin veya benim gibi rastgele vatandaşların elinde, halka açık alanlarda bir insanı takip edebileceğin ürkütücü bir stalking aracına dönüşüyor”</blockquote>-Privacy International Topluluğu Hukuk Sorumlusu Lucie AudibertKötü niyetli insanlar;&nbsp;😠 Metroda seni gördüğünde fotoğrafını çekerek ismini bulabilir. (PimEyes, bulduğu fotoğraflarda isim ve nickname dahil herhangi bir kişisel veri paylaşmadığını söylüyor ancak bazı fotoğraflarda URL kısmında ismin göründüğü örnekler de bulunuyor.)😠 Twitter üzerinden paylaştığın bir fotoğrafı kullanarak başka platformlardaki daha özel fotoğraflarına ulaşabilir.&nbsp;😠 [Fazla korumacı ebeveynin, toksik sevgilin veya çevrim içi tanıştığın takıntılı bir insan] nereye gittiğini, neler yaptığını öğrenerek seni ‘fiziksel’ olarak da takip edebilir.&nbsp;😠 [Trans bir birey isen] eski kimliğine/cinsiyetine dair fotoğraflarına ulaşabilir.&nbsp;Ben de PimEyes’ın ücretsiz versiyonunu denedim ancak yapay zekâ herhangi bir fotoğrafımı bulamadı. (Onlarca farklı platformda, farklı yayıncılarda fotoğrafım bulunuyor.) Ancak fotoğraflarını oldukça az paylaşan bir arkadaşımı aradığımda, daha önce hiç görmediğim bir fotoğrafına ulaştım. Eğer kendisinden izin almadan bunu yapmış olsam yukarıdaki kötü niyetli insanlara örnek gösterilebilirdim.)&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2021/4/2021-05-15T14:09:07.893Z_sm.png" style="width: 100%; max-width: 550px; vertical-align: middle; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.62" fr-original-style="width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable" width="602" height="339">CNN yazarı Rachel Metz ise bu servisi kullandığında bir sürprizle karşılaştığını söylüyor. 2013 yılında katıldığı bir doğum günü partisinde, çekildiğinden hiç haberi olmadığı bir fotoğrafı bulmuş. Dans ederken çekilen bu fotoğrafta asıl şaşırtıcı nokta ise bahsi geçen fotoğrafta Rachel’ın arka planda, köşede, zor görünür bir şekilde bulunuyor olması.&nbsp;Sonuç olarak internet, terabaytlarca verinin başıboş bir şekilde süzüldüğü bir okyanus. Bu okyanusta, süzülen onca maddeyi anlamlandırmak, kategorilendirmek ve dosyalamak oldukça zor. Kendine ait verileri görmek veya silmek istediğinde ise bunları bulmak bambaşka bir sorun. Yapay zekâ sayesinde bu sorunu en aza indirgeme şansımız ortaya çıkıyor fakat bu da kendine has yeni tehlikeleri beraberinde getiriyor.&nbsp;Bitirmeden önce birkaç küçük anekdot:&nbsp;✍️ Son kullanıcıya hitap eden PimEyes 2019 sonunda, internette 900 milyon insan yüzünü taradığını açıklarken kurumsal çözümler sunan ClearView AI Şubat 2020’de 3 milyar insan yüzü taradığını) açıklamıştı.✍️ PimEyes %90 doğruluk oranı ile çalıştığını iddia ediyor.✍️ PimEyes ile aynı işlevi gören Türkiyeli bir girişim olan<a fr-original-style="" href="https://www.gelecekburada.net/yazilimcilar-icin-blockchain-bulusmasinda-neler-konusuldu/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor none medium; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;ReminisApp</a>’ten bahsetmiştik. Bu girişim de yönünü biraz daha kurumsal çözümlere çevirmiş gibi duruyor olsa da hâlâ son kullanıcıya hitap eden bir<a fr-original-style="" href="https://www.reminis.app/getapp/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor none medium; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;mobil uygulaması</a> bulunuyor. Ben uygulamayı indirip kendi yüzümü tarattım ancak herhangi bir sonuca ulaşamadım.✍️ Yüz tanıma teknolojilerinin farklı ten renklerinde (özellikle siyahi) ve kadınlarda çok<a fr-original-style="" href="https://www.gelecekburada.net/yuz-tanima-teknolojilerinde-on-yargi-ve-irkcilik/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor none medium; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;başarılı çalışmıyo</a>r olması da evham verici. Zira, fazla ‘korumacı’ bir ebeveyn kendi çocuğunu sistemde arattığında, çocuğuna çok benzeyen başka bir insanın fotoğrafına ulaşabilir ve bu yüzden çocuğuna zarar verebilir.✍️ PimEyes şu an sadece kendi fotoğraflarını bulabileceğin bir hizmet olduğunu iddia ediyor ancak 2018 yılındaki arşivlere bakıldığında başka insanların hatta ünlülerin fotoğraflarını da arama hizmeti veriyordu ve bunu bir pazarlama objesi olarak kullanıyordu. Belli ki son yıllarda GDPR/KVKK gibi yasalardan dolayı bazı değişikliklere gidilmiş. Gazeteci Rachel Metz de bu konuyu biraz irdelemiş, detayları incelemek istersen<a fr-original-style="" href="https://edition.cnn.com/2021/05/04/tech/pimeyes-facial-recognition/index.html" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor none medium; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;buraya</a> tıklaman yeterli.Güvenlik kameraları, otonom araç kameraları, akıllı telefon kameraları ve çok daha fazla ‘görüntü kayıt’ cihazının her an bizi kaydediyor olması ve kimlik hırsızlığının artması, internette hangi ortamlarda fotoğrafımızın bulunduğu konusunda bizi endişelendiriyor.<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/p/CO4wwsCgu9a/?igshid=k09g84f5ycsu" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor none medium; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;İddia edildiği</a> gibi BtcTurk kullanıcılarının selfieleri sızmışsa ve senin de fotoğrafın bir hacker platformunda yayınlanırsa, bundan haberdar olabilmen için en iyi yöntem, yüz tanıma teknolojisiyle çalışan bir takip sistemi olacak.

MySpace ile ilgili hikayeler