CHP İstanbul İl Başkanı Canan Kaftancıoğlu’nun, Cumhurbaşkanı Erdoğan’a yönelik sözleri nedeniyle 4 yıl 8 aya kadar hapsinin istendiği davada savcı, beraat talep etti. Tarafların avukatlarının katıldığı duruşma ertelendi.Arka plan: Kaftancıoğlu, 12 Ağustos 2022’de CHP Gençlik Kolları’nın düzenlediği toplantıda "Demokrasi yoluyla bir diktatörü bu ülkeden göndereceğiz" ifadelerini kullanmış, bu ifadeler nedeniyle Kaftancıoğlu hakkında "cumhurbaşkanına hakaret"ten suç duyurusunda bulunulmuş ve soruşturma başlatılmıştı.İddianame: Soruşturmanın ardından hazırlanan iddianamede, Kaftancıoğlu'nun konuşmasında geçen ifadelerin Cumhurbaşkanına yönelik olduğu ve kullanılan ifadelerin "cumhurbaşkanına hakaret" suçunu oluşturduğu değerlendirildi.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kaftancıoğlu'nun ifadesinin eleştiri hakkı ve ifade özgürlüğü kapsamını aştığı ve Cumhurbaşkanının onur, şeref ve saygınlığını zedeleyen nitelikte olduğu değerlendirilen iddianamede, ayrıca sözlerin kamuya açık bir alanda gerçekleşmesi nedeniyle aleniyet unsurunun gerçekleştiği, böylelikle Kaftancıoğlu'nun Cumhurbaşkanı Erdoğan'a yönelik alenen hakaret suçunu işlediği ileri sürüldü.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kaftancıoğlu hakkında, "Cumhurbaşkanına alenen hakaret" suçundan 1 yıl 2 aydan 4 yıl 8 aya kadar hapis cezası istendi.</li></ul>Neler oldu? Canan Kaftancıoğlu duruşmaya katılmadı. Kaftancıoğlu'nun avukatı söz alarak "Müvekkilimiz seçim çalışmaları nedeniyle duruşmaya katılamamıştır. Bu duruşma karar verilmeyecek olursa mazeretli sayılmasını talep ederiz. Bir sonraki duruşmada kendisini hazır edeceğiz" dedi.Mütalaa açıklandı: Savcı, duruşmada esas hakkındaki mütalaasını açıkladı. Kaftancıoğlu'nun yapmış olduğu konuşmadaki söyleminin, Türk Dil Kurumu tarafından kelime anlamı olarak "Bütün siyasi yetkileri kendinde toplamış bulunan kimse" şeklinde tanımlandığını belirtti. Emsal Yargıtay kararlarının da olduğunu belirten savcı, Kaftancıoğlu'nun beraatini istedi.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Şikayetlerinin devam ettiğini, mütalaaya katılmadıklarını belirten Erdoğan'ın avukatı ise savunma yapmak için süre talep etti.</li></ul>Ertelendi: Mahkeme, Kaftancıoğlu'nun mazeretini kabul etti ve hazır bulunduğunda savunmasının alınmasına karar vererek duruşmayı erteledi.

Aposto Gündem

Kaftancıoğlu, "Demokrasi yoluyla bir diktatörü bu ülkeden göndereceğiz" ifadelerini kullandığı için hakkında "cumhurbaşkanına hakaret"ten dava açılmıştı.

Kaftancıoğlu'na beraat talebi

Türk Dil Kurumu sözlüğü şöyle bir tanım sunuyor afet için: çeşitli doğa olaylarının sebep olduğu yıkım. Biraz düşündüğümüz zaman bu ve benzeri tanımların insanı afet karşısında çaresiz ve tamamen güçsüz kabul ettiğini görüyoruz. Gerçekten öyle miyiz peki? İnsanlık, tarihi boyunca afetler karşısında tamamen güçsüz ve çaresiz olma mahkûmiyetine karşı bir adım yol alamadı mı? Akıl, strateji ve bilimle biraz olsun ilerleme sağlayamadı mı? Elbette hayır.Afetin tanımında yer alan o "doğa olaylarının sebep olduğu yıkım" tamamen önlenebilir değil, ama boyutu üzerinde bir miktar da olsa kontrolümüz var. Tarih boyunca seller, hortumlar ve depremler oldu ve insanlık bu doğa olayları hakkında bir hayli bilgi ve tecrübe biriktirdi. İnsan denilen canlının, diğer tüm canlılar gibi, temel motivasyonunun “hayatta kalmak” olduğunu göz önünde bulundurursak afetten korunmak, doğa olaylarının yıkımını azaltmak, hatta en aza indirgemek için bilgi, altyapı, teknoloji ve tecrübeye sahibiz. Türkiye özelinde sorunumuz bu bilgi, altyapı, teknoloji ve tecrübeyi ısrarla kullanmamak. Gerçeklere, bilgiye ve bilime gözlerimizi kapatmak. Bir deve kuşu gibi başımızı kuma gömmek ve yok saymak, en iyisini ummak, tüm işi ve tüm sorumluluğu “kadere” bırakmak. Şimdi sormamız gereken soru şu: bu hâlden nasıl sıyrılırız, nasıl silkiniriz ve “insan canlısına” yakışan “hayatta kalma içgüdüsüyle kendini korumak için doğru olanı yapmak” davranışına nasıl yöneliriz?Önce yukarıdaki, insanın bir aktör olarak varlığını ve gücünü reddeden tanımı bırakıp, onu afet tarifinin merkezine yerleştiren Carr ve Fritz’e bakalım. Carr, afetlerin doğa tarafından değil insan tarafından tanımlandığını söylüyor ve ekliyor: her fırtına, yer sarsıntısı ya da sel felaket değildir. Fritz ise afetin sosyal problemlerin bir parçası olduğunu söylüyor ve bunu söylerken insanın bir aktör olarak bu doğa olaylarının sonucu olan yıkım üzerinde bir çeşit kontrolü, etkisi olduğunu ima ediyor. Davis, Steinberg, Clancey ve daha pek çok yazar ve bilim insanı da doğal afetlerin aslında “doğal” olmadığını belirtiyorlar. Bizim doğa ya da doğal diye nitelendirdiğimiz aslında Endüstri Devrimi sonrası insan tarafından yaratılmış ve sosyal olarak inşa edilmiş. İnsanın ekolojik sisteme müdahalesi ve bu müdahalenin iklim değişikliği gibi sonuçları doğayı ve doğa olaylarını doğal olmaktan çıkarmış. Bu bilim insanları, tsunami ve deprem gibi olayları insan kontrolünün ötesinde fenomenler olarak görmüyorlar. Afetlerin ekonomik, sosyal ve politik ilişkilerle alakalı olduklarını düşünüyor ve bu ilişkilerin doğal olayların sonuçlarını hafiflettiğini ya da kötüleştirdiğini ifade ediyorlar. Tierney ise şöyle söylüyor “risk, zarar ve kaybın kökeninde aslen doğal değil sosyal olaylar yatar.”Steinberg’in daha keskin bir bakış açısı var. O, doğa olaylarından sonra yaratılan felaket retoriğinin dezavantajlı grupları (alt ve orta gelir grupları, kadınlar, göçmenler, LGBTİ+'lar gibi) daha da yalnızlaştırıp ötekileştirdiğini belirtiyor. Yine Steinberg’e göre felaketin faturasını sadece doğaya kesmek, sermayenin fakirlere karşı verdiği savaşta doğa olaylarının “sermayenin tarafında” olmasına yarıyor. Steinberg’in yaklaşımı Naomi Klein tarafından ortaya atılan “felaket kapitalizmi” düşüncesini destekliyor. Felaket kapitalizmi sosyal ya da doğal olayların büyük şirketlerin ve en zenginlerin işine yaradığını ve onlara fayda sağladığını söylüyor. Çok yakında yaşadığımız küresel felaket Covid-19 döneminde dünyanın en zengin 10 kişisinin (yazar burada en zengin 10 erkek demek istiyor çünkü aralarında hiç kadın yok) servetleri iki katına çıktı. Artık felaket kapitalizmine inanabiliriz, değil mi? Şimşekleri kapitalizme ve sisteme yönelten sadece bu bilim insanları değil elbette, çünkü aklın yolu bir. Sosyal bilimler en başta aktif yıkıcı bir aktör olarak tanımladığı afete bakışını zamanla değiştiriyor ve insan merkezli bir perspektifle şu tanımı öneriyor bize: sosyal sistemin makul yaşam koşulları sunmaktaki yetersizliği.Bir kavramı nasıl tanımladığınız ne çok şeyi değiştiriyor, öyle değil mi? Şimdi buradan yola çıkarsak, küresel olarak bir afetin içinde yaşadığımızı kim inkâr edebilir? Dünyanın genelinde manzara: savaşlar, açlık, salgınlar, kitlesel göçler, modern kölelik, iklim değişikliği ve ona bağlı kıtlık ve doğal olaylar, hızla artan gelir eşitsizliği, evsizlik, insan ticareti… Bu size normal ve olması gereken gibi geliyor mu? Makul yaşam koşulu tarifiniz bu mu olurdu? Bizim Türkiye özelinde yaşadığımız büyük afet ayrı, ancak bu afetten önce de herkes bir küresel felaketin içinde yaşıyordu.Az evvel sunduğumuz tanım, iyi tasarlanmış bir sosyal sistemin varlığında doğa olaylarının insanları dağıtıp parçalayamayacağını söylüyor bize. Peki, bu bir ütopya mı? Gerçekten akıllıca tasarladığımız bir sosyal sistem bizi böylesi büyük felaketlerden koruyabilir mi? Tarih bize bunun örneklerini veriyor. Çok şiddetli doğa olaylarında dahi doğru bir planlama ve sağlam bir sosyal sistemle zarar en aza indirgenebilir.Sosyal bilimlerin tarihsel ilerleyişinde afete bakıştaki odağın problem çözmeye ve afetin zararlarını gidermenin ötesinde engellemeye&nbsp;kaydığını görüyoruz. Bununla birlikte afetin anlamı ve kapsamı insanlara, toplumlara, bağlamlara göre ve zaman içinde de değişiyor. Dolayısıyla afet ve sonrasında yaşananlar tek tip, homojen ve doğrusal olaylar değil. Japonya'dan bilim insanı Jigyasu afeti bir yapı olarak görmemiz gerektiğini söylüyor. Böylelikle içerdiği derinliği ve karmaşıklığı daha net anlayabiliriz. Saba Mahmut her toplumun kendisini ve bir afete karşı tepkisini ve onu tecrübe ediş biçimini tanımlayışının benzersiz olduğunu ve birbiri ile karşılaştırılamayacağını ifade ediyor. Dolayısıyla her toplumun afet sonrası yaşantısı ve zorlukları parmak izi gibi benzersiz olabiliyor. Bu da her toplumun kendine has afet yönetimi ve müdahale yöntemleri olması gerektiğini söylüyor.

Jurnal

Sosyal bilimlerde afet

Artık felaket kapitalizmine inanabiliriz, değil mi?

Osmanlı Türkçesinde&nbsp;haydud/haydut&nbsp;( حیدود‎ ) kelimesi, 15-16. yüzyıllardan beri kullanılmaktadır.Türkçe haydut sözcüğünün çağdaş anlamının arkasında Macarca hajdúk vardır.Zaicz Gábor, kendi Macarca&nbsp;etimolojik sözlüğünde hajdúk&nbsp;kelimesinin, “sürücü, sığır çobanı” anlamına gelen Macarca hajtó&nbsp;sözcüğünden <a fr-original-style="" href="https://en.wiktionary.org/wiki/hajd%C3%BA#Hungarian" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">türetildiğini</a> iddia eder.(Not: Macarcada ⟨j⟩ harfi ile yazılan ses Türkçede ⟨y⟩ harfi ile yazılan sese denk gelir.)Ancak TDK dahil diğer kaynaklarda, bir başka köken belirtilmektedir. “Silahlı soygun yapan, yol kesen kimse” olarak tanımladığı haydut kelimesinin kaynağı için Türk Dil Kurumu, Arapça dilini <a fr-original-style="" href="https://sozluk.gov.tr/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">gösterir</a>.Arapça&nbsp;ḥaydūda(t) (&nbsp;حيدودة ) kelimesi, Arapça ḥāda&nbsp;“yoldan çıktı, saptı, ayrıldı, pes etti, bıraktı” anlamlarını içeren fiilin masdar halidir, “yoldan çıkmak, sapmak” anlamlarındadır.Haydut kelimesi “yoldan çıkan kimse, sapkın” olarak Osmanlı Türkçesine&nbsp;geçmiştir. Osmanlı himayesi altındaki topraklarda, başkaldırıları yüzünden Macar direnişçilere, “eşkıya, sapkın” şeklinde hitap edilmiş olabilir.Arapça ḥaydūda(t) kökenli Osmanlı Türkçesi haydud&nbsp;kelimesinin, Macarcaya geçtiğinde, hajtó ile ses benzerliğinden dolayı kökeninin karıştırıldığı düşünülebilir. Hatta bu noktada, sığır ve diğer büyükbaş hayvanlarını silahlanarak koruyan hajtóların, adeta kovboylar gibi güzellenerek, kahramanlaştırılmış olmaları muhtemeldir. Böylece “sapkın” hakareti, benimsenmiş olur. İşin ilginç tarafı, Türkçede bir başka sözcüğün de hajdúk kelimesinden türemiş olmasıdır.Macarca hajdúk&nbsp;kelimesinin diğer dillerde bıraktığı izlere <a fr-original-style="" href="https://www.nisanyansozluk.com/kelime/haydut" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">bakalım</a>: Sırpça/Arnavutça&nbsp;hajduk, Bulgarca&nbsp;haidut/haiduk, İtalyanca&nbsp;aiducco&nbsp;vb.Ya da, önce Almancaya Heiduck olarak geçmiş. Sonrasında Fransızcada haydouk, heiduque, héduque&nbsp;biçimlerine <a fr-original-style="" href="https://www.cnrtl.fr/definition/heiduque" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">evrilen</a> kelime, Fransızca okunuşlarının ardından tekrar Türkçeye gelmiş: hödük&nbsp;olarak. Böylece “yolundan çıkmış” bu kelimenin Türkçede&nbsp;bıraktığı iki varisi görebiliyoruz. Özetle, Macar kovboylar Türklerin gözünde birer hödük sayılırmış.

Kelime Köşesi

Yemek ve Kültür

Tiridin tekrar keşfi yolunda bir durak

Orta Çağ Arap mutfağından günümüze tirit

Duyduğunuz sesin, burnunuza gelen kokunun veya yediğiniz yemeğin sizi içinde bulunduğunuz andan bambaşka bir zamana götürebileceğini biliyor muydunuz? Nostalji olarak tanımladığımız bu duygu <a fr-original-style="" href="https://sozluk.gov.tr" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Türk Dil Kurumu</a> açıklamasıyla “Geçmişte kalan güzelliklere olan özlem duygusu ve bu duygunun baskın bir duruma gelmesi, geçmişseverlik, gündedün.” anlamına geliyor. Büyüklerimizin “Nerede o eski bayramlar?” sözlerinin de kulağımızda çınlamasıyla nostaljiye yeni bir bakış açısı getiriyoruz: “Nerede o eski hamburgerler?”1986 yılında <a fr-original-style="" href="https://www.economist.com/big-mac-index" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">The Economist</a> dergisinin ülkelerin para birimleri seviyelerini karşılaştırmak için geliştirdiği Big Mac Endeksi, Satın Alma Gücü Paritesi (PPP) Teorisi kullanılarak geliştirildi. Bu teori, ülkeler arasındaki fiyat düzeyi farklarını eşitleyerek farklı para birimlerinin satın alma güçlerini eşitleyen bir orana dayanıyor. Ekonomiyi anlamanın eğlenceli yollarından biri olan ham Big Mac Endeksi göz önüne alındığında ülkeler arası alım gücü kıyaslanan ürün Big Mac olarak literatürde yer alıyor. Bu endeks başta sadece McDonalds’ın hamburgerleri üzerinden insanlara ekonomiyi açıklamak üzerine kurulmuş olsa da yıllar içinde küresel olarak standart bir ekonomi terimi olarak hayatımızda yerini aldı.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2023/0/3/1673432408954.png" width="550" height="364" style="width: 100%; max-width: 550px; vertical-align: middle; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.51" fr-original-style="width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">The Economist'in Temmuz 2022 verilerine göre, bir Big Mac Türkiye'de 47₺, ABD'de ise 5.15$ olarak satıldı. USD karşısında Türk Lirası'nın değer kaybı: %48.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Big Mac Endeksi ve nostalji arasındaki bağlantıya gelecek olursak alım gücüne duyulan nostalji günümüz insanının özlemini çektiği kavramlar listesinde ilk sırada yer almak için güçlü bir aday. Gencinden yaşlısına, üreticisinden tüketicisine herkes artan fiyatların etkisiyle eski zamanlara özlem duyuyor. “Bu zamanda üniversite öğrencisi olmak da zor,” diye başlayan cümleler “Canım siz de Big Mac yemeyin, evde bir tencere kuru fasulye var,” diye bir anda şekil değiştiriyor. Buradaki konu kuru fasulye yiyip yememek değil oysaki, yoksa yanına da şöyle güzel bir pilav yaptığımızda tadından yenmez. Hoş kuru fasulyenin kilogramı da kaç lira oldu, hiç oralara girmeyelim. Eğer hamburger sevmeyen biriyseniz, kendi kendinize “Ben zaten hamburger yemiyorum. Ne yapayım Big Mac 100₺ olduysa?” diyorsanız lütfen bir kez daha düşünün. Çünkü bahsettiğimiz ürün, Temmuz 2017’de 10.75₺ üzerinden satışa sunulurken ürünün fiyatı 5 yılda neredeyse 10 kat artış gösteriyor. Yıllar içinde Big Mac fiyatındaki artışa tanık olsak da buradaki önemli nokta para birimleri arasında Türk Lirası’nın alım gücünde düşüş yaşandığını fark edebiliyor olmamız.<img src="https://images.aposto.com/2023/0/3/1673432494551.png" width="550" height="281" style="width: 100%; max-width: 550px; vertical-align: middle; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.96" fr-original-style="width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"> Türkiye'deki alım gücünün yıllar içinde düşmesini açıklayan ham Big Mac Endeksi verileri.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Tüm dünyada büyük ses getiren Big Mac Endeksi, elbette bazı ekonomistler tarafından da birçok eleştiriye maruz kalıyor. Bu eleştirilerin sebebi, ekonomistlerin gelişmemiş ülkelerdeki hamburger fiyatlarının gelişmiş ülkelere göre doğal olarak daha az maliyetli olması gerektiğini savunup ham endeks kullanılan verileri yanıltıcı bulmaları. Çünkü satış fiyatlarını etkileyen iş gücü faktörünü göz önünde bulundurduğumuzda düşük ücretli çalıştıran işçiler sayesinde gelişmemiş ülkelerdeki satış fiyatlarının gelişmiş ülkelere göre daha az maliyetli olduğunu gözlemleyebiliriz.Ham Big Mac Endeksi’nin sınırlandırmalarından dolayı, bu sorunu çözmek için Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) Ayarlı Big Mac Endeksi geliştirilerek daha kapsamlı bir endeks ortaya çıkıyor. Yani bu endeks kullanılarak hesaplanan verilerde Big Mac’in gerçek değeri yerine işçi maliyeti ve kişi başına düşen GSYH* hesaplanarak daha gerçekçi sonuçlar elde ediliyor.<img src="https://images.aposto.com/2023/0/3/1673432537620.png" width="550" height="379" style="width: 100%; max-width: 550px; vertical-align: middle; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.45" fr-original-style="width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"> The Economist'in Temmuz 2022 verilerine göre, bir Big Mac Türkiye'de 2.68$, ABD'de ise 5.15$ olarak satıldı. Bu miktar ABD fiyatlarının %48 altında olsa da kişi başı GYSH farklılıklarını değerlendirdiğimizde bu oran %22.9 olmalıydı. USD karşısında Türk Lirası'nın değer kaybı: %32.6.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Bir dakikalığına da olsa kafanız karıştı değil mi? Şöyle düşünün; Ahmet Ankara’da 5$ kazanıp Big Mac’e 3$ verdiğinde parasının %60’ını kullanıyor. Michael ise New York’ta 15$ kazanıp Big Mac’e 5$ verdiğinde parasının yaklaşık %33.3’ünü harcıyor. Oysaki Ankara’da Big Mac fiyatı New York’takine göre 2$ daha az maliyetli. Bu hesaba göre neden Ham Endeks yerine GYSH Ayarlı Big Mac Endeksi’nin daha tutarlı olduğunu anlayabiliriz.&nbsp;Sizin de canınız Big Mac çekti mi yoksa hâlâ 10 liraya hamburger yediğiniz zamanlara nostalji duyup ekonomik kriz üzerine mi düşünüyorsunuz? Bu devirde ağız tadıyla bir hamburger de yiyemiyoruz canım!*Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GYSH) = Gross Domestic Product (GDP)

20'lik

Alım gücüne duyulan nostalji: “Big Mac Endeksi” nedir?

Nerede o eski hamburgerler?

Parlamento

Bu sayımızda internette, sokakta, televizyonda kısacası hayatımızın her alanında yer alan reklamlara uygulanan kısıtlamaları ve yasaklamaları inceleyeceğiz. 

Yasaklananlar: Reklamlar

(Görsel: İş ve işçi davaları)Etik kavramı Yunanca ethos kökeninden türemiş olup kişilik, karakter anlamlarına gelirken; Türk Dil Kurumu <a fr-original-style="" href="https://sozluk.gov.tr/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">sözlüğünde</a> ise “çeşitli meslek kolları arasında tarafların uyması veya kaçınması gereken davranışlar bütünü” şeklinde tanımlanmaktadır. Etik kökeni ve tanımı birlikte değerlendirildiğinde; davranışın sahibini temsil eden ve bununla beraber uyulması beklenen davranış standartlarını da belirleyen, bazen (yazılı) yasal düzenlemeler ile örtüşen, bazen de yazılı olmayan ancak genel geçer şekilde kabul gören toplumsal kuralları ifade etmektedir. Hayatımızın her alanında yer alan etik perspektifin, işveren açısından uygun çalışan ve çalışan açısından doğru işveren eşleştirilmesinde nerede durduğunu değerlendirmek, sosyal medya hesaplarının aktif kullanımı ile birlikte daha önemli bir hal almıştır.Çalışan adayının sosyal medya hesapları özgeçmişine dahil midir?Çalışan adayları işe başvuru süreçlerinde kendilerine ait kişisel verileri, eğitim ve iş deneyimlerine ilişkin özet bilgileri içeren özgeçmiş metinlerini oluştururken; uygun gördükleri ve kullanılmasına rıza verdikleri ölçüde kendilerini tanıtmaktadırlar. İşveren ve çalışanın karşılaştığı ilk aşama olan bu süreçte, çalışanın açıkça paylaşmadığı birtakım bilgilerin kendisine bilgi verilmeksizin&nbsp;ya da çalışanın onayı aranmaksızın&nbsp;kullanılıyor ve değerlendirmeye alınıyor olması, açıklık ve şeffaflık ilkeleri ile örtüşmeyecektir. Çalışan adayının sosyal medya hesaplarına erişimi kısıtlamadan herkese açık tutuyor ve bu durum verileri koruyan yasal düzenlemelere aykırı olmasa bile; evrensel kabul gören insan hakları boyutuyla birlikte değerlendirildiğinde, olası çıkarımların sosyal medya kimliği şeklinde tanımlanarak ilişkilendirilmesi ve adayın değerlendirilmesine etik ölçüler ile yaklaşılması gerekmektedir.Öyle ki, işe alım değerlendirmelerinde dikkate alınması, insan temel hak ve özgürlüklerine açıkça aykırı şekilde kabul gören yaş, etnik köken, siyasal görüş, medeni durum, cinsel kimlik ve yönelim gibi pek çok bilgiye; adayların sosyal medya hesaplarının incelenmesi ile zahmetsizce erişilebilmektedir. İnsan temel hak ve özgürlüklerinin yanı sıra, kişisel verilerin aidiyetinin, kullanımının ve işlenmesinin yasal olarak düzenlendiği, bu yöndeki ilke ve yasaların tüm toplumsal kesimlerce benimsenerek kültürel açıdan toplumda yer edinmesinin amaçlandığı günümüzde; bu tip sorgulamaların yapılmasının ve söz konusu değerlendirmelere dahil edilmesinin etik kültür ile bağdaşmadığı rahatlıkla söylenebilir.Sosyal medya incelemesi işe alım sürecinden tamamen çıkarılmalı mıdır?Çalışanın özgeçmişine açıkça dahil etmediği bilgiler herkesin erişimine açık olsa bile, şayet çalışanın açık rızası mevcut değilse, ilgili verinin kullanılmaması etik bir ilkedir. Ancak, çalışanın bir organizasyonun en önemli parçası ve işveren, işyeri ile işin elçisi olduğu ve dolayısıyla bazı değerlendirmelerin yapılmasına yönelik ihtiyaç ortadadır. Söz konusu ihtiyacın karşılanması adına, işverenlerin etik ilkelerini yazılı hale getirmeleri ve ilan etmeleri elzemdir. Yine bu ilkelerin, ilgili süreçleri yürütecek insan kaynakları profesyonelleri nezdinde ve hatta tüm organizasyon çapında benimsenmesini sağlayacak bir uyum programı oluşturmaları gerekir. Ayrıca, eğer iş süreçleri bakımından zorunlu ise, yapılacak değerlendirme kriterleri hakkında çalışan adaylarına karşı şeffaf bir yaklaşım sergilenmesi en doğru yöntem olacaktır.Sosyal medya dedektifliğiyle hem çalışan hem de işveren açısından uygun ve doğru çıkarımlar yapılabilir mi?Gerek kişisel gerekse kurumsal içerikli sosyal medya hesaplarının kullanımın faydaları ve beraberinde risklerinin de olduğu hemen herkesin bilgisi dahilindedir. İşverenlerin, çalışan adayı değerlendirmelerinde başvurduğu sosyal medya hesapları; söz konusu adayın da çalışacağı kurum hakkındaki araştırmalarının da kaynağıdır. Sözün özü, sosyal medya dedektifliği&nbsp;hem işveren, hem de çalışan tarafından yapılabilmektedir. Ancak sosyal medyada iletişimin kurallarının formel olmadığı, sohbet mantığına dayandığı, bazı içerik ve bilgilerin ise gerçeği yansıtmadığı unutulmamalıdır. Özel yaşamın gizliliği, kişisel verilerin güvenliği, telif hakları, ticari enformasyonun sınırlarının çizilememesi, yanıltıcı etiketleme, siber saldırı yöntemleri gibi farklı alanlardan çok sayıda olgunun ve düzenlemenin dikkate alınması gerekmektedir. Öyle ki, bu tablo yapılacak çıkarımların ve sonuçların doğru olmayabileceğini de göstermektedir.Sosyal medya kullanım yöntemlerinin çeşitlenmesi ile birlikte kullanım amaçları da şekillenmiştir. Sürekli değişen ve gelişen bu durum, etik sorunları da beraberinde getirmektedir. Etik ihlaller&nbsp;karşısında kullanıcılara, içerik sağlayıcılara&nbsp;ve denetim organlarına&nbsp;önemli sorumluklar düşmektedir. Kısacası, "sosyal medyada paylaşılan hiçbir bilginin gizli olmadığı" göz önüne alınarak ilgili paylaşımlar yapılmalı ve fakat bu bilgilerin paylaşılmış olmasının, “söz konusu bilginin kullanımını etik hale getirdiği” peşinen kabul edilmemelidir.

Çalışan adayının sosyal medya hesapları özgeçmişine dahil midir yoksa sosyal medya incelemesi işe alım sürecinden tamamen çıkarılmalı mıdır?

Çalışanın sosyal medya kimliği ve etik ilkeler

<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Umay Çeviker de kim?&nbsp;</h3>Birkaç söz öbeğiyle başlayalım, sonra sağdan sağdan ilerleyeceğiz. Şarap tutkunu mimar, unutulmuş üzümler, Geoffrey Roberts ödülü, Wine Atlas, Yaban Projesi.Ve kâşif.Ben kâşif diyeceğim kendisine; o ise bunu okurken "Biraz abartı olmamış mı bu kelime Selin?” diyecek sanki. Bana sorarsan kâşif kelimesinin anlamını birebir yansıtan, yaşayan ve sağa sola bulaştıran bir şarap tutkunu kendisi.Türk Dil Kurumu der ki:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(41, 174, 125); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(41, 174, 125); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">kâşifisim, eskimiş, (kâ:şif), Arapça kāşifVar olan ancak bilinmeyen bir şeyi bulan, ortaya çıkaran kimse, bulucu.</blockquote>Kadehinden bilgi fışkırıyor, kelimeler yerinde duramıyor. Türk şarapçılığı ve Türkiye’deki eski bağlar hakkında pek çok yayını var. Bunun yanında literatürde pek önemli yerleri olan Jancis Robinson ve Hugh Johnson’ın kaleme aldığı “The World Atlas of Wine”, Jancis Robinson, Julia Harding ve José Vouillamoz’un eseri “Wine Grapes” ve Jancis Robinson’un “The Oxford Companion to Wine” kitaplarına Türkiye ve Türk üzüm çeşitleri hakkında katkıda bulunmuş. Öylesine karalıyor anlayacağın.Geçen sayıda Sabiha Hanım için tabiri caizse natürel şarap ile kafayı bozmuş demiştik; Umay için ise unutulmuş üzümler ile kafayı bozmuş diyeceğim. Çalıştığı üzümler ya bir üretici tarafından çalışılıyor ya da zaten çalışılmış üzümler. Bu yüzden çalışmalarına keşif demiyor; tekrar hatırlanmasına katkıda bulunmak&nbsp;diyor. Ama ben dedim bir kere, geri dönmüyorum!Yukarıdaki söz öbeklerinden Geoffrey Roberts ödülü&nbsp;belki de Umay denildiğinde akla gelen ilk üç kelime. Çünkü Umay 2015 yılında gelişmekte olan şarap bölgelerine destek veren “The Vintners’ Company” himayesindeki Geoffrey Roberts ödülüne layık görüldü. Projenin amacı kaybolmaya yüz tutmuş bağları, üzüm türlerini ve bölgeleri açığa çıkarmak. Bugün burada biraz da bundan bahsedeceğiz zaten; unutulmuş bağlar, Yaban Projesi ve üzümlerden üzüm beğendiğim Patkara.<img src="https://images.aposto.com/2022/5/3/1655930532964.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="6.00" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/umayceviker/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Umay</a> ile zamanda ufak bir yolculuğa çıkıyoruz. Zira yol yine uzun, kaybolmak yine serbest.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Bir Adım Geri</h3>Rekolte 1971, bölge Ankara. İlkokul döneminde Çorum’un İskilip ilçesinde yaşamış, lisede Ted Ankara Koleji için Ankara’ya dönüş yapmış. Mesleği mimarlık. Duygu ile evli, Derin isimli bir oğlu var.“Şarap nereden düştü aklına, damağına?” dediğimde meşe aroması belirdi burunlarda. 1998’de Duygu ile Londra’ya gitmişler. Bir restoranda bir Avustralya Shiraz’ı içmişler. Meşe aroması çarpmış burnunu, o etkiyi unutamamış. Aklına da burnuna da şarap meşe ile düşmüş. Sonra bir etiketin uyandırdığı merak tetiklemiş ilgisini. Üzüm merakı. “Eskiden şarapların içinde hangi üzümler olduğu belirtilmezdi”&nbsp;diyor Umay. İçinde hangi üzümün olduğunu bildiğimiz ilk şarap Kalecik Karası. Kavaklıdere’nin Kalecik Karası. Umay’ın şarap ilgisini tetikleyen de işte bu etikette ilk defa belirtilen üzüm olmuş. Sonra gelsin kitap hatmetmeler, not tutmalar, tadımlar... Daha sonra da 2004’de Yunus Emre Kocabaşoğlu ile başlayan, WSET programı ile devam eden uzun bir eğitim süreci.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Dönüm Noktası</h3>Sene 2009, Jancis Robinson Türkiye’de. Bir yemekte sohbet etmeye başlamışlar, sorular cevaplar havada uçuşuyor. O dönemde Umay Gürcistan’a çok gidip geliyormuş. Bölgeye ait yayımlanmış hiç makale yokmuş. Ve Umay bölge hakkında bir yazı yazma fikrini atmış ortaya. Jancis Robinson’dan 5 dakika sonra gelen cevap: “Evet, çok sevinirim”. Sonra başlıyor Umay’ın araştırmaları ve çalışmaları, Kakheti seyahatleri, üreticiler ile iletişimleri. Sonra makale yayımlanıyor. Bu Umay’ın şarap yolculuğunda bir dönüm noktası olmuş. Bu makale ile başlayan yayın yolculuğu hâlâ devam ediyor.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Bir Adım İleri</h3>Sene 2015, Geoffrey Roberts ödülü. Bir proje gelişiyor, amacı kaybolmaya yüz tutmuş bağları, üzüm türlerini ve bölgeleri açığa çıkarmak. Umay bu proje ile gelişmekte olan şarap bölgelerine destek veren “The Vintners’ Company” himayesindeki Geoffrey Roberts ödülüne layık görülüyor. Ve başlıyor bağda çalışmalar, keşif... Unutulmuş üzümler birer birer ortaya çıkmaya başlıyor. Önce Urla Şarapçılık ile çalıştıkları Discover serisi çıkıyor, şimdi de Yaban Projesi.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ya Sonra?</h3>Peki nedir bu mesele? Neden bu uğraş? Bu soruların Türkiye için cevabı aşağıda, bu büyük dramada. Ben susuyorum, rakamlar konuşsun.<img src="https://images.aposto.com/2022/5/3/1655930874561.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.81" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><img src="https://images.aposto.com/2022/5/3/1655931529159.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="3.02" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><img src="https://images.aposto.com/2022/5/3/1655931541322.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.81" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Evet, mesele bu.Biz Türkiye’deki bağların sadece %3'ü kadar bir kısmını şarap yapımında kullanıyoruz, kalan kısmı başka şekilde değerlendiriliyor. Yani üzümün hâlleri: pekmez, sirke, kuru üzüm, sofralık üzüm. Bu sayede ne koruduysak koruyabilmişiz. Hikâyenin başlangıcı da burası zaten; üzümün hâlleri.“Bağların şarap üretimi için kullanım oranlarına baktığımızda dünya ortalaması %57 mesela; Türkiye %3, Fransa %99, Almanya %99. Türkiye’de ürettiğimiz üzümün çok küçük bir kısmını şarap için kullanıyoruz. Fransa’da ve Almanya’da üzümün şarap yapımı dışında başka bir kullanımı düşünülemiyor. Sen Fransa’da pazarda bir üzüm görüyorsan onu muhtemelen başka bir yerden alıyordur. Kendi üzümlerini şarap için yetiştiriyorlar” diyor Umay.Ve umut vererek devam ediyor: “Ama bu potansiyeli de gösteriyor. Türkiye’de büyük bir bölümü Sultaniye olsa da, şarap yapımında kullanılabilecek bir çok çeşit var. Örneğin Xalta Şarapçılık ve Mehmet Fırat Doğan. 170 bin ton Antep Karası (Horoz Karası) ve Hatun Parmağı üretiyorlar. Ve şaraphanelerini inşa ediyorlar, şarap yapacaklar.”<img src="https://images.aposto.com/2022/5/3/1655932120663.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="2.01" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">İllüstrasyon: <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/estersaba.design/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Ester Saba</a>“Potansiyelimiz var çünkü üzümün ehlileştirilmesinin başladığı coğrafyadayız. Fakat nüfus mübadelesi ile hafızamızı kaybettik. Türk şarapçılığının kaderinin değiştiği tarih bu; nüfus mübadelesi. Bağları, bağlara bakan insanları, şarap yapım tekniklerini, gelenekleri, kültürü, üzüm yetiştiriciliğini, birçok türü kaybetmişiz. Bunun tekrar geri gelmesi kolay değil. Bu yüzden her şeyi yeniden öğrenmek ve tanımak durumundayız. Ne mutlu ki bazı geleneklerimiz baki. Bazı köylerde hâlâ kendi tüketimleri için üzüm yetiştiriliyor, veya zaten pekmez yapılıyor. Bu bağları yeniden hayata katmak mümkün. İş birliği ile, üreticilerin birbirleri ile konuşması, fikir alışverişi ile olabilecek bir şey bu. Niyet var, ama çok başındayız ve uzun bir yolumuz var.”

Veraison

Öyle Kuru Kuru Üzüm Yok

Kendimize bir soralım. Kaçımız, ben kırılgan bir insanım, kırılganlıklarım var, kırılgan olmayı önemsiyorum, kırılganlıklarımdan besleniyorum…Ya da benzeri bir cümle kurmuşuzdur hayatımızda? Hatta ne demektir kırılganlık her birimiz için?Türk Dil Kurumu, kırılgan olma hali için, “kolay ve çabuk kırılan”, “kolay ve çabuk gücenen” gibi tanımlamalar kullanıyor, ki aslında bunlar, kırılganlığı tanımlamak için oldukça yetersiz. Belki de dilimizde bu anlamda tam manasıyla bir tanım bile yok. İngilzce’de “Vulnerability” olarak geçen kırılganlık hali, Oxford Sözlüğü’nde “güçsüz olma hali; fiziken ve duygusal olarak çabuk incinebilme” olarak tanımlanmış. Eh, “incinebilirlik” girdi en azından işin içine, belki işimizi biraz daha kolaylaştırır.Yıllarını bu konuyu (ve bunun yanında utanç, cesaret, korku gibi konuları) araştırmaya adamış kişilerden biri olan Brené Brown, “Daring Greatly” adlı kitabında (bu kitap kendisinin Türkçe’ye çevrilen kitaplarından biri değil) kırılganlığı "belirsizlik, risk ve duygusal anlamda maruz kalma" olarak tanımlıyor. Bu anlamda kırılganlık, rahatlık alanımızdan çıktığımızda veya bizi kontrolü gevşetmeye zorlayan bir şey yaptığımızda hissettiğimiz kararsız ve belki de nahoş olarak nitelendirebileceğimiz bir duygu.Zaman içindeki okumalarımdan, çalışmalarımdan sonra benim “kırılganlık” için içimden geçen hal, “incinebilirliğimin görünür hale gelebilmesi” derdim belki de. Hassas olduğum konuların, zorlandığım duyguların, içinden geçmeye çalıştığım acıların ve zorlu hallerin görülebilmesi, duyulabilmesi. Ve bununla tamam olabilmek. Çünkü kendime aynada baktığımda ilk gördüğüm şey fiziken ve manen güçlü bir insan olsa da, insan olmanın getirilerinden biri olarak “hassas” olabilme ve hissedebilen bir varlık olduğum için de “hislerimi açık etme” ihtiyacı en temelde duruyor her zaman. İşte bu en temelde duran hassasiyetlerimizi bastırmaya ve saklamaya kalktığımızda, dışarıya sunduklarımız korku, panik ve öfke ya da benzeri başka zorlayıcı duygular olabiliyor.Birçok başka kültürde de olduğu gibi, içinde yaşadığımız kültürde öncelikle erkekliğin, sonrasında insanlığın tanımı, güçlü olmak, güçsüz yönlerini ustaca saklamak, “açık vermemek” üzerine kuruluyor. Günün sonunda “büyük balık küçük balığı yer” değil mi? Bu gibi atasözleriyle de iyice yerleşen "güçlü ol" algısında, hep büyük bir balık olmak için savaşmalı belki de. Küçükken bu ve bunun gibi kim bilir neler neler minicik zihnimize gelip yerleşiyor ve büyüyüp aslında daha geniş bir kap olup, kapsayıcı hale gelerek, her türlü deneyime alan açacağımıza; görünüşü büyük ama içi sıkışık ve daralmış, o sıkışıklığa sığmasını istemediğimiz her türlü olumsuzluğu dışarıya yönelten insanlar olup çıkıveriyoruz.İşte yeniden geniş bir kap olmanın yolu, önce insan olduğumuzu, hissedebiliyor olduğumuzu tekrar hatırlamak, sonra da bu kapta yer alan her şeyi mercek altına almaktan geçiyor diye düşünüyorum. Kırılganlık da bunlardan bir tanesi. Ancak bu noktada, yine Brené Brown’ın altını çizdiği önemli bir noktayı hatırlatmak istiyorum. Kırılganlık dediğimiz şey, her şeyimizi ulu orta açık etmek değildir. Bunun bazen böyle algılandığını fark ediyorum. Özellikle sosyal medyada, kırılganlığını en çok ortaya koyma müsabakası başlamış gibi hissettiğim zamanlar oluyor. Brené Brown, o komik uslubuyla diyor ki; bikini ağdanızı sosyal medyada paylaşmak kırılganlık değildir. İletişim çok önemli evet, ve doğal olarak kırılganlık da ilişkiler içinde var olur. Paylaşımla var olur. Ancak “Güven, kırılganlıktan önce gelir.” Birilerine güveniriz ve sonra onlarla kırılganlıklarımızı paylaşırız. Zamanla kırılganlık ve güven üst üste biner. Zamanla inşa ederiz. Hikayelerimizi, dinlemeyi hakeden kişilerle, o güveni kurduğumuz kişilerle paylaşırız. Yani aslında hikayemizi dinlemek bir ayrıcalıktır.&nbsp;Öylesine paylaşmak değildir kırılganlık. Sınırları olmayan bir kırılganlık, kırılganlık değildir.Bunu bilmek ve anlamaya çalışmak, belki sizin de konuya bakış açınıza bir katkı sunabilir. Yani eğer bugün, başka insanların hayatlarına bakıp, ben neden kendimi Instagram’da, Facebook’ta bu kadar rahat açık edemiyorum, demek ki ben kırılganlıklarımla barışık değilim, kendime bu anlamda güvenmiyorum gibi bir sonuca varıyorsanız, bilin ki bu gerçek bir düşünce değil. Sosyal medyada gördüklerimize ilişkin bir çok düşüncenin gerçek olmadığı gibi.Kadınlar olarak, bu gibi konularla çalışmamız daha olası ve bunu da her türlü manevi ve kişisel gelişim alanında görebiliyoruz. Bu bence sevinilecek bir durum çünkü kadınların kendini ilerletmesi, gelecek nesillerde cinsiyetten bağımsız olarak çok daha sağ duyulu nesillerin yetişmesine de destek olacaktır. &nbsp;Son olarak yine Brené Brown’un, araştırmaları sırasında kalpten yaşayan kadınların ne için uğraştıkları&nbsp;ve neleri hayatlarından çıkartmaya çalıştıklarına ilişkin listesini paylaşmak istiyorum:Neleri Hayatından Çıkarmaya Çalışıyorlar:<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kendilerini ve çevrelerindekileri yargılamak</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Mükemmeliyetçilik</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Sürekli kendini başkaları ile kıyaslamak</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Çok az eğlenmek</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Çok fazla çalışmak</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Korkularla hareket etmek</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kırılganlığını gizlemek</li></ul>Ne için uğraş veriyorlar:&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yaratıcılık</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kahkaha</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neşe</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Özüne uygun davranma</li></ul>Dilerim her birimiz için kendi hassasiyetlerimizi, incinebilirliklerimizi görme imkanı ve bunları güven içinde paylaşma imkanı doğsun. Dilerim kabuklarımız kırılsın, kabımız genişlesin.

İçimdeki Dünya

Kırılganlığı kendi içimizde bir anlasak, belki de her şey kolaylaşacak. 

Kırılganlıklarım Var Benden Öte

<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kalkınma amacıyla genç cumhuriyetin atacağı adımlar, 1923’te İzmir’deki ilk İktisat Kongresi’nde belirlendi. Kongrede; sanayinin teşviki, sanayi fuarları açılması, sanayi bankası kurulması, sanayi için teknik eleman yetiştirilmesi ve mühendislere Avrupa’da ihtisas yaptırılmasına karar verildi. Devlet kaynakları kullanılarak ilköğretim zorunlu ve parasız hale getirildi. Her yaştan kişiye okuma-yazma öğretmek amacıyla “Millet Mektepleri” açılmıştır.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"> <img src="https://images.aposto.com/2021/10/3/1636503234945.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"> Cumhuriyet'in sanayi - teknoloji yatırımları planlandı ve hayata geçirildi.<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 0px; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Cumhuriyetin ilk şeker fabrikasının temeli 1923’te Uşak’ta atıldı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Zonguldak Yüksek Maden ve Sanayi Mühendis Mektebi 1924’te kuruldu.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">1925’te “İstikbal göklerdedir” diyerek Türk Hava Kurumu’nun kurulmasını sağladı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">&nbsp;1925’te Kayseri Uçak Fabrikası üretime başladı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">1932’de Türk Dil Kurumu açıldı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">1926’da Ankara Çimento ve Isparta Halı fabrikaları &nbsp;kuruldu.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">1927’de Sanayi ve Maden Bankası açıldı.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">1930’da İstanbul Glikoz ve Nişasta Fabrikası &nbsp;kuruldu.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">1933’te Ziraat alanında bilimsel çalışmalar ve gelişmeler yapmak üzere Ankara Yüksek Ziraat Enstitüsü kuruldu.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">1935’te Yer altı kaynaklarının araştırılması için Etibank ve Maden Tetkik Arama Enstitüsü (MTA) kuruldu.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">1935’te Ankara Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi açıldı. </li></ul></li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"> <img src="https://images.aposto.com/2021/10/3/1636503495605.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"> 1934-1939 yıllarında Birinci Beş Yıllık Plan hazırlanıp uygulandı. Tüm sermayenin sanayi yatırımında kullanılması ve devletin sanayide öncü olması kararlaştırıldı. Planda; tekstil, madencilik, seramik, selüloz ve kimya sanayi kollarında yatırım yapılması öngörüldü. Kongrenin ardından; Kırıkkale Askeri Çelik Fabrikası 1932’de, Sümerbank ise 1933’te kuruldu. Sümerbank; çok sayıda fabrikayı devreye aldı, 1939’da Kamu İktisadi Kuruluşu oldu ve sanayileşmeye öncülük etti. Enerji santrallerinin devreye alınması görevi, 1935’te kurulan Elektrik İşleri Etüt İdaresi’ne verildi. Karabük Demir Çelik tesisinin temeli 1937’de atıldı. </li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"> <img src="https://images.aposto.com/2021/10/3/1636503279563.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"> Ülkemizin Cumhurreis'i Mustafa Kemal Atatürk sınavla seçilen, birbirinden başarılı 11 öğrenciyi kendilerini geliştirmeleri ve ardından yurda dönüp öğrendikleriyle memlekete ışık tutmak üzere Avrupa'ya eğitim almaya gönderdi ve onlara yola çıkmadan önce şu notu iletti: "Sizi birer kıvılcım olarak gönderiyorum; alevler olarak geri dönmelisiniz!” </li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Avrupa'ya eğitim almaya gönderilip, dönen gençler harika işlere imza atıyor. İşte bazı örnekler: <ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 0px; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Vildan Aşir Savaşır Vildan Aşir Savaşır, yurtdışına gönderilen ilk öğrencilerden biridir. İsveç’te spor ve atletizm eğitimi alan Vildan, hayatının bir döneminde Atletizm Federasyonu başkanlığı yapmış, daha sonra da Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi Başkanı olmuştur.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Şahap Kocatopçu Dönemin 24, 25 ve 44. Hükümetlerinde Sanayi Bakanı olarak görev alan Şahap Kocatopçu Belçika ve ABD’de eğitim görmüş, özellikle seramik ve cam konusunda doktorasının bulunması sebebiyle Türkiye Şişe Cam Fabrikaları A.Ş. genel müdürlüğü, İstanbul Sanayi Odası meclis başkanvekilliği, TÜSİAD ve TİSK başkanlığı görevlerinde bulundu.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Jale İnan Türkiye’nin ilk kadın arkeoloğu olan Jale İnan, Perge ve Side antik kentleri için yoğun çalışmalar yapmıştır. Aynı zamanda tarihi eser kaçakçılığına karşı da önemli bir duruş sergilemiş, sembol bir isim haline gelmiştir.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ekrem Akurgal Berlin Üniversite’sinde arkeoloji okuyan Ekrem Akurgal, ülkemizde yapılan birçok önemli antik kazıda yer almış. Eski Yunan ve Anadolu Uygarlıkları üzerine çeşitli dillerde sayısız eser yayınlamıştır. Birçok ülke tarafından ödüller alan arkeolog, ölümüne kadar “Bayraklı-Eski İzmir” çalışmalarını sürdürmüştür. Daha pek isim var ancak ülkemizin ilk teknik üniversitesi olan İTÜ'nün unutulmaz rektörü, Mustafa İnan, dünyaca ünlü matematikçimiz Cahit Arf ayrıca çağdaş Türk müziğine katkıları asla unutulmayacak olan İdil Biret ve Suna Kan'ı anmak ve tüm bu değerli isimler gibi ülkemizin ilimde, fende, teknolojide, sanatta, sporda ve daha pek çok alanda gelişmesine büyük emek vermiş, memleketi alevleriyle aydınlatmış herkese sonsuz teşekkür ederiz. </li></ul></li></ul>Ve tabii ki bizlere tüm bu değerleri sunan, emanet eden ulu önder Mustafa Kemal Atatürk'ü, ölümünün 83. yıldönümünde minnetle, sevgiyle, saygıyla ve özlemle anıyoruz. Bize bıraktığın her şey için çok teşekkür ederiz. <img src="https://images.aposto.com/2021/10/2/1636502143176.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">

Türk Dil Kurumu ile ilgili hikayeler