• Binance CEO'su Changpeng Zhao, ABD'de açılan kara para ve dolandırıcılık soruşturmasında suçlamalarını kabul ederek istifa etti. Anlaşma karşılığında Binance'in 4,3 milyar dolar ceza ödeyeceği bildirildi.

Aposto Gündem

• ABD&nbsp;Yabancı Yatırım Komitesi (CFIUS), Binance’in 1 milyar dolara Voyager Digital’ı satın almasına yönelik yürüttüğü inceleme sonucunda satın almanın ertelenebileceğini ya da engellenebileceğini açıkladı.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neden? Son zamanlarda CFIUS, ABD hükümeti tarafından ülkedeki Çin yatırımlarını engellemek için giderek daha fazla kullanılan bir araç hâline geldi. Daha önce ABD’de bir kara para aklama soruşturmasına dahil olan Binance ise Çin doğumlu Changpeng Zhao’ya ait.</li></ul>

• Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, ülkemize yönelik bir kara para soruşturması olmadığını ve ne varlık barışı ne de net hata noksan konularında Mali Eylem Görev Gücü (FATF) tarafından bir eleştiri alınmadığını açıkladı. Bakan, “Hazine ve Maliye Bakanlığı olarak tüm birimlerimizle, kara para aklayıcılarına, terörizmi finanse edenlere ve her türlü suç örgütlerine karşı mücadelemiz dün olduğu gibi bugün de kararlılıkla devam etmektedir” açıklamasını yaptı.&nbsp;

EXANTE

(Görsel: iStock)Uluslararası Para Fonu (IMF) tarafından küresel boyutta aklanan kara paranın yaklaşık 800 milyar ila 2 trilyon Amerikan doları arasında olduğu, bu rakamın ise küresel hasılanın ortalama yüzde 5'ine denk geldiği hesaplanmaktadır. Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisi (UNODC) raporu ise, paralel şekilde suç gelirlerinin küresel hasılanın yüzde 3,6 kadarını oluşturduğunu ve bunun yüzde 2,7'lik kısmının (yaklaşık 1,6 trilyon dolar) aklandığını tahmin etmektedir. Söz konusu rakam ise, Türkiye büyüklüğünde bir ekonominin yıllık bazda yarattığı milli gelirin iki katına tekabül etmektedir.Kara para, yasadışı faaliyetler sonucu elde edilen para, mal veya nakit değerler şeklinde tanımlanmaktadır. Öyle ki dünyada ve Türkiye’de yasadışı yollardan büyük miktarlarda gelir elde edilmektedir. Söz konusu gelirlerin kaynağını çoğunlukla uyuşturucu ve psikotrop maddeler, silah kaçakçılığı, patlayıcı maddeler, kadın ve çocuk ticareti oluşturmaktadır. Bu bağlamda kara para, kaynağına göre iki ana grup içerisinde sınıflandırılabilir. Birinci grupta; başlangıcından itibaren yasadışı faaliyetlerden elde edilen fonlar yer almaktadır. Uyuşturucu ve silah kaçakçılığından kazanılan paralar bu gruba örnek teşkil eder. İkinci grupta ise; başlangıçta paranın kaynağını oluşturan faaliyet yasal olmakla beraber, ardından sahte fatura düzenlenerek veya ilgili belgeleri tahrif ederek yapılan vergi kaçakçılığı neticesinde elde edilen fonlar sayılmaktadır.Nakit yoğun işletmeler, suçluların yasadışı yollarla elde edilen fonları aklamaları için mükemmel bir araçtır. Buna paralel çoğu zaman düzenlenmemiş sektörleri istismar etmeye çalışırlar. Herhangi bir teknolojik gelişmeden ilk yararlananlar onlardır. Karmaşık ürün ve hizmetleri severler. Paravan şirketleri, fonlardan yararlanan gerçek kişiyi tespit etmeyi zorlaştırmak, bazı durumlarda imkansız kılmak için kullanırlar. Anonim kalmalarına izin veren ürün ve hizmetleri ararlar.Fonlarını nasıl ve nereye taşıyacakları sıkı çalışır deyim yerindeyse ödevlerini yaparlar. Yasal düzenlemelerde mevcut boşlukları tespit etmelerine yardımcı olmak ve kara parayı yakalanmadan nasıl aklayacakları konusunda tavsiyeler edinmek için mümkün olan en iyi yetenekleri (avukatlar, muhasebeciler, BT profesyonelleri vb.) kullanırlar.Bir öncül suça dayalı olmasından hareketle kara para aklayıcılar ve diğer suçlular, çoğu zaman işbirliği içinde birbirlerine hizmetlerini(!) sunarlar. Deneyimsiz veya maddi ihtiyacı fazla olan kişileri hedef alarak, onları zorla kurye olarak çalıştırırlar. Bu kişiler de öncül bir suçtan elde edilen kara parayı taşıdıklarını çoğu zaman bilmezler. Öte yandan yasal düzenlemelerin doğası gereği; hem suçlular hem de kara para aklayıcılar, düzenlemelerin her zaman bir adım önündedir. Şayet söz konusu aktörlerle mücadele eden yasal ve idari mercilerin hem ulusal hem de uluslararası düzeyde işbirliği zayıf ise; yakalanmaları son derece zordur.Son olarak, örnek vermek gerekirse en yaygın kullanılan kara para aklama yöntemleri şunlardır:<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Paranın çok sayıda ve hızlı şekilde transfer edilmesi: Kural tabanlı işlem izleme sistemlerini tetiklemeden, paraları çok hızlı hesaptan hesaba transfer ederek gerçekleştirilen yöntemdir.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Paranın meşrulaştırılması: Bir öncül suça dayalı olan yasadışı fonlar, sırasıyla finansal sisteme yerleştirme (placement) ve bir önceki maddede belirtilen yöntemler vb. doğrultusunda gizlenmek üzere ayrıştırma (layering) aşamalarından geçer. Son aşamada ise kara para, meşru yoldan sağlanan fonlar ile bütünleştirilerek (integration) kaynağı açısından meşru hale getirilir.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Şirinleme (smurfing): Toplam meblağın, kural/senaryo tabanlı şüpheli işlem izleme (suspicious activity monitoring) sistemlerine takılmayacak şekilde küçük meblağlara bölünerek, çok sayıda farklı hesaplar üzerinden transfer edilmesi yoluyla aklanmasıdır.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Çevrimiçi bahis ve şans oyunları: Yasal dayanağı olmayan kişi ve kuruluşlar tarafından düzenlenen hileli çevrimiçi bahis ve şans oyunları aracılığıyla toplanan küçük miktarda fonlar, böylece aslında kazanacağı önceden belirli olan kişilere aktarılır.</li></ul>

Günümüzde, global ölçekte her yıl Türkiye ekonomisinin en az iki katı büyüklüğünde kara para aklanmaktadır.

Kara para aklamanın altın kuralları

ABD merkezli uluslararası yatırım bankası Goldman Sachs, Malezya Kamu Kalkınma Fonu’nun&nbsp;(1MDB)&nbsp;yolsuzluk skandalındaki rolüne ilişkin ABD Adalet Bakanlığı tarafından açılan soruşturmada Yabancı Yolsuzluk Yasası’nı ihlal ettiğini kabul ederek yaklaşık 2,9 milyar dolar ödemeye <a fr-original-style="" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmOTU2ZTMwNWYzNWMwMDAwNzUzYmU1MiZ1c2VyPTVmMTJmNTMxMTM5MzllMDAwODlkYjRmNCZhdXRob3I9NWVjMTM4ZTgwMTU3NTkxNmExYzgxN2ExJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5mdC5jb20lMjUyRmNvbnRlbnQlMjUyRjJlNWJiNTcyLWY5ODctNDBhYi1hMjk1LWI5NmJlNmNiYjZjYg==" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">razı oldu.</a> Düzenleyicilerle yapılan anlaşma, Goldman Sachs’ın halka açıldıktan sonraki ilk cezai uzlaşması olurken banka üzerindeki kara bulutların da dağılmasına neden olacak.Detay:&nbsp;Goldman Sachs, 2012-2013 yılları arasında 1MDB’den yurtdışına para kaçırılmasına yardım ettiği&nbsp;ve&nbsp;6,5 milyar dolarlık tahvil satışında hile ve usulsüzlük yaparak 600 milyon doları cebe indirdiği için suçlu bulundu. Öte yandan, bankanın 2009-2014 yılları arasında Malezya ve Abu Dabi'deki yetkililere 1,6 milyar dolardan fazla rüşvet ödediği tespit edildi. Singapur, İsveç, Hong Kong, Birleşik Krallık, Avusturalya, Tayland, Lüksemburg ve Birleşik Arap Emirlikleri’nde de soruşturmalara maruz kalan Goldman Sachs’ın toplam ödeyeceği cezanın 5 milyar doları geçmesi <a fr-original-style="" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmOTU2ZTMwNWYzNWMwMDAwNzUzYmU1MiZ1c2VyPTVmMTJmNTMxMTM5MzllMDAwODlkYjRmNCZhdXRob3I9NWVjMTM4ZTgwMTU3NTkxNmExYzgxN2ExJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5ueXRpbWVzLmNvbSUyNTJGMjAyMCUyNTJGMTAlMjUyRjIyJTI1MkZidXNpbmVzcyUyNTJGZ29sZG1hbi1zYWNocy1mcmF1ZC1ndWlsdHktcGxlYS5odG1sJTI1M0Y=" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">bekleniyor.</a>Cezalar: İlk olarak temmuz ayında Malezya’da suçunu üstelenerek 3,9 milyar dolar ödemeyi kabul eden Goldman Sachs, ağustosta ödemenin 2,5 milyar dolarını gerçekleştirerek hakkındaki suçlamaların düşürülmesini sağlamıştı. ABD’deki cezanın açıklanmasıyla paralel olarak diğer ülkeler de cezaları açıklamakta gecikmedi. Goldman Sachs, Hong Kong tarafından 350 milyon dolar, Birleşik Krallık tarafından ise 96,6 milyon dolar cezaya çarptırıldı. 2018’de Goldman Sachs’a dava açan Abu Dabi varlık fonu ise suçlamalardan vazgeçti.Aklanan paralar:&nbsp;Varlık fonundan eski Malezya Başbakanı Necip Rezak dâhil farklı kişilere ve paravan şirketlere aktarılan yaklaşık 4,5 milyar doların ünlü ressamların tabloları, lüks yatlar, kristal bir piyano, mücevherler ve Beverly Hills’te bir butik otelin satın alınmasının yanı sıra “The Wolf of Wall Street” filminin finansmanı için kullanıldığı belirlendi. Goldman Sachs’ın iki eski çalışanı, söz konusu para transferlerine aracılık ederek kara para akladıkları nedeniyle suçlu bulundu.Nasıl ödenecek?&nbsp;Goldman Sachs, cezai sorumluluklarını yerine getirmek için mevcut ve eski yöneticilerine ödenen makam tazminatlarının 174 milyon dolarını geri alacak. Ödemenin kalanı ise mevcut hissedarlar ve çalışanların ikramiyeleri tarafından <a fr-original-style="" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmOTU2ZTMwNWYzNWMwMDAwNzUzYmU1MiZ1c2VyPTVmMTJmNTMxMTM5MzllMDAwODlkYjRmNCZhdXRob3I9NWVjMTM4ZTgwMTU3NTkxNmExYzgxN2ExJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5yZXV0ZXJzLmNvbSUyNTJGYXJ0aWNsZSUyNTJGdXMtZ29sZG1hbi1zYWNocy0xbWRiLXNldHRsZW1lbnQlMjUyRmdvbGRtYW4tc2FjaHMtdG8tcGF5LW5lYXJseS0zLWJpbGxpb24tdG8tc2V0dGxlLWNoYXJnZXMtb3Zlci0xbWRiLXNjYW5kYWwtcm9sZS1pZFVTS0JOMjc3MjZaJTI1M0Y=" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">karşılanacak.</a>Öngörüler:&nbsp;Skandal her ne kadar Wall Street devine pahalıya patlasa da analistler, soruşturmaların son bulmasının banka üzerindeki kara bulutları dağıtarak CEO David Soloman'ın&nbsp;on yıllık yetersiz performansından sıyrılmasına neden olacağını düşünüyor. Belli ki yatırımcılar da bankanın yeni bir ivmelenme yaşacağı görüşünde, zira Goldman Sachs hisseleri uzlaşma haberi sonrası %1,4 yükseldi.

Pareto

Malezya Kamu Kalkınma Fonu’nun yolsuzluk skandalındaki rolünü kabul eden Goldman Sachs, ABD Adalet Bakanlığı’yla uzlaşmaya giderek 2,9 milyar dolar ceza ödemeye razı oldu.

kara para ile ilgili hikayeler