20. yüzyılın en önemli yazarlarından kabul edilen Milan Kundera geçen yılın 11 Temmuz'unda hayatını kaybetmişti. Dünya, Milan Kundera'sız bir yıl geçirirken, onun ölümüyle 20. yüzyıl bitti diyen takipçileri için bıraktıkları, fikirleri ve eserleri tartışılmaya devam ediyor. Kundera'nın daha önce Türkçeye çevrilmemiş olan Rehin Alınmış Bir Batı - Ya Da Orta Avrupa’nın Trajedisi başlıklı kitabı Can Yayınları etiketiyle bu hafta okuyucularla buluştu. Ebru Erbaş çevirisiyle yayımlanan kitap genç Milan Kundera’nın 1967’de Prag Baharı’nın ortasında, Çek yazarlar Birliği’ne verdiği “Edebiyat ve Küçük Uluslar” başlıklı konferans ile 1983 yılında Le Débat dergisi için yazdığı Rehin Alınmış Bir Batı ya da Orta Avrupa’nın Trajedisi makalesini biraraya getiriyor.Yakın dönem Avrupa tarihine ayna tutan Rehin Alınmış Bir Batı, Çekoslovakya ve Ukrayna gibi Orta Avrupa’daki "küçük uluslar"ın Batı kültürüyle ilişkilerine odaklanıyor. Kitap bu yönüyle Kundera'nın her zaman tartıştığı kültürel kimliklerinin giderek daha fazla tehdit altında olduğu savını ortaya koyuyor.&nbsp;Eserlerinde totalitarizm ve ideolojilere karşı eleştirel duruşuyla bilinen ve Avrupa'nın felsefi kodlamalarını bireysel özgürlük çerçevesinden ele alan Milan Kundera gerek yaşamındaki siyasi dönüşümler gerekse edebi dünyasında yarattığı tarihsel yorumlamalar sebebiyle Soğuk Savaş döneminin en akılda kalıcı isimlerinden oldu. Yazarın hem ölüm yıldönümü hem de yeni yayımlanan kitabı vesilesiyle edebiyat ve düşünce dünyasında yarattığı izleri yeniden gözden geçirmek istedik.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Roman sanatının kurallarını yeniden yarattı</h2>Kundera'nın kuşkusuz en önemli özelliklerinden biri roman sanatında geleneksel roman kurgusunu ve karakterizasyonu reddederek, karmaşık ve çok katmanlı anlatılar yaratmasıyla başladı. Yazarın tanık olduğu ve içinden geçtiği tarihsel süreci; doğrusal bir şekilde aktarmak yerine zaman ve mekan arasında geçişler yaparak çok katmanlı bir anlatı tarzı kurması onu dil açısından ayrıksı kılan en önemli tavırlardandı. Tek bir bakış açısına veya gerçeğe bağlı kalma amacı gütmeden farklı karakterlerin bakış açıları ve deneyimleri aracılığıyla olayları ve temaları çok boyutlu bir şekilde ele alan metinleri, kendi kurduğu roman evreninin yapı taşlarındandı. Kundera roman sanatının doğuşu ve özüyle ilgili şunları söylemişti:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(208, 207, 251); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(208, 207, 251); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Harika bir Yahudi atasözü var: İnsan düşünür, Tanrı güler. Ben Rabelais’nin, bu atasözünden esinlenerek bir gün Tanrı’nın gülüşünü duyduğunu ve ilk büyük Avrupa romanının böyle doğduğunu hayal etmeyi seviyorum.”</blockquote>Cervantes’in mirasından yola çıkarak roman tanımını ortaya koyan Kundera, çağa tanıklık etme fikrinin postmodern edebiyattaki en tartışmalı karşılıklarını ortaya koydu. Sosyalist Çekoslovakya’nın alaycı bir eleştirisi olan Şaka, en ciddi sorunları inanılmaz bir “hafiflik”le ortaya koyan Ayrılık Valsi, Çek hükümeti tarafından yurttaşlıktan çıkarılmasına neden olan ve devletin insan belleğini yok etme eğilimi üstüne ironik gözlemlerden oluşan Gülüşün ve Unutuşun Kitabı, Sovyetler’in Çekoslovakya’yı işgal günlerini de arka plana alarak anlattığı en ünlü eseri Varolmanın Dayanılmaz Hafifliği Kundera romancılığının; varoluşun anlamı, özgürlük, sevgi, ölüm gibi temel felsefi sorgulamaları en ironik bir dille ele aldığı karşılıklarıydı.&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(208, 207, 251); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(208, 207, 251); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Bir roman bir şeyleri iddia etmez, roman sorular sorar. İnsanların aptallığı, her şey için bir yanıtları olduğunu sanmalarından gelir. Don Quixote dünyayı gezerken, dünya gözlerinin önünde bir gizeme dönüştü. Bu ilk Avrupalı romanın, tüm dünya roman tarihine bıraktığı özel bir mirastır. Yazar, okuyucusuna dünyayı bir soru olarak görmesini öğretir. Bu tavır bilgelik ve hoşgörü içerir."&nbsp;</blockquote>Bu sözlerin sahibi Kundera'nın roman sanatına bıraktığı izlek, postmodernizmin getirdiği yenilikçi yaklaşımların da rüzgarıyla çağından bugüne ulaşmayı başardı.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İroni, dünyanın saçmalığına karşı bulduğu oyundu</h2>Kundera romancılığının en dikkat çeken unsuru ise şüphesiz en ciddi konulara bile getirdiği mizahi bakış açısıydı. Kundera'nın belki de göbek adıydı ironi. Mizahi abartının doruğa ulaştığı Şaka romanı tüm 68'lilerin elinde dolaşırken, çağdaşı Kosinsky ile beraber Prag Baharı'na tanıklık etmiş çocuklar olarak otoriter rejimlerin işlemeyeceğini dünya kamuoyunun gözleri önüne serdiler.&nbsp;Bulgakov'un açtığı mizahi izleğe benzer bir temada iz süren Kundera romanlarının otoriter rejimlere karşı koyabildiği yegâne itiraz ironi dilinde kendine oyun alanı kurmuştu.&nbsp;“İyimserlik, insanlığın afyonudur! Sağlıklı ruh, hıyarlıktan başka bir şey değil. Yaşasın Troçki!” yazan karakterin şaka amaçlı karaladığı küçük bir notun; toplumdan dışlanmasına yol açtığı Şaka romanı yasaklandığı gibi çok garip bir şekilde yazarın da vatandaşlıktan çıkarılma yollarına taş döşeyecekti. Bu ve buna benzer şekilde kendi çizdiği roman karakterlerini anımsatacak derecede dramatik bir hayat süren Kundera'nın siyasal savruluşları tarihsel olarak hep göz önünde oldu.&nbsp;Kimileri için Soğuk Savaş döneminde Batı'dan yana tavır koyan bir propagandist, kimilerine göreyse özgürlük sorunlarını bireysel bir bakışla ele alan bir liberteryendi.&nbsp;Komünist bir rejimde doğup büyümüş olmasına ve ilk gençliğinde Çekoslovakya Komünist Partisi'ne üye olmasına rağmen 1968'de Sovyet tanklarının Prag'a girdiği o bahar onda ve üretimlerinde büyük kırılma yarattı. Tarihe&nbsp;Prag Baharı&nbsp;olarak geçen Sovyetler Birliği’nin Çekoslovakya’yı işgali tüm dünya kamuoyunu sarsarken Kundera’yı da çoğu yurttaşı gibi Batı’ya göçe zorladı. 1975’ten itibaren Fransa vatandaşlığına geçen Kundera, eserlerinin birçoğu Fransızcaya çevrildikten sonra dünya çapında büyük bir üne kavuştu ve sayısız ödülle mükafatlandırıldı.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Kundera olmanın dayanılmaz hafifliği</h2>20. yüzyılın en önemli edebiyatçılarından biri olarak kabul edilse de, Kundera da eserleri ve siyasi görüşleri nedeniyle birçok eleştiriye maruz kaldı. Özellikle Varolmanın Dayanılmaz Hafifliği romanı, 1968 Prag Baharı'nı ve Sovyet işgalini tasvir etme biçimi nedeniyle özellikle sosyalistler tarafından yoğun bir şekilde eleştirildi ve bir propaganda malzemesi olarak kullanıldığı öne sürüldü.&nbsp;Dolaylı olarak doğu bloku ve Varşova Paktı’nın dünya kamuoyu önünde tenkit edildiği bu romanda bazı eleştirmenler Kundera'nın olayları doğru şekilde yansıtmadığını ve Çek halkının yaşadığı travmayı küçümsediğini savundular. "Kundera'nın romanları, varoluşsal kaygıların maskesi altında siyasi tepkisizliği savunuyor." diyen Slavoj Zizek yazarın Şaka romanından sonra düşüşe geçtiğini ve ondan sonra bir daha nitelikli eser veremediğini ileri sürdü.&nbsp;Kundera'nın romanlarındaki bazı kadın karakterlerin tasviri de eleştiri konusu olageldi. Edebiyat eleştirmenleri tarafından, Kundera'nın kadın karakterleri klişe ve yüzeysel olarak betimlediğini ve onlara gerçek bir ses vermediğini öne süren kimi yazarlar Kundera'nın eserlerinde, sadakatsizlik, ihanet ve aldatma gibi tartışmalı konulara etik açıdan değinilme biçimini de eleştirdiler. “Kundera'nın eserleri, entelektüel zevk ve estetik güzellik sunuyor, ancak ahlaki açıdan sığ ve duyarsız"&nbsp;diyen Susan Sontag bu konuda dikkat çekerken bazı eleştirmenler, Kundera'nın bu tür konuları yücelttiğini ve ahlaki değerleri zedelediğini iddia ettiler.&nbsp;Bazıları için kendini Batı’nın kucağına atmış ve bulunduğu yerden dünyanın geri kalanına tepeden bir bakış sunmuş bir propaganda yazarı bazılarına göre ise içinden geldiği totaliter rejimlere sağlam bir eleştiri getirmiş bir düşünür olarak tarihe geçen Kundera, hiç kuşkusuz hem mensubu olduğu 20. yüzyılı hem de geçmişe bakarak hatalardan ders çıkaran milenyumu etkiledi.&nbsp;Siyasi görüşlerini savunurken, eserlerindeki karakterlerin ve olayların kurgusal olduğunu ve gerçek bir tarihsel yorum olarak değerlendirilmemesi gerektiğini vurgulayan ve roman sanatını romanın içinde tartışmaya kapatan yazar “Büyük romanlar daima yazarlarından biraz daha zekidir” diyerek yine ironisini konuşturmuştu. Sağlığında da ölümünden de sonra da tüm dünyadaki sosyo-politik olayların ve üzerine dram düşen insanalrın var olacağını düşünürsek Kundera ve eserleri her zaman konuşulmaya ve tartışılmaya devam edecek.

Aposto Kitap

Ölümünün ardından bir yıl geçen Milan Kundera; tartışılmaya, konuşulmaya devam ediyor. “Rehin Alınmış Bir Batı - Ya Da Orta Avrupa’nın Trajedisi" başlıklı kitabı ilk kez Türkçeye çevrilen yazarı geride bıraktıklarıyla anıyoruz. 

İronik, politik ve romantik dilin şakacısı: Milan Kundera

2023'ün bu ilk günlerinde geride bıraktığımız yılı düşündüğümde, Sinematek/Sinema Evi'nin geçtiğimiz yıl yaptığım sinemasal keşiflerde ne denli önemli bir rolü olduğunu hatırlıyorum. İstanbul Film Festivali ve Filmekimi'ne ev sahipliği yapan salonlarında Hindistan'dan Danimarka'ya, Senegal'den Fransa'ya farklı ülkelerden yepyeni yönetmenler ve dünyalar keşfetmemin yanı sıra, kendi programları sayesinde Jean Renoir'dan Georges Méliès'ye birçok ismin sinemasıyla o salonda tanışmışım.Sinematek/Sinema Evi, yeni yılı üç yeni gösterim programıyla karşılıyor şimdi: 80'ler Türkiye Sinemasında Kadın, Canlandırmanın Dünü Bugünü ve bu sayının odağındaki, 10 Ocak - 31 Mart tarihleri arasındaki gösterimlerle sürecek Genç Alman Sineması programı.<img src="https://images.aposto.com/2023/0/4/1672934931394.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="2.01" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Sinematek/Sinema Evi'nin Ocak-Mart 2023 sezonu afişi | Fotoğraf: Deniz SabuncuBabamızın sineması öldü!&nbsp;Film programını hazırlayan sinema yazarı Engin Ertan, “Genç Alman Sineması diye tabir edilen akım dünyanın farklı yerlerinde benzer hareketlenmeleri gördüğümüz bir şeyin karşılığı. Fransa’daki Yeni Dalga olsun, Çekoslovakya’daki Yeni Dalga olsun, bunun benzerlerini görüyoruz.” diyor.&nbsp;II. Dünya Savaşı sonrasında Avrupa’yı sarmış öğrenci hareketlerinin, ’68 mayısına doğru giden politik oluşumların; Fransa’nın kendi sömürgeci geçmişi ve Cezayir savaşıyla, Almanya’nın savaş suçlarıyla yüzleşememesine tepki gösteren gençliğinin bir uzantısı olduğunu söylüyor Genç Alman Sineması’nın. Her şey 1954 yılında Uluslararası Oberhausen Kısa Film Günleri’nde düzenlenen “Papas Kino ist tot!” (Babamızın sineması öldü!)&nbsp;başlıklı basın toplantısı ve yayımlanan bir manifestoyla başlamış: “[Genç Sinemacılar] genç bir sinema istiyorlar, tarihle yüzleşen bir sinema istiyorlar, sorgulayan bir sinema istiyorlar ve en önemlisi de [sanatın] ticari bağımlılıktan kurtulması gerektiğini söylüyorlar.”Berlin x Münih. Engin, akımın öncülerinin karşı çıktığı II. Dünya Savaşı sonrası Almanya'sında hüküm süren sinemayı daha ziyade insanları eğlendirmeye yönelik bir “eğlence” ya da “kaçış sineması” olarak tanımlıyor. Öte yandan, merkezde yer alan Genç Alman Sineması’na tepkilerle gelen genç yönetmenler de olmuş. Bunlar arasında Münih ve Hamburg’dan çıkan ve biraz daha tür sinemasına yakın yönetmenler de var. “Bu çatışma hâlâ Almanya'da güncelliğini koruyor. Bugün de Münih'ten çıkanlar biraz daha ticari sinemaya meylederler. Daha aksiyon, komedi gibi [türlere] yakındırlar. Berlin'den çıkanlar biraz daha arthouse'a - festival filmleri diye tabir ettiğimiz, daha karakter psikolojisine odaklanan filmler çekerler diyelim.”<img src="https://images.aposto.com/2023/0/4/1672934991731.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.51" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Engin ve Emre, Genç Alman Sineması hakkında konuşuyorlar. | Fotoğraf: Deniz SabuncuFassbinder, Herzog, Wenders.&nbsp;Program hazırlarken önceliğinin ne olduğunu soruyorum. Baktığımda hem çok bilinen isimler hem de keşif niteliğindekiler dikkatimi çekiyor çünkü. “Aslında tam buydu! İkisini biraz dengelemek…” diyor Engin: “Seyircinin tanıdığı, bildiği isimler ve onların seyirciyi çekmesi tabii ki gözardı edilmesi imkânsız, önemli bir şey. Fassbinder, Herzog, Wenders, bu akımın en bilinen, yıldız yönetmenleri. Dolayısıyla onları dahil etmek kaçınılmaz. Zaten onlarsız bu programı yapmak da mümkün değil.”Tematik ve zamansal çeşitlilik.&nbsp;Genç Sinemacılar, 1958-1966 yılları arasında birçok kısa metrajlı, çoğu deneysel ya da belgesel türde filme imza atmış. Programda bu kısa filmlerden bir seçki de var: “Dünyada tanınmaya başlamadan önce Almanya’dan yönetmenler kendi içlerinde nasıl bir dil arayışı yapıyorlar, onu görme imkânı sağlayacak”. diyor Engin bu seçki için. 1966'dan başlayarak uzun metrajlı filmler ve bunların uluslararası festivallerdeki görünürlüğü artmış, 1970’lerden itibaren akımın temsilcisi yönetmenlerin daha çok tanınan isimlere dönüşmeye başlamaları söz konusu olmuş. “O&nbsp;dönem Almanya’nın kendi içindeki toplumsal değişimleri, hem Almanya’nın geçmişine bakan hem de o gününe bakan filmler arasında bir çeşitlilik ve denge olmasını gözeterek yaptık bu programı.”&nbsp;Çok bilinen isimlerin yanında avangart filmler çeken yönetmenlerin ve Türkiye’de az gösterilmiş filmlerin de seçkide olması önemli kıstaslarmış. Herzog ve Kluge’nin ilk filmlerini, Fassbinder’in Cannes’daki çıkışını, Wenders’in sinemaya dair iki filmini programda bulmak mümkün. Söz konusu zamansal çeşitliliğin odağında ise akımın kapsadığı düşünülen 1962-1982 yılları var: “1982’de Fassbinder’in ölmesi ya da Wenders’in ABD’ye gitmesi gibi gelişmelerle Genç Alman Sineması'nın akım niteliğinin büyük ölçüde dağıldığını görüyoruz.”<img src="https://images.aposto.com/2023/0/4/1672935035265.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Genç Alman Sineması programını hazırlayan Engin Ertan | Fotoğraf: Deniz SabuncuFeminist ve kuir sinema.&nbsp;Batı Almanya’da feminist sinema tartışması yine bu dönemden ve bu akımın içinden çıkmış. Bu yüzden Ulrike Ottinger, Helke Sander&nbsp;ve&nbsp;Ula Stöckl&nbsp;gibi feminist yönetmenlerin ve feminist sinemanın bir temsilinin programda olmasını özellikle istemişler. Batı Almanya’da çekilen ilk feminist film The Cat Has Nine Lives/Neun Leben hat die Katze&nbsp;filmi bunlardan biri.&nbsp;Keza kuir sinemayı temsilen Werner Schroeter’in bir filmi de seçkide yer alıyor.Dünün gençlerinden, bugünün gençlerine.&nbsp;Genç Sinemacılar dönemindeki isimler ve filmlerinin etkilerini çağdaş Almanya sinemasında ne ölçüde ve hangi isimlerde hissettiğimizi düşündüğünü soruyorum. “Fassbinder’in bazı filmlerinin etkilerini Christian Petzold’da görmek mümkün.” diyor. Ayrıca kadın sinemacılarda, özellikle Angela Schanelec’in sinemasında paralellikler hissettiğini söylüyor. Dominik Graf’ın sinemasının ise bir ara köprü gibi olduğunu…Diyor ki…<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(224, 101, 53); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(224, 101, 53); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Sinema tarihini ele aldığın zaman belli başlıklar, akımlar var. Genç Alman Sineması da bunlardan birisi, sinema okuluna gittiğinde bir noktada illaki sinema tarihi dersinde geçen başlıklardan. Sinematek/Sinema Evi de benim gözlemlediğim kadarıyla bu belli başlı akımları bir sinema okulu niteliğiyle toplayıp seyirciye ulaştırmayı planlıyor, başlıca görevlerinden biri bu belki.”</blockquote>Kadıköy Belediyesi Sinematek/Sinema Evi’nin “Genç Alman Sineması: Kluge, Fassbinder, Herzog, Wenders…” başlıklı gösterim programı, 10 Ocak Salı günü, akımın temsilcisi birçok yönetmenin bir arada çektiği Germany in Autumn&nbsp;/ Deutschland im Herbst&nbsp;(1978) filmiyle başlıyor.

Duende

Sinema yazarı Engin Ertan'la, Sinematek/Sinema Evi'nin Genç Alman Sineması programı üzerine bir sohbet.

Kluge, Fassbinder, Herzog, Wenders

Olimpiyat ve buz hokeyi denince akla ilk gelenler 1968 Grenoble’daki Çekoslovakya-SSCB mücadelesi ve 1980 Lake Placid’deki “Buzdaki Mucize” olarak da adlandırılan ABD-SSCB karşılaşmasıdır. Ancak hokey tarihini en az bu iki karşılaşma kadar etkileyen bir maç, 1998 Nagano’da ABD ve Kanada arasında oynandı.1998, kadınların buz hokeyinde ilk kez olimpiyat sahnesine çıkacağı yıldı. Neredeyse bir asırdır hokey oynayan kadınların ancak 20. yüzyılın sonunda oyunlara dahil edilmesi nereden bakılırsa bakılsın dev bir saçmalıktı.Buz hokeyi denince akla ilk gelen ülke tabii ki Kanada, hatta Kanada deyince de akla gelen ilk spor buz hokeyi. Tarihin en başarılı hokey ülkesi de tabii ki yine Kanada. Özellikle kadın hokeyinde inanması güç bir hakimiyetleri bulunuyor. 20 Dünya Şampiyonası’nda 11 şampiyonluk ve altı olimpiyatta dört altın madalyayla bu sporun tartışmasız süper gücü. Bu 26 büyük şampiyonada aldıkları en kötü derece, 2019 Dünya Şampiyonası’ndaki üçüncülük.Nagano’daki ilk olimpiyata gidilirken, durum diğer takımlar için daha da vahimdi. 1990 ve 1998 arasında düzenlenen dört Dünya Şampiyonası’nın tamamını Kanada kazanmıştı. Bununla beraber, ABD de gözle görülür şekilde yükselişteydi. İlk üç Dünya Şampiyonası’nın finalinde sırasıyla 8-0, 5-2 ve 6-3’lük mağlubiyetler alan ABD, ‘98 Nagano’dan bir sene önceki finali uzatmaya götürmeyi başarıyor, ancak dördüncü finali de 4-3’le kaybediyordu.Olimpiyata gelindiğinde, iki takım önce grup maçında karşılaştı ve Kanada, üçüncü çeyreğin başında 4-1 öne geçmesine rağmen ABD’nin kısa sürede altı gol bularak maçı 7-4 kazanmasına engel olamadı. Belki de bu maçın ardından ABD, ağır favori olarak gösterilen Kanada’yı alt ederek altın madalyaya ulaşabileceğine inanmaya başlamıştı.Final maçı, grup maçı kadar dramatik olmadı. İkinci ve üçüncü periyotlarda Gretchen Ulion ve Shelly Looney ile birer gol bulan ABD 2-0 öne geçti. Bitime dört dakika kala Danielle Goyette’in golüyle umutlanan Kanada, maçın sonuna kadar rakibi üzerinde baskı kurdu ancak Sandra Whyte’ın bitime sekiz saniye gelen golüyle ABD altın madalyaya ulaştı.Sonuç, ABD için kadın hokeyinin yükselişinde bir basamak olurken turnuvanın başarısı, kadın hokeyinin çok daha fazla ülke tarafından benimsenmesine yardımcı olmasıydı.ABD için Nagano’nun mirası yeni sporcuları derinden etkiledi. 2018 PyeongChang takımının kaptanı Meghan Duggan, olimpiyat öncesi takım kampını ziyaret eden 98 takımının kaptanı Cammi Granato’yu gördüğünde gözyaşlarına hakim olamamıştı. Belki de Granato’nun sihriyle ABD, ilk altın madalyadan 20 yıl sonra, PyeongChang’da ikinci olimpiyat altınını kazanacaktı.

98'İN MİRASI

<a fr-original-style="" href="https://twitter.com/TurRadyosu" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">YAVUZ YAVUZ</a>1990’larda sosyalist ülkelere parçalanma ve iç savaşlar damga vururken, Sosyalist Blok’un yeni ülkelere ayrılmasıyla birçok spor dalında eşine az rastlanır hakimiyetler de sona eriyordu. Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB), Yugoslavya, Doğu Almanya ve Çekoslovakya gibi ülkeler parçalanarak (ya da Doğu Almanya örneğinde, birleşerek) sahneden çekiliyordu ve pek çok spor dalında uluslararası organizasyonların madalya podyumları da değişiyordu. Bu dönüşüm neredeyse bütün spor dallarında kazananların veya dünya rekorlarının coğrafi merkezini değiştirirken özellikle hentbol, basketbol ve su topu gibi takım sporlarında etkisini gösteriyordu. Voleybol da bunlardan biriydi.Kadın voleybolunda 1990’lar öncesinin en güçlü takımları hiç kuşkusuz Sovyetler Birliği ve Japonya’ydı. Bu ikisine zaman zaman Çin de eklense de dünya voleyboluna genelde bu iki ülke hükmediyordu. Büyük turnuvaların madalya podyumlarında ise çoğu zaman Çekoslovakya ve Polonya gibi yine Sosyalist Blok’a ait ülkeler yer alıyordu.&nbsp;Soğuk Savaş’ın bitişinin diğer takım sporlarında yaşanan dönüşümün bir benzerini voleybola da taşıyabileceği düşünülebilirdi ancak bu on-yıla Küba’nın damga vurması, işin şeklini değiştirdi. 1991’de FIVB Dünya Kupası ile başlayan ve Sydney 2000’de son bulan seride kazanılan sekiz şampiyonluk voleybolda sosyalist ülkelerin ekolünü on yıl daha devam ettirirken aynı zamanda Olimpik voleybol tarihinin de en başarılı takımının ortaya çıkmasını sağladı.SAHNEYE ÇIKIŞKüba, ABD ve Çin ile birlikte dünya voleyboluna en çok oyuncu sağlayan ülkelerden, öyle ki ABD ve Küba profesyonel ligleri olmamalarına karşın büyük ve çok-yönlü oyuncu havuzlarına sahipler.&nbsp;ABD’de bunu üniversite voleybolu sağlarken, Küba’da bu havuzu oluşturan en önemli faktör sporun devrimden sonra kamu politikasının önemli bir parçası olmasıydı. Bu spor politikası kademeli olarak meyvelerini verirken, voleybolda da 1970’lerin sonunda Küba kendini göstermeye başladı.Küba’nın dünya voleybol sahnesine çıkışı, 1977’deki Dünya Kupası’nda elde ettiği gümüş madalyanın ardından 1978’deki Dünya Şampiyonası zaferiyle oldu.&nbsp;O yıla kadar kadın voleybolunda büyük turnuvalarda SSCB ve Japonya hakimiyet kuruyordu. SSCB voleyboldaki sosyalist ülkeler ekolünün öncüsüyken, kadın voleybol takımı İkinci Dünya Savaşı’nın yıkımının ardından ülkenin uluslararası topluma dönüşünün <a fr-original-style="" href="https://serbestatis.co/savas-sonrasi-yeni-ulke-ve-yeni-voleybol/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">amblemlerinden</a> biri olan Japonya’nın voleyboldaki dominasyonu da 1960’ların başında başlamıştı.&nbsp;1962’deki dünya şampiyonluğu ve sporun Olimpiyat’a ilk kez adım attığı 1964’te, Tokyo’daki altın madalyayla birlikte Japonya dünya voleybolundaki yerini perçinledi.Sovyetler Birliği’nde düzenlenen 1978 Dünya Şampiyonası’nda ise Küba, Japonya’ya 1960’tan bu yana Sovyetler Birliği dışında yenilgi tattıran ilk takım oldu.&nbsp;Japonya’yı hem ikinci tur gruplarında hem de finalde mağlup eden Küba, voleybolda ilk dünya şampiyonluğuna ulaştı. Küba yarı finalde de Sovyetler Birliği’ni mağlup etmiş, böylelikle dünya voleybolunun devleri arasında yer almaya aday olduğunu kanıtlamıştı.&nbsp;Küba kadın voleybol takımı bunu takip eden on yıl boyunca ismini sadece 1986’da, biraz da şanslı bir kuranın etkisiyle elde ettiği dünya ikinciliğiyle duyurdu. Ancak 1990’lar, Küba voleybolunun altın yılları olacaktı.VOLEYBOL DEVRİMİKüba’da devrimin ertesi yılı olan 1960’ta başlayan ve o günden beri devam eden ABD ambargoları, 1992 ve 1996’da yürürlüğe giren yeni ve daha kapsamlı yaptırımlarla iyice ağırlaşmıştı. Soğuk Savaş’ın bitmesinin ve SSCB’nin dağılmasının ardından uluslararası alanda iyice izole olan Karayip adasının dışarıyla bağını kuran şeylerden biri de kadın voleybol takımıydı.&nbsp;1989’da Dünya Kupası’nı ilk kez kazanan Küba, 1991’de unvanını korudu ve bir yıl sonra Barcelona’daki Olimpiyat Oyunları’na bütün gözler üzerine çevrili halde gitti.&nbsp;Yarı finalde ABD’yi setlerde 2-1 geri düştükten sonra beş sette mağlup eden Küba, finalde de Sosyalist Blok'tan atletlerin oluşturduğu Unified Team’i (Birleşik Takım) mağlup ederek ilk Olimpiyat şampiyonluğuna ulaştı.Küba’nın voleybolda 1990’lara damga vurmasını sağlayan çok özel bir kadrosu vardı. Uluslararası Voleybol Federasyonu’nun (FIVB) “20. yüzyılın en iyi oyuncusu” ödülünü verdiği orta oyuncu Regla Torres ve Küba’nın altı maçta da set vermeden kazandığı 1994 Dünya Şampiyonası’nda takıma kaptanlık eden smaçör Mireya Luis’li takıma, 2005’te Hall of Fame üyesi seçilecek olan efsane Eugenio “Profesör” George koçluk ediyordu.Takım Küba için de çok fazla şey ifade ediyordu. Çalıştırıcılardan Imilsis Tellez bunu anlatırken ambargo döneminin zorluklarını hatırlatıyor: “Biz Küba halkını temsil ediyoruz. Bazıları bunu anlamayabilir, ancak Küba’da o zor dönemleri yaşayanlar anlamakta zorluk çekmeyecektir. İnsanların bir neşe kaynağına ihtiyacı vardı ve bu bizim ana motivasyonumuzdu.”&nbsp;Bütün bunlarla birlikte voleybolcuların Küba’da gördükleri destek giderek artıyor, voleybola daha fazla kaynak ayrılıyor, altyapı geliştiriliyor ve zaferlerin ardından takımı Fidel Castro’nun kendisi karşılıyordu.<img src="https://images.aposto.com/2021/8/2/1632206344792.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="2.13" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kaynak: IOCAncak takımın etkisi Küba’yla sınırlı kalmanın da çok ötesindeydi. Bu kuşağın oyuncuları bunu, “[Küba kadın voleybol milli takımı] sadece Kübalı kadınları değil bütün üçüncü dünyanın kadınlarını temsil ediyordu. Mütevazı köklerden gelen sıradan kadınlar, neredeyse tamamı siyah…” sözleriyle anlatıyor.&nbsp;Küba kadın voleybol milli takımı, ülkenin ambargolarla dış dünyadan izole edildiği bir dönemde, Torres’in sözleriyle “Küba’nın dışarıdaki yüzü” ve “elçileri” olmayı başarmışlardı.Küba bu dönemdeki en zorlu sınavını 1996 Atlanta Olimpiyat Oyunları yarı finalinde verdi. Grup aşamasında Brezilya ve Rusya’ya yenilerek turnuvaya soru işaretleriyle başlayan Küba, yarı finalde Brezilya’yı bir kez daha karşısında buldu.&nbsp;Regla Torres’in “Finalden daha önemli bir maçtı. Yirmi yıldan uzun süre sonra insanlar hala bunu konuşuyordu.” dediği mücadeleyi 3-2 kazanan Küba finale yükseldi. Altın madalya maçında Çin’i mağlup eden Küba üst üste ikinci Olimpiyat şampiyonluğunu kazandı.GÖRKEMLİ VEDA1998’de Dünya Şampiyonası’nı, 1999’da da Dünya Kupası’nı birer kez daha kazanan Küba’nın altın kuşağının sahneden çekilme zamanı artık geliyordu. Takımı 15 yıl boyunca çalıştıran Eugenio George da ülke sporunun yöneticileriyle yaşadığı bir tartışmanın ardından yerini Luis Calderon’a bırakmıştı.&nbsp;Böylelikle Sydney’de düzenlenen 2000 Yaz Olimpiyat Oyunları da görkemli bir vedaya dönüşmüştü. Güney Yarımküre’nin baharının erken günlerinde, Eylül ayının ikinci yarısında düzenlenen turnuvada grup maçlarında yalnızca Rusya’ya kaybeden Küba, yarı finalde Brezilya’yı Atlanta’da olduğu gibi beş sette geçerek finale yükseldi. Altın madalya maçında ise onları bir kez daha Rusya bekliyordu.<img src="https://images.aposto.com/2021/8/2/1632206394877.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="2.13" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kaynak: Getty ImagesYakın geçen ilk iki seti 25-27 ve 32-34’lük skorlarla Rusya kazandı ve 2-0 öne geçti. Bu noktadan sonra genç Rusya takımı yorulmaya başlarken Küba da geri dönüşüne başladı. Küba üçüncü ve dördüncü setleri 25-19 ve 25-18 ile kazanırken tribünler de oyuncularına karşı oldukça acımasız davranmaya başlayan Rusya koçu Nikolai Karpol’u yuhalıyordu.&nbsp;Küba final setini 15-7 kazanarak geri dönüşünü tamamladı ve Olimpiyat şampiyonu oldu. Karayip ülkesi bu sonuçla voleybolda eşine rastlanmayan bir başarıya imza attı ve üst üste üçüncü Olimpiyat altınının sahibi oldu.…VE PERDESydney 2000’deki altın madalya Küba’nın altın kuşağının son şampiyonluğu oldu. Bundan sonra Küba voleybolu hızlı bir düşüşe geçerken Atina 2004’teki bronz madalya da Küba’nın kazandığı son uluslararası başarı oldu. Artık daha hareketli bir dünya vardı ve Küba’daki kurallar artık voleybolun gelişimini desteklemek yerine ona engel olmaya başlamıştı.&nbsp;Örneğin, 2013’e kadar yürürlükte kalan bir kurala göre yurtdışında bir kulübe transfer olan bir oyuncu milli formayı giyemiyordu. Öte yandan sporun bir kamu politikası olarak yerinde bir değişiklik olmasa da oyuncu havuzu genişlerken, ambargoların giderek ağırlaşan etkisiyle ayrılan maddi kaynaklar azalıyor ve bunlardan faydalanmak için -ülkede lig olmadığı için- milli takıma seçilmenin önemi artıyordu.&nbsp;Bu da birçok spor dalında milli takıma seçilme umutları azalan atletlerin başka ülkelerin vatandaşlığına geçmelerine sebep oldu. Voleybol da bundan azade değildi, böylelikle Küba milli takımı gittikçe daha genç ve tecrübesiz ekiplerle sahaya çıkmaya başladı. Öyle ki Fenerbahçe’den hatırladığımız Melissa Vargas, 2013’te ilk kez milli formayı giydiğinde yalnızca 13 yaşındaydı.Küba, 2008’de Pekin’de düzenlenen Olimpiyat Oyunları’nda elde ettiği dördüncülüğün ardından bir daha Olimpiyat’a katılamadı. Şimdilerde ise altyapılardan daha verimli şekilde yararlanarak ve kıta voleyboluna daha fazla entegre olmaya çalışarak ülkeyi tekrar dünya voleybol haritasına yerleştirmeyi hedefliyorlar. Elbette, bir zamanlar dünya voleybolunun en iyi takımı olduklarını akıllarının bir köşesinde tutarak...Kapak fotoğrafı: Action Plus

Küba kadın voleybol takımı 1990’lara damga vurdu. Toplam on büyük şampiyonluk kazanan takımın üst üste kazandığı üç Olimpiyat altınının sonuncusu ve belki de en özeli, bir Eylül günü Sydney’de geldi.

Arriba Cuba

<a fr-original-style="" href="https://twitter.com/mustafataha" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Mustafa Taha</a>Melbourne kenti 1956’da dünyanın odak noktasıydı çünkü olimpiyat oyunlarına ev sahipliği yapıyordu. Bugün ise 1956 Melbourne denilince akla 6 Aralık’ta Macaristan ile Sovyetler Birliği arasında oynanan sutopu yarı final maçı, namı diğer “Sudaki kan maçı (Blood in the water)” gelir. Çünkü hakkında iki film yapılan bu maç, olimpik bir müsabakadan daha fazlasını, Macaristan’ın Sovyet yönetimine karşı mücadelesini sembolize ediyordu.İşgal: Öğrenciler tarafından bir ayaklanma başlatıldı. Sovyet tankları ve birlikleri Macaristan’a girip Budapeşte’deki Sovyet karşıtı ayaklanmayı acımasızca bastırdı. Şehir kanlı bir kargaşanın içerisinde kaldı. 23 Ekim’den 10 Kasım’a kadar süren ayaklanmalarda binlerce kişi vuruldu. 200 bin kişi evlerinden olarak ABD’ye ya da Batı Avrupa’ya kaçmak zorunda kaldı.Öncesi: Olimpiyata gidecek Macar sporcular Budapeşte dışında büyük bir evde tutuluyordu. Macar sutopu takımı ülkede yaşanılan ayaklanmadan habersiz bir şekilde, Çekoslovakya’da kamptaydı. Yaşanılanları, olimpiyat için geldikleri Melbourne’de öğrendiler.&nbsp;Macar Başbakanı Imre Nagy, sporcuların özgür bir Macaristan’ı temsil ederek Avustralya’ya gideceğini söyledi. 1 Kasım’da yola çıkan sporcular dolambaçlı bir yolla üç hafta sonra Melbourne’e ulaştı. Bu süreçte Nagy, Varşova Paktı’nda çekildi ve bağımsızlık ilan etti. Olimpiyat’ın açılış günü Imre Nagy, Sovyetlerce tutuklandı. Daha sonra ise ihanetten yargılanıp gizlice idam edilecekti.&nbsp;Macar Olimpiyat takımıyla birlikte Melbourne’e varan su topu takımını kalabalık bir Macar topluluğu karşıladı. Macaristan marşını söyleyerek onların ülkelerine geri dönmemeleri için yalvardılar. Heidelberg’deki Olimpiyat Köyü’nde Macaristan bayrağı Sovyetler Birliği’nin simgesi olan orak ve çekiç ile tahrif edilmişti. Yeni bir Macar bayrağı sipariş edildi ve bu bayrak, Olimpiyat Köyü’nde göndere çekildi.Rekabet: Macaristan, o dönemde sutopunun en iyisiydi. 1932, 1936 ve 1952 olimpiyatlarının şampiyonluk apoletini taşıyordu. Sutopu, futbolun ardından ülkedeki ikinci popüler spordu. Melbourne’deki maçtan birkaç ay önce Moskova’da bir hazırlık maçı oynandı. Hakemler sayesinde ev sahibi takım maçı kazandı. Ardından Macaristan’daki bir başka maçta ise Sovyetler Birliği tanıtılırken Macar taraftarlar arkalarını döndü ve Sovyetler Birliği marşını ıslıkladı. Sovyet takımında yer alan Viktor Ageyev 2002’de verdiği bir röportajda, Macar takımı için, “Onlar bizim idollerimizdi. Bizden çok daha iyiydiler.” diyecekti. <div fr-original-class="fr-img-space-wrap" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><span contenteditable="false" draggable="false" fr-original-class="fr-img-caption fr-draggable" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; position: relative; box-sizing: border-box;"><img src="https://images.aposto.com/2021/3/2021-04-20T20:37:13.873Z_sm.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" alt="1956 Melbourne Su Topu maçı" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><span contenteditable="true" fr-original-class="fr-inner" fr-original-style="" style="outline: transparent solid 0px; box-sizing: border-box; margin: auto; display: block; padding: 5px 5px 10px; font-size: 14px; font-weight: 400; opacity: 0.9; width: 100%;">Kaynak: Herald Sun&nbsp;</div>Maç:&nbsp;Macarlar, bir aydır antrenman yapmamıştı. Takımdaki oyunculardan Kalman Markovits, o dönem devrim niteliğinde olan alan savunmasını geliştirdi. Macarlar maçlarını rahat kazanıyordu. Olaylı maç öncesinde Macar takımının kaptanı Dezso Gyarmati, Sovyet takım kaptanı ile el sıkışmayı reddediyordu. Macarlar faul yapma noktasında rakipleriyle fiziksel temas kurmaktan kaçınmıyordu. 2012’de hayatını kaybeden Macar sutopu takımının yıldız ismi ve maçta akılda en fazla kalan olayın kahramanı Ervin Zador, maçla ilgili olarak oyun planlarının Rus oyuncuları sözlü olarak kışkırtmak olduğunu söylüyordu. Bunun amacı da onları öfkelendirip kavga etmelerini sağlamaktı. Bunda da başarılı oldular. Havuzda yaşanılan kavgaların ardından Macaristan ve Sovyetler Birliği’nden beş oyuncu hakem kararıyla havuzdan çıkarıldı. Macaristan son çeyrekte 4-0 öndeydi. Maçın bitiş düdüğünden önce Sovyet oyuncu Valentin Prokopov, Zador’un gözüne yumruk indirdi. Zador kanlar içinde havuzdan çıkarken Macarlar ve seyirciler bariyerlerden atlayarak Sovyet takımına doğru koştu. Maçı izleyen ABD’li bir seyirciye göre Prokopov’un yaptığı faul kasıtlı değildi. Avustralya polisi, olayların daha da büyümemesi için Sovyetler Birliği takımına eşlik etti.Sonrası: Macar sutopu takımı oyuncuları evlerine dönmek ile Melbourne’de sığınma talebinde bulunmak arasında kaldılar. Bunun neticesinde takımın yarısı Macaristan’a dönmedi. Olimpiyat oyunları sona erdikten sonra Ervin Zador, ABD’ye mülteci olarak sığındı ve Kuzey Kaliforniya’ya yerleşti, yüzme antrenörlüğü yapmaya başladı.Sinema: Quentin Tarantino, 2006’da Lucy Lui ile yapımcılığını üstlendiğini “Freedom’s Fury” belgeselinin ardından maçı, “şimdiye kadar anlatılmamış en iyi hikaye olarak” nitelendirdi. Belgeselin yönetmeni Colin Gray’e göreyse, her iki takım da koşulların kurbanıydı ve gerçekte her iki ülke de aynı ideoloji tarafından hapsedilmişti.

Punto 

1956 Melbourne Olimpiyatları'nda Sovyetler Birliği ve Macaristan arasındaki yarı final su topu karşılaşması bir maçtan çok daha fazla anlam ifade ediyordu.

Sudaki kan maçı

Pele ve Garrincha 1958’deki şampiyonlukla birlikte Brezilya’nın altın çocukları oldu. Garrincha şöhretle birlikte kendini tam anlamıyla futbol dışındaki eğlenceye vurdu. 1962’de Şili’de gerçekleşecek Dünya Kupası’na kadar ancak kendini buldu ve artık 21 yaşına gelmiş Pele’yle yine takımının en önemli hücum gücü olacaktı. Bu kez de gruplarında Real Madrid efsanesi Alfredo di Stefano ve Macaristan Devrimi sebebiyle sahipsiz kalan Ferenc Puskas önderliğindeki İspanya en güçlü rakipleri olacaktı. Avrupa futbolun o güne kadar gördüğü çarpıcı hücum ikilisi karşılarında Pele ve Garrincha’yı bulacaktı. Futbolseverler bu muhteşem eşleşmeyi iple çekerken grubun son maçı olan İspanya maçı öncesi Pele’nin talihsiz sakatlık haberi geldi. 1-0 geriye düştükleri maçta Garrincha turnuvanın sonuna kadar bırakmamak üzere sazı eline aldı ve Amarildo’ya yaptığı iki asistle maçı 2-1 kazanmalarını sağladı.Çeyrek finalde rakip Sir Bobby Charlton’lı İngiltere olacaktı. Garrincha yaptığı şovun yanına bir kafa golü ve uzaktan attığı harika bir gol ekledi ve sambacılar maçı 3-1 kazandı. İngiliz basını bu maçtan sonra Garrincha’nın kendi ülkelerinin top sihirbazı Stanley Matthews’dan çok daha yetenekli olduğunu gündeme getirdi. Yarı finalde Garrincha rüzgarı devam ev sahibi Şili karşısında da devam etti. Yine uzaktan attığı şık bir gol ve akıl dolu bir kafa golüne bu kez de Vava’ya yaptığı iki asisti eklemişti. Maçın sonlarında oyundan atıldı ancak Şili Federasyonu ve FIFA yetkilileri onun finalde oynamasına karar kıldı. Bu eşsiz futbol şölenine dur demenin kimseye faydası olmayacağını biliyorlardı.Final maçında rakip Çekoslovakya’ydı. Çoğu pozisyonda 3-4 kişi ile markaj yapsalar da onu hiçbir şey durduramadı. Neredeyse 40 derece yakın ateşli olmasına rağmen Garrincha önderliğinde Brezilya maçı 3-1 kazanarak kupayı artarda ikinci kez kaldırdı. Garrincha hem turnuvanın en iyi oyuncusu seçildi hem de gol kralı ödülünü paylaştı.

Pele’siz gelen Dünya Kupası Şampiyonluğu onun futbol yeteneğinin ne kadar büyük olduğunu tüm dünyaya gösteriyordu.

Garrincha Varsa Problem Yok 

Zappa Zamanlar

Mutluluk endüstrisi ve hayatımız

Orta sınıf olmanın dayanılmaz hafifliği

1968 yılının Ocak ayında Çekoslovakya’da başlayan Prag Baharı, 1969 Mart ayına gelindiğinde Sovyetler Birliği’nin baskın tutumuyla etkisini yitirmişti. İşte tam da bu dönemde Stockholm’de bir Çekoslovak ulusal takımı tüm ülkeyi yeniden uyandırmış ve gururlandırmıştı…

Çekoslovakya ile ilgili hikayeler