Veba: Çağımızda Ölümü Yaşamak&nbsp;| Jacqueline Rose | Yapı Kredi Yayınları<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ne anlatıyor?&nbsp;Veba, yaşayan en önemli feministlerden ve kültür yorumcularından biri olan Jacqueline Rose’un, günümüz dünyasını daha iyi kavramak için Albert Camus, Sigmund Freud ve Simone Weil’in yapıtlarına başvurduğu denemelerden oluşuyor. &nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neden okumalı?&nbsp;Covid-19 pandemisi yahut Ukrayna’nın işgali gibi yakın dönemde meydana gelen felaketlerin yarattığı ruh durumlarını mercek altına alan kitap, “ölümü yaşamak”ta ısrar ediyor.</li></ul>

Aposto Gündem

Okuma fırsatı bulabildiğim birkaç Cezayirli yazardan eser önerileri:<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Assia Djebar, Mezarı Olmayan Kadın</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Boualem Sansal, 2084</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Albert Camus, Veba</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Leïla Sebbar, Şehrazat</li><li fr-original-style="text-align: left;" style="text-align: left; box-sizing: border-box;">Kateb Yacine, Nedjma</li></ul>

1Kitap1Mekan

Raftan'da sıklıkla konu ettiğimiz literatür taramalarında bu seferki odağımız hayatımızın bir parçası hâline gelen salgınlar. En son 1918'de İspanyol Gribi olarak da bilinen ve eskilerin "nezle" dediği salgın, dünya genelinde milyonlarca insanın hayatını kaybetmesine neden olmuş, yaklaşık iki yıllık zorlu bir sürecin ardından etkisini yitirmişti. Artık ikinci yılının içinde olduğumuz koronavirüs salgının sona ermesi için bir süre daha beklemek zorunda kalacağımız aşikâr. Salgın devam ederken bu konudaki literatür de yavaş yavaş oluşmaya başlamış durumda. Ancak söz konusu salgın tarihi olunca kuşkusuz akla ilk gelen çalışmalardan biri Andrew Nikiforuk'un kaleme aldığı Mahşerin Dördüncü Atlısı&nbsp;kitabı. Geçmişte salgınlar ne kadar sürdü? Nasıl sona erdi? Ne gibi izler bıraktı? Bu hafta karşınızda bu soruların izini süren bir çalışma var.“Mahşerin Dördüncü Atlısı”: İncil’deki Vahiy kısmının altıncı bölümü, kitaba adını veren “Mahşerin Dördüncü Atlısı”nı tarihin en renkli güçleri olarak tanımlar. Birinci atlı yaşam ve umudu, ikinci atlı iktidarı, üçüncü atlı refahı temsil eder. Kitabın ismine de ilham olan dördüncü atlı ise veba ve ölümü temsil eder. Bu dört atlı, kâh devrimlerle kâh kıtlıklarla ve sürekli bir biçimde değişen salgın türleriyle dünya tarihini yazar.İstanbul'dan Avrupa'ya yayılan salgın: Orta Çağ'da Haçlı Seferleri ve Moğol İstilâsı kadar büyük travmalara yol açan, toplumları dönüştüren salgınlar, sonraki yüzyıllarda da insanlığın başını epey ağrıttı. Milattan önce 5. yüzyılda tifüs olabileceği tahmin edilen ve Atina Vebası olarak adlandırılan hadise, kayıtlara ilk salgınlardan biri olarak geçer. Bugünkü Yunanistan topraklarının büyük bölümünde etkili olan salgının ardından bu kez Justinianus Salgını tarihî bir dönemeç olarak karşımıza çıkar. Ticaret gemileri aracılığıyla İstanbul'a (o dönemki adıyla Konstantinopolis) gelen ve sonrasında da burada Avrupa'nın tümüne yayılan bu veba salgını, tarihçilerin yaptığı araştırmalara göre en az 25 milyon insanın hayatına mal olmuştu. Bu sayı, o dönemin Avrupa ve Yakın Doğu nüfusunun %40'ına eşitti.Veba: Tarihteki en ölümcül salgınlardan biri olarak değerlendirilen bu olay ne yazık ki son da değildi. Geçmişte yaşanan tüm bu salgınlar genel olarak&nbsp;"plague"&nbsp;yani veba olarak adlandırılsa da elbette hepsinin nedeni bu mikrop değildi. Hatta bu salgınlar tek nedeni mikroplar değildi. Ancak özellikle Orta Çağ Avrupası'nda hayatın bir parçası hâline gelen ve 14. yüzyıldan itibaren "Kara Ölüm" olarak da anılan veba, uzun süre salgınların neredeyse genel bir adı olarak anılmaya devam etti.Kitaptan: Araştırmacı gazeteci Andrew Nikiforuk'un kaleme aldığı Mahşerin Dördüncü Atlısı, titiz bir çalışmayla tarih boyunca büyük felâketlere yol açan bu salgınlara dair kapsamlı bir anlatımla karşımıza çıkıyor. "Salgınları yaratan nedenler nelerdi?", "Salgınların kökeninde hangi hastalıklar vardı?" gibi sorularla yola çıkan Nikiforuk, ağırlıklı olarak Avrupa merkezli bir anlatımla salgınları sınıflandırıyor. Yazar; mikroplar, sıtma, cüzam, veba, çiçek hastalığı, frengi, tüberküloz, grip ve günümüz dünyasında büyük kayıplara yol açan AIDS ile Ebola gibi hastalıkları ayrı bölümler hâlinde inceliyor.1991 yılında yayımlanan Mahşerin Dördüncü Atlısı, o dönem dünya gündemini derinden sarsan AIDS üzerine de önemli saptamalarda bulunuyor. Queen grubunun solisti Freddie Mercury’nin 24 Kasım 1991’de AIDS nedeniyle hayatını kaybetmesi, bu hastalık konusunda farkındalığı arttıran en önemli olaylardan biri olmuştu. Türkçeye Selahattin Erkanlı’nın çevirisiyle İletişim Yayınları tarafından kazandırılan ve bugüne kadar da sekiz baskısı çıkan kitap, günümüzde salgınlara dair yazılan birçok kitaba da referans olmayı sürdürüyor.

Duende

Salgınların şekillendirdiği tarih.

Mahşerin dördüncü atlısı: Salgınlar

Yoksul bir aileden gelen Camus'nün babası Alsaslı, annesi ise İspanyol'du. I. Dünya Savaşı sırasında, 1914'te babasını kaybetti. Annesi evlerde hizmetçilik yaparak oğlunu okutmaya çalıştı. Ancak Camus, daha bağımsız bir hayat sürebilmek için evinden ayrıldı. 1923'te liseye, ardından da Cezayir Üniversitesi'ne kabul edildi. Üniversite eğitimi sırasında sağlığı bozuldu ve 1930'da vereme yakalandı. Hastalığı yüzünden üniversite takımının kaleciliğini bırakmak zorunda kaldı. Bundan sonra çeşitli işlerde çalışmaya başlayan Camus, felsefe eğitimini ancak 1936'da tamamlayabildi.&nbsp;Yazar, "Sisifos Söyleni", "Yabancı", "Veba" gibi muhteşem eserlere imza attı ve 1957 Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazandı.

Yıldızlı Bir Hikâye

20. yüzyılın en güçlü Fransız yazarlarından biri olan Albert Camus, 1913'te Cezayir'in Mondovi kasabasında doğdu.

Kimdi Bu Albert Camus?

<h2>17. yüzyılda temassız ödeme</h2>17. yüzyılda veba salgını sırasında İtalya’nın Toskana bölgesinde teması sıfıra indiren buchette del vino namıdiğer şarap pencereleri yüzyıllar sonra yeme içme sektörünü ve şehrin ruhunu canlı tutmak adına tekrardan kullanılmaya <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNGQ2NWMwMTQ5MDhiMDAwNzJiNTk0MiZ1c2VyPTVmMmVhMmM5ZTdlMDFiMDAwN2U3ZDk2OCZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cuaW5zaWRlci5jb20lMjUyRnBob3Rvcy13aW5lLXdpbmRvd3MtZmxvcmVuY2UtaXRhbHktY292aWQtZnJpZW5kbHktZ2VsYXRvLWNvZmZlZS0yMDIwLTg="">başlandı</a>. Veba zamanındaki teması azaltmanın yanı sıra saraydan artan şarabı alt sınıflara satmak için kullanılan bu pencerelerde artık dondurmasından kokteyline, şarabından kahvesine birçok ürünle karşılaşmak mümkün.

apéro

Savaşlar, ekonomik krizler, doğal afetler, salgın hastalıklar gibi insanlığın başına gelen büyük felaketler, ardından yıllar boyunca kültür ve sanat dünyasında yansımalarını sürdürür. Sıtma, cüzzam, verem, veba, İspanyol Gribi insanlık tarihinde büyük kayıplarla sonuçlanan salgınlara baktığımızda hepsinin dönemin sanat üretimlerinde de büyük izler bıraktığını görürüz. Dönemin resimlerindeki yardım arayan insan figürleri, hastalıkların insan bedenlerinde yarattığı deformasyonlar, şifa dağıtan azizler ve ölüm temaları sosyo-kültürel olayların sanata yansımasının en önemli örnekleridir. Hieronymus Bosch’un “Aziz Antonius’un Baştan Çıkışı”,&nbsp;Arnold Böcklin’in “Veba”sı, Edvard Munch’ün İspanyol Gribi’ne yakalanmış portresi, Egon Schiele’nin eşi henüz hamileyken resmettiği ve onlar henüz bir aile olamadan önce eşi, ardından da kendisinin İspanyol Gribi'nden ölmesi sebebiyle hiç tamamlanamayan “Aile” adlı tablosu, Pieter Brueghel’in veba günlerindeki yıkımı resmettiği&nbsp;“Ölümün Zaferi” sanat tarihinin salgın hastalıkların konu olduğu başlıca yapıtları arasında yer alıyor.<figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2020-10-07T13:30:39.216Z.png" alt="The daughters of Sir Matthew Decker, Jan van Meyer, 1718"><figcaption>The daughters of Sir Matthew Decker Jan van Meyer, 1718 uyarlaması</figcaption></figure>Yıllar geçtikçe teknolojinin de etkisiyle toplumsal olayların sanat üretimine yansımaları da çeşitlendi. Çağımızın sanatçılarının Covid-19’u üretimlerine yansıtırken tek tip bir ifade biçimi kullandığı söylenemez. Ancak görüyoruz ki günümüzde de evrilerek de olsa salgınlar sanat üretimlerinin en önemli ilham konularından.&nbsp;Geçirdiğimiz son yedi, sekiz aya baktığımızda sanatçılardan kimi adeta vücudumuzun bir uzvu hâline dönüşen maskeleri kimi gözümüzde süper kahramana dönüşen sağlık görevlilerini kimi ise sosyal mesafeyi odağına aldı. Duyi Han’ın kilise duvarında resmettiği “The Saints Wear White” adlı çalışması, ünlü sokak sanatçısı Vhils’in Porto’nun üniversite hastanesi São João’nun girişindeki duvar resmi, Jorge Rodríguez-Gerada’nın Queens Müzesi'nin otoparkında yaptığı “We are Light" adlı dev duvar resmi sağlık çalışanlarını merkezine alarak bir teşekkür niteliği taşıdı.<figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2020-10-07T13:32:20.846Z.jpeg" alt="Vhils"><figcaption>Vhils</figcaption></figure>Tek kullanımlık, N95, kumaş gibi pek çok çeşidine hakim olduğumuz ve artık takmadığımızda neredeyse çıplak gibi hissettiğimiz maskeler de sanat üretimlerinin önemli birer parçasına dönüştü. Günlük hayattan sahneleri minyatür boyutlarda tasvir eden Tatsuya Tanaka’nın üretimlerinin yeni konusu maskeler oldu. Sanatçının çalışmasında maskeler minyatür insanların içinde yüzdüğü bir denize dönüştü. Maskenin hayatımızdaki yeri performans sanatına da yansıdı. Chaosteria, Xixi Zi ve Xuegang Wang’ın “No Escape” adlı performansında tüm vücudu maskelerle sarılmış, hareket etmeye çalışan bir adamı izledik.&nbsp;<figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2020-10-07T13:37:58.635Z.jpeg" alt="Tatsuya Tanaka"><figcaption>Tatsuya Tanaka</figcaption></figure>Aktivist kimliğiyle tanıdığımız sanatçı Ai Weiwei’nin insan hakları yardım kuruluşları ve pandemiye destek olmak için tasarladığı maskeler de bu dönemin dikkat çekici üretimlerinden biriydi. Sanatçının imzası hâline gelen çizimlerinin yer aldığı 10.000 adet maske, bağış kampanyası çerçevesinde satıldı. Ai Weiwei ayrıca Çin'in Wuhan şehrinde başlayan Covid-19 pandemisi hakkında bir belgesel yayımladı. CoroNation adlı belgesel, Covid-19 salgınının Çin halkı üzerindeki etkisini konu aldı. Roberto Graziano Moro da fotoğraf ve videolardan oluşan belgeselinde salgının İtalya’nın kuzeyindeki ağır etkisine odaklandı.<figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2020-10-07T13:38:18.908Z.jpeg" alt="Ai Weiwei"><figcaption>Ai Weiwei</figcaption></figure>İspanyol sokak sanatçısı ve illüstratör Pejac, tüm sosyal hayatımızın evin odalarından ibaret olduğu karantina günlerinde farklı bakış açıları kazanmamıza yardımcı oldu.“Stay Art Home” adlı çalışmasında boş görünen sokakları kendi çizimleriyle insan figürleriyle doldurdu. Sanatçı evinin camlarındaki çizimlerle sokağa hayali insanlar yerleştirdi ve takipçilerini de bu yaratıcı sürece davet etti.&nbsp;Sanatçı Timo Helgert ise “Doğanın Dönüşümü” adlı serisinde yine evlerimizde bunaldığımız karantina günlerinde insanlardan uzak kalmış, tabiri caizse arınmış turistik bölgeleri doğanın vahşi istilasıyla tasvir etti. Madrid’deki Padro Müzesi, Milano’daki Vittorio Emanuel II Galerisi, Almanya’daki bir metro ya da New York sokakları sanatçının videolarında âdeta doğanın huzuruna teslim olmuştu.<figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2020-10-07T13:35:21.805Z.jpeg" alt="Stay Art Home, Pejac"><figcaption>Stay Art Home, Pejac</figcaption></figure>Toplumsal meselelere yaklaşımı ve eleştirel diliyle geçtiğimiz aylara bakınca en çok üreten sanatçı Banksy oldu belki de. İlk olarak hepimizin neye uğradığımızı şaşırdığımız karantina günlerinde “Karım evde çalışmamdan nefret ediyor.” notuyla evinin tuvaletinden sempatik bir karantina paylaşımı yapan sanatçı hepimizi gülümsetti. Ardından bir sağlık çalışanını küçük bir çocuğun elindeki oyuncak süper kahraman olarak betimlediği çalışmasını Birleşik Krallık'taki Southampton General Hastanesi'ne hediye etti. Çalışmanın daha sonrasında sağlık çalışanları için açık artırmada satılacağı öğrenildi. Sonrasında muhtemelen duymayanımızın kalmadığı metrodaki çizim geldi. Banksy’nin meşhur fareleri Covid-19’a karşı alınması gereken önlemleri hatırlatmak için Londra metrosunu bastı. Ardından bir bağış daha geldi Banksy’den; bu defa Bethlehem Hospital için gerçekleştirilen yardım kampanyasına göçmen krizini konu alan bir çalışmasını bağışladı. Damien Hirst de benzer dönemlerde İtalya'da pandemiden etkilenen çocukları desteklemek için sınırlı sayıdaki edisyonlarını satışa açtı.<figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2020-10-07T13:35:56.367Z.jpeg" alt="Banksy"><figcaption>Banksy</figcaption></figure>Bu dönemde müzeler de karantina sebebiyle evlerinden çıkamayan izleyicilere sunduğu alternatiflerle dikkat çekti. Hemen her galeri ve müzenin gerçekleştirdiği sanal turların yanı sıra arabayla sergi gezme gibi pek çok alternatif yöntem de sunuldu. Getty Müzesi takipçilerinden favori sanat eserlerini canlandırmalarını istedi ve ortaya birbirinden yaratıcı paylaşımlar çıktı. Fitzwilliam Müzesi ise kült sanat eserlerini maskeli hâlleriyle yeniden yorumladı. Sanatın her durumda ve şartta sürmeye devam ettiğini gösteren üretimleri ilgiyle takip etmeye devam ediyoruz.

Tarih boyunca salgınlar, sanatın bir malzemesi oldu. Peki ya Covid-19?

Covid-19 etkisinde sanat üretimleri

2020 yılı içinde dünyaya bıraktığımız sesler incelense muhtemelen sosyal mesafe, maske, virüs, Covid-19, koronavirüs, hijyen kelimeleri ilk sırada yer alır. Bu kelimelerin bir kısmı hayatımıza yeni girdi bir kısmı ise hiç kullanmadığımız tozlu raflarından çıkıp önümüze serildi. Pandeminin dünya üzerinde ortak bir jargon oluşturduğu bile söylenebilir. Sosyal mesafe bu kelime grubunda yer alan en aşina olmadıklarımızdan biri. Özellikle kişisel alan tanımına bu derece uzak bir ülkede yaşayan bizler için. Sanat tarihi ise sosyal mesafe kavramına bizim kadar yabancı değil. Yüzyıllar boyunca, sosyal, politik ve sağlık amaçlı mesafe oluşturmak için farklı giyim stilleri kullanıldı. Bu stillerin sanat tarihinde kalıntılarını araştırdığımızda ise ortaya incelemeye değer örnekler çıkıyor. Zhanjiao futou: Song Hanedanlığı döneminde ortak bir aksesuar hâline gelen klasik Çin şapkası olarak bilinen, Zhanjiao futou veya diğer adıyla kanatlı şapkaların sosyal mesafenin giyimimize yansımasının erken örnekleri olabileceği konuşuluyor. Veba salgınları sırasında, doktorların giydikleri sivri uçlu, gaga benzeri maskeler ve hastalardan korunmak için baştan aşağı sarındıkları örtüler de her ne kadar çizgi romandan bir kare gibi görünse de aslında sosyal mesafe için bir önlem örneği. O dönemde hasta olmadığımıza şükrettirecek ürkünçlükteki kıyafetlerin izleri, 17. yüzyıl Avrupalı ​​kraliyet ailesine bakan bir doktor olan Charles de Lorme'ye kadar uzanıyor.<figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2020-11-05T06:51:58.595Z.png" alt="17. yüzyılda veba doktoru olan Doctor Schnabel'in Paul Fürst tarafından yayımlanan renkli bakır gravürü (yaklaşık 1656)"><figcaption>17. yüzyılda veba doktoru olan Doctor Schnabel'in Paul Fürst tarafından yayımlanan renkli bakır gravürü (yaklaşık 1656)</figcaption></figure>Krinolin etekler: Sosyal mesafenin bir başka örneği ise krinolin etekler. 19. yüzyılın ortalarında Batı modasını tanımlayan hacimli etekler olan krinolinlerin sosyal ortamlarda erkekler ve kadınlar arasında kibar mesafeler yaratmak için giyildiğini kim tahmin ederdi ki. Bu kabarık eteklerin birçok yangın kazasına sebep olduğu bilinirken giyenleri kolera ve çiçek hastalıklarından da korumuş olabileceği tahmin ediliyor.&nbsp;<figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2020-11-05T06:58:57.912Z.jpeg" alt="Read's Crinoline Sketches, No. 9 (22 Temmuz 1859) İngiliz, anonim"><figcaption>Read's Crinoline Sketches, No. 9&nbsp; (22 Temmuz 1859) Anonim</figcaption></figure>Devasa şapkalar: 18. ve 19. yüzyıl toplumunda talipleri ve yabancıları uzak tutmada rol oynayan devasa kenarlı şapkalardan da bahsetmeden olmaz. Aradan geçen yüzyıllar içerisinde aynı sebeple olmasa da bu görevi estetikliğini tartışabileceğimiz siperlikler devraldı. Thomas Gainsborough’un Lady Georgiana Cavendish’indeki alımlı hanımefendi taktığı şapkayla modaya uymak dışında başka ne planlıyordu bilebilsek keşke. Ya da benzer şekilde Hans Memling’in Young Woman with a Pink’indeki şapka bize ne anlatıyor olabilir? Peki ya Rogier van der Weyden’in Portrait of a Young Woman in a Pinned Hat’indeki başlık / şapka karışımı aksesuar? Jacquemus da dev ikonik şapkasını benzer nedenlerle tasarlamış olabilir mi? :)<figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2020-11-05T06:49:31.140Z.jpeg" alt="Thomas Gainsborough, Lady Georgiana Cavendish (1785–87)"><figcaption>Lady Georgiana Cavendish, Thomas Gainsborough (1785–87)</figcaption></figure>Jan Verspronck’ün Portrait of Adriana Croes eserinde mesafe önlemi baştan boyuna inerek adeta bir kalkana dönüşüyor. Cesar van Everdingen’in Girl in a Large Hat’indeki şapkanın estetik dışında bir amacı olduğuna inanmak oldukça güç. Albrecht Durer’in Three Mighty Ladies from Livonia adlı eseri ise arttırıyor ve sosyal mesafe kavramını âdeta koruyucu bir kabuk formunda başka bir boyuta taşıyor.&nbsp; Ewa Juszkiewicz, Untitled (Élisabeth Vigée Le Brun’dan sonra) adlı eseri ile Volker Hermes’in Hidden Quentin de la Tour'undaki yüzleri sarılı portreler ise 2019’dan yakın tarihli birer örnek. Sanatçılar 2020’yi öngörmüş olabilir.René Magritte'in The Lovers'ı ile bitirirken mesafeyi bir engel olarak görmek yerine yaratıcılığın sınırlarını zorlama ihtimali akıllarda kalıyor.

Zhanjiao futou'dan devasa şapkalara

Sanat tarihinin tozlu sayfalarından sosyal mesafe örnekleri

<h2>17. yüzyılda temassız ödeme</h2>17. yüzyılda veba salgını sırasında İtalya’nın Toskana bölgesinde teması sıfıra indiren buchette del vino namıdiğer şarap pencereleri yüzyıllar sonra yeme içme sektörünü ve şehrin ruhunu canlı tutmak adına tekrardan kullanılmaya <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNTFmOTM1Nzc4YzdlMDAwODQ3M2I1OSZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWVjODJjMWIyYjIxOGM3YTc4NTkxMmUwJmlzc3VlPTVmNGNlMjc2MTQ5MDhiMDAwNzJiMjMyZSZwdWJsaXNoZXI9NWVkM2VjZDZjNWE4NmNjZDFlMjRjYTRhJm5ld3NsZXR0ZXI9NWYyZWExOTFlN2UwMWIwMDA3ZTdkOGU2JnN1YnNjcmliZXI9NWVjM2FlZWVhN2RkOWMyZTk5NDFkYzEwJnNvdXJjZT1lbWFpbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cuaW5zaWRlci5jb20lMjUyRnBob3Rvcy13aW5lLXdpbmRvd3MtZmxvcmVuY2UtaXRhbHktY292aWQtZnJpZW5kbHktZ2VsYXRvLWNvZmZlZS0yMDIwLTg="">başlandı</a>. Veba zamanındaki teması azaltmanın yanı sıra saraydan artan şarabı alt sınıflara satmak için kullanılan bu pencerelerde artık dondurmasından kokteyline, şarabından kahvesine birçok ürünle karşılaşmak mümkün.<h2>Tarım teknolojilerine yeni yatırım fonları</h2>İstanbul Portföy Yönetim A.Ş.’nin Tarım Hayvancılık ve Teknoloji Girişim Sermayesi Yatırım Fonu kuruluş başvurusu, Sermaye Piyasalar Kurulu tarafından onay <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNTFmOTM1Nzc4YzdlMDAwODQ3M2I1OSZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWVjODJjMWIyYjIxOGM3YTc4NTkxMmUwJmlzc3VlPTVmNGNlMjc2MTQ5MDhiMDAwNzJiMjMyZSZwdWJsaXNoZXI9NWVkM2VjZDZjNWE4NmNjZDFlMjRjYTRhJm5ld3NsZXR0ZXI9NWYyZWExOTFlN2UwMWIwMDA3ZTdkOGU2JnN1YnNjcmliZXI9NWVjM2FlZWVhN2RkOWMyZTk5NDFkYzEwJnNvdXJjZT1lbWFpbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZzcGsuZ292LnRyJTI1MkZCdWx0ZW4lMjUyRkdvc3RlciUyNTNGeWVhciUyNTNEMjAyMCUyNTI2YW1wJTI1M0JubyUyNTNENTI="">aldı</a>. Geçtiğimiz aralık ayında Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) ve Letven Capital iş birliğiyle Gıda-Tarım ve Teknoloji Girişim Sermayesi (TARS) Yatırım Fonu’nun kurulmasıyla birlikte bu gelişme, ziraat ve gıda teknolojilerine yatırımların ve nakit akışının ileride artacağına bir işaret.&nbsp;<h2>Covid-19 ve restoran sektörü</h2>Salgının başlangıcından bu yana ABD’nin San Francisco şehrinde restoranların satışlarında %91 düşüş olduğu, restoranların %51’inde hiç satış yapılmadığı açıklandı. Bağımsız Restoran Koalisyonu (Independent Restaurant Coalition) raporuna göre pandemi sonunda ise ülke genelindeki bağımsız restoranların %85’inin kalıcı olarak kapanacağı <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNTFmOTM1Nzc4YzdlMDAwODQ3M2I1OSZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWVjODJjMWIyYjIxOGM3YTc4NTkxMmUwJmlzc3VlPTVmNGNlMjc2MTQ5MDhiMDAwNzJiMjMyZSZwdWJsaXNoZXI9NWVkM2VjZDZjNWE4NmNjZDFlMjRjYTRhJm5ld3NsZXR0ZXI9NWYyZWExOTFlN2UwMWIwMDA3ZTdkOGU2JnN1YnNjcmliZXI9NWVjM2FlZWVhN2RkOWMyZTk5NDFkYzEwJnNvdXJjZT1lbWFpbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cuYnVzaW5lc3NpbnNpZGVyLmNvbSUyNTJGODUtb2YtaW5kZXBlbmRlbnQtcmVzdGF1cmFudHMtY291bGQtcGVybWFuZW50bHktY2xvc2UtaW4tMjAyMC1yZXBvcnQtMjAyMC02JTI1M0ZyJTI1M0RVUyUyNTI2YW1wJTI1M0JJUiUyNTNEVA=="">öngörülüyor</a>.&nbsp;• Büyük balık, küçük balık: Butik restoranların yaşadığı krizi; Dominos, Chipotle, Dunkin gibi büyük restoran zincirleri fırsata çeviriyor. Fast food devleri, bu süreci en az hasarla geride bırakmak için bağımsız restoranların gayrimenkullerini devralarak ABD restoran endüstrisinde güçlerini artırmaya devam <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNTFmOTM1Nzc4YzdlMDAwODQ3M2I1OSZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWVjODJjMWIyYjIxOGM3YTc4NTkxMmUwJmlzc3VlPTVmNGNlMjc2MTQ5MDhiMDAwNzJiMjMyZSZwdWJsaXNoZXI9NWVkM2VjZDZjNWE4NmNjZDFlMjRjYTRhJm5ld3NsZXR0ZXI9NWYyZWExOTFlN2UwMWIwMDA3ZTdkOGU2JnN1YnNjcmliZXI9NWVjM2FlZWVhN2RkOWMyZTk5NDFkYzEwJnNvdXJjZT1lbWFpbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cuYnVzaW5lc3NpbnNpZGVyLmNvbSUyNTJGcGFuZGVtaWMtcGF2ZXMtd2F5LXRvLWNoYWlucy10by1zd2FsbG93LXVwLWluZGVwZW5kZW50LXJlc3RhdXJhbnRzLTIwMjAtOA=="">ediyor.</a><h2>Covid-19 ve şarap sektörü</h2>Dünyanın en büyük sekizinci şarap üreticisi ve ihracatçısı Güney Afrika'da hükümetin korona virüsünün yayılmasını engellemek için koyduğu yasaklar sonucu şarap endüstrisi ağır darbe aldı. 1.5 milyar dolarlık endüstrinin 406 milyon doları aşan bir gelir kaybına uğradığı tahmin ediliyor. Yasak yakın zamanda kalkmış olsa da yasakların uygulandığı süreçte yaklaşık 21.000 kişinin işten çıkarıldığı biliniyor. Önümüzdeki süreçte ise 80'den fazla şarap imalathanesi ve 350 şarap üreticisinin iflas etmesi <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNTFmOTM1Nzc4YzdlMDAwODQ3M2I1OSZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWVjODJjMWIyYjIxOGM3YTc4NTkxMmUwJmlzc3VlPTVmNGNlMjc2MTQ5MDhiMDAwNzJiMjMyZSZwdWJsaXNoZXI9NWVkM2VjZDZjNWE4NmNjZDFlMjRjYTRhJm5ld3NsZXR0ZXI9NWYyZWExOTFlN2UwMWIwMDA3ZTdkOGU2JnN1YnNjcmliZXI9NWVjM2FlZWVhN2RkOWMyZTk5NDFkYzEwJnNvdXJjZT1lbWFpbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cud3NqLmNvbSUyNTJGYXJ0aWNsZXMlMjUyRmFzLXNvdXRoLWFmcmljYS1saWZ0cy1iYW4tb24td2luZS1zYWxlcy1tYW55LXZpbnRuZXJzLWZlYXItaXRzLXRvby1sYXRlLTExNTk4MDg4NjAx"">bekleniyor</a>.&nbsp;• Arka plan: Ülke genelinde alkol satış yasağı, 26 Mart tarihinde ülke karantinaya girdiğinde başlamış, 1 Haziran'dan 12 Temmuz'a kadar altı haftalık bir gevşemeye rağmen 17 Ağustos’a kadar sürmüştü. Sağlık altyapısını rahatlatmak için alkol ve tütün ürünlerine gelen satış yasağının yanı sıra şarap ihracatına yönelik yapılan kısa süreli yasaklar ve Güney Afrika sınırlarının kapatılması turizmle paralel ilerleyen şarap endüstrisini bu süreçte olumsuz etkiledi.

Veba ile ilgili hikayeler