<img src="https://images.aposto.com/2023/9/6/1696681324804.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.49" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Jon Fosse, Fotoğraf: Eirik Hagesaeter&nbsp;✒️ Norveç doğumlu yazar, şair ve oyun yazarı Jon Fosse, Nobel Edebiyat Ödülü’nün kazananı olarak ilan edildi.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Tepkiler: İsveç Akademisi, Fosse’ye bu ödülün "söylenemeyene ses veren yenilikçi oyunları ve yazıları" için verildiğini belirtti. Yazar, haber karşısında "aşırı derecede duygusal ve biraz da korkmuş" hissettiğini itiraf etti. Norveç Başbakanı Jonas Gahr Støre, ödülün "iz bırakan ve tüm dünyada insanları etkileyen benzersiz bir yazarlığın büyük bir kabulü" olduğunu belirtti.</li><li fr-original-style="text-align: left;" style="text-align: left; box-sizing: border-box;">Ek olarak: Ödülle birlikte yazara 11 milyon İsveç kronu (yaklaşık 822.000 £) verilecek.</li><li fr-original-style="text-align: left;" style="text-align: left; box-sizing: border-box;">Editörün notu: Yazarın Türkçeye çevrilmiş 3 eseri bulunuyor. </li></ul>

Aposto Gündem

<img src="https://images.aposto.com/2023/8/6/1696089893880.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="2.03" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Percy Jackson ve Olimposlular: Şimşek Hırsızı✒️ Rick Riordan’ın Yunan mitolojisi temelli Percy Jackson serisinin 7. kitabı Wrath of the Triple Goddess (Üçlü Tanrıçanın Gazabı) yakında okurla buluşacak.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Müjdeli haber:&nbsp;Yeni kitap, The Chalice of the Gods (Tanrıların Kadehi) adlı kitabın lansmanında duyuruldu. Karakterlerin üniversiteye geçiş mücadelesini konu alacak Üçlü Tanrıçanın Gazabı’nın gelecek yıl içerisinde raflarda olması planlanıyor. Konuşulan tarihler arasında 24 Eylül 2024 var.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ek olarak: Riordan’ın en son yayımlanan kitabı Okyanusun Kızı, Jules Verne’ün ünlü romanından esinlenerek yazılmıştı.</li></ul>

Soli

But where is actually Tophane, does it exist on the paper?

Fictitious or palpable, does Tophane exist on paper?

Tophane tam olarak nerede?

Soyut ya da somut, Tophane var mı?

İngilizce’de bir deyim var “in the middle of nowhere”; hiçliğin ortasında gibi çevirebiliriz sanırım. Bizim “kuş uçmaz, kervan geçmez diyarlarda” dememiz gibi (Türkçe ne kadar şairane). Genellikle söyleriz bu deyimi ama aslında söylediğimiz yer çok da ücra bir yer olmaz. Gel gör ki, bilim adamları aslında tam olarak buranın neresi olduğunu bulmuşlar. Dünyanın en uzak yeri olan Point Nemo, medeniyetten o kadar uzak ki, herhangi bir zamanda o konuma en yakın insanın muhtemelen uzay turunu yapmakta olan bir astronot olabileceği söyleniyor.Point Nemo, resmi olarak “okyanusun erişilemez kutbu” veya daha basit bir ifadeyle okyanusta karadan en uzak nokta olarak biliniyor. Meraklısı için tam olarak 48°52.6′G 123°23.6′W'de yer alan nokta, kelimenin tam anlamıyla kuş uçmaz, kervan geçmez bir yerin ortasında; her yönden 1.000 milden fazla okyanusla çevrili. Kutba en yakın kara kütleleri kuzeydeki Pitcairn Adaları, kuzeydoğudaki Paskalya Adaları ve güneyde Antarktika kıyılarından bir ada.<img src="https://images.aposto.com/2021/8/0/1630827888998.png" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Point Nemo'nun yakınında insan izine rastlamak pek mümkün değil ("Nemo" adı Latince'de "hiç kimse" anlamına geliyormuş hem de bu isim Jules Verne'in Denizler Altında 20.000 Fersah'taki denizaltı kaptanına bir göndermeymiş). Nemo'ya en yakın insanlar az önce bahsettiğim gibi Dünya'da bile değiller. Uluslararası Uzay İstasyonundaki astronotlar, herhangi bir zamanda ana gezegenlerinden yaklaşık 258 mil uzaktalarmış. Point Nemo'ya en yakın yerleşim bölgesi 1.000 milden daha uzakta olduğundan, uzaydaki insanlar erişilemezlik kutbuna karadakilerden çok daha yakın oluyor!Point Nemo'yu keşfeden adam bile onu hiç ziyaret etmemiş. 1992'de harita mühendisi Hrvoje Lukatela, eşit uzaklıkta bulunan üç kara koordinatından en uzak olan koordinatları hesaplayan bir bilgisayar programı kullanarak okyanusta herhangi bir karadan en uzak noktayı belirlemiş. Koordinatlar aslında Güney Pasifik Döngüsü içinde yer alıyor: besin açısından zengin suyun bölgeye akmasını engelleyen ve sürekli dönen bir akımın içinde. Herhangi bir besin kaynağı olmadan, okyanusun bu bölümünde yaşam sürdürmek neredeyse imkansızmış (deniz tabanındaki volkanik menfezlerin yakınında yaşayan bakteri ve küçük yengeçleri saymazsak).<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom-style: none; clear: both; -webkit-user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Şimdi geldik Point Nemo’nun ürkütücü hikayesine! Burası "Dünya okyanusunun biyolojik olarak en az aktif bölgesi" olarak tanımlanan bölgede yer aldığından, bilim adamları 1997'de bu bölgeden şimdiye kadar kaydedilmiş en yüksek sualtı seslerinden birini tespit ettiklerinde şaşırmışlar. Nasıl şaşırmasınlar! Sana sesin <a fr-original-style="" href="https://youtu.be/ZA2wY5-yiGY" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">linkini</a> bırakıyorum, dinlediğimde gerçekten ürperdim.Ses, 3000 milden daha uzağı dinleyebilen su altı mikrofonları tarafından yakalanmış. Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi'ndeki şaşkın bilim adamları, su altında böylesine yüksek bir ses yaratacak kadar büyük bir şey düşünememişler ve gizemli gürültüye “Bloop” adını vermişler. Ancak bilimkurgu meraklıları durur mu; hemen Bloop’u hikayeleştirmişler.Yazar H.P. Lovecraft ilk olarak 1926'daki " The Call of Cthulhu" hikayesinde kötü şöhretli, dokunaçlı canavarıyla okuyucuları tanıştırmış. Lovecraft, canavarın yaşadığı yer olarak The Bloop'un kaydedildiği yere şaşırtıcı derecede yakın olan bir lokasyonun (47°9′G 126°43'W) koordinatlarını vermiş. Lovecraft'ın deniz canavarı hakkında ilk kez 1928'de (Lukatela'nın Nemo'nun yerini hesaplamasından neredeyse 50 yıl önce) yazmış olması, bazı insanların erişilemezlik kutbunun aslında henüz keşfedilmemiş bir tür yaratığa ev sahipliği yaptığı konusunda spekülasyonlarda bulunmasına yol açmış.<img src="https://images.aposto.com/2021/8/0/1630827808571.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="Infinity" alt="Lovecraft’ın Canavarı" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"> Sesin gerçeğine gelecek olursak, The Bloop aslında Cthulhu'nun çağrısı değil, Antarktika'dan kopan buzun sesiymiş (bir bültende daha iklim krizine bahsetmeden geçemedik). Ancak Point Nemo’ya ait en az Bloop kadar ürkütücü ama gerçek olması daha olası bir iddia daha var. O da, uzaklığı nedeniyle Nemo'nun çevresinin “uzay gemisi mezarlığı” olması.Otonom uzay gemileri, Dünya atmosferine yeniden girişte hayatta kalmak için tasarlanmadığından (ısı genellikle onları yok ediyor), bilim adamlarının, herhangi bir insanın uçan uzay enkazına çarpma riskinin son derece düşük olacağı bir alan seçmeleri gerekiyordu. Sıfır nüfusla, Point Nemo'daki okyanusun erişilmezlik kutbu mükemmel bir çözüm sunmuş.Bir Lovecraftian canavarı derinliklerinde gizlenemese de Point Nemo, aslında bu dünyaya ait olmayan uzay aracı kalıntılarıyla çevrili olabilir. Ben yüzmeyi çok severim ama dibini göremediğim okyanus tüylerimi diken diken ediyor. Aylarca denizde kalıp ufacık bir yelkenli ile Dünya turu yapan insanları aklım almıyor! Bloop sesini dinleyip fotoğraflara baktıktan sonra sen ne hissettin? Bana yaz!

Good City Guides

Biraz ürkütücü gerçeklerden bahsedelim

Dünya’nın en uzak noktası Point Nemo

Geleceği bilebilmek ya da gelecekte olacak şeyleri öngörebilmek tarih boyunca insanlığın en büyük ilgi alanlarından biri oldu. Sümerlerden elimize ulaşan ilk yazılı kaynaklardaki rahiplerin kehanetleri, yıldız hareketlerinin yorumlanması ve farklı fal yöntemleri, gelecekten haber vermek ve insanların da bu doğrultuda adım atmalarını sağlayabilmek için kullanıldı. Sonrasında insanlığın gelişim sürecinde bunu ütopyalar ve o ütopyaları da geleceğe dair distopyalar takip etti. Thomas More, Tommaso Campanela, Jules Verne, George Orwell, Aldous Huxley, U veya Ray Bradbury ustaca örülmüş olay örgüleriyle bize hep geleceğin bir resmini çizdi ve hepsi de birbirinden farklıydı.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Kehanetten ütopyaya</h2>Hikâyemizi Yunanistan'ın Parnasos Dağı'ndan başlatalım. Burada bulunan Delfi Tapınağı, aslında girişte de bahsettiğimiz geleceğe dair merak ve kaygıların Antik Çağ'daki iz düşümünün en önemli ayağıydı. Delfi'de bulunan kâhinler, sadece gelecekten haber veren kişiler değil, aynı zamanda dönemin yöneticilerinin de en önemli danışmanlarıydı çünkü geleceği bilmek her devirde insanların kayıtsız kalamadığı konulardı. Bir veliahtın akıbeti, bir savaşın sonucu ya da alınacak bir kararın yaratacağı sonuçlar Delfi Tapınağı'ndaki bu kâhinlerin hem ilgi hem de görev alanıydı. Geleceği bilmek bu denli önemli bir konuydu.Klasik çağın sona ermesi, Roma ve sonrasında da Akdeniz dünyasının neredeyse tamamında Hristiyanlığın hâkim olmasıyla bu kâhinler, sonraki yüzyıllarda heretik ilan edilmiş cadı ve büyücülerin uğradıkları akıbete maruz kalmışlardı. Avrupa'da durum böyleyken Doğu'da kehanetler ilgi ve değer görmeye devam etti. Yıldızların hareketleri hem Doğu Akdeniz hem de Hindistan'da tıpkı Büyük İskender'in çağındaki gibi ilgi gördü.İnsanların yakın veya uzak gelecekte neler olacağına dair duydukları merak ve bilimsel olarak bunu öğrenmenin bir yolunun bulunmaması, beraberinde çaresizlik ve her şeye rağmen de çözüm arayışlarını getirdi. Geleceği bilmek, gelecekte yaşanacakları önceden kestirebilmek ve hatta daha da fantastik bir biçimde bunları birebir görmek büyük bir arzu nesnesi hâlini geldi.Geleceğe dair kehânetlerde bulunan Delfi Kâhinleri'nin üzerinden binlerce yıl geçmiş olmasına rağmen insanlar aynı tutkuyla geleceklerine dair bir işaret veya bir haber almak için çabalamaya devam etti. Bu durum kaçınılmaz olarak hayatın içindeki siyaset, felsefe ve edebiyata da etki etti. Böylece işin içine kehanetler değil geleceğin nasıl olacağına dair tahminler ve bu tahminlerin iyi ya da kötü bir yarın olarak konumlandırılması öne çıkmaya başladı.<img src="https://images.aposto.com/2021/5/3/1625059755598.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kaynak: Penguin Classics<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ütopyadan distopyaya</h2>15. yüzyılda Britanya adasının en çalkantılı dönemlerine tanıklık eden Thomas More, bu yaşanmışlıkların da izlerini taşıyan ve günümüzde de bir başyapıt olarak kabul edilen Ütopya’yı kaleme almıştı. Her türlü fanatizmden arınmış, hoşgörünün hâkim olduğu bir gelecek tasavvuruyla karşımıza çıkan Thomas More'un bu eseri yazmasında, kuşkusuz içinde yaşadığı terör ortamının etkisi çok büyüktü.&nbsp;Yazar Tommaso Campanella da More’dan yaklaşık yarım asır sonra hapiste geçen 27 yılında&nbsp;Güneş Ülkesi&nbsp;adını taşıyan ve gelecekte insanların bir arada mutluluk içerisinde yaşadıkları bir toplumsal yapı tasarlamıştı. Siyaset, felsefe ve edebiyatın iç içe geçtiği bu metinlerin ardından geleceğe dair öngörüler ve iyi bir gelecek hayali güden sistemler de şekillenmeye başladı. Bugünkü ideolojilerin temellerinin atıldığı bu dönemlerde en büyük motivasyonlardan biri de iyi bir gelecek tesis etmek oldu.&nbsp;Fakat Thomas Hobbes’un da dediği gibi “insan insanın kurdu”ydu&nbsp;ve hiçbir şey vadedildiği gibi iyiye doğru gitmedi. Buna hem sistemler hem de o sistemlerin başındaki yöneticiler neden oldu. Bu sefer karşımıza karamsar bir gelecek tasviriyle distopyalar çıktı.Günümüzde bahsinin geçmediği tek bir gün olmayan George Orwell’in 1984 ve Hayvan Çiftliği&nbsp;isimli romanları, Ray Bradbury ile birlikte yine bu distopik geleceği öngören Aldous Huxley gibi yazarların kitapları yazıldıktan yıllar sonra gerçeğe dönüşmeleri sebebiyle yazarlarını birer "Delfi Kâhini" yapmadı belki ancak ne yazık ki öngörülerini de doğru çıkardı.&nbsp;Geleceğe ya da geçmişe ışınlanmak günün birinde mümkün olabilecek mi bilemiyoruz ancak bu da yıllar sonra bir "internet arkeoloğu"nun geçmişteki insanların geleceğe dair bakışlarına yönelik buluntularından biri olacak.

Jules Verne ile ilgili hikayeler