<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp;&nbsp; AK Parti İzmir Milletvekili Şebnem Bursalı'nın Monaco Yat Kulübü'nde yediği ıstakozun fotoğraflarını sosyal medya hesabından paylaşması başta siyasetçiler olmak üzere birçok çevreden tepki görmesine neden oldu.<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Tepkiler:&nbsp;CHP milletvekili Oğuz Kaan Salıcı, "Gençler Eminönü’nde balık-ekmek yiyemezken Bursalı'nın Monaco Yat Kulübü’ndeki ıstakoz ziyafeti sınıfsaldır. Story atması görgüsüzlüktür. AKP kibrinin özetidir" dedi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Salıcı’nın ardından AK Parti MKYK üyesi Mücahit Birinci de Bursalı’yı eleştirdi: "Milletimiz geçim sıkıntısındayken, millet çareler ararken, devletimiz dişini tırnağına takmış ekonomiyi düzeltmeye çalışırken, siz gidip Monaco'da ıstakoz yiyemezsiniz, hadi yediniz bunu paylaşamazsınız! Ola ki paylaştınız, o zaman bu partiden istifa edeceksiniz."</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Açıklama: Tartışmaların ardından X hesabından yaptığı açıklamada tepkilerin haklı olduğunu belirterek kamuoyundan özür dileyen Bursalı, tartışmaların büyümesine ilişkin "Antalya’daki teleferik faciasını unutturmak üzere gündem değiştirmeye çalışanları da çok iyi anlıyorum!" dedi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Okuma önerisi:&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/istakozdan-portakala-protesto-sembolu-yemekler" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Istakozdan portakala, protesto sembolü yemekler.</a></li></ul>

Spektrum

<a fr-original-style="" href="http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/GAZETE/milliyet//milliyet_1931/milliyet_1931_temmuz_/milliyet_1931_temmuz_18_.pdf" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Mehmet Selahattin, 18 Temmuz 1931</a>İstanbul eğlence ve sefahat yerlerinin birçoğu burunların üzerindedir. Misal mi istiyorsunuz, sayayım: Marmara sahillerinde Kılburnu, Sandıkburnu, Anadolu sahilinde Moda Burnu, Boğaz’da Akıntıburnu, Mesar Burnu… Şimdilik hatırıma gelen bunlar. Yalnız dikkat edilecek nokta şurasıdır: İsmini yukarıya yazdığım burunların hepsinde içilir. Tabi su değil, gazoz değil! İçilen halis rakıdır.Dün bir aralık aklıma esti. Şu meşhur Akıntıburnu’nu ne zamandır görmedim. Gidip şöyle bir saat açık Boğaz havası alayım dedim. Gün kavuşmak üzere. Kandilli tepelerinden kopan rüzgâr soluğu doğruca buraya alıyor. Mutat akşam piyasası başlamış. Ellerde tenis raketleri, ayakta golf pantolon, sırtta ince delikli gömlek, yeni yetişmiş delikanlılar, kolsuz ipek gecelikler içinde yanık vücutlarını teşhir eden mini mini köy kızları… Açıkta bir sürü sandal, kik, futa, motör, kayık ve sahil gazinolarında hicazdan bir fasıl:“Çılgınca seviştik, o benim candan eşimdi.”Ohh, geldiğime meğerse ne kadar iyi etmişim. İlk rast geldiğim gazinoya girdim. İsmi de pek cazibeli: Zevk gazinosu. Ha şunu da söylemeyi unutmayayım, yalnız değilim. Yanımda candan bir arkadaş var. Derhal fena tefsire kalkıp arkadaşın cinsiyeti hakkında şüpheye düşmediniz değil mi?Birer iskemle alıp denize karşı yan geldik gelmedik garson göründü.“Ne içeceksiniz efendim?”Ne mi içeceğiz? Akıntıburnu’nda sorulur sual mi bu! Herhâlde birer acı kahveye fit olacak değiliz. Arkadaş atıldı:“Rakı getir, rakı! Tabi buzlu tarafından.”Benim rakı ile başım pek hoş değildir amma kırk yılda bir böyle açık manzaralı yerlerde birkaç kadehcik rakıyı reddedemem.İçi buz dolu kovalar içinde rakı geldi.“Meze ne emredersiniz?”Ha bakınız bu çok mühimdir. Akıntıburnu’na gelip buranın meşhur-u âlem -evet ne sandınız ya- ıstakozundan bir tane olsun yememek Cennet’e gidip de huri görmeden dönmeye benzer.Aman efendim bu ıstakozların tazeliği! Size sütunlarla yazı yazsam bu beyaz etli deniz mahlukunun lezzetini tarif edemem. Bol limonla sızdırılmış zeytinyağı içinde mübarek şey âdeta “Ye beni!” diye haykırıyor. Hani âdeta yemeyip yanında yatılacak cinsten amma insan dayanamayıp çatalla derhal taarruza geçmekten kendini alamıyor.Akıntıburnu ıstakozlarının bu kadar makbul olması nedenmiş bilir misiniz? Bir kere burada sepetlerle avlanan ıstakozun üzeri hiç pislik tutmazmış. Sonra eti başka yerlerde yetişen ıstakozlara kıyas kabul etmeyecek derecede lezzetli olurmuş. Ağzınıza layık, enfes şey doğrusu!Bakın az kaldı unutuyordum. Akıntıburnu’nun istiridyesi ile balık yumurtası da hilkatin birer şaheseri. Arkadaşım masaya eliyle hafifçe dokundu.“Bize biraz balık yumurtası getir.”Aman yarabbi! Yedikçe insanın yiyeceği geliyor. Ağızda yumuşatılmış bir sakız tesiri bırakan bu kuvvetli mezeye hiç diyecek yok. Biz böyle ıstakozla balık yumurtasının senasını ederek tatlı tatlı rakımızı içerken köşedeki saz heyeti de fasıllarına devam ediyor:“Çılgın geceler gölgeli yollarda öpüştük.”Bizim arkadaş alaturka saza bayılır. Her şarkının sonunda bana dönüp mırıldanıyor:“Güzel değil mi? Hicazdan.”Biraz sonra bir başka şarkı:“Hicranla geçen günleri hasretle anarken…”Cezbeye tutulmuş gibi iki tarafa bir hayli sallandıktan sonra gene kulağıma eğildi: “Hüzzam.”Ve ilave etti:“Hanende Ağyazar Efendi okuyor.”Bir aralık denizde lastik kikler içinde dolaşanları seyrederken kolumdan şiddetle çekti.“Dinlesene yahu! Kemençeci Sotiri taksim yapıyor.”“Udu işittin mi? Marko çalıyor. Musullu Hafız Osman Efendi taklidi.”Meğer bütün bu şarkılar yeni çıkmış. İşte size bir tanesi:“Hasretin ruhuma girmiş ebedi bir sızıdır.”Mutlaka söylemesi lazımmış gibi hemen belirtiyor:“Hüzzamdan. Ama ağır hüzzam.”Ve şarkıların biri bitmeden öteki başlıyor:“Avare gönül lütfunu bir gün görecek mi?”Bu da uşşak faslındanmış meğerse.“Kulak versene canım! Hafız Kamil’in gazeli. Kemani İhsan Efendi’nin çalışına bak.”Ve bana alaturka musiki hakkında hiç alakadar olmadığım bir sürü izahat veriyor.Ortalık yavaş yavaş kararırken ağır bir şarkının son nakaratı gazinonun içinde elle dokunur hassas bir gölge gibi kımıldanıyor.“Barışmam buse vermezsen.”Durak yerinde tramvay beklerken arkadaş sordu:“Nasıl Akıntıburnu?”“Güzel,”&nbsp;dedim. “Yalnız tehlikeli. İnsan bir kere dadanırsa akıntıya kapılmak işten değil!”<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">* Mehmet Selahattin Güngör’ün yazılarındaki bazı kelimelerin yerine, okumayı kolaylaştırmak için günümüzdeki karşılıkları yazıldı. Selahattin’in tüm ifadelerine katılmasak da anlamı ve anlatımı bozacak ya da değiştirecek herhangi bir değişiklik yapılmadı. Dönemin anlam dünyasına sadık kalındı. ‘İstanbul’da Nasıl Eğleniyorduk’un amaçlarından biri de, yazara hak ettiği değeri vererek İstanbul’un geçmişine dair zengin bilgiler içeren bu yazıları gün yüzüne çıkarmak.

İstanbul'da Nasıl Eğleniyorduk?

Buraya gelip de meşhur ıstakozlarından bir tane yememek Cennet’e girip huri görmeden dönmeye benzer!

Akıntıburnu’nda Bir Saat

İstanbul Boğazı’nın ıstakozları 1930’larda Çanakkale’ninkilerle yarışacak kadar meşhurdu. O dönemde Boğaz’ın birçok burun ve koyunda ıstakoz avcılığı da yapılıyordu. Aynı zamanda Boğaz’ın istiridyesinin de çok güzel olduğu söyleniyor.Gazetelere yansıyan yazılara göre en iyi ıstakoz ve istiridyeler Akıntıburnu’nda. Özellikle akşamları güzel bir rakı sofrası için Akıntıburnu’na giden müdavimler, 1 Eylül 1939 tarihli Haber gazetesinde “İstiridye erbabı”&nbsp;olarak ifade <a fr-original-style="" href="https://www.gastearsivi.com/gazete/haber/1939-09-01/6" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">edilmiş</a>.&nbsp;İsminden de anlaşılacağı gibi burası hızı saatte 12 deniz miline kadar ulaşan devamlı yüzey akıntısına sahip. Hatta zamanında Rumlar, buraya Mega Revma (Büyük Akıntı) ismini vermiş. Bu şiddetli akıntı balıkçılar ve kaptanlar için bir problem olsa da ıstakoz avcıları için bir avantaja dönüşmüş. Denizin dibi ve ıstakoz avcılığında kullanılan sepetler, bu akıntılar sayesinde temiz kaldığı için bölgenin hem midyesi hem diğer deniz canlıları daha leziz oluyor ve göze güzel geliyor.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2022/6/2/1658826210020.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.72" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><a fr-original-style="" href="https://twitter.com/NataliAVAZYAN/status/506535570294968320/photo/1" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Üsküdar / Salacak'lı Balıkçı Ali Nam-ı diğer Horoz Ali ve ıstakoz sepetleri - 1964</a><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Akıntıburnu’nun deniz ürünlerinin o dönem bu kadar meşhur olduğu ve aynı zamanda gazinolarının epey pahalı olduğu öğreniyoruz. <a fr-original-style="" href="https://www.gastearsivi.com/gazete/son_posta/1932-07-29/4" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">29 Temmuz 1932 tarihli Son Posta</a> gazetesindeki bir yazıda muhabir, arkadaşlarıyla birlikte Akıntıburnu’nda güzel bir akşam yemeği yediklerini, sonra hesabı istediklerini, gelen adisyona bakıp&nbsp;“bundan sonra buraya Takıntıburnu” diyeceklerini, “hesabın bir kısmını ödeyemeyip işletmeye taktıklarını” dile getiriyor. <a fr-original-style="" href="https://www.gastearsivi.com/gazete/haber/1938-08-29/5" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">29 Ağustos 1938 tarihli Haber</a> gazetesindeki at yarışıyla ilgili bir izlenim yazısında da Akıntıburnu’nun adı geçiyor. Muhabir, arkadaşının sürpriz ata oynadığını ve tutturduğunu anlatırken “Her kafadan bir ses çıkmaya başladı. ‘Eh üstad, bu akşam sendeyiz. Artık bize bir Akıntıburnu sefası yaptırırsın” diye yazıyor. En azından Akıntıburnu’nda bir akşam sefası için sürpriz atı bilmek gibi bir piyango gerektiğini anlıyoruz.Akıntıburnu’ndaki gazinolara bir eleştiri de <a fr-original-style="" href="https://www.gastearsivi.com/gazete/cumhuriyet/1931-08-07/3" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">7 Ağustos 1931 tarihli Cumhuriyet</a> gazetesindeki&nbsp;“Istakozları imzalayınız” yazısından geliyor. Muhabir, gittikleri gazinoda vitrindeki ıstakozlardan kendileri için “nar gibi al al” olan bir tanesini beğendiklerini ama gazinonun hile yaptığını, sofraya başka bir ıstakoz getirdiğini yazıyor.Sipariş edilen ve sofraya gelen ıstakozlar arasındaki farkın önemini anlatabilmek için 1929'da İstanbul Balıkhane'deki ıstakoz mezatının fotoğrafını bırakabilirim:<img src="https://images.aposto.com/2022/6/2/1658826523487.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.42" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Not: Selim İleri’nin 29 Nisan 1989'da <a fr-original-style="" href="https://openaccess.marmara.edu.tr/server/api/core/bitstreams/0f8d812a-92fc-403d-8b4b-6392aaf68113/content" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Yok Edilen Boğaziçi</a>&nbsp;isimli yazı dizisinde ıstakoz ile ilgili ilginç bir tanıklık var: “Özel sepetlere konan yemlerle tutulan ıstakozun Boğaziçi'nde yabana atılamayacak kadar çok olduğu son dönemleri de biliyorum. O zamanlar orta halli memur ailesi mevsiminde bir-iki defa ıstakoz yiyebilirdi.”

Boğaziçi’nin ıstakozları

• Istakoz, sınıf ayrımı, kolonyalizm: Gübreden gurme bir lezzete dönüşüm hikayesi<img src="https://images.aposto.com/2021/4/2021-05-15T14:45:48.888Z_sm.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.50" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Hayatın her alanına nüfuz eden sınıfsal ayrımlar elbette sofralarımıza da konuk oluyor. Büyük sosyolog Pierre Bourdieu de yemeklere vurgu yapar, sınıflar arası ayrımdan ve bu ayrımlarla şekillenen yaşam kültürlerinden bahsederken. Unutmayın, patates bile politiktir. Hem de çok politik… Bir de sınıf atlayan veya sınıf düşen yiyecekler var. Mesela ıstakoz gibi... Bir zamanların “yoksul yemeği”, artık gurme bir lezzet. Istakozların sınıf atlama hikayesi epey ilginç aslında. Öyle bir hikaye ki bu, içinde ne ararsanız var: Kolonyalizm, kölelik, hapishaneler, konserveleme teknolojisi, tren yolları, turizm… Gübreden gurme bir lezzete dönüşüm hikayesine yakından <a fr-original-style="" href="https://www.dadanizm.com/istakoz-sinif-ayrimi-kolonyalizm-gubreden-gurme-bir-lezzete-donusum-hikayesi" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">bakıyoruz</a>. / Yazı: <a fr-original-style="" href="https://www.dadanizm.com/ara?q=%C3%96zge%20Akkaya" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Özge Akkaya</a><a href="https://www.dadanizm.com/ara?q=%C3%96zge%20Akkaya" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;"></a><a href="https://www.dadanizm.com/ara?q=%C3%96zge%20Akkaya" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;"></a><a href="https://www.dadanizm.com/ara?q=%C3%96zge%20Akkaya" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;"></a><a href="https://www.dadanizm.com/ara?q=%C3%96zge%20Akkaya" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;"></a><a href="https://www.dadanizm.com/ara?q=%C3%96zge%20Akkaya" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;"></a><a href="https://www.dadanizm.com/ara?q=%C3%96zge%20Akkaya" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;"></a>

🤔 Hatırlamalık: Amerikan yemek dünyasının en başarılı isimlerinden, Ugly Delicious dizisinin ikinci sezonunda İstanbul’da dönerleri löpür löpür götüren David Chang, pandemi süresince sosyal mecralarda restoranların durumu hakkında farkındalık çalışmaları yürütmüştü. Vice’ta mayıs ayında yayımlanan bu <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNWNiZmQzYTY0YWM1MDAwN2EzYWI1ZSZ1c2VyPTVmMmVhMmM5ZTdlMDFiMDAwN2U3ZDk2OCZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cueW91dHViZS5jb20lMjUyRndhdGNoJTI1M0Z2JTI1M0RudUlYbHltOWNaUSUyNTI2YW1wJTI1M0J0JTI1M0QxNDFz"">videoda</a>, David Chang ve kurduğu Momofuku krallığının genç CEO’su Marguerite Mariscal pandemide alınan tedbirlerin sektörde kalıcı etkilerini anlatıyor.👀 İzlemelik: "Denizden babam çıksa yerim." sözü pek söylenir; fakat deniz mahsullerinin birçoğu ülke genelinde ne popüler ne de bilinirdir. Deniz hıyarı nedir bilmeyen, kerebitin karidesten farksız olduğunu düşünen, deniz kestanesine burun kıvıranlara inat çekilmiş hissi yaratan bu <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNWNiZmQzYTY0YWM1MDAwN2EzYWI1ZSZ1c2VyPTVmMmVhMmM5ZTdlMDFiMDAwN2U3ZDk2OCZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cueW91dHViZS5jb20lMjUyRndhdGNoJTI1M0Z2JTI1M0RIVEh3NTN0WkhVRQ=="">video</a> haftanın izlemeliklerinden. New York'taki birçok restorana 30 yıldır deniz mahsulü, özellikle de ıstakoz temin eden "Suyun Sihirbazı" Steven Wong ve ailesinin denizle mutfak arasına kurduğu köprü insana babamı tutsalar onu da yerim dedirtiyor. Bizim balıkçılarımızla benzer içerikler üretilmesini desteklemek için Apéro’ya bir "haydi rast gele’" çekebilirsiniz.🖥️ Katılmalık: Pandemi dönemi geleneksel yeme-içme sektörünün frenlemesine sebep olurken gıda teknoloji şirketlerinin boş otoyolda yazlığa gidercesine gaza basmasını sağladı. Küresel gıda teknolojisi topluluğu Food Matters’ın sektörün önde gelen girişimleri, endüstri devleri ve sektör paydaşlarını bir araya getirdiği Food Tech Matters 2020 çevrim içi etkinliği, bu gelişimi görmek için ideal ortam. Avrupa odaklı gıda teknolojileri konferansına katılmak için ücret ve program bilgileri <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNWNiZmQzYTY0YWM1MDAwN2EzYWI1ZSZ1c2VyPTVmMmVhMmM5ZTdlMDFiMDAwN2U3ZDk2OCZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZmb29kdGVjaG1hdHRlcnMuY29tJTI1MkYlMjUzRnV0bV9zb3VyY2UlMjUzRGFwb3N0byUyNTI2YW1wJTI1M0J1dG1fbWVkaXVtJTI1M0R1bmRlZmluZWQ="">burada</a>.

apéro

Yazının başlığı, tarihin ünlü çapkını Casanova’nın maceralarını konu alan kitabın ismi. Genç adamın dil üstünden istiridye yemece adlı uydurma oyunlarından biri sırasında, âşığı Emilia’nın sütyenine kaçan istiridyeyi nasıl bir dudak maharetiyle çıkardığını anlatan sayfalar, afrodizyak denince neden bu parlak, sulu ve kaygan yiyeceğin akla geldiğini açıklamaya epey yardımcı oluyor.Nereden nereye: Aşk ve güzellik tanrıçası Afrodit’ten gelen bu sıfat, gücünü yüksek oranda plasebo etkisine borçlu olan istiridyeyi, toplumun gözünde şehvetli bir aşk yiyeceğine dönüştürmeye devam ediyor. Ancak bizim beslenme pratiklerimizde pek bahsi geçmiyor. Bunun esas sebebi; Osmanlı’da şeyhülislamların kanı akmadığı gerekçesiyle kabuklu deniz hayvanlarını yasaklaması; Müslümanların da karides, ıstakoz, midye, istiridye gibi yiyecekleri sofralarından uzaklaştırması, diyebiliriz. İstiridye, 1844 tarihli ilk Türkçe yemek kitabımız Melceü’t Tabbahin’de (Aşçıların Sığınağı) külbastı ve pilaki tarifleriyle yer alsa da İstanbul’un kalburüstü sofralarından öteye geçememiş ve imajı yiyecekten çok kadınların kulağına küpe üreten ziynet makinesine evrilmiş. Belki de bu vesileyle lüks yiyecekler kategorisine soktuğumuz kabuklu afrodizyak, 19. yüzyılda düzinesini 15 sente satan istiridye barlarıyla meşhur ABD'de, Avrupa’da, bilhassa Fransız mutfağında popülerliğini korumuş.İsimler ve sayılar: Temelde iki istiridye türünden bahsedebiliriz. Kabuğu bombeli “ostrea gigas” ve nispeten yassı aile üyesi “ostrea edulis”. Portekiz'in devasa “Portugaises”'i, Fransa'nın yassısı “Cancale” ya da Japonya'nın ufak “Kumamoto”su gibi çıktığı kıyının ismiyle anılan istiridyelerin yanı sıra “Gillardeau” gibi adını üreticisinden alan istiridyeler de mevcut. Menüde yazan 2, 3, 4, 5 gibi rakamlar ise istiridyenin boyutunu ifade ediyor. Sayı büyüdükçe, istiridyeniz küçülüyor. Avrupalılar; gıda güvenliği, yumurtlama dönemi ve lezzet açısından, İngilizcede içinde “r” harfi olmayan aylarda, yani Mayıs-Ağustos ayları arasında istiridye yemeyi pek tercih etmiyor.Canlı gerçek: Yazarken rahatsız edebilen gerçek; istiridye canlı yenmesi önerilen bir deniz ürünü. Satın alırken kabuğu kapalı, canlı istiridyeleri seçmek ve kısa sürede tüketmek gerekiyor. Restoranda bayat bir istiridye yiyip artık ne ölüme ne dirime diyerek yolları ayırmak istemiyorsanız, basit bir limon testiyle içinizdeki kuşkuyu bertaraf etmeniz mümkün. Kabuğun kenarından birkaç damla limon sıktığınızda hayvan hafifçe büzülüp kendini çekiyorsa, sonraki adıma geçebiliriz.Nasıl yenir? İstiridye farklı mutfaklarda çiğ, pişmiş, kızartılmış ya da konserve olarak tüketiliyor. Çoğu kişi onu olduğu gibi kabul edip çiğ yemeyi seviyor. Bir porsiyonda genellikle altı adet istiridye servis ediliyor. Kabuğu kapalı gelirse, pandoranın kutusunu özel bir bıçakla aralıyorsunuz. Eğer açıksa, yapmanız gereken beraberindeki üç dişli geniş çatalı kullanarak etli kısmı altından kavrayıp tek hamlede kabuğundan ayırmak. Artık kabuğu tıpkı bir kaşık gibi ağzınıza götürüp serbestçe yüzen istiridyeyi tabiri caizse hüpletebilirsiniz. Çok çiğnemeden yutup kabuğun içinde kalan deniz kokulu suyu yudumlamak da âdetten. Damak zevkinize göre üzerine sirke, soğan, tuz ve karabiberle hazırlanan mignonette sos veya acı sos dökebilir, limon sıkabilirsiniz. Yanı başındaki tereyağı sürülmüş ekmek her hâlükârda demirbaş olacaktır.Casanova gibi her sabah gözünüzü açar açmaz onlarca çiğ istiridye yemediğiniz müddetçe, afrodizyak yiyecekler konusunda büyük bir beklentiye girmemeniz gerek. Ufak bir çocukken yediği ilk istiridyeyle seks tanrısına dönüşeceğini sanan şef Anthony Bourdain misali bir hayalperestliğe lüzum yok. Olsa olsa gözlerinizi kapattığınızda, arka fonda Polis Akademisi’nin bol saksafonlu Mavi İstiridye Bar müziğinin yükseldiğini duyabilirsiniz. Gerisi size kalmış!İllüstrasyon: <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwMjE0ZjJhMzcxNTc2MDAwNjlmYjgyMSZ1c2VyPTVmMmVhMmM5ZTdlMDFiMDAwN2U3ZDk2OCZhdXRob3I9NjAxMDI4ZTEzNzE1NzYwMDA2NmU2YWJhJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnN0dWRpby5hcG9zdG8uY28lMjUyRmJ1cmN1LWthdmthY2k="""">Burcu Kavkacı</a>

ıstakoz ile ilgili hikayeler