apéro

Bağdan kadehe uzanan yolculukta sürdürülebilirlik nerede başlıyor, organik üretim neyi kapsıyor ve biyodinamik bağcılık tüm bunların neresinde duruyor? Şarabın ekolojik kimliğini anlamak için bu üç yaklaşımı mercek altına alıyoruz.

Sürdürülebilir, organik, biyodinamik: Çevre dostu şarap

Veraison

Biyodinamik mi organik mi?

Bağcılık Çeşitleri

Yazı: Berkok Yüksel. Fotoğraflar: Elif Bayram.Elazığ'daki Alpagut Bağları’na Mey Diageo daveti üzerine teşrifettik. Teşrif etmek diyorum çünkü 250 dönümlük Alpagut Bağları’nın ortasına doğru servis aracıyla ilerlerken sıra sıra asmalar bir kortej önünde asker selamı verircesine dizili duruyorlar. İnsan kendisine açılmış yolda araçla giderken vahşi lezzetten tarımsal üretime dönüştürdüğü bodur sarmal ağaçları görünce doğanın efendisi gibi hissediyor. Ama aynı insan toprak yolda fazla çıkmış taşla lastik buluştuğunda yerinde hoplayıp kalçasını kemer takma kısmına vurunca hemen otoriter düşüncelerden kaçıyor.Bu pek de nazik olmayan hiyerarşi hatırlatmasının nazik bir biçimi Antik Yunan politikacıymışçasına oratorlük yeteneği olan “winemaker” Murat Üner’den geliyor; “biz şarap yapmıyoruz, bağın şarap yapmasına yardımcı oluyoruz.” “Herhâlde bu adamın babası tur rehberi annesi de üzüm bağı” diyorum içimden. Şarapçıların pastoral antropomorfizasyonlarına oldum olası tav olurum. Şarap hakikaten de fevri, kaprisli, beklenmedik ve binlerce yıla rağmen bilinmediklerle dolu, bir başka deyişle canlı ve hâlâ keşfedilmekte.<img src="https://images.aposto.com/2022/8/3/1664376009865.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Bağın şarap yapmasına yardım ediliyor.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Bu keşifte insan eliyle girdiler önemli ama doğanın çıkardığı netice net değil. Her bağbozumunda şarabın ne denli kontrolsüz olabileceğini hatırlıyorum. Nitekim her “winemaker” epey bir yaptıklarından bahsedip boyununu bir tarafa kırarak&nbsp;“sonra da bekliyoruz ve umuyoruz ki beğendiğimiz bir şarap çıksın”&nbsp;diyor. Yani ne bir çocuk kadar karmaşık ne de &nbsp;bir yetişkin kadar öngörülebilir. Biraz mahalledeki asabi ama görmüş geçirmiş komşu teyze gibi. İyi davranınca iyi huylu ama belli de olmaz, bazen tersi ters. Havalara karşı biraz hassas, kendi toprağından ayrı olunca da biraz huzursuz. Üzümü sıkıp şarabı kurduktan sonraki aşama apartman WhatsApp grubunda yaşlı teyzenin “yazıyor…” ibaresini görünce gelen his gibi, ne gelecek bilmiyorsunuz ve gelmesi aylar sürebiliyor.Şaraptan bahsetmek keyifli. Hoş kimi zaman biraz züppeleşebiliyor, özellikle de uzman, usta ve bilimum -olog ile biten unvanlara sahip insanlar ayakta konuşurken. Fakat Mey Diageo’nun düzenlediği bağ kahvaltısında konu beklemediğim bir yönde ilerliyor; sürdürülebilirlik, kültür, eşitlik ve istihdam.Elazığ'da Alpagut Bağları'nda yetişen üzümlerle üretilen şaraplar hakkında bahsedilebilecek çok konu var. Eminim benimle beraber masayı donatan benden epey fazla apoleti olan basın mensupları burada sadece Türkiye menşeli üzümler kullanıldığından, Türkiye’nin en doğusundaki şarap üretimhanelerinden biri olduğundan ve 1944’te cumhuriyet projesi olarak kurulan fabrikasından bahsedecektir. Üretimde işgücünün %98’inin kadın oluşunu, eşit ve asgarinin üstünde ücretle sözleşmeli şekilde çalışmalarını, sıfır atık fabrikalarında ihtiyaç fazlası alımla yerli üreticiye desteklerini iktisadi açıdan inceleyeceklerdir. Mey Diageo’yu irdeleyecek, övecek ve bağ kahvaltısında olduğu gibi eleştireceklerdir.Fakat beni asıl etkileyen anlatım piyasa içerisindeki şarap üreticiliği rollerine yaklaşımları oldu. FMCG (Fast-moving consumer goods) dünyasında çalışmış biri olarak global şirketlerin rekabetçi yaklaşımlarını ve sosyal destek kapsamında dâhi şirket çıkarı odaklı anlayışlarını yakından görme şansım oldu. Şaşırdığım bir bilgi Elazığ'da ve Şarköy'de üretilen şarabın piyasadaki payının %13’ü geçmediği oldu. Bu herhangi bir piyasa için çeşitlilik ve yüksek rekabet demek. Ve çeşitlilik de hızla artmakta. 2012’de Tütün ve Alkol Dairesi Başkanlığı (TAPDK) ruhsatlı 40 şarap üreticisi varken, bugün 215 adet var. Söylendiğine göre 100’e yakını da dosyasını vermiş.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">“Biz yolcuyuz, üzüm hancı bu topraklarda.”</h2>Türkiye’nin birçok yerinde şarabın geçmişi geleceğinden daha zengin. 5000 yıllık geleneksel şarap üreticiliğinin de modern şarap piyasasında karşılığını bulmadığı bir ülke olduğumuz kesin.Levent Kömür Türkiye şarap sektöründe 3 kategoride problem gördüğünü söylüyor; tanıtım, denetim ve birlik. Kömür’e göre Türkiye üzümlerinin ve markalarının tanıtım gücü yetersiz; denetimlerinde (kalite ve yerellik damgaları) daha sağlıklı ve kalite odaklı bir sistem gerekli ve son olarak üreticiler beraber hareket ederek piyasalarına ortak tanıtım yatırımları yapmalı. Kömür’ün ürün kalitesine yaptığı vurguya katılmasam da Türkiye’nin tanıtımla bir sıkıntısı olduğu kesin. O pazarlamacı gözünden ben medyacı gözünden baktığım için bu tanıtımın şirket veya marka yatırımlarıyla değil hikâyeyi anlatan basın, medya ve içerik üreticileri, belki restoranlar ve değerlendirme kuruluşları üzerinden mümkün olduğu kanısındayım. Fakat denetim konusunda hemfikiriz, aciliyeti konusunda da.<img src="https://images.aposto.com/2022/8/3/1664376110294.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Fıçıların içinde dinlenirken<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Ama bu gezide beni bağlar, fabrikalar ve şaraplardan çok Elazığ etkiledi. Anlamsız bir Elazığ güzellemesi yapmayacağım. Elazığ için Doğu’nun Paris’i denemez. Fakat sunduğu, özellikle gastronomik olarak akılalmaz bir zenginlik var.Keşke beni şaşırtanları kurumsal iletişim metninde görüp de burun kıvırarak hafızama geçirseydim. Fakat Elazığ’ı Elazığlı emekli öğretmen Burhan Bey’den dinledik. İçinde bulunduğumuz bağın toprağının her adımında ayakizi olan Burhan Hoca bir gastronomi kültür ateşesi. Ratatouille filminden sonra içimdeki yemek kültürü ateşini en çok körükleyenlerden. Bağdaki kahvaltımızda anlatımına Şavak peyniriyle (Elazığ tulumu) başlayıp, Hazar Gölü etrafından gelen bal, arka yamaçtan toplanan pek seyahat etmediği için de bölge dışında bulunmayan çilekten reçel, çoban pastırması denilen karanfil ve tarçınlı kahverengi sucuk bahsediliyor. “Süt kaymağı değil yoğurt kaymağı makbuldür burada.”&nbsp;diyor bir yandan önümdeki tabağı işaret ederek. Kaymak, kuzu gütmeye giden çocukların yanına dutla beraber verilirmiş.Sanki çocuklarının ismiymiş gibi saydığı yöresel yemekler olsun, sanki unutmaya değermişçesine laf arası bize Elazığ’ın Antep’ten sonra en çok coğrafî işaretli ürün ve yemeği olan il olduğu gerçeği olsun anlat anlat bitmiyor Elazığ gastronomisi. Daha peynirlerin yarısının göç hikâyeleri bitmedi. Sınıfında olsam dersine en sıkı çalışacağım hoca olacğı kesin.Akşam yemeğinde de lezzetler ardı ardına geliyor. Lıkır lıkır içmelik Harput çorbası. Bol tereyağlı bir patlıcan söğürme. İsmi eskilere has alçakgönüllü “imkânı olan istesin” âdetinden gelen tezgâhaltı biber kaplı kuzu incik. Enfes bir kaburga dolması. Kafamda gakkoş şapkam çıkan aklımı yerinde tutuyor. Ve tabii etli çiğköfteyle Ayça Budak’ın dahiyane şekilde eşlediği roze şarap. Öğreniyoruz ki çiğköfteyi yapan şimdi rahmetli Emin Usta, İbrahim Tatlıses’in ilk plağını da çıkaran Yalçın Plak’ın kurucusu aynı zamanda.<img src="https://images.aposto.com/2022/8/3/1664374428945.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.75" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Harput çorbasıFotoğraf: Berkok Yüksel<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Elazığ böyle tezatlarla dolu. Alaturka bir tuvalete otururken soft jazz dinlemek mümkün. Üstü karlı yamaçlara bakan çardak manzarası yanında “Plaj Ücretlidir” tabelası olması işten değil. Beden dersinde asker yürüyüşü öğrenen çocukların olduğu ortaokul bahçesinin yanından şarap fabrikasına girmek normal. Ermenice güneşli (arpaut) anlamına gelen Alpagut Bağları’ndan çıkan üzümlerin cumhuriyet fabrikasında ezilip Türkiye’nin en büyük pazar paylı şaraplarından biri olması doğal. Adanalı bir “winemaker” tatlı şarabın tarihini anlattıktan sonra sigaraya çıktığında telefondan açtığı rakı reklamına gözleri dolan şarap uzmanı, Fenerbahçeli de olsa sohbeti hoş biri. Hepsi mümkün ve mevcut.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2022/8/3/1664376350463.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Alpagut Bağları<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Elazığ’ın dört bordosu varmış; Buzbağ şarabının bordosu, Amerika kongre binasında dâhi duvarları süsleyen vişne çürüğü mermerin bordosu, meşhur olduğunu ilk defa duyduğum vişneli dondurmasının bordosu ve Elazığspor’un bordosu. Artık beşinci bir bordosu var. O da Elazığ’a dair bir dipnot cümlesinin ötesinde gastronomik bilgiye sahip olmamamın utancından mosmor oluşumun bordosu.

Gastronomik olarak derin maden Elazığ’ın bağbozumunda gecikmiş bir güne çıkma hikâyesi. 

Elazığ’ın beşinci bordosu

İstanbul'da Nasıl Eğleniyorduk?

“Bir zamanlar kalbe giden yol, BAĞLARDAN geçermiş”

Bozcaada’nın adım adım örülen hikâyesi.

Üzüm adası Bozcaada.

Bağdan haberim var! Asmanın yıllık bir döngüsü var; her yıl yaş alırken, salkım salkım üzümleri verirken büyüleyici bir dönüşümde oluyor. İlerleyen satırlarda paylaşacağım tarihler bağdan bağa değişkenlik gösterse de; en çok görülen ve en genele vurabileceğimiz aralıklar bunlar. O yüzden ben diyeceğim Mart başı, sen diyeceksin Mart&nbsp;ortası. Ama ortalama paylaşacağım tarihler etrafında dönecek döngü. Malum Mayıs’tayız, bu mevsimden başlayalım. Zira asmanın büyüme dönemi olur bu mevsim. İlerleyen aylarda ve sayılarda döngüyü Bağdan Al Haberi diyerek; belki de bağın tam ortasından paylaşacağım.İlk haber, ilk renk Mart ayında geliyor. Genellikle günlük ortalama sıcaklık 10°C'yi aştığında, bahar habercisi gibi tomurcuklanma başlıyor, tomurcuklar patır patır patlıyor. Bu süreci büyüme döneminin başlangıcı olarak düşünebiliriz. Hatta kışın uyuyorlar, baharda uyanıyorlar gibi de kalabilir aklımızda. Tomurcuklar ortaya çıkıyor, yeşil yeşil renkler beliriyor. Sonra bu tomurcuklar şişiyor, şişiyor. Sonra boom! patlıyor. Tomurcuklara aynı zamanda “göz” de deniyor. Gözler uyanıyor, gözler şişiyor, gözler patlıyor olarak da duyabiliriz. Patlama derken çok ufak çaplı, az heyecanlı bir değişimden bahsediyorum; aşağıdaki illüstrasyonlarda patlamadan önce ve patlamadan sonraki durumu paylaştım.<img src="https://images.aposto.com/2022/4/3/1653470550734.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="2.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><img src="https://images.aposto.com/2022/4/3/1653470567438.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="2.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">İllüstrasyon: <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/estersaba.design/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Ester Saba</a>Tomurcuk patlamasının meydana geldiği zaman değişken, ve birden fazla bileşene bağlı. Sıcaklık en ateşli bileşen.🔥 Patlama genellikle günlük ortalama sıcaklık 10°C'yi aştığında gerçekleşse de; sahnede hangi üzüm varsa ona göre değişiyor. Her yiğidin yoğurt yiyişi nasıl farklıysa; her üzümün tomurcuklarının patlaması da farklı. Örneğin en bilinen üzümlerden Chardonnay göreceli olarak daha düşük sıcaklıklarda tomurcuklanırken; bir diğer çokça bilinen üzüm Cabernet Sauvignon daha yüksek sıcaklıklar istiyor. Mevsimler arası sıcaklık farkı ve toprağın sıcaklığı da diğer sıcaklık bileşenlerinden. Dolayısla öyle deadline falan vermek yok; herkesin takvimi kendine diyorum, ve genel bir anlatım ile devam ediyorum. Bu patlayan gözler/tomurcuklar da yeni sürgünlere dönüşüyor. Yeni sürgünler, genç sürgünlerimiz.<img src="https://images.aposto.com/2022/4/3/1653471000022.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.50" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Baharın haberinden yazın kendini göstermesine kadar geçen sürede bu genç sürgünler büyümeye devam ediyor, yapraklar gelişiyır, çiçek salkımları olgunlaşıyor. Bu sürecin Mart-Mayıs aylarını genç sürgünlerin yürüdüğü, yaprakların geliştiği zaman olarak düşünebiliriz. Mayıs-Haziran aylarını da çiçeklenme ve çiçek oluşumu zamanı gibi düşünebiliriz. Asmanın en hızlı büyüdüğü dönem bu dönem; yani tomurcuklanmadan çiçek oluşuma giden dönem. Sürgünlerin ne kadar hızlı büyüdüğü, yaprakların ne hızla geliştiği ve çiçek salkımlarının olgunlaşma süreci o bağdan bu bağa, asmanın o ucundan bu ucuna değişse de büyüme hep hızlı.Sürgünler büyüdü, yapraklar gelişti, çiçek oluşuyor! Çiçeklenmeyi aşağıdaki illüstrasyonlarda yine önce ve sonra olarak paylaşıyorum.<img src="https://images.aposto.com/2022/4/3/1653471074470.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="2.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><img src="https://images.aposto.com/2022/4/3/1653471091696.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="2.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">İllüstrasyon: <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/estersaba.design/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Ester Saba</a>Asmanın çiçeğini yukarıdaki gibi küçük ve yeşil renkli çiçekçiklerden oluşan bir salkım olarak düşünebiliriz. Yukarıdaki ilk görseldeki bir çiçek salkımı. Kendileri ileride büyüyüp üzüm salkımı olacak,&nbsp;aman dikkat. Bu açılmamış çiçekler tek tek açılarak sonraki görseldeki gibi çiçeklenecek. Daha sonra da bunlar üzüm salkımlarına dönüşecek. Bu çiçek salkımının üzüm salkımına dönüşeceğini düşünürsek oldukça önemli bir sürecin içindeyiz, aman dikkat. Havada neler olup bitiyor, sıcaklık düştü mü çıktı mı derken pek kritik geçiyor zaman.Sonraki adım üzüm! Çiçekler üzüme dönüşecek, yaz iyice gelecek. Haziran’dan Temmuz’a büyülü dönem gelecek. Bağdan haberler bu hafta bu kadar. Haziran’dan Temmuz’a doğru salınırken, güneş de iyice yüzünü gösterdiğinde asmanın yıllık döngüsüne kaldığımız yerden devam edeceğiz.&nbsp;

İlk renk, biraz tomurcuk biraz çiçek.

Bağda Bahar

Eylül ayıyla birlikte üzümler iyice şekerlenmiş hasadı beklerken bazılarımızın da tatil rotalarında bağ bozumu etkinlikleri yerlerini çoktan almıştır diye tahmin ediyorum. Belki de bazılarımız öyle bir coşkuya kapıldı ki uzaktan çalışmanın getirdiği sıkıntıyla “Benim de bağım olsun, şarabım olsun. Eş dost gelsin, keyifli zaman geçirelim.” hayalleri kurmaya başladı.&nbsp;Biz de ailece 2010’da bir maceraya atıldık. Urla’nın Barbaros Köyü’nde <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNTdmMGY0YTMzOTM0MDAwOGM5NTliNiZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWY1NjVhZTQ3NzhjN2UwMDA4NGFiODUzJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5pbnN0YWdyYW0uY29tJTI1MkZpb252aWxsYWdldHIlMjUyRg=="">Ion Village</a> adıyla minyatür bağımızı ve bağ evimizi kurarak “eş dost”u tatmin edecek miktar ve kalitede şarap üretmeye başladık. Bağcılıkla ilgili ciddi tartışmaları bir kenara bırakıp biraz da amatör bir hevesle bu projeden öğrendiklerimizi sizlerle paylaşmayı umuyorum.Planlama: Bağ ekiminden sonra bağın gerçek anlamda şaraplık üzüm vermesi arasında yaklaşık yedi yıllık bir süre var. Bu açıdan uzun dönemli bir planlama gerektirdiği gerçek. Ancak o noktaya gelene kadar çıkan üzümü şarapçılıktaki hata hakkınızı kullanmak için bir fırsat olarak değerlendirebilirsiniz.&nbsp;Arazi: Topraktan beklentimiz çok sulak olmaması ki asma kökü suyu bulmak için mineral zengini derinlere insin. Bunun yanında, yazın yakıcı bir sıcak olmaması ve esmesi kritik. Kışın da dona yol açacak yağışın olmaması önemli. Bu açıdan Ege Bölgesi iyi bir alternatif. Kalite ve hacim: Bağ kurmayı planlarken sizi ilk bekleyen kalite mi hacim mi sorusu. Asmanın kökü, suyu bulmak için ne kadar derine inerse kalite o kadar artarken bağı ne kadar sık sulayıp kökü tembelleştirirseniz hacmi de o kadar artırmış oluyorsunuz. Burada bakılan asma başına şarap şişesi hesabı. Biz bir asma fidanından alacağımız üzümle bir şişe şarap üretmeyi hedeflesek de sektörde bu oran dört-beş şişeye çıkabiliyor.Araç gereç: Bağın kendisi için bilindik zirai aletler dışında ciddi bir ihtiyaç yok. Hasadın da kol gücüyle kolayca yapılması bir avantaj. Şarapçılıkta sap ayırma ve sıkım için biri elektrikli iki aletle aktarma ve saklama için iki tank gerekse de piyasada kolayca bulunan basit ve nispeten ucuz ürünlerle işin içinden rahatlıkla çıkabilirsiniz.Kurulum ve bakım: Bu alanda bir fikir birliğinin olmaması ve her bağcının kendi yöntemini övmesi amatör bağcı için en stresli konu. Yerel deneyimin çok değerli ama dik başlı olabilmesinin yanında bilimsel çalışmaların yanılabilmesi sizi çıkmaza sürükleyebilir. Biz kendi bağımızda permakültür anlayışına uygun ama standart yönteme aykırı bir yol izleyip bazı profesyonel bağcı arkadaşlarımızı kızdırdık. Bağ kurulumu ve bakımı konusunda size önerim; çok gezin, çok dinleyin ve çok okuyun ama günün sonunda hangi yoldan gideceğinize siz karar verin. Malum, bağ bağcının.Ne kadar meşakkatli olsa da bir yerlerde küçük bir bağın sorumlusu olmanın ve kendi şarabınızı içebilmenin ve üretkenliğin getirdiği mutluluk hayattaki ender keyiflerden biri. Bir gün sizin de bizim gibi “bağ çatlaklarından” olmanızı umarak o güne kadar bağ bozumlarında görüşmek dileğiyle.

Amatör bir bağcının not defterinden anekdotlar

Amatör bağcılık: Nereden başlamalı?

Bağ

Bağ ile ilgili hikayeler