Veraison

Senin Sıcak Şarap Tarifin

Melomakarona, özellikle Yunanistan’da çok popüler bir Noel tatlısı. Evi baharatlarıyla Noel kokusuna boğan sımsıcak hissettiren bir tatlı bu. Yunanistanda da karanfil, tarçın, muskat gibi sımsıcak bir çocukluk anısına götüren baharatlarla pişiyor.“Meli” Yunanca bal demek,”makarona” ise kutsanmış anlamına gelen “makaria” sözcüğünden geliyor. Bu tatlı Noel günleri pişiyor ve gün boyu gide gele evin halkı tarafından tüketiliyor. İstanbullu bir Rum olan Anastasia Aslanoğlu’nun dediğine göre Noel’de bu tatlıyı pişirmeyince kendini eksik hissediyor, bu tarz geleneklerin yeni seneye uğur getirdiğine inanılıyor.

Yunanistan'dan İstanbul'a

Noel Klasiği: Melomakarona

Kosovalı sanatçı Petrit Halilaj, Madrid'deki Reina Sofia'nın Palacio de Cristal'deki ilk kişisel sergisi için fantastik ama son derece kişisel bir enstalasyon yaratmış. Palacio de Cristal zaten başlı başına etkileyici bir yapı. Halilaj, eşinin ilgisini çekmek için yapıları süslemesiyle tanınan çardak kuşlarının ayrıntılı kur yapma ritüellerinden esinlenerek, Palacio de Cristal'in içine devasa çiçekler asmış. Çatıdan sarkan büyük hor çiçeği, palmiye tohumları, kiraz çiçeği, haşhaş, karanfil ve zambak çiçekleri, Halilaj'ın hayat arkadaşı Álvaro Urbano ile birlikte çelikten ve kanvastan inşa edilmiş. İnanılmaz değil mi? Geçen sene başlayan yazın başlayan sergi, bu ay itibari ile sona ermiş; keşke görme fırsatımız olsaydı!Biraz da sana sanatçının bu eserinde ne anlatmak istediğinden bahsetmek isterim. Halilaj, Palacio de Cristal'i aşk kutlamaları için bir yer olarak düşünmek istemiş. Hem sanatçının ailesi hem de Kosova toplumu eşcinsel ilişkileri kabul etmediği ve kucaklamadığı için, hayat arkadaşı ile birlikte aşklarını halka açık bir şekilde gösteriyor; ve Halilaj bu sergide ortaya çıkıyor. Sergide işlenen ikincil bir kavram da, Halilaj'ın Palacio de Cristal'de yarattığı yuvanın çevresindeki bahçe ile iç içe olması. Pencereleri açıp, kuşların alana girmesi için beslenme alanları kurarak, iç ve dış mekanlar birbirinden ayrılamayacak şekilde harmanlanıyor.&nbsp;İzleyicileri devasa yapılar arasında dolaşmaya davet ederek, onlardan doğadaki yerlerini düşünmelerini istiyor. Sergiden daha fazla fotoğrafı Instagram'da paylaştım; bu&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/p/CMZBmTXrjh4/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">linkten</a>&nbsp;ulaşabilirsin.<img src="https://images.aposto.com/2021/4/2021-05-06T15:27:47.617Z_sm.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" alt="quehacerhoyenmadrid.com" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">

Good City Guides

Keşke yerinde görme fırsatımız olsaydı!

Petrit Halilaj, Madrid

Postmodern bir roman ya da kübist bir sanat eseri gibi, görünenin ardındakini arayan İkinci Yeni şiirleri yapı itibarıyla dili gerçek anlamdan uzaklaştırır. Bu akımın önemli isimlerinden biri olan Edip Cansever’in <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZWIxM2U3OGYxM2NlMDAwNjY5ZTM3ZiZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWY3MDM3NzVlMDAxNmYwMDA4N2YyMDJiJnVybD1odHRwJTI1M0ElMjUyRiUyNTJGc2lpci5tZSUyNTJGeWVyY2VraW1saS1rYXJhbmZpbA=="""">Yerçekimli Karanfil şiiri</a> buna güzel bir örnektir ve şu dizelerle başlar:Biliyor musun az az yaşıyorsun içimde Oysaki seninle güzel olmak var Örneğin rakı içiyoruz, içimize bir karanfil düşüyor gibi Bir ağaç işliyor tıkır tıkır yanımızda Midemdi aklımdı şu kadarcık kalıyor.<a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZWIxM2U3OGYxM2NlMDAwNjY5ZTM3ZiZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWY3MDM3NzVlMDAxNmYwMDA4N2YyMDJiJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRmRlcmdpcGFyay5vcmcudHIlMjUyRmVuJTI1MkZkb3dubG9hZCUyNTJGYXJ0aWNsZS1maWxlJTI1MkY1MDM2ODE="""">Bir görüşe göre</a> buradaki karanfil; azalan, çoğalan, seyrüsefer eden bir metafordur. Varlığın ve varoluşun metaforudur. Bu bağlamda karanfil, devam eden “her şey”dir.<a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZWIxM2U3OGYxM2NlMDAwNjY5ZTM3ZiZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWY3MDM3NzVlMDAxNmYwMDA4N2YyMDJiJnVybD1odHRwJTI1M0ElMjUyRiUyNTJGZ29rc2FocmEuYmxvZ3Nwb3QuY29tJTI1MkYyMDE2JTI1MkYwMSUyNTJGZWRpcC1jYW5zZXZlcmlueWVyY2VraW1saS1rYXJhbmZpbC5odG1s"""">Bir başka görüşe</a> göre ise; karanfil imgesiyle ölüm anlatılır. Zamanın işlemesi, bütün canlılar için ölüme doğru bir yerçekimi oluşturmaktadır.&nbsp;Dünyanın çekim kuvveti, üzerindeki her nesneyi kendine çeker. Bu anlamda yer çekimi imgesi, bana İstanbul’u anımsatıyor. İstanbul’da hepimizi çeken bir şeyler hep var.&nbsp;Aklımda sevinciyle ve hüznüyle geride bıraktığımız hayat gibi bir yıl, evin en sevdiğim köşesinde, sırtımı soğuk cama yaslayıp Beyoğlu’nda bir gezintiye çıkıyorum. Edip Cansever’in gönül koymayacağına kendimi inandırıp, Yerçekimli İstanbul’daki İstanbul’u çözümlemeye çalışıyorum. Kimi zaman- karanfili kıskanmış olacak- ölümü çağrıştırıyor bana ve 2020’de artık aramızda olmayanları getiriyor aklıma, kimi zamansa verdiğimiz içsel savaşlarımızı, seyrüsefer eden özlemlerimizi çağrıştırıyor.Artık aramızda olmayanlar - Zencefil: 2020’de veda ettiklerimizin ve artık aramızda olmayanların başında, Beyoğlu'nda 1993 yılından beri hizmet veren ve kendisini Türkiye'nin ilk vegan/vejeteryan restoranı olarak tanımlayan Zencefil geliyor. 27 yıl önce şehirde vejetaryen ya da vegan gibi kelimelere kimseler aşina değilken açılan Zencefil; pırasalı nohutu, enfes kişleri ve sebzeli lazanyaları bir yana, en az iki nesli birleştiren, kucaklayan bir mekân olarak gönüllerimize taht kurmuştu. 17 Temmuz 2020 tarihi itibarıyla kapanan Zencefil’in besleyen, büyüten ve öğreten havası her zaman bir restorandan öteydi, İstanbul’un bir <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZWIxM2U3OGYxM2NlMDAwNjY5ZTM3ZiZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWY3MDM3NzVlMDAxNmYwMDA4N2YyMDJiJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5odXJyaXlldC5jb20udHIlMjUyRnlhemFybGFyJTI1MkZ0dWJhLXNhdGFuYSUyNTJGYmlyLWRlZ2VyLW9sYXJhay16ZW5jZWZpbC00MDU5MjcwNA=="""">parçasıydı.</a> Zencefil’in kapanmasıyla ilgili, “Macerasının en sonunda ölüm döşeğinde birden Don Kişot kimliğinden sıyrılır ve gerçek hayattaki sıradan kimliğindeki ismiyle ölür. Benimki de belki biraz böyle bir şeydir. Göreceğiz… Ben Zencefil’in yolunun bitmediğine nerdeyse eminim. Benim Don Kişot’luğum bitmiştir sadece. Belki bu iyi bir şey; Zencefil’in azat edilmesidir belki bu yaşanan…” diyor <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZWIxM2U3OGYxM2NlMDAwNjY5ZTM3ZiZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWY3MDM3NzVlMDAxNmYwMDA4N2YyMDJiJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRmlzdGFuYnVsbGlmZS5jb20udHIlMjUyRnpleW5lcC1ndWxlci1jZXlsYW4lMjUyRnNlaHJpbi1pbGstdmVqZXRhcnllbi1yZXN0b3JhbmktemVuY2VmaWxpbi12ZWRhc2klMjUyRg=="""">bir röportajında</a> mekânın kurucusu Ferda Erdinç.&nbsp; Soğuk camdan gelen sırtımdaki üşüme hissi keskin bir hâl alıyor ve yer değiştirmeye karar veriyorum. Hem sırtımı hem de duygularımı ısıtmam gerek.Sükut-u vaveyla - Kumbaracı50: 2020’de en çok savaş verenlerden biri de tiyatrolar ve sahneler oldu hiç şüphesiz. Artık aramızda olmayanlar listesinde görmekten en korktuğum sahnelerden biri de Kumbaracı50.&nbsp;Beyoğlu'nun en eski sahnelerinden biri olan Kumbaracı50, ayakta kalabilmek için 7 Ekim-1 Aralık 2020 tarihleri arasında <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZWIxM2U3OGYxM2NlMDAwNjY5ZTM3ZiZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWY3MDM3NzVlMDAxNmYwMDA4N2YyMDJiJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRmt1bWJhcmFjaTUwLmNvbSUyNTJGa3VtYmFyYWNpNTAta2FwYW5tYXNpbg=="""">"Duvarda izin olsun”</a> diyerek fonlama kampanyası başlattı. Destekçilerinin duvara bırakılan <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZWIxM2U3OGYxM2NlMDAwNjY5ZTM3ZiZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWY3MDM3NzVlMDAxNmYwMDA4N2YyMDJiJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRmt1bWJhcmFjaTUwLmNvbSUyNTJGZHV2YXJkYWtpLWl6bGVyJTI1M0ZuYW1lJTI1M0R6ZXJyaW4tdGVraW5kb3I="""">parmak izleri</a> sayesinde Kumbaracı50’nin bu krizi atlatması için hedef miktara ulaşıldı.Kumbaracı50 kimdi? 1993-1999 yılları arasında İstanbul Teknik Üniversitesi’nde temelleri atılan Altıdan Sonra Tiyatro ekibi, 10. yıllarında Beyoğlu’nda, Kumbaracı Yokuşu’nda yenilikçi bir performans mekânı açtı: <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZWIxM2U3OGYxM2NlMDAwNjY5ZTM3ZiZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWY3MDM3NzVlMDAxNmYwMDA4N2YyMDJiJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRmt1bWJhcmFjaTUwLmNvbSUyNTJGa3VtYmFyYWNpNTAta2FwYW5tYXNpbg=="""">Kumbaracı50.</a> Kısa sürede ulusal ve uluslararası pek çok performans sanatçısının İstanbul seyircisiyle buluştuğu önemli mekânlardan biri hâline geldi ve “her yer sahne” fikriyle yenilikçi sahneleme opsiyonları sunacak şekilde tasarladı. Kumbaracı50, Altıdan Sonra Tiyatro ve grubun ürettiği 40 oyun hem akademisyenler ve eleştirmenler hem de seyirciler tarafından çok beğenilerek toplamda 51 ödülün sahibi oldu.Bir yılın ardından: Derin bir iç çekip Beyoğlu gezintimi sonlandırırken, sevinciyle ve hüznüyle geride bıraktığımız, “hayat gibi” bir yıl olan 2020’yi bir kez daha uğurluyorum. Bu sefer, iz bırakan Zencefil’e ve iz bıraktığımız Kumbaracı50’ye kucak dolusu sevgiler yollayarak.

Aposto İstanbul

İz bırakan Zencefil’e ve iz bıraktığımız Kumbaracı50’ye kucak dolusu sevgiler 

Yerçekimli İstanbul 

<h2>Bir şehir binbir koku</h2><h3>Koku, genellikle en az değer verilen, en önemsiz duyuymuş gibi düşünülüyor. Bu sebeple de kokuları anlatan kelime dağarcığımız çok kısıtlı. Kokuları betimlemeye çalışırken genelde diğer duyuları ya da kokuların bizde uyandırdığı hisleri tanımlayan kelimeleri ödünç alıyoruz. Sanırım yazıyı yazmakta zorlanmam da bundan. Ya da İstanbul’un her köşesinin bir başka kokmasından... Benim için İstanbul; biraya karışan Boğaz kokusu, metrosunun rutubeti, trafiğinin egzozu, baharda açan ıhlamur ve erguvanı... Bu kadar büyük ve kozmopolit bir şehirden bahsederken tabii ki tek bir kokudan veya herkes için ortak kokulardan bahsetmek güç. İstanbul bir kokular şehri; onu kokular şehri yapansa tarihi, kültürü, devinimi...&nbsp;</h3>Eminönü: Mısır Çarşısı bugün belki eskiden olduğu kadar buram buram baharat kokmuyor; ama koku deyince akla şehrin en büyük baharat çarşısının gelmesi doğal. Haliç’in ucunda, gemilerin kolayca yanaştığı bir konumda olması, Mısır’dan gelen envaiçeşit baharata ev sahipliği yapmasına sebep olmuş; zamanında İstanbul’u ziyaret eden gezginlerin başını döndürmüş. Dükkânlardan yükselen yoğun gül yağı, misk, amber, günlük, öd ve sandal ağacı kokuları şimdilerde önceden öğütülüp keyifli kokusunu geride bırakan anason, tarçın, kekik, tarhun, defne, muskat ve karanfile <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNmQ5Y2I2ZTAwMTZmMDAwODdkZWQ3OSZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWYxYjQ5ZTdmY2E4ZGUwMDA5NjcwNDVmJnVybD1odHRwJTI1M0ElMjUyRiUyNTJGd3d3Lm90dG9tYW5oaXN0b3J5cG9kY2FzdC5jb20lMjUyRjIwMTglMjUyRjA2JTI1MkZpc3RhbmJ1bC1hbmQtb3R0b21hbi1vbGZhY3RvcnktaGVyaXRhZ2UuaHRtbA=="">dönüşmüş</a>.&nbsp;Galata Köprüsü’ne doğru yürürken açken daha da iştah açan, tokken de burnu biraz yoran pişmiş balık kokusu denizden gelen kesif bir yosun kokusuna karışıyor. Ama hemen az yukarıda Tahmis Sokak, Kurukahveci Mehmet Efendi ve Mahdumları'ndan gelen kahve kokusuyla dolup taşıyor. Zaten TDK’ya bakınca “tahmis” kelimesinin anlamına şaşırmıyorum: Kahve kavurmak; kavrulmuş ve öğütülmüş kahve satan yer.Karaköy: Kahve kokusunu takip eden burnum beni Karaköy’e götürüyor. Yeni nesil kahve dükkânlarının sarıp sarmaladığı mahalle bu kokuyu gerçekten son 10 yılda mı sahiplenmiş? Koku Uzmanı ve Parfümör Vedat Ozan, “eskiden onların yerinde demir işçiliği yapan atölyelerin yaydığı yarı endüstriyel bir "zanaat" kokusu mevcuttu. Dolayısıyla kentsel dönüşümden bahsetmeden kent ve koku kavramlarını anlayabilmek pek mümkün değil.” diyor. Önümüzdeki yıllarda daha da "soylulaşacak" Karaköy’ün kokusunu Galataport’tan yükselen parfümler mi oluşturacak, bilinmez.Kadıköy: Vapurda Boğaz’ı içime çekip karşıya geçince beni kokoreç, midye ve nargile kokusu karşılıyor. Kadıköy’ün ara sokaklarından sızan bu kokular, gece geç saatlerde dükkânların atıklarının hep birlikte fermente olmasıyla yoğun bir çöp kokusuna dönüşebiliyor. Pandemi öncesinde bu kokulara, sokaklara yayılan gençlerden sebep alkol ve amonyak kokusu da karışırdı tabii. Şimdilerde Kadıköy sokaklarında bu kokuları almak zor; ama sahile doğru inerken sağlı sollu dizilmiş meyhanelerden yükselen hafif anason kokusunu almamak mümkün değil.&nbsp;Burnumu yaşadığım şehrin kokusuna açmamı sağlayan hocam Vedat Ozan’a, yazıya yaptığı katkılardan dolayı teşekkür ederim.&nbsp;Kaynakça Göksan Göktaş, <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNmQ5Y2I2ZTAwMTZmMDAwODdkZWQ3OSZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWYxYjQ5ZTdmY2E4ZGUwMDA5NjcwNDVmJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy5zYWJhaC5jb20udHIlMjUyRmN1bWFydGVzaSUyNTJGMjAxOSUyNTJGMDElMjUyRjI2JTI1MkZpc3RhbmJ1bHUta29rbHV5b3J1bS1nb3psZXJpbS1rYXBhbGk="">İstanbul'u kokluyorum gözlerim kapalı</a>. Sabah Gazetesi, 26 Ocak 2019&nbsp; Vedat Ozan, Kokular Kitabı-III- Kültürler. Everest Yayınları, 2016.&nbsp;

karanfil ile ilgili hikayeler