Son zamanlarda sıkça duyduğumuz sürdürülebilirlik kavramının ilk olarak 1713 yılında Hans Carl von Carlowitz tarafından Saksonya bölgesindeki ormanların zarar görmesi ile ilgili olarak kullanıldığı belirtilir.Sürdürülebilirlik üretim, tüketim, iç ve dış ticaret, siyaset, kültür, ekonomi ve toplum alanları gibi pek çok başlıkta önem arz etmekle beraber, sürdürülebilirliğin temel şartı sürdürülebilir bir çevredir. O yüzden son zamanlarda bu kavram yoğun olarak çevresel anlamda kullanılmaktadır.&nbsp;1980’lerde uluslararası çevre bilimciler tarafından yaygın kullanıma açılan sürdürülebilirlik, insanlık için ekosistem fonksiyonlarını koruma, kullanma kadar kültürel ve rekreasyon fonksiyonlarını da içeren konuları kapsamıştır.&nbsp;Bu kavram Birleşmiş Milletler’in 1987 yılı tarihli Brundtland komisyon raporunda “Gelecek nesillerin ihtiyaçlarını karşılama imkanlarını azaltmadan kalkınmanın sağlanması” olarak kabul edilmiş olup bu tanımlama kabul görmüş ve kavrayıcı ilk tanımlama olmuştur.Birleşmiş Milletler raporunu da dikkate aldığımızda bu kavramın özü, her alanda bugünkü mevcut durumumuzun kayıpsız ve daha da üzerine ilave ederek gelecek nesillere aktarımıdır. 20. yüzyılın son çeyreği ve 21. yüzyılın ilk çeyreğinde hızla öne çıkan bu kavram günümüzde tüm disiplinlerde en çok kullanılan kavramlardan biri hâline gelmiştir.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Sürdürülebilir finans nedir? </h2>Sürdürülebilir finans, geleneksel finanstan farklı olarak çevresel ve sosyal etkileri dikkate alır ve finansal değer yaratma sürecinin başlangıç noktası olan sermayeyi doğal sermaye, finansal sermaye ve sosyal sermaye olarak kategorize eder. Bu kategorizasyon, sürdürülebilir yatırım ve harcama-tüketim ile uzun vadeli değer yaratmayı ve kapsamlı sürdürülebilir kalkınmayı teşvik eder ve sürdürülebilir bir kazanç modeli sunar.Sürdürülebilir finans, işletmelere finansal risk ve getirilerin ötesinde, sürdürülebilirlik temelli kararlar alarak geleceklerini şekillendirme getirisi kazandırır.Sürdürülebilirliğin finansmanında sadece kaynağın sağlanması yeterli olmayıp, sürecin teknik, hukuksal ve çevresel uygunluk kriterlerinin izlenmesi gerekmektedir.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Sürdürülebilir yatırımın güç birliği</h2>Sürdürülebilir yatırımlar, finansal kuruluşlar ve diğer paydaşlar aracılığıyla gerçekleştirilir ve çevresel, sosyal ve yönetişim (ESG) kriterlerine uygun olarak yapılmaktadır.Bankalar ve diğer finansal kuruluşlar, sürdürülebilir yatırım ürünleri sunarak katkıda bulunurken, sermaye piyasası araçları da yatırımcıların şirketlere sermaye sağladığı ve sürdürülebilir yatırımları teşvik ettiği önemli araçlardır.Avrupa Birliği fonları, IPA ve Horizon gibi programlar aracılığıyla sürdürülebilir projelere destek sağlarken, kamu kaynaklı krediler ve hibeler çevre koruma ve sosyal hizmetler gibi alanlarda kullanılır.Uluslararası kalkınma kuruluşları ve kurumsal yatırımcılar da sürdürülebilirlik odaklı projelere finansal destek sağlayarak, çevresel ve toplumsal fayda sağlamayı hedeflerler.Bu paydaşlar arasındaki işbirliği, gelecek nesillerin ihtiyaçlarını gözeterek sürdürülebilirlik alanında önemli adımların atılmasına olanak tanır.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Finansal alanda ilk sürdürülebilir uygulamalar</h2>Türkiye’de reel sektörde sürdürülebilirlik bilincini artırmayı amaçlayan sürdürülebilir finansman temalı çalışma ve ürünler, son yıllarda artan bir farkındalıkla gelişmektedir.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">2017 One Planet Summit Eylem Planı:</h3>Bu temadaki kapsamlı çalışmalardan Türkiye dahil 50’den fazla ülkenin katıldığı Dünya Bankası ve Birleşmiş Milletler tarafından Paris'te düzenlenen "One Planet Summit" (2017) etkinliğinde, sürdürülebilir finans konusunda bir eylem planı açıklanmıştır. Plan, enerji verimliliği ve düşük karbonlu yatırımların finansmanı için teşvik programlarına ihtiyaç olduğunu vurgulayarak küresel finans sisteminin gözden geçirilmesi gerektiği çağrısında bulunmuştur. Ayrıca, çevresel, sosyal ve yönetişim (ESG) kriterlerini dikkate alan ve düşük karbonlu yatırımları destekleyen sürdürülebilir finansal ürünlerin çeşitlendirilmesi gerektiğini belirtmiştir.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">2017 Global Compact Türkiye Sürdürülebilir Finansman Bildirgesi:</h3>BM’nin 2016’da yürürlüğe giren ve 2030’a kadar yoksulluğu ortadan kaldırmak, dünya gezegenini korumak ve tüm insanların barış ve refah içinde yaşamasını sağlamak olarak kısaca özetlenebilecek, Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarına (SKA’lar) erişebilmek ve 2030 gündeminin yakalanabilmesi, yıllık 2,5-3 milyar ABD doları civarında bir yatırımı gerektirmektedir.UN Global Compact üyesi bankalar, 2017'de Global Compact Türkiye Sürdürülebilir Finansman Bildirgesi’ne imza atarak alt limiti 50 milyon ABD dolarına kadar olan kredi süreçlerinde çevresel ve sosyal riskleri değerlendirme taahhüdünde bulunmuştur. Daha sonra buradaki alt limit önce 20 milyon dolara (2018), ardından 10 milyon dolara (2019) kadar indirilerek değerlendirmenin kapsamı genişletilmiştir.&nbsp;2018 Yüksek Düzeyli Siyasi Forum'da örnek uygulama olarak tanıtılan bu bildirge, tahvil piyasasının&nbsp;SKA'lara ulaşmada önemli bir sermaye kaynağı olabileceğini vurgulamaktadır.Bu çalışmalar, iklime uyumlu teknolojiler ve uygulamalarla daha fazla bilinç ve işbirliği için katkı sağlamaya devam ediyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Sürdürülebilir yatırım ürünleri ve sermaye araçlarından bazıları</h2><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Dünyada ilk yeşil tahvil 2008 yılında Dünya Bankası tarafından ihraç edilirken Türkiye’de ise 2016 yılında ihraç edilmiştir. Hazine ve Maliye Bakanlığı, 5 Nisan 2023 tarihinde uluslararası sermaye piyasalarındaki ilk yeşil tahvil ihracını gerçekleştirmiştir.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Borsa İstanbul’da Sürdürülebilirlik Endeksi 2014 yılında hayata geçirilmiş olup işlem kodu XUSRD’dir. BİST 30 endeksindeki şirketlerin değerlemeye alınması ve hesaplaması ile oluşmuştur. Sürdürülebilirlik performansını iyileştiren şirketlerin yer aldığı bir endeks olmuştur.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bu adım, Türkiye’nin sürdürülebilir finansman alanında daha fazla katkı sağlama yolunda önemli bir adımdır. Endeksin bugünkü hacim büyüklüğü, yaklaşık 1 milyar 350 milyon TL’dir.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Türkiye’de ilk yerel yönetim yeşil tahvili İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından 29 Kasım 2023 tarihinde 5 yıl vadeli 715 milyon dolar olarak Londra borsasında çıkarılmıştır.</li></ul>Bunların dışında toplumsal fayda sağlama amacıyla ortaya konan çeşitli sosyal projeleri finanse etmek için ihraç edilen tahviller, bankalar tarafından sunulan ve ESG kriterlerine uygun yatırım yapan fonlar, bankaların, çevre dostu projelere yönelik sunduğu özel krediler olan yeşil krediler&nbsp;örnek verilebilir.Türkiye'de sürdürülebilir yatırımların nasıl çeşitlendirildiğini ve farklı finansal araçlar kullanılarak nasıl desteklendiğini gösteren bu örnekler, Türkiye'de çevresel ve sosyal faydaların artmasına ve ekonomik kalkınmanın sürdürülebilir temeller üzerine oturtulmasına önemli katkılar sağlamaktadır.Sürdürülebilir yatırım ürünleri ve sermaye araçlarının yaygınlaşması, yaratılan finansal değerin tekrar sermayeye dönüşümü döngüsünde yenilenebilir enerji ve enerji verimliliği projelerini destekleyerek, ülkenin karbon ayak izini azaltırken çok ihtiyaç duyulan döviz ihtiyacına da kaynak sağlar.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"> Bu makale, Aposto'nun&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.linkedin.com/company/finanskulup/?utm_source=aposto" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Türkiye Finans Yöneticileri Vakfı - Finans Kulüp</a>&nbsp;ile işbirliği çerçevesinde yayımlanmıştır.

Pareto Sürdürülebilirlik

Sürdürülebilir yatırımlar, finansal kuruluşlar ve diğer paydaşlar aracılığıyla gerçekleştirilir ve çevresel, sosyal ve yönetişim (ESG) kriterlerine uygun olarak yapılır.

Türkiye’de sürdürülebilirliğin finansmanı

Yazan: Hakan Göl, Fütüristler Derneği Yönetim Kurulu BaşkanıBir Doz GeçmişCumhuriyetimizin ikinci yüzyılına girerken ve ikinci yüzyılda geleceğe hazırlanmamız ve onu şekillendirmemiz gerekirken Aposto okuyucuları ile Fütüristler Derneği’ni buluşturabilmek bizler için büyük bir önem taşıyor.Yüzlerce yıllık bir devlet geleneğinin üstüne, savaştan yeni çıkmış bir toplumla birlikte, geleceği uzgören ve toplumu, devleti ve hatta insanlığı geleceğe hazırlayan çağlar boyu fütürist Mustafa Kemal Atatürk’e selam olsun.Peki Atatürk neden çağlar boyu fütüristtir? Çünkü Atatürk özgörülü, yenilikçi, stratejik ve sürdürülebilir önerileri çoklu-disiplinli bir yaklaşımla geliştirmiş ve hayata geçirmek için çevresini ve elindeki imkanları seferber etmiştir.Çünkü Atatürk yükselen yeni nesle, öğretmenlere, kadına gelecek için gereken önemi vermiş, bilimin ışığında bugün sürdürülebilir kalkınma diye adlandırdığımız gelecek kuşakların ihtiyaçlarını karşılayabilme olanağından ödün vermeksizin günümüz kuşaklarının ihtiyaçlarını karşılayabilecek bir kalkınma modelini benimsemiştir. Geleceği de sahiplenen bu yaklaşımla Atatürk ülkemizi bugünlere hazırlamıştır.Bir Doz GelecekFütürizm neden önemli?&nbsp;Çünkü fütürizm, gelecek hakkındaki "oluşmuş bir gelecek vardır ve biz ona gider ya da onu tahmin ederiz" şeklindeki yaygın ve edilgen algıyı değiştirmeyi hedefleyen bakış açısıdır.Fütüristler Derneğinin temel amacı gelecekçiliğin (yani fütürizmin) kurum ve toplumlara ilişkin; olası, olanaklı ve tercih edilen gelecek senaryolarını ve bunları gerçekleştirmek için atılması gereken adımları inceleyen ilkeli ve bütünsel çalışmalar zinciri olduğunu geniş kitlelere anlatabilmektir.Fütürizm, insanlık olarak eriştiğimiz bilgi ve teknolojiyi kullanarak muhtelif gelecekler oluşturulabileceğini kabul eder ve yaşamın tüm boyutları için alternatif senaryolar ile olumlu gelecek tasarımı yapılabileceğini benimser.Değer Yaratma PlatformlarımızFütüristler Derneği olarak bireysel, öğrenci ve kurumsal üyelerimiz ve değer ortaklarımız ile birlikte; sosyal ve pozitif bilimler açısından tüm disiplinlerin ve teknolojinin insanlığı ne kadar ve nasıl etkileyeceği, nelerin değişeceği ve dönüşeceğiyle ilgili görüşleri paylaşmak; iş yaşamı ve sosyal hayatı iyileştirmeye yönelik yöntemler geliştirmek üzere faaliyetlerde bulunuyoruz.Bu faaliyetlerimizi aşağıdaki değer yaratma platformları vasıtasıyla üyelerimiz ve daha geniş kitlelere buluşturuyoruz:<img src="https://images.aposto.com/2023/4/2/1684261667479.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.84" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">1 Mart Gelecek Günü: Gelecek Günü 2013 yılından bu yana 1 Mart’ta dünyanın farklı noktalarında gelecek konuşulan paneller, partiler ve sergilerle kutlanıyor. Türkiye’de ise 2012 yılında Dünya Fütüristler Birliği Başkanı Timothy Mack’in de katıldığı ilk Gelecek Günü organizasyonu ile kutlanmaya başlandı. Fütüristler Derneği dünyada 2013 yılından itibaren düzenli Gelecek Günü kutlayan ilk fütürist organizasyon. 1 Mart 2022’de konusunda uzman akademisyenler, fütüristler, sürdürülebilirlik konusunu gündem edinmiş iş dünyası temsilcileri ve STK’larla birlikte İklim Krizi’ni ele aldık ve Yok Oluştan Önce Son Çıkış temasını işledik.2023 yılında ise yaşadığımız acı depremle birlikte Gelecek Günü’nü Ekim 2023’te Uyanış Hareketi adıyla gerçekleştirme kararı aldık.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><img src="https://images.aposto.com/2023/4/2/1684261691267.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.93" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Fütürist Akademi: Dünyada gerçekleşen fütürizm eğitim programlarının araştırılması sonucunda; birey, kurum ve toplumların Fütürizm kavram ve yaklaşımı ile ilgili farkındalık yaşamasını, etkin şekilde bilgilenerek “olumlu bir gelecek tasarlama” davranışı sergilemesini hedefleyen eğitim programlarını geliştirir ve hayata geçirir.<img src="https://images.aposto.com/2023/4/2/1684262415374.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.42" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Gelecek Bilgisi 101 (GB101):&nbsp;Geleceği uzgörme ve olumlu gelecek tasarlama becerisi kazandırmayı hedefleyen GB101 derslerinde 14 haftalık bir program kapsamında öğrenci üyelerimizle ve üniversite iş birliğimizin olduğu üniversite ve kolejlerde kredili dersler veriyoruz.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><img src="https://images.aposto.com/2023/4/2/1684262668064.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.81" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"> Future Talks, Futurist Shuffle, Future Dive, Future 2 Go, Q-Talks ile belirlediğimiz konularda uzman konuşmacılar ile birlikte ilgili konunun geleceği ele aldığımız konuşma, soru-cevap, derinlemesine ele aldığımız etkinlik serileridir.Televizyon ve Radyo Programlarına&nbsp;Yönetim Kurulu Üyelerimiz, Denetim Kurulu Üyelerimiz, İstişare ve Etik Kurulu Üyelerimiz ve Öğrenci Üyelerimiz ile katılıyoruz.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">21. Yüzyıl Fütürizm BildirgemizFütüristler Derneği, üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmek için çalışmalarını 10 ilkeye bağlamıştır. Bir ‘Manifesto’ niteliğindeki bu ilkeler kapsayıcı, adil, koruyucu ve ilerici bakış açısıyla belirlendi:<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">21. Yüzyıl Fütürizmi, 20. Yüzyılın başlarında görülen ve aynı adla anılan sanatsal ve sosyal akımların tümüyle dışında ve o zamanki bu akımların önermelerine karşı duran, yeryüzündeki insan ile birlikte canlı-cansız tüm varlıklara saygılı, onları korumayı amaçlayan, bunun için bilim ve teknolojiden yararlanan, gelecek için sürdürülebilir olumlu seçenekleri bulup-çıkarmaya odaklanmış multidisipliner çalışmalar bütünüdür.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">21. Yüzyıl Fütürizmi, dünyanın tamamını bir kişi, grup ya da kuruluşun yönettiği ve dünyanın geleceğini belirlediği savlarına karşı, insanların kolektif akıl ve çabalarıyla, bilim ve teknolojinin yardımıyla, değişmez evren yasaları dışındaki kendi geleceklerini kendilerinin tayin edebileceklerini ve tasarlayabileceklerini savunur.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">21. Yüzyıl Fütürizmi, bilim ve teknolojiye dayalı uygarlık ne kadar ileri giderse gitsin; insana özgü mahremiyet, merhamet, vicdan, maneviyat, inanç, şefkat, hayal gücü, empati, sezgi, sevgi, mutluluk, elem, hüzün, coşku, arzu, özlem, ahlak, etik, onur, gurur, saygı gibi erdemli özelliklerden ödün vermeyi reddeder.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">21. Yüzyıl Fütürizmi, geleceğe seyirci kalıp beklemek yerine, insanlıktan sorumlu olma bilinciyle, olumlu gelecek tasarımı için çalışır. Bir grubun, zümrenin, topluluğun ya da ülkenin bireylerinin olumlu gelecek planlarının başkalarının geleceğine olumsuz etkilerinin olmasına izin vermez.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">21. Yüzyıl Fütürizmi, yararlı bilgi ve deneyimin paylaşıldıkça çoğalacağının farkındadır ve insanlığın çıkarına olan her bilgiyi ve deneyimi cinsiyet, ırk, dil, inanç, kültür, yaş, yaşanılan yer, statü, varsıllık- yoksulluk, bedensel bütünlük ya da engellilik ayırımı yapmaksızın paylaşır.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">21. Yüzyıl Fütürizmi, gelecek için yalnızca distopik öngörüler yapılmasına karşı çıkmakla birlikte, küresel risklerin farkındalığı için çaba gösterir ve yerinde ve zamanında kaçınmanın yöntem ve yordamlarını araştırır.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">21. Yüzyıl Fütürizmi, yakın geleceğin en çok gençlerin ve çocukların geleceği olduğunun bilinciyle, küçük yaşlardan başlayarak “gelecek bilgisi”nin öğretilmesini destekler.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">21. Yüzyıl Fütürizmi, geçmişteki birikim üzerine inşa edilmiş olan ortak tarih ve kültüre sahip çıkar. Bu değerlerin ne suretle olursa olsun, yok edilmemesi, bozulmadan ya da değiştirilmeden geleceğe bir miras olarak bırakılması için çaba gösterir.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">21. Yüzyıl Fütürizmi, insanlar başta olmak üzere yeryüzündeki canlı-cansız tüm varlıkların ancak ve ancak yararına olacak ve barış içerisinde varlıklarını sürdürecekleri politikalar, yenilikler, buluşlar, keşifler, araştırma-geliştirme faaliyetlerinden yanadır.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">21. Yüzyıl Fütürizmi, yalnızca insanlar tarafından yürütülmesi gereken demokratik süreçlerin (egemenlik, adalet, özgürlük, insan-havyan hakları vb.) her ne özelliğe sahip olurlarsa olsunlar, insan dışı nesnelere (robotlar, makineler, platformlar, sistemler vb.) devredilmesine ya da onlar tarafından ele geçirilmesine engel olmak ister. </li></ul>Fütüristler Derneği Yönetim Kurulu adına, Aposto okurlarına geleceği özgörebilmeyi, istenilen geleceğe hazırlık yapabilmeyi ve bilinmeyenlerle dolu dünyada gelecek okuryazarlığı diliyorum.Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk fütüristi ve çağlar boyu fütürist Atatürk’ün iki güzel gelecek mesajı ile kapatalım:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(15, 56, 90); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(15, 56, 90); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Vatanın bütün ümidi ve geleceği size, genç nesillerin anlayış ve enerjisine bağlanmıştır.""Ey yükselen yeni nesil! İstikbal sizsiniz. Cumhuriyeti biz kurduk, onu ila ve idame edecek sizsiniz."</blockquote>

Fütürist Bülten

Fütüristler Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Göl'ün kaleminden Fütürizm ve Fütüristler Derneği.

"Çağlar Boyu Fütürist"

<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">AK Parti&nbsp;</h2>AK Parti, parti programında "çevre sorunlarına hem sağlıklı bir ortam sağlanması, hem de ulusal maliyetlerin azaltılması açısından" baktığını ifade ediyor. Sanayileşme ve kırsaldan kente göçün çevre sorununu ortaya çıkardığının vurgulandığı programda partinin, bir yandan sürdürülebilir bir kalkınmayı hedeflediği, öte yandan bu kalkınmanın çevreye maliyetinin asgari düzeyde tutulmasına özen göstereceği belirtiliyor. Bu amaç çerçevesinde aşağıdaki politikaların izleneceği ifade ediliyor:<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Türkiye ne kendi ürettiği, ne de başka ülkelerden ithal edilen çevreye zararlı atıkların mezarlığı olmayacaktır. Çevreyi kirleten hiçbir kalkınma ya da üretim modeline müsamaha gösterilmeyecektir.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bilhassa eko-sistemler üzerinde toksik ve kalıcı etkileri bulunan endüstri atıklarının kontrol altına alınması ve arıtımının sağlanması suretiyle kirlenme oranı asgariye indirilecektir.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Çevre sorunları çoğunlukla yerel düzeyde ortaya çıktığından, çevre politikalarının oluşturulması ve hayata geçirilmesinde de yerel yönetimlerin önemi büyüktür. Bu nedenle partimiz, çevre ile ilgili planlarını merkezden değil, yerinden yönetimler aracılığıyla gerçekleştirmeyi ve politikalarını katılımcı demokrasi anlayışı ile bütünleştirerek uygulamayı esas alacaktır.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Çevre konusunda vatandaşlardan gelen her türlü şikayet dikkatle incelenecektir. Çevre konularında faaliyet gösteren sivil toplum örgütleri ile işbirliğine gidilecek, çevre sorunlarının çözümünde vatandaşların inisiyatif alması teşvik edilecektir.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Çevre ile ilgili uluslararası örgütlerin talepleri ve çalışmaları dikkate alınacaktır.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Küçük yaşlardan itibaren vatandaşlara çevre bilinci kazandıracak bir eğitim programının yaygınlaştırılması öncelikli görevlerimizdendir.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Tarım alanlarında kimyasal gübre, ilaçlama ve hormon kullanımında standartlar geliştirilecek, bu standartlara dayalı kontrol mekanizması oluşturulacaktır. Küçük ve büyük baş hayvan yetiştiriciliğinde hormon kullanımı önlenecektir.</li></ul><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">MHP&nbsp;</h2>"Temiz ve sağlıklı bir çevrede yaşama hakkı her insanın
temel haklarından birisidir." ifadeleriyle başlayan parti programında MHP, çevre sorunlarını kalkınma-çevre koruma ikilemi yerine, akılcı bir koruma, kullanma ve geliştirmeyi öngören sürdürülebilir kalkınma modeli ile aşmanın, gelecek nesillere temiz, yaşanabilir doğal ve kültürel değerleri korunmuş bir çevrenin intikalinin politikalarının esasını oluşturduğunu söylüyor.&nbsp;Doğal, tarihî ve kültürel değerlerin kirlenmesini, tahrip
edilmesini ve yok olmasını önlemek için, bilim ve aklı esas alan inanç ve millî menfaatlerle çatışmayan bir bakış açısı ile yaklaşılacağı vurgulanıyor. Ekonomik ve sosyal politikalar ile çevre politikası arasında uyum sağlanacağı, kalkınma gerçekleştirilirken insan sağlığı, ekolojik denge, kültürel, tarihî ve estetik değerlerin korunacağı belirtiliyor.&nbsp;Çevre duyarlılığının geliştirileceği, eğitim müfredatının zenginleştirileceği, yatırımlarda çevre dostu teknoloji kullanımının teşvik edileceği ifade ediliyor. 119
kıyı alanı planlaması ve yönetiminin uygulanacağı, su, hava,
toprak ve denizi birlikte dikkate alan entegre çevre politikaları geliştirileceği belirtilirken verimli tarım topraklarının korunacağı, amaç dışı kullanımı ve erozyon önleneceği de belirtiliyor.&nbsp;Türkiye'nin sahip olduğu biyolojik çeşitliliğin ve genetik
kaynakların araştırılması, korunması ve ekonomik değer kazandırılmasının sağlanacağı, biyogüvenlik ve genetiği değiştirilmiş organizmalar konusundaki risklerin en aza indirilmesi için
tarım, çevre ve teknoloji politikalarının birlikte ele alınacağı bildiriliyor.

Spektrum

AK Parti, MHP ve BBP parti programlarında çevre düzenlemelerini nasıl ele alıyor?

Cumhur İttifakı, çevre düzenlemelerine nasıl bakıyor? 

(Görsel: Yeşilist)Günümüzde insan faaliyetleri sonucu doğal kaynakların ve çevrenin tükenmesi sonucunda iklim krizi ile karşı karşıya kaldığımız bir dönemdeyiz. İnsanlık bir yandan sürdürülebilirlik konusunda hızlı ve etkili adımlar atarken; diğer yandan söz konusu kaynakların yenilenmesine olanak sağlanması amaçlanmaktadır. Sürdürülebilirlik ise en yalın şekilde, “toplumların ve bireylerin ihtiyaç duyduğu mal ve hizmet üretiminin dünya kaynaklarını asgari şekilde kullanarak ve dünyaya en az olumsuz etkide bulunarak temin edilmesi” şeklinde ifade <a fr-original-style="" href="https://www.yesilist.com/sur101-surdurulebilirlik-kavramina-kisa-bir-giris/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">edilebilir</a>. Öte yandan, Birleşmiş Milletler (BM) <a fr-original-style="" href="https://www.globalcompactturkiye.org/10-ilke/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Küresel İlkeler Sözleşmesi</a> (UNGC) kapsamında ise; kamu veya özel sektörde faaliyet gösteren tüm organizasyonlar, insan hakları, çalışma hayatı, çevre ve yolsuzlukla mücadele başlıklarında ilan edilen on ilkeye ve bu ilkelere dayanarak hazırlanan sürdürülebilir kalkınma amaçlarına uymaya davet edilmektedir.Başlangıçta tavsiye niteliğinde olan bu ilkeler, zaman içerisinde Avrupa ülkeleri nezdinde yasa ile korunur hale gelmiştir. Örneğin 2015 yılında İngiltere’de yürürlüğe giren <a fr-original-style="" href="https://www.legislation.gov.uk/ukpga/2015/30/contents" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Modern Kölelik Yasası</a>, 2017 yılında Fransa’da yürürlüğe giren <a fr-original-style="" href="https://www.legifrance.gouv.fr/jorf/id/JORFTEXT000034290626/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Kurumsal Teyakkuz Görevi Kanunu</a> ve nihayetinde 2021 yılında kabul edilen <a fr-original-style="" href="https://www.dtr-ihk.de/tr/bilgi-koesesi/tedarik-zincirlerinde-gerekli-oezeni-goesterme-yuekuemlueluegue-kanunu-lksg" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Alman Tedarik Zinciri Yasası</a> UNGC kapsamındaki ilkelerin, üye ülkeler tarafından kabul edildiği çarpıcı örneklerdir. Türkiye’nin de BM üyesi olduğu dikkate alındığında; Küresel İlkeler Sözleşmesi ve bu ilkelerden türetilmiş olan sürdürülebilir kalkınma amaçlarına uyum sağlamak, ülkemizdeki tüm sektör paydaşlarının ortak sorumluluğudur.Detaylandırmak gerekirse, 2015 tarihli Modern Kölelik Yasası kapsamında yıllık en az 36 milyon sterlin cirosu olan, mal veya hizmet tedarik eden ve İngiltere’de kurulmuş veyahut ortaklık yapısı içinde işinin tamamını veyahut bir parçasını İngiltere’de yürüten şirketlerin çocuk işçiliği, angarya ve zorla çalıştırma gibi konularda her mali yılın sonunda uyumluluk raporu vermesi beklenmektedir.2017 tarihinde Fransa’da yürürlüğe giren Kurumsal Teyakkuz Görevi Kanunu ise ardışık iki finansal işlemin sonunda, şirket içinde ya da doğrudan veya dolaylı iştiraklerinde en az 5000 kişi istihdam eden ve genel merkezi Fransa’da olan şirketleri ilgilendirmektedir.1 Ocak 2023 tarihinde yürürlüğe girecek Alman Tedarik Zinciri Yasası da özetle, insan haklarının korunmasını, angarya ve zorla çalıştırma ile mücadele edilmesini, çevre ile dost bir tedarik zinciri kurulmasını hedeflemektedir. İlgili düzenlemeler uyarınca, Almanya’da faaliyet gösteren şirketlerin gerek hammadde temini gerek fason üretim vb. şekillerde iş ortağı olan Türk şirketlerinin de ilgili yasaya uygun üretim yapması gerekmektedir. Bir başka deyişle, Almanya ile ticaret yapmak isteyen Türk şirketleri, sürdürülebilirlik uyum süreçlerini tamamlamak ve uyum raporlarını sunmakla yükümlü olacaktır. Ayrıca, söz konusu yasa kademeli bir geçiş öngörmektedir. Yasaya göre merkez ofisi, iş merkezi, idari merkezi veya yasal adresi Almanya’da bulunan ve 3000’den daha fazla çalışanı olan şirketler 2023’ten itibaren; 1000’den daha fazla çalışanı olan şirketler ise 2024’ten itibaren yasanın uygulama alanı kapsamında olacaklardır.Sonuç olarak yeni kuşakların da beklentilerine paralel bir şekilde; geri dönüştürülmüş malzemeden imal edilen, üretim sürecinde hayvanlar üzerinde test edilmemiş vb. ürünlerin, konvansiyonel üretime kıyasla günümüzde daha fazla tercih edildiklerini gözlemlemekteyiz. Bu durum yeşil dönüşümün başladığını ve toplumda karşılık bulduğunu ortaya koymaktadır. Bu doğrultuda oluşacak tüketici bilinci ise, üreticilerin davranışlarını şekillendirmekte elbette fark yaratacaktır. Çünkü artık şirketlerden sadece mal veya hizmet üretmesi beklenmemektedir; aynı zamanda üretilen mal ve hizmetlerin insana ve doğaya saygı duyularak üretilmesi beklenmektedir.

İnsanlık bir yandan sürdürülebilirlik konusunda hızlı ve etkili adımlar atarken; diğer yandan söz konusu kaynakların yenilenmesine olanak sağlanması amaçlanmaktadır.

Sürdürülebilirlik ve tedarik zinciri uyumu

Dünya dolu dizgin bir uçuruma doğru giderken biz hala kavramları tartışıyoruz. Nereye doğru gittiğimiz rahatça anlaşılmasın diye de bu anlamların içi boşaltılıyor, başka şeylerle dolduruluyor ya da içi doldurulamayacak kadar saçma kavramlar ortaya atılıyor.&nbsp;Aslında bizim &nbsp;açımızdan önemli bir tek kavram var:&nbsp;İnsanlığın kendisine ve yeryüzündeki yaşama zarar vermeden varlığını uzun vadede huzurlu ve sağlıklı bir biçimde devam ettirebilmesi.&nbsp;İsterseniz bu kavrama&nbsp;sürdürülebilirlik diyebiliriz. Sürdürülebilirliğin içinde biz varız, gelecek nesiller var, diğer canlılar var ve doğanın bize sağladığı kaynaklar var. Bunların tamamını bir dengede tutmaya&nbsp;sürdürülebilirlik adını veriyoruz. Biz dediğimizde bunun içine ekonomi de giriyor, toplumsal cinsiyet eşitliği de giriyor, adalet de giriyor, üretim de giriyor, tüketim de.&nbsp;Huzurlu ve sağlıklı bir toplum olabilmek için doğaya ve kaynaklara dikkat etmemiz gerektiği kadar kendi aramızdaki ilişkilere de dikkat etmek zorundayız.Bu kavramın yakınındaki&nbsp;sürdürülebilir kalkınmaya geçtiğimiz zaman,&nbsp;ekonomi&nbsp;biraz daha ağır basmaya başlıyor. Büyüyen insan nüfusunun aynı zamanda da ekonomik refahının artmasını öne çıkartıyoruz. Ancak ne yazık ki konuya böyle yaklaştığımızda çözülmesi oldukça zor bir paradoks çıkıyor karşımıza. Yeryüzü kapalı bir sistem ve kaynakları da sınırlı. Bu kapalı sistem içerisinde bir yandan nüfusu artırırken diğer yandan da bu nüfusun ihtiyaç duyacağı şeyleri sonsuza kadar sağlamanın imkanı bulunmuyor. Dolayısıyla sürdürülebilir kalkınmaya ekonomik ağırlıklı baktığımızda, bu kavram pek de sürdürülebilir değil. Ayrıca, bu kavram merkeze bugünü ve bizi koyuyor. Gelecek nesiller ve diğer canlılar hep ikinci planda durmak zorunda. Önce bizim ekonomik refahımız, sonra gelecek nesilleri ve diğer canlıları düşünürüz, eğer onlara yer kalırsa.Aslında sürdürülebilir kalkınma biraz da bizim ürettiğimiz bir kavram. Bu kavramı İngilizceden tercüme edecek olursak karşılığı daha çok “sürdürülebilir gelişme”&nbsp;oluyor. Sürdürülebilir gelişme dediğimiz zaman ise ekonomi birden öncelikli konumunu yitiriyor. Daha az kazanıp, daha az şeye sahip olup, daha huzurlu ve daha sağlıklı yaşamak sürdürülebilir gelişme ile mümkün, ama sürdürülebilir kalkınma burada bizim yanımızda değil karşımızda duruyor. Kalkınma dediğimiz zaman gayri safi yurtiçi hasılanın her sene nüfus artış oranının üzerinde artması gerekiyor ki kalkınıyor olabilelim.&nbsp;Bu arada daha huzurlu ve sağlıklı mıyız? Orası meçhul ve önemli de değil. Önemli olan daha fazla kazanıp daha çok şeye sahip olmamız.Tüm bunların arasına bir de&nbsp;döngüsel ekonomi&nbsp;sıkıştırdık mı kavram kargaşamız bir kat daha genişlemiş oluyor. Döngüsel ekonomi de aynı sürdürülebilir kalkınma gibi ekonomi ailesinin bir ferdi gibi duruyor hemen. Adında bile ekonomi var. O zaman bu kavram da para ile alakalı bir şey içermeli. Aslında değil. Bu kavrama döngüsel ekonomi diyeceğimiz yerde&nbsp;döngüsel yaşam biçimi&nbsp;desek ya da kısaca&nbsp;döngüsellik,&nbsp;içini doldurmak biraz daha kolay olabilir.&nbsp;Döngüselliği kabaca bundan 50 sene önceki nesillerin yaşam biçimi olarak tanımlayabiliriz.&nbsp;Elbette konu bu kadar basit değil, ama başlangıç olarak geriye dönüp 1972’de insanların nasıl bir yaşam sürdüklerine bakacak olursak neler yapmamız gerektiği de ortaya çıkmaya başlar. En önemlisi, az şeyle yaşıyorduk ama daha mutluyduk. İçecek şişelerini bakkal amcaya verip depozitosuyla şeker alıyorduk. Giydiğimiz kazak küçüldüğünde ya küçük kardeşe ya da bir akrabanın çocuğuna transfer oluyordu. Evde yemek günlük pişiyordu ve bozulduğu için çöpe dökülmesine sıkça rastlanmıyordu. Ağızımızı musluğa dayayıp su içiyorduk. Radyo bozulduğunda tamirciye götürüyorduk. Evdeki insanlar sökük dikebiliyorlardı ve temiz ama söküğü dikilmiş giysi giymek garip karşılanmıyordu. Yoğurdu çokça kapıdan geçen yoğurtçudan alıyorduk. Bakkaldan yoğurt aldığımızda da o yoğurt kapları sonradan saksı olarak kullanılıyordu.&nbsp;İşte döngüsellik böylesi bir yaşama geri dönmek anlamına geliyor aslında. Her şeyi olabildiğince dayanıklı üretip, olabildiğince uzun süre kullanıp, mümkünse tamir ettirip, artık kesin kullanılamayacak hale geldiğinde de başka bir amaca hizmet eder hale getirmek. Bugün buna bir de başka amaca hizmet eder hale getiremiyorsak da&nbsp;geri dönüştürmek eklendi. Ama ana fikir aynı. Ne yazık ki bu yapı ekonominin pek de hoşuna gitmiyor çünkü son elli yılda gelişen sistemlerde tamircilere ya da terzilere yer yok. O zaman da kullandıktan sonra hemen geri dönüşüme gönderme şekline dönüşüyor. Buna da&nbsp;sıfır atık diyoruz. Oysa sıfır atığın adı üzerinde, sıfır atık, yani hiçbir şeyi atmayacağız, olabildiğince uzun süre kullanacağız, yapacak bir şey kalmadığında geri dönüşüme gidecek. Ama tüm bu çaba zor iş. Hatta kullanma kısmını da geçin, biz ürünlerin ambalajını geri dönüşüme yollayarak döngüsel ekonomiye katkı sağladığımızı ve sıfır atıklı yaşadığımızı düşünelim. İşte bugün bulunduğumuz nokta bu.Gerçekten değişmek istemiyoruz aslında. Gerçekten değişmek zor iş. Daha kolayı “mış” gibi yapmak. “Mış” gibi yaptığımızda gelecek nesillerin kaynaklarını tüketiyormuşuz, diğer canlılar yok oluyormuş, sürdürülebilir değilmiş, umurumuzda değil. O nedenle de bu kavram kargaşası işimize geliyor. Bu karanlığın içinde yolumuzu açıkça görebilecek olsak, çocuklarımızın yüzüne bakamaz hale gelebiliriz çünkü onlar bizim sahip olduğumuz imkanlara sahip bir dünyada yaşayamayacaklar. Bunu biliyoruz ama bilmemezlikten geliyoruz, ne yazık ki.

Dünyahali

Gerçekten değişmek istemiyoruz aslında.

Kavram Kargaşası

WWF-Türkiye, İklim ve Enerji Uzmanı: Sırça Sare Göğüşİklim krizinin etkilerinin doğamızda, yaşamımızda ve ekonomimizde giderek artan ölçekte hissedildiğinin inkâr edilemeyeceği bir döneme girdik. Bu krizle mücadelede atılması gereken adımların aciliyetinin ve kapsamının bilincinde olmak, varoluşsal bir sorumluluğu ve hak arayışını da beraberinde getiriyor.&nbsp;“İklim bilinci” olarak adlandırdığım bu farkındalığın ve duyarlılığın artması elbette olumlu bir gelişme. Ancak&nbsp;Antroposen Çağı'nın nesli her ne kadar daha bilinçli, içgörülü ve bütünsel bir perspektifle yola devam etse de yeri geldiğinde, aslında belki de tam bu yüzden, karamsarlığa kapılmaktan ve çaresizlik hissinden muaf değil.&nbsp;Bir yandan baktığımızda 1992 yılında Rio Dünya Zirvesi'yle başlayan, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi'yle vücut bulan ve Kyoto Protokolü’yle devam eden küresel iklim rejimi, 30 yılın ardından çok daha farklı bir konumda. Değişen iklimin doğal bir biyofiziksel süreç ya da iklim değişikliği söylevinin bir aldatmaca/kurgu olup olmadığının tartışıldığı günler neyse ki geçmişte kaldı.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2022/2/1/1647869167354.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.94" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Alara Civelek,&nbsp;Paris İklim Anlaşması Türkiye tarafından onaylamadan önce<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Paris Anlaşması’yla inşa edilen yeni iklim düzeni ve bununla eş güdümlü giden biyolojik çeşitlilik ve sürdürülebilir kalkınma hedefleri doğru yolda olduğumuzun ve kritik gelişmeler kaydettiğimizin göstergeleri. Ancak yine de bazen yaşanan gelişmeler pusulamız olması gereken bilim temelli, kapsayıcı ve sürdürülebilir yaklaşıma zıt düşebiliyor. Geçtiğimiz haftalardan bu yana içinden geçmekte olduğumuz süreç, bu duruma bir örnek niteliğinde.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Bilim temelli, kapsayıcı ve sürdürülebilir yaklaşım nerede? </h2>🚨 Tamamlanan İklim Şûrası’ndan Türkiye’nin 2053 yılında net-sıfır olma hedefi doğrultusunda anlamlı, iddialı, rasyonel ve katılımcı bir strateji ve eylem planı çıkması amaçlanırken gerek süreç gerekse alınan tavsiye kararlar hayal kırıklığı yarattı. Emisyon azaltımında ivedilikle ele alınması gereken kömürden çıkış politika ve eylemlerine dair bir adım atılmamasının yanı sıra enerji sepetine gaz ve nükleeri eklemeyi öngören yaklaşım öne çıkan en çelişkili kararlar oldu.🚨 Kömürü içeren ekonominin bir seçenek olmadığının genelgeçerliğine rağmen “kimseye ait olmayan ve herkese ait olan” zeytinliklerin madenciliğe açılmasına izin veren yürütme kararı toplumu tabiri caizse afallattı.🚨 Yapılan yeni bir düzenlemeyle Türkiye’de yerli ve temiz elektrik üreticilerinin ithalata dayalı ve daha pahalı kömür ve gaz üreticilerine piyasayı dengeleme amacıyla “destekleme bedeli” ödemesinin şart koşulması, yenilenebilir enerji sektöründe endişeye neden oluyor.🚨 Ukrayna-Putin çatışmasının jeopolitiği neticesinde oluşan yaptırım gündemi ve şiddeti artmaya devam eden enerji piyasalarını, bunun neticesinde de enerji politikalarını doğrudan etkiledi. Enerji bağımsızlığı adına kömürden çıkış taahhüt ve eylemlerinin askıya alınması, 2030 yılında emisyonlarını %55 azaltmayı öngören Avrupa Birliği ülkelerinin bu hedefe ulaşmasına balta vurabilecek potansiyelde.IPCC raporu:&nbsp;Bu gündem yoğunluğunda göz ardı edilen yeni bir <a fr-original-style="" href="https://www.ipcc.ch/report/sixth-assessment-report-working-group-ii/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">IPCC raporu</a>, iklim değişikliği risk ve etkilerinin yıkıcı boyutunu, bunlara uyum kapasitemizi ve bunun sınırlarını değerlendirirken şimdiye kadar yaptığı en net uyarıyla şimdi harekete geçmemiz gerektiğini söylüyor.<img src="https://images.aposto.com/2022/2/1/1647869722738.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.82" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Duru Barbak, 6 Kasım 2021'de gerçekleşen İklim Grevi'nde<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Gelişmeleri duyunca sen de karamsar hissediyor musun?</h2>Yaşanan bu gibi gelişmeleri anlamakta zorluk çekmek ve kabul etmekte direnmek aslında son derece doğal. Önüne geçemediğimiz olaylar ve dönemler arttıkça refleks olarak verdiğimiz tepkilerin ve hissettiklerimizin giderek artan olumsuzluğu da karamsarlık, öfke, çaresizlik, adaletsizlik, aidiyetsizlik hisleri. Hatta panik, stres, anksiyete ve depresyon durumu.&nbsp;Bu duygudurumun altında yatan çeşitli ve birbiriyle ilişkili faktörler var:🌡 Şimdiden deneyimlediğimiz ve gelecekte artan ölçekte maruz kalacağımızı bildiğimiz iklim risk ve etkilerinin neden olduğu belirsizlik,🌡 İklim değişikliğinin tetiklediği etkilerle şiddeti ve sıklığı artan sel,&nbsp;yangın,&nbsp;kuraklık gibi felaketlere karşı duyulan kaygı ve korku,🌡 Küresel sıcaklık artışını 1,5 dereceyle sınırlandırmak için daralan vakit,🌡 Atılması gereken adımların gün gibi ortada olmasına rağmen maruz kaldığımız politik ve ekonomik atalet,🌡 Maddi ve manevi kaybettiklerimiz ve yerine koyamayacaklarımız için duyduğumuz yas,🌡 Doğa ve varlıkların asli, özden gelen (intrinsic), paha biçilemeyecek değerine ve bunların kayboluşuna duyduğumuz hassasiyet,🌡 Daha geniş perspektifte toplumsal, siyasal, ekonomik ve ekolojik paradigma değişimini gerektiren sistemsel çıkmazların neden olduğu, çağımızın hastalıklarının başında gelen varoluşsal depresyon iklimiyle psikiyatri dünyasına yeni bir tanısal açılım katan iklim-depresyonu (iklim değişikliği kaynaklı depresyon).<img src="https://images.aposto.com/2022/2/1/1647892533511.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.54" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Extinction Rebellion Turkey'den gerçeğin teknesi<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">#HakkımVar:&nbsp;İklim bilinçli bireyler için öfkelenmemek, karamsarlığa ve çaresizliğe kapılmamak bazen işten değil. Aksine bunları tecrübe etmek de bir hak. “Bu da mı iklim?” sorusuna yılmadan “Evet, her şey iklim ve iklim her şey!” demenin de bir hak oluşu gibi. Antroposen Çağı'na denk gelmek neslimizin ortak kaderi olsa da iklim bilincini ve mücadelesini bu neslin her kuşağına yaymanın güdümlü, meşru ve zamansız bir hak arayışı olması gibi.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İklim bilinci ve mücadelesini neden her kuşağa yaymalıyız?</h2>Sektörler, disiplinler ve uluslar üstü bir gerçeklik olan iklim değişikliği bambaşka bakış açılarını, coğrafyaları ve hayatları birleştiren bir olgu. Ve iklim krizine karşı verdiğimiz mücadelede bunu kendimize ve birbirimize hatırlatmak; bu arayışında yalnız olmadığını görmek; duygularında biricikken dünyayla bir olabileceğini hissetmek; umut bulmak ve umut vermek; aidiyet hissini, dayanışma ruhunu, birlikteliğin gücünü deneyimlemek; iyileşebilmek, iyi kalabilmek ve iyileştirebilmek; dünya, doğa ve tüm türler, her şeyden önce de kendin için arkanda ben varım, biz varız — arkanda iklim bilinçli nesil var!🌏 Yazarın notu: Bu yıl&nbsp;26 Mart Cumartesi günü <a fr-original-style="" href="https://www.dunyasaati.org" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Dünya Saati Dönüşüm Saati</a> diyor ve buluşuyoruz. Seni de aramızda görmek istiyoruz.

Angst

"İklim birleştirir, iklim güçlendirir, iklim iyileştirir," diyerek Antroposen Çağı'nda iklim krizini deneyimlemek üzerine.

DÜNYA SAATİ 2022

<a fr-original-style="" href="https://link.aposto.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0by5jb20vY2xpY2s/c291cmNlPXdlYiZzdWJzY3JpYmVyPXVuZGVmaW5lZCZzdG9yeT02MWQyZmIzNTVjNTMwODAwMDYzMzM5OGMmcHVibGlzaGVyPTVlZDNlY2Q2YzVhODZjY2QxZTI0Y2E0YSZuZXdzbGV0dGVyPTVlZGZiMDA1ZmVkZGE2NWViZjZmYTBkYSZpc3N1ZT02MWQyZmFjMzY2MTMzNTAwMDZhYzg3NDAmYXV0aG9yPW51bGwmdXJsPWh0dHBzJTI1M0ElMjUyRiUyNTJGd3d3Lmluc3RhZ3JhbS5jb20lMjUyRnd3Zl90dXJraXllJTI1MkY=" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">WWF-Türkiye</a>:&nbsp;Gül Türün<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 0, 0); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 0, 0); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">Gezegenimizin ekolojik durumunda gerçek bir değişiklik yapmak istiyorsak&nbsp;çabamız kolektif ve uyum içinde olmalı, kendimize ve birbirimize, atalarımıza ve gelecek kuşaklara karşı duyduğumuz sevgi ve saygıya dayanmalıdır.&nbsp;</blockquote>— Thích Nhất HạnhGeçtiğimiz kasım ayında gözler COP26’dayken (Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı) Birleşmiş Milletler’in (BM) Cenevre’de toplanan İnsan Hakları Konseyi'nden “temiz çevrenin insan hakkı olduğuna” dair tasarının oy çokluğuyla kabul edildiği haberini aldık. Konsey temiz, güvenli, sağlıklı ve sürdürülebilir çevrenin temel bir insan hakkı olduğunu onaylarken yapılan açıklamada yer alan “Bu kararın, insanlığı ve tabiatı koruyacak dönüşebilir ekonomik, sosyal ve çevre politikalarını tetikleyeceğini temin edebilmek için cüretkar hamleler gerekmektedir," ifadesi çoğumuza çevre konusunda bugüne atılan ve atılmayan pek çok cüretkâr hamleyi hatırlattı.Çevre Hakkı:&nbsp;1970'li yıllarda hayatımıza giren Çevre Hakkı ekosistemlere zarar vermeden, doğal kaynakları tüketmeden, gelecek kuşakların kalkınmasına olanak verecek şekilde kalkınmanın planlamasını amaçlayan sürdürülebilir kalkınma ilkelerini konu alıyor. Oysa geldiğimiz noktada ne yazık ki hem insan hakları kapsamında ele alınan hem de anayasamızda yer alan maddelere rağmen gelecek kuşakların haklarını gözeten güçlü bir altyapıya sahip olmadığımızı görebiliyoruz.<img src="https://images.aposto.com/2022/1/2/1644281726326.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.78" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><figure fr-original-style="" style="margin: 0px 0px 1em; box-sizing: border-box;">Eric Carle'ın Minik Tohum kitabından<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Belki bugünün çocuklarına kalbimizden geçen doğaya saygılı ekonomi, üretim ve koruma politikaları bırakamıyoruz. Ancak tüm gücümüzle bu konuda çaba sarf etmeye devam ederken bir yandan da onların doğayla çok daha güçlü, sevgi ve yaratıcılık dolu bağlar kurmalarını sağlayabiliriz. Çünkü biliyoruz ki doğayla sağlıklı bir ilişki kurmak onların doğuştan gelen doğa sevgisini geliştirmenin güçlü bir yolu.</figure>Araştırma çıktıları: Philadelphia Çocuk Hastanesi doktorlarından Dr. Burdette ve Dr. Whitaker’ın gerçekleştirdiği bir araştırma, düzenli olarak açık havada oynama şansı verilen çocukların sadece fiziksel değil, zihinsel ve sosyal açıdan da geliştiklerini gösteriyor. Ayrıca çocuklar hem doğayı tanıdıkça hem de bitki ve hayvanları keşfettikçe empati yetenekleri gelişiyor. Yale Üniversitesi Doğa Bilimi araştırmacılarından Dr. Kelletise, bu konuda yapılan araştırmalar sonucunda doğada düzenli olarak zaman geçiren çocukların stressiz olduklarını ve dikkat sürelerinin daha uzun olduğunu söylüyor.Çocukların doğayı daha iyi tanımalarının yolu onun bir parçası olduklarını anlamalarından geçiyor. Ve biliyoruz ki sevdiğimiz, bağlar kurduğumuz şeyleri daha çok koruma eğiliminde oluyoruz. Yapılan araştırmalarda çocukluklarında bitki ve hayvanlarla ilgilenen ve kısıtlı bir dönem de olsa doğanın içinde yaşayan kişilerin ileriki yaşamlarında, çocukluklarında bu pratikleri yapmayan kişilere göre doğaya karşı daha duyarlı oldukları görülüyor.“Bir yandan pandemi, diğer yandan soğuk havalar, öte yandan yoğun okul temposu içinde bu bağı nasıl güçlendirebiliriz?” diye sorduğunuzu duyar gibiyiz — pencere önünde çiçek yetiştirmek; gördüğümüz ya da görmediğimiz bütün bitki ve hayvanların birbiriyle yaşamsal bağları olduğunu anlatmak; okul yolunda basit bir büyüteçle gözlem yapmalarına fırsat vermek; apartman ya da okul bahçelerindeki bitki ve hayvanların sorumluluklarını onlarla paylaşmak; geri dönüşüm, sorumlu tüketim gibi konularda aldığımız kararların gerekçelerini açıklamak ve onları süreçlere dahil etmek gibi pek çok yolla da çocuklara doğaya nasıl saygı duyacaklarını ve ona nasıl yardımcı olabileceklerini öğretebiliriz.<img src="https://images.aposto.com/2022/1/2/1644281981416.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.43" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Jacques Goldstyn'in Canım Ağacım kitabından<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Çocuklara doğa sevgisini aşılarken kendi davranışlarımız, tüketim alışkanlıklarımız ve birlikte gerçekleştirdiğimiz aktiviteler kadar kitaplar da iyi bir kaynak olabilir. Bu konuda aklıma gelen birkaç öneri:🌱 Everest Yayınları'ndan Ağaç Diken Adam 🌱 Defne Ongun Müminoğlu'ndan Okumak İstemeyen Otti 🌱 Eric Carle'dan Minik Tohum 🌱 Tim Davis'ten Genç Kaşifin Doğa Rehberi&nbsp; 🌱 Peter Brown'dan Meraklı Bahçe 🌱 Aysun Berkay Özmen'den Çevreci Kral Kurbağa 🌱 Helen Ward'dan Teneke Orman 🌱 Shel Silverstein'dan Cömert Ağaç 🌱 Şahika Ercümen'den Deniz Kızı ve Delfi 🌱 Jacques Goldstyn'den Canım Ağacım 🌱 Taze Kitap'tan Ağaç-Hayvan-Böcek Atlası&nbsp; 🌱 Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları'ndan Genç Kuş Gözlemcisinin El Kitabı 🌱 Barroux'dan Nerede Bu Fil? ve Nerede Bu Denizyıldızı? 🌱 Feridun Oral'dan Böğürtlen Cini ve Sarı Gaga 🌱 Kang-mi Yoon'dan Ağaçların Yetiştiği BinaBu külliyatın ardından, başladığımız gibi, 22 Ocak 2022'de aramızdan ayrılan iklim ve insan hakları aktivisti, farkındalıkla yaşam sanatı rehberi, zen ustası ve şair Thích Nhất Hạnh’ın doğayla temelden bağlar kurmamıza rehberlik eden sözlerine kulak vererek bitirelim:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 0, 0); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 0, 0); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">Biz insanlar kendimizi daima doğal dünyadan ayırıyoruz. Diğer hayvanları ve canlı varlıkları “doğa” olarak sınıflandırıp kendimizden ayırıyor ve sanki ondan ayrıymışız gibi davranıyoruz. Sonra “Doğaya nasıl davranmalıyız?” diye soruyoruz. Doğaya kendimize nasıl davranıyorsak öyle davranmalıyız: şiddetten kaçınarak. İnsan ve doğa ayrılmazdır. Tıpkı kendimize zarar vermediğimiz gibi doğaya da zarar vermemeliyiz. Doğaya zarar vermek kendimize zarar vermektir ya da tam tersi.</blockquote>

Doğuştan gelen doğa sevgisini geliştirmenin güçlü yolu nedir?

DOĞAYLA SEVGİ DOLU BİR BAĞ KURMAK

Şili'deki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde oyların %56'sını alarak seçimi kazanan 35 yaşındaki Gabriel Boric, ülke tarihinin en genç cumhurbaşkanı oldu. Rakibi José Antonio Kast %44,2 oy oranına ulaşırken Boric ülkedeki yoksullukla, eşitsizlikle ve ayrıcalıklı gruplarla mücadele etmeye yemin etti. Kast, Boric'in saygıyı hak ettiğini ve iş birliğine açık olduğunu söyledi. Mevcut cumhurbaşkanı Sebastián Piñera, Boric'i "tüm halkın başkanı olmaya" davet etti.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kimdir?&nbsp;Zafer konuşmasında&nbsp;"Şili neoliberalizmin beşiğiyse, mezarı da olacaktır." ifadelerini kullanan Boric, hukuk fakültesindeki son yılında bir öğrenci hareketinin lideri oldu. Herkes için ücretsiz ve kaliteli bir eğitim isteyen gruptaki öğrencilerin bir bölümü daha sonra yerel yönetimlerde görev aldı. Boric, lisans eğitimini tamamlamadı ancak cumhurbaşkanı seçilene dek iki dönem milletvekili olarak görev yaptı. </li></ul><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yoksullukla mücadele</h2>Resmî olarak 11 Mart 2022'de göreve başlaması beklenen Boric, görevini alçakgönüllülükle yerine getireceğini ve Şili'de radikal bir değişim yaşanacağını belirtti. Boric; demokrasiye sahip çıkan, insanların ihtiyaçlarını gözeten ve Şili toplumu için çalışan bir başkan olacağına söz verdi. Toplumda sosyal uyum yakalamanın önemine değinen Boric, sürdürülebilir kalkınma mesajı verdi. Boric, neoliberal ekonomik modelin bir parçası olan emeklilik sistemine de son verilmesi çağrısında bulundu.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Eşitsizliğin bedeli: Refah devleti anlayışı güdeceğine dikkat çeken Boric, kamu harcamalarını artıracağını dile getirdi. Boric; ülkedeki sağlık sisteminde reform yapacağını, çalışma saatlerini 45 saatten 40'a düşüreceğini, yeşil yatırımı destekleyeceğini de sözlerine ekledi. Boric, nüfusun %1'inin ülke zenginliğinin %25'ine sahip olduğu Şili'de, gelir eşitsizliğini de bitireceğine işaret etti. Şili'deki eşitsizliğin bedelini fakirlerin ödemesine izin vermeyeceğinin altını çizen Boric, yeni yönetimde herkesin bir yeri olduğunu vurguladı.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Halk ne diyor?&nbsp;Boric'in destekçileri, ülkenin bir dönüm noktasında olduğunu hatırlatırken Boric'in zaferini faşizmin ve sağ görüşün yenilgisi olarak tanımladı. Reuters'a konuşan Andres Rodriques, siyasette değişikliğe ihtiyaçları olduğunu ve gençlere güvendiğine söyledi. Patricia Alarcon da ülkenin özgürlüğe kavuşacağına inandığını belirtti.&nbsp;</li></ul><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Nasıl değerlendiriliyor?&nbsp;</h2>Seçim sonuçları, geçtiğimiz yıllarda ülkede etkili olan bir dizi protestonun sonucu olarak değerlendiriliyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neler olmuştu? 2019 yılında ulaşım maliyetlerinde artış yaşanmış, kamuoyunun öfkesi piyasa odaklı ekonomi modeline yönelik çatışmaları beraberinde getirmişti. Halk, yüksek yaşam giderleri ve eşitsiz koşullara karşı ayaklanma başlatmış; protestolarda en az 20 kişi hayatını kaybetmişti. Bu dengesizlik; toplumsal ayaklanmaları körüklemiş, ülkedeki sol görüşe de güç kazandırmıştı.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Zorluklar:&nbsp;Gazeteci Boris Van Der Spek, Boric'in "aşırı solculuğunun" resmen göreve başladıktan sonra törpüleneceği yorumunu yapıyor. BBC'nin Latin Amerika muhabiri Katy Watson da Boric'in kendisine oy vermeyen kitleyi tatmin etmek için çalışması gerektiğini değerlendirmesinde bulunuyor. Boric'in karşılaşacağı zorluklar arasında Pinochet döneminde kabul edilen anayasanın tekrar tasarlanması da yer alıyor. Boric'in otoriter sosyalist bir devlet kuracağı endişesi taşıyan muhalifler de Boric'i deneyimsiz olmakla suçluyor.</li></ul>

Aposto Gündem

Şili'nin en genç cumhurbaşkanı: Gabriel Boric

Dünya genelinde yapılan bir mutluluk indeksi araştırmasına sadece üç şehrimiz; İzmir, İstanbul ve Ankara girmiş olsa da TÜİK’in yaşam memnuniyeti araştırmasına göre Türkiye’nin %48’i mutlu olduğunu söylüyor. Bireylerin mutluluk kaynağı olan değerler incelendiğinde en çok sağlıklı olmanın kendilerini mutlu ettiği ortaya çıkıyor.Son yıllarda fiziki olarak sağlıklı olmanın yanı sıra artık dilimize de girmiş olan wellbeing&nbsp;kavramı bütünsel sağlık, esenlik ve mutlu olma durumunu ifade ediyor. &nbsp;Sağlıklı yaşamların sağlanması ve her yaşta refahın teşvik edilmesi, sürdürülebilir kalkınma için de esastır. COVID-19, sağlık konusunda ortaya çıkacak krizlerin küresel ekonomiyi nasıl istikrarsızlaştırabileceği ve milyarlarca insanın hayatını alt üst edebileceğinin göstergelerinden biridir.Tüm ülkelere, kendi önceliklerine ve dünyanın karşı karşıya olduğu çevre sorunlarına uygun olarak benimseyecekleri açık rehberlik sağlayan Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarının üçüncüsü de bu konuyu ele alarak somut hedefler belirlemiştir. “SKA 3: Sağlıklı ve kaliteli yaşamı her yaşta güvence altına almak” için belirlenen 13 hedef aşağıdaki şekildedir.1. 2030’a dek anne ölüm oranını küresel 100 bin canlı doğumda 70’in altına düşürmek2. 2030’a dek tüm ülkelerde yenidoğan ölüm oranının bin canlı doğumda 12 veya daha aza, 5 yaş altı çocuk ölüm oranının da bin canlı doğumda 25 veya daha aza düşürülmesi hedefiyle, yenidoğan ve 5 yaş altı çocukların önlenebilir ölümlerini sona erdirmek3. 2030’a dek, AIDS, tüberküloz, sıtma ve ihmal edilen tropik hastalık salgınlarını bitirmek; hepatit, su kaynaklı hastalıklar ve diğer bulaşıcı hastalıklarla mücadele etmek4. 2030’a dek koruma ve tedavi yoluyla bulaşıcı olmayan hastalıklardan kaynaklanan erken ölümleri 3’te 1 oranında azaltılmak ve akıl sağlığı ile esenliğini desteklemek5. Uyuşturucu madde ve alkolün zararlı kullanımı dâhil olmak üzere madde bağımlılığına yönelik önlemleri ve tedaviyi güçlendirmek6. 2020’te dek dünya genelinde karayollarındaki trafik kazalarından kaynaklanan ölüm ve yaralanma sayısını yarıya indirmek7. 2030’a dek aile planlamasına yönelik olanlar dahil, cinsel ve üreme sağlığı hizmetlerine evrensel erişimi sağlanmak; üreme sağlığını ulusal stratejilere ve programlara entegre etmek8. Mali riskten korumayı, kaliteli temel sağlık bakım hizmetlerine erişimi ve herkesin güvenli, etkili, kaliteli ve karşılanabilir zaruri ilaç ve aşılara erişimini de kapsayan genel sağlık sigortasını oluşturmak9. 2030’a dek tehlikeli kimyasallar ile hava, su ve toprak kirliliği ile kontaminasyonundan kaynaklanan ölüm ve hastalıkları azaltmak10. Dünya Sağlık Örgütü Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi’nin tüm ülkelerde uygulanmasını sağlamak11. Özellikle gelişmekte olan ülkeleri etkileyen bulaşıcı ve bulaşıcı olmayan hastalıklar &nbsp;için ilaç ve aşıların araştırılmasını ve geliştirilmesini desteklemek, gelişmekte olan ülkelerin Ticaretle Bağlantılı Fikri Mülkiyet Hakları (TRIPS) ve Kamu Sağlığına İlişkin Doha Deklarasyonu’na uyumlu olacak şekilde karşılanabilir zaruri ilaç ve aşılara erişimi kolaylaştırmak12. Özellikle en az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde sağlık finansmanını ve sağlık işgücünün işe alımını, geliştirilmesini ve eğitimini kayda değer miktarda artırmak13. Başta gelişmekte olan ülkeler, tüm ülkelerin ulusal ve küresel sağlık risklerine karşı erken uyarı, riski azaltma ve risk yönetimi kapasitelerini güçlendirmekBirinci hedefe ilişkin, Türkiye'de anne ölüm oranı her geçen yıl azalmaktadır. 2016 verilerine göre oran 100 bin canlı doğumda 14,7’dir. İkinci hedef doğrultusundaysa Türkiye’de yenidoğan ölüm oranı bin canlı doğumda 6,2’dir. 5 yaş altı çocuk ölüm oranı ise binde 11,9’dur. &nbsp;Küresel 2030 hedeflerinin Türkiye’de yakalandığı görülmektedir.Diğer amaçların gerçekleşmesi için de birçok proje uygulanmaktadır. Örneğin sağlık hizmetlerinin kesintiye uğramaması ve zamanında sağlanabilmesi, diğer krize müdahale eden kurum ve kuruluşlarla entegrasyon, koordinasyon ve haberleşmenin kurulabilmesi amacıyla Sağlık Afet Koordinasyon Merkezi (SAKOM) kurulmuştur. Tüm dünyada olduğu gibi akılcı olmayan ilaç kullanımı ülkemizde de ciddi bir sağlık sorunu olduğundan DSÖ önerileri doğrultusunda Akılcı İlaç Kullanımı programı yürütülmektedir. 2014 yılında “Akılcı İlaç Kullanımı Ulusal Eylem Planı 2014-2017” uygulamaya konularak somut bir adım atılmıştır.En güncel uygulama örneği olarak kişisel sağlık bilgilerimizi yönetebildiğimiz Sağlık Bakanlığı e-Nabız verilebilir.COVID-19 krizi ise temel sağlık hizmetlerini oldukça fazla kesintiye uğratmış, bu hedeflere ulaşılması için daha fazla çaba ve finansman harcanması gerekliliğini ortaya çıkarmıştır.

Kaliteli yaşamlara doğru bir yol 

• Bildiğin gibi her hafta bir takım arkadaşımızı yakından tanıyoruz. Bu hafta konuğumuz <a fr-original-style="" href="https://www.gelecekburada.net/author/kardelenay/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor none medium; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Nur Kardelen Ay</a>.<img src="https://images.aposto.com/2021/4/2021-05-16T06:53:00.099Z_sm.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"> <ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yıldız Teknik Üniversitesi'nde okuyan Nur Kardelen Ay, Kontrol ve Otomasyon Mühendisliği Bölümü 3. sınıf öğrencisi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Boş vakitlerini film-müzik-spor üçlüsüyle doldurmaya çalışıyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bir yere bağlı kalmadan konar göçer yaşamak, bol bol gezmek ve kendisine sonsuz bir öğrenme döngüsü ile bir şeyler katmak en büyük hayali.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">En sevdiği teknoloji 3D yazıcılar Neden mi? Çünkü en sevdiği konu sürdürülebilir kalkınma. Bu bağlamda fırsat eşitsizliğine sunduğu çözümler ve demokratik üretim imkânıyla evsizlere ev basmaktan, yardıma muhtaç hayvanlara protez üretmeye kadar pek çok alanda fayda sağlayan projelere dahil olabilen bir teknoloji.</li></ul><blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(38, 34, 84); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(38, 34, 84); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left: 4px solid rgb(38, 34, 84); box-sizing: border-box;"><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">"İçerik yazarlığı ve habercilik konusunda gösterdiğim gelişmelerin yanında, Gelecek Burada maceram bana kişilik açısından da birçok gelişim kitabının veya hayat tecrübesinin sağlayamayacağı şeyler kattı. Bunda eşsiz bir takımla çalışıyor olmamızın payı büyük. Her zaman daha iyisini istemek, hedeflemek ve bitmek bilmez bir üretim açlığı içinde olmak da cabası."</li></ul></blockquote><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">En sevdiği kitap Reşat Nuri Güntekin'den Bir Kadın Düşmanı. </li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">En sevdiği dizi The Handmaid’s Tale. </li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">En Sevdiği film ise The 400 Blows. </li></ul><blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(38, 34, 84); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(38, 34, 84); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left: 4px solid rgb(38, 34, 84); box-sizing: border-box;">Özellikle cinsiyet ve fırsat eşitsizliği sorunlarıyla ilgileniyorum, gelecekte bu sorunların küresel çapta çözüldüğü ve bu sayede dezavantajlı grupların hayatın her alanına daha fazla dahil olabildiği bir dünyaya katkım olması beni çok mutlu ederdi.</blockquote>👉🏻 Nur Kardelen'i&nbsp;daha yakından tanımak için&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/p/CO7YMXhg8G4/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor none medium; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">bu gönderiye</a>&nbsp;göz atabilirsin.

sürdürülebilir kalkınma ile ilgili hikayeler