Aposto Sanat

Krizler nedeniyle ertelenen 18. İstanbul Bienali, Christine Tohmé küratörlüğünde "Üç Ayaklı Kedi" temasıyla 2025-2027 arasında izleyiciyle buluşacak.

Aksak ama zarif: 18. İstanbul Bienali'nin teması 'Üç Ayaklı Kedi'

<a fr-original-style="" href="https://www.linkedin.com/in/leventkurnaz/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Prof. Dr. Levent Kurnaz</a>Gezegenimizdeki buzulları kabaca ikiye ayırabiliriz. İlki çoğumuzun aklına gelen kuzey ve güneyde kutupları kaplayan buzullar, diğeri de yüksek dağların tepelerindeki buzullar. Lisedeki coğrafya derslerinde 5000 metre yüksekliğin üzerindeki buzulların 12 ay erimeden kalacaklarını öğrenmiştik. Ancak bu günümüzde pek doğru değil çünkü küresel ısınma nedeniyle vadiler ısındıkça onların tepesindeki buzullar da yavaş yavaş erimeye başlıyor.Dağlık bölgelerdeki buzullar aşağılarda yaşayan çoğu insanın temiz su kaynağını oluşturuyor. Himalayalardaki buzullar Çin, Hindistan ve Orta Asya’daki altı nehrin ana su kaynağını oluşturuyor. Bu buzulların önümüzdeki yıllarda tamamen erimesinin yeryüzünün en büyük nüfusunu barındıran bu bölge için ne anlam taşıyacağını anlayabilmek çok da zor değil.Benzer bir sorun ülkemiz için de geçerli. Fırat ve Dicle Doğu Anadolu’daki yükseklere yağan karın yavaş yavaş erimesiyle beslenen iki nehrimiz. Ancak yağış artık kar olarak değil de yağmur olarak düşmeye başladığında hem suyun akış rejimi değişiyor hem de bölgedeki toprak erozyonu önlenemez biçimde artıyor. Bu tür sorunlar her taraftaki yüksek dağlar ve çevresindeki bölgeler için geçerli. Bu buzullardaki su bittiği zaman oluşacak kuraklık büyük insan hareketliliğine de yol açacak.Kutuplardaki buzullar çok daha büyük bir tehlike barındırıyor. Büyük dağların tepesine tekrar kar yağacak olursa susuzluk sorununu hafifletmek mümkün ama kutuplardaki buzulların oluşması binlerce, hatta milyonlarca yıl sürdüğünden o buzullar bir kez eridiler mi tekrar yerine koymak mümkün olmuyor. Ayrıca gezegenimizin kuzey ile güneyi arasında önemli bir fark var. Güneyimizde epey büyük bir kara parçası ve onun üzerinde birkaç kilometre kalınlıkta buz tabakası var. Kuzeyimizde ise sadece deniz ve o denizin üzerinde birkaç metre kalınlıkta bir buz tabakası bulunuyor. Dolayısıyla kuzeydeki buzu eritmek son derece kolay, zaten son elli yılda kuzeydeki buzun yarısı da bu şekilde eriyip gitti. Kuzey Kutbu’nda buz kalmadığı ve oranın açık deniz olduğu günleri görmek için çok uzun süre beklemek gerekmeyecek. Kötü haber Kuzey Kutbu’ndaki buzulların erimesi kuzey bölgelerin ısınmasını da artıracak. İyi haber ise, bu bu çok ince olduğu için erimesi deniz seviyesine ciddi bir etki yapmaz. Ama Antarktika ve Grönland üzerindeki buzullar böyle değil. Bu buzullar kara üzerinde olduklarından eridiklerinde doğrudan deniz seviyesini artırıcı etki yapıyorlar.Antarktika ve Grönland’daki toplam buz miktarına baktığımızda bu buzulların erimesinin yeryüzündeki deniz seviyesini 80 metre civarında yükselteceğini görüyoruz. Bunun ne derece büyük bir felaket olacağını anlatmaya gerek yok sanırım. Ama, Taksim’in bir ada olup Çamlıca Adası’ndan Taksim Adası’na motorla gideceğimiz günleri bizler görmeyeceğiz çünkü özellikle Antarktika’nın bir kısmının erimesi öyle kolay değil.Grönland ve Antarktika’nın ortak bir özelliği var. Bu iki kara parçası da ortası kenarlara göre oldukça yüksek bölgeler. Dolayısıyla da sadece buzlar eriyerek suları denize akmıyor. Dev buz kütleleri de denize doğru kayabiliyorlar. Bunu engelleyen ise karanın bittiği yerde milyonlarca yıldır birikmiş olan buz kütleleri. Yükseklikleri birkaç yüz metre olan bu kütlelerin erimesini belgesellerde görüyoruz. Esas kötü olan bu kütleler eridikten sonra kara üzerindeki buzun aşağıya doğru kaymaya başlaması. Bu bağlamda Grönland ve Antarktika’nın batı kesimleri daha kritik durumda. Bu yüzyıl içerisinde bu iki bölgedeki buzulların tamamen eriyip denize karışmaları büyük bir sürpriz olmayacak. Doğu Antarktika’nın ise bu hızda erimesi beklenmiyor. Ancak Grönland ve Batı Antarktika’nın erimesi tüm dünyadaki deniz seviyesini yaklaşık on metre yükseltebilir. Ne yazık ki deniz seviyesindeki olası hızlı artışı gören nesil de bizler olabiliriz.Kutuplar genelde bizden çok uzakta olduğundan onları tamamen hafızamızdan çıkartıyoruz. Arada penguenleri gösteren belgeseller gördüğümüzde “ay ne şirin” demekle yetiniyoruz sadece. Ama gerçekte gezegenimizin kutuplarında çok önemli değişiklikler oluyor ve bu değişiklikler küresel ısınmanın şiddetlenmesiyle birlikte artıyor. Bu erimeyi azaltmak için iklim krizini durdurmaktan başka çare yok. Etkilerinden kendimizi korumak içinse aklımızı kullanmamız gerekiyor, son buzul erimeden.

Dünyahali

Deniz seviyesindeki olası hızlı artışı gören nesil bizler olabiliriz

Son Buzul Erimeden

<h4>Kapak Görseli: SuriyeGundemi.com &nbsp;</h4>ABD Başkanı Joe Biden, Münih Güvenlik Konferansı’nda yaptığı konuşmada “Rusya’nın Batılı demokratik ülkeleri zayıflatmaya çabaladığını, ABD ile Avrupa arasındaki ilişkinin vazgeçilmez olduğunu, ABD’nin yeniden uluslararası arenaya döndüğünü” söyledi. Daha önce NATO’nun “beyin ölümünün gerçekleştiğini” söyleyen Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da aynı konferansta “NATO’ya inandığını” ifade etti.&nbsp;2018 yılında başlatılan, daha sonra güvenlik endişeleriyle ertelenen NATO’nun Irak’taki eğitim ve danışma misyonunun genişletilmesi planına devam edilmesi kararı alındığı, NATO’nun Irak'taki misyonunda şu an 500 olan görevli asker sayısının yaklaşık 4 bine çıkarılacağı açıklandı.<ul><li>Suriye’de son durum: 200 binden fazla sivilin hayatını kaybetmesine, milyonlarca insanın yerinden edilmesine sebep olan iç savaşın onuncu yılında Suriye, Türkiye’nin terörist olarak değerlendirdiği, ABD destekli YPG bağlantılı Suriye Demokratik Güçleri’nin etkin olduğu Fırat’ın doğusu, Türkiye destekli rejim muhaliflerinin kontrolündeki Fırat’ın batısı ve geri kalan bölgelerin Rusya ve İran destekli Esad rejimi kontrolünde olduğu üç parçalı bir hâlde <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwMzNiOWZiNmE5MzgwMDAwN2RhOTY0NiZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWVjMTYzZDBhMmJhMTAyMDgwYTQzOWYxJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5kaXBsb21hdGlrc3RyYXRlamkuY29tJTI1MkZzdXJpeWUtc29uLWR1cnVtLWhhcml0YXNpLWNhdGlzbWElMjUyRg=="">bulunuyor.</a> &nbsp;</li><li>Suriye’ye yeni ABD üssü: Arap kamuoyuna hitap eden Birleşik Krallık merkezli Asharq al-Awsat gazetesi, Suriyeli muhaliflere yakın Suriye İnsan Hakları Gözlemevi’ne dayandırdığı haberinde ABD öncülüğündeki IŞİD’le mücadele koalisyonunun, Suriye’nin Haseke iline bağlı Ayn Divar bölgesine büyük bir askerî üs kurmayı planladığını iddia etti. Kurulması hâlinde bu, Türkiye’ye en yakın ABD üssü olacak. Haberde koalisyona ait 50 tırla Kuzey Irak’taki Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nden Suriye’deki bu bölgeye askerî sevkiyat yapıldığının görüldüğü, bunun 2021 yılında bölgeden Suriye’ye giden on birinci konvoy olduğu da <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwMzNiOWZiNmE5MzgwMDAwN2RhOTY0NiZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWVjMTYzZDBhMmJhMTAyMDgwYTQzOWYxJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRmVuZ2xpc2guYWF3c2F0LmNvbSUyNTJGaG9tZSUyNTJGYXJ0aWNsZSUyNTJGMjgwNjEwMSUyNTJGdXMtbGVkLWludCUyNTI1RTIlMjUyNTgwJTI1MjU5OWwtY29hbGl0aW9uLWVzdGFibGlzaC1uZXctbWlsaXRhcnktYmFzZS1pcmFxLXN5cmlhLXR1cmtleS10cmlhbmdsZQ=="">ifade edildi.</a> &nbsp;</li><li>Bir adım geriden: Eski Başkan Donald Trump döneminde ABD, Suriye’nin kuzeyindeki askerlerinin sayısını azaltmış, Irak sınırına yakın doğudaki petrol bölgesi Deyrizor’daki faaliyetlerini sürdürmüştü. ABD Dışişleri Bakanlığı, ocak ayında “IŞİD’le mücadelede aslan payının SDG’de olduğunu, örgüte gelecekte de destek olunacağını" açıklamıştı. Rusya basını da geçtiğimiz hafta ABD’nin Deyrizor bölgesinde El Ömer petrol sahasına da silah ve ekipman sevk ettiğini, buradaki varlığını güçlendirmek istediğini öne sürmüştü. &nbsp;</li><li>Bölgenin önemi: Ayn Divar bölgesi, Suriye’nin en kuzeydoğusunda, Türkiye ve Irak sınırlarının Suriye ile kesiştiği bölgede, Şırnak’a birkaç yüz metre uzaklıkta bulunuyor. Ayn Divar civarında Rusya’nın bölgedeki dengeyi Esad rejimi lehine değiştirmek için yerel unsurlardan oluşan askerî birlik kurma girişimi başlattığı ve geçen ay Rusya askerî polisinin ABD'nin bölgedeki üslerine lojistik ve askerî destek göndermek için kullandığı bir otoyolun yakınına konuşlandığı biliniyor. Bölge, giderek Rusya ile ABD arasındaki güç savaşının merkezi <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwMzNiOWZiNmE5MzgwMDAwN2RhOTY0NiZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWVjMTYzZDBhMmJhMTAyMDgwYTQzOWYxJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5jdW1odXJpeWV0LmNvbS50ciUyNTJGeWF6YXJsYXIlMjUyRm9sYXlsYXJpbi1hcmRpbmRha2ktZ2VyY2VrJTI1MkZvbnVuY3UteWlsaW5kYS1zdXJpeWUtc2F2YXNpLXZlLXNvbi1kdXJ1bS0xODE0MjY5"">hâline geliyor.</a> &nbsp;</li><li>Yorumlar: Cumhuriyet gazetesine konuşan emekli Tuğgeneral Ali Er, ABD’nin bölgeye kuracağı üssü “Türkiye’ye yönelik bir provokatif adım” olarak değerlendiriyor. Er, Irak-Suriye bağlantısını sağlayan yola çok yakın olan bölgede IŞİD’in etkin olmadığını, üssün doğrudan “Türkiye’yi ABD tarafından denge unsuru olarak kullanılan YPG’ye yönelik olası askerî harekâttan caydırma amacı taşıdığını, Türkiye’nin dar bir alana sıkıştırıldığını” ifade ediyor. Emekli Büyükelçi Uluç Özülker de “ABD’nin bu adımla Türkiye’nin hassasiyetlerini anlamaktan uzak olduğunu gösterdiğini” söylüyor. ABD merkezli düşünce kuruluşu Savaş Araştırmaları Enstitüsü'nden Nicholas Heras ise yeni üssün “ABD’nin kuzeydoğu Suriye'deki varlığını uzun vadeli kılmaya yönelik olduğunu ve ABD askerlerinin bu yeni üsten insansız hava araçları gibi hava varlıklarını da kullanabileceğini, bunun IŞİD unsurlarına karşı keşif ve saldırılar için çok kullanışlı olacağını” ifade ediyor. &nbsp;</li><li>Sonuç:&nbsp;1 Haziran 2020 tarihli hikâyemde, pandemiyi fırsat bilen IŞİD’in yeniden yapılandığına dair kamuoyuna yansıyan bilgilere <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwMzNiOWZiNmE5MzgwMDAwN2RhOTY0NiZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWVjMTYzZDBhMmJhMTAyMDgwYTQzOWYxJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRmFwb3MudG8lMjUyRnMlMjUyRjVlY2FjODUzNjBlZmRlMWQyNTNmYTk2Mg=="">yer vermiştim.</a> IŞİD’in tüm insanlığa karşı ortak bir tehdit oluşturduğu sır değil.&nbsp;Örgütün bir daha geçtiğimiz yıllarda bölgede ve tüm dünyada estirdiği terör dalgasına geçit vermemek için “uğradığı askerî yenilginin ideolojik yenilgiye de dönüşmesi, yönetim pratiklerinin, stratejisinin ve vaatlerinin anlaşılması” <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwMzNiOWZiNmE5MzgwMDAwN2RhOTY0NiZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWVjMTYzZDBhMmJhMTAyMDgwYTQzOWYxJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5wZXJzcGVrdGlmLm9ubGluZSUyNTJGZGFlcy1pZGVvbG9qaWstb2xhcmFrLXllbmlsbWVkaSUyNTJG"">gerekiyor.</a> Öte yandan, ABD’nin eski Suriye Büyükelçisi Robert S. Ford, IŞİD’le mücadele için ABD’nin desteklediği örgütlerin ülkeye istikrar kazandırmadığını, IŞİD kalıntılarını yok edemediğini ve ortaya çıkan özerk bölgenin kendi ayakları üzerinde duramadığını, yani ABD’nin yaklaşımının başarısız olduğunu <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwMzNiOWZiNmE5MzgwMDAwN2RhOTY0NiZ1c2VyPTVlNWJlYWEwMDhlZGE3NzU0MjFhZmY4ZiZhdXRob3I9NWVjMTYzZDBhMmJhMTAyMDgwYTQzOWYxJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5mb3JlaWduYWZmYWlycy5jb20lMjUyRmFydGljbGVzJTI1MkZ0dXJrZXklMjUyRjIwMjEtMDEtMjUlMjUyRnVzLXN0cmF0ZWd5LXN5cmlhLWhhcy1mYWlsZWQ="">ifade ediyor.</a> Sabah gazetesi yazarı Hasan Basri Yalçın da ABD’nin bölgede siyasi ağırlığını artırmak için askerî varlığını güçlendirmek zorunda olduğunu ancak bunun için gerekli toplumsal desteğin var olmadığını belirtiyor. Türkiye, kalan IŞİD unsurlarına karşı askerî savaşta ve bölgenin geleceğinin şekillenmesi sürecinde sonuç odaklı olarak kendi tezlerini anlatacak alan bulabilir, IŞİD’le mücadele için Türkiye’nin millî güvenliğine tehdit olduğu düşünülen örgütlerin güçlendirilmesini lobi faaliyetleriyle engelleyebilir. Bunun için, batıya güven verecek demokrasi, hukuk ve ekonomi alanındaki reformların hızla gerçekleşmesi önem arz ediyor.</li></ul>

Aposto Gündem

Joe Biden'ın göreve gelmesiyle Suriye, Rusya-ABD güç savaşının merkezi hâline geliyor.

Orta Doğu'da yeni dengeler

<h1>İki nehrin arasından organik lezzetler: <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmN2M1MjBlMzc3NGQ0MDAwNzUzNjQ1YiZ1c2VyPTVlMzlkMTZjZGRkZjgxNDc5Zjg0ZDU5YiZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZwb3RhbXlhLmNvJTI1MkY="">Potamya</a> &nbsp;</h1>Orta anlamına gelen "mesos" ve nehir anlamına gelen "potamos" kelimelerinin birleşimiyle oluşan Mezopotamya kelimesi, "iki nehir arasındaki ülke" anlamıyla Fırat ve Dicle nehirleri arasında kalan bölgeyi tanımlıyor. Binlerce yıldır toplumsal yaşamın, üretimin, hukukun ve ticaretin geliştiği Mezopotamya toprakları; ev sahipliği yaptığı onlarca medeniyetin mirasını hâlâ temsil ediyor. İlk örnekleri Mezopotamya'da başlayan tarımsal üretimden ilhamla filizlenen <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmN2M1MjBlMzc3NGQ0MDAwNzUzNjQ1YiZ1c2VyPTVlMzlkMTZjZGRkZjgxNDc5Zjg0ZDU5YiZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZwb3RhbXlhLmNvJTI1MkY="">Potamya</a> markası; doğanın dengesini bozmadan, kimyasallardan uzak üretilmiş organik ve vegan ürünleriyle sofralara konuk oluyor.<ul><li>Potamya ve organik tarım: Organik tarım ve konvansiyonel tarım arasındaki farklar içinde "tüm girdilerin doğal kaynaklardan olması" koşulu öne çıkıyor. Organik tarımda sentetik gübre, hormon, böcek ilaçları ve diğer katkı maddeleri kullanılamıyor. Öte yandan organik tarımda genetiği değiştirilmiş ürünlerin üretimine de izin verilmiyor. Konvansiyonel tarımda kullanımı serbest olan bu yöntemler; hem ürün kalitesini ve lezzetini olumsuz etkiliyor hem de doğal dengeyi tehdit ediyor. Özellikle kimyasal tarım ilaçları su kaynaklarının kirlenmesinde, toprağın özelliklerini yitirmesinde ve tüketicilerde sağlık sorunları oluşmasında önemli rol oynuyor. Laboratuvar analizlerini düzenli olarak internet sitesinde paylaşan; Organik Tarım ve Vegan sertifikalarına sahip olan Potamya tüm üretimlerini insana, canlılara ve doğaya saygılı biçimde gerçekleştiriyor. &nbsp;</li><li>Potamya: Potamya; organik makarnaları, organik sosları, Ayvalık bandrollü zeytinyağları ve işlevsel aksesuarlarıyla öne çıkıyor. Yeşil mercimek, kırmızı mercimek, nohut gibi organik ve geleneksel hammaddeleri yenilikçi yöntemlerle işleyen ve yalın ambalajlarda lezzetli makarnalar olarak sunan Potamya'nın domates, patlıcan, fesleğen gibi bitkilerden ürettiği soslar da oldukça tercih ediliyor. Potamya ürünleri; İstanbul, Ankara, Bursa, Eskişehir, İzmir ve Bodrum'da <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmN2M1MjBlMzc3NGQ0MDAwNzUzNjQ1YiZ1c2VyPTVlMzlkMTZjZGRkZjgxNDc5Zjg0ZDU5YiZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZwb3RhbXlhLmNvJTI1MkZpbGV0aXNpbSUyNTJGbmVyZWRlbi1hbGFiaWxpcmltJTI1MkY="">çeşitli mağazalardan</a> temin edilebildiği gibi Potamya internet sitesinden de 150₺ ve üzeri alışverişlerde ücretsiz kargo ve bez çanta hediyesi avantajlarıyla satın alınabiliyor. Öte yandan İstanbul’daki <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmN2M1MjBlMzc3NGQ0MDAwNzUzNjQ1YiZ1c2VyPTVlMzlkMTZjZGRkZjgxNDc5Zjg0ZDU5YiZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZwb3RhbXlhLmNvJTI1MkZpbGV0aXNpbSUyNTJGbmVyZWRlLXlpeWViaWxpcmltJTI1MkY="">bazı restoranlar,</a> konuklarına Potamya'nın ürünlerini sunuyor.</li></ul>

apéro

Covid-19 salgını, küresel kapitalist toplumumuzun gündelik şehir hayatı ve uluslararası tedarik zincirlerinin kırılganlığı konusunda iki önemli hatırlatma yaptı. Ekonominin sürdürülebilirliği için yerel üreticilerin vazgeçilmezliği ve şehir hayatında doğaya erişimimizin kısıtlı olması. Yerel üretimin ve doğanın ise tükettiğimiz her diğer ürünle paha biçilemez bir ortak paydası var: Su.&nbsp;Sınırsızlık ve delilik:&nbsp;“Dolar kaç oldu? Altın mı alsak?" derken GSYİH büyümesine odaklı dengesiz kapitalist gerçekliğin kökten fonksiyonel bir ekolojik sistem dengesine bağlı olduğunu unutmamız beklenebilir. Ancak ekonomiye verilen bu önceliğin çevreci muhasebesini yapmak zorundayız. Ünlü çevreci ekonomist Kenneth E. Boulding’in dediği gibi: “Sınırlı kaynakların olduğu bir dünyada sınırsız ekonomik büyüme olabileceğini sadece bir deli ya da bir ekonomist düşünür."&nbsp;Senaryolar:&nbsp;Su yenilenebilir ancak sınırlı bir <a fr-original-style="" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwMDYxOTU0ZWQzYzM4MDAwNjQxZDJjYyZ1c2VyPTVmMmVhMmM5ZTdlMDFiMDAwN2U3ZDk2OCZhdXRob3I9NjAwNjE5NWZlZDNjMzgwMDA2NDFkMmNmJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRmVzYWpvdXJuYWxzLm9ubGluZWxpYnJhcnkud2lsZXkuY29tJTI1MkZkb2klMjUyRmFicyUyNTJGMTAuMTg5MCUyNTJGMTA1MS0wNzYxJTI4MjAwMCUyOTAxMCUyNTI1NWIwOTQxJTI1M0FFQUVPV1MlMjUyNTVkMi4wLkNPJTI1M0Iy" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">kaynak</a>. Dünya haritasını gözünüzde canlandırdığınızda tüm o maviliğin sadece %2,5’i tatlı su ve bunun %70’i buzullar içinde saklı. Eğer dünya üzerindeki tüm suyu beş litrelik bir şişede düşünürsek, insanların erişebileceği tatlı su sadece bir yemek kaşığındaki miktara denk gelir. Artan nüfus ve aşırı enerji kullanımı yüzünden dünyada kişi başına düşen kaliteli su miktarı giderek azalıyor. Dolayısıyla, su kıtlığı riskinde olan kıyıdaş ülkeler arasındaki jeopolitik riskler artıyor. Örneğin, Fırat ve Dicle Türkiye’nin kontrolünde ancak Suriye ve Irak için hayati önem taşıyor. 1966’da Uluslararası Kalkınma Ajansı’nın Türkiye’ye dayattığı kredi koşulu dâhilinde Suriye’ye saniyede giden 350 metreküp su 1987’de saniyede 500 metreküpe çıkarıldı. Eğer Türkiye su tasarrufu için bu miktarı azaltırsa veya tamamen keserse Türkiye’ye su göçü veya sınırda sıcak çatışma riskleri sürreal senaryolar değil. Büyük Etiyopya Barajı ve Mısır için oluşturduğu su kıtlığı riskleri hakkında Mısır’ın eski başbakanı Anwar Sadat’ın “Susuzluktan ölmeyi beklemeyeceğiz; Etiyopya’ya gidip orada ölürüz."&nbsp;sözleri mesele su olduğunda devletlerin kırmızı çizgisinin ne kadar kırmızı olabileceğini özetliyor.&nbsp;Su fakiri bir ülke:&nbsp;Lakin ve maalesef azalan zamanın bilincinde kolektif bir endişe yok. Türkiye sanıldığının aksine su zengini bir ülke değil. Tam tersine, ulusal su kullanımında tarımın sektör payı %70 olan Türkiye, tarımsal sulama kıtlığı riskinin en yüksek olduğu 9. ülke. Suyun yenilenebilir olması da bir teselli değil. Türkiye’de kişi başına düşen yıllık su miktarı 1921’de 13 milyon nüfusla 8 bin metreküpken 100 yıl içinde altıda bir oranına gerileyerek bugün kişi başına 300 metreküp olarak hesaplanıyor. Sebepleri ise kontrolsüz nüfus artışı, çevreye karşı sorumsuzluk, rant ve israf ekonomisi. Ezcümle, Türkiye’nin 5-10 yıl içinde tehlikeli kuraklık sorunları yaşayacağı ve 20 yıl içinde 100 milyon nüfusla su fakiri bir ülke olacağı öngörülüyor.Sonuç olarak, pozitif GSYİH oranlarını uygarca gelişmek sandığımız ama doğayı ilkelce yok ettiğimiz bu dönemde, ekonomik bir çevreciliğe değil ama çevreci bir ekonomiye ihtiyacımız var. Bunun için de her politik ve ekonomik kararımızda çevreci-demokratik bir sağduyu göstererek sadece sınırlı suyu değil, tüm doğayı ve yaşattığı topluluğu korumalıyız. Ekonomik büyümek ekolojik denge pahasına olmamalı. Tozlanmış kapitalist merceklerimizi yıkayıp doğa ve insanlık için yeniden kalibre etmenin zamanı geldi. Eğer berraklığı bugünden ulusal bir öncelik hâline getirmezsek hatalarla dolu bulanık bir gelecek bizi bekliyor.

Fırat ile ilgili hikayeler