Yöresel beslenmek, sürdürülebilir bir geleceğe adım atmamıza yardımcı olabilecek etkili stratejilerden biri. Berrak bir özetle bu konuyu şuradan ele alabiliriz: Yerel olarak üretilen gıdaların tüketilmesi anlamına gelen beslenme tarzı, gıdaların uzun mesafelerde taşınmasını engelleyerek fosil yakıt kullanımını ve bu taşıma sırasında ortaya çıkan karbon salınımlarını azaltıyor. Yani bu daha az sera gazı emisyonu ve daha az küresel ısınma anlamına geliyor.Yöresel beslenmenin iklim krizi üzerindeki etkisi:&nbsp;Daha yakın bölgelerden alınan gıdalar, genellikle daha taze ve besleyici olarak geçiyor. Aynı zamanda, tarım ilaçlarına ve kimyasallara olan gereksinimi de azaltabiliyorlar çünkü uzun süreli saklama ve taşıma için koruyucu tedbirlere ihtiyaç duymuyorlar. Bu da su kirliliğinin ve toprak kirliliğinin azalmasına yardımcı oluyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Gıda sistemi ve yaygın diyetlerin gezegene etkisi</h2>Gıda sistemleri, yiyecekleri çiftlikten soframıza taşıyan tüm aktiviteleri içeriyor. Bu, gıdanın nasıl üretildiğini, işlendiğini, taşındığını, pazarlandığını ve tüketildiğini kapsıyor. Mevcut gıda sistemlerimiz, iklim değişikliğinin birincil sebebi olan küresel sera gazı emisyonlarının üçte birinden fazlasını oluşturuyor. Bu, gezegendeki tüm otomobillerin ürettiği sera gazından daha fazla.Gıda sistemlerinin karbon emisyonlarının yarısından fazlası, et ve süt ürünlerine yüksek talepten kaynaklanıyor. Bunun yanında, fosil yakıtlara yüksek derecede bağımlı olan modern endüstriyel tarım da bu emisyonlara katkıda bulunuyor. Aşırı su kullanımı, toprak erozyonu ve kimyasal kullanımı nedeniyle ciddi çevresel sorunlara neden oluyor. Özellikle hayvansal ürünlerin üretimi, metan ve azot oksit gibi güçlü sera gazlarının salınmasına sebep oluyor. Yine bu durum, bitki ve hayvan büyümesini etkileyerek deniz seviyelerinin yükselmesine, okyanusların ısınmasına ve ekstrem hava olaylarına da alan tanıyor.<img src="https://images.aposto.com/2023/8/5/1693582375509.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.63" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Görsel: The New York Times Kaynak:&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.science.org/doi/10.1126/science.aaq0216" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Science</a><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom-style: none; clear: both; -webkit-user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Doğal olarak iklim değişikliği gıda sistemlerimize ve sağlığımıza etki etmiş oluyor. Ancak bireysel çözümlere gelirsek yöresel ve mevsimsel ürünleri tercih ederek bu olumsuz etkileri minimuma indirebiliyoruz. Ayrıca, bitki bazlı diyetleri benimseyerek hayvansal ürünlerin tüketimini azaltmak, iklim değişikliği üzerinde olumlu bir etkiye sahip olduğunu zaten biliyoruz.Gıda üretiminde zorluk:&nbsp;Artan kara ve deniz sıcaklıkları, kuraklık, seller ve öngörülemeyen yağışlar hayvanları ve ürünleri olumsuz etkiliyor. Örneğin, Kenya’nın yarısında yaşanan kuraklık, temel gıda maddesi olan mısırın üretiminin %50 azalmasına <a fr-original-style="" href="https://www.theguardian.com/global-development/2021/sep/15/drought-puts-21-million-kenyans-at-risk-of-starvation" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">sebep olacak</a>. Öte yandan, Avustralya’daki seller yüzlerce inek sürüsünü sürüklüyor ve ekinleriyle tarım ekipmanlarına zarar veriyor.Besin değerleri düşüyor:&nbsp;Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Paneli’nin <a fr-original-style="" href="https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg2/downloads/report/IPCC_AR6_WGII_FinalDraft_Chapter05.pdf" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">6. değerlendirme raporu</a>, atmosferdeki artan CO2 seviyelerinin gıdamızın besin kalitesini düşüreceğini belirtiyor. Bu, tahıllarda, meyvelerde ve sebzelerde bulunan protein, demir, çinko ve bazı vitaminleri içeriyor. Yani bu kritik besin maddeleri olmadan, daha fazla insan mikro besin eksikliği riski altında olacak.Yüksek fiyatlar: Gıda sistemindeki eşitsizlikler, kötü diyet ve sağlıkla doğrudan bağlantılı. Bugün dünya genelinde birçok insan sağlıklı gıdalara erişemiyor ya da onları karşılayamıyor. 2 milyardan fazla insan gıda ve beslenme güvensizliğiyle karşı karşıyayken 820 milyon insan yetersiz besleniyor.İklim değişikliği bu sorunları daha da kötüleştirecek, bu bir gerçek. Gıda kıtlığıyla gıda fiyatları artacak; daha fazla insan beslenme güvensizliği, kronik açlık ve geçim kaybı riskiyle karşı karşıya kalacak. Araştırmalara göre 2050’ye kadar, Dünya, <a fr-original-style="" href="https://press.un.org/en/2009/gaef3242.doc.htm" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">2 kat daha fazla</a> insanı beslemek zorunda kalacak. İklim değişikliğinden hem sorumlu hem de ona karşı savunmasız olan kırık bir gıda sistemiyle bu nasıl mümkün olabilir?<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Bir çözüm önerisi olarak yerel beslenmek</h2>Tarım ve gıda süreçlerini iklim değişikliklerine daha dirençli hâle getirmek için birçok fırsat bulunuyor. Yeme alışkanlıklarını değiştirip dönüştürmek bu çözüm önerilerinin başında <a fr-original-style="" href="https://www.nytimes.com/interactive/2022/dining/climate-change-food-eating-habits.html" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">geliyor</a>. Bir diğeri, toprak kalitesini artırmak. Sağlıklı toprak, karbonu depolar ve emisyonları azaltabiliyor zira. Ayrıca kuraklık ve sel yönetimine yardımcı olurken, ürün verimliliğini ve dayanıklılığını artırıyor.Öte yandan, gıda kaybını ve israfını azaltmanın da pozitif etki sağlayacağı görülüyor. Dünya genelindeki tüm gıdaların yaklaşık %17’si her yıl israf ediliyor—eğer gıda israfı bir ülke olsaydı, sera gazı emisyonu bakımından Çin ve ABD’nin ardından üçüncü en büyük emisyon kaynağı olurdu.Yöresel mutfaklardan örnekler:&nbsp;Dünyanın dört bir yanındaki yöresel mutfaklar, iklim krizine karşı mücadelede bize ilham verebilir.&nbsp;<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Akdeniz bölgesi: Zeytinyağı, taze sebzeler, meyveler, kuruyemişler ve deniz ürünleri üzerine kurulu bu diyet, hem besleyici hem de çevreye minimum zarar veriyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Japonya: Geleneksel Japon diyetleri, deniz ürünleri ve taze sebzeleri bolca barındırıyor. Miso gibi fermente soya ürünleri, bağırsak sağlığını destekleyen yararlı bir bakteri türü olan probiyotikler içeriyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Meksika: Fasulye, mısır, biber ve avokado gibi yerel ürünlerle zenginleşen Meksika mutfağı, bitki bazlı beslenmenin lezzetli bir örneği. Kullanılan besinler, magnezyum, demir, potasyum ve çinko gibi mikro besin maddeleri açısından dengeli bir kaynak.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kore:&nbsp;Yemeğe lezzet katan ve bağırsak sağlığını destekleyen bakteri kaynağı olarak da işlev gören fermente kırmızı biber salçası gochujang gibi soslar, beslenme kalitesine destek oluyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Hindistan: Yemeklerde kullanılan zerdeçal, kişniş, zencefil, limonotu ve biber gibi baharatlar ve lezzetler, anti inflamatuvar görevi görebiliyor.</li></ul>Dolayısıyla yöresel beslenme, iklim krizine karşı etkili bir mücadele yöntemi olabilir. Bireysel anlamda yerel pazarlardan alışveriş yaparak, mevsimlik ürünleri tercih ederek ve bitki bazlı diyetleri benimseyerek iklim değişikliğini yavaşlatma konusunda kendi payımıza düşeni yapmaya başlayabiliyoruz.

Angst

Bir beslenme tarzının sürdürülebilir bir gelecek için nasıl katkısı olabilir?

İklim krizine karşı yöresel beslenmek

Süregelen bir savaş, yeni bir pandemi korkusu, krizin kapısında bir ekonomi, artan fiyatlar, giderek ısınan dünyamız… Son dönemin konuları bunlar olunca istemeden de olsa Çevreci Geek sayıları, bazı kişileri varoluşsal krize ya da eko-anksiyeteye sürüklemiş olabilir.Değişmesi gereken onlarca çarkın olduğu bir makinada, basit bir birey olarak bu duruma bakıp çözümsüzlük görmek son derece olası. Bununla beraber iklim krizi haberlerinde genellikle sorunları konuştuğumuz da bir o kadar doğru.Son dönemde gelişen teknolojilerin, kurulan uluslararası diyaloğun, ucuzlayan yenilenebilir enerji kaynaklarının, bilinçli tüketime yönelik ürünler üreten yerel ve küçük üreticilerin artışı bize aslında çözümün mümkün olduğunu gösteriyor.Öyle ki şu anda küresel ısınmanın en kötü etkilerini yaşama olasılığımız oldukça düşmüş durumda. 10 yıl önce konuşulan 6-7 derecelik küresel ısınma senaryolarından oldukça uzağız.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><img src="https://images.aposto.com/2023/1/3/1675243173401.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.80" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kaynak: Esmiyor<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Ama sistem tam anlamıyla değişmiş değil ve iki derecelik ısınmanın bile etkileri küresel krize yol açacak derecede. Bu yüzden tam son viraja gelmişken bize alternatif yok diyenlere, “hayır ben böyle rezil bir dünyada yaşamak istemiyorum” demenin de tam zamanı.İşte böyle bir durumda, içimizdeki optimistler karanlık ve kaotik bir geleceğe karşı alternatif dünyalar düşünmeye başladılar bile.&nbsp;Toplulukların çatışmaya değil diyaloğa önem verdiği, merkeziyetçi ve fosil yakıt ağırlıklı enerji yerine yereldeki farklı yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanıldığı, çöp sonuçlu bir ekonomi yerine döngüsel ekonominin sistemde olduğu bir evren. İşte bu alternatif evrenin ismi Solarpunk.İçimizdeki geek'ler hemen Cyberpunk&nbsp;ismini hatırladıysa, çok da uzak değilsiniz. Kaotik ve karanlık bir evren olan bu distopik, teknolojik kabus evrenini Blade Runner, Matrix filmleri ve Cyberpunk 2077 gibi oyunlar ile popüler kültürde daha fazla görüyoruz.Bu evrende teknolojik despotlar ve yapay zekâ insanlığı yönetirken, tek merkezden ve gizlilikle yönetilen bir veya birkaç şirket gezegeni ya bir felaketin eşiğine getirmiş ya da insanlara bir kıyameti yaşatmıştır. Genellikle kahramanımız da bu dünyanın içinde kaybolur.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><img src="https://images.aposto.com/2023/1/3/1675243333598.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.76" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Karanlık evren, muscle car gerektirir. Kaynak: Cyberpunk 2077<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Solarpunk ise 2008 yılında bir sanat hareketi olarak Cyberpunk’ın antitezi olarak ortaya çıktı. Bu evrende doğa ve insanlık arasındaki denge kurulmuş, teknolojinin yok edici değil, dengeleyici ve sofistike yapısı ile oluşturulan sistem merkezsiz ve açık kaynaklı bir şekilde herkes için çalışıyor.&nbsp;İnsanlık bu beraberlik içinde felaketi veya kıyameti yenmiş, kendilerine yeni bir ev kurmuştur. İnsanların adımları doğaya zarar vermez, verse bile bu zarar hemen tamir edilir. Şehirler bir beton ormanı değil, tam tersine doğanın da kendine yer bulabildiği yeni bir ekolojik alandır.Popüler kültürde aslında Marvel kahramanı Black Panther’ın şehri Wakanda bir solarpunk&nbsp;örneği diyebiliriz. Aşağıda ise bir yoğurt markasının reklamı için yarattığı Ghiblimsi Solarpunk evrenini görebilirsiniz.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://youtu.be/UqJJktxCY9U" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2023/1/2023-02-01T09:23:44.278Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.77" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Bu anlattıklarım size ütopya gibi geliyorsa, Solarpunk’ı şu an bile görebildiğimiz örnekler olduğunu hatırlatayım. Singapur’un <a fr-original-style="" href="https://www.jewelchangiairport.com/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Jewel Changi&nbsp;</a>havalimanı ve içindeki Gardens By the Bay, solarpunk kültürünün güçlü bir şekilde hissedildiği yerlerden. Buna ek olarak İtalya'dan tasarım şirketi <a fr-original-style="" href="https://carloratti.com/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Carlo Ratti binaları&nbsp;</a>da doğal elementlerin klasik kültürü “bozduğu” örnekler sayılabilir.Sadece tasarım açısından değil, Solarpunk&nbsp;evreninin gerçekleşmesi aslında çoğu noktadan artık daha da mümkün gözüküyor:<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Enerjide biraz savsaklasak da, yenilenebilir enerjiye doğru gidiyoruz ve verimlilik, yani enerji üretiminde azalma bile konuşuluyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ürünleri yeniden kullandıracak, yeni kaynak üretimini azaltacak döngüsel ekonomi artık ülkelerin yasalarına giriyor, bireysel tüketimi azaltan bilinçli tüketim faaliyetleri daha çok kişinin uyguladığı bir yaşam stiline dönüyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ulaşımda hava trafiğine vergiler geliyor, elektrikli araçlar satış rekoru kırıyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Binalarda ısı pompaları, kirli suyun yeniden kullanımı, yağmur suyu toplanması gibi konular öne çıkıyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Tarımda onarıcı ve permakültür tarım öğeleri öne çıkıyor, topluluk bahçeleri ve kooperatiflerin sayıları artıyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Tüm nefrete karşı, toplumlar daha kabullenici bir yapıya dönüşüyor, daha önce tabu olan cinsiyet, cinsel yönelim, engelsiz bir dünya gibi konular konuşulurken, ırk ve ülkelerin etiketleri kayboluyor.</li></ul><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><img src="https://images.aposto.com/2023/1/3/1675243574461.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.92" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Hollanda'daki <a fr-original-style="" href="https://kubusmedia.com/en/blog/progressive-communal-living-aardehuizen" rel="noopener ugc nofollow" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Aardehuizen&nbsp;</a>ekoköyü canlı bir Solarpunk örneği<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Değişim başladı bile. Alternatif bir çözüm arayışındaki onlarca insan sosyal medyada birleşiyor, birlikte karar alıyor. Yeter ki siz de bu kararı almak isteyin, alternatif bir dünyanın mümkün olduğuna inanın ve hayal gücünüzü zorlayın.Pesimistliğe yakalanmanın çok kolay olduğu şu dönemde, baş kaldırışımız inatla optimistlik, inatla eşitlik, adalet ve ekoloji değerlerini savunmak olsun. Cyberpunk’ın&nbsp;neon karanlığına karşı, Solarpunk’ın güneşini ve yeşilini seçelim.&nbsp;

Çevreci Geek

Giderek gerçeğe yaklaşan alternatif bir geleceğe hazır mısınız?

Yaklaşan bir ütopya: Solarpunk

SEFiA İklim Gündemi

Fosilden çıkış gündemine yer yok. Türkiye, güncellenmiş NDC'si ile potansiyelini değerlendiremiyor ve net sıfır hedeflerinin maliyetini artırıyor.

COP 27 Çıktıları ve Türkiye’nin Konumu

Hükümetler ve şirketler, petrol, doğal gaz ve özellikle fosil yakıtlarla enerji üretimini durdurmazsa iklim krizini çözmek mümkün değil. Fakat eğer bu krizin bireysel seçimlerimizi değiştirmeden çözüleceğine de inanıyorsak birbirimizi kandırıyoruz demektir. Bunu sadece ben değil, Uluslararası Enerji Ajansı’nın mayıs ayında yayımladığı 2050’ye Kadar Net Sıfır: Küresel Enerji Sektörü için Bir Harita adlı raporu da bilimsel bir dille açıklayarak beyan ediyor.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Neden enerji sektörüne odaklanıyoruz?</h2>Enerji sektörü, fazlası iklim değişikliğine ve küresel ısınmaya yol açan sera gazlarını, insan eliyle en fazla artıran sektör. Öyle ki tek başına sera gazı salımlarının %75’inden sorumlu.Eğer iklim krizini kontrol edilebilir bir soruna dönüştürmek istiyorsak bu sektörü yeniden düzenlemek, insanlık tarihinin en büyük görevlerinden biri olacak. Bilim insanları kontrol edilebilir sorun seviyesini 1,5 derecelik küresel ısınma olarak kabul ediyor. 2050’ye kadar enerji sektöründen ve mümkünse diğer sektörlerden salınan karbondioksiti net sıfıra ulaştırmaksa küresel ısınmayı 1,5 derece de tutmanın ya da buraya geriye çekmenin ilk adımı olacak.Kötü bir haber: Küresel ısınma şu anda 1,2 dereceye ulaşmış durumda. O yüzden, karbondioksit salımını bu derece azaltmak, bizim üretimimizden tüketimimize, ulaşımımızdan elektriğimize tamamıyla bir dönüşüm anlamına geliyor. Çünkü insanlığın var olması ve toplumsallığın devamı için yaptığı her şey, bir kaynak ve enerji harcıyor. Bu esnada salınan gazları mümkünse hiç salmamamız, salınanıysa “yakalayarak” aynı seviyede tutmamız bizi net sıfıra ulaştıracak.İyi bir haber: Uluslararası Enerji Ajansı’nın raporu, bu değişimin mümkün olduğunu söylüyor. Teknik uygulanabilirlik, maliyet verimliliği ve sosyal kabulü artırırken ekonomik büyümeyi ve enerji kaynaklarını koruyacak bu plan, 2050’de — biraz uğraştırıcı da olsa — net sıfıra ulaşmamızı sağlayabiliyor. Peki nasıl? Detaylar, bir Çevreci Geek sayısında <a fr-original-style="" href="https://read.apos.to/i/yasaklardan-sonra-turkiyede-plastigin-gelecegi#60acefadf74ec20006b31560" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">ele alınıyor.</a><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Bireysel ve kolektif değişim</h2>Rapor, her ülkenin seviyesinin, atacağı adımın, karbon yakalama teknolojilerinin ve hatta bireysel seçimlerinin farklı olacağının farkında. Yine de Uluslararası Enerji Ajansı, net sıfıra ulaşmanın, sadece ülkelerin değil, bireylerin de bu konuda bilgilenmesi ve kendisi ile değiştirmesiyle mümkün olacağının tekrar tekrar altını çiziyor.Hatta net sıfır planının neredeyse %8’inin direkt, %55’inin de hükümetlerin ve finansal kurumların desteğini gerektiren bireysel değişimler olduğu da raporda belirtiliyor:<img src="https://images.aposto.com/2021/9/1/1633354679180.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kaynak: Uluslararası Enerji Ajansı (IEA)<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Bireysel değişimler, aşırı ve verimsiz enerji kullanımımızın azaltılması, ulaşım seçeneklerinin değişmesi ve kaynak verimliliği kazanımları olarak üç başlıkta ele alınıyor. Düşük oda sıcaklıklarına alışmak, lambaları söndürüp enerji tasarrufunu alışkanlık hâline getirmek, bisiklete binmek, yeni kaynaklara talebin azalması gibi değişiklikler, yapabileceklerimizin yalnızca birkaçı.&nbsp;Elbette bu değişimlerin büyük bir kısmı finansal kurumların daha iyi teknolojilere yatırım yapması, hükümetlerin yasal adımlar atması ve altyapı tercihlerinin değişmesi anlamına da geliyor. Yani yatırım alarak geliştirilmiş daha iyi bir batarya teknolojisini kullanan trenlerin kullanıldığı, tren ağlarının desteklenerek genişletildiği, hava yolculuğundan caydırılan bir sistemden bahsediyoruz.&nbsp;Dolayısıyla bu tarz değişimler için kolektif katkı, çözümün %75’lik kısmını oluşturuyor. %25’lik bir kısımsa evimizde, gönüllü olarak yapılan, lambayı kapatmak ve doğal gazı kısmak gibi enerji tasarrufu alışkanlıklarından oluşuyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Sistem değişikliği, şimdi</h2>Direkt ve dolaylı olarak değişimin %63’ünde pay sahibi olan bireylerin, bu değişimleri yapacak kapasiteye sahip olup olmadığıysa ayrı bir soru. Var olan altyapılar, şehirleşme seviyeleri, iklimsel engeller ve tabii ki ekonomik zenginlik burada çok değişken bir veri oluşmasına sebebiyet veriyor.2020 yılında hâlâ 790 milyon insanın elektriğe ulaşamadığı, 2,6 milyar insanınsa yemeklerini pişirirken kömür ve odun gibi “kirli” tekniklerini kullandığı bir dünyadayız. Her ne kadar enerji sektörünü değiştirmeye çalışsak da temiz kaynaklara ulaşamama durumunun sadece ekonomik bir zorluk değil, sağlık, eğitim ve cinsiyet eşitliğinin de önüne geçen bir engel olduğunu unutmamak gerekiyor.Bu nedenle daha gelişmiş ülkelerdeki aşırılığın ve verimsizliğin önüne geçilmesi kadar, enerji dönüşümünün adil bir şekilde yapılması ve Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları doğrultusunda toplumsal eşitlik çerçevesinde küresel ve ulusal planların yaratılması gerekiliyor.Önümüzde küresel ısınma iki dereceye çıkması ihtimaliyle bilim insanlarının bile “Biz de tam ne olacağını bilmiyoruz,” dediği, sonuçlarının iyi olmayacağına emin olduğumuz bir kriz var. O hâlde tekrarlayalım: Elimizde teknoloji var, eksik olan politik irade.

Çevreci Geek'ten Görkem Gömeç: "Bireysel seçimlerimizi değiştirmeden çözüleceğine de inanıyorsak birbirimizi kandırıyoruz demektir."

1,5 DERECE

<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><img src="https://images.aposto.com/2021/8/2/1631619684114.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.30" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Londra’da bulunan UCL Üniversitesi’nde yapılan çalışmalar, iklim krizine karşı yenilenebilir enerji yatırımların hızlanması ile beraber %50 şansla 1,5 derecelik küresel ısınma sınırını geçmemek için,<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">petrol kaynaklarının %58’inin</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">doğal gazın %59’unun</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">kömür kaynaklarının %89’unun yerin altında <a fr-original-style="" href="https://350turkiye.org/yasanabilir-bir-gezegen-icin-fosil-yakitlari-yerin-altinda-birakmaliyiz/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">bırakılması gerektiğini gösteriyor.</a></li></ul>Bugün toplanan Birleşmiş Milletler Kurulu’na ise 2100’den fazla biliminsanı kömür, petrol ve gazdan küresel bir çıkışı düzenlemek ve denetlemek için Fosil Yakıtların Yayılmasını Önleme Anlaşması talep eden bir mektup yayınladı.Açık mektup, akademisyenlerin Paris Anlaşması’nı tamamlayacak bir mekanizma aracılığıyla iklim değişikliği konusunda yeni bir uluslararası işbirliği çağını başlatmak için dünya liderlerine yaptığı çağrının ana hatlarını çiziyor:<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Hükümetler Arası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) ve Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) tarafından belirtildiği gibi, mevcut en iyi bilimsel verilere dayanarak fosil yakıt üretiminin daha fazla artmasını durdurmak;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ülkelerin fosil yakıtlara olan bağımlılıklarını ve geçiş kapasitelerini dikkate alarak, adil ve hakkaniyetli bir şekilde mevcut fosil yakıt üretimini aşamalı bir şekilde bitirmeyi;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Dünya çapında yenilenebilir enerjiye %100 erişim sağlamak, fosil yakıta bağımlı ekonomilerin çeşitlenmesine yardımcı olmak ve dünyadaki tüm insanların ve toplulukların adil bir küresel dönüşüm yoluyla refaha ermesini sağlamak amacıyla bir dönüşüm planına yatırım yapmak.</li></ul>İçerisinde &nbsp;Levent Kurnaz, Ömer Madra, Ahmet Atıl Aşıcı, Begüm Özkaynak, Micheal Mann, David Suziki ve Lesley Hughes gibi isimler bulunan Açık mektubun<a fr-original-style="" href="https://350turkiye.org/2100den-fazla-bilim-insani-fosil-yakitlarin-yayilmasini-onleme-anlasmasi-icin-cagrida-bulunuyor/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;tam metnine ve imzacıların listesine buraya tıklayarak</a> ulaşabilirsiniz.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">

22 Nisan Dünya Günü’nü geride bıraktığımız bu hafta gelin hep birlikte iklim krizinden konuşalım. Dünyada yaşanan teknolojik gelişmelere hızla ayak uydururken siz de arada dünyanın bizim hızımıza ayak uyduramadığını düşünüyor musunuz? Artık kaçınılmaz olan bir gerçek var: İnsanlığın kendi iradesiyle küresel ısınma ve küresel soğuma neticesinde yarattığı iklim krizi ile daha gerçekçi bir sahnede karşı karşıyayız. Bir başka deyişle; 22 Nisan’da gerçekleşen İklim Zirvesi’nde son 10 yılın tarihin en sıcak yılları olduğuna ve sera gazı emisyonlarının 3 milyon yılda görülmeyen seviyelere ulaştığına dikkat çeken Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri António Guterres’ın sözleriyle “Uçurumun kenarındayız.”<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ekonomik riskler</h2>Birleşmiş Milletler'e göre, iklim değişikliği gibi zorluklarla mücadele etmeye yönelik Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’na ulaşmak için küresel çapta yılda 5 ila 7 trilyon dolar yatırım yapılması gerekiyor.&nbsp;İklim değişikliği, her ne kadar çevreye yönelik bir risk olarak algılansa da ekonomik düzende birçok sıkıntıya yol açıyor. İklim değişikliğinin yol açtığı ve her yıl artan doğal felaketler küresel çapta milyarlarca dolar zarara sebep oluyor. Bu durum, gelişmekte olan birçok ülkede temel ihtiyaçlara ulaşımı engellerken bazılarında gündelik hizmetleri kesintiye uğratıyor.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İklim krizi neleri etkiliyor?</h3><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İklim değişikliği biyosferdeki canlı çeşitliliğini ve ekosistemlerini etkilerken bu durum tarım ve hayvancılığı; dolayısıyla da gıda fiyatlarındaki artışı ve tedarik zincirlerindeki sıkıntıları tetikliyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Deloitte’un ocak ayında yayımladığı bir rapora göre; küresel ölçekte sıcaklık artışının 1,5 derece ile sınırlandırılmaması durumunda 2100 yılına kadar dünyada kişi başına düşen GSYH'nin %7 azalmasına neden olabilir.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">2018’de yayımlanan Dünyada İstihdam ve Sosyal Görünüm Raporu’na göre, dünya çapında 1,2 milyar iş, doğrudan çevrenin sağlıklı ve sürdürülebilir yönetimine bağlı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">2050 yılına kadar yaklaşık 1 milyar kişinin iklim nedeniyle göç edeceği <a fr-original-style="" href="https://www.thebalance.com/economic-impact-of-climate-change-3305682#whats-the-economic-impact-of-climate-chang" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">tahmin ediliyor</a>.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Economist Intelligence Unit, iklim değişikliği risklerine maruz kalan varlıkların toplam değerinin 2100’e kadar 43 trilyon dolara ulaşacağını tahmin ediyor.</li></ul><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ülkeler nasıl adımlar atıyor?</h2>Son otuz yılda dünya çapında kabul edilen iklim kriziyle ilgili yasa ve politikaların sayısında neredeyse 10 kat artış oldu.<a href="https://www.bbc.com/news/science-environment-55222890" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;"></a><a href="https://www.bbc.com/news/science-environment-55222890" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;"></a>Örnek teşkil edenler:<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Birleşik Krallık:&nbsp;<a href="https://www.bbc.com/news/science-environment-55222890" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;"></a>2008’den beri İklim Değişikliği Komitesi’nin tavsiyesine dayanarak beş yıllık sera gazı hedefleri belirliyor. Bugüne kadar belirlenen ilk üç “beş yıllık hedefe” bütçe aşılmadan ulaşıldı.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a href="https://www2.deloitte.com/za/en/insights/topics/strategy/economic-impact-climate-change.html" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;"></a><a href="https://www2.deloitte.com/za/en/insights/topics/strategy/economic-impact-climate-change.html" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;"></a>Fas: Ulusal Enerji Stratejisi ile ulusal emisyonlarını azaltmak için 2030 yılına kadar elektrik üretiminin %52'sinin yenilenebilir kaynaklardan elde etmeye yönelik planlarıyla öne çıkıyor.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a href="https://qz.com/1007833/swedens-climate-act-legally-commits-the-country-to-reach-net-zero-emissions-by-2045/" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;"></a><a href="https://qz.com/1007833/swedens-climate-act-legally-commits-the-country-to-reach-net-zero-emissions-by-2045/" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;"></a>İsveç:<a href="https://qz.com/1007833/swedens-climate-act-legally-commits-the-country-to-reach-net-zero-emissions-by-2045/" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;"></a><a href="https://qz.com/1007833/swedens-climate-act-legally-commits-the-country-to-reach-net-zero-emissions-by-2045/" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;"></a>&nbsp;karbon yakalama yöntemini kullanarak 2045 yılına kadar net sıfır sera gazı emisyonuna ulaşmayı hedefliyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Danimarka:&nbsp;2030 yılına kadar emisyonları %70 oranında azaltma hedefiyle bu alandaki en iddialı ülke konumunda bulunuyor.</li></ul>Çin: Dünyanın en büyük karbondioksit üreticisi ve küresel karbon salımının %28'inden sorumlu olan Çin, 2060'a kadar karbon salımını sıfıra indirmeyi hedefliyor. Öyle ki; geçen hafta ABD ile masaya oturan ülke, iklim değişikliği mücadelesinde karbon nötr ekonomi oluşturmak amacıyla birlikte çalışmayı taahhüt etti.ABD: Çin'den sonra dünyadaki sera gazı salımından sorumlu ikinci ülke olan ABD'de Joe Biden’ın göreve gelmesiyle birlikte işler biraz değişecek gibi duruyor. 2016’da imzalanan Paris İklim Anlaşması’ndan çekilen eski ABD Başkanı Donald Trump’ın aksine Biden, göreve başladığı ilk gün anlaşmaya yeniden katılma kararı aldı. İklim kriziyle mücadeleyi döneminin önemli bir simgesi haline getirmeye çalışan Biden, geçen hafta gerçekleşen sanal İklim Zirvesi'ne&nbsp;de ev sahipliği yaptı. Biden’ın hedefleri arasında, 2030 yılına kadar sera gazı salınımını 2005'e kıyasla yarı yarıya indirerek bu konuda küresel lider olmak var.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kritik nokta:&nbsp;Greta Thunberg başta olmak üzere birçok iklim aktivisti, Biden’ın zirvede açıkladığı hedefleri “çok yetersiz” buldu.</li></ul>Avrupa:&nbsp;Avrupa Yeşil Mutabakatı ile AB, 2030 yılına kadar karbon salımını %50 oranında azaltmayı, 2050 yılında ise sıfır karbon salımı hedefine ulaşmayı planlıyor. Ayrıca Avrupa Komisyonu, yeşil yatırımları sınıflandırmak için bir kurallar kitabı yayımladı.Türkiye:&nbsp;Şubat 2021’de “İklim Değişikliğiyle Mücadele Sonuç Bildirgesi”ni açıklayan Türkiye, 2015 yılında sunduğu ulusal katkı beyanı çerçevesinde 2030’a kadar sera gazı emisyonlarında %21'e varan azalma hedefliyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Merkez bankalarının politikaları</h2>İklim kaygıları, merkez bankalarının politikalarını da yeniden şekillendiriyor. Birleşik Krallık merkez bankası, Mart 2021’de net sıfır ekonomiye geçiş konusunda hükümetin çabalarını desteklemeyi resmî sorumlulukları arasına ekledi. Avrupa Merkez Bankası ise iklim kaygılarının para politikasına ne şekilde entegre edilmesi gerektiğine dair çalışmalar yürütüyor. Öte yandan, dünyanın birçok ülkesindeki merkez bankaları ve finansal denetçileri bünyesinde barındıran Finansal Sistemi Yeşillendirme Ağı’nın (NGFS) üye sayısı son iki senede <a fr-original-style="" href="https://www.project-syndicate.org/commentary/climate-change-central-banks-starting-to-lead-by-isabelle-mateos-y-lago-2021-04?a_la=english&a_d=6079936a7100de2ee41ffffd&a_m=&a_a=click&a_s=&a_p=%2Fsection%2Feconomics&a_li=climate-change-central-banks-starting-to-lead-by-isabelle-mateos-y-lago-2021-04&a_pa=section-commentaries&a_ps=&a_ms=&a_r=" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">iki katına çıktı</a>.Sonuç olarak:&nbsp;Sürdürülebilir kalkınma için devlet ve özel sektör iş birliği ile karbon temelli ekonomiden yenilenebilir enerji temelli bir ekonomiye geçişin başladığı muhakkak. Şirketlerin karbon ayak izini azaltmaya yönelik çalışmalara ağırlık verdiği, elektrikli araç üretiminin arttığı, iklim krizinin uluslararası platformlarda daha çok konuşulduğu ve iklim politikaların geliştirildiği bir dönemden geçiyoruz; ancak bu politikaların sürdürülebilir olup olmayacağı konusunda hâlâ daha şüpheler var.

Pareto

İklim krizi ciddi ekonomik risklere sebep olurken ülkeleri ve merkez bankalarını iklim politikaları geliştirme konusunda harekete geçiriyor.

İklim krizi: Riskler ve politikalar

<img src="https://images.aposto.com/2021/3/2021-04-06T08:41:58.857Z_sm.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.72" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">ABD Başkanı Joe Biden, çevreci teknolojilere desteği ile dikkat çeken ve Amerikan ekonomisinde büyümeyi canlandırmak için 2,3 trilyon dolar harcanmasıyla ilgili planını açıkladı.<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Planla, ülkenin altyapısının iyileştirilmesi ve küresel ısınmayla mücadele öngörülüyor. Örneğin yeşil alanlara saygılı yeni yolların yapılması, elektrikli araç şarj dolum istasyonları, yaşlıların bakımı için kurulacak hizmet binalarında milyonlarca Amerikalıya iş imkanı da doğması hedefleniyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Biden, bu harcamayla oluşacak açığı, kurumlar vergisi de dahil, işletmelere yönelik vergi oranlarını yükselterek kapatmayı amaçlıyor. Kurumlar vergisini yüzde 21'den yüzde 38'e çıkartmayı öngören plana şiddetle karşı çıkılmıştı.</li></ul><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">

küresel ile ilgili hikayeler