Berrak zihinler için yalın, zengin, bağımsız bir Türkçe dijital medya üyeliği.
Ücretsiz Kaydol →
Kelime ile ilgili hikayeler
Lord ve Leydi
Yabancı kelimeler oldukları belli olsa da, kökenleri hâlâ ilgi çekici olabilir değil mi?
25 Nis 2023
Ramazan Bayramı
Ramazan Bayramı yaklaştıkça, bu özgün kelimenin birkaç olası kökenbilimsel açıklamasını inceleyelim dedik.
18 Nis 2023
Seçim ve savaş zamanları gündemde, dillere oturan kelimelerden biri de ittifak kelimesidir. Çoğumuz belki 1. Dünya Savaşı’nda İttifak Devletleri ifadesiyle karşılaştık bu kelimeyle, belki de ülkemizde son yılların ittifak siyaseti ile. Her zaman olduğu gibi, önemli ve yüklü bazı kelimelerin kökenlerini anlamak, o kelimelerin kullanımları konusunda bakış açımızı genişletebilir. Kelimelerin biçimbilimine yabancı olmayan okurlar ittifak kelimesinin Arapça kökenl...Devamını Oku
07 Mar 2023
Hint-Avrupa Anadili *(s)ḱeh₃- , günümüzdeki birçok kelimeyi doğurmuştur. Hint-Avrupa Anadili *(s)ḱyeh₁-mós olarak evrilince, ilk adımda Germen Anadili *skadwaz olarak gelişen kelime, günümüzde “gölge” anlamlarına gelen İngilizce shadow ve shade, Almanca Schatten, Felemenkçe schaduw , ve Norveççe skodde gibi sözcükleri türetmiştir . Germen Anadili yerine başka bir daldan takip edince, Hint-Aryan Anadili *ćyaHmás karşımıza çıkıyor. Burada...Devamını Oku
17 Oca 2023
Dostumuz ve düşmanımız aynı yerden gelir diyebilir miyiz? Şayet dost ve düşman kelimeleri aynı dilden gelmiştir. Osmanlı Türkçesinde دشمن kelimesi hem düşman hem de düşmen olarak okunurmuş. Kökeni Farsça duşman ( دشمن ) da “hasım” anlamındadır, Eski Türkçe karşılığı yağı / yagı sözcüğüdür. Eski Farsça ( Avestaca ) biçimi duşmanah- şeklindedir . İngilizce kökenli distopi gibi bir kelimeden bilebilirsiniz, Eski Farsça duşmanah...Devamını Oku
10 Oca 2023
Çok yakın anlamlara sahip bu iki kelimenin, yakın ama farklı kökleri vardır. Umut kelimesi Eski Türkçe kökenlidir. Eski Türkçe um- kökü, aynı anlamını koruyarak günümüze kadar gelmiştir. Aynı kökten türeyen başka sözler, örnek olarak Eski Türkçe umuğ, umunç “beklenti”, günümüz Türkçesinde ne yazık ki artık pek kullanılmamaktadır. Bu Eski Türkçe biçimler, ilk olarak “umulan nesne” anlamına sahip olup, sonradan fiil olarak “umma eylemi” anlamına genişlemiş ...Devamını Oku
27 Ara 2022
1901 yılında ABD’nın New York eyaletinin başkenti Buffalo’da “Pan-Amerikan Fuarı” (Pan-American Exposition) düzenlenmiştir . Fuarın bir parçası olarak Frederic Thompson ve Eric Dundy adlı iki kişi “Ay’a Yolculuk” (A Trip to the Moon) adlı bir eğlence tasarladılar. Ziyaretçilerin bindikleri uzay aracının adı, Latince “Ay” anlamına gelen Luna idi. 1902 yılında Thompson ve Dundy, Kuzey Amerika’nın ilk kalıcı eğlence parkı olan “Denizaslanı Parkı”nı (Sea Lion Park) kira...Devamını Oku
20 Ara 2022
Spektrum Son Düzlük #14: Gençlerin siyasete bakışı. Son Düzlük’te bu hafta Arayüz Kampanyası'nın Direktörü Nevzat Taşçı ile 18-30 yaş arası genç seçmenin Türkiye'de siyasete bakışını, tercihlerini ve eleştirilerini konuştuk. Parlamento Yakın Geçmiş #6: Evren’in Türkiyesi. Altıncı bölüm 12 Eylül 1980 Darbesi sonrası Kenan Evren cumhurbaşkanlığındaki Türkiye’ye odaklandı. Askerî yönetimin etkisinden çıkarken ülke siyasetindeki dinamiklerin ve aktörlerin nasıl değişti...Devamını Oku
09 Kas 2022
Büyük Taarruz’daki taarruz sözcüğünün de Arapça kökenli olduğu ortada. Ancak o kadar da açık olmayan, taarruz sözcüğünün arz ile olan kökdeş ilişkisidir. Türkçeye ilk adımda Arapça taˁarruḍ تعرّض “engel olma, müdahele etme” mastarından geçmiştir . Bu kelimenin kökü ise Arapça ˁaraḍa عَرَضَ fiilidir. ˁaraḍa kelimesinin anlamları sayıca fazladır : “belirme, yoluna çıkma, var olma, sunma” gibi geniş anlamlara sahiptir. Geniş anlamlar diyoruz çünkü ni...Devamını Oku
30 Ağu 2022
Kenya, Uganda ve Tanzanya’nın resmi dillerini biliyor musunuz? Bir tanesi Avrupa sömürgeciliğinin bir sonucu olarak, tabii ki İngilizce iken, bu ülkelerin diğer resmi dili Svahili adı verilen bir dildir . Svahili ilginç bir dildir. Dil ailesi olarak, büyük ihtimalle Nijer-Kongo dilleri denilen ailenin bir üyesi olarak görülür. Ancak Arapça dahil olmak üzere birçok dilden birçok kelime ödünç almıştır. Buna dilin kendi adı da dahil. Çünkü dikkat ederseniz ...Devamını Oku
02 Ağu 2022