İsrail’de düzenlenen genel seçimlerde resmî olmayan sonuçlara göre, eski Başbakan Binyamin Netanyahu liderliğinde sağ blok, 120 milletvekilinin yer aldığı Mecliste 65 milletvekili çıkararak hükümeti kurabilecek çoğunluğa ulaştı. Sağ blok partilerin, Netanyahu liderliğindeki Likud Partisi'ne destek vererek hükümeti kuracağına şimdilik kesin gözüyle bakılıyor. 31 milletvekili çıkaran Likud Partisi seçimlerde 1'inci parti olurken mevcut Başbakan Yair Lapid'in&nbsp;Gelecek Var Partisi 24 milletvekiliyle 2'nci parti oldu. Netanyahu’ya destek veren sağ blokta yer alan Dini Siyonizm Partisi, oylarını neredeyse 2 katına çıkararak 14 milletvekiliyle seçimlerden 3'üncü parti olarak çıktı. Yair Lapid liderliğindeki Değişim Koalisyonu'nda yer alan Ulusal Birlik Partisi 12 milletvekiliyle seçimi 4'üncü olarak tamamladı.Henüz kesinleşmeyen sonuçlara göre, Arap partisi Balad ve Netanyahu karşıtı blokta yer alan Yahudi Evi Partisi baraj altında kaldı. Seçim sonuçlarının kesinleşmesinin ardından bu partilerin meclise girmesi hâlinde Netanyahu’nun bloğunun hükümeti kurabilecek çoğunluğu elinde tutmasının tehlikeye girebileceği öngörülüyor.İsrail seçimlerini, Netanyahu liderliğindeki sağ blokun hükümet kurma ihtimalini, yeni dönemde İsrail’de yaşanabilecek gelişmeleri ve Türkiye-İsrail ilişkilerini Necmettin Erbakan Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Gökhan Çınkara ile konuştuk.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İsrail’de yeni dönem</h2>Gökhan Çınkara, daha önce 2 defa başbakanlık yapmış Binyamin Netanyahu’nun seçimlerden galip çıkmasının kesinlikle bir sürpriz olmadığını ifade etti. Naftali Bennett’in başbakanlıktan çekilmesinin ardından yaşanan siyasi ve ekonomik krizlerin seçmenlere bir güvensizlik aşıladığını belirten Çınkara, Bennett sonrası dönemde hem ekonomide ciddi bir düzelme olmamasının hem de Batı Şeria bölgesindeki Filistinliler, İsrailli yerleşimciler ve İsrail askerleri arasındaki sürekli çatışma durumunun seçmenlerin tercihinde önemli bir rol oynadığını söylüyor.Seçimlerdeki en önemli sonuçlardan birinin Dini Siyonizm Partisi'nin oylarında yaşanan sıçrama olduğunu ifade eden Çınkara, aşırı sağ görüşlü seçmenlerin askerlerin pasif davrandığını düşündüğünü ve bu nedenle radikal Dini Siyonizm Partisi’ne kaydığını belirtiyor. Ayrıca bu kesimin Arap nüfusa ve özellikle de Filistinlilere karşı oldukça dışlayıcı bir tutumu olduğunu ve saf bir İsrail devletini savunduğunu da ekliyor. Dini Siyonizm Partisi hukuk sistemi ve askerin yetkileri konusunda kapsamlı reformlar yapılmasını da talep ediyor. Hukuk sisteminde kapsamlı bir reform yapılmasını savunan Dini Siyonizm Partisi, Türkiye’deki Hakimler ve Savcılar Kuruluna (HSK) eş yapıdaki hukuki kurumların yapısının değiştirilerek Meclise bağlanmasını ve kurul üyelerinin de milletvekilleri tarafından seçilmesini talep ediyor. Çınkara, aşırı sağın oylarındaki yükselişin en önemli nedenlerinden birinin İsrail’in sınır bölgelerinde yaşanan çatışmaların yarattığı&nbsp;güvenlik kaygısı olduğunu düşünüyor. Çeperde yaşayan seçmenlerin askerin yetkilerini genişletecek güvenlik odaklı politikaları desteklediği, bu nedenle Dini Siyonizm Partisi’nin güçlü bir alternatif olarak ön plana çıktığını ifade ediyor.İsrail’de kurulacak yeni hükümette Dini Siyonizm Partisi’nin yer alıp almayacağının İsrail siyasetine büyük etkisi olacağını değerlendiren Çınkara, Netanyahu’nun seçimlerden önce bu partinin koalisyonda yer alacağını açıkça ifade ettiğini ve hatta çeşitli bakanlıkların da verilebileceğini belirtiyor.<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“İsrail’de yeni dönemde nasıl bir siyaset izleneceği hükümetin bileşenlerinin kim olacağına çok bağılı. Dini Siyonizm Partisi koalisyonda yer alır ve istedikleri revizyonlar yapılırsa çok radikal ve milliyetçi bir İsrail olacağını söyleyebiliriz. Bu senaryo, kendini liberal ve seküler olarak tanımlayan İsrailliler için de çok korkutucu bir tablo. Resmi olmayan sonuçlara göre 65 milletvekili çıkaran sağ blok, 120 vekilli mecliste rahatlıkla hükümet kurabilir ve bu hükümeti devam ettirebilir. Eğer Netanyahu bu hükümeti Dini Siyonizm Partisi’ni dışlayarak merkez partilerle kurmaya çalışırsa İsrail daha dengeli bir siyaset izleyebilir.”</blockquote><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yeni dönemde Filistin ve Körfez politikası</h2>Gökhan Çınkara, Netanyanu başbakanlığında Filistin meselesinde 2&nbsp;devletli çözümün rafa kaldırılacağı kanaatinde. "Netanyahu 2 devletli çözüm konusunda hiçbir zaman inisiyatif almamıştır." diyen Çınkara, Netanyahu’nun İbrahim Anlaşmaları’nın (Abraham Accords) mimarı olduğuna da dikkat çekiyor. Netanyahu’nun hükümeti kurması durumunda Filistin meselesinde bir süreliğine statükoyu koruyacağını ve 2024’te yapılacak ABD seçimlerinde Cumhuriyetçilerin iktidara gelişini bekleyeceğini öngörüyor. Öte yandan, Netanyahu ile Vladimir Putin arasında geçmiş dönemdeki yakın ilişkilerin önümüzdeki dönemde de devam edeceğini ve İsrail-Rusya&nbsp;ilişkilerinde bir derinleşme yaşanabileceğini ifade eden Çınkara, Körfez ülkeleriyle ilişkilerin geliştirilmesine yönelik adımların atılabileceğini de belirtiyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Türkiye-İsrail ilişkileri</h2>Türkiye-İsrail ilişkilerinde son dönemde yaşanan normalleşme sürecinin Netanyahu hükümetiyle de devam edip etmeyeceği büyük bir merak konusu. Gökhan Çınkara, 2 ülke ilişkilerinin seyrinin İsrail’de kurulacak koalisyon hükümetinin yapısına bağlı olduğunu ifade ediyor. Netanyahu’nun Dini Siyonizm Partisi’ni koalisyona dahil edip onların talepleri doğrultusunda radikal ve revizyonist politikalar&nbsp;izlemesi durumunda Türkiye ile ilişkilerdeki normalleşme sürecinin tıkanabileceğini ve özellikle liderler düzeyinde görüşmelerin sona erebileceğini belirtiyor. Öte yandan, Cumhurbaşkanı Isaac Herzog'un&nbsp;Türkiye-İsrail ilişkilerinin belirli bir düzeyde ilerlemesi yönündeki talebinin normalleşme sürecinin geleceği açısından büyük önem taşıdığını da vurgu yapıyor.<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Türkiye ile ilişkilerin geleceğini öngörebilmek için yeni kabinedeki bakanların netleşmesini beklemek gerekiyor. Yeni hükümet kurulduktan sonra Cumhurbaşkanı Erdoğan bir tebrik mesajı yayınlarsa Türkiye-İsrail ilişkilerinin kurumsal düzeyde devam edeceğini söyleyebiliriz.”</blockquote>

Aposto Gündem

Netanyahu liderliğindeki sağ blokun hükümet kurma ihtimalini, yeni dönemde yaşanabilecek gelişmeleri ve Türkiye-İsrail ilişkilerini Necmettin Erbakan Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Gökhan Çınkara ile konuştuk.

İsrail'de üçüncü kez Netanyahu dönemi

Ömrüne iki dünya savaşı sıkıştıran Zweig, çok varlıklı bir Viyanalı Yahudi ailenin çocuğu olarak gençliğini oldukça lüks yaşadı, bu arada da itibarlı gazetelerde yazmaya başladı. Bu gazetelerden birinin sahibi olan Siyonizm’in, İsrail Devleti’nin kurucusu &nbsp;Theodor Herzl ile çok yakın bir ilişki kurmuş ve Herzl, o vakitler yazarlık kariyerinin henüz başında olan Zweig’ın tabiri caizse elinden tuttu.Birinci Dünya Savaşı'yla birlikte Avusturya'nın yıkılışına şahit oldu. Ekonominin altüst olmasıyla tüm zenginliğini yitirmiş, evinde kömür bile yakamayacak hale gelmiştir. Kaderin cilvesidir ki, hayat onu iki dünya savaşı arasında kitapları 40 dile çevrilmiş çok ünlü bir yazara dönüştürdü ve yeniden çok varlıklı bir adam yaptı. Fakat bu sefer de Hitler diye bir adam karşısına çıkmış ve tüm kitaplarını yaktırdı.Hitler'in nüfuz ettiği her ülkede yasaklılar listesine girmesiyle birlikte kariyerinde ve ekonomik gücünde müthiş bir düşüş yaşadı Zweig. Ülkesinden kovulunca, geri kalan tüm yaşamı boyunca kendisini başka ülkelerde yaşama hakkı isteyen bir dilenci gibi gördü ve bu duygularını Dünün Dünyası adlı otobiyografik eserinde kaleme aldı.

Yıldızlı Bir Hikâye

‘’Çağlayan sular misali hiçbir şeye tutunmaksızın, hiçbir yere bağlanmaksızın yaşayıp gidiyordum ve bu soğukluğun ölü, kadavra gibi bir şeye benzediğinin pekala farkındaydım.’'

Kazanan Kaybedendir

New York’ta üniversitenin birinci yılında “Middle Eastern Cultures” yani Orta Doğu Kültürleri adında bir ders almıştım. ‘Yasmin Amerika’da okumaya gidip bu dersi mi aldın’ diyebilirsiniz ama her ülke tarihi farklı anlatır, bu konuları Amerikalılar nasıl işliyor merak etmiştim. Deneyimim kesinlikle alışılmışın dışındaydı çünkü dersi veren hoca harikaydı.&nbsp;İtalyan-Amerikan hocam, Arapça bilen, kendini bu konuya adamış, İstanbul’da yıllarca yaşamış, Orta Doğu’yu sıkça ziyaret eden ‘cool’ bir bireydi — biraz da gizemli. Hala mailleştiğim, New York’ta görüştüğüm, saatlerce konuştuğum bu hocanın dersi fazlasıyla kazıktı. Dersi geçmek için sınavların, film analizlerinin ve makalelerin yanı sıra Orta Doğu ile ilgili etkinlik ve sergilere gidilmesini gerekli görüyordu. Aslında bölgenin tarihini farklı yollardan öğrenmemizi istiyordu. Halı kokan koridorlardandan geçip sınıfa vardığımızda, hep farklı bir şarkı ile karşılanırdık — en sevdiği gruplardan Baba Zula dahil.&nbsp;Neyse! Bu ders hakkında saatlerce yazabilirim ama bir şeye değinmek istiyorum ( şu cümleden önce 100 şeye değinmemiş gibi davranırken ben); bunun için de sınıfın demografisini anlatmam gerekiyor:&nbsp;Derste totem Türk birey olan benle beraber, Asya ve Avrupa’dan bazı öğrenciler ve Amerikalılar vardı. Amerikalılar arasında musevi olanlar ve müslüman olanlar, dinden ziyade daha önemlisi de Pro-Palestine ( yani Filistin yanlısı) ve Pro-Israel ( yani İsrail yanlısı) olduğunu belli eden iki grup vardı. Bu iki ‘taraf’ gerçekten sınıfın iki ucunda otururdu.&nbsp;New York aslında şehir olarak Siyonizm’in gelişmesinde büyük bir rol oynamış — 1942 yılında New York’ta bulunan Biltmore Hotel’de 600 Yahudi lider, Siyonizm hareketinin 1. Dünya Savaşı sonunda bir ‘yahudi devleti’ kurması ve ne pahasına olursa olsun Filistin’e göç edilmesi kararını ileri taşıdı. Üniversitemde birçok hoca Filistin-İsrail konularına girmekten kaçınırdı, nasıl işleyeceğine emin olamazdı. Bu cesareti gösteremez, öğrencilerin tepkisinin ne olacağını kestiremezdi. Bu sadece benim okulumda olan bir şey değil. Gazeteci Noor Tagouri, Filistin’de olanların fazlası ile sansürlendiğini ve konuşulmadığını <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/p/COtoVuGDSL_/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">paylaşıyor</a>.&nbsp;Ama bahsettiğim hocam bu gruba girmiyor. Pers İmparatorluğu’ndan başladık, Fatih Sultan Mehmet, Türk kahvesi derken bulduk kendimizi kutuplaştırılmış bir konunun ucunda. Sınıfta bazı öğrencilerin gerginliği hissediliyordu.&nbsp;Gazetecilik derslerimizde bize hep tarafsız olmanın öneminden bahsederler. Ama bu çok zor. Okumayı seçtiğimiz gazeteden, paylaştığımız resimlere kadar aslında her gün hangi tarafta olduğumuzu belli ettiğimiz kararlar veriyoruz. Bu hocamın da tarafsız olduğunu savunmuyorum ama bence o orta çizgiye oldukça yakındı. Daha ilk derste herkese fotokopilediği siyah beyaz dünya haritaları dağıttı ve Orta Doğu’da olduğunu düşündüğümüz yerlerin üstünü karalamamızı söyledi. Çoğunun kafasında bazı yerler soru işaretiydi, mesela Türkiye.&nbsp;Bize baktı ve dedi ki ‘ bunun cevabı çok göreceli, kime göre orta doğu?’ Orta Doğu dememizin tek nedeni o dönemde güçlü ülkelerin hep batıda olmasıydı. Ee eğer İngiltere, Fransa, Amerika dizginleri tutuyorsa tabii ki biz orta doğuyuz. Eğer o dönem ‘üzerinde güneş batmayan imparatorluk’ dediğimiz yer İngiltere değil de Çin olsaydı şu an orta doğu dediğimiz yer orta batı gibi bir şey olurdu!! Beynimize yerleşmiş bu kavramların bile göreceli olduğu bir dünyada, tarafsız olmak biraz beyhude geliyor. Önemli olan tarafının sana at gözlükleri taktırmadığına, diğer taraflara sağır etmediğine emin olmak. Yeni bilgiler ile de fikirlerin değişebileceğini unutmamak. &nbsp;Profesörümüz kim ne hisseder demeden anlattı. Arada şiddetli tartışmalara giden öğrenci yorumlarını güzelce yönlendirdi, kimi zaman yatıştırdı ve konuyu bitirdi. Bu dersten Orta Doğu tarihi dışında öğrendiğim bir şey de şu oldu: ‘rahatsız edici’ ve komplike konulara değinmekten korkmamak lazım. Dünyadaki çoğu problem cahillikten, konuşmak istememekten, tarihi anlamamaktan ve böyle konulara girmeye çekinmekten çözümsüz kalıyor — tabii bir de hırs, empati eksikliği ve genel bir saçmalama durumundan. Tarih aslında geleceğe çok güzel bir ayna tutuyor. Ama geçmişi anlamazsak, gelecekte de aynı hataları yaptığımız bir döngüye gireriz, giriyoruz zaten.&nbsp;New York’tan ayrılmadan önce, profesörümle Washington Square Park’ta buluştuk. İnsanlardan ve özellikle yıllardır beni heykel taklidi yaparak korkutan adamdan uzak iki bank bulduk, maskelerimizle hasret gidermeye ve tabii ki olan bitenlerden bahsetmeye başladık. Konuşmanın bir yerinde “tarih tekerrürden ibaret”dedim ve beni durdurdu; “Tarih tekerrürden ibaret değil, insanlar sadece aptal ve hatalarından öğrenmiyor.” dedi. Aptallığın panzehiri nedir? Eğitim.&nbsp;

20'lik

Bilmemek değil, öğrenmemek ayıp. 

 ‘Cesur’ Hocalara, Şerefe!

Stefan Zweig, 28 Kasım 1881 tarihinde Avusturya’nın Viyana şehrinde dünyaya gelir. Varlıklı bir ailede büyüyen Zweig, küçük yaştan itibaren ciddi bir eğitim alır. İngilizce, Latince, Yunanca, Fransızca gibi dilleri konuşabilmektedir ve lise çağlarında şiir yazmaya başlar. İlk gençliğinde okumaya başladığı Alman şair Rilke onun yaşamında önemli bir yer tutar. Bu yıllarda Rilke’nin etkisi ile kalemine yön verip şiire başlayan Zweig, üniversitede de felsefe eğitimi alır. Aristokrat bir aileden gelmenin avantajları sayesinde birçok ülke gezme şansı bulan yazar, bu geziler esnasında kalemini ve defterini yanından hiç eksik etmezdi. Yazmayı ve yaşamayı bir alışkanlık haline getirdi. Üniversitedeyken Siyonizm’in, İsrail Devleti’nin kurucusu ve aynı zamanda Neue Freie Presse&nbsp;adlı gazetenin editörü olan Theodor Herzl ile çok yakın bir ilişki kurdu ve Herzl, o vakitler yazarlık kariyerinin henüz başında olan Zweig’ın tabiri caizse elinden tuttu.&nbsp;1901 yılına gelindiğinde ilk şiir kitabı “Gümüş Teller” yayımlandı. 1904 yılında ise “Hippolyte Taine’ın Felsefesi” adlı tezini savunup Viyana Üniversitesi’nden doktora unvanını aldı.<figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2021-03-05T12:42:57.442Z.jpeg" alt="Stefan Zweig"><figcaption>Stefan Zweig</figcaption></figure>Doktora unvanını hak ettikten sonra 9 yıl sürecek olan seyahatlerine başlayan Zweig, gezdiği sırada notlar alır ve öykülerine buradan detaylar eklerdi. 1907-1909 arası Seylan, Gwalior, Kalküta, Varanasi, Yangon ve Kuzey Hindistan’ı; 1911’de New York, Kanada, Panama, Küba ve Porto Riko’yu gezdi. Zweig bu seyahatleri sayesinde diğer yazar ve sanatçılarla temas kurdu. Aynı zamanda bir imza koleksiyoncusuydu.Nihayet 1913 yılında Salzburg’a yerleşti. Psikoloji ve Sigmund Freud’un öğretileriyle yazılarını besledi, karakterlerini yazarken bu öğrendiklerinden faydalandı. Ve bu dönemden sonra sadece yazmaya yöneldi.&nbsp;

Siyonizm ile ilgili hikayeler