Nedir? Calais'in güneyinde bir Japon orman banyosu konsepti. Bu konsept, son birkaç yıldır Avrupalılar tarafından günlük hayatın taleplerinden uzaklaşıp doğaya dönmenin bir yolu olarak benimseniyor.Nerede? Calais, Fransa.Bi' örnek: <a fr-original-style="" href="https://www.baindeforet-hardelot.fr/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Bain de Forêt</a>, Calais'nin güneyinde arabayla sadece 45 dakika uzaklıktaki Hardelot-Plage'nin yüksek çamları arasında yer alan bir çift akıllı kabin. Her kulübenin kendi küçük ahşap çardağının altında İskandinav mimarisine sahip banyolar var.Otelde ve çevresinde: Uyandığında yatağının üzerindeki cam tavan pencereden ağaçlara bakmak istersen buraya mutlaka en az bir kere gitmelisin. Kahvaltısı; otelin sahibi Isabelle tarafından bir sepet içinde getirilen hamur işleri, ekmek, yoğurt ve meyvelerden oluşuyor. Ayrıca otelin bir diğer ortağı Guillaume'un tesis içindeki kulübesinden bisiklet kiralayabilir ve 1900'lerin başından beri İngilizlerin gözde sığınaklarından biri olmuş ve çoğu ikinci dünya savaşı sırasında zarar görmüş villaları görebilir ya da ağaçların arasında, sahile inen geniş bulvarları keşfedebilirsin.Neden gitmeli? Chateau d'Hardelot’a, 13. yüzyıldan kalma şatonun hâlâ ayakta kalan duvarlarını ve içindeki küratörlüğünü 1000 Years of Annoying the French kitabının yazarı Stephen Clarke yaptığı daimi sergiyi görmeye gidebilirsin. İngiltere'de yaşayan mimar Andrew Todd tarafından tasarlanan bahçedeki dairesel tiyatro ise mutlaka ziyaret edilmesi gerekenlerden. Yapılabilecek daha birçok şey olsa da şimdilik ve son olarak; Avrupa'nın en büyük akvaryumu Nausicaá'ya gidebilir, yaklaşık 60.000 canlıyla tanışıp ahbap olabilirsin.&nbsp;

Aposto Seyahat

Tavanı cam kabinler, orman kokusu içindeki bisiklet rotları ve çok daha fazlası.

Çam ağaçları arasında geçici bir yaşam alanı 

Her yaz, gökyüzünü dumanların kapladığı haberleri, alevlerin doluştuğu ormanları çaresizce yardım bekleyen hayvanları görüyoruz. Elbette insan ihmalinin, kasıtlı kundaklamanın ve tabii ki sıcak hava dalgalarının bu durumu tetiklediği doğru. Yine de bu hikâyenin perde arkasındaki esas sorumlu iklim krizi.Gidişatı hatırlayalım: Orman yangınları, genellikle sıcak, kuru hava koşullarının ve uzun süreli kuraklık dönemlerinin yoğun olduğu dönemlerde daha sık meydana geliyor. Sıcak hava, bitki örtüsünü kurutarak, yangınların daha kolay başlamasını ve yayılmasını sağlıyor. Ayrıca, yüksek sıcaklık ve düşük nem oranı, orman yangınlarının şiddetini ve yayılma hızını artırıyor.Mesela 2023 Temmuz ve Ağustos aylarında Türkiye<a fr-original-style="" href="https://medyascope.tv/author/firatfistik/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">’</a>nin çeşitli bölgelerindeki sıcaklık değerleri tarihlerindeki en yüksek seviyelere çıktı. Uluslararası arenaya yansıyışı, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri António Guterres<a fr-original-style="" href="https://medyascope.tv/author/firatfistik/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">’</a>in yaptığı "Bu verilerin iklim krizinin kontrol dışına çıktığını yeterince gösteriyor." ifadesiyle de somutlanmıştı.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yakın geçmişte orman yangınları</h2>Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (UNFCCC), 1970-2008 yılları arasında Türkiye’nin güneşten gelen enerjiyi en hızlı artıran 10 ülke arasında olduğunu belirtiyor. Bu enerji artışı, daha yüksek sıcaklıklar ve daha fazla kuraklık anlamına geliyor. Diğer bir deyişle, orman yangınları için bölgede oldukça uygun bir ortam var.Orman Genel Müdürlüğü’nün verilerine göre, son 10 yılda yıllık ortalama 2.200 orman yangını yaşandı. 2020’de yangın sayısı 2.763’e yükseldi ve bu yangınlarda 16.800 hektar alan yandı. Bu, önceki yıllara kıyasla bir artış olarak seyrediyor ve maalesef iklim krizinin yıkıcı etkilerinin direkt bir göstergesi. <a fr-original-style="" href="https://www.wwf.org.tr/?11960/Akdeniz-Bolgesindeki-Buyuk-Orman-Yarginlarinin-Ekolojik-ve-Sosyo-Ekonomik-Etkileri" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Akdeniz bölgesi</a>nde 1980’lerden bu yana orman yangınlarının sayısı ve şiddeti önemli ölçüde arttığı açıkça görülüyor. Sonuçta 1970’lerde yıllık ortalama 400 orman yangını çıkarken bu sayı 2000’lerde 4.000’in üzerine çıktı.<img src="https://images.aposto.com/2023/7/5/1691160273412.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="2.00" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kaynak: WWF Türkiye<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom-style: none; clear: both; -webkit-user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Dünyada durum ne?: ABD’de, 1980’lerden bu yana büyük ölçekli orman yangınlarının sayısının her on yılda iki katına çıktığı belirtiliyor. Aynı zamanda, yangın mevsimi, geçtiğimiz 50 yılda 78 gün daha uzadı ve bu durumun devam etmesi de bekleniyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yangın mevsimi: En sıcak günlerin etkisi</h2>Sıcaklık artışları devam ederse—şu anki verilere göre edecek gibi görünüyor—gelecekteki yazlarımızın, bugün yaşadığımızdan çok daha sıcak olması muhtemel. Bu da daha fazla orman yangını anlamına geliyor. Zira yılın en sıcak günlerinin sıcaklık ortalamaları belirgin bir şekilde arttıkça iklim bilimciler, bu iki eğilim arasındaki ilişkiyi belgeleyerek "Biri diğerini tetikliyor olabilir." dediler.&nbsp;Mesela sıcaklık yükseldikçe ormanlar daha kuru hâle geliyor. Bu da yangınların daha kolay başlamasına ve yayılmasına yol açıyor. Örneğin, Avustralya’nın 2019-2020 yazındaki <a fr-original-style="" href="https://www.theguardian.com/australia-news/2023/may/11/black-summer-bushfires-may-have-caused-rare-triple-dip-la-nina-study-suggests" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">orman yangınları</a> bunun örneklerinden biri. Sıcaklık rekorlarının kırıldığı bu dönemde yangınlar tüm ülkeyi etkisi altına alıp milyonlarca hektarlık alanı kül etmişti. Ayrıca, bu yangınlar sonucunda atmosfere yaklaşık 400 milyon ton karbondioksit salınmıştı. Ki bu miktar, Avustralya’nın yıllık karbon emisyonunun yaklaşık %80’ine denk geliyor.ABD’nin batı kıyısındaki Kaliforniya, Oregon ve Washington eyaletlerinde 2022 yazında yüksek sıcaklık rekorları kırılmıştı. Bu eyaletler aynı zamanda büyük ölçekli orman yangınlarına da sahne olmuştu. Zira yangınlar, genellikle sıcak ve kuru hava koşullarının ve yoğun rüzgârların birleşimi sonucu ortaya çıkıyordu.2021 yazında Yunanistan’da sıcak hava dalgaları ve uzun süreli kuraklık nedeniyle çeşitli bölgelerinde büyük orman yangınları yaşanmıştı. Özellikle Attika ve Peloponez bölgeleri ciddi şekilde etkilenmişti. Sonuçlarına göre yangılar, ormanları, yerleşim yerlerini ve tarım arazilerini yok ederek büyük çevresel ve ekonomik zarara yol açıyordu.<img src="https://images.aposto.com/2023/7/5/1691160131923.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.51" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Fotoğraf: Angelos Tzortzinis, AFP Kaynak: Getty Images<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom-style: none; clear: both; -webkit-user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Tespit ortada: Neler yapılabilir?</h2>Geleneksel çözüm önerilerimizi bir kez daha hatırlatmamız gerekiyor: İklim krizini yavaşlatmak için sürdürülebilirlik uygulamalarını genişletmeli, yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanmayı yaygınlaştırmalı ve karbon salımlarını azaltmalıyız.&nbsp;Orman yangınlarına karşı farkındalığın, özellikle de yangın riski yüksek bölgelerde yaşayan insanlar arasında arttırılması çok değerli. Ormanların düzenli bakımı ve temizliği de yangınları önleme stratejisinin önemli bir parçası. Özellikle kurumuş veya ölü bitkilerin alandan uzaklaştırılması ve ağaçların belirli bir mesafeyle dikilmesi bu yolda yardımcı olabilir.Gelişmiş erken uyarı ve hava izleme sistemleri, yangınların hızlı bir şekilde tespit edilmesine ve böylece hızlı bir tepki geliştirilebilmesine destek hâle gelebilir. Ormanların sürdürülebilir bir şekilde idare edilmesi ve çevre koruma öncelikli kalkınma politikalarının benimsenmesi de bir başka madde olarak geçebilir. Bu, mesela, aşırı ağaç kesimini engelleme ve ormanların doğal yangın dayanıklılığını muhafaza etme ihtiyacını içeriyor.Sonuç olarak iklim değişikliği, dünya genelinde daha yüksek sıcaklık ve daha az nem gibi koşullara yol açarak, yangınların sıklığını ve yoğunluğunu artırıyor. Bu yüzden, paydaşlarla sürdürülen iklim krizine karşı mücadele, orman yangınlarının daha da yaygınlaşmasını önlemek için hayati öneme sahip.

Angst

Gerçek suçlu hâlâ iklim krizinin yıkıcı etkileri.

Daha az duman, daha çok yeşillik: Yangın mevsimi

• Antalya'nın&nbsp;Kemer ilçesinde Pazartesi akşamı çıkan orman yangını hâlâ söndürülemedi. Şu ana kadar yanan alanın 180 hektarı geçtiği belirtildi.

Aposto Gündem

Merhaba Dünya Ahalisi, bu hafta “Arkadaşım Dünya” köşesinde sizlere, “çocuklar ormana gider çünkü…” diyorum, çünkü çocukların ormana gitmek için çok sebebi var. Doğayla sıkı bir dost olan eşlikçi ya da rehberle bu macera bir çocuğun doğayla ömrü boyunca kurduğu ilişkiyi çok daha anlamlı kılabiliyor. Bahar kapıda, hayat doğada daha sahiciyken sözü <a fr-original-style="" href="http://naturpirat/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Eda Çizioğlu</a>’na bırakıyorum:NaturPirat nasıl doğdu? Eda Çizioğlu nasıl bir doğa korsanıdır?NaturPirat İstanbul’da çocukların uzun süreli kapalı alanlarda olmasından rahatsız olan iki annenin çocuk parkında tanışıp arkadaş olmasının ardından doğdu. Yıl 2012’ydi. Açık havada olmanın önemi bugünkü kadar sık dile getirilmiyordu, biz de o zamanki ortağım Gitte ile birlikte çocukların şehir merkezinde doğa ile iç içe olabileceği, tabiata ulaşmak için uzun saatler trafikte kalmayacakları bir model üzerine düşünmeye başladık, NaturPirat yıllar içerisinde gelişti, evrildi ve bugünkü şekline ulaştı.&nbsp;Eda hayatının ilk yıllarını bir çitlembik ağacının dalları ve İstanbul Boğazı’nın serin sularında geçirmiş, büyük bir şehirde bile doğanın ne kadar zengin olduğunu keşfederek büyümüştür. Tabiata, çocuklara, neşeye ve edebiyata inanır. Meşeleri ve ibibikleri diğerlerinden bir parça daha fazla sever. Gerçek bir korsan olarak hep keşiftedir. Şiddetsiz iletişim üzerine kafa yorar, hayatını bu doğrultuda sürdürmeye çaba harcar.Orman Buluşmaları nedir? Ormanda kim, kiminle, nelerle, nasıl buluşur?&nbsp;Orman Buluşmaları 18 ay-4 yaş arası çocuklar ve ebeveynleri ile birlikte düzenli orman buluşmalarına vermiş olduğum çatı adı. İstanbul Validebağ Korusu’nda her hafta bir gün buluşan grubumuzla, 90 dakika boyunca orman anaokulu prensiplerine uygun bir akış eşliğinde ormanı keşfediyoruz. Buluşmaların temel amacı, çocukların tabiat ile bağ kurmalarını sağlamak, yetişkinlerin ise kırılan ya da kaybolan bağlarını onarmak. Programın yürütücüsü olarak ben de gruba eşlik ve rehberlik ediyorum.Oyunlar aracılığıyla çocuklar doğayla nasıl bağ kurar?&nbsp;Çocuğun işi oyundur. Oyun ile kast ettiğim ise ‘serbest oyun’. Yetişkin yönlendirmesinin olmadığı çocuk merkezli, yapılandırılmamış serbest oyun esnasında çocuklar kendilerini ve çevrelerini keşfetmeye başlarlar. İçinde bulundukları ortam orman olunca da orman ile oyun arkadaşı olma süreci başlar. Ağaçlara sarılırlar, çamurdan toplar yaparlar, sularda zıplar, kütüklere tırmanırlar. Zamanla oyunlar gelişir, kütükler artık kütük değildir sadece, otobüs, uçak, denizaltı ve hatta kedi bile olur. Çocuğa yeterli alan ve zaman tanındığında bağlar kurulmaya başlar, ilişki derinleşir. Bu aslında çocuğun genetik temelinde var olan ‘doğaya ve canlı olana yatkınlığını’ esas alan biyofili hipotezi ile anlatılan kavramın da bir yansımasıdır. Bir arada olmak, zaman ayırmak zaten var olanı ortaya çıkarmaya yardım eder.Çocukların düzenli olarak ormanla bir araya gelmesinin çocuklara ve doğaya ne faydaları vardır?&nbsp;Çocuklar düzenli olarak doğaya geldiklerinde, değişimi görmeye başlar, bunun için özel bir çaba harcamak gerekmez, iyi bir rehberle doğal akışında, kendiliğinden olur, yağmuru görürler, güneşi hissederler, yaprakların döküldüğünü, çiğ tanelerini, yağmur sonrası ortaya çıkan mantarları ya da sümüklü böcekleri fark etmeye başlarlar. Çocuk doğayı tanır, bilir, merak eder ve sevmeye başlar. Sevmeye başladığı yere bilinçli olarak zarar vermez. Kazalar olabilir, bazen yapraklar kopar, bazen çiçekler annelere gider ama aynı çocuk kırılan dalları onarmak içinde çaba harcar. Uzun vadede çocuklar bu hislerinin peşinde tabiatı koruyup kollayan yetişkinlere dönüşür, kısa vadede hem zihinsel hem de fiziksel gelişimlerine tabiat destek olur. Düzenli açık havada bulunan çocukların bağışıklık sistemleri daha güçlüdür. Öz denetimleri, yaratıcılıkları, estetik algıları daha gelişkin olur. Kendilerinin dışında bir dünya olduğunun, orada başka canlıların yaşadığının farkına varırlar, farkındalıkları ve merak duyguları artar.Çocukların doğada olmayı en sevdiği mevsim sence hangisi ve neden?Her mevsim. Yağmurlu günler ve su birikintilerinde geçen zamanlar çocukların favorileri, yaprakların içine yatıp, bolca yaprak banyosu yaptıkları sonbahar sonu keza öyle. Kar her zaman, her dem ilk sırada. İlkbaharda havaların ısınması ile ormanda daha uzun saatler geçirmeyi de seviyorlar. Böcekler aktifleşmeye başladığı için yeni keşiflere imkân sağlıyor ilkbahar. Yetişkinlerin aksine çocukların sevmedikleri bir zaman yok. Yeter ki adını doğru koyalım. Soğuksa kötü değil, soğuk hava, yağmurlu ise berbat trafikli değil, yağışlı hava, o zaman her mevsim güzel.&nbsp;

Dünyahali

NaturPirat

Orman Buluşmaları

Cumhurbaşkanı depremin ardından 11 ili kapsayan bölgede üç ay süreyle olağanüstü hâl ilan etmiş ve bu karar TBMM tarafından onaylanmıştır. Bu çerçevede de Cumhurbaşkanı pek çok OHAL Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi çıkarmıştır. 24 Şubat 2023 tarihli Resmî Gazetede yayımlanan 126 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Yerleşme ve Yapılaşmaya İlişkin Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi[1] olağanüstü hâl bölgesinde afetten etkilenenlerin geçici veya kesin iskân alanlarının nasıl belirleneceğini ve yerleşim yerlerinin nasıl inşa edileceğini düzenlemektedir. Bu Kararnameye göre, İmar Kanunu’nda öngörülen kurallara uyulmaksızın geçici ve kesin iskân alanları doğrudan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca tespit edilebilecektir. Bu alanlarda mera ya da orman bulunması halinde ilgili kanunlarda yer alan kısıtlamalara uyulmaksızın buralar yerleşime açılabilecektir. Tespit edilen alanlarda daha önce tanınmış maden ve turizm işletmeciliğine ilişkin haklar kendiliğinden sona erecek, kamu kurumlarına ait taşınmazlar doğrudan Bakanlık veya Toplu Konut İdaresi adına tescil edilecek, özel mülkiyetteki taşınmazlar acele kamulaştırmaya tabi tutulacaktır.&nbsp;<a href="#_ftn1" name="_ftnref1" title="" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;"></a>Burada tartışılması gereken temel mesele, bir OHAL Cumhurbaşkanlığı Kararnamesiyle (OHALCBK) kalıcı iskân yerlerinin belirlenmesi ve inşasına ilişkin düzenleme yapılıp yapılamayacağıdır. Anayasanın 119/6. maddesine göre “olağanüstü halin gerekli kıldığı konularda” OHAL CBK’sı çıkarılabilir. Ancak, depremde büyük ölçüde hasar gören Hatay gibi bir ilin yeni şehir planının İmar Kanunu’nda öngörülen süreçlere uyulmaksızın doğrudan bakanlıkça yapılıp yürürlüğe konulması ve bu plan çerçevesinde acilen inşaatlara başlanmasının “olağanüstü halin gerekli kıldığı” bir konu olduğunu söylemeye olanak bulunmamaktadır. Zira, OHAL CBK’ları ile olağanüstü halin süresini aşan kuralların da konulamaması gerekir. Ayrıca, bir şehrin nereye kurulacağının tespitinin yanı sıra şehrin planının nasıl olması gerektiği de demokratik ve katılımcı bir süreçle kararlaştırılması gereken bir konudur. Şehrin gelecek yüzyıllarını belirleyecek bir kararın yoğun bilimsel inceleme ve analizlere, çeşitli toplumsal kesimlerin ve çıkar gruplarının talep ve görüşlerine göre tartışma ve müzakere süreçleri sonunda kararlaştırılması gerekirken, planlar kamuoyuna açıklanmadan, hiçbir talep ve itiraz imkânı tanınmadan aceleyle inşaatlara başlanmasının geri dönülemez sonuçları olacağı açıktır. &nbsp;Ayrıca Anayasaya aykırı bir şekilde orman ve mera alanlarının yapılaşmaya açılması da mümkün değildir. Diğer taraftan özel mülkiyetteki taşınmazlar acele kamulaştırmaya tabi tutulacak, kamulaştırma bedelleri konusunda çıkacak uyuşmazlıkların çözümü uzun yıllar alacaktır. Aynı şekilde iskân alanı olarak belirlenen yerlerde daha önce tanınmış olan bütün haklar kendiliğinden sona erecektir. Bütün bu düzenlemelerin mülkiyet hakkı ihlallerine neden olması kaçınılmazdır.Ne var ki Anayasanın 148. maddesi OHAL CBK’larına karşı iptal davası açma yolunu kapatmıştır. Anayasa Mahkemesi daha önce 1991 yılında OHAL KHK’larına karşı açılan davalarda, bir OHAL Kanun Hükmünde Kararnamesi’nin olağanüstü halin gerekleri ile sınırlı olup olmadığını denetleyebileceğine karar vermişken, 2016 yılında bu içtihadından dönmüş ve adında OHAL geçen KHK’ları hiçbir şekilde denetleyemeyeceğine karar vermiştir. AYM aynı içtihada muhtemelen OHAL CBK’ları için de bağlı kalacaktır. Bu durumda ancak CBK’lar TBMM’de kabul edildikten sonra anayasallık denetimine tabi tutulabilecektir. Anayasaya göre OHAL CBK’larının TBMM’de en geç üç ay içinde görüşülmesi gerekmektedir. Bu süre içinde onaylandıktan sonra açılacak davalarda ise AYM’nin ne kadar sürede karar vereceğini öngörmek mümkün değildir. Olağanüstü hal CBK’larının denetimsizliği ağır insan hakları ihlallerine ve geri dönülemez toplumsal zararlara neden olacaktır.<a fr-original-style="" href="#_ftn1" name="_ftnref1" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank" title=""> </a><hr align="left" size="1" width="33%" fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">

Özgürlük Gündemi

6 Şubat’ta meydana gelen ve 11 ili etkileyen depremlerde 520.000 bağımsız bölümden oluşan yaklaşık 165.000 binanın yıkıldığı ya da ağır hasar aldığı açıklanmıştır. Özellikle Hatay, Kahramanmaraş ve Adıyaman başta olmak üzere şehirlerin yeniden inşası ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Bu nedenle en az üç milyon insanın acilen geçici barınmalarının sağlanması, kalıcı iskanlarının planlanması ve depremzedelerin çok geç olmadan hayatlarının normale döndürülmesi gerekmektedir.

OHAL Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Şehirlerin Yeniden İnşası Düzenlenebilir mi?

<img src="https://images.aposto.com/2022/6/0/1658074344641.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" alt="yangına müdahale eden bir itfaiye eri" ratio="1.78" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">BBC Türkçe/EPA• <a fr-original-style="" href="https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-62190009" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Akdeniz ülkelerinde</a>, Avrupa'da etkili olan sıcak havanın da etkisiyle orman yangınları meydana geliyor. Türkiye'nin yanı sıra Fransa, İtalya, Portekiz Fas, Yunanistan ve İspanya'da birçok farklı bölgede orman yangınları sürüyor. Türkiye'de Manisa, Bursa, Balıkesir, İzmir ve Çanakkale'de hafta sonu orman yangınları meydana geldi.&nbsp;

<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/sima_ozkan/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Sima Özkan</a>“Ormana gittim; çünkü bilinçli yaşamak istiyordum,” diyen Henry David Thoreau gibi neden mi ormandaydım ben iki koca gün?&nbsp;Eteğinde büyüdüğüm dağa, Uludağ’a uzanan ormanlardan birini keşfetmeye gitmedim. İki sabah gözümü ormanın sesleriyle açmak için hiç değil. Güne, doğayı selamlayarak başlamak; kurbağaları gıdıklamak, vıraklamalarıyla kıkırdamak, koskocaman ve rengârenk yusufçuklara bakakalmak; kızböceklerinin akan suya duyduğu aşka hayran kalmak, ısırganları ısırmak; ilk defa testere kullanmak; en doğal yöntemlerle, çakmaksız ateş yakabilmek; ekip çalışmasıyla işbirliği ve iletişim yeteneklerimizi kullanarak dalları öre öre yuvamızı inşa etmek; kendimizi ormana ve oyuna ve keşfe ilk defa dalmış çocuklar sanmak içinse hiç değil. &nbsp;Ya da hepsi...Uludağ Üniversitesi bünyesinde düzenlenen <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/p/CbQSrPhMqQp/?igshid=MDJmNzVkMjY=" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Doğa ve Orman Pedagojisi Eğitmen Eğitimi</a>’nin uygulamalı programına katıldım.&nbsp;Bursa Atatürk Kent Ormanı’nda… Aldığımız teorik eğitimden ve Türkiye çapında kendi okullarını orman okuluna dönüştüren eğitmenlerin deneyimlerini dinledikten sonra bu defa bizler öğrenci olacak ve ormana giden çocukların ormandaki günlük rutinleri ilk elden yaşayacaktık. Birbirinden oyundaş orman liderlerimiz ve her biri kendi alanında uzman, yetenekli, keşfetmeye meraklı doğaperest arkadaşlarımla iki gün, bir derenin kıyısında toplaşıp ormana daldık. Artık yalnız ya da çocuklarla, doğada attığımız her adım daha anlamlı, daha bilinçli olsun diye.Ormanın kendisi okul. Ormanın kendisi öğretmen.Orman okulları, alternatif eğitim sistemleri içinde en duvarsızı, en kuralsızı. Doğanın kalbi orman. Ormanın öğreticiliği de oyunla harmanlanıyor. Nasıl ki çocuklar birbirleriyle büyük ölçüde oyun bağlamında iletişim kurar; biz ormandaki on altı yetişkin çocuk da aynısını yapıyoruz. Neyi, nasıl oynayacağımız konusunda pazarlık yapıyor, müzakere ediyor, orta yolu bulmaya çalışıyor, iş bölümü yapıyor, sabırla sıramızı bekliyor, konuşma taşının kendi avcumuza gelmesi için saniyeleri sayıyoruz.&nbsp;Dahası bu ormanın dilinden anlamayı öğreniyoruz, izleyeceğimiz yolu, duraklarımızı belliyoruz. Oybirliğiyle ormanımıza bir isim vermeye çalışırken, çıkan üç öneriyi bir isimde topluyoruz. Ormana nereden girilir, nerede toplaşılır artık biliyoruz. Günün akışını doğanın bize verdiği sürprizler ve oyun arkadaşlarımızın ilgileri, merakları belirliyor. Bir bakıyoruz kırlangıç otları… Meğer sarı çiçekli, salkım salkım tohum keselerinden can saçan bu bitki, yapraklarını, saplarını biraz incitince turuncu bir sıvı çıkarırmış. Tıpkı incirin sütü gibi, turuncu bir boya. Yürüme ritmimiz bir anda yavaşlıyor. Parmaklarımız turuncu…Derken karşımıza o çocuk şarkısındaki kurbağa çıkıyor. Mini minnacık bir kurbağa ve hep beraber soruyoruz: “Kuyruğun nerede?” İzlediğimiz patikanın tek bir sınırı var. O da ısırgan otları… Neyse ki biz hazırlıklı giyindik ve etrafta bolca sinir otu vardı da kaşınan arkadaşlarımıza şifa olsun… Sonrası mı?&nbsp;Ormana bir hikâye bıraktık.Orman liderlerimizden Ayşe Öğretmen’in de dediği gibi iki günün sonunda, “ormana bir hikâye bıraktık” ve heybemize doldurduklarımızla bizler de portfolyo çalışmamızı yapacak, bu deneyimi çocuklarla yeniden yaşayacak ve hak kazanırsak biz de orman liderleri olacağız.&nbsp;Nasıl mı? "Sima çıkmış yola, gidiyor ormana. Yolda ne gördün Sima? Çınar ağaçları gördüm, bulduğumuz kozalaklara bakarsak, belli ki olmuş sincaplara yuva… Nasıl hareket ediyordu çınarlar? Rüzgârda sallanıyorlardı bir sağa, bir sola..."

Orman liderleri olacağız!

“Ormana Gittim; Çünkü…”

Orman yangınları hakkında merak edilenleri Yuvam Dünya Bilim Kurulu Üyesi &amp; İstanbul Üniversitesi - Cerrahpaşa Orman Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Doğanay Tolunay’a sorduk!Geçtiğimiz yaz yanan ormanlar şu an ne durumda? Yangın sonrası ne gibi onarım çalışmaları yapıldı, nasıl sonuçları oldu?Geçtiğimiz yıl yaklaşık olarak 2.800 yangında 140 bin hektar orman alanı yandı. Bu ormanların iklim değişikliği de dikkate alınarak yörenin doğal türleri ile ormanlaştırılması gerekiyordu. Bunun için öncelikle yanmış ağaç gövdelerinin ormandan uzaklaştırılması, bu ağaçların yanmamışsa kozalaklı dallarının toprak yüzeyine serilmesi, yeterince kozalak ve tohum yoksa çevreden toplanan tohumların yanan alanlara ekilmesi, fidan dikiminin ise genetik kirlenmeyi önleyecek şekilde yeterince tohum olmayan alanlarda yöreden toplanan tohumlardan üretilmiş fidanlarla yapılması mümkündü. Makiliklerin ise kendi haline bırakılması bitki örtüsünün yeniden yeşermesi için yeterliydi. Özellikle tohumla gençleştirmenin başarılı olması için yanmış ağaçlar en geç geçtiğimiz ilkbahar başında tamamen kesilmeliydi. Ancak yanmış ağaçların halen kesilmeye devam ettiği ve bu esnada yeni çıkan fidanların zarar gördüğünü gözlemliyoruz. Maalesef yanan tüm alanlarda tohum ya da fidan dikimi çalışmaları tamamlanamadı.Hepimizin aklındaki soru: Bu yaz bizi neler bekliyor?İlkbaharın yağışlı geçmesi ve sıcaklıkların Mayıs ayı sonuna kadar mevsim normallerinin altında seyretmesi nedeniyle henüz yangın mevsimi tam olarak başlamadı. Ancak Mayıs sonunda yaz aylarının ilk sıcak hava dalgasıyla karşılaştık ve sıcaklıklar 35 derecelere ulaştı. Bu sıcak hava dalgası otların, ağaçlardan dökülen yaprakların kurumasına neden oldu. Bahar aylarının yağışlı olması nedeniyle otlar da boylanmıştı. Bu nedenle yanıcı madde yükü arttı. Önümüzdeki yaz özellikle yağış olmazsa Temmuz ve Ağustos aylarında oluşabilecek ve 40 dereceleri aşabilecek sıcak hava dalgalarında büyük orman yangınlarıyla karşılaşabiliriz.Orman yangınlarını önlemek adına nasıl düzenlemeler yapılmalı?Ülkemizde önleyici tedbirler olarak adlandırılan ve afet risk azaltımı başlığı altında değerlendirilebilecek çalışmalar göz ardı ediliyor. Orman yangınları özelinde öncelikle aşağıda sıralanan önleyici çalışmalar geliyor:<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Orman yangınları çıkış nedenlerinin incelenerek bunların önlenmesi için adımlar atılması,</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Toplumdaki farkındalığın arttırılması,</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yangın riskini arttıran meteorolojik koşullar oluştuğunda alarm verilmesi,</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Denetimlerin artırılması (kolluk kuvvetlerinden destek alınabilir),</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Orman içindeki tesislerin yangın risk değerlendirmesinin yapılması, risklerin ortadan kaldırılması (örneğin elektrik nakil hatlarının altındaki bitki örtüsünün temizlenmesi, arkları önleyecek şekilde bakımlarının yapılması),</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ormanlardan ormancılık dışı izinlere (enerji tesisi, elektrik nakil hattı, yol vb.) sınırlama getirilmesi,</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Trafoların orman içine kurulmaması, var olanların bakımlarının yapılması ve yakınlarında söndürme ekipmanlarının bulunması,</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Patlatmalı maden ocakları gibi tesislerde alarm durumunda patlatmaların durdurulması,</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kış ve ilkbahar aylarında yol kenarları ve yerleşim alanlarının yakınlarındaki ormanların altındaki kuru otların ve ağaçlardan dökülmüş yaprakların denetimli yakılması,</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Alarm durumunda ormanlardaki odun üretimi ve diğer rutin işlere ara verilmesi ve tüm personelin yangınlara hazır halde beklemesi,</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Orman yangınlarına neden olan faaliyetler, yangından korunma ve kaçış yöntemleri gibi konularda kamu spotlarının hazırlanması,</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bahçe temizliği ve anız yakmanın engellenmesi ya da sonbahara ertelenmesi.</li></ul>Bireysel olarak alabileceğimiz kritik önlemler nelerdir?<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ormanlarda ateş yakılmaması,</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Araç camlarından izmarit atılmaması,</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ormanlara çöp atılmaması,</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Fren gibi parçalardan çıkabilecek kıvılcımların ormanda yaşayan canlılar için zarar oluşturmasını önlemek için araç bakımlarını yaptırılması</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Araçların kuru otlar üzerine park edilmemesi</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Orman içinden geçen yollarda trafik kurallarına uyularak kaza riskinin azaltılması, alabileceğimiz önemli bireysel önlemler arasında yer alıyor.&nbsp;</li></ul>

Prof. Dr. Doğanay Tolunay anlatıyor!

Orman Yangınları Hakkında Merak Edilenler

Balta girmemiş:&nbsp;Genelde ormanlar için kullanılan bu söz&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.dersimiz.com/deyimler-sozlugu/balta-girmemis-deyimi-15011" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">doğallığı bozulmamış</a> anlamına geliyor.

İstanbul'da Nasıl Eğleniyorduk?

Göktürk’e ben çocukken taşındık. Hatırladığım kadarıyla o zamanlar bomboştu. Sessiz, sakin ve yeşil. Bugün yerleşim artmasına rağmen Göktürk insanı şehrin betonlarından ve kalabalığından uzak tutuyor. Hâlâ İstanbul’da sadece Göktürk’te yaşayan bilir: günün sonunda sessizliğin ne olduğunu. Göktürk’te gün sessiz ve sakin geçer fakat renk katmak her zaman mümkün.&nbsp;Mahalle doğayla iç içe olmak; kaymak ve koşu gibi sporlar için benzersiz noktalar sunuyor. Ormanın içinde kayarken mükemmel manzaralarla karşılaşabiliyorum. Her bir manzara sanata dönüşüyor, bana kendimle baş başa kalabilme gücü de veriyor. Etrafımın ormanla kaplı olması güvende hissettiriyor. Her şeyden kaçıp nefes alma fırsatının olması bu çağda büyük bir lüks.&nbsp;Kendimi evden çıkıp beş dakikada sessiz sakin bir ormanın ortasında bulabiliyorum.<img src="https://images.aposto.com/2022/0/6/1643418865186.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Ege, komşusu ormanla<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Kurtarılmış mahalle ve mahalleli</h2>Mahalleli olduğumu daha evden çıkmadan rotamı hayal edebildiğimde hissediyorum. Göktürk’te yürüyerek ulaşım sağlamak çok kolay ve keyifli. Kısa mesafeler için her daim otomobillerine atlayanlar bunun pek farkında olmasa gerek. Binalar yüksek değil, insan ölçeğinde. Göz alabildiğine orman. Şehrin “merkezi”ne inmeye gerek duymadan vaktimi geçirebildiğim bir hayatım ve düzenim var burada. Mahalle, bana yetiyor. İstediğim zaman ormanlara gidip doğayla baş başa kalabiliyorum. Göktürk beni kucaklıyor. İnsan yaşadığı yerden daha ne ister?Göktürklü olunca şehir sanki bir eğlence parkına dönüyor. Şehrin problemlerini, kaosunu ve gürültüsünü pek ciddiye almıyorum.&nbsp;Çünkü oradan istediğim zaman kaçabileceğimi biliyorum. Bir yerlere giderken stres olmuyorum. Çünkü orada keyfî nedenlerle bulunduğumu biliyorum. Çok sıkılırsam da Göktürk’e dönüp şehrin kaosunu uzaktan olanı biteni bir seyirci gibi izliyorum. İnsan İstanbul’da yaşarken daha ne ister?<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Mahalle içinde mahalle: Site hayatı ve komşuluk</h2>Göktürk’te siteler çok yaygın ve sınırları net bir şekilde belli. Âdeta her site bir mahalle. Sadece sokaklarımız ortak diyebiliriz. Bu hem yabancılık çekmemize sebep oluyor hem de sınırları hissetmemize. Belki bu sebepten, Göktürk’te insanlar genelde kendi sitesinde ya da evinde oluyor. Kahve, yemek ve iş için dışarı çıkılıyor. İş çıkışı evlerine dönüp şehirden uzaklaştıklarını hissetmek için burada yaşıyor ve mahalleye geri döndüklerinde onları kucaklayan özel bir alanda hissediyorlar: evde, sitede, mahallede.<img src="https://images.aposto.com/2022/0/6/1643477501381.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.00" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">İllüstrasyon: Ege Özyuvacı<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Göktürk, mahalle kültürünün üzerine lüks siteler yapılmaya başlanan bir yer. Bu nedenle burada yaşayanlar arasında bir çeşitlilik hâkim — fakat şimdilerde çoğunlukla insanlar sitelerde kendi dairelerinde daha soyutlanmış şekilde yaşıyorlar. Bu çeşitliliğin genelde pek içinde değiller.&nbsp;Komşuluk ilişkileri de pek gelişmiş sayılmaz. Mesela iletişim kurabildiğim, Göktürk’te&nbsp;“Komşum,”&nbsp;diye bahsettiklerim zaten küçükken sitede tanıştığım ve bugün en yakın arkadaşlarım olanlar. Şimdi hepimiz kendi evlerimize taşındık ve yine komşuyuz.&nbsp;Burada sokaktan arkadaş edinmenin kolay olacağını düşünmüyorum — yine de gördüğüm kadarıyla tüm sitelerin ortak alanları hâlâ eskisi gibi çocuklarla dolu. Bu beni oldukça mutlu ediyor. Belki Göktürk’te sonradan komşuluk kolay gelişmiyor ama çocuk yaşlarda başlayan arkadaşlıklarla kök salıyor.&nbsp;Esnaf, ister istemez özel bir yere sahip — 20 yıllık geçmişe sahip yerler hâlâ açık ve aynı yerde. Sürekli bir dönüşüm olmadığından aynı çocukluktan tanıdığımız arkadaşlarımız gibi oradalar.&nbsp;Yeni açılan restoran ve kafeler dışında.Öyle tüm mahallelinin birbirini tanıdığı bir komşuluk ilişkisi olmasa da Göktürklüler herkesten uzakta olduğunu biliyor. Bu durum yeri geldiğinde dayanışma bile yaratabiliyor. Göktürklüler olarak başka mahallelere gitmediğimizden bulunduğumuz yer bize özel — bu da bize aidiyet duygusu veriyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Şehrin içinde doğa, doğanın içinde şehir</h2>Sabah sokağa çıkıp bir sürü insanla selamlaşmıyoruz belki ama sokağın daimi sakinleri köpeklerimiz; komşularımız var selamlaştığımız. İstanbul’un en çok sokak köpeğine ev sahipliği yapan mahallesi burası.&nbsp;Her köpek çetesinin kendine ait bir sokağı var — burada komşuluk eski dostunla, ormanla, ağaçla, köpekle, kediyle.<img src="https://images.aposto.com/2022/0/6/1643477534079.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.75" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Yeşilliklerin arasında<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">20 yıl önce taşındığımızdan beri sınırları genişlemese de kendi içinde nüfus yoğunluğu artan bir yer Göktürk. Çocukken oynadığımız çayırlarda artık siteler var. Sokaklar dışında boş alan bulmak artık çok zor. Çoğu insan ulaşımını araçlarıyla sağlıyor — bu da trafiğe ve gürültüye yol açabiliyor. Sessiz bir yer olduğu için trafiğin sesi insanları rahatsız etmeye yetiyor.&nbsp;Doğanın içinde yaşamalarına rağmen bazı insanların hep acelesi var burada. Şehirden kaçıp şehirdeymiş gibi yaşamak bana saçma geliyor. Yine de her yer site olsa bile binalar hep insan ölçeğinde ve alçak. Orman hep orada. Şehirin boğuculuğu burada pek yok. Daha çok yeşili hissetmeye, fırsatları varken sokakta bir nefes daha almaya ve temiz yolların değerini bilenlere tabii.

orman ile ilgili hikayeler