<img src="https://images.aposto.com/2025/2/0/1742114772044.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.52" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><h1 fr-original-style="" style="font-size: 2em; margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Tembellik reçetesi: Bugün hiçbir şey yapmamaya ne dersiniz?</h1>Hayat sürekli elimizden kaçıyor gibi geliyor. O yüzden koşuyoruz. Dünyaya yetişmeye çalışıyoruz. O kadar vaktimiz yok ki hafta sonumuzu bile ucu ucuna planlıyoruz. Bu koşturmacada tembelliğin bize yepyeni bir pakette, dahiyane bir wellness önerisi olarak gelmesini beklemek yerine yapabileceğimiz bir şey var: Dümdüz durmak. Ucunda bir şey var diye değil, zaten öyle olması gerektiği için, bir pazar günü hiçbir şey yapmamak.Yazı: Sinem DönmezBir süredir kiminle konuşsam, ne geçen yılı ne geçen haftayı ne de yarısını çoktan geçirdiğimiz Mart ayının nasıl geçtiğini fark ettiğini söylüyor. Eminim siz de bir an durup düşünürseniz dün nasıl geçti, bir önceki gün nasıldı, fark etmediğinizi kabul edeceksiniz.&nbsp;Her yıl sonunda gelecek yıldan beklenen trendleri, durum değerlendirmelerini okuyorum. İçinde bulunduğumuz 2025’i belirleyecek trendlerin arasında görür görmez içimden&nbsp;“Bi’dakika… Ne oluyor?” diye sorduğum iki madde vardı:&nbsp;“Terapi olarak tembellik” ve&nbsp;“dijital detoks”.80’li yıllarda, şarkıların intro bölümleri 20 saniye sürüyormuş. 2017’de yapılan bir araştırmada&nbsp;şarkıların introlarının kısaldığını&nbsp;görmüşler.&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.bbc.com/news/entertainment-arts-41500692?utm_source=aposto" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Artık&nbsp;beş&nbsp;saniye</a>. Çünkü artık o 20 saniyeye sabrımız yok. Dizilerin jeneriklerini atlama seçeneği var her platformda. Atalarımızdan daha hızlı konuşuyor, daha hızlı yürüyoruz. Ama dünyanın hızına yetişemiyoruz. Aynı anda hep bir şey daha yapıyoruz. Biriyle telefonda konuşurken bilgisayarda bir şey yazıyoruz. Film izlerken mesajlaşıyoruz, sosyal medyaya bakıyoruz. Bir şeyleri kaçırabiliriz çünkü... Çünkü zaman yok. Hayat sürekli elimizden kaçıyor gibi geliyor. O yüzden koşuyoruz. Dünyaya yetişmeye çalışıyoruz. O kadar vaktimiz yok ki hafta sonumuzu bile ucu ucuna planlıyoruz. Hep bir şey daha yapıyor, sanki bir güne ikinci bir gün, bir hayata ikinci bir hayat daha sığdırmaya çalışıyoruz.Pazar akşamları&nbsp;sosyal medyada benzer bir ruh hâli oluyor. Bir tarafta pazar gününe 58 tane iş sığdıranlar bir tarafta "Bugün hiçbir şey yapmadım" diye rahatsız hissedenler, küçük bir dilimde de "Hiçbir şey yapmadım ve pişman değilim" diyenler oluyor. Arada bir akışta karşıma “Boşver dinlendin, kendini tebrik et” diyen sloganlar çıkıyor. Bu küçük gruplara son zamanlarda bir de örgüsünü, kanaviçesini paylaşanlar eklendi. Onlar da hiçbir şey yapmasa da bir şey yapmış sayılan ve aramızdaki “mindful” olmayı başaran ekip oldu.Hiçbirimizin vakti yok, hayır ince şeyleri anlamaya değil, genel olarak vaktimiz yok. Ve hepimiz biraz daha zaman, belki de biraz daha “boş zaman” istiyoruz. Yani bize boş zaman kazandıran her şeyi, o kazandığımız boş vakti doldurmakla uğraşıyoruz. Sonra da hiç zamanımız olmadığından, zamanın nasıl geçtiğini fark edemediğimizden, geçen hayatlardan şikayet ediyoruz.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Aslında zamanımız var</h2>Hissedilen Zaman kitabının yazarı&nbsp;Marc Wittmann, uzmanlık alanı zaman algısı olan bir araştırmacı. Zamanın geçme hızını anlatan kitabında ele aldığı mesajı şöyle özetleyebiliriz:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9);" style="margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">Zamanı algılama şeklimiz duygularımıza göre oldukça kişisel. Ancak hepimiz için ortaklaşan bazı durumlar da mevcut. Örneğin yaşımız ilerledikçe zamanın daha hızlı geçtiğini düşünüyoruz. Beynimiz, zamanın geçtiğini, hatırlamaya değer anılarla anlıyor. Zamanın geçtiğini hissetmemiz için, “yaşadığımızı hissetmemiz” gerekiyor. Eskiden yeni olan şeyler rutinlerimize dönüşüyor. Bu yüzden yaşlılıkta zaman gerçekten uçuyor gibi geliyor.</blockquote>Budapeşte’deki Eötvös Loránd Üniversitesi’nden psikolog Zoltán Nádasdy, anaokulu öncesi çağda, okul çağında ve yetişkinlerden oluşan üç farklı yaş grubunun zaman algısını anlamak için bir deney yapıyor. Bir gruba aksiyon dolu bir hırsız-polis kovalamacası ve diğerine ise daha olaysız sayılabilecek, nehirde kürek çeken insanları gösteren birer video izletiyor. Sonuçta, çocuklar aksiyon dolu videoyu daha uzun, sıkıcı olanı ise daha kısa buluyor. Yetişkinler içinse durum tam tersi oluyor. Bir kişinin hayatında bir şeyleri yetiştirmek için zaman baskısı ne kadar yüksekse, ne kadar can sıkıntısı ve rutin varsa, düşüncesi ne kadar geleceğe dönükse zamanı o kadar hızlı deneyimliyor. <p contenteditable="false" fr-original-class="custom-button-wrapper fr-deletable" fr-original-style="text-align:center" style="text-align: center; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><a bgcolor="#ffe144" color="#090909" contenteditable="false" fr-original-class="custom-button-link" fr-original-style="background-color:#ffe144 !important;color:#090909 !important" href="https://aposto.com/s/tembellik-recetesi-bugun-hicbir-sey-yapmamaya-ne-dersiniz?a=customButton" rel="noreferrer" style="background-color: rgb(255, 225, 68) !important; color: rgb(9, 9, 9) !important; text-decoration: none; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">YAZININ DEVAMI</a>

Aposto Gündem

Bazı hayat hikayeleri o kadar büyük ve renkli ki anlatmaya soyunmak cesaret istiyor. Joan Kim Erkan, yani benim için Kim Hanım’ınki de öyle. 1937’de Galler’de başlayan hayatı, 60’ların başında Türkiye’ye taşınmasıyla devam ediyor. Öyle bir hayat ki içinden Türkiye’nin altmış yılı, Babıali sokakları, lordlar ve leydiler, Elizabeth Taylor, Latife Hanım, Arthur Miller ve Marilyn Monroe, Yılmaz Güney, Ara Güler, pamuğun hâlâ elle toplandığı yıllarda Aydın’a gelen mevsimlik işçiler geçiyor.&nbsp;Uzaktan gördüğünüzde en çok kırklarında olduğunu düşüneceğiniz Kim Hanım, ben bu satırları yazarken inanılmaz hayat enerjisiyle ya yazı masasının başında ya da İstanbul ve Londra sokaklarında, sonbahardaysa hâlâ gelin olarak geldiği Aydın’da, artık makinelerle yapılan pamuk hasadında.&nbsp;Kim Hanım’ın kendi yazar ismini taşıyan ilk kitabı <a fr-original-style="" href="https://www.pandora.com.tr/kitap/kim-bu-ciltli/801948" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; background-color: transparent; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Kim Bu</a>, Kasım 2021’de çıkmıştı (ve yazarı bu fikirden hoşlanmayacak olsa da bir gün filmi ya da dizisi yapılırsa hiç şaşırmam.) Kim Hanım, kendisi 83 yaşındayken yayımlanan ilk kitabında, Londra’da 1950’lerde tiyatro okuduğu yıllardan pandemiye kadarki hayatını anlatıyordu.&nbsp;Bu ay yayımlanan kitabı <a fr-original-style="" href="https://www.pandora.com.tr/kitap/kim-bilir/914187" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; background-color: transparent; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Kim Bilir</a>'de ise tatmin edici ve mutlu bir hayat için ipuçlarını paylaşıyor. Geçen günlerde biriyle telefonda konuşurken söylediğim üzere, bu tavsiyeleri verebilecek daha ehil birini gerçekten tanımıyorum. Kaydedilmiş derslerden aslında bir anlamı olmayan ürünlere “wellness”a dair her şeyin satılık olduğu bir dünyada, Kim Bilir'deki insanca sesi duymanın ve “denenmiş tarifler”i okumanın ferahlatıcı bir tarafı var.&nbsp;Kim Hanım’la tanıştığımda 16 yaşındaydım ve bazı şeyleri, örneğin kendisi evin neresinde olursa olsun uzaktan BBC 1’in sesinin gelmesini, eşinin aile tarihi vesilesiyle Çerkes tarihine duyduğu ilgiyi&nbsp;(eşi Aydın Osman Erkan vefat ettiğinde Türkçe yayım hazırlıkları yarım kalan kitabı "Başımı Kafkasya'ya Çevir"in tamamlanması üzerine de çalışmıştı) ve dünyaya dair sonsuz merakını ilk sıradan deneyimleme şansım oldu. Neden bilmem ama onunla konuşmak insana her zaman cesaret ve mutluluk veriyor. Yeni yıla girerken Joan Kim Erkan’la yeni kitabı Kim Bilir&nbsp;ve hayat üzerine sohbet ediyoruz.Yeni kitabınız Kim Bilir&nbsp;için sizi tebrik ederim. İyi bir okur olduğunuzu biliyorum. Bu kitabı yazmaya nasıl karar verdiniz? İkinci kitabınızı yazmak ilk kitabınızı yazmaktan farklı mıydı?Teşekkür ederim. Bilirsiniz, her kitap farklıdır. İlk kitabımı aileme ve İstanbul'daki arkadaşlarıma bir miras olarak yazdım. Burada yaşadığım yıllarda İstanbul büyüdü ve sevdiklerim kaybolan yerlerden, çocukluk parklarının alışveriş merkezlerine dönüşmesinden, eski evlerin yıkılıp gökdelenlere dönüşmesinden şikayet ediyorlardı. Ben de ailemin, torunlarımın benim buraya ilk geldiğimde yaşadığım İstanbul'u bilmeleri için yazmaya karar verdim. Çünkü insanlar isterlerse tarihi değiştirebilirler. Tarih çok kez değiştirildi ve sadece o dönemde yaşayanlar tam olarak ne olduğunu biliyor.&nbsp;İkinci kitap fikri ise şöyle oluştu: Herkes nasıl planlayacağını ya da bir parçası olacağını bilmediği gelecekle ilgili stresli, mutsuz, sıkıntılı hissediyor. Ve bu sadece Türkiye'de değil, dünyanın her yerinde yaşanıyor. Ben de ailemden ve Central School'da (Royal Central School of Speech and Drama) öğrendiğim, nasıl pozitif olunacağına ve enerjinizi nasıl sağlıklı bir şekilde kullanabileceğinize dair araçları paylaşmaya karar verdim çünkü sağlıklı bir zihin, sağlıklı bir bedene ihtiyaç duyar. Ve sadece sahip olduklarınızı dünyayla paylaşabilirsiniz. İkinci kitap böyle ortaya çıktı. Umarım insanlar beğenir.<img src="https://images.aposto.com/2025/0/4/1735834370164.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.75" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kim Bilir, Joan Kim Erkan. Destek Yayınları, Aralık 2024.Bu röportaja hazırlanırken sizin kuşağınızın “Sessiz Kuşak” diye adlandırıldığını öğrendim. Batıda 2. Dünya Savaşı gibi dünyanın çok zor dönemleri ve sonrasını deneyimlediğiniz, çalışmanın ve direncin merkezinde olduğu hayatlar yaşadığınız için bu isim verilmiş. Siz sessiz birisi değilsiniz ama şimdiye kadar bir defa bile şikayet ettiğinizi duymadım. Hayat felsefeniz nedir?&nbsp;"Sessiz Kuşak" olarak adlandırıldığımızı ilk kez duyuyorum. Çok sessiz olduğumuzu düşünmüyorum, bence hiç sessiz değildik.&nbsp;Sevgi dolu ve samimi bir çocukluk geçirdim. Ama aynı zamanda “Devam et canım, devam et” diye yetiştirildim. Bir de “Elinden gelenin en iyisini yap. Sen elinden gelenin en iyisini yaparsan gerisini Tanrı halleder.” Yani bu şekilde beynimiz yıkandı. Eğer "sessiz nesil" deniyorsa, bunun nedeni şu olabilir: İşlerimizi halletmekle o kadar meşguldük ki şikayet edecek vaktimiz yoktu. Hayatımda ne zaman bir sorun olsa (ki çok büyük sorunlar yaşadığım da oldu) sadece üstesinden gelmeye çalıştım. Bazı şeyler daha zordu ama pes etmedim, yine de bir çözüm bulmaya çalıştım. Ve hayat böyle bir şeydir; iyi ve kötü, mutlu ve üzücü. &nbsp;Kitapta her yaştan okura daha sağlıklı ve pozitif bir hayat için önerilerde bulunuyorsunuz. Bu “alet kutusu” kapsamında sunduğunuz her şey de ücretsiz, sadece bilinç ve zaman gerektiriyor. Bahsettiğiniz pek çok konudan bazıları duruşun, yürüyüşün ve doğru yemenin önemi. Bunları biraz açmanız mümkün mü?Hayatımızda etrafımızdaki dünyaya bir şeyler aktarmadığımız tek bir gün bile yoktur. Kendinize güveniyor, sağlıklı ve pozitif hissediyorsanız, insanlar size baktığında, sizinle konuştuğunda veya sizi gördüğünde yayacağınız iyilik gücü de budur. Havaalanlarında veya sokaklarda insanları izlemeyi seviyorum ve gördüklerim bana o kişi hakkında çok şey anlatıyor. Güçlü insanlar özgüvenle, bazen kasıla kasıla dünyayı kurtarmaya giderler. Kendinize güvenirseniz, insanların gözlerinin içine bakar ve gülümserseniz size daha yakın hissederler.Yürüyüş konusuna gelince, günde bir saat yürüyüş aslında bir insanın ihtiyacı olan tüm egzersizdir ancak bunu her gün yapmalısınız.Gelelim diyete, bence en önemli şey yeme ve içmenin bir zevk olması gerektiğidir. Eğer dinlerseniz vücudunuz size “Bak, doydum” ya da “Bu harikaydı”&nbsp;diyecektir. Babam bana her zaman “Vücudunda hiçbir şey hissetmemelisin” derdi. &nbsp;Eğer bir şey hissediyorsanız muhtemelen bir sorun vardır.&nbsp;Türkiye’de, özellikle de İstanbul’da insanlar çok stresli, son 10-15 yılda her sokağa çıktığımda birilerinin kavga ettiğini görüyorum. Sizce bu hep böyle miydi? Bu kadar gergin bir ortamda yaşayan genç insanlara ne gibi tavsiyeleriniz olur?&nbsp;Buraya ilk geldiğimde üniversitelerde protestolar vardı ama sokaktaki insanlar şimdiki kadar agresif değildi. Özellikle gençler şu anda daha fazla sorunla karşı karşıya ve hem şimdiki zamandan hem de gelecekten tedirginler. Dolayısıyla tutunacakları bir şey yok. &nbsp;Bence okullarda ve belki de ailede öğretilmeyen şey, kendi işini kendin becerebilmek. Oysa işler öyle bir hâle geldi ki politikacıların en son düşündüğü şey insanlar oldu. Onlar “büyük resimle” çok daha fazla ilgileniyorlar. Bence bugünün gençleri kendi ayakları üzerinde durmayı öğrenmek zorunda. Zenginler ile yoksullar arasında giderek büyüyen bir uçurum var. Bu uçurum büyüdükçe daha fazla sorun yaşayacağız. Yani bir yandan herkes için daha istikrarlı, daha adil ve sürdürülebilir bir gelecek oluşturmak zorundayız.&nbsp;Asıl konuya dönecek olursam bireyleri olabildiğince güçlü kılmalıyız. Herkesin önemli olduğunu ve insanların duygusal anlamda çok acımasız koşullarda yaşadığını düşünüyorum. Eğer bir kişinin gülümsemesini ya da kendini daha iyi hissetmesini sağlayabilirseniz bugün iyi bir iş çıkardınız demektir.&nbsp;Mor ve Ötesi’nden Harun Tekin bir süre önce “Biz gelecekten uçan araba beklerken gelecek bize sosyal medyayı verdi” <a href="https://open.spotify.com/episode/5NQygHJfA0MiY5ylXXfycb?si=63e50d116bee4827&amp;utm_source=aposto&amp;utm_source=aposto&amp;nd=1&amp;dlsi=6551199111194cbc" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; background-color: transparent; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;"></a><a href="https://open.spotify.com/episode/5NQygHJfA0MiY5ylXXfycb?si=63e50d116bee4827&amp;utm_source=aposto&amp;utm_source=aposto&amp;nd=1&amp;dlsi=6551199111194cbc" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; background-color: transparent; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;"></a><a fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/episode/5NQygHJfA0MiY5ylXXfycb?si=63e50d116bee4827&utm_source=aposto&utm_source=aposto&nd=1&dlsi=6551199111194cbc" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; background-color: transparent; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">demişti</a>&nbsp;ve bu tanım benim çok hoşuma gitti. Siz geleceğin şimdiki gibi bir yer olmasını bekliyor muydunuz? Ve mevcut gerçeklik ne olursa olsun insanlara pusula olabileceğini düşündüğünüz bir yaklaşım var mı?Sosyal medya ve yapay zeka gibi şeyler, anlamasak da, sevmesek de, kabul etsek ya da etmesek de hayatımızın bir parçası hâline geldi. Ben bir bilim insanı ya da ekonomist değilim ama bir birey olarak cevabım şu: Dünyanın tiyatrosunun (ki dramatik bir dünyada yaşıyoruz) sizinle vicdanınız ve mutluluğunuz arasına girmesine izin vermeyin. Enerjinizi kontrol edebileceğiniz ve değiştirebileceğiniz şeylere harcayın. Her birey ailesine ve arkadaşlarına yardım edebilir; kendi içinde bulunduğu durumu iyileştirebilir. Bunu herkes yaparsa büyük bir değişim olur. İnsanların biraraya gelmesinden ve telefonları yerine tekrar yola, nereye gittiklerine bakmalarından bahsediyorum. Dünya küçük toplumlardan oluşuyor ve her toplum biraz daha güçlü olursa onları itip kakmak o kadar kolay olmaz.&nbsp;Kendiniz olmak, kendinize karşı dürüst olmak ve olduğunuz insanı sevmek önemlidir. Herkesi tektipleştirmeye çalışan bir dünyada kendinize karşı dürüst olmak büyük bir başarıdır.&nbsp;Merak bir diğer önemli nokta, insanlara, hayata, etrafınızda olup biten her şeye karşı meraklı olmanızı ve bunu sürdürmenizi tavsiye ederim. Gençliğin sırrı budur.&nbsp;Son olarak, burası güzel bir dünya. Doğayı düşündüğümüzde, siz ne yaparsanız yapın, o bir tomurcuk ekecek; o tomurcuk büyüyecek ve tekrar yeşerecek. Bence gözlerimizi biraz açıp etrafımıza baksak bizi üzen şeyler kadar mutlu edecek şeyler de görebiliriz.&nbsp;Birçok farklı noktadan bahsettik ve benim mesajım şu: Kalbimizde hissettiklerimizi biraz daha gösterelim, gerçek duygularımızı yabancılara açalım. Bunları bilmek yeterli değil, ihtiyacımız olan şey olumlu bir eylem. "Halkın gücü" diye bir şey var, yeniden biraraya gelmek üniversitelerde öğretilmeli.

Tutto

Joan Kim Erkan’la (daha sağlıklı ve mutlu) bir hayat üzerine...

Joan Kim Erkan: Yaşayan bir efsaneden hayat dersleri

<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp;&nbsp; Yeni bir araştırmaya göre, Z kuşağı mensubu (27 yaş ve altı) Amerikalıların %56'sı sağlık ve wellness tavsiyesi almak için TikTok'a başvururken, her 3 kişiden biri için TikTok temel bilgi kaynağı işlevi görüyor. Araştırmanın sonuçlarına göreyse her 11 kullanıcıdan biri TikTok'ta duyduğu tavsiyelere uyduktan sonra sağlık sorunları yaşadı.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bununla birlikte: Kullanıcıların %63'ü içerik üreticilerin yaydıkları hatalı bilgilerden hukuki açıdan sorumlu tutulmaları gerektiğini düşünüyor. Ancak her 5 kişiden üçü TikTok'ta sağlığa zararlı ve yanlış bilgiye denk geldiğini bildirse de bu kişilerin yalnızca 4'te biri bu içerikleri şikayet ediyor.</li></ul>

Nedir?&nbsp;Spa'nın sınırlarını aşan wellness, artık seyahat deneyimini geniş ölçüde etkiliyor ve dünyayı keşfetmenin yeni yollarını sunuyor.Neler olmuştu? Pandemi başladığından bu yana sağlıkları ve refahları konusunda endişe duyan insanların sayısı hızla arttı. İstatistikler saymakla bitmez ama bunların arasında, Covid-19'un ilk yılı olan 2020'de Public Health England tarafından yapılan ankete katılanların %80'i 2021'de daha sağlıklı olmak için yaşam tarzlarını değiştirmek istediklerini bildirdi. 2021'de Ipsos tarafından yapılan bir araştırmaya göreyse, Amerikalıların %62'sinin sağlığın kendileri için pandemi öncesine göre daha önemli olduğuna inanıyor. Tabii ki bu durum birçok insanın seyahat etme şeklini de etkiledi.Neler oluyor? Lüks seyahat ağı Virtuoso'nun YouGov ile birlikte gerçekleştirdiği 2022 Seyahat Trendleri araştırmasına göre, küresel gezginlerin %21’i şu anda sağlık ve zindelik odaklı nedenlerle seyahat ediyor. Araştırmaya göre bu oran 2023 yılında daha da artacak ve küresel gezginlerin %29'u gelecekte sağlık nedenleriyle seyahat etmek istediklerini belirtecek.&nbsp;Meraklısına: Bilinenin üzerine wellness seyahati artık sadece spa ile sınırlı değil, aynı zamanda otelin sunduğu olanakların çok ötesine de geçmiş durumda. Konuklarına nefes alma, beyin dalgaları, kalp atış hızı ve uyku düzenini izleyen giyilebilir bir teknoloji olan Dreem’i sunmak wellness için seyahat eden gezginlerin ilk baktığı kriterler arasında. Pullman Paris Centre-Bercy ve Pullman San Francisco Bay otelleriyse trendi çoktan yakalayanlardan.&nbsp;Dünyadaki bazı Wellness destinasyonları:<ol fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Willka T’ika Wellness Retreat, Peru</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Etéreo, Auberge Resorts Collection, Meksika</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">THE WELL, Kosta Rika</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Carillon Miami Wellness Resort, Amerika</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Sensei, Hawaii</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Clinique La Prairie, İsviçre</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">SHA Welness, İspanya</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Aro Ha, Yeni Zelanda</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Stanglwirt Green Spa Resort, Avusturya</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Palazzo Fiuggi, İtalya</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Euphoria Retreat, Yunanistan</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ananda in the Himalayas, Hindistan</li></ol>

Aposto Seyahat

Wellness seyahatlerinin yükselişi ve çok daha fazlası.

Sağlıklı yaşam turizmi ele mi geçiriyor?

İyilik hâli (wellness), fiziksel, zihinsel ve ruhsal sağlığın bir bütün olarak ele alındığı bir yaklaşım. İyilik hâlini sağlamak için egzersiz, beslenme, meditasyon, spa terapileri, alternatif tıp uygulamaları gibi birçok farklı yöntem kullanılıyor. Gittikçe popülerleşen bu tarz uygulamalar ve artan talep, alanı kurumsallaşmaya yönlendirerek küresel çapta önlenemez bir şekilde büyüyen wellness&nbsp;endüstrisini oluşturdu. Bu endüstri, bazı noktalarda sağlık endüstrisiyle kesişse de sağlık merkezleri, spor salonları, beslenme hizmetleri, alternatif sağlık uygulamaları, yoga stüdyoları, spiritüel merkezler, kişisel gelişim merkezleri ve benzeri kuruluşları içine alarak bireysel bir alan hâline dönüştü.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Zorla “iyilik” ve endüstrinin karanlık yüzü</h3>İyilik hâli endüstrisinin, insanların daha sağlıklı ve daha iyi bir yaşam tarzı benimsemelerini sağlayarak yaşam kalitesini arttırmaya yardımcı olmak gibi, oldukça önemli bireysel ve toplumsal faydalar sağladığı göz ardı edilemez. Ancak söz konusu iyilik hâli olduğunda her şey göründüğü kadar aydınlık ve olumlu değil. Evrensel aydınlık-karanlık karşıtlığı ve birlikte var olmaları gerçeği bu endüstri için de geçerli. Fayda sağlar umuduyla sarıldığımız uygulamaların aksini yaptığı bir yer de var. Tavsiye sonucu (ki bu aslında genelde akıllı bir pazarlama taktiği) ciddi bir bütçe ayırıp, büyük umutlarla kullanmaya başladığımız bir ürünün hiç işe yaramadığını düşünüp hayal kırıklığına uğradığımızda… Aldığımız bir wellness&nbsp;hizmetinin yanıltıcı olduğunu fark edip, hatta beklentimizin tam tersi sonuç verdiğini gördüğümüzde…Bunlar elbette ki her endüstride, her ticari alışverişte karşılaşabileceğimiz durumlar. Burada sorun, kontrolsüzce büyüyen bir endüstride kolaylıkla yer bulabilen, bilimsel dayanaktan yoksun ve insan sağlığını tehlikeye atan ürünler ve uygulamalar. Herhangi bir eğitimi, bilgisi ve yetkinliği olmayan kişilerin yürüttüğü çalışmalar ve bunların insanlara verdiği fiziksel ve ruhsal zarar. Ne yazık ki en basit tabiriyle dolandırıcılık olarak nitelendirilebilecek bu durumu başlı başına bir sorun olarak ele almak gerekiyor.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Basit bir yaşam tarzından çılgınlığa: iyilik hâli zorbalığı</h3>Wellness&nbsp;endüstrisindeki karanlık tarafı besleyen bir başka fenomen de iyilik hâli çılgınlığı. Günlük hayatımızın ortasına bomba gibi düşen, sosyal medyada uygulanan saldırgan pazarlama stratejileri sayesinde her yerde burnumuzun dibinde biten ve toplumsal algıları değiştiren bir çılgınlık. Artık “tamamen sağlıklı, fit ve mükemmel bir vücuda”, “bitmeyen gençliğe” , “daimi bir neşeye”, “sürekli bir enerji ve yaşam sevincine” sahip olmayanı dövüyorlar. Biz o dayağı yedik, oradan biliyoruz. Bedenen, ruhen ve zihnen mükemmel olduğu iddiasıyla sosyal medyada sürekli gözümüze sokulan “iyilik hâli endüstrisinin elçileri” bizi sosyal karşılaştırmanın ve bunun sonucu olarak da yetersizlik hissi ve “hayatı kaçırıyorum, bir şeyleri yanlış yapıyorum” düşüncesinin kucağına atıyor. Bir sonraki adımda ise yetersizlik, kaçırma ve hatalı olma düşüncesiyle bedenimizin ve zihnimizin daha iyi olmasını sağlayacağını düşündüğümüz wellness ürünlerine ve hizmetlerine koşuyoruz. Bir süre sonra bir tatminsizliğe ve sürekli bir arayış hâline gelen bu durum, kitleleri tüketim çılgınlığına sürüklüyor. Üstelik bir türlü “yeterince fit, yeterince enerjik ve yeterince mutlu olamıyorum” düşüncesinin yarattığı psikolojik hasar da cabası.Bu wellness&nbsp;çılgınlığının yayılmasında referans grupların büyük etkisi var. İyilik hâli ürün ve hizmetlerinden yararlanan ve faydasını gördüğünü düşünen kişi &nbsp;“iyi olma hâli” deneyiminin çevresindeki insanlar tarafından da paylaşılmasını istiyor. Onların da daha sağlıklı, daha fit, daha enerjik olmaları için ısrarcı hatta zaman zaman zorlayıcı davranışlarda bulunabiliyor. Son yıllarda sıklıkla gördüğümüz bu durum “İyilik hâli zorbalığı” ya da “iyilik zorbalığı” (wellness bullying) olarak adlandırılıyor. İyilik hâli zorbalığı ısrarcı tavsiyelerin bir yaşam tarzı dayatmasına dönüşmesi olarak açıklanıyor. İyilik hâli zorbalığına maruz kalan kişi sağlık ve iyi hissetme konularında başkaları tarafından sürekli eleştiriliyor, tekrar eden tavsiyelerle karşılaşıyor ve baskı altında tutuluyor. Bu tavsiye ve baskıların kişiye kendisini sürekli olarak yetersiz ve yanlış hissettirdiğini de hatırlatalım. Fiziksel görünüşüne düzenli olarak bazı “küçük dokunuşlar” yaptıran bir kişinin, kırışıklıkları ile barışık birine sürekli yaptırdığı uygulamaların ne kadar etkili olduğundan bahsettiğini, bu kişinin kırışıklıklarını göstererek bu uygulamaları onun da yaptırmasında ısrarcı olduğunu düşünelim. Ya da, karşınızdaki kişinin siz hiç tavsiye istememiş olmanıza rağmen, kilonuzdan ve sağlıklı yaşamdan bahsedip zayıflama tavsiyelerini verdiğini. Ya da yaşamınızdaki zorlukları dikkate almayarak stresle başa çıkma ve “ruhsal büyüme” tavsiyesi verenleri. Tüm bu davranışlar gizli bir eleştiri, yargı ve kınama içeriyor, öyle değil mi? İşte bunlar iyilik hâli zorbalığından başka bir şey değil.İyilik hâli zorbalığının farklı şekilleri var. En çok rastlananlardan biri “kusur yaratmak”. İyilik hâli zorbası, belirli bir vücut ideali ve/veya zihinsel oluş hâlini dayatarak, karşısındakine kendisini kusurlu hissettirir. Örneğin, kilosuyla mutlu birisinde kilolu olduğu düşüncesi yaratarak yeme bozuklukları veya zayıflık takıntısı oluşmasına sebep olabilir. Büyük bir zorluk, travma ya da yasla başa çıkmaya çalışan kişiye, acısını inkâr edercesine “güçlü ve neşeli olma”, “devam etme”, “sahip olduklarına odaklanma” tavsiyeleri vermek de kişinin, acısının ve kederinin bir kusur ve eksiklik olduğunu düşünmesine neden olabilir. Tüm bunlar kişiyi çaresiz bir ruh hâline sevk edebilir. Bu çaresizlik hâli ve “kusurluluk” düşüncesi kişinin, zorbanın sağlıklı yaşam algısının vazgeçilmez parçası olan beslenme, egzersiz ve farkındalık uygulamalarını dayatmasıyla daha da yönetilemez bir mutsuzluğun ağına düşmesiyle neticelenebilir.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İyilik hâli zorbalığı türleri</h2>Sosyal yaşamda iyilik hâli zorbalığı:&nbsp;Sosyal yaşamda iyilik hâli zorbalığına sadece bire bir yakın çevremizden uğradığımızı düşünüyor olabiliriz ama hayatın akışında istemsizce maruz kaldığımız reklamlar ve diğer uyaranlar nedeniyle toplumsal çapta bir zorbalıktan da bahsedebilir.Sağlıklı ve güzel olma, sağlıklı yaşama, genç kalma ve ruhen iyi olmaya ilişkin yaratılan idealleri bilmeyen ve bu ideallere ilgili beklentileri karşılamak zorunda hissetmeyen var mı? Başkalarının gözünde iyi bir izlenim bırakmak ya da sosyal çevreden dışlanmamak için, gönüllü değil zorunlu olarak, wellness&nbsp;uygulamalarını hayatına sokan ve bunları hayatın olağan bir parçasıymış gibi sergilemek zorunda kalan pek çok kişi var.Çalışma yaşamında iyilik hâli zorbalığı:&nbsp;Çalışma ortamında iyilik hâli zorbalığı, hem zihinsel hem de fiziksel anlamda sağlıklı olmaya yönelik yüksek beklentilerle ilişkili. Birçok kurum çalışanlarını sağlıklı beslenme, egzersiz yapma ve stres yönetimi gibi konularda teşvik ediyor. Bununla birlikte, yukarıda da bahsettiğimiz gibi bu teşvikler beklenti oluşturuyor ve çalışan üzerinde baskı yaratabiliyor. Kurumun çalışanlarını sağlık programına katılmaya zorlaması ya da sağlıklı yaşam tarzını benimsemeyen çalışanın iş yerinde dışlanması gibi örnekler var.Bazı çalışma ortamları iyilik hâli zorbalığının güçlenmesine neden olacak koşulları sağlıyor. Mesela zorlayıcı ve baskıcı kültüre sahip bir iş yerinde çalışanlara değerler, normlar, hikâyeler gibi kültürel faktörler vasıtasıyla “sağlıklı ol, ya da dışlanırsın" mesajı verilebilir ve sağlıklı yaşam pratikleri dayatılabilir.Çalışan, işyerinin düzenlediği çeşitli programlara ya da wellness&nbsp;uygulamalarına katılmak konusunda baskı hissedebilir. Bu tarz zorlamalar çalışanın işe ilişkin tatminini, işyerine olan bağlılığını ve çalışma performansını olumsuz etkilerken, iş yerinde yaşadığı stresi, işten kaytarma isteğini ve işyerine ilişkin olumsuz algısını arttırmaktadır. Aynı zamanda genel olarak varsayımlar ile hazırlanan bu zorlama programlar ve uygulamalar, çalışanların bireysel yetilerini ve ihtiyaçlarını göz ardı etmeleri nedeniyle, bireylerin iş yerinden uzaklaşmalarına ya da dışlanmalarına da yol açabilir. Bu dayatmacı uygulamaların planlanması ve uygulanması sırasında, kişisel tercihler, kişisel vücut kısıtları, kronik hastalıklar ve kültürel farklılıklar gibi faktörlerin göz ardı edilmesi, uygulamaya ayak uyduramayan bireylerin zorbalığa uğramasına, diğer çalışanların gözünde marjinalleşmesine ve buna bağlı olarak aidiyet hissinin zarar görmesine ve bireysel memnuniyetsizlik hissinin artmasına sebep olabilir.Çalışanlar, sadece iş yerinin kültürü nedeniyle değil, aynı zamanda çalışma arkadaşları tarafından “damgalanma ve dışlanma” korkusuyla da bu zorbalığa boyun eğmek zorunda kalabilirler. Özellikle iş yerindeki sosyal çevrede popüler olan kişi veya kişilerin benimsemiş olduğu sağlıklı yaşam standartlarını dayatmaları ve sosyal aktiviteleri de çoğunlukla bu çerçevede gerçekleştirmeleri nedeniyle bu standartlara uymayanların damgalanarak iş yerindeki sosyal ağlardan dışlanmaları söz konusu olabilir. Bu dışlanma hissi, iş yerinde ayrımcılığın artmasına neden olurken ve dışlanan çalışanın psikolojisi üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir.İyilik hâli zorbalığının işbirlikçisi sosyal medya:&nbsp;Nasıl yaşamamız, nasıl beslenmemiz, nasıl hissetmemiz gerektiğine dair tavsiye ve dayatmaları sadece yakınlarımız ya da iş çevremizden değil, sosyal medya sayesinde tanımadığımız yüzlerce başka insandan da duyuyor, görüyoruz.Sosyal medya fenomenleri, &nbsp;bazı “sözde” uzmanlar ve çeşitli markalara ait reklamlar, sabah kaçta kalkmamız gerektiğinden, öğlen saat kaçta ve ne yememiz gerektiğini, hangi takviyeleri alıp hangi kremleri kullanmamız, nasıl ve hangi süreyle nefes almamız, hangi sporu yapıp, nasıl uyumamız gerektiğine kadar öğüt veriyorlar.Bu öğütler ve sosyal medyada sunulan kusursuz iyilik hâli örnekleri, mükemmel bir bedenin ve sürekli harika hissettiğin bir hayatın yoksa bir şeyleri yanlış yaptığın algısını yaratıyor. Dijital okuryazarlık bilincinin eksikliği bu algının daha güçlü olmasına hizmet ediyor.Tüm söylediklerimizi toparlarsak, elbette sağlıklı ve iyi olmak hepimizin isteği. Bu konuda bize yol gösteren gerçek uzmanlara da minnettarız. Sorun, işin ehli olmayan kişilerce “pazarlanan” gerçekçi olmayan iyilik hâli örnekleri ve kişinin sürekli maruz kaldığı sağlıklı ve iyi olma dayatması. Bunlar kişide ciddi anlamda kalıcı kötü etki bırakabiliyor. Kişi, çevresinden yaşam biçimine dair sürekli tavsiye ve eleştiri aldığında özsaygısı ve özgüveni zarar görüyor, stres ve kaygı yaşıyor.İyilik hâli zorbalığı, kişinin beden imajıyla ilgili olumsuz duygular geliştirmesine ve yeme bozuklukları gibi sağlık sorunlarına neden olabiliyor. Kişi “gerektiği gibi” yaşayamadığında tatminsiz, mutsuz ve kaybolmuş hissedebiliyor. Burada “gerektiği gibi”nin başkalarınca tanımlandığını ve dayatıldığını hatırlatalım. Başkalarının dayattığı sınırlamalar altında kendini ifade etmekte zorluk çeken birey, kendine ve özüne ait biricik potansiyelini keşfedip ortaya çıkarmakta güçlükler yaşayabiliyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Çare ne?</h2>Peki bu “iyilik zorbalığı” denen şeyle başa çıkmak, en azından etkilerini azaltabilmek için yapabileceğimiz bir şey yok mu? Tabii ki var! İşe, size iyilik hâline dair kendinden menkul standartları, uygulamaları ve ürünleri dayatan tüm insanlar ve mecralarla aranıza mesafe koyarak başlayın. Eğer siz, kendiniz “iyi olma” isteği içindeyseniz, işin hakiki uzmanlarından destek alarak, kendi “iyilik hâlinizin” tanımını yapın, hedeflerinizi koyun. Size kendinizi neyin iyi hissettirdiğini bilmek, kendi olanaklarınız ve kısıtlarınız içinde ulaşılabilir olan sağlık ve iyilik hâli hedeflerini belirlemek oldukça önemli. Böylece iyilik hâli zorbalarının, sizin yerinize, sizin için hedefler koymalarını bir çırpıda engelleyebilirsiniz.Diyelim ki hâlinizden memnunsunuz ve iyilik hâliyle ilgili bir şey yapma ihtiyacı hissetmiyorsunuz. Bu sizin yaşamınız. Bunu hatırlayın ve en önemli önlemi alın: sınır çizmek. Hem kendi bedensel ve zihinsel sınırlarınızı bilmek hem de çevrenizdekilere “sınırlarını” hatırlatmak için bunu yapın. Kişisel sınırlarınızın aşılmasını istemiyorsanız ilk adım o sınırları net çizgilerle çizmek olmalı.Yapabileceğimiz diğer bir şey de sosyal medya ve sanal dünyaya dair sağlıklı bir algıya sahip olmak: orada gördüklerimiz gerçek değil. &nbsp;Gördüğünüz iyilik hâli örneklerine ve standartlarına bu gözle bakın.Bilinçli tüketici olun! Sadece satın aldığınız ürün ve hizmetler konusunda değil, okuduğunuz, takip ettiğiniz ve söylediklerine inandığınız bilgi kaynakları konusunda da araştırma yapın, titizlenin.Destek arayın. İyilik hâli zorbalığıyla başa çıkmak için destek almak önemli. Aileniz, yakın arkadaşlarınız veya bir uzman size yardımcı olabilir. Konuyla ilgili destek gruplarına katılmak da faydalı olabilir.En önemlisi kendinizi, bedeninizi, zihninizi olduğu gibi kabul edin. Hepimiz farklıyız. Sağlıklı ve iyi olma konusunda kimsenin beklentisini karşılamak zorunda değiliz, sizin için geçerli tek beklenti, sizinki. Hayatımıza ilişkin sorumluluğumuz tamamen kendimize.

Jurnal

İyilik hâli zorbalığı (wellness bullying)

Her zaman iyi olmak zorunda mıyız? 

Bülteni kapatacağımız noktaya gelmişken eklememiz gereken bir şey olduğunu hatırladık: ya iyilik hâli zorbası bizsek? Ya sevdiklerimizi, onları sevdiğimiz ve sağlıklı olmalarını istediğimiz için sürekli dayatmalara maruz bırakıyorsak? İnanın sevgi zorbalık yapmak için geçerli bir sebep değil. Hatırlamamız gereken kural çevremize sağlıklı yaşam ya da iyi oluş hâline ilişkin bir tavsiye vermeden önce bunun bizden talep edilip edilmediğine bakmak. Kimse bizden tavsiye istemediyse yapabileceğimiz en iyi şey susmak. Susmak istemiyorsak, havadan sudan, politikadan spordan ya da mahallede yeni açılan dönerciden konuşabiliriz. Biz dönerciden bahsederken bir yerlerde bir iyilik hâli zorbasının içi sızlayacak, ama olsun.Temmuz ayında görüşene dek şen ve esen kalın. Ne zorba olun, ne de zorbanın kurbanı.Yazıyı hazırlarken yararlandığımız kaynaklar:<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bradshaw, E. L., Conigrave, J. H., Steward, B. A., Ferber, K. A., Parker, P. D., &amp; Ryan, R. M. (2022). A meta-analysis of the dark side of the American dream: Evidence for the universal wellness costs of prioritizing extrinsic over intrinsic goals. Journal of Personality and Social Psychology.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Dittmar, H., &amp; Howard, S. (2004). Thin-ideal internalization and social comparison tendency as moderators of media models' impact on women's body-focused anxiety. Journal of Social and Clinical Psychology, 23(6), 768-791.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Edmonds, M., &amp; Cahill, A. (2019). The dark side of corporate wellness programs. HR Professional Magazine, 17(4), 30-32.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Gosselin, E., &amp; Bélanger, J. J. (2019). Employee experiences with forced wellness programs: An examination of power, social influence, and organizational culture. Employee Relations, 41(3), 436-453.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">McBain, S. (2020). The dark side of the wellness industry. The New Statesman.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Perloff, R. M. (2014). Social media effects on young women’s body image concerns: Theoretical perspectives and an agenda for research. Sex Roles, 71(11-12), 363-377.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Sawheny ( 2020) It’s Okay to Not Be Okay Harvard Business Review</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Wiseman (2021) The dark side of wellness: the overlap between spiritual thinking and far-right conspiracies, The Guardian</li></ul>

<ul><li>Yüzyıllardır farklı diyarlara seyahat ediyoruz. “Neden”, “nereye” ve “nasıl” sorularının cevapları değişiyor elbet; fakat insanın keşfetme dürtüsü ve arayışı hiç dinmiyor. Son yıllarda sıklıkla seyahat yazılarında karşımızda çıkan, seyahat ve tatil sözcükleri yerine kullanılan “kaçış” ve “uzaklaşmak” gibi kelimeler ise günümüzün arayışı ve problemi ile ilgili ipuçları veriyor. Belli ki “daha iyi” hissetmek istiyoruz; bizi “kaçmaya” iten sebepler var.&nbsp; &nbsp;</li><li>Durum böyle olunca daha iyi hissetmenin vaadini veren wellness endüstrisinin, turizm endüstrisinin içinde kendine büyük bir yer edinmesi de kulağa şaşırtıcı gelmiyor. The Global Wellness Institute’un 2018 verilerine göre wellness turizmi 639 milyar dolar <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://globalwellnessinstitute.org/press-room/press-releases/new-study-reveals-wellness-tourism-now-a-639-billion-market/">değerinde.</a> Fakat odanın içindeki fili <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://blog.designhotels.me/2018/03/25/spa-dead-long-live-new-wellness/">görmüyoruz;</a> egzotik ülkelerdeki spa ve arınma merkezleri ne bizi, ne de dünyayı değiştirecek. “Kaçmak” üzere çıktığımız seyahatten döndüğümüzde kaçmak istediğimiz her şey bizi bekliyor olacak. Kaçmaya değil; kabul etmeye, “bilinçli farkındalığa” ihtiyacımız var. Bu ihtiyaç da wellness turizmi ile ortak noktaları olsa da kaçış arzumuzun kaynağına inen ve anda ve farkında olabilmek için bizi bir anlamda eğitmeyi hedefleyen yeni bir seyahat kavramının doğmasına ön ayak oluyor: Mindful travel. &nbsp;</li><li>Her ne kadar mindful travel yani “farkındalıkla seyahat” dendiğinde akla hayatın yavaşladığı, çevre dostu doğa tatilleri ya da yoga kampları gelse de aslında mesele nerede olursak olalım bilinçli farkındalığın uygulanabilmesi. You Are Here: A Mindful Journal kitabının yazarı Emma Clarke, önemli olanın gittiğimiz her yerde bedenimiz ve duyularımızla bağlantı kurmak olduğunu söylüyor ve “Dijital çağda hızlı yaşayan bizler genellikle fiziksel varlığımızı ve fiziksel dünyayı unutuyor, ya ekranda ya da zihnimizin içinde yaşıyoruz.” diye ekliyor. Burada mesele ister şehirde, ister doğanın ortasında olsun; her dakikadan verim alma ve zaman yönetimi gibi günlük hayatlarımızda bize kodlanan her şeyden uzaklaşıp kendimize ve ana dönmek. Etrafımızdaki bütün canlılarının ve doğanın farkında olmak, bütün için hareket etmek, duyularımıza ve duygularımıza bir yargıya varmaksızın kulak vermek aslında “kaçtığımız” her şeyin ilacı. Belki bu yüzdendir ki keşfetme dürtüsünü körükleyen ve öğrenmeye açık olduğumuz seyahatler, konfor alanımızdan ve alışkanlıklarımızdan uzaklaşmamızı sağlayarak şimdiki zamana her koşulda ve her yerde farkındalıkla “demir atmayı” bize öğretebilir.&nbsp; &nbsp;</li><li>Fakat seyahatte de olsak alışılagelmiş davranışları bırakmak her zaman kolay olmuyor. Önce Doç. Dr. Zümra Atalay'ın “Şimdiki an içinde gerçekleşenlere dikkat etmek, bu dikkatin niteliğini fark etmek ve tüm fark edilenleri acele ile yargılamaksızın kabul etmeyi içerir.” şeklinde açıkladığı mindfulness’ı&nbsp;yani bilinçli farkındalığı anlamaya çalışmak ve deneyimleyebilmek önemli. Turizm endüstrisi de işte tam bu noktada ihtiyacı karşılamak üzere yeni nesil seyahat acenteleri ile karşımıza çıkıyor. Alışılmışın aksine bu acenteler “nereye” sorusunun değil “neden” ve “nasıl” sorularının cevaplarını arıyor ve farklı yollarla bilinçli farkındalığı anlatmayı hedefliyor.&nbsp; &nbsp;</li><li>Bu trendi yakından takip eden seyahat acentesi Luxury Escapes’in CEO’su Cameron Holland, özellikte son dört yıldır müşterilerin bedenleri ve zihinleri ile daha fazla bağlantı içinde oldukları, duyularını uyandıracak ve yerel yaşamları gerçek anlamda deneyimleyebilecekleri seyahatler talep ettiklerinin altını çizerek The Holiday Lab’i <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://luxuryescapes.com/press-releases/20200227/le-holiday-lab-2020.pdf">tanıtmıştı.</a> Geçtiğimiz şubat ayında Melbourne’de kurulan, doktor ve mindfulness uzmanı Elise Bialylew tarafından tasarlanan bu pop-up deneyim merkezi, sunduğu altı duyusal deneyim düzeneğiyle müşterilere nasıl bir seyahat planlarlarsa bilinçli bir farkındalığa erişmenin daha kolay olabileceği konusunda deneyler üzerinden ipuçları verdi. &nbsp;</li><li>Bir başka seyahat acentesi The Mindful Travel Co., müşterilerine yavaş, sürdürülebilir ve farkında olmaya davet eden deneyimler <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://mindfultravelco.com/">sunuyor.</a> Acentenin düzenlediği turlarda telefon ve ekrana bakmak yasak denebilir; nitekim tamamen bakir doğanın içindeki bu turlarda dikkat dağıtacak ve sizi şimdiki andan ve mekândan alıp başka bir yere götürecek hiçbir araç olmamasına dikkat ediliyor. Doğanın bize sunduklarını korumak ve yaşatmak için de gönüllü olarak ekoloji çalışmalarına destek veriyor.&nbsp; &nbsp;</li><li>Biyodinamik psikolog Fiona Arrigo’nun kurduğu The Arrigo Programme, “Back to Nurture by Arrigo” arınma programıyla modern dünyanın kadınlarına hitap ediyor ve toprakla bağ kurmaya <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="http://www.thearrigoprogramme.com/back-to-nurture-by-arrigo">davet ediyor.</a> Nefes çalışmaları, zanaat işleri, bitki toplama, kamp ateşinde yemek pişirme gibi etkinliklerle aslında insanın özünde olan; fakat rafa kaldırdığı becerileri farkındalıkla yeniden edinmeye çağırıyor. Arrigo, bu seyahat sırasında yaptığımız her işi büyük bir dikkatle yapmanın farkındalık ve konsantrasyonu güçlendirdiğinin ve günlük hayatlarımızda çabaladığımız “anda olabilme” hâli için bir egzersiz olduğunun altını çiziyor. &nbsp;</li><li>Simply Breathe’in Maldivler’de düzenlediği meditasyon ve dalışı bir araya getirdiği programları “nefese” <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://www.thelittlesanctuary.in/simplybreathe">dikkat çekiyor.</a> Anapanasati (bilinçli nefes alma), insanın bedeniyle daha kuvvetli bir iletişim kurmasını sağlıyor. Bu da insanın dış dünya ile etkileşimini durdurarak içe dönmesine olanak veriyor.” diyerek farkındalıkla nefes almanın önemini vurgulayan Simply Breathe’in kurucuları, bu deneyimin suyun altında, yani nefes almanın öneminin çok daha farkında olunan ve doğal hayatın içinde bir yerde yapılmasının deneyimin etkilerini kuvvetlendirdiği belirtiyor.</li></ul>


Hayır, o bildiğiniz doğanın içindeki spa merkezlerinden, yoga kamplarından ya da sürdürülebilirlikten bahsetmeyeceğiz. “Demir atmayı” öğreneceğimiz, “farkındalıkla, bilinçli seyahat” kavramından söz edeceğiz. 


wellness ile ilgili hikayeler