Anlatıcı:&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/anilgkts/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Anıl Göktaş</a>. Fotoğraflar:&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/denizsabuncu/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Deniz Sabuncu</a>.İstasyonlar şehrin ekonomik gelişiminde aktif rol oynayan vedaların, buluşmaların, kavuşmaların, sevincin ve hüznün yaşandığı, kent belleğinin önemli bir parçası. Sanayi devrimiyle birlikte Avrupalı devletler hammadde açığını kapatmak ve ürünleri ulaştırabilmek amacıyla daha hızlı, güvenli ve az maliyetli ulaşım yolları arıyorlar. 19. yüzyılın ilk yarısında İngiltere’de demiryolları inşa edilmeye başlanıyor, aynı yüzyılın ikinci yarısında Osmanlı Devleti topraklarında da demiryolları önemli bir atılım. Tamamlanması 20. yüzyılın ilk çeyreğine kadar sürüyor.Güzergâhlarının belirlenmesinde birçok faktör rol oynuyor. Bunlardan en önemlisi; tarımsal üretimin yapıldığı verimli iç bölgelerden limanlara, ürünlerin hızlı ve düzenli taşınabilmesi. Çünkü öncesinde mallar hayvanlar aracılığıyla ulaştırılıyor; yavaş ve pahalı bir yöntem. Demiryolunun gelişi erişim süresi ve kalitesini değiştiriyor, karadan denize nakliye bağlantısı kuruluyor. Kızıltoprak - Bostancı’yı da içine alan hattın başlangıçla bitiş noktaları Haydarpaşa ve İzmit. Bunlar rastgele seçilmiş yerler değil, her ikisi de liman. Hat üzerindeki Bostancı İstasyonu yakınında konumlanan Bostancı İskelesi 1910’lu yılların başında inşa ediliyor. Şehirde deniz ve karayolu geçişinin yapılabildiğini gösteren örneklerden biri burası.<img src="https://images.aposto.com/2022/11/5/1670587842926.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><h4 fr-original-style="text-align: center;" style="text-align: center; margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Bostancı İstasyonu'nun içi</h4><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Şehri dışarı açan kapı</h2>İstasyonlar enine gelişen dikdörtgen planlıdır. Alt katlar idari ve işletme amaçlı, yolcu bekleme salonu, gişe ve ambarlar gibi işlevsel birimlere ayrılır; üst katlarında çalışanların lojmanları bulunur. Yolcu ya da yükün bir noktadan diğerine taşınmasında kullanılsa da sosyal hayat pratiklerinde çok daha fazlasıdır aslında. Bugün, hayatımızın rutininde çok da kullanmadığımız, yaşanmışlık ve anılarla dolu istasyonlar, inşa edildikleri bölgenin ekonomik ve sosyal açıdan gelişimine katkı sağlayan önemli faktörlerden.19. yüzyılın başında üretilen malların (meyve, sebze gibi tarımsal ürünler ağırlıklı) demiryoluyla birlikte daha hızlı transfer edilebilmesi ve karayoluna oranla ucuz olması çiftçilerin ürünlerini bozulmadan satmasını sağlıyor, kazanılan gelirle yenilerini ekmesine olanak sunuyor ve refahını yükseltiyordu. İstasyonların geçtiği bahçe ve bostanlarda ekonominin gelişmesi, yeni göçmen mahallelerinin oluşmasına yardımcı oluyordu.20. yüzyılın başında tren yolculukları bazı güzergâhlarda günlerce devam edebiliyordu. Zamanla duraklarda açılan, yolcuların gece konakladıkları oteller, sabah yola çıkmadan önce bulundukları bölgenin İstasyon Caddesi üzerindeki dükkânları için de kazanca dönüştü. İstasyonlar inşa edildikleri yerlerin önce çekim merkezi oluyor, ardından semtlerin yeni merkezlerine dönüşüyordu. İstasyonların çevresinde oluşan yapılar birbirlerine İstasyon Caddesi ile bağlanıyor; ziyaretçiler, seyyahlar ve semt sakinleri bu caddelerde alışveriş yapıp sosyalleşiyordu.İlerleyen yıllarda genişleyen ve gelişen bu bölgeler; dönemin paşalarının ve üst düzey bürokratların yazlık (sayfiye) konaklarına da ev sahipliği yaptı. Erenköy'deki Şükrü Bey, Bihter Hanım, Sakıp Bey ve Ziya Bey konakları günümüze ulaşan örneklerden.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İstasyon duraklarının oluşturduğu mahalleler&nbsp;</h2>19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Göztepe’de düzenli vapur seferleri sayesinde bölge sayfiye yeri hâline geldi. Aynı yüzyılın son çeyreğinde demiryolunun inşasıyla birlikte artık yaz-kış oturulan bir mahalle oldu.&nbsp;1903 yapımı Bostancı’da Huguenin Köşkü, istasyonun inşasından sonra vapur iskelesi olarak kullanıma açıldı. Hattın geçtiği güzergâh üzerinde Raimondo D’Aronco’nun yapmış olduğu yapılar da var. Bunlar; Feneryolu'nda Mehmet Sadık Efendi Konağı (1904), Erenköy'de Cemil Bey Konağı (1904) ve Fenerbahçe'de Botter Evi (1906).<img src="https://images.aposto.com/2022/11/5/1670587023188.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><h4 fr-original-style="text-align: center;" style="text-align: center; margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Göztepe İstasyonu</h4><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İstasyon kültürü</h2>İnşa edildikleri dönemde etrafında oluşmaya başlanan yerleşimlere sinema ve tiyatro getirmenin yanı sıra kitapların ve gazetelerin ulaşmasını da sağlayan, tüketim, üretim ve sanat kültürünü şekillendiren Kızıltoprak-Bostancı hattı üzerindeki istasyonlar, son dönemde Marmaray’ın yapımıyla birlikte işlevsiz kaldı.Oysa tarih, devrolabilir, bugünün ihtiyacına cevap verebilir. Restore edilmelerinin ardından yeni diyalog, tanışma ve kültürel aktivitelere alan açan Bomontiada ve Fişekhane örneklerinde olduğu gibi. Göztepe İstasyonu ve Tarihî Moda İskelesi’ne benzer olarak tüm bu terk edilmiş istasyonlar sergi alanı, müze veya kütüphane formunda kullanıma açılabilir, eskiden olduğu gibi bulundukları bölgenin çekim merkezi hâline gelebilir, kültürü şekillendirebilirler.

Soli

Tren istasyonlarının dünü ve bugünü.

Kızıltoprak-Bostancı arası demiryolu rotası

Hood: Yeldeğirmeni. Writer: Ahu Toksöz. Photos:Deniz Sabuncu.Physically, Yeldeğirmeni’s borders are Halitağa-Hasanpaşa-Haydarpaşa and Taşköprü. In the face of the ever-increasing, bustling crowds of Hasanpaşa and Kadıköy, this neighbourhood is still a calm collective, as productive as possible, open to solidarity, where almost everyone knows each other. Five years have passed since I came to the neighbourhood. Ten years ago, I had spent three years here, it was a different time. There were not so many areas for people to socialise outside their homes, and there was a structure that attracted outsiders and provided diversity. Being here could not go beyond the advantages of proximity to other locations. Now we can spend weeks without leaving the neighbourhood. "Should we go down to Kadıköy?" is a sentence that occasionally crosses our minds, that we ask each other with a question mark followed by an ellipsis.<img src="https://images.aposto.com/2022/8/5/1663934700040.jpeg" width="550" style="width: 100%; max-width: 550px; vertical-align: middle; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.67" fr-original-style="width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Ahu with her plants<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Urban Biodiversity</h2>Yeldeğirmeni is a neighbourhood that prefers talking things out. It is solution orientated. Cleanliness, security and area recognition are our sensitive points. The invisible, transparent ties between us go from designing a project together to having the signboard of your shop made by someone from the neighbourhood, to sharing with your next-door neighbour if you bought a watermelon that’s too big. I would like to explain the microcosm here as urban biodiversity. It affects and triggers, it is very lively and constantly in motion. It is a centre where everyone cleans after themselves; where viewers wander between showcases and workshops; a place that nomads miss; where permanent residents come together in solidarity. What attracts my attention the most is that even those whose homes are not here, but who spend time here during the day because their workplace is here, feel as part of the neighbourhood and feel comfortable saying ‘I live here.'<img src="https://images.aposto.com/2022/8/5/1663941623946.jpeg" width="550" ratio="0.67" style="width: 100%; max-width: 550px; vertical-align: middle; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" fr-original-style="width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">The carpenter that eases the neighbours life<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">The relationship with the past is continuous in Yeldeğirmeni. When you look around, you see on almost every street, there are houses with bay windows, balconies, and courtyards, and there are small businesses such as bakeries, carpenters, tailors, and hardware stores that have been here since the old days. Yeldeğirmeni and Çağrı Fırın, carpenter and antique dealer Mehmet Abi; Uncle Hasan the tailor, who rarely smiles but never spares his advice on taking good care of your clothes, are some of them. There is Ecevit, an older brother type. There is no work he has not done with a wheelbarrow. We call him if goods need to be moved. If something needs to be solved, Ecevit is consulted. In repair and renovation works, craftspeople are not called by phone, you either go to the shop or visit the place where they are working that day and ask if they are available. The few remaining neighbourhood coffee houses have become cohabitation areas with the new generation of venues right next to them. Also, street vendors are the regulars here. They carry a lot of memories. We buy all our belongings from Uncle Mehmet the junk dealer. The fruit seller keeps our calendar. Thanks to him we are aware of the seasons. He reminds us with his big voice that it is time to eat bonito fish this time of year.<img src="https://images.aposto.com/2022/8/5/1663934764888.jpeg" width="550" style="width: 100%; max-width: 550px; vertical-align: middle; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.67" fr-original-style="width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Ahu's beloved ones<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">The story of transformation in recent history</h2>The transformation of this neighbourhood contains a delicate balance. As Karaköy and Beyoğlu were gentrified, as it’s often talked about, people started to move to this area, which is an example of the transformation in recent history. After 2015, Yeldeğirmeni became a refuge for those fleeing from high prices and crowds, and with their arrival, the neighbourhood of course transformed, and in a sense became more attractive. It has evolved into a route whose name is heard more frequently and arouses curiosity for those passing through Kadıköy.<img src="https://images.aposto.com/2022/8/6/1664009919744.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.67" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Someone who doesn't have to think about the rent<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Yeldeğirmeni also has a large foreign population of students, artists, and expats. Since some foreigners can pay rent with Euros and Dollars, they are favoured by the house owners. Neighbourhood shopkeepers increase their prices when they see those who are earning foreign currency and spending it in Turkey. This has long been a cause of tension between the residents of the neighbourhood and some shopkeepers. Even those with purchasing power have a keen awareness of this and struggle with it; they react to being exploited. Unfortunately, socio-cultural dilemmas arise as well. When the neighbourhood becomes a centre of attraction, the coexistence of different cultures may not always create the harmony we dream of. The only thing that attracted our attention a year ago was the diversity of this multiculturalism. Nowadays, it may cause resentment from time to time. But the neighbourhood residents and shopkeepers maintain courtesy and fairness in situations that may cause a crisis.Now, for a second historic era, the Age of the Pandemic. We went through a period in which we observed and questioned not only the places that closed and opened, but also concepts such as loneliness and togetherness in the neighbourhood. I feel good that I spent this period in this neighbourhood. In Yeldeğirmeni, it looks like you can just pull up a chair and join a table, and it is that way. This is a place that can host everyone, from those who want to spend their day with no stress to those who work hard. Thanks to the art and design workshops, there is a visitor profile focused on production instead of consumption.<img src="https://images.aposto.com/2022/8/5/1663935015096.jpeg" width="550" style="width: 100%; max-width: 550px; vertical-align: middle; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.67" fr-original-style="width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Is watering plants counts the first step for transformation?<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">All about ‘Nadas’</h2>Nadas is a creative space that supports projects that value the diversity of city life and the relationships between people and their environment, dedicated to urban biodiversity, nature conservation, the healing power of art, and the impact of art. It’s a community. Opposing the idea of a uniform urban life, we are focused on a life that can change, transform and produce with flexibility and resistance that the city harbours. If we were a person in the neighbourhood, we would define ourselves as calm, accessible, consulting and pleasant.Of course, it is not a coincidence that we chose Yeldeğirmeni as our home. Since we have a community-based programme, accessibility with transportation was at the forefront. Due to the importance we attach to local production and nutrition, we had to start meeting all of our needs from the neighbourhood. We wanted to be not only raconteurs but also practitioners. Yeldeğirmeni allowed us to do this. Women's groups, especially the Yerdeniz Cooperative, are very active among themselves, and you will definitely get support here in solving problems and sharing goods. It is the ideal place to both meet our needs and set a precedent for city dwellers who want to consume locally and seasonally.<img src="https://images.aposto.com/2022/8/5/1663943055125.jpeg" width="550" ratio="0.67" style="width: 100%; max-width: 550px; vertical-align: middle; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" fr-original-style="width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Yeldeğirmeni streets that lead to the sea<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">We always include the neighbourhood in our events. We tour the streets of Yeldeğirmeni in our drawing classes. We have Worm Compost, Cold Compost, and Bokashi compost systems. Those who come to our shop bring their waste. Nora Byrne, who also has a workshop in Nadas, makes a series of collages with upcycled paper. We save the papers that we think might be of interest to Nora. When we want to add it to the compost, we ask for tea and coffee pulp from the neighbouring cafes when what we throw away is not enough. For our worms, we buy vegetables such as lettuce and parsley that the markets throw away.<img src="https://images.aposto.com/2022/8/5/1663935120464.jpeg" width="550" ratio="0.67" style="width: 100%; max-width: 550px; vertical-align: middle; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" fr-original-style="width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">This one is for those who want to learn to compost<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">A restorative method: compost</h2>As a permaculture designer, the use of energy and resources is the most important issue for me. I don't want to call the process sustainable. Unfortunately, it is an overused concept, but I won't blame anyone for this because the concept was already problematic. I prefer to call it restorative instead. In nature, the cyclicality of everything is what creates life. For example, in worm compost, worms are decomposers. We feed our green waste to worms and get their fertiliser, which is used to feed our gardens and pots. The cycle of life and death in nature continues marvellously. Compost is not only feeding the plant but also the soil. When the soil loses its living microbiology, it loses not only its nutrients but also its water retention. That's why it makes sense to call what we do here restorative. Although we seem to be repairing our garden on a small scale and growing our own products without pesticides, we are actually creating life on a larger scale. After the recent forest fires in our country and in many parts of the world, we can turn to a more effective method instead of forestation campaigns, which is compost that protects the microbiotic richness of the soil.<img src="https://images.aposto.com/2022/8/5/1663935226083.jpeg" width="550" ratio="0.67" style="width: 100%; max-width: 550px; vertical-align: middle; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" fr-original-style="width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">A philodendron that tries to heal<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h2 dir="ltr" fr-original-style="text-align: left;" style="text-align: left; margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">A good turn</h2>Gentrification creates fear of demolition and destruction among Yeldeğirmeni locals. Cafes that are constantly opening and closing; neglected and vacant buildings; hotels; grocery stores that upset small business owners are examples of these. These situations are followed by parking problems and the occupation of sidewalks. Airbnb can of course be understood as an income model, but the transformation of this into a profit model threatens the harmony within the neighbourhood. Everyone is waiting for a solution, but being able to produce is also a catalyst for society and coexistence. I think it is a constructive attitude not to remain unresponsive, not to say, ‘What can you do? It happens, it is always like this.’ Regarding simple rules of living together, such as space violations, cleaning problems, and noise issues, we sometimes seek solutions with the mukhtar, the elected neighbourhood representative, and sometimes among ourselves. We feel that this place has a settled community when it comes to problem-solving. There are many places like Nadas that initiate change on their own. I believe that our surroundings mirror our individual choices, and that is why we gather in this neighbourhood. Individuals tend to think that some things are not possible in the city. This is a lazy way of thinking. The city may be rugged, but it is not impossible to build a potential, more ideal life.Sometimes it starts with very simple actions. When the new café puts a table that actually is the spot of a neighbourhood stray dog, we warn them. If we don't do it, another friend who cares for the dog may react more impulsively. We have to reject disorderly and destructive systems to form our own practices. We live in Yeldeğirmeni by believing that it is possible, and by constructing it ourselves.

"It is a centre where everyone cleans after themselves; where viewers wander between showcases and workshops; a place that nomads miss; where permanent residents come together in solidarity."

The neighbourhood for everyone 

"Katılımcıların kapısının önünü süpürdüğü; izleyicilerin vitrinler ve atölyeler arasında gezindiği; konar-göçerlerin özlediği; daimi sakinlerin dayanıştığı merkez."

Herkese ev sahipliği yapan mahalle

1920’lerin İstanbul'unda her sene mevsim değişikliğinde Boğaziçi ile şehir merkezi arasında göç yaşanırdı. Bu göç zaman içerisinde Boğaziçi’ne gidenlerin azaldığı, Boğaziçi’nden gelenlerin arttığı bir şekilde değişmeye başladı. Boğaziçi gitgide terk ediliyordu.1930’ların ortalarından itibaren gazetelerde bu konuyla ilgili birçok yazı dizisi kaleme alındı: Boğaziçi ölüyor… Boğaziçi sizlere ömür.. Çöken Boğaziçi… &nbsp;İstanbul tarihinin bir yanı, yükselen semtler, eski itibarını kaybeden mahalleler arasındaki insan sirkülasyonudur. Bu değişim sırasında Adalar her daim rağbet gören yerler olarak kendini sabitlerken 1930’larda insan kalabalığı Boğaziçi’nden Çamlıca’ya, ardından Haydarpaşa hattına kaydı. Son olarak Suadiye’ye kadar uzandı. Kısa bir süre Bakırköy ve Yeşilköy de İstanbul’un en fazla ilgi gören sayfiye yerleri arasında yerini aldı. Genel olarak bu değişimde eğlence anlayışındaki yenilikler ve ulaşımın etkisi oldu. Yine de coğrafyasıyla, doğasıyla, ihtişamlı yalılarıyla dünyanın en güzel yerlerinden biri olan Boğaz’ın ölmeye yüz tutması pek tuhaf…<img src="https://images.aposto.com/2022/8/2/1663066796190.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.64" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Göç edenlerin iskele fotoğrafı, 1931<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">1930 ile 40 arasında yayımlanan haberlerde Boğaziçi’nin çöküşünün nedenleri şu şekilde açıklanıyor:Küresel boyutta siyasi etkenler<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Meşrutiyetin ilanı (23 Aralık 1876).</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">1880’lerin sonunda Padişah komşular arasındaki toplantıları yasaklıyor. Padişah bu toplantılardan siyasi olarak kuşkulanıyor.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Balkan Savaşları (8 Ekim 1912 – 10 Ağustos 1913).</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">I. Dünya Savaşı (28 Temmuz 1914 – 11 Kasım 1918). Savaşa giden birçok genç ve çocuk hayatını kaybediyor. Boğaziçi’ndeki kimi köylerden yüz genç savaşa gidiyorsa ancak biri sağlıklı olarak dönüyor.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Cumhuriyetin ilanı sonrası Boğaziçi’nde yaşayan birçok Rum, Yunanistan’a gidiyor. Özellikle zengin Hıristiyanlar Boğaziçi’ni ve ülkeyi terk ediyorlar.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">1929 Dünya Ekonomik Bunalımı.</li></ul>Yönetim ve anlayış sıkıntıları<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ortaokul ve lise yok. Otobüs ve tramvay yok. Kumpanya suyu yok.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Belediye bakım yapmıyor. Sokaklarda hâlâ gaz lambası var. Elektrikle aydınlanan sokak yok denecek kadar az.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yatırım yok. Değişen eğlence anlayışlarına yönelik modern işletmeler kurulmuyor.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yalı sahipleri, tamir yerine özellikle ahşap binaları enkazcıya satıyor.&nbsp;</li></ul>Vapur seferleri düzenleyen Şirket-i Hayriye’nin etkisi<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Şirket-i Hayriye seferlerinin düzensizliği ve pahalılığı. Vapur seferlerinin düzensizliği ve şehir merkezindeki mesai saatlerine göre ayarlanmaması çalışanlar için Boğaziçi’ni terk sebebi oluyor.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Şirket, Boğaziçi’ne taşınan eşya ve erzaktan çok ciddi paralar istiyor. Bu sebeple Boğaziçi’ne taşınmak çok pahalı, bakkal fiyatları da çok yüksek.</li></ul>Boğaziçi’nin terk edilmesini Suat Derviş, 25 sayılık yazı dizisinde çok güzel anlatıyor. Boğaziçi’nde sayfiye yerlerini dolaşan Suat Derviş, vapurdan iner inmez bu güzelim coğrafyanın neden eskisi kadar rağbet görmediğini anlamak için yerel halkla röportaj yapmaya çalışıyor. Kapı kapı dolaşmasına rağmen karşısına kemikleri sayılacak kadar cılız bir köpek dışında hiçbir canlıyı bulamıyor. Bir köşkün aylık kirası Adalar'da 400 lirayken Boğaziçi'nde 15 liraya kadar düşüyor. Kimi sayfiye yerlerindeki yalılar, tarım ve fabrika işçileri için oda oda kiralanmış. İstinye’deki yalıların her bir odasında başka bir balıkçı kalıyor. Ahşap yalılar yakacak odun karşılığı yıktırılıyor. Kimi köşkler tütün ya da kömür deposu olmuş. Terk edilmişlik Boğaziçi’ndeki bülbül seslerinin arasına karışıyor. Umutsuzluk, çalıların, ağaçların türlü otların işgal ettiği yalı ve köşklerin arasından göze çarpıyor. Tarihin bir döneminde Boğaziçi bile insansızlığa kurban oluyor. Suat Derviş’in bir röportajında yerel halkın ağzından dökülen şu sözler, durumu en güzel şekilde ifade ediyor:&nbsp;“Boğaz’ın katili en güzeli anlamayan bizleriz.”Ahmet Kutsi Tecer&nbsp;1930'lu yıllarda yazdığı şiirler ile ünlenmiş bir şair, bir siyasetçidir. En çok bilinen eseri "Orada bir köy var uzakta" şiiridir. "Gitmesek de görmesek de o köy bizim köyümüzdür" diye devam eder dizeler ne tesadüftür ki Boğaziçi'nin çöktüğü yıllarda kaleme alınmış. Bu şiirden öte bir ideoloji; sahip olmanın, onunla yaşamaktan onu paylaşmaktan çok daha mühim olduğunu anlatan dönemin ruhudur.

İstanbul'da Nasıl Eğleniyorduk?

Boğaziçi'nin katili kim? Tarihin bir döneminde Boğaziçi, âdeta insanın iki kıtayı ayıran coğrafyada henüz yerleşim yeri kurmadığı kadar yalnızlaşmıştı..

Boğaziçi çöküyor: İstanbul’a büyük göç

&nbsp;ÖNERİYORUZ&nbsp;&nbsp;3. Ulusal Haydarpaşa Münazara Şampiyonası 21-22 Mayıs’ta: Haydarpaşa Lisesi Münazara Kulübü’nün düzenlediği, Türkiye’nin önde gelen kurumlarının katılımıyla gerçekleşecek olan 3. Ulusal Haydarpaşa Münazara Şampiyonası, liseli gençlerin bağlantılarını güçlendirmek ve onlara çeşitli kürsü hâkimiyeti, takım çalışması, kriz yönetimi gibi sosyal becerileri kazandırmak üzere gelecekleri için yatırım yapma imkânı bulabilecekleri bir turnuva vaadediyor. Haydarpaşa Lisesi Altunizade Kampüsü’nde gerçekleşecek etkinlikle ilgili detaylı bilgi ve kayıt için <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/haydarpasamunazara/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">burayı</a> ziyaret edebilirsiniz.

Aposto Gündem

Ver elini Haydarpaşa demişiz,Vapur rıhtımdadır pırıl pırıl,Hava hafiften soğuk,Deniz katran ve balık kokuluKöprüden kayıkla geçmişim karşıya,Bir nefeste çıkmışım bizim yokuşu…Bir gün sabah sabah kapıyı vursam,-Kim o? dersin uykulu sesinle içerden.Saçların dağınıktır, mahmursundur.Kim bilir ne güzel görünürsün sevgilim,Bir gün sabah vakti kapıyı çalsam,Uykudan uyandırsam seni,Ki daha sisler kalkmamıştır Haliç’ten.Fabrika düdükleri ötmededir.“Bir Gün Sabah Sabah”, Turgut Uyar&nbsp;Şiirin tamamını YKY’den çıkan <a fr-original-style="" href="https://www.pandora.com.tr/kitap/buyuk-saat-butun-siirleri/83611" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Büyük Saat</a>’te okuyabilirsiniz.&nbsp;

Tutto

“Bir Gün Sabah Sabah”

Biliyorum, içinde İstanbul olan, bir İstanbul hikâyesi anlatan yerli-yabancı onlarca film var. Ama bu hafta not defterinde biraz daha kişisel, biraz daha benim İstanbul’umu anlatan filmleri söylemek; Yeşilçam’ın romantize ettiği şehirden uzak, artık “sen mi büyüksün yoksa ben mi?” sorusunu sormaya çekinen, İstanbul’un herkesten büyüklüğünü, güzelini, çirkinini kabullenmiş karakterleri ve hikâyeleri konuşmak istedim. Doğma büyüme İstanbullu olanın da İstanbul’a sonradan gelenin de kendi mücadelesinden bir şeyler bulabildiği, “çıplak” İstanbul’u anlatan filmleri...Crossing the Bridge, The Sound of Istanbul (2005): İstanbul’u konuşmaktan çok İstanbul’u söyleyen Fatih Akın belgeseli. Çağdaş Türkiye müziğinin izini süren bir İstanbul yolculuğu var filmde. Müzisyen ve Einstürzende Neubauten grubunun basçısı Alexander Hacke, hiç Türkçe bilmemesine rağmen şehri ve müziğini anlamak üzere İstanbul’a geliyor, mikrofonunu sokaklara uzatıyor. İki farklı, bazen çatışan, çelişkilerle dolu iki dünyanın arasında İstanbul; birbirine karışan sesler, envaiçeşit enstrüman, o tınıların temsil ettiği bambaşka kökler ve diller tek bir coğrafyada, tek bir filmde dinlenebiliyor.&nbsp;Tabutta Rövaşata (1996): Filmin ana mekânı Rumeli Hisarı. Gerçek hayattan esinlenen senaryosu, Mahsun isminde bir evsizin Rumeli Hisarı’nı mesken tutmasını ve zor yaşamından kesitleri anlatıyor. Filmin neredeyse tamamına yakını Boğaz kıyısında geçiyor; ama alışık olduğumuz güzel İstanbul yerine çetin, soğuk, puslu bir İstanbul imgesiyle bizi baş başa bırakıyor. Derviş Zaim’in hem yönetmenliğini hem de senaristliğini yaptığı filmin oyuncuları Ayşen Aydemir, Fuat Onan, Ahmet Uğurlu, Tuncel Kurtiz; kulaklarımızdaysa Baba Zula şarkıları.Anlat İstanbul (2005): Beyoğlu, eski Galata Köprüsü, Suriye Pasajı, Balat, Kadıköy Kız Lisesi, Şişhane metro inşaatı&nbsp;ve Haydarpaşa... Beş ayrı hikâyenin geçtiği İstanbul sokakları... Film; Yücel Yolcu, Ömür Atay, Ümit Ünal, Selim Demirdelen ve Kudret Sabancı’nın gözünden İstanbul’da geçen masalları anlatıyor. Fareli Köyün Kavalcısı, Pamuk Prenses, Külkedisi, Uyuyan Güzel ve Kırmızı Başlıklı Kız; İstanbul’un karanlığı içinde yeniden hayat buluyor. Oyuncu kadrosu da ayrı bir kabarık: Altan Erkekli, Özgü Namal, Mehmet Günsür, Çetin Tekindor, Azra Akın, Nejat İşler, Yelda Reynaud, Güven Kıraç, Şevket Çoruh, Nurgül Yeşilçay, Selim Akgül, Erdem Akakçe, İdil Üner, Fikret Kuşkan ve Ahmet Mümtaz Taylan.Eşkıya (1996):&nbsp; Senaristliğini ve yönetmenliğini Yavuz Turgul’un yaptığı; Şener Şen ve Uğur Yücel’in başrolü paylaştığı Eşkıya belki ilk bakışta İstanbul’u konuşan bir film değil gibi görünse de bu şehrin dışından bir gözün İstanbul’a çatılarından bakışını yansıtıyor. Filmin ana akışının yanında şehrin sokaklarında kaybolan Baran ve arka planda her daim Baran ve Cumali’nin hikâyesine ortak olan; hatta sebep olan İstanbul var. Haydarpaşa, Balat sokakları, Beyoğlu Şahkulu Sokak’la Galip Dede Caddesi’nin kesişimindeki binanın çatısından Boğaz, Rumeli Han’ın çatısından İstiklal Caddesi filmden bize göz kırpıyor.İstiklâl Caddesi demişken Her Şey Çok Güzel Olacak ve ağaçlı İstiklâl’i de anmadan yazıyı bitirmeyelim.&nbsp;&nbsp;

Haydarpaşa ile ilgili hikayeler