<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp;&nbsp; Yunanistan'ın gözde adaları Santorini ve Mikonos’taki yerel yetkililer, aşırı turizmi önlemek ve yoğun sezonda turist hacmini azaltmak için 20 avroluk bir turist vergisi uygulayacaklarını açıkladı.&nbsp;

Aposto Gündem

Yazın tam ortasında bu sayıyı hazırlarken Avrupa’daki pek çok diğer ada ve şehirler gibi Yunan Adaları, aşırı turizmle mücadele ediyor. Kiklad Adaları içinde en çok ziyaretçi alan Santorini ve Mykonos’un nispeten daha lüks konaklama, gastronomi ve eğlence deneyimleri sunmaları, adaların çehresini de popülerleştiriyor. Bu popülerleşmeyle ve kısıtlı kaynaklarıyla adalar hızla dönüşüyor. Lüks deneyimler ve çevresel sürdürülebilirlik arasında var olma durumu sürekli bir meydan okuma olarak karşımıza çıkıyor. Hâl böyle olunca çevresel tehditlere karşı önlem almak hem oteller hem de adaların ekolojik varlığı için yaşamsal oluyor.&nbsp;Bu dinamik ve hassas dengeyi koruma hedefiyle yola çıkan, Kiklad Adaları’nın daha az bilinenlerinden Milos’taki <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/skinopilodge/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Skinopi Lodge</a>, lüksü ekolojik hassasiyetle bir arada sunma konusundaki iddialı yaklaşımıyla dikkatimizi çekiyor. Peki, bu denge nasıl sağlanıyor? Mimarisinden tasarımına, misafir etkileşiminden felsefesine kadar Skinopi Lodge, lüksün tanımını yeniden düşündürürken doğal çevresiyle simbiyotik bir ilişki kurmaya çalışıyor. Tam da bu yüzden soruyoruz: Sürdürülebilirlik ve lüks konaklama bir arada var olabilir mi? Otelin kurucusu, Milos'un doğal ve tarihî mirasını koruma konusunda tutkulu <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/nausikag/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Nausika Georgiadou</a>, Skinopi Lodge'u kurma yolculuğunu anlatıyor. Dönüştürücü bir deneyim sunan otel, adanın çetin şartlarını insanın doğasıyla buluşabileceği bir alan olarak görüyor.Işıl İlkter: Skinopi Lodge'u kuruluş hikayesinden bahseder misin? Hem Milos'un doğal güzelliklerini sergileyen hem de ziyaretçileri arasında derin bir keşif duygusu uyandıran bir yer yaratma ihtiyacı nereden doğdu? Nausika Georgiadou: Milos, 18 yaşında keşfettiğimden beri benim için en mutlu hissettiğim yer oldu. Tutkulu bir gezginim ve otellere her daim ilgi duydum. Bu yüzden burada kendi otelimi açma hayalim hep vardı. Yıllar boyunca arkadaşlarımla Milos’a yaptığım ziyaretlerde, insanların aslında benim Milos'umu ve burada tam da benim yaşadığım gibi gün geçirmek istediklerini fark ettim. Skinopi Lodge böyle doğdu. Bu sebeple her misafire özel, çok kişisel bir deneyim sunuyoruz. Tabii bu durum, sadece 7 villamız olduğu için ve adalardaki büyük oteller ve kitlesel gelişim tehdidi karşısında ilk amacımıza sadık kalmayı hedeflediğimiz için mümkün.Iİ: Skinopi Lodge'un taş villalarını tasarlarken yerel sanatkarlar ve mimarlarla yürütülen işbirliği özellikle dikkate değer. Mimarinin doğayla uyumlu olmasını ve adanın mirasıyla bağ kurmasını nasıl sağladınız?NG: Bu proje için Atina merkezli Kokkinou-Kourkoulas mimarlık ofisiyle işbirliği yaptık. Amacımız doğal manzaranın güzelliğiyle rekabet etmeye çalışmayan, sadece "sığınak" sağlayan ve adanın geleneklerini, Yunan yaz yaşam stilini, iç-dış mekan deneyimini odağa alan yapılar yaratmaktı. Mimarlar, yapıları yerel taşlarla inşa etme kararı aldılar ki binalar çevreye uyum sağlasın. Misafirlerin dışarıda vakit geçirmelerini teşvik etmek için dış mekan mutfakları ve duşları ekledik. Tüm villalar, doğal soğutma sağlamak ve klima kullanımını en aza indirmek için çapraz havalandırma sistemiyle tasarlandı. Tasarım yaklaşımıysa Milos'un balıkçı köylerini süsleyen syrmata'lardan ve tabii ki Lodge'un hemen altındaki kendi köyümüz Skinopi'den ilham aldı.&nbsp;Iİ: Burada mahremiyet ve doğayla etkileşim merkezde. Diğer yandan, adanın hem izole hem de maceracı ruhu arasındaki dengeyi nasıl sağladınız?&nbsp;NG: Mahremiyet sağlamak ve doğayla bağlantıda olmak, Skinopi Lodge'un özünü oluşturuyor. Bu amacı temelde, 9 dönümlük özel bir arazi üzerine sadece 7 villa inşa ederek ve geri kalanını doğal haliyle bırakacak başardık. Bu bilinçli bir karardı ve bundan son derece gurur duyuyorum. Misafirlerimiz bizimle kaldıklarında bir yandan gürültüden, aşırı turizmden ve tipik büyük otel deneyiminden uzak kalabiliyor. Diğer yandan adanın sunabileceği en iyi deneyimleri bizzat keşfetmeleri için rehberlik ettiğimiz için de otel, adanın maceracı tarafına bir kapı olma görevini üstleniyor.Iİ: Milos gibi adalar sınırlı kaynakları nedeniyle çeşitli çevresel zorluklarla ve tehditlerle karşı karşıya. Diğer koldan ekolojik lüks kavramı, konaklama endüstrisinde giderek daha popüler hâle geliyor. Skinopi Lodge, ekolojik lüksü nasıl tanımlıyor ve uyguluyor?NG: Esasen her Kiklad adası kendi başına çok küçük ölçekli ve doğa burada oldukça hassas. Bu nedenle Yunanistan'a yönelik mevcut büyük turizm akını küçük adalarımız için büyük bir tehdit oluşturuyor. Endüstride çok fazla greenwashing var ve insanlar çeşitli otellerin ekolojik özellikleri hakkında okumaya o kadar alıştı ki, bu kelimenin altı artık boşa çıkmış durumda. Oldukça kurak iklime sahip Kiklad Adaları’nda her odada yüzme havuzu veya sadece klimayla yaşanabilir odalar olan bir otelde çevre bilinci olamacağını düşünüyorum. Skinopi Lodge’da sözümüze tamamen sadık kalarak ve plastiksiz, havuzsuz ve minimal klima kullanmak suretiyle hasarı en aza indirmeye çalışıyoruz. Ayrıca otelin mimarisi ve kullanılan son teknoloji yalıtım malzemeleriyle otelin en düşük seviyede enerji tüketimi sağlaması amaçlandı. Başka villa inşa etmeyerek de bu güzel araziyi korumak istiyoruz.&nbsp;Iİ: Daha geniş ölçekte adanın ekolojik öncelikleri neler? Turizm endüstrisi ve oteller bu sorunları nasıl ele alabilir?NG: Milos, her zaman bir maden adasıydı ancak üretim hacimleri son yıllarda önemli ölçüde arttı. Bu tehdit, aşırı turizmle birleştiğinde gerçekten endişe verici. Turizm endüstrisinde bizler, örnek olacak adımlar atmalıyız. Yerel halka ve hükümete uzun vadede daha kârlı olabilecek başka bir yolun olduğunu göstermeliyiz. İklim değişikliğiyle mücadele etme ve adalarımızın güzelliğini bir sonraki nesiller için koruma hedefiyle çevreye saygılı, küçük ölçekli, lüks turizmin yolunu birlikte yaratabiliriz.&nbsp;Editörün notu: Devamı Soli’nin ilk basılı sayısında, Eylül’de.

Soli

Skinopi Lodge'un kurucusu Nausika Georgiadou'la kitlesel turizmin ele geçirdiği adalarda turizmi doğayla uyum içinde sürdürmenin yollarını düşünüyoruz: Turizmde lüks kavramı değişti ama ne kadar değişti? Otellerin doğayla uyum içinde tasarlanması ne anlama geliyor?

Sürdürülebilirlik ve lüks konaklama bir arada var olabilir mi?

<img src="https://images.aposto.com/2024/6/1/1722260613413.png" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.50" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp;&nbsp; Yunanistan'ın Santorini adasına yaklaşan yolcu gemileri adaya bir günde 17 bin turist getirince bir Meclis üyesi, yerel halka turistleri rahatsız etmemek için "zorunlu olmadıkça evden çıkmama" çağrısında bulundu.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Perspektif:&nbsp;Santorini'nin nüfusu 15 bin, ancak her yıl 5,5 milyon turist adayı ziyaret ediyor. Santorini yerel yönetimi, daha önce adaya yanaşacak gemi ve yolcu sayısını kısıtlama kararı almıştı.</li></ul>

Aposto Seyahat

Tekrar seyahat ettiğimiz, şehirlerimizle yeniden bağlantı kurduğumuz bu yılda dünyanın dört bir yanından insan hikâyeleri, yanı başımızdaki mahallelerin hiç duymadığımız öykülerini okuduk.Seyahat<img src="https://images.aposto.com/2022/11/1/1672066508494.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.70" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Ruta <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/i/62a8dc89555b370006b09ff1" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">🗻 Korkularla yüzleşmek: Norveç seyahati</a><img src="https://images.aposto.com/2022/11/1/1672066558794.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Yuzu <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/i/agustos-2-mykonos-santorini-provence" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Ağustos #2: Mykonos, Santorini, Provence</a><a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/episode/4wh4091jkxL2VU0KBZiBk3?si=051cf2588dc045f0" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2022/11/2022-12-26T14:53:47.801Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="3.40" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>Bahar Akıncı ile Başıma Gelmeyen Kalmadı <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/i/6293cec72314fc000655959a" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">#28: Bahar Kösemen</a>

Aposto P.S.

Yazı: Oktay TutuşYazı geçirmek için Ege'nin karşı kıyılarına bakıyor ve Yunanistan'ın belki de en iyi alternatif olduğunu düşünüyorsanız, yalnız değilsiniz. Yunanistan’da tatil veya kaçamak için seçenekleriniz oldukça fazla. Ancak bunlardan hangileri size uygun? Mykonos'taki Ornos Körfezi’nde yer alan Kivotos Mykonos&nbsp;ve yeni açılan kardeş oteli Kivotos Santorini&nbsp;size bu tercihinizde yardımcı olabilir.Şimdi Kivotos Otelleri’nin sahibi Philip S. Michopoulos’a&nbsp;kulak verin.Pandeminin yaptığın işe ve daha büyük resimde Yunanistan'ın dünya turizmindeki yerine etkisi ne oldu? Bu etkinin artık son bulduğu doğru mu?İster Yunanistan'da yaşasın ister dünyanın başka bir yerinde, Covid-19 herkesin hayatını değiştirdi. Turizm gelirleri açısından rekor kırdığımız 2019 yılından henüz çıkmış ve en az onun kadar iyi bir 2020 bekliyorken Yunanistan büyük bir darbe aldı. 2021 belki daha iyiydi, ancak 2019'a yaklaşamadı bile.<img src="https://images.aposto.com/2022/7/4/1660200235314.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.34" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kivotos Mykonos<img src="https://images.aposto.com/2022/7/4/1660200259028.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.51" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kivotos Mykonos<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Tüm bu belirsizliğin ortasında Santorini'de yeni bir otel açtın…Kivotos Santorini'nin bulunduğu arazi yıllardır zaten bize aitti. Bir de uzun zamandır Mykonos dışında başka bir meşhur Yunan adasında -ki Santorini bunun için en güzel noktalardan biri- beş yıldızlı bir otel daha açmak ve uluslararası misafirlerimize gerçek bir Yunan adası tatili deneyimini yaşatmak istiyordum. Bu yüzden Kivotos'a kardeş tesisi Santorini'de açmak mükemmel bir fikir gibi gözüktü.Peki Kivotos Santorini’nin özellikleri neler?Kivotos Santorini kendi kendine yetebilen bir konaklama tesisi. Otelimiz Santorini'nin volkanik toprak yapısına uygun olacak şekilde siyah renkte yapıldı. Bu rengi tercih etmemizin bir diğer önemli sebebi, diğer tüm renkleri sönümleyen bir renk olması. Kivotos Santorini'nin hayattaki tüm zevklerin tadını çıkartabileceğiniz bir yer olduğunu bu şekilde vurgulamak istedik.<img src="https://images.aposto.com/2022/7/4/1660199891159.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.51" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kivotos Santorini<img src="https://images.aposto.com/2022/7/4/1660199910346.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.51" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kivotos Santorini<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Asi, cüretkâr, zevk düşkünü ve aynı zamanda tıpkı Santorini gibi rafine Kivotos Santorini.Adanın meşhur Imerovigli bölgesinde, Caldera Adaları’nın tam tepe noktasında. Konumu çok ideal. Yılın her zamanı Ege Denizi’nin nefes kesici manzaraları eşliğinde gün batımını seyre dalabileceğiniz adadaki birkaç yerden biri. Ayrıca otelin tasarımı hiç şüphe yok ki en önemli özelliğimiz.<img src="https://images.aposto.com/2022/7/4/1660199974902.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.80" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kivotos Santorini<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">"Türkler romantik yer tercih etmiyor"</h3>Türk turistler bundan birkaç yıl önce yoğun olarak adalarda tatil yapıyordu. Bu durumda bir değişiklik var mı?&nbsp;Türk turistler özellikle Mykonos'a çok geliyor. Evet, ilgileri hâlâ büyük. Ama Santorini konusunda aynı şeyi söyleyemem. Sanıyorum Mykonos'a göre Santorini daha romantik kalıyor. Türkler daha çok bir yaşam stilini deneyimleyecekleri yeri tercih ediyor. Romantik bir yeri değil.Sence turizm ve onun sunduğu atraksiyonlar, imkanlar ve destinasyonlar açısından gelecek nasıl olacak?&nbsp;Gelecekte otellerdeki otomatik prosedürler konusunda çok şey yapmak zorunda kalacağız. Bu bir yandan üzücü, çünkü konaklama endüstrisi tamamen insan ilişkileriyle yürüyor. Özellikle de otel çalışanları, misafirler ve aynı otelde konaklayan misafirlerin birbirleriyle ilişkilerinden bahsediyorum. Her yıl birçok otel açılmasına rağmen maalesef otel personeli, özellikle de kalifiye olanlar konusunda gelecekte sıkıntı yaşayacağımız kesin.Eğer konaklama endüstrisinde çalışıyorsanız, kariyer basamaklarını tırmanırken hem zorlu hem de müthiş sabır isteyen bir süreçten ancak çok çalışarak geçebileceğinizi bilmelisiniz. Korkarım genç jenerasyon artık bu tip bir kariyere heves duymuyor. Yanı sıra öz disiplinden de yoksunlar. Bu yüzden otelcilerin aynı kalitede hizmeti daha az elemanla sürdürebilmek için gerçekten çok yaratıcı olmaları gerekecek.Destinasyonlar konusuna gelecek olursak; dünya gerçekten büyük bir yer ve gün geçtikçe daha çok insan onu deneyimlemek için seyahat ediyor olacak. Macera dolu seyahatlerin sık sık gidilen Paris ve Londra gibi şehir seyahatlerine tercih edileceği kesin. Gelecek yıllarda daha egzotik yerler metropollere oranla öne çıkacak.<img src="https://images.aposto.com/2022/7/4/1660200287081.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.51" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kivotos Mykonos<img src="https://images.aposto.com/2022/7/4/1660200317153.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.51" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kivotos Mykonos<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Ege sularında senin tatilini geçirdiğin ve bizimle paylaşabileceğin gizli bir nokta var mı?&nbsp;Ben Koufonisia Adası’ını çok seviyorum. Burada bütün gününüzü yalınayak dolaşarak geçirebilirsiniz. Ayrıca akşam yemeği için nasıl rezervasyon yaptıracağınızı kara kara düşünmenize de gerek yok. Ben yaz tatillerinin mümkün olduğunca zahmetsiz olmasını arzu edenlerdenim. Tüm yaz boyunca nasıl bir iş yüküm olduğunu düşünürseniz, bu makul bir istek. O nedenle eğer birkaç gün kaçma fırsatı bulursam sessiz bir yerde olmayı tercih ederim.Yazın orada mı olacaksın?&nbsp;Bu yaz çok uzun zamandır ziyaret etmediğim Girit’te ailemle olacağım bir tatil planlıyoruz.Bu yaz tatili için dikkat çekici bir trend söyleyebilir misin?&nbsp;Bu yaz benim için geçerli tek bir trend var: O da Covid-19 düşünmek zorunda kalmamak. Bunu birkaç günlüğüne de olsa başarabilen, yaz tatilinden hak ettiğini fazlasıyla almış demektir.&nbsp;kivotoshotels.com<img src="https://images.aposto.com/2022/7/4/1660200363288.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.51" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kivotos Mykonos<img src="https://images.aposto.com/2022/7/4/1660200372392.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.51" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kivotos Mykonos<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">

Yuzu Mag

‘Kivotos Santorini asi, cüretkâr, zevk düşkünü ve rafine’

Philip S. Michopoulos

Akdenizli zeytinin kendisine mi aşıktır yoksa yağına mı? Bilinmez. Bildiğim tek şey, meyvenin suyunu çıkarıp onu lezzetlendirmek için tekrar üstüne dökecek kadar şaşkın bir âşık olduğu. Fransız şair George Duhamel’in “Akdeniz, zeytin ağaçlarının bittiği yerde sona erer,” sözü de bu sevdanın bir dizesi olsa gerek.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ölmez ağacın hikâyesi</h2>Athena’nın mızrağını yeryüzünün ilk zeytin ağacı kabul eden mitler bir yana, Santorini Adası’ndaki kalıntılara göre zeytin 39 bin yıldır nefes alıyor. İnsanlarla dostluğu, MÖ 5000’lerde Filistin ve Suriye topraklarında başlıyor. MÖ 3500’de önce Anadolu'ya, ardından da Yunanistan’a uğrayıp buradaki kolonicilerin sayesinde Sicilya’ya, Güney Fransa’ya ve İspanya’ya yelken açıyor.&nbsp;Ağacından mobilya, yaprağından ilaç, çiçeğinden kolonya, meyvesinden yemek, atığından sabun, posasından yem, yağından bin türlü şifa dağıtan doğa hayratı, kutsal kitapların hepsinde yer alıyor. Eski Ahit’teki Tufan hikâyesinde Nuh’un yolladığı güvercinin zeytin dalıyla gemiye dönüp suların çekildiğini, dünyaya barışın hâkim olduğunu müjdelemesi de bu kutsal profili güçlendiriyor.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Kara suların aktığı aylar</h2>Halk takviminde zeytinin altın sıvıya dönüşürken rengini saldığı kasım, aralık ve ocak aylarına, yani “kara suların aktığı” dönemlere girdik. Kışın meyve veren nadir ağaçlardan biri zeytin, hasadı takiben tüketilmesini engelleyen acılığı hurma, sele, kuru sele, kırma, salamura gibi yöntemlerle atarken ekim sonu toplanan “erkence” yağlık ailesine katılmaya, lentisel benekleriyle kaplı “çilli”yle ucu şişkin “memeli” diğer tüm kardeşleriyle sofraya kurulmaya başlıyor.Bu noktada Türkiye’nin Zeytin Gen Bankası, 92 çeşit zeytinle sürdürülebilirlik adımları<a fr-original-style="" href="https://www.aa.com.tr/tr/bilim-teknoloji/zeytin-cesitlerine-gen-bankasi-guvencesi/1125871" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;atsa da</a> Coğrafi İşaret tescilimiz maalesef 9 adetle sınırlı: Gönlünü bibere açan etli Akhisar domatı; çekirdeği kolay ayrılan, adı gibi zahmetsiz Akhisar uslusu; ters yapraklı eti bol sofralık Antalya tavşan yüreği; ülkemizdeki ağaçların neredeyse yarısını oluşturan memeciğin yağlı Ege temsilcisi Aydın memecik; yörenin en erken olgunlaşan yeşil sofralığı Aydın yamalak sarısı; yağ bakımından bonkör olsa da pembesiyle sofraya yakıştırılan Edremit körfezi yeşil çizik; Memecik ve Ayvalık cinsinden sonra en yoğun üçüncü ağacın meyvesi Gemlik zeytini; zeytinyağına da tescil kazandıran Milas yağlı zeytini ve koca çekirdekli silindir sofralık Tarsus sarıulak.Tabii batıda yoğunlaşan bu tescillerin yanı sıra 90’larda MEB müfredatına gururlu bir giriş yapan GAP’ın Nizip ve Kilis’teki meyvelerinden&nbsp;kan çelebi&nbsp;ve&nbsp;eğriburun&nbsp;gibi isimleri de unutmamak gerek.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Avrupa’nın zeytin gözlüsü</h2>Zeytin üretiminde önümüzde bayrak taşıyan Avrupa ülkeleri İspanya, İtalya ve Yunanistan. Yalnız ülke içi tüketimi Türkiye’nin üretimine denk düşen İspanya, erken olgunlaşan yeşil sofralığı manzanilla liderliğinde tek başına gezegenin yarısına zeytin yetiştiren bir yıldız. Ürettiğinin yarısını natürel sızma zeytinyağı olarak değerlendirip mutfağına değer katan İtalya, Sicilya’nın meyvemsi ve yakıcı zeytinyağlarına da konu olan, parlak yeşiliyle iştah kabartan misket zeytini nocellara’sıyla adından söz ettiriyor.&nbsp;MÖ 600’de zeytin dışındaki ürünlerin ihracatını yasaklayan ve 150 yıl içinde yarımadadaki tüm ağaçları zeytine çevirerek talihini baştan yazan Yunanistan, koca çekirdeğin sivri ve kavisli şekil bahşettiği kalamata'yla Aralık sofralarına solgun kırmızı bir lezzet katıyor. &nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Her yiğidin zeytin yiyişi farklı</h2>Evliya Çelebi, Seyahatnâme’sinde zeytine ve zeytinyağına pek az mürekkep harcasa da Osmanlı, ölmez ağacın hakkını ancak gayrimüslim nüfusun perhiz dönemlerinde geliştirdiği zeytinyağlıları bağrına bastığı 17. ve 18. yüzyıllarda verse de biz bugün her güneşi zeytinle doğuruyoruz.Zeytin dendi mi zihnimiz hemen birkaç dilim beyaz peyniri, sıcacık ekmeği, mevsiminde domatesi ve ince belli çayı bir araya getirip kahvaltıyı hazırlıyor. Anadolu’da bilhassa yeşil zeytinin soğanla, baharatla zenginleştirilip piyaz ya da salata adıyla sunulduğu senaryolar mevcut. Yine de bu tabakların repliği hep kahvaltıda. Buna zeytin reçeli de dâhil.&nbsp;Zeytinin hava kararınca buzdolabından çıkabildiği ender zamanlardan biri, oruç açılırken hurmanın yanında saf tuttuğu Ramazan Ayı. Tabii börek, poğaça, kurabiye gibi işlerimizin hamuruna katılıp akşam çayını görmüşlüğü de yok değil.Sabah “Ziyade olsun,” deyip Anadolu sofrasından kalkan zeytin, akşama varacağı ülkelerde güveçte, fırında, tencerede ağırlanıyor. Çoğu kez salatalarda, ekmek üstü lezzetlerde ve içki atıştırmalıklarında başrolü kapıyor. Ancak tavuklu ve balıklı tariflerdeki varlığıyla beyaz ete düşkünlüğünü de kanıtlıyor.&nbsp;İtalya'dakiler bol zeytinli puttanesca sosuyla spagettisine davetkâr kokular yüklüyor. Fransız mutfağı severler, zeytin ezmesini biraz kapari ve ançüezle zenginleştirip baget ekmeğine tapenade konduruyor. Fas'ta limonlu tavuk, zeytin yeşiliyle süsleniyor. Meksika'da konuşlananlar da karides, yengeç, avokado, domates ve yeşil zeytini kadehe doldurup ikonik kokteyli campechana'yla okyanusu kucaklıyorlar. Jilet gibi smokini ve kendi tabiriyle “Shaken, not stirred,” ("Karıştırılmamış, çalkalanmış,") martinisini içen James Bond hayranı da son yudumda kadehin dibindeki yeşil Akdeniz öpücüğünü almak için sabırsızlanıyor.İnsanı en uzun tanıyan meyvelerden biri bu. Lezzetiyle, şifasıyla dalını uzatıyor, dünyanın neresinde olursa olsun damağı fethetmenin bir yolunu buluyor.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Kaynaklar</h2><ol fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ahmet Nedim Atilla. (2003). Batı Anadolu Zeytinyağı Kültürü. İzmir: Tariş Zeytin Kitaplığı.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Artun Ünsal.&nbsp;(2007).&nbsp;Ölmez Ağacın Peşinde Türkiye’de Zeytin ve Zeytinyağı, 6. Baskı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Deniz Gezgin.&nbsp;(2017). Kara Suların Aktığı Aylar,&nbsp;Metro Gastro, 84, 60-63.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Deniz Gürsoy.&nbsp;(2014).&nbsp;Deniz Gürsoy’un Gastronomi Tarihi, 1. Baskı. İstanbul: Oğlak Yayınları.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Mariana Yerasimos.&nbsp;(2019).&nbsp;Evliyâ Çelebi Seyahatnamesi’nde Yemek Kültürü - Yorumlar ve Sistematik Dizin, 1. Baskı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Linda Civitello.&nbsp;(2019).&nbsp;Mutfak ve Kültür: İnsanın Beslenme Tarihi, 1. Baskı, (çev. Z. Nilüfer Nahya ve Saim Örnek). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Priscilla Mary Işın.&nbsp;(2020).&nbsp;Avcılıktan Gurmeliğe Yemeğin Kültürel Tarihi, 3. Baskı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Tuğrul Şavkay.&nbsp;(2008).&nbsp;Osmanlı Mutfağı. İstanbul: Şekerbank Yayınları.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yavuz Tekelioğlu. (2015). 3. Uluslararası Antalya Coğrafi İşaretler Semineri’nin Ardından – 2, Metro Gastro, 79, 60-71.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Zeki Tez.&nbsp;(2015).&nbsp;Lezzetin Tarihi: Geçmişten bugüne yiyecek, içecek ve keyif vericiler, 3. Baskı. İstanbul: Hayykitap.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://ci.turkpatent.gov.tr/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">ci.turkpatent.gov.tr/</a></li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="http://www.tarimorman.gov.tr/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">www.tarimorman.gov.tr</a></li></ol>

apéro

Akdenizli bir aşk hikâyesi.

Zeytin gözlüm sana meylim nedendir?

Zeytinle açmış gözünü Egeli. Zeytinyağı sürmüş karnındaki gebelik çatlağına, bebeğinin pişiğine. Çocuğunun ilk salıncağını yine zeytin ağacına kurmuş, kendi zeytin toplarken eğlensin diye. Yârine yazdığı şiirlerde “zeytin gözlüm” demiş, onu anmış baktıkça dalların siyahına, yeşiline. &nbsp;Zeytin ağacının kudretini anlatmaya birkaç cümle yetmez elbet. Ama hakkını verebilecek afili bir hikâye Yunan mitolojisinde saklıdır. Zeus’un eski Atina’nın koruyucu tanrısını belirlediği yarışta, Athena ve Poseidon kente en faydalı buluşu getirmek için hünerlerini sergiler. Kurak bir bölgeyi pınarlarla dolduran Poseidon’un gururu, gözden kaçırdığı bir ayrıntıyla alabora olur. Tanrısı olduğu denizlerden gelen tuzlu su, toprağa yarar yerine yıkım getirir. Athena da Akropol’ün kapısına sapladığı mızraktan yeşeren zeytin ağacıyla halka hem aş hem şifa dağıtır. Şehre adını veren Athena’nın mızrağı, yeryüzünün ilk zeytin ağacı sayılır.Nasıl yayıldı?&nbsp;Büyülü mitlerden uyanıp tarih sayfalarını çevirdiğimizde, Santorini’de 39 bin yıl öncesine uzanan zeytin ağacı kalıntılarına rastlarız. Mutfak &amp; Kültür - İnsanın Beslenme Tarihi kitabında Civitello, tarihi net bilinmemekle birlikte zeytinin İran ile Türkistan coğrafyasında evcilleştirildiğini, MÖ 5000’lerde Filistin ve Suriye’de yağının sıkıldığını yazar. MÖ 3500’te bize ve komşu Yunanistan’a uğrayan zeytin fidanları, Yunan koloniciler vasıtasıyla MÖ 800’lerde Sicilya, Güney Fransa ve İspanya’ya uzanır. Yunanların ayak bastığı her yere zeytin ağacı dikip damak tatlarını garantiye almaları, Roma mirasçısı İtalya’ya hatırı sayılır bir mutfak kültürü bırakır. Tevekkeli değil, bugün Akdeniz’i Akdeniz yapan her şeyde karşımıza zeytinyağı çıkar.Nerede kullanıldı? Dünyanın bilinen en eski zeytinyağı atölyesinin İzmir yakınlarındaki Klazomenai’de, yani bugünkü Urla’da bulunması tesadüf değil. Tabii MÖ 600’lere uzanan bu atölyeyi, üstüne kekik döküp kızarmış ekmek banacağımız zeytinyağı şişeleriyle hayal etmemek gerek. Nitekim zeytinyağı sofraya gelene dek aydınlatma, tıp, kozmetik gibi bambaşka alanlarda kullanılmış. Şişkin kaslarını parlatan Antik Yunan kahramanlarıyla cildini nemlendiren Kleopatra işin estetik tarafındayken, tabanları yağlayan olimpiyat koşucuları, Kırkpınar pehlivanları misali atletik fayda arayanlar arasındaymış. Zeytinyağının Hristiyan ve Musevi sofralara alternatif olması 16. yüzyılı bulmuş. “Zeytinyağlılar” kategorisine sahip tek mutfak olmasına rağmen, hayvansal ürünlere sevdalı Osmanlı’nın altın renkli meyve suyunu bağrına basmasıysa Batı’ya kıyasla daha geç ve güç olmuş.Etiket ne diyor? Market raflarında Helenistik fontlarla doğallığı vurgulamaya çalışan onlarca şişe arasından seçim yapmak zor. Kürşat Ayvalık Zeytinyağı'nın dördüncü kuşak temsilcisi Zeynep Kürşat, aynı kategorideki farklı fiyatları anlayabilmek için üretim detaylarına inmemizi öneriyor: “Misal, natürel sızma kategorisinde yer alan iki üründen biri erken hasat,&nbsp;diğeri olgun hasat; biri soğuk sıkım, diğeri olmayabilir. Üretildikleri yöreler, zeytin çeşitleri ya da mahsul yılları farklı olabilir”. Temel zeytinyağı ailesini özetleyecek olursak; asit oranı %0,8’in altındaki baskın kokulu, meyvemsi yağlar sızma&nbsp;(extra virgin), %1 ila 2 arasındakiler ise natürel (virgin)&nbsp;oluyor. Aynı zeytinlerin tekrar sıkılmasıyla yüksek asitli lampant elde ediliyor. Yenemeyecek kadar kötü kalitedeki bu yağ, ısıl işlemle tadından ve kokusundan ayrıştırılarak rafine yağa dönüşürken içine bir miktar natürel sızma karıştırılarak riviera adıyla kızartmalarda değerlendiriliyor. Zeytinin yeşil/pembe döneminde, yarı yarıya verimle ve dolayısıyla yüksek maliyetle elde edilen erken hasat, besin değeri en yüksek ve en kıymetli zeytinyağı. Yöntemlerde tüketiciye bir lüksmüşçesine sunulan, aslen natürel sızma için mecburiyet olan soğuk sıkım, zeytin hamuruna yağın kimyasını ve tadını değiştiren sıcak su değmediğini belirtirken, geleneksel taş ve sepet baskı yöntemi, hamurun kaynar suyla süzdürüldüğünü ifade ediyor. “Geleneksel ifadesi, kaliteli ve doğal ürünü işaret etmiyor, sadece eski sistemle üretim yapıldığını anlatıyor ki bu yol da yağda kalite kaybına fazlasıyla açık,”&nbsp;diyen Zeynep Kürşat’ın tüketiciyi uyarmak istediği diğer bir nokta da zeytinyağının ömrü: “Zeytinyağının kimyasal yapısı, ısıdan, ışıktan, oksijenden korunsa dahi yıllanmaya uygun değil. Ülkemizde maalesef ambalajlama tarihi, üretim tarihi olarak kabul ediliyor ve o tarihten itibaren 2 yıl da raf ömrü veriliyor. Bu da marketlerde kalitesini ve duyusal değerlerini kaybetmiş çok eski yağların bulunabilmesine neden oluyor,”. Hâl böyleyken tüketiciye düşen de etiketlerdeki süslü fontların kenarında kıyısında kalmış rekolte/mahsul yıllarına dikkat etmek oluyor.Kaynaklar:<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Civitello, Linda. (2019). Mutfak ve Kültür: İnsanın Beslenme Tarihi. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Çağlayan, B. Suat. (2012). Ne Bilgesin Sen Zeytin Ağacı!. İzmir: AKG Grubu Yayınları.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Gürsoy, Deniz. (2014). Deniz Gürsoy’un Gastronomi Tarihi. İstanbul: Oğlak Yayıncılık.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Işın, Priscilla Mary. (2020). Avcılıktan Gurmeliğe Yemeğin Kültürel Tarihi (3. Baskı). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kahyaoğlu, Mehmet. (2011). Barışın ve Devamlılığın Sembolü Zeytin, Metro Gastro, 63, 92-94.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Tez, Zeki. (2015). Lezzetin Tarihi: Geçmişten bugüne yiyecek, içecek ve keyif vericiler (3. Baskı). İstanbul: Hayykitap.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yalın, Güzin. (2014). Mutfaktan Tabaktan Sokaktan (2. Baskı). İstanbul: RGK Yayınları.</li></ul><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Editörün notu: Ege’de zeytinyağcılık ve zeytinyağına ömür adamak hakkında Zeynep Kürşat ve Ali Kürşat’ın Terroir Talks - İstanbul ve Ege sempozyumunda paneli olacak.&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3NvdXJjZT13ZWImbmV3c2xldHRlcj01ZjJlYTE5MWU3ZTAxYjAwMDdlN2Q4ZTYmaXNzdWU9NjA5YTdiZmNkZTg0YWEwMDA2ZTk5MzU4JnN1YnNjcmliZXI9bnVsbCZzdG9yeT02MDlhN2MwY2RlODRhYTAwMDZlOTkzODMmYXV0aG9yPTYwMTAyOGUxMzcxNTc2MDAwNjZlNmFiYSZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZob3Bpbi5jb20lMjUyRmV2ZW50cyUyNTJGaXN0YW5idWwtdGhlLWFlZ2Vhbi10dXJraXNoLWN1bGluYXJ5LWpvdXJuZXklMjUzRmNvZGUlMjUzRElwcmpTbWdtYkZySlVFMlVuaHlOVjM4N24=" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Bu bağlantıdan</a>&nbsp;Apéro okurlarına indirimli şekilde kayıt olmak mümkün.&nbsp;

Zeytin ve zeytinyağının mitolojik hikâyesinden zeytinyağının bugününe 

Athena’nın mızrağından damlayan meyve suyu

Birkaç gün önce, son beş ayın ilk seyahatine çıkmaya hazırlanırken şaşkınlık içinde havaalanına gideceğim için heyecanlı olduğumu fark ettim. İlginç, çünkü havaalanları seyahat etmeyi seven biri için ve pandemiden önce bile tahammül etmesi zor yerlerdi: Onca düzenleme çabası ve görevlendirilmiş insan arasında -ki bunlar totaliter ve “geleceğe ait” bir his yaratıyor -daimi bir kaos hali. Bir yandan uzayda tek başına da varolabilirmiş gibi izole, diğer yandan aslında her biri kapısından çıkıp yarım saat daha yol aldıktan sonra gideceğiniz şehire ya da kasabaya dair bir ipucu veren mekânlar: São Paulo ve Odessa’nın otobüs terminaline benzeyen havaalanlarını, Amsterdam Schiphol’un düzenini ve sıkıcılığını, Santorini’nin tek odalı, sanki elinden gelse orada olmayacak mini-havaalanını, Eero Saarinen’in tasarladığı, her köşesine kurum yapışmış New York JFK Havalimanı’nı ve oradan istisnasız her geçişimde bağırışlarıyla kürek mahkumu gibi hissettiren İç Güvenlik memurlarını düşünüyorum. Havaalanından çok dev bir alışveriş merkezine benzeyen Üçüncü Havalimanı ise onu kurgulayanların hayal ettiği ve içinde yaşamaya başladığımız Yeni İstanbul’un bir izdüşümü.&nbsp;Havayolları pandemiden en kötü etkilenen sektörlerden biri, fakat Global Carbon Project’e göre azalan uçuşlarla 2020’de hava seyahatine bağlı karbon salınımı <a fr-original-style="" href="https://www.bbc.com/news/av/science-environment-54018542" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">%60 azaldı</a>. Havayolu sahibi değilseniz ikinci bilginin bizleri daha çok ilgilendirdiğini düşünüyorum. Aynı başlık altında, Fransa hükümeti yakın zaman önce trenle iki buçuk saatte gidilebilecek yerler için uçuş rotalarını <a fr-original-style="" href="https://www.theguardian.com/business/2021/apr/12/france-ban-some-domestic-flights-train-available-macron-climate-convention-mps" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">iptal etmeye karar verdi</a>. Fransız tüketici hakları derneği UFC-Que Choisir’e göre, trenle yapılabilecek bir yolculuk uçakla yapıldığında yolcu başına karbon salınımı 77 kat daha fazla.Hem iklim krizi, hem de pandeminin etkisiyle havaalanları ve sık sık uçak yolculuğu yapmak şimdiden geçmişe ait bir şey gibi geliyor: <a fr-original-style="" href="https://www.cnbc.com/2020/11/30/historic-airline-photos-from-golden-age-of-travel.html" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">“Hava Seyahatinin Altın Çağı”</a> tarih olalı çok oldu. Tüm endüstrilerin odak noktasının kâr ve büyüme olduğu 90’larda ve erken 2000’lerde ise, hava seyahatinin sanattaki ve edebiyattaki yansımalarında iç sıkıntısı, banalın cazibesi ve bunlar sayesinde sadece havaalanında/uçuş halindeyken kapısı aralanan bir dünyanın izleri var. Bu haftanın bültenini hazırlarken aklımda İsviçreli sanatçı ikilisi Fischli/Weiss’ın 1987-2012 arasında fotoğrafladıkları Airports serisi, Olga Tokarzcuk’a 2018’de Man Booker ve Nobel edebiyat ödüllerini kazandıran ve <a fr-original-style="" href="https://www.pandora.com.tr/kitap/kosucular/710505" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">“Koşucular” ismiyle Türkçeleştirilen</a> “Flights,” Rachel Cusk’ın bir uçakta başlayan, her satırını tekrar okumak istediğim romanı <a fr-original-style="" href="https://kitap.ykykultur.com.tr/kitaplar/cerceve" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">“Çerçeve”</a> ("Outline") vardı. Ve pek tabii bu sayıya ismini veren, ana kahramanının sürekli geciken uçuşları arasında, astral seyahat gibi bir yöntemle başka boyutlara gitmeyi öğrendiği Ursula Le Guin’in <a fr-original-style="" href="https://www.metiskitap.com/catalog/book/5085" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">“Uçuştan Uçuşa”</a>sı.<img src="https://images.aposto.com/2021/3/2021-04-24T12:42:21.520Z_sm.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.43" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><h4 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">"Airports" kitabı, Peter Fischli ve David Weiss.</h4><h4 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"> </h4><h4 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Fischli/Weiss, gündelik ve sıradanı konu edinen videoları ve yerleştirmeleriyle başarılı olmuş bir ikiliydi, işleri dünya çapında tanınır olduktan sonra çıktıkları seyahatlerde, çıkış kapılarından ve körüklerden çektikleri havaalanı fotoğraflarında da tam olarak bunu yapıyorlar. Fotoğrafların bir kısmı 1989’da, “Airports” ismiyle bir kitap olarak yayınlandı, 2012’de, David Weiss vefat ettikten sonra ise “800 Views of Airports” adında başka bir kitapta yeniden yer buldu. Bir başka İsviçreli, yazar Alain de Botton, Bomb Magazine için kaleme aldığı kısa “800 Views” tanıtım yazısında “Bir Marslı ‘modern uygarlığa dair her şeyi bir arada görebileceğim bir yer var mı?’ diye sorsaydı, ona havaalanına gitmesini söylememiz gerekirdi,” diyor. “Teknolojiye duyduğumuz inançtan doğada yarattığımız tahribata, herkesin birbirine bağlı olmasından seyahati romantikleştirmemize, havaalanı tüm temaları bir arada gösterebileceğimiz tek yer,” sözleriyle devam ediyor. “Fischli ve Weiss bunu biliyordu.” &nbsp;</h4> <img src="https://images.aposto.com/2021/3/2021-04-24T12:42:48.055Z_sm.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.43" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><h4 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">"Airports" kitabından, Peter Fischli ve David Weiss.</h4> Havaalanları ve uçaklara dair, yazarın bu birkaç cümlede yer vermediği ancak benim eklemek istediğim bir başka tanımlayıcı özellik ise, daha uzun seyahatler sırasında ev sahipliği yaptığını fark ettiğimiz durum ve duygular: Aynı uçağa binmeseydiniz yan yana gelmeyeceğiniz pek çok insan, tüm “bagaj”larıyla bir araya geliyor ve rutinlerine görebileceğiniz bir yerde devam ediyor. TK 001’in gediklisi olduğum yıllarda, Hasidik Musevi erkeklerin İstanbul’da, çıkış kapısında sallanarak dua etmelerine alışmıştım (bunun “yerli” ve karbon ayak izi daha düşük versiyonu trende karşınızda oturan teyzenin yol namazı kılmaya başlaması.) Etrafınızdakilerin uğurlamaya gelenlerle nasıl ayrıldıklarına göre seyahatin ne kadar uzun süreceğini, birinin çıkış kapısındaki heyecanından gittiği yerde onu neyin beklediğini tahmin etmeye çalışabiliyorsunuz. Bu anlamda havaalanları da, uçaklar da şeffaf, orada olmasak başkalarıyla paylaşmadan yaşamak isteyeceğimiz şeylerin kontrolümüz dışında görünür olduğu, özel alanın seyahat etme seçimiyle kamusala dönüştüğü kalabalık ve intim yerler.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2021/3/2021-04-24T12:45:14.458Z_sm.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.43" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><h4 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">"Airports" kitabından, Peter Fischli ve David Weiss.</h4> Tüm taşıma araçlarında yabancılarla yan yana geliyoruz, ama hiç tanımadığımız birisiyle 10 saat yan yana oturduğumuz tek yer uçak. Maskesiz günlerde, kıtalararası bir yolculukta yanımda oturan, kıyafetleri ve dış görüntüsünde herhangi bir dinden iz taşımayan bir adam uçağa bindiğimiz andan inene kadar yememiş, içmemiş, tuvalete gitmemiş, sadece dua etmişti; tekerleklerimiz nihayet yere dokunduğunda sessizce “bende biraz uçuş korkusu var,” dedi. Aynı uçuşu birkaç ay sonra yaparken sağımda oturan başka biriyse kalkıştan inişe kadar, benim kabin basıncı olmadan dahi gösteremeyeceğim bir performansla *yalnızca* içti, yolculuğun sonunda yanımda beyaz şaraptan cine ve viskiye uzanan iddialı bir şampiyonlar ligi kokteyl bardağı olarak oturuyordu. İndikten hemen sonra o da uçuş fobisi olduğunu söyledi (“Hadi canım?”) Haziran 2013’te Gezi Direnişi devam ederken yaptığım bir New York-İstanbul yolculuğunda sol koltuğumdaki İzmirli kadınla uçak havalanmadan arkadaş olmuştuk, iniş için kemerlerinizi bağlayın anonsu yapıldığında başım kucağındaydı.&nbsp;Tüm bunlar fazla pasif ve işlemsel bulduğum uzun yolculukları biraz daha insani kılan şeyler. Diğer türlü uçakların içi de havaalanları gibi sadece geç kapitalizmin yoğunlaştırılmış yansımaları: Business ve ekonomi sınıfları ayrı, önünüzde bir eğlence sistemi var, yerinize oturup beslenmeyi bekliyorsunuz. Katılımcılarına çocuk, hatta bebek muamelesi yapan bir düzende, uçak personeli dev bir devlet/anneye dönüşüyor ve artık bağımsız olarak giderebileceğiniz tek ihtiyacınız tuvaletiniz. Aynı çaresizlik ve infantil muameleyle ilgisi olsa gerek, benim en huzurlu uyuduğum yerlerden biri uçak koltuğu, özellikle kalkış ya da iniş anonsunu takip eden, istesem de başka bir şey yapamayacağımı bildiğim o 10-15 dakika. Bu durumdan bahsettiğim bir terapist bunun sorumluluk hissinden kurtulmanın verdiği rahatlık olabileceğini söylemişti: Uçaktayken “sürücü” koltuğunda oturan sen değilsin, istesen de olamazsın.<img src="https://images.aposto.com/2021/3/2021-04-24T12:46:55.194Z_sm.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.43" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><h4 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">"Airports" kitabından, Peter Fischli ve David Weiss.</h4> Aperture dergisinin fotoğrafçı Wolfgang Tillmans’ın editörlüğünü yaptığı, “Ruhanilik*” temalı, pandemi başlamadan hemen önce çıkan 237. sayısında çok sevdiğim bir foto-makale var, ismi “Solidarity is Spirituality”: New Yorklu fotoğrafçı Mary Manning’in fotoğraflarına, İngiliz yazar Olivia Laing’in sözleri eşlik ediyor ve uçağın penceresinden motorun göründüğü bir fotoğrafın altında şöyle yazıyor: “Bundan yüz yıl sonra, gelecekte insanlar böyle yaşadığımızı konuşurken ne diyecekler çok merak ediyorum: ‘Her gün banyo mu yapıyorlardı? Kulaklıkları kucaklarında, dünyanın o köşesinden bu köşesine sürekli uçuyorlar mıydı? Noel zamanı çilek mi yiyorlardı? Buzların eridiğini öğrendikten sonra bile böyle yaşamaya devam mı ediyorlardı?’ Kardeşimle Holokost’u düşünüp, tüm bunların olduğunu o zaman kim biliyordu diye merak edişimizi düşünüyorum. Gelecekteki insanlar da bizim sıradanlaşmış, inanılmaz açgözlülüğümüze o günden bakarken böyle mi düşünecekler? Londra’dan New York’a giden bir uçak, 1.2 metrik ton karbon salınımı yapıyor, umrumuzda değil. O zamanlar normalimiz buydu. İnsan varlığının en müsrif günlerinde yaşadık ve o günlerde gökyüzünden yeryüzüne bakmak bir lütuf bile değil, normal bir şeydi.”&nbsp;Pek çok diğer mekânda olduğu gibi pandemiyle birlikte havaalanındaki ve uçaklardaki duygu spektrumu da daralmış görünüyor, kendi seyahatimde içimde ve etrafımda hissedebildiğim sadece iki duygu vardı: Korku ve kaygı. Pek çok diğer durumda olduğu gibi, ilk refleksim giden hislerin geri gelmesini dilemek. Ama belki de her şey göz önünde bulundurulduğunda, bildiğimiz dünya normale dönse bile havayolu seyahatinin bizde yaratacağı hisler bu ikisi olmalı: Korku ve kaygı.&nbsp;Martinimi yerde ve karıştırılmış alayım.&nbsp;- Büşra&nbsp;*”Spirituality”nin çevirisi “ruhaniliğin” tatsız ve eksik olduğu konusunda hemfikir miyiz? Daha bütüncül bir çeviri görmüş olan varsa lütfen paylaşabilir mi?

Santorini ile ilgili hikayeler