Davos'ta düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu (WEF), İran’ın nükleer politikaları hakkında Çarşamba günü hararetli tartışmalara sahne oldu.BM Genel Sekreteri&nbsp;Antonio Guterres, İran'ın nükleer silah geliştirmeyi amaçlamadığını açıkça ortaya koyarak bölge ülkeleri ve ABD ile ilişkilerini iyileştirme yolunda ilk adımı atması gerektiğini ifade etti.BM Nükleer Gözlemci Şefi Rafael Grossi de uranyum zenginleştirmede “gaz pedalına bastığını” belirttiği İran'da bu adımların etkisini göstermeye başladığını sözlerine ekledi.ABD Başkanı Donald Trump'ın İran İslam Cumhuriyeti ile ilişkilerinde “rasyonelliği” seçeceğini umduklarını belirten İran Stratejik İşlerden Sorumlu Cumhurbaşkanı Yardımcısı Muhammed Cevad Zarif ise “Tahran'ın hiçbir zaman nükleer silah peşinde olmadığı” ifadesiyle İran'ın dünya için bir güvenlik tehdidi oluşturmadığını savunarak “Umarım Trump 2.0 daha ciddi, daha odaklı ve daha gerçekçi olur” dedi.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Guterres’in uyarıları</h2>Davos'ta Ortadoğu'daki durumu değerlendiren Guterres, “En önemli soru İran ve İran, İsrail ve ABD arasındaki ilişkilerdir” dedi.<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9);" style="color: rgb(9, 9, 9); margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">“Burada umudum, İranlıların nükleer silah sahibi olmaktan vazgeçeceklerini bir kez ve kesin olarak açıkça ifade etmelerinin ve aynı zamanda bölgedeki diğer ülkelerle yapıcı bir şekilde ilişki kurmalarının önemli olduğunu anlamalarıdır.”</blockquote><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ciddi bir tırmanış</h2>Geçen ay yaptığı açıklamada, Tahran’ın Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'na uranyum zenginleştirmeyi “dramatik bir şekilde” hızlandırdığını bildirdiğini ifade eden Grossi, bu gelişmeyle İran’ın %60 saflığa, yani yaklaşık silah kalitesi için gereken seviyenin %90’ına yaklaşacağını bildirmişti.Batılı güçler bu adımı ciddi bir tırmanış olarak niteleyerek başka hiçbir ülkenin nükleer silah üretmeden bunu yapmadığını ve bu seviyeye kadar zenginleştirmenin hiçbir sivil gerekçesi olmadığını vurguladı. İran ise programının tamamen barışçıl olduğunu ve uranyumu istediği düzeyde zenginleştirme hakkına sahip olduğunu söyledi.<blockquote fr-original-style="" style="margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">“İran daha önce ayda aşağı yukarı 7 kilogram zenginleştirilmiş uranyum üretirken, bu seviye şimdi 30 kilogramın üzerine çıktı. Bence bu, hızlanmanın açık bir göstergesi. Gaz pedalına basıyorlar.”</blockquote><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Grossi: Şu andan itibaren istikrarlı artışlar görmeye başlayacağız</h2>Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı, %90 seviyesine kadar zenginleştirilmiş yaklaşık 42 kg uranyumun prensipte bir nükleer bomba için yeterli olacağı yönünde uyarıyor. Grossi, İran'ın şu anda %60'a kadar zenginleştirilmiş yaklaşık 200 kg uranyuma sahip olduğunu söylüyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Hızlanmanın başladığı yönünde uyaran Grossi, yine de ilave santrifüjlerin (uranyumu zenginleştiren makineler) kurulması ve devreye sokulmasının zaman alacağını belirtiyor.</li></ul>Grossi, ilk döneminde İran ile imzalanan nükleer anlaşmadan çekilen ABD Başkanı Donald Trump yönetimi ile İran arasında diplomasi çağrısında bulundu:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9);" style="color: rgb(9, 9, 9); margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">“Başkan Trump'ın ve yeni yönetimdeki bazı kişilerin ilk açıklamalarından, tabiri caizse, bir görüşme yapma ve belki de bir tür anlaşmaya varma eğilimi olduğu anlaşılıyor.”</blockquote><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İran’ın nükleer programı</h2>2018 yılında dönemin Başkanı Trump, Tahran'ın 2015 yılında dünya güçleriyle yaptığı nükleer anlaşmadan geri adım atmış ve ülkeye yönelik “maksimum baskı” politikasının bir parçası olarak sert ABD yaptırımlarını yeniden uygulamaya koymuştu. Buna karşılık Tahran, uranyum zenginleştirmeyi hızlandırmak da dahil olmak üzere çeşitli şekillerde anlaşmayı ihlal etti.Trump, bir önceki döneminde de izlediği ve Tahran'ı nükleer programı, balistik füze programı ve bölgesel faaliyetleri konusunda müzakereye zorlamak üzere ekonomik baskı&nbsp;kullanmaya yönelik politikalara geri dönme sözü verdi.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="text-align: left;" style="text-align: left; box-sizing: border-box;">Tahran yönetiminde Trump'ın ikinci döneminde İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'ya İran'ın nükleer tesislerini vurma yetkisi verebileceği ve petrol endüstrisi üzerindeki ABD yaptırımlarını daha da sıkılaştırabileceği endişeleri artmış durumda.</li></ul>Bu endişelerin, ekonomik sıkıntılar nedeniyle ülke içinde artan öfkeyle birleştiğinde Tahran'ı hızla ilerleyen nükleer programının akıbeti konusunda Trump yönetimiyle müzakerelere girmeye itebileceği değerlendiriliyor.

Aposto Gündem

Davos Zirvesi, İran’ın nükleer politikaları hakkında hararetli tartışmalara sahne oldu. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, İran'ın ABD ile ilişkilerini iyileştirme yolunda ilk adımı atması gerektiğini ifade ederken BM gözlemcisi Grossi, Tahran'ın uranyum zenginleştirmede “gaz pedalına bastığı” yönünde uyarıda bulundu. Tahran ise “nükleer silah peşinde olmadığı”nı savunuyor.

İran’ın nükleer politikası Davos’ta tartışıldı: Bölgede diplomatik çözüm mümkün mü?

• Cumhurbaşkanı&nbsp;Erdoğan, İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan ile Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun da yer aldığı basına kapalı bir görüşme gerçekleştirdi. Diplomatik görüşme, AK Parti Genel Merkezi'nde gerçekleştirildi.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Basın açıklaması: Görüşme sonrasında düzenlenen basın toplantısında Çavuşoğlu, "Türkiye ve İran olarak Suriye'nin toprak bütünlüğünü destekliyoruz. Teröristlerin Suriye'den temizlenmesi gerekiyor." açıklamasında bulundu.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İran'daki protestolar: İran'da düzenlenen rejim karşıtı protestolara ilişkin konuşan İran Dışişleri Bakanı, "İran'da kadınlar büyük özgürlüklere sahiptir. Yabancı ülkeler İran İslam Cumhuriyeti aleyhinde girişimlerde bulunmuşlardır. Batı'nın girişimleri nedeniyle Afganistan ve Irak'ta ölen kadınların ve çocukların hesabını neden kimse sormuyor?" ifadelerini kullandı.</li></ul>

Resmi Gazete'de yayımlanan kararlar:<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;" type="disc"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kayıtlı Elektronik Posta Sistemine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına <a fr-original-style="" href="https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/12/20221213-11.htm" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Dair Yönetmelik</a>,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile İran İslam Cumhuriyeti Hükümeti Arasındaki Sosyal Güvenlik Anlaşmasının Uygulanmasına İlişkin İdari Anlaşmanın Onaylanması Hakkında Karar <a fr-original-style="" href="https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/12/20221215-4.pdf" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">(Karar Sayısı: 6557)</a>,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">2023 Yılı Bilirkişilik Asgari <a fr-original-style="" href="https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/12/20221214-5.htm" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Ücret Tarifesi</a>,</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/12/20221215-10.htm" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">2023 Yılı Tanıklık Ücret Tarifesi</a>.</li></ul>

İş Hukuku & Sosyal Güvenlik

• İran Başsavcısı Muhammed Cafer Muntazeri, ülkedeki ahlak polisi biriminin kapatıldığını açıkladı. Muntazeri konuya ilişkin, "Ahlak polisinin yargı erkiyle hiçbir ilişkisi yoktur. Ahlak polisi, geçmişte nerede kurulduysa orada kapatılmıştır." açıklamasında bulundu.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Manipülasyon iddiası: ABD'de yaşayan İran vatandaşı aktivist&nbsp;Masih Alinejad, sosyal medya hesabından paylaştığı mesajda,&nbsp;"İran İslam Cumhuriyeti'nin ahlak polisini kaldırdığı haberleri dezenformasyondur. Ayaklanmayı durdurmak için bir taktiktir" açıklamasında bulundu. İran vatandaşı gazeteci ve sunucu&nbsp;Sima Sabet de "İran'daki ahlak polisi kaldırılmadı. Bu, önümüzdeki günlerde ülke çapında protesto çağrıları yapılırken protestocuları kandırmak ve bölmek için uydurulan bir yalan" dedi.</li></ul><img src="https://images.aposto.com/2022/11/4/1670513068043.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" alt="İran protesto" ratio="2.38" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Iran International<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'&nbsp;"Bugün diktatör diyorlar, kim diktatör? ABD, kesinlikle güçlü bir İran istemeyecektir. Onlar işgal ettikleri Afganistan, Suriye ve Libya gibi bir İran istiyorlar. İran bu ülkelerden farklıdır. İran halkı ABD'ye bu komplosunu uygulama fırsatı vermeyecektir. Protesto yapıcı, isyan yıkıcıdır. Protestolara kulak verilmelidir." açıklamasında bulundu.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Eylemler sürüyor: Ülkedeki rejim karşıtı eylemler devam ederken öldürülen eylemcilerin sayısının &nbsp;400'den fazla olduğu aktarılıyor. Esnafa yönelik grev çağrıları da karşılık buluyor.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İdam kararları: Yargı Erki Sözcüsü Mesut Setayeşi, protestocular tarafından öldürüldüğü iddia edilen bir İran Devrim Muhafızları üyesinin ölümüne ilişkin davada yargılanan 16 kişiden 5'i hakkında "yeryüzünde bozgunculuk çıkarmak" suçlamasıyla idam cezası verildiğini duyurdu. Bir eylemcinin idamı infaz edildi. Daha önce de protestolara ilişkin gözaltına alınıp tutuklanan 6 kişi hakkında idam kararı verilmişti.&nbsp;</li></ul>

İran İslam Cumhuriyeti ile ilgili hikayeler