<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp;&nbsp;Topkapı elbiseleri St. Petersburg'da: Dice Kayek markasının “Istanbul Contrast” koleksiyonundan dört “Topkapı” elbisesi, St. Petersburg’daki Hermitage Müzesi’nin kalıcı koleksiyonuna dahil edildi.

Duende

📰 Gazete Duvar'ın haberi <a fr-original-style="" href="https://www.gazeteduvar.com.tr/aymyi-milli-saraylar-baskanligi-da-dinlemiyor-topkapi-yok-oluyor-haber-1648026" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">"AYM'yi Millî Saraylar Başkanlığı da dinlemiyor: 'Topkapı yok oluyor'"</a>

Spektrum

Soli

Kenti korumak için yapılan surlar, surların devamlılığı için oluşturulan bostanlar ve toprağın koruduğu bir mahallenin hikâyesi. 

Toprağın hâkimiyet kurduğu surlar

İstanbul'da Nasıl Eğleniyorduk?

“Bir zamanlar kalbe giden yol, BAĞLARDAN geçermiş”

Geçtiğimiz günlerde 7 yaşındaki oğlum bir mağazanın önünden geçerken "anneeeaa burası tatil koktu" dedi. Tövbeler olsun deniz kenarı da değil hayırdır diye düşünürken kokuyu ben de aldım ve fark ettim ki hakikaten de birkaç yıl önce gittiğimiz otelde kullanılan oda parfümü ile aynı ya da çok benzer bir parfümün kokusu yayılıyor.&nbsp;Bunun öylesine bir rastlantı ya da benim biricik oğlumun muhteşem (!) duyusal yetenekleri olduğunu sanıyorsan yanılıyorsun çünkü bu aslında bilerek ya da bilmeyerek otel yönetiminin yaptığı duyusal pazarlama çalışmasının başarısı.Hadi ben neyse ama daha minicik çocuğun aklında tatilin kokusu olarak yer etmek takdir edilesi değil de nedir?Duyusal pazarlama, duyusal çekiciliği kullanarak hedef kitlenin beş duyusuna da hitap etmenin bir yoludur. Görme, dokunma, ses, koku ve tat duyularını kullanarak müşteriye farklı deneyimler sunmaya odaklanır.Çalışmalar, duyuların ruh halini ve hatta hafızayı, kelimelerin yapabileceğinden çok daha derin şekilde etkileyebildiğini ortaya koyuyor. Bu da şirketleri tüketicilerin değer vereceği ve hatırlayacağı marka kişiliklerini yaratırken duyuları da kullanarak konuyu bütünsel bir şekilde düşünmeye itiyor.Bazı insanlar görsellere bakmaktan hoşlanır, bazıları ses dinlemeyi sever, bazıları ise dokunmaya veya kokulara ilgi duyar. Bu duyusal çekiciliklerin tümü pazarlama çalışmalarında kullanılabilir. Peki nasıl? 👇🏻Ko👃🏻kuKokudan başladık öyle devam edelim. Koku çok güçlü bir duyu ve hafızamız ile de doğrudan ilişkili. <a fr-original-style="" href="https://www.science.org/content/article/human-nose-can-detect-trillion-smells" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Araştırmalara</a> göre burunlarımız milyonlarca farklı kokuyu ayırt edebiliyor ve beynimizin kokuyu işleyen kısmı aynı zamanda duygularımızı da işleyen limbik sistem. Bu sebeple anılarımız güçlü bir şekilde kokular ile de ilişkili.&nbsp;Çocukluğunu yakın çevresinde geçirmiş biri olarak, Topkapı’daki Ülker fabrikasının yaydığı çikolata kokusu sebebiyle, benim için çikolatalı kokular çocukluğumun anılarıdır mesela. (Evet bir zamanlar öyle bir fabrika vardı Topkapı'da ve etraf sürekli dev bir pastahane gibi kokardı) Sokakta annemin elini tutmuş yürürken rüzgarla yüzüme çarpan kokuyla birlikte çocuk aklımla o fabrikada çalışanların ne kadar acı çektiğini düşünürdüm. Sürekli çikolatalar içindesin ama yiyemiyorsun, ne gam ne kederdir bu yahu 😊<img src="https://images.aposto.com/2022/4/1/1652128990154.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="2.12" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Ülker bu koku olayını pazarlama amacıyla mı yapmıştır bilemiyorum ama Dunkin Donuts yapmış; Güney Kore’de pazardan pay kapmak isteyen marka insanların en çok vakit geçirdiği işe gidiş saatlerinde otobüslerde marka reklamını yayınlarken aynı zamanda kahve kokusu yayarak satışlarını çılgınca artırmış. (Bültenin bir önceki sayısında farklı bir açıdan da olsa bu konuya değinmiştik, okumadıysan hele önce bi <a fr-original-style="" href="https://apos.to/i/gulmeyi-bilmeyen-dukkan-acmasin" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buraya</a> gel bakalım.)Sinemalardaki patlamış mısır kokusu da, büyük marketlerin fırın reyonlarından yayılan koku da aynı mantık aslında.&nbsp;Bu konudaki en enteresan örneklerden biri de <a fr-original-style="" href="https://www.deseret.com/2000/7/14/19517972/rolls-royce-puts-old-smell-back-into-cars" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Rolls Royce</a>. Bir dönem Rolls Royce yetkilileri müşterilerinin yeni aldıkları araçlarla ilgili şikayetleri üzerine yaptıkları araştırmada, araçtaki kusurun "kokusu" olduğu kanaatine varmışlar. Yeni araçlarda eskisine oranla daha az ahşap ve daha fazla plastik malzeme kullanılınca ağırlıkla ahşaptan kaynaklanan o kendine has yeni araba kokusu yok olmuş. Buna çare olarak da laboratuvarda “yeni Rolls Royce kokusu" üretilmiş ve eski koku yeni araçlara yerleştirilmiş.<img src="https://images.aposto.com/2022/4/1/1652128869720.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.50" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Koku konusuna nokta koymadan önce magazine girmeden geçemeyeceğim sanırım😊 Hazal Kaya’yı bilirsin – bilemediysen Aşk-ı Memnu’nun mıy mıy Nihal’i, Adını Feriha Koydum’un fasfakir Feriha’sı – kendisinin bir açıklamasına denk gelmiştim düğününü yaptığı mekan için özel bir koku hazırlatmış. Düğün boyunca salonu saran o kokuyu misafirlere vereceği hediyelere de sabitlettirmiş ve böylece hep o günü anımsamalarını sağlamış. Pazarlama amacıyla olmasa da kokunun nasıl güçlü bir duyu olduğuna güzel örnek. Şimdi yeni evlenecekler düşünsün!&nbsp;📢&nbsp;Duyma&nbsp;👂🏻Bu konuda reklam jingle’larını, markaya özgü müzikleri hızlı geçersek en önde gelen çalışmalar otomobiller üzerinde yapılıyor desem yeridir. Motor sesinden tut aracın kapısının kapanma sesine dek uzanan çalışmalar hayli ilginç. Hatta şimdi kaynağını bulamamakla birlikte bir zamanlar sadece aracın kapısından çıkacak ses üzerine çalışan ayrı ekipler olduğunu okumuştum. O kapıyı kapatırken duyulan tok ses tüketiciler tarafından bir kalite göstergesi olarak tanımlanıyormuş.&nbsp;Yine otomotivden devam edersek BMW’nin aracın içine hoparlörler aracılığıyla yapay motor sesi vermesi de bu konudaki en iyi örneklerden. Dış seslerden arınmış bir sürücü kabini ne kadar muhteşem olursa olsun motordan çıkan o güçlü sesin duyulmadığı bir sürüş deneyimi pek de cazip olmuyor tabii. Buradan yola çıkan marka, müşterilerinin bu sesten mahrum kalmaması için böyle bir yol bulmakla kalmadı, son olarak araçlara sportif, dengeli, azaltılmış gibi farklı sürüş modlarına göre ayarlanabilen motor sesleri bile ekledi. Zenginin duyusal pazarlaması bile alternatifli yani 💸 Sonra garibanın yüzü gülür mü? 😊Daha halk içinden hepimizin deneyimlediği bir örnekle devam edelim en iyisi; Coca Cola! Hani şu reklamlarda bol bol duyduğumuz cola kapağının açıldığında çıkan o pıssssss sesi marka ile özdeşleşmiş süper bir örnektir. Hiç markadan bahsetmeden sadece o sesi duysan sen de Coca Cola dersin. Ya da Pepsi dersin, en kötü sarı kola dersin ama bi şekilde bağlarsın...<img src="https://images.aposto.com/2022/4/1/1652129878509.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.94" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Sarı koladan sonra yukarıdaki tweet ile beni çok güldüren mimar arkadaşın hayallerine de yakışır şekilde, bir nebze daha sofistike bir örnekle bitireyim dengede kalalım; 90’lı yıllarda Yalch, Richard F. ve Eric Spangenberg tarafından yapılan “Effects of Store Music on Shopping Behavior” başlıklı araştırma, şarap dükkanlarında klasik müzik çalmanın tüketicilerin daha fazla alışveriş yapmasına ve daha pahalı şarapları satın almasına sebep olduğunu ortaya koyuyor. Çünkü klasik müzik, rahat ve lüks bir atmosfer yaratıyor ve bunun sonucunda tüketici, farkında olmadan, daha fazla para harcamak zorunda hissediyor.&nbsp;Müzik deyince, yılbaşı yaklaşırken yeni yıl pozitifliğini bünyemize salıp alakalı alakasız herkes için hediyeler aldıran şarkılar olsun, bizi son hızla alışverişimizi yapıp mağazadan çıkmaya iten hızlı müzikler olsun hepsi büyük oyunun parçaları sevgili dostum...Tat alma👅Tat bütün duyular arasında pazarlamacıları en zorlayan ve kendine alan bulmakta zorlanan duyu sanırım. O kadar kişisel bir konu ki biri için çok lezzetli olan bir gıda bir başkası için hiç de öyle olmayabilir. Yine de iyi kurgulanmış bir pazarlama uygulaması tüketicilerin tat duyularını harekete geçirerek markanla bağlantı kurmalarına yardımcı olabilir.Bu konudaki en bilindik örnekler tadım testleri ve mağaza içi ikramlar. Bence ikram konusu hala en işleyen taktik. Mısır Çarşısı'ndan tut lüks pastanelere dek her yerde sunulan ikramlar çoğunlukla satın almamızı tetikliyor. &nbsp;Bununla birlikte bir gıda markası olmasan bile vereceğin ikramlar her zaman iyi hatırlanıyor. Güzel bir mesajı lezzetli bir ikramla buluşturmak oldukça işe yarayan bir yöntem. Yine bir otel örneği vereyim, bir zamanlar Regnum Carya’da kalmıştım ve gece odama gittiğimde yastığımda minik bir çikolata ile bana iyi geceler dileyen mesajları ile karşılaştım. Çikolatanın tadı değil belki ama jestin tadı hala damağımda 🤤Bir başka başarılı örnek de IKEA. Bir mobilya perakende markası olarak mağaza içi restoranları aracılığıyla markası için güçlü bir lezzet ilişkisi kurdu. Restoranlar sadece IKEA’da geçirilen süreyi uzatmakla kalmıyor sadece restoranda yemek yemek ve etrafı şööyle bir dolanmak için bile IKEA’yı ziyaret edenler var. Hiç anlamadığım şekilde yıllardır Türk insanına deliler gibi İsveç köftesi yediriyor adamlar.<img src="https://images.aposto.com/2022/4/1/1652130081987.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.78" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">G👀rmeKarar almada ennnn etkili duyumuza geldi sıra. Görme, tüm duyuların en belirgini olarak kabul edilir. Duyusal pazarlama tüketiciler için unutulmaz bir "görme deneyimi" yaratmak için çalışır. Bu da markanın renklerinden, logonun tasarımına, kullandığın yazı fontlarına, ambalajından, vitrin / showroom düzenlemelerine dek bütünsel bir deneyim tasarımı gerektirir.&nbsp;Buradaki her bir adım ayrı bir bülten konusu olabilir gerçekten. Markanın görüntüsü ile ilgili her bir noktada özenli ve tutarlı olmak, marka mesajlarına uygun ve hedef kitlenin estetik beklentilerini karşılayacak şekilde hareket etmek kilit nokta diyerek en kısa şekilde geçiyorum. Örneklere de girmeyeceğim zira Apple dememeliyim, Apple dememeliyim, Apple dememeliyim… 🤐👉🏻 Dokunma&nbsp;👈🏻Ya kardeşim ben öyle online falan anlamam ellicem bakıcam öyle alıcam diyenler kulübü kurulsa başkanı ben olabilirdim. Ta ki pandemi başlayana kadar. Şimdi alıştım sayılır ama yine de şöyle bir dokunup hissedip alışveriş yapmanın tadı da yok kabul edelim. Bir havlunun, battaniyenin yumuş yumuşluğu olsun, bir bilgisayarın yağ gibi kayan tuşları olsun bunlar hep satın aldıran temaslar değil midir sorarım sana? &nbsp;Test sürüşleri neden bu kadar bu etkili? Çünkü bir kez o arabayı kullandığında ona sahip olmayı daha çok arzularsın. İşte bu sebeple mümkünse tüketicilerin ürünlerine temas etmesine, onları deneyimlemesine olanaklar yaratmalısın.&nbsp;Buradaki en önemli temas noktalarından biri de ambalaj. Özellikle online alışveriş söz konusu olduğunda gelen paketin açılışını bir düşün. Bir yanda minik sevimsiz mukavva kutulardaki (onlar kutu da değil minik kolicikler sanki) yüzlerce kat koli bandını açarken cinnet geçirdiklerimiz diğer yanda markanın kendi ambalaj kağıdını özenle belirlenmiş yerinden kolayca yırtıp kalın karton kutusunun kapağını açıp çıkardıklarımız… Kaliteli ambalaja duyduğum aşkı bir şiirle taçlandırmak üzereyim galiba, durdur beni! 🤓Tamam tamam şiirden vazgeçtim ama bülteni kapamadan iki temel noktaya değinmeden edemeyeceğim:<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ayrı ayrı da çok güzel olmakla birlikte bunları bütünsel olarak ele alıp müşterilerin gözüne, kulağına, burnuna, eline ve diline hitap ederek baş döndürücü bir duyusal deneyim sunmak topu ağlara götürecek en güzel hareket olacaktır.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bülteni uzatmamak adına yer veremediğim AR, VR uygulamaları, sesli asistanlar, nesnelerin interneti ile birbiriyle haberleşen eşyalar gibi teknolojilerle birlikte duyusal pazarlamada bugüne kadar deneyimlemediğimiz çok enteresan örnekler sunacaktır, bu konuda atılacak yenilikçi adımlar puanları toplatabilir.</li></ul>Duyusal pazarlama konusu zor kabul ediyorum ama hakikaten kafa yormaya değer. Sonuçta tatil kokusu gibi kim bilir hangi duyusal deneyimleri hafızasında biriktirmekte olan geleceğin tüketicilerinin beklentilerini karşılamamız gerek 😊İki hafta sonra aynı gün aynı saatte görüşmek üzere!

The Marketeer 

Apple ve Starbucks haricindeki örneklerle 😉

Duyusal Pazarlama

<h3 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">10, 9, 8, … , 3, 2, 1</h3>Batılılaşmanın en önemli değişim alanlarından biri de eğlence hayatıydı. Eğlence hayatının dönüşümüyle modernleşmeye bir adım daha yaklaşılacağı düşünülüyordu. Karşıt görüşlülere <a fr-original-style="" href="https://silo.tips/download/cumhuryet-dnemnn-ilginlik-geces-yilbai-elenceler-ve-eletrler-mer-obuz" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">göre</a> ise bu hayranlık sadece Avrupa’nın medeniyetine duyulan bir alaka değil, sanatına, diline ve hatta dinine karşı da duyuluyor, bu özeniş matem için kola siyah bant bağlamaktan Noel Baba için çam kesip mum yakmaya kadar uzanıyordu. Konuya lüks ve israf çerçevesinden de bakan bu kesimlerle Mehmet Selahattin’in Noel’i ucubeye benzetmesi ve çam ağacı kesilmesini eleştirmesini benzer bakış açıları olarak değerlendirmek mümkün. Gerçi yazarımız özeleştirisini bir Nasrettin Hoca fıkrasıyla yapmaktan da geri kalmamış.Aslında Osmanlı döneminde sadece Hıristiyanlarca kutlanan Noel’e ilk kez <a fr-original-style="" href="http://gokhanakcura.blogspot.com/2009_12_27_archive.html" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">1829 yılında</a> ilgi duyulur. O yılbaşında İstanbul’daki İngiliz elçisinin Haliç’teki bir gemide verdiği baloya Osmanlı devlet adamları da katılır. 1856’da ise Sultan Abdülmecid Fransız elçisinin düzenlediği yılbaşı balosuna katılır, dans edenleri seyreder. Cumhuriyet dönemine gelindiğinde 1925 yılının sonunda Miladi Takvim’in kabul edilmesiyle birlikte yılbaşı kutlamaları batılılaşma ve modernleşmenin yanı sıra eğlence hayatının da ayrılmaz bir parçası haline gelmeye başlar. İlk resmi kutlama 1926 yılında yapılır. Yılbaşının cuma gününe denk gelmesi de büyük kutlamalar yapılmasında etkili olur. Elektrikler ilk defa o gece geceyarısı bir dakikalığına kapatılır. Işıkların bu şekilde kapatılması Mütareke Dönemi’nde İstanbul’da yılbaşı kutlaması yapan işgal kuvvetlerinde görülmüştür.&nbsp;Yılbaşı kutlanması yaygınlaştıkça eğlence mekanlarının günler öncesinden hazırlıklara başlaması, gazetelere reklam vermesi, o güne özel indirimler, programlar ve çekilişler yapılması da âdet haline gelir.Yazarımızın yazısında bahsettiği 1930’daki yılbaşı kutlamaları sonrasında <a fr-original-style="" href="http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/GAZETE/son%20posta/son%20posta_1931/son%20posta_1931_kanunusani_/son%20posta_1931_kanunusani_2_.pdf" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Son Posta</a> gazetesi, seneden seneye yılbaşının benimsendiğini, insanların İsa’nın doğumunu değil, yeni bir yıla girmeyi kutladığını söylüyordu. Beyoğlu, o yılbaşı gecesi ekonomik buhrana rağmen dolup taşmıştı. Şişli ve Topkapı’da yaşayan iki farklı kişiye belki aynı lokantada değil ama aynı kaldırımda rastlanabiliyordu. Sanki bütün İstanbul, Taksim ile Galatasaray arasındaydı. Saat 10’dan sonra kalabalık sokaklardan çekilmiş, “bu çoşkun insan nehri” barlara, lokantalara, gazinolara doluşmaya başlamıştı.<img src="https://images.aposto.com/2021/11/1/1640603343754.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="3.75" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><a fr-original-style="" href="http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/GAZETE/vakit/vakit_1931/vakit_1931_kanunusani_,/vakit_1931_kanunusani_1_.pdf" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Vakit gazetesi, 1 Ocak 1931</a>Yılbaşının hemen ertesi günü ise Vakit gazetesinde yukarıdaki haber çıkar. Fransız bir kahin ile bir Çingene’nin 1931 yılı için bulundukları kehanetlere yer verilir.

Marmara Denizi’ndeki ekosistemi tehdit eden kirlilik, son aylarda bazı bölgelerde yüzeydeki &nbsp;görüntüsü kaybolsa da, denizin dibinde sorun olmaya devam ediyor.&nbsp;İstanbul Ekoloji Rotary Kulübü koordinatörlüğünde Beyoğlu, Büyükçekmece, İstanbul, Maslak, Topkapı,Tuzla Rotary Kulüpleri ile Beyoğlu ve Galatasaray Rotaract Kulüpleri ve 2420. Bölge Çevreyi Koruma ve Destekleme Komitesinden oluşan “Organizasyon Komitesi” tarafından, 6 Kasım 2021 Cumartesi günü Saat 9:00 – 17:30 arasında&nbsp;çevrimiçi ortamda, iki oturum düzeninde, <a fr-original-style="" href="https://drive.google.com/file/d/1GDacden168aSuP714ohjuEfqHkyHAZJl/view" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">“Müsilaj Sorunu ve Marmara’nın Geleceği Çalıştayı”</a> düzenlenecektir.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2021/10/2/1635858628641.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="Infinity" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Çalıştayda müsilaj sorunu ile ilgili olarak:<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Paydaşların tecrübe ve birikimleri ile orta ve uzun vadeli çözüm stratejileri geliştirilmesine yönelik toplumsal farkındalık oluşturmak,</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">STK’ların kamu ve karar vericiler ile bir arada çalışabileceği sürdürülebilir bir yapı oluşturulmasına yardımcı olmak,&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Müsilajın oluşumunu etkileyen ve ondan etkilenen gruplar arasında çözüme yönelik uygun şartların gelişmesine destek vermek hedefleniyor.</li></ul>Çalıştaya katılacak üniversite, STK, bakanlık, belediye, meslek odaları, medya ve diğer ilgili paydaşların, Marmara Denizi’nin geleceği için müsilaj sorununun bertarafında kullanılabilecek çözüm önerileri rapor haline getirilerek ilgili taraflar ve kamuoyu ile paylaşılacaktır.Çalıştaya katılmak, katkıda bulunmak için <a fr-original-style="" href="https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSfsmezxwp7cltMXTlQbY_OTAtkAtcvcINO6FgISkHOVWoL4Qw/viewform" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">form</a> üzerinden kayıt olabilirsiniz!

Dünyahali

Müsilaj Sorunu ve Marmara’nın Geleceği Çalıştayı

Takip Ediyoruz!

James Bond serisi, Boğaz ve Haliç manzaraları, Tarihî Yarımada ve kovalamaca sahneleri… İstanbul’un daracık ve bazen de çıkmaz sokakları, çoğunlukla bol aksiyonlu film setlerine dönüşmüş şimdiye kadar. Bu hafta onlar yerine, içinden İstanbul geçen ama yeni veya yeniden keşfedeceğimiz filmlerden bahsedelim mi?Sizi bilmem ama ben ekranda tanıdığım bir mekân görünce heyecanlananlardanım. Bir de o gördüğüm, tanıdığım bir yerin eski hâliyse… Bond serisinin ikincisi; İstanbul’a uğrayan ilk filmi olan From Russia with Love, Sean Connery’e Yeşilköy’den Kapalıçarşı’ya, Gülhane’den Topkapı ve Haliç’e kadar eşlik etmek isteyenleri 1960’ların İstanbul’una götürür mesela. Zaman donmuş gibi. İstanbul’un Hollywood’daki imajı ne noktada “tarihî yapılar arasında koşuşturan insanlar” temasına indirgenmiş bilemiyorum ama iyi ki bize başka tatlar sunan filmler var.&nbsp;L’immortelle (1963): Alain Robbe-Grillet yönetmenliğinde çekilen filmde 1963 yılının İstanbul’u başrolde; hipnotik cazibesiyle filmi sarıp sarmalıyor. İstanbul’da tatil yapan, Fransa'dan gelen bir profesörün gizemli bir kadına âşık olması ve kadının ortadan kaybolmasıyla başlayan, sürreal bir hikâyesi var. Yalan söylemeyeceğim; filmde bazen ne olduğunu tam olarak anlayamadığım ve akışı kaçırdığım zamanlar oldu. Ama İstanbul'un o dönemki ses manzarasını duymak, yer yer oryantalist öğeler içerse de siyah-beyaz sokaklarda dolaşmak için izlenmeye değer. Ayrıca film, Nouvelle Vague (Yeni Dalga) akımının da ilk örneklerinden sayılıyor.&nbsp;<figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2020-12-11T13:33:06.249Z.png" alt="L’immortelle (1963)"><figcaption>L’immortelle (1963)</figcaption></figure>Topkapi (1964): Yok, yanlış yazmadım. Filmin orijinal adı gerçekten de Topkapi. Eric Ambler’in The Light of Day romanından uyarlanan hikâyesi, Hollywood’un suç ve İstanbul arasında kurduğu ilişkiye ilk örneklerden. Film, Topkapı Sarayı Müzesi’nden zümrüt kaplı bir hançeri çalma planları yapan uluslararası çapta bir çetenin başından geçenleri anlatıyor. Melina Mercouri, soygunun arkasındaki beyni Elizabeth Lipp'i canlandırıyor. Peter Ustinov, filme komik detayları katan Arthur Simon Simpson rolünde. Hatta film, bu rolüyle Peter Ustinov’a En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Oscar’ını getirmiş. Ayrıca IMDb’ye göre Topkapi, ünlü yönetmen Christopher Nolan’ın en sevdiği filmler arasında yer alıyormuş.&nbsp;<figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2020-12-11T13:33:32.168Z.jpeg" alt="Topkapi (1964)"><figcaption>Topkapi (1964)</figcaption></figure>Tinker Tailor Soldier Spy (2011): Filmde sadece İstanbul’a aşina değiliz; her köşesinde tanıdık yüzler görüyoruz. Meşhur aktörler Gary Oldman, Colin Firth, Tom Hardy ve Benedict Cumberbatch’e; Boğaz’ı, tersanesi, İstiklâl’deki tramvayıyla İstanbul eşlik ediyor. Heyecan verici araba kovalamacaları ve büyük aksiyon sahneleri bekleyenleri hayal kırıklığına uğratacak filmde, tüm bunlar yerine bir muammayı çevreleyen bir dizi diyalog, sigarayla çay veya viski içen bir dizi yorgun adam izliyoruz. John le Carré'nin aynı adlı romanının modern uyarlaması olan ve Türkçeye Köstebek ismiyle çevrilen film, 1970'lerin Soğuk Savaş atmosferinde hayal kırıklığı, uzlaşma ve gerginlik üzerine.&nbsp;Bonus: İran doğumlu yönetmen Hossein Amini’nin gözünden Yunanistan ve İstanbul’u görmek isteyenlere: The Two Faces of January (2014). Patricia Highsmith romanından uyarlanan filmde Viggo Mortensen, Oscar Isaac ve Kirsten Dunst’ı izliyoruz.

Aposto İstanbul

Bu defa pek bilmediğimiz yabancı yapımlar.

Yolu İstanbul’dan geçen yabancı filmler

Bazen mekânsal bir karar uzun süre eskiye döndürülemiyor. Esenler Otogarı olarak bildiğimiz alan bir önceki cümlenin tam yerinde bir örneği. Burada karşılaştığımız durum, geçen hafta değindiğimiz Süzer Plaza misali, alınan bir kararın sonucu kullanıcıyı merkeze alamayan işletmelerle pekişiyor. Bu hafta boy boy, kaydır kaydır gördüğümüz yeni fotoğraflar ise sadece bir yılda yapılanlarla ilgili <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNWIwYjFkNjY0YmNmMDAwOTliOTAyZSZ1c2VyPTVlNWJlYTE3MDhlZGE3NzU0MjFhZmY4YyZhdXRob3I9NWVjMGRmOWYwMTU3NTkxNmExYzdlMDMzJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5pYmIuaXN0YW5idWwlMjUyRk5ld3MlMjUyRkRldGFpbCUyNTJGMzcyMDM="">düşündürdü</a>. Otobüsten indikten sonra misafirlerinin bir yere değmeye çekindiği alanda zaman geçirmesi için açılan gençlik ofisi, okuma alanı; nasıl bir deneyime teşvik edebilir, belirsiz. Çünkü toplumsal bellekte işgal ettiği alan da karanlık ve şiddet dolu. Ayrıca, bir yılda çekidüzen verilebilen bir yere niye daha önce dokunulmadığı da tepki çekiyor.&nbsp;• Tarihten notlar: 1970’lerde kurulan ve 1986 -veya 1987- yılında o zamanki adıyla Uluslararası Anadolu ve Trakya Otobüsçüler Derneği, büyükşehir belediyesiyle anlaşarak inşa edilen otogarın işletmesini aldı (bizler ise söz konusu derneği, Büyük İstanbul Otobüs İşletmeleri A.Ş olarak biliyoruz). Yani yap-sat-işlet pratiğinin dikkat çeken bir örneği. Çünkü otogar için ayrılan alanın büyüklüğü bunun bir mega proje olduğuna düşündürüyor. Nitekim yine 1970’li yıllarda Topkapı’da açılan bir otogar şehrin trafik olmayan yollarının tıkanmasıyla artık yeni bir komplekse dönüşmeye ihtiyaç duyuyor. “Daha büyüğü daha iyidir,” kararıyla inşa edilen yeni otogar, Bayrampaşa sınırları içerisinde olmasına rağmen Esenler Otogarı adını alıyor ve içerisindeki dükkânlar zamanın dövize dayalı piyasaya bağlı olarak satılıyor. Amaç, ekonomiye katkı sağlayan, üretime bağlı değerini artıran dev bir işletme olması iken bir plancı veya yetkili tarafından analizleri yaptırılmadığı için yanlış hesaplanmış ve heba edilmiş bir alana dönüşüyor. Üst ölçekli planlara uymadığı gibi ihtiyacı karşılamayan her donatı gibi yenisinin ihtiyacını ortaya çıkartıyor.• Daha da öncesi: Otogar alanı, Osmanlı İmparatorluğu dönemi paşalarından Ferhat Paşa’nın ve İstanbul’un en büyük çiftliklerinden biri olarak biliniyor. Paşanın vefatıyla varisleri dışındaki birine satılan bu büyük toprak parçası, Bayrampaşa’yı içine alacak kadar büyük. Buna ilave olarak, o dönemde buranın Avrupa yakasının da gıda tüketimini karşıladığını belirtmeliyim. Fakat birçok hikâyede olduğu gibi bir vefatın sonunda ortaklık bitiyor ve çiftlik yıllar içinde parça parça satılıyor. Günün sonunda 300 küsür dönüm, varisler arasında paylaştırılarak bitirilirken satılan yerlere ise hizmet olarak arazi değerini artıracağı düşünülen IKEA, Pratiker gibi uluslararası şirketler mağaza açıyor. Çevredeki nüfusun gelirden aldığı pay, diğer ulaşım yollarıyla kesişim noktaları, yakın zamanda erişilen nüfus verileri istenenle uymadığı için bilimsel verilerle analizi yapılmamış Esenler Otogarı tarihte görülmemiş bir şekilde yalnızlaşıyor.&nbsp; • Gelecek: Ne olursa olsun, bir belediye yatırımı olduğu için kısa sürede “parasını çıkarması” beklenmeyebilir ki bu da özel sektör-kamu arasındaki hizmet farkını şehrin sakinlerine hissettirecektir. 2023 yılında yapılması planlanan ama pandemi sebebiyle ertelenmesi muhtemel yeni otogarların da önünü kesebilir bu çalışma, dolayısıyla yeni bir dönüşüm de yaşanabilir.&nbsp;

Bazen mekânsal bir karar uzun süre eskiye döndürülemiyor, örneğin Esenler Otogarı. Bu hafta tamamlanan "ıslah" çalışmaları misali emeklerin sonucunda otobüsten indikten sonra misafirlerinin bir yere değmeye çekindiği alanda zaman geçirmesi için açılan gençlik ofisi, okuma alanı; nasıl bir deneyime teşvik edebilir, düşündürüyor.. 

İkinci bir şansı hak eden mekân: Esenler

Daha önce 1875’te Tünel’in açılma hikâyesini kısaca aktarmıştım: İstanbul’a yaptığı bir ziyaret sırasında şehri çok beğenip Galata-Karaköy ulaşımına bir çözüm bulmak isteyen Eugene-Henri Gavand, önce bir asansör sonrasında bir tünel sistemi tasarlamıştı. Bunu başardıktan sonraki hedefiyse Kumkapı-Ortaköy arası için bir metro hattı olmuş fakat finansal olarak bunun karşılanması söz konusu olmamıştı.&nbsp;Diğer proje girişimleri: Sadece bununla kalmayan metro girişimleri ilk olarak 1912’de kayda alındı. Fransa doğumlu mühendis L. Guerby, Topkapı-Şişli güzergâhı için bir hat önerse de şehir plancısı Henri Prost’unki gibi kendisinin önerisi de kabul edilmedi. Prost’un 1936’da önerdiği hattın başı Taksim sonuysa Beyazıt’tı. Haliç’in üzerinde yer alacak viyadüklü plan, Valide Sultan Camii’nin ihtişamını azaltabileceği için kabul edilmedi. Fakat bu planı esas alan Hollanda merkezli NEDECO (Netherlands Engineering Consultants), aynı hat boyunca eğimin dikkate alınarak zikzaklar çizilmesi gerektiğini belirtti. 1871’de kurulan İETT’nin 1952’de davet ettiği mühendis Marc Langevin, sunduğu raporda İstanbul’un o zamanki ulaşım problemlerine çözüm sunması için teklif yaptı. Fakat uygulamaya konulmayan bu proje serisinin ardından sırasıyla 1953, 1960, 1964 ve 1965 yıllarında farklı şirketler iş birliği yapmak istedi. 1968’de Sovyetler Birliği merkezli bir ekibin iki hat önerisiyse bugün benzer hatların hâlâ değerlendirilebileceğini gösteriyor: Beyazıt-Topçular ve Zincirlikuyu-Topkapı. Yine 1972’de çok uluslu bir karma ekip, 4. Levent-Karaköy hattının değerlendirilmesi gerektiğini işaret etti.Günümüzdeki durum: İstanbul Demiryolu/Tünel Danışmanlığı tarafından 1987’de projelendirilen hatlar ancak hayata geçirildi. İlk metro hattı da 1989’da açılan M1 hattıdır. Bunun ardından 2000’de beş duraklı Taksim-Levent hattı açıldı. İlk çalışmalara göre epey geç kalınsa da şehrin ihtiyacı sebebiyle toplu ulaşıma yapılan yatırımlar hızla devam ediyor.&nbsp; Bu hafta yeni metro hattı M7 kullanıma açıldı. Mecidiyeköy’den Mahmutbey’e uzanan hat şehrin gizli merkezi gişelere de oldukça yakın. Hattın ikinci etabında Kabataş’tan Mecidiyeköy’e bağlanması amaçlanırken üçüncü etabında Mahmutbey-Esenyurt ve hatta Beylikdüzü’ne uzanması söz konusu. Üçüncü etabın ne zaman biteceği tam olarak bilinmese de Yuvam Bahçeşehir’in açıklanmasıyla değişecek çehreden daha önce <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmYTRmMGY2M2IyMThlMDAwNzQzOTQ2ZCZ1c2VyPTVlNWJlYTE3MDhlZGE3NzU0MjFhZmY4YyZhdXRob3I9NWVjMGRmOWYwMTU3NTkxNmExYzdlMDMzJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRmFwb3MudG8lMjUyRmklMjUyRmFoLW5lcmVkZS1vLWVza2ktaXN0YW5idWw="">bahsetmiştim</a>. Bir yapılaşmanın açılması beraberinde ulaşım ihtiyacı doğurduğu için metro hattının aynı zamanlarda uzanacağını tahmin edebiliriz. Elbette bütün bunlar olurken kalabalık bir metropolün başka projeleri de hayata geçirilebilir.&nbsp; Kaynak Mehmetoğlu Güneş, B., (2008) Tarihî Kent Merkezlerinde Metro Yapımı ve Arkeolojik Değerleri Koruma İlişkisi; İstanbul Tarihî Yarımada Örneği. İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.&nbsp;

Topkapı ile ilgili hikayeler