Bugün Dünya Sağlık Örgütü'nde (WHO) yapılacak ve uluslararası sağlık uzmanlarının katılımıyla gerçekleşecek <a fr-original-style="" href="https://www.reuters.com/business/healthcare-pharmaceuticals/who-experts-weigh-up-whether-world-ready-end-covid-emergency-2023-05-04/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">panelde</a>, Covid-19’un "acil durum" seviyesi tartışılacak. Toplantı, ABD ve bir çok ülkenin ilan ettikleri yerel acil durumları kaldırmaya başlamalarından ve DSÖ Genel Direktörü Dr. Ghebreyesus’un uluslararası acil durumun bu yıl sona erdirileceğini umduğunu söylemesinden sonra gerçekleşiyor.Bir adım geriden: İlk olarak 30 Ocak 2020’de en yüksek alarm seviyesi verilen Covid-19’un etiketi o zamandan beri üç ayda bir yapılan toplantılarda uygulanmaya devam etmişti.Bununla birlikte: <a fr-original-style="" href="https://www.reuters.com/business/healthcare-pharmaceuticals/moderna-beats-covid-vaccine-sales-expectations-deferred-revenue-rolls-2023-05-04/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Moderna Inc,</a>&nbsp;2022'den ertelenen gelir artışının da etkisiyle 2023 yılının ilk çeyreğinde, Covid-19 aşısı için 1,9 milyar dolarlık satış bildirerek piyasa beklentilerini aştı. Ancak şirket, 2023 yılında 5 milyar dolarlık Covid aşısı satışı beklentisinin değişmediğini belirtti.Moderna'nın hisse başına 1,77 dolar zarar beklentisine kıyasla 19 sent kâr açıklamasıyla, piyasa açılışı öncesi hisselerinde %2,5 artış gözlendi. Şirket, geçtiğimiz yılın ilk çeyreğinde hisse başına 8,58 dolar kâr açıklamıştı. Sonuçlar, Pfizer’in ilk çeyrek verilerini açıklamasından iki gün sonra açıklandı.Öte yandan:&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.cnbc.com/2023/05/02/pfizer-pfe-q1-earnings-report-2023.html#:~:text=Here's%20what%20Pfizer%20reported%20compared,billion%20vs.%20%2416.59%20billion%20expected" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Pfizer</a>, 2 Mayıs Salı günü açıkladığı verilere göre 2023’ün ilk çeyreğinde Covid aşısına yönelik talebin düşmesinden dolayı yaşanan düşüşe rağmen tahminlerin üzerinde gelir kaydetti. 16,59 milyar dolar gelmesi beklenen geliri 18,28 milyar dolar gelerek geçtiğimiz yılın aynı dönemine oranla %29 düşüş gösterdi. Şirket, 2023 yılı için 67 milyar ila 71 milyar dolarlık satış tahminini değiştirmedi.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">RSV aşısı</h2>GSK Plc, ürettiği <a fr-original-style="" href="https://www.reuters.com/business/healthcare-pharmaceuticals/us-fda-approves-first-rsv-vaccine-gsk-2023-05-03/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Arexvy</a> adlı solunum sinsityal virüsü (RSV) aşısının ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından 60 yaş ve üzeri kişiler için onaylandığını açıkladı. Bu aşının, özellikle yaşlı insanlar için ölümcül olabilen solunum yolu hastalığına karşı koruma sağlayan ilk aşı olduğu belirtildi.Geniş açı: Tahminlere göre sadece ABD’de RSV, 65 yaş ve üzeri yetişkinlerde her yıl 14 bin&nbsp;ölüme yol açıyor. Arexvy’nin ise %82,6 etkinlik göstererek son aşama denemesinde 60 yaş üzeri katılımcılarda enfeksiyonla ilişkili alt solunum yolu hastalığına karşı yaklaşık %94 etkili olduğu kaydedildi.Dahası: Pfizer, Moderna ve Bavarian Nordic de RSV aşısı geliştirmeye devam ediyor.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İlaç sektöründe başka neler oluyor?</h2>Eli Lilly and Co, geliştirdiği deneysel <a fr-original-style="" href="https://www.reuters.com/business/healthcare-pharmaceuticals/lilly-drug-slows-alzheimers-progression-by-35-trial-2023-05-03/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Alzheimer ilacının,</a> son evre denemelerinde bilişsel gerilemeyi %35 oranında yavaşlattığını kaydettiklerini açıkladı. Donanemab isimli ilacın, erken evre hastalarda %35, geç evre hastalarda ise %29 oranında demans belirtilerinin ilerlemesini yavaşlattığı söylendi.Bir adım sonrası: Şirketin sonuçları açıklamasının ardından hisseleri %6’dan fazla bir artış yaşayarak 429,85 dolara yükseldi ve rekor seviyeye ulaştı.Yorumlar:&nbsp;Uzmanlar, açıklanan verilere göre Lilly’nin bulgularının geçtiğimiz yıl yapılan araştırmaya göre %27 oranında yavaşlatma etkisine sahip Eisai Co Ltd ve Biogen Inc’in Legembi markası altında sattığı “lecanemab” ile benzer sonuçlar olduğunu belirtti. Bununla birlikte analistler, bu ilaçların yan etkilerinin ve risklerinin azımsanmaması gerektiğini vurguluyorlar.Bir adım geriden: Lilly, geçtiğimiz hafta yatırımcılarına yaptığı bir diğer açıklamada Tip 2 diyabet tedavisi için onaylanan Mounjaro adı altında satılan Tirzepatide ilacının, faz-3 çalışmalarda olumlu sonuç aldığını bildirmişti. Hâlihazırda piyasada, bu ilaca benzer olarak Novo Nordisk’in Wegovy ilacı bulunmakta.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Zayıflama ilacı</h2>Danimarka merkezli Novo Nordisk, zayıflama ilacı <a fr-original-style="" href="https://www.reuters.com/business/healthcare-pharmaceuticals/drug-maker-novo-nordisks-q1-beats-forecasts-2023-05-04/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Wegovy’nin</a> Haziran 2021’de ABD piyasasına sürüldüğünden bu yana şirket hisselerinde %140’ın üzerinde bir artış kaydetti. Ancak şirket, popüler ilacın talebinin yoğunluğu nedeniyle tedarik sıkıntıları çekmeye başladığını belirterek ilacın başlangıç dozunun tedariğini bir süre için yarıya indireceklerini belirtti. Düşük doz Wegovy’nin tedariğinin azaltılmasında, ilacın kullanımının ve tedavinin sürekliliğinin korunmasının amaçlandığı açıklandı.Detaylar:&nbsp;Novo Nordisk,&nbsp;Avrupa’da piyasa değeri olarak Fransa merkezli LVMH şirketinden sonra&nbsp;en değerli ikinci şirket oldu. Şirket, 2023 yılının ilk çeyreğinde obezite bakım ürünlerinin satışlarında %124 artış kaydetti. Talebin karşılanması için ise şirket, büyük yatırımlar yaptığını açıkladı. Geçtiğimiz ay ikinci bir fason üreticinin üretime başladığı belirtilirken üçüncü bir üreticinin de yıl içinde başlayacağı bilgisi verildi.Perde arkası: Sektör liderleri ve analistler, Wegovy gibi zayıflama tedavilerine yönelik yoğun talebin, on yıl içinde yıllık satışları 100 milyar dolara ulaşan 10 kadar rakip ürünü <a fr-original-style="" href="https://www.reuters.com/business/healthcare-pharmaceuticals/novo-nordisk-rivals-see-room-compete-100-bln-weight-loss-drug-market-2023-05-04/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">destekleyebileceğini söyledi.</a> Pfizer Inc ve Amgen Inc'den Altimmune Inc gibi daha küçük şirketlere kadar bir sürü şirket, Wegovy'ye benzer kilo verme, zayıflama tedavileri üzerinde çalışıyor.

Aposto Günsonu

Covid-19 aşılarına talebin azalması, RSV aşısının onayı, Alzheimer ilacında gelişmeler ve zayıflama ilacında tedarik azaltılması

Alzheimer ilacı klinik testte başarı gösterdi

The US-based biotechnology company Moderna, whose name we often heard during the pandemic, came out with some <a fr-original-style="" href="https://www.dailymail.co.uk/health/article-11533153/New-paradigm-moment-mRNA-cancer-vaccine-slashes-risk-tumor-relapse-death.html" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">news</a> that inspired hope in millions.Moderna announced that the 'personalised cancer vaccine' developed with the US-based pharmaceutical company Merck (MSD), when used with an immunotherapy drug, reduces the recurrence rate of the disease and the risk of death in melanoma patients, one of the most dangerous types of skin cancer, by 44% compared to drug use alone. It was stated that the cancer vaccine, developed 'specially' for each patient with the mRNA technology used by Moderna in the coronavirus vaccine, uses genetic code fragments obtained from the tumours of cancer patients and 'trains' the body to fight against cancer.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">How does it work?</h3>To develop the vaccine, scientists first analysed DNA taken from each patient's cancerous cells through biopsy and identified mutations called neoepitopes in tumour cells. They then identified a few dozen of these neoepitopes that they thought would generate the strongest immune response in a patient, and added 'messenger RNA', or mRNA technology, the molecule that carries the genetic code of these neoepitopes and a cell's instructions to produce proteins, to the vaccine. It was discovered that when mRNA enters the body, the patient's cells are instructed to produce neoepitopes, which triggers an immune response that allows cancer cells to be better targeted and destroyed.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Tthe testing process</h3>The vaccine was tested on a total of 157 patients with stage 3 and 4 melanoma, the most lethal type, in combination with a course of Keytruda, an immunotherapy drug developed by Merck that releases barriers in the immune system to fight cancer, in nine doses every three weeks. By comparing this group of patients, who received the treatment after their tumours had been surgically removed, with a control group of high-risk melanoma patients who had undergone surgery but only received the immunotherapy Keytruda treatment, it was discovered that the new treatment achieved 44% success rate.Stating that the results are extremely 'encouraging' for cancer treatment, Stéphane Bancel, CEO of Moderna, said, 'mRNA has been transformative for COVID-19, and now, for the first time ever, we have demonstrated the potential for mRNA to have an impact on outcomes in a randomized clinical trial in melanoma.' Bancel announced plans to test the vaccine on other cancer types with the purpose of offering personalised cancer treatments to cancer patients.&nbsp;<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Obstacles on the road to a cancer vaccine</h3>According to Elias Sayour, a neurosurgeon at the University of Florida who works on cancer vaccines at the RNA Engineering Laboratory, it is theoretically possible for an mRNA manufacturer to produce a personalised cancer vaccine in as little as four weeks. In practice, however, Sayour says, much more mutation detection algorithms and much more testing are needed before mRNA vaccines are ready for routine use in cancers.Sayour underlines that mRNA will probably work better for some cancers than others. Stating that not all cancers are immunogenic, that is, they do not trigger an immune response, Sayour states that it is difficult to know which protein should be encoded in an mRNA vaccine without an immune response.On the other hand, according to Henry Wang, a professor of chemical engineering at the University of Michigan who works on vaccine production, the production of the vaccine is a much bigger problem than Sayour emphasises. Producing an mRNA vaccine for cancer is quite different from producing an mRNA vaccine for Covid-19. This raises questions such as how to scale up the production of a drug that requires such careful and detailed customisation, and how to manage the process.Of course, there is also the financial dimension. Although it raises hope that humanity can prevail in the war against cancer, it seems that Moderna's new vaccine may not be accessible to everyone. Similar cancer vaccines currently cost about 100 thousand dollars per dose.

Aposto Science

Does the cure for cancer lie within mRNA technology?

Pandemi süresince adını sık sık duyduğumuz ABD merkezli biyoteknoloji şirketi Moderna'dan milyonlarca insana “umut aşılayan” bir <a fr-original-style="" href="https://www.dailymail.co.uk/health/article-11533153/New-paradigm-moment-mRNA-cancer-vaccine-slashes-risk-tumor-relapse-death.html" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">haber</a> geldi.Moderna, ABD merkezli ilaç şirketi Merck (MSD) ile geliştirdiği “kişiselleştirilmiş kanser aşısının” bir immünoterapi ilacıyla kullanıldığında cilt kanserinin en tehlikeli türlerinden olan melanom hastalarında hastalığın nüksetme oranını ve ölümle sonuçlanma riskini yalnızca ilaç kullanımına kıyasla %44 azalttığını duyurdu. Moderna’nın koronavirüs aşısında kullandığı mRNA teknolojisiyle her hasta için "özel" geliştirilen kanser aşısının, kanser hastalarının tümörlerinden elde edilen genetik kod parçalarını kullandığı ve kansere karşı savaşması için vücudu “eğittiği” aktarıldı.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Nasıl çalışıyor?</h2>Bilim insanları, aşıyı geliştirmek için önce her hastanın kanserli hücresinden biyopsi yoluyla alınan DNA’yı analiz ederek tümör hücrelerinde “neoepitoplar” olarak isimlendirilen mutasyonları tanımladı. Daha sonra bu neoepitoplardan bir hastada en güçlü bağışıklık tepkisini oluşturacağını düşündükleri birkaç düzinesini belirleyen bilim insanları, bu neoepitopların genetik kodlarını ve bir hücrenin protein üretme talimatlarını taşıyan molekül olan “messenger RNA”yı yani mRNA teknolojisini aşıya ekledi. mRNA’nın vücuda girmesiyle hastanın hücrelerine neoepitop üretme talimatı verildiği; bunun da kanser hücrelerinin daha iyi hedeflenip yok edilmesini sağlayan bir bağışıklık tepkisini tetiklediği keşfedildi.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Test süreci</h2>Aşı, üç haftada bir dokuz doz olacak şekilde, Merck'ün geliştirdiği ve kanserle savaşabilmesi için bağışıklık sistemindeki engellerin serbest bırakılmasını sağlayan immünoterapi ilacı Keytruda'nın bir kürü ile birlikte, her birinde en ölümcül tür olan 3 ve 4'üncü evre melanom olan toplam 157 hasta üzerinde test edildi. Tümörleri ameliyatla alındıktan sonra tedaviyi alan bu hasta grubu ile ameliyat olmuş ancak sadece immünoterapi Keytruda tedavisi görmüş olan yüksek riskli melanomlu kontrol grubunun karşılaştırılmasıyla yeni tedavinin %44 oranında başarı sağladığı keşfedildi.Sonuçların kanser tedavisi için son derece “cesaret verici” olduğunu ifade eden Moderna CEO’su Stephane Bancel, “MRNA Covid için dönüştürücü oldu ve şimdi ilk kez mRNA'nın melanomda randomize bir klinik çalışmada sonuçlar üzerinde etkili olma potansiyelini gösterdik.” dedi ve kanser hastalarına kişiselleştirilmiş kanser tedavileri sunma hedefiyle aşıyı diğer kanser türleri üzerinde test etme planları yaptıklarını açıkladı.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Kanser aşısına giden yolda engeller</h2>RNA Mühendisliği Laboratuvarı'nda kanser aşıları üzerinde çalışan Florida Üniversitesi'nden beyin cerrahı Elias Sayour'a göre, teorik olarak bir mRNA üreticisinin dört hafta gibi kısa bir sürede kişiselleştirilmiş bir kanser aşısı üretebilmesi <a fr-original-style="" href="https://www.thedailybeast.com/how-covid-vaccines-could-actually-help-scientists-find-a-cure-to-cancer" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">mümkün.</a> Gelgelelim Sayour, pratikte mRNA aşılarının kanserler üzerinde rutin kullanıma hazır hâle gelmesi için çok daha fazla mutasyon tespit algoritmasına ve çok daha fazla teste ihtiyaç olduğunu belirtiyor.Ayrıca Sayour, mRNA'nın muhtemelen bazı kanserlerde diğerlerine göre daha iyi sonuç vereceğinin altını çiziyor. Tüm kanserlerin immünojenik olmadığını, yani bağışıklık tepkisi tetiklemediğini belirten Sayour, bağışıklık tepkisi olmadan bir mRNA aşısında hangi proteinin kodlanması gerektiğini bilmenin zor olduğunu ifade <a fr-original-style="" href="https://www.thedailybeast.com/how-covid-vaccines-could-actually-help-scientists-find-a-cure-to-cancer" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">ediyor.</a>Öte yandan, Michigan Üniversitesi'nde aşı üretimi üzerine çalışan kimya mühendisliği profesörü Henry Wang'e göre aşının üretimi, Sayour'un vurguladığından çok daha büyük bir problem. Kansere yönelik mRNA aşısı&nbsp;üretmek, Covid-19 için mRNA aşısı üretmekten oldukça farklı. Bu da, bu kadar dikkatli ve ayrıntılı bir kişiselleştirme gerektiren bir ilacın üretiminin nasıl ölçeklendirileceği ve sürecin nasıl yönetileceği gibi soruları akla getiriyor.&nbsp;Bu işin tabii maddi boyutu da bulunuyor. İnsanlığın kansere karşı savaşta galip gelebileceği umudunu uyandırsa da Moderna’nın yeni aşısına herkesin ulaşması pek mümkün olmayabilir gibi gözüküyor. Denenen benzer kanser aşıları mevcut durumda doz başına yaklaşık 100 bin dolara mal oluyor. Bu da onaylanması hâlinde Moderna’nın mRNA teknolojili kanser aşısının fiyatının, bu satırların yazıldığı andaki dolar kuruna göre 1,874,320.00 lira civarında olabileceği anlamına geliyor.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Başlıca 10 ölüm nedeninden 6’ncısı: Verilerle kanser</h2>Dünya Sağlık Örgütü’nün (<a fr-original-style="" href="https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/the-top-10-causes-of-death" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">WHO</a>) verilerine göre, 2019'da başlıca 10 ölüm nedeninin o yıl yaşanan 55,4 milyon ölümün %55’ini oluşturduğu; 1,8 milyon ölüme neden olan trakea, bronş ve akciğer kanseriyle kanserin “İlk 10 ölüm nedeni” &nbsp;listesine 6'ıncı sıradan&nbsp;girdiği ifade ediliyor. Bununla birlikte, WHO verilerine göre, kanserin 2020'de yaklaşık 10 milyon ölümden, yani başka bir deyişle yaklaşık altı ölümün birinden sorumlu olduğu; en yaygın kanser türlerinin ise meme, akciğer, kolon ve rektum ve prostat kanseri olduğu belirtiliyor.Memorial Sağlık Grubu’nun internet sitesinde yer alan resmî verilere dayandırılan bilgilere göreyse her yıl tüm dünyada 8 milyon 800 bin kişi, kansere bağlı hastalıklar nedeniyle hayatını kaybediyor. Bu sayının, önümüzdeki 10 yıl içinde 14 milyona ulaşması bekleniyor.Türkiye’de her yıl 96 binini erkeklerin, 67 bini ise kadınların oluşturduğu 163 bin kişiye kanser teşhisi konuyor. Bu sayı, günlük bazda ise yaklaşık 447. Son 5 yılın verilerine baktığımızda, erkeklerde en sık akciğer ve prostat kanserine; kadınlarda ise meme kanserine rastlanıyor. WHO’nun Ankara, Antalya, Bursa, Edirne, Erzurum, Eskişehir, İzmir, Samsun ve Trabzon’daki kanser kayıt merkezlerinden gelen verilere dayandırdığı 2018 verilerine bakarsak 2018’de Türkiye’de 210 bin 537 yeni kanser vakası görüldüğünü ve bu hastaların 116 bin 710’unun hayatını kaybettiğini <a fr-original-style="" href="https://www.who.int/publications/m/item/cancer-tur-2020" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">görüyoruz.</a>İyileşme ihtimalinin hastalığın ne kadar erken teşhis edildiğiyle çok büyük oranda korelasyon gösterdiği kanserin bu derece ölümcül olmasının başlıca nedeni ise hastalığın, kesin bir tedavisi veya önlemi olmamasıyla birlikte, iyileşme sonrasında nüksedebilmesi. Bu nedenle kansere karşı tedavi geliştirmek tıp ve bilim dünyasının öncelikleri arasında başı çekiyor.

Aposto Gündem

Kanserin tedavisi, mRNA teknolojisinde mi saklı?

<a fr-original-style="" href="https://www.linkedin.com/in/berna-%C3%B6nsel-5b707917b/?originalSubdomain=tr&utm_source=aposto&utm_source=aposto&utm_source=aposto&utm_source=aposto" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Berna Önsel, Strateji ve Yatırım Danışmanlığı Uzmanı</a><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Küresel piyasalarda yılın son merkez bankaları haftası</h3>Küresel piyasalar, yılın veri takvimi açısından en yoğun ve hareketli haftasını geride bırakmaya hazırlanıyor.&nbsp;ABD, Avrupa ve İngiltere Merkez Bankalarının yılın son para politikası kararları haftanın gündemini oluşturdu. Piyasa fiyatlamalarına ve beklentilere paralel üst üste 4 toplantıdır 75 baz puan faiz artıran Fed'in bu toplantıyla birlikte faiz artış hızını 50 baz puana düşürdüğünü gördük.&nbsp;Fed'i takiben ECB ve BoE’de faiz artırım döngüsünde yavaşlatmaya gitti. Kritik olan nokta ECB'nin Mart 2023 itibarıyla uzun zamandır beklenen bilanço daraltımına başlanacağını bildirmesi oldu. Faiz artış hızında beklenen yavaşlama gerçekleşirken faiz artışlarının bir süre devam edeceğini bildiren konuşması Noel Baba Rallisi ihtimalini rafa kaldırmış olarak görünüyor. Toplantıda açıklanan noktasal tahminler tablosunda 2023 için faiz tavan beklentisi %,5,1'ken, 2024 için %4,1 seviyesinde. Bu da 2023'ün ikinci yarısına kadar devam etmesi beklenen faiz artırım süreci tahminleriyle orantılı.&nbsp;Fed en son 2000 ve 2008 yıllarında faizleri bu seviyelere yükseltmişti. TÜFE verisi sonrası artan risk iştahının Fed toplantısı sonrasında kazançları geri verdiğini söyleyebiliriz. Piyasalar, enflasyondaki düşüş eğilimini teyit ederken ekonomik daralma ihtimalini artıran her verinin panik satışlarını ve stres fiyatlamasını önümüzdeki dönemde öne çıkarabileceğini belirtelim.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yeni yılda hangi sektörlerde yükseliş bekleniyor</h3>Factset'ten alınan verilere göre, analistler, gelecek yıl olası bir durgunlukla ilgili endişelere rağmen, S&amp;P 500'ün 2023'te tek haneli kazanç büyümesi bildirmesini bekliyor. 2023 için tahmini yıllık kazanç büyüme oranı %5,5, bu da son 10 yıllık ortalama kazanç büyüme oranı olan %8,5'in altında. (2012–2021). E-ticaret, perakende, turizm ve eğlence sektörlerinin yıl boyunca kazanç artışına en büyük katkıyı yapacakları tahmin ediliyor.&nbsp;Şirket düzeyinde, Amazon.com'un sektör için öngörülen kazanç artışının neredeyse yarısını oluşturarak, yıl için sektör kazanç artışına en büyük katkıyı sağlaması bekleniyor. Hafta bazında değerlendirdiğimizde ise; Moderna başta olmak üzere birçok biyoteknoloji şirketinden deneme aşamasındaki ilaçlara ilişkin pozitif veriler paylaşıldı. S&amp;P 500'de işlem gören ilaç ve sağlık şirketlerine ilişkin değişimleri gösteren Sağlık Endeksi'nin %2,35 yükseldiğini görüyoruz.&nbsp;Medya şirketleri içinde yılın hareketli dilimine giriyoruz. Medya şirketleri, pandemideki ivmelerinden uzak günler geçirse de kış mevsiminin başlaması ile kült yapımların yeni sezonlarının yayımlanması ve sektörün çevrimiçi yapımlara artan talebi de başta olmak üzere 3Ç ve 4Ç'de yüksek gelirler elde ediyor. 21 Aralık'ta yeni sezonu yayınlanacak olan Emily in Paris ve izlenme rekorları kıran Wednesday gibi yeni yapımların Netflix'in üyelik artışında rol oynaması bekleniyor. Walt Disney’in piyasa sürdüğü ve 16 Aralık’ta ABD’de, hafta sonu ise Çin’de vizyona girecek olan Avatar: The Way of Water filmi Disney'in sektör rekabetini artırabilir. Devam filminin, 150 ila 175 mlr USD hasılat elde etmesi bekleniyor.<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yurt içinde de veri akışı yoğundu</h3>Yurt içinde, hafta Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Rusya Devlet başkanı Putin ile görüşmesiyle başladı. Görüşmede enerji, Türkiye-Rusya ilişkileri, tahıl koridoru ve terörle mücadele dahil bölgesel konular ele alındı. Erdoğan, görüşme sonrası yaptığı açıklamada şu ana dek 13 milyon tonun üzerinde tahılın ihtiyaç sahiplerine ulaşmasını temin ettiklerini, tahıl koridoru kapsamında farklı gıda ürünlerinin ve tedarikine yönelik çalışmalara başlayabileceklerini ifade etti. Öte yandan Rusya'nın Odessa bölgesinin enerji altyapısına yönelik saldırılarının ardından bölgeden yapılan tahıl sevkiyatı da riske girdi. Tahıl koridorunda yaşanacak olası bir aksaklık birçok ülkede gıda krizini tetiklemesinde etken olabilir.&nbsp;TBMM'de bütçe görüşmeleri devam ederken ekimde işsizlik oranı %10,2 olarak açıklandı. İş gücüne katılım 287 bin kişi arttı. Salı günü, Mavi finansal sonuçlarını paylaştı. Artan müşteri sayıları ve hacimlerle, ciro yıllık bazda %136 artarak 3,2 milyar TL'ye ulaştı.&nbsp;Bankacılık sektörünü etkileyecek gelişmeler de hafta çapında takip edildi. Bankaların net döviz pozisyonlarının öz kaynaklar içinde ulaşabileceği üst limit %20'den %5'e düşürüldü. Mevcut rasyo, kamu bankaları için üst limitin altındayken, özel bankaların 1,4 milyar dolar üstünde bulunmaktadır. Böylelikle, bu regülasyonun kamu bankalarını etkilemesini beklenmezken, özel bankaların ticari kâr kalemlerinde hafif pozitif etki görülmesi bekleniyor.Bugün, Konut Fiyat Endeksi, Kısa Vadeli Dış Borç verileri takip edilecek. 22 Aralık'ta gerçekleştirilecek olan TCMB'nin para politikası toplantısı önem arz ediyor.

EXANTE

Yatırım Finansman ile Gündem Masası

• <a fr-original-style="" href="https://www.cnbc.com/2022/08/26/moderna-sues-pfizer/biontech-for-patent-infringement-over-covid-vaccine.html" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Moderna</a>, Pfizer ve BioNTech'e mRNA aşı teknolojisini kopyalayarak patent ihlali yaptıkları gerekçesiyle tazminat talebiyle ABD'de ve Almanya'da dava açtı. Pfizer ise şikayetin henüz incelenmediğini ve aşıyı kendi mRNA teknolojileriyle geliştirdikleri için bu duruma "şaşırdıklarını" belirtti.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bölünme:&nbsp;Novartis, biyobenzer ve jenerik ilaçlar üreten Sandoz birimini şirketten ayırmayı planladığını açıkladı.</li></ul>

Pareto

• Moderna, mRNA aşı teknolojisini kopyalayıp patent ihlali yaptıklarını belirterek Pfizer ve BioNTech'e, tazminat talebiyle ABD'de ve Almanya'da dava açtı. Pfizer ise şikâyetin henüz incelenmediğini ve aşıyı kendi mRNA teknolojisiyle yaptıkları için bu duruma "şaşırdıklarını" belirtti.

🔴 Moderna, Covid-19 aşısında bulunan aynı tür mRNA teknolojisini kullanarak deneysel bir HIV aşısı için insan klinik denemelerinin başladığını duyurdu.

Angst

Dünya Sağlık Örgütü (WHO), geçtiğimiz hafta yaptığı açıklamada Omicron varyantın 89 ülkede&nbsp;görüldüğünü ve ülkelerdeki vaka sayılarının 1,5 ila 3 gün içinde iki katına çıktığını açıkladı. Dünya Sağlık Örgütü Başkanı Tedros Adhanom Ghebreyesus, insanlara Noel ve yılbaşı tatillerini ve kutlamalarını iptal etme çağrısı yaparak&nbsp;"Bir etkinliğin iptal edilmesi, bir hayatın iptal edilmesinden daha iyidir," dedi.<h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">FDA’nın kararları&nbsp;</h3>ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA), Pfizer'in Covid-19'a karşı geliştirdiği ağızdan alınan ilaca acil kullanım onayı verdiğini açıkladı. Reçeteyle satılacak "Paxlovid" isimli ilacın 12 yaş üstü yüksek riskli hastaların tedavisinde kullanılacağı bildirildi. Klinik deneylere göre Paxlovid, ciddi hastalık riski yüksek hastalarda hastaneye yatışları ve ölümleri önlemede yaklaşık %90 etkili.FDA, Pfizer’in ardından Merck'ün oral antiviral haplarına da acil kullanım izni verdi. İlaç 18 yaş ve üzeri yetişkinlerin hafif ile orta şiddette Covid-19 hastalığı tedavisi için kullanılacak.&nbsp;<h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Aşı şirketlerinin duyuruları&nbsp;</h3>Pandeminin 2024’e kadar sürebileceğini değerlendirdiklerini açıklayan Pfizer, Birleşik Krallık’a araştırma amaçlı olarak oral antiviral ilaçlarından 2,5 milyon ek ünite daha sağlayacağı duyurdu.Moderna,&nbsp;Covid-19 aşısının 3’üncü dozunun Omicron’a karşı koruyucu olduğunu açıkladı. Şirket, şu anda kullanılan formülün, "Omicron'a karşı ilk savunma hattını"&nbsp;oluşturmaya devam edeceğini bildirdi.AstraZeneca da Omicron varyantına karşı aşı üretmek için Oxford Üniversitesi'yle birlikte çalıştıklarını açıkladı.<h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Büyük şirketlerin önlemleri&nbsp;</h3>• Google, Omicron nedeniyle aşı olmayan çalışanlarına maaş ödenmeyeceğini, aşısız çalışanları 30 günlük zorunlu izne çıkaracaklarını ve hâlâ aşı olmamaları hâlinde de yollarını ayıracaklarını açıkladı.• JP Morgan, Manhattan ofisinde çalışan aşısız personelin salı günü itibarıyla evden çalışacağını duyurdu.• Apple, Omicron nedeniyle şubat ayı için planlanan ofise dönüşü süresiz olarak ertelediğini duyurdu. ABD ve Kanada'da 8 mağazasını kapattığını bildirdi.&nbsp;• Intel,&nbsp;çalışanlarına 4 Ocak'a kadar aşı olmaları gerektiğini aksi takdirde ücretsiz izne ayrılacaklarını bildirdi.&nbsp;• Oreo'nun üreticisi Mondelēz 10 Ocak 2022 olarak planlanan ofise dönüşü, Omicron nedeniyle "ertelemek zorunda kaldıklarını" duyurdu.&nbsp;• İlaç şirketi CVS Health hibrit çalışma modelini ertelediklerini ve tüm çalışanlarından aşı olmalarını talep ettiklerini açıkladı.&nbsp;• Microsoft ve Facebook da çalışanlarına yönelik aşı zorunluluğuna devam ediyor.

Omicron’da son durum: İlaç onayları ve aşı çalışmaları

2021’de en çok duyduğumuz cümleler arasında ilk sıralarda, “Aşı sıran geldi mi?” veya “Aşı oldun değil mi?” yer alıyor. 2020’de salgına yakalanan kişiler için sorulan “Ağır mı atlatıyor hafif mi?” sorusu 2021’de yerini “Aşılı mıydı aşısız mı?” sorusuna bırakmış durumda. Bu yıl televizyonlarda, gazetelerde, ayak üstü sohbetlerde veya toplantılarda şüphesiz ki en çok konuştuğumuz şeylerden biri koronavirüs aşıları...Salgının başladığı ilk günden beri umut ışığı olarak görülen ve bulunması için büyük ilaç ve biyoteknoloji şirketlerin kıyasıya bir rekabete tutuştuğu aşılar, 2021’in ilk çeyreğinde piyasaya sürüldü. Our World in Data’nın <a fr-original-style="" href="https://ourworldindata.org/covid-vaccinations?country=OWID_WRL" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">son açıkladığı verilere göre</a>, hâlihazırda tüm dünya nüfusunun %42,7’sinin koronavirüs aşılarının tüm dozları tamamlanmış durumda. Peki, 2021’in başından bu yana neler yaşandı?<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Kıyasıya rekabet</h3>Geçen yıl bu zamanlar, Covid-19 için aşı geliştirme yarışı tam gaz devam ediyordu. İlk aşıların acil kullanım onayları alınmaya başlamıştı. Bugün ise dünyanın farklı bölgelerinde birçok aşı üretilmiş olsa da geniş çaplı kabul gören 4-5 aşı var. Yılın sonuna yaklaşırken aşı geliştirme yarışından sonra aşı üretimi ve dağıtımı yarışında da bitiş çizgisi görünmeye başladı: Pfizer &amp; BioNTech neredeyse kazandı.Pfizer &amp; BioNTech: ABD merkezli ilaç şirketi Pfizer’ın Almanya merkezli biyoteknoloji şirketi BioNTech ile geliştirdiği aşı, dünyada uygulanan ilk aşı olmakla kalmadı, aynı zamanda nadir görülen yan etkiler ve üretim hataları gibi konularda rakiplerine göre daha az sıkıntı yaşadı.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">&nbsp;Pfizer &amp; BioNTech, Eylül 2021 itibarıyla dünya çapında 1,5 milyardan fazla doz sevk ettiğini duyurdu. 2021 sonu itibarıyla toplam 3 milyar doz, 2022'de ise 4 milyar doz üretilmesi planlıyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Gelişmiş ülkelerde pazar payını ele geçiren şirket, 2021 ve 2022'de aşılardan toplam 65 milyar dolar gelir elde edeceğini tahmin ediyor.</li></ul>Moderna: ABD merkezli biyoteknoloji şirketi Moderna’nın ürettiği Covid-19 aşısı, Ocak 2021’de ruhsatlandırılan ilk aşılardan biri oldu. Şirket, hızlı büyüme kaydetmesine rağmen son dönemde; üretimde istediği kapasiteye ulaşamaması, tedarik sıkıntısı çekmesi ve ergenler ile çocuklarda aşı için onayın gecikmesi nedeniyle yarışta geriye düştü.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yıl sonu için gelir tahmini, geçen ay başında 20 milyar dolardan 15-18 milyar dolara; dağıtılması planlanan doz miktarı ise 800 milyon-1 milyar aralığından 700-800 milyon civarına <a fr-original-style="" href="https://www.cnbc.com/2021/11/04/covid-vaccine-moderna-mrna-earnings-q3-2021.html" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">düşürüldü</a>.</li></ul>AstraZeneca: Oxford Üniversitesi ile ortak aşı geliştiren AstraZeneca, yılın en çok konuşulan aşı üreticilerinden biriydi. Üretim sorunları, şirketin Avrupa Birliği'ne (AB) teslimatları durdurmasına ve yasal süreçle karşı karşıya kalmasına neden oldu. Şirket, rakiplerinin acil kullanım izinlerini almasından yaklaşık bir yıl sonra hâlâ ABD Gıda ve İlaç İdaresi onayını bekliyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">AstraZeneca, Oxford Üniversitesi ile yaptığı anlaşmanın bir parçası olarak aşıları, maliyetine satma sözü vermişti; ancak 2022’de düşük gelirli ülkelere gönderdiği aşılar haricinde bu modelden uzaklaşarak kâr amaçlı satışlara başlayacak.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Airfinity’nin tahminine göre, AstraZeneca'nın 2021 sonunda Covid-19 aşılarından yaklaşık 4,2 milyar dolar gelir elde etmesi bekleniyor.</li></ul>Johnson &amp; Johnson (J&amp;J): Johnson&amp;Johnson’ın ürettiği aşı, bugüne kadar tek doz aşının kapsamlı koruma sağladığı ilk Covid-19 aşısı oldu.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">2021'nin başında Baltimore'daki üretim tesisinde sorun yaşayan şirket, milyonlarca doz kayba uğradı. Ayrıca ABD, Güney Afrika ve AB'nin nadir görülen kan pıhtılaşması vakaları nedeniyle şirketin Covid-19 aşısının kullanımını geçici olarak durdurması da şirkete zaman kaybettirdi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bu olumsuzlukların sonucunda şirket, 2021 için Covid-19 aşısından elde edeceği gelir tahminini 2,5 milyar dolarda tuttu.</li></ul><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Omicron’un hatırlattığı: Aşı eşitsizliği</h3>Tedarikçi şirketler kârlılıklarını açıklamaya, zengin uluslar ise takviye dozlarını olup yıla veda etmeye hazırlanırken gözden kaçırılan bir gerçek var: Yoksul uluslar. Covid-19 aşılarının adil paylaşımı için kurulan küresel iş birliği COVAX, yoksul ülkelere bugüne kadar <a fr-original-style="" href="https://www.gavi.org/covax-facility?gclid=EAIaIQobChMI3dGd54PQ9AIVQ49oCR1MNA1WEAAYASAAEgLSLPD_BwE" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">610 milyon</a> dozdan fazla aşı gönderdi. Fakat ilaç <a fr-original-style="" href="https://www.ft.com/content/0e240929-033a-457f-a735-ec7cf93b2f3c" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">üreticilerinin</a> şeffaflık eksikliği, üretim sorunları, ihracat yasakları ve daha zengin ülkelerin aşı stoklarını kendine saklaması gibi sebeplerden dolayı bu rakam, hedeflenenin çok altında kaldı.&nbsp;Our World in Data’nın verilerine göre, farklı ülkelerde tüm aşıları tamamlananların nüfusa oranı şöyle:<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Almanya: %68,9</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Japonya: %77,6</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Fransa: %70,2</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Güney Afrika: %25</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Angola: %9,3</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Nijerya: %1,7</li></ul>Bilim insanları uzun süredir aşı eşitsizliğinin, yeni varyantların ortaya çıkmasını daha olası hale getireceği konusunda dünyayı uyarıyordu. Geçen haftalarda Güney Afrika’da tespit edilen Omicron varyantı da bu korkuları geri getirdi. Mevcut aşıların Omicron varyantına karşı etkili olup olmadığı hakkında kesin bir bilgi henüz yok. Konu ile ilgili açıklama yapan tedarikçi şirketler, gerekirse mevcut aşılarını Omicron varyantına uyarlayabileceklerini iddia ediyor. Son olarak Pfizer ile BioNTech, yaptıkları testler sonucunda üç doz aşının Omicron varyantını etkisiz hale getirdiğini ve gerekirse Mart 2022’de Omicron odaklı bir aşı üretebileceklerini açıkladı.Peki, yeni varyantlar yeni bir aşı yarışı başlatabilir mi? Şimdilik, o konuda bir şey söylemek için çok erken; ancak GAVI İttifakı CEO’SU Seth Berkley, “Spesifik aşıların gerekli olması halinde, zengin ülkelerin aşı milliyetçiliği yapmasını önlemeliyiz” diyor ve ekliyor, “Yalnızca zengin kesimleri değil tüm dünya nüfusunu koruyabilirsek, varyantların ortaya çıkmasını önleyeceğiz.”<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">2022’ye bakış</h3>Yeni varyantın ortaya çıkması ve dünyanın çoğu yerinde yapılan dozların üzerinden zaman geçmesi sebebiyle 2022’de aşılara olan talebin arzı geçmesi bekleniyor. Öte yandan, 2022’de aşılar kadar çok konuşacağımız bir konu daha olacak: Covid-19 ilaçları.ABD merkezli Merck’in ürettiği “Molnupiravir” ve Pfizer’ın geliştirdiği “Paxlovid” isimli ilaçların, hastane yatışı ve ölüm riskini önemli ölçüde azaltacağı düşünülüyor. <a fr-original-style="" href="https://www.newyorker.com/science/medical-dispatch/how-will-the-covid-pills-change-the-pandemic" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">The New Yorker’ın</a> haberine göre antiviraller, özellikle nüfusun yalnızca %6’sının tam olarak aşılandığı Afrika gibi bölgelerde değerli olacak. Pandeminin ikinci büyük dönüm noktası olması beklenen ilaçların, henüz aşıya ulaşamamış ülkelerde Covid-19’u yenmeye yardımcı olarak <a fr-original-style="" href="https://www.wired.com/story/new-covid-drugs-are-here-and-they-could-change-the-pandemic/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">salgının seyrini değiştirebileceği</a> varsayılıyor. Fakat zengin ülkeler, bu alanı da tekeline almaya başladıkları için ilaçların dünyaya yayılması epey bir zaman alacak. Ayrıca ilaçların hızlıca dağıtıldığı senaryoda bile 2022’nin yine aşıların yılı olacağı düşünülüyor. Çünkü aşıların hastalığı önlemeye, ilaçların ise tedavi etmeye yönelik olduğunu biliniyor ve öncelikli olarak tüm dünyanın eşit bir şekilde aşılara ulaşması arzu ediliyor.

Covid-19, en geniş çaplı ve hızlı gerçekleşen salgın olarak tarihe geçti. 2021'in ilk aylarında başlayan aşılama süreci, yıl sonunda hâlâ dünya için en önemli gündem maddelerinden birini oluşturuyor.

2021’in umudu: Covid-19 aşıları

• <a fr-original-style="" href="https://www.bloomberg.com/news/articles/2021-11-29/oil-pushes-higher-as-traders-weigh-omicron-risks-opec-meeting" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Oil prices slid</a> globally after Moderna's CEO cast doubt about the efficacy of COVID-19 vaccines against the Omicron strain. In the US, WTI crude oil prices fell even further, tumbling more than 5%, following Jerome Powell's hawkish comments.<img src="https://images.aposto.com/2021/11/3/1638324259935.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" alt="WTI Crude" ratio="1.79" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">via Bloomberg<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">By the numbers: Brent crude futures fell $2.87 (€2.53) to $70.57 (€62.24) a barrel while WTI crude futures slid by $3.77 (€3.32) to $66.18 (€58.36) a barrel, the lowest since August for both. Oil prices have dropped by the most since March 2020 this month, with Brent falling by 16.4% and WTI decreasing 20.8%.</li></ul>

Moderna ile ilgili hikayeler