<img src="https://images.aposto.com/2024/2/1/1711357735899.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.86" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Brewdog’un sınırlı sayıda ürettiği Abstrakt serisinden yıllandırılmış AB:20<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Copita Tasting Society'nin 2024’teki ilk buluşmasında sofra hepsi birbirinden farklı Karayip romları ve yine rom bitişli biralar için kuruldu. Marsel’in ev sahipliğinde, Marsel lokumlarıyla. Tadım notları Copita’nın kurucusu Çağlar Avcı’dan.<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 0px; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Nasıl başladı? Tadım, sadece spontane fermente biralar üreten İngiliz biraevi Crossover Blendery’nin "Tumult" adını verdiği buğday birası ile başladı. 11 ay Fransız meşe ve 6 ay Plantation rom fıçılarında olgunlaşan Tumult, buğday maltının dolgun damak hissini, ferahlatıcı ve sek bir bitişle dengeleyen %8 alkollü bir wild ale.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Tadı en çok&nbsp;damakta kalan: Brewdog’un sadece 45.800 şişe ürettiği Abstrakt serisinden AB:20 uzun zamandır tadılan en kompleks biralar arasında yerini buluyor. Kahve, yulaf ve süt eklenerek üretilen İngiliz Barley wine&nbsp;ile rom fıçılarında olgunlaştırılan imperial stout harmanı olan AB:20, % 14.2 alkolün de etkisiyle, şarap dolabında geçirdiği yaklaşık 8 yıla rağmen performansından hiçbir şey kaybetmemiş.</li></ul></li></ul>

apéro

<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Almanya’da düzenlenen uluslararası şarap yarışması MUNDUS VINI’de 44 ülkeden katılan 8 bin şarap arasından en iyi kırmızı şarap ödülü Türkiye’nin oldu. Sevilen Vendage 76&nbsp;adlı kırmızı sek şarap 97 puanla mükemmel lezzet kategorisinde Büyük Altın Madalya’ya layık görüldü.&nbsp;</li></ul>

Doritos, Doritos Nacho Cheese Spirit'i yaratmak için Kopenhag merkezli deneysel bir içki fabrikası olan <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/empiricalcph/?hl=en" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Empirical</a> ile işbirliği yaptığını duyurdu. Sınırlı sayıda üretilen alkollü içecek, Doritos Nacho Peynir Cipsi’nin kokusuna ve tadına sahip olacak. Frito-Lay Kuzey Amerika Pazarlamadan Sorumlu Kıdemli Başkan Yardımcısı Tina Mahal, "Hayranlarımızı her zaman yeni şeyler denemeye zorluyoruz, bu nedenle ikonik nacho peynir lezzetimizi bir şişede sunarak alkollü içkiler kategorisinde bir değişiklik yapmanın zamanının geldiğini düşünüyoruz"&nbsp;dedi.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neden? Tanınmış markalar erişim alanlarını genişletmeye çalışırken, alkollü içecekler veya diğer yeni kategorilerde ortaklıklar kurmaya önem veriyor. Yeni kategorilerde yer alarak ürünlerini denememiş potansiyel müşterilerin dikkatini çekeceklerine ve tüketiciyi ürünü satın almaya teşvik edeceklerine inanıyorlar.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Nasıl?&nbsp;Alkollü içeceği elde etmek için Doritos Nacho Peyniri aroması, gerçek cipsler ve vakumlu damıtma kullanılarak Empirical'in yenilikçi üretim süreciyle ekstrakte ediliyor. Şirketler, geleneksel damıtma yöntemlerinden farklı olarak vakumlu damıtmanın daha düşük sıcaklıklarda çalıştığını ve Doritos'tan elde edilen tüm aroma yelpazesini koruduğunu belirtti. Sınırlı sayıda üretilen Empirical x Doritos Nacho Cheese Spirit, gelecek ay New York ve California pazarlarında satışa sunulacak.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bir adım geriden:&nbsp;Doritos, alkollü içecek üreticileriyle işbirliği yapan ilk gıda markası değil. Frito-Lay, 2022'nin başlarında Oregon merkezli Eastside Distilling ile kurduğu işbirliğiyle cipslerinde kullanılan patateslerden yapılan Lay's Potato Vodka'yı yarattı. Ürün satışa çıkarıldıktan sonra birkaç saat içinde tükendi. Kraft Heinz ve La Moutarde Vin işbirliğiyle Grey Poupon hardalının yapımında kullanılan hardal tohumlarıyla sınırlı sayıda beyaz şarap üretildi. Mondelēz International, Oreo Thins'in çikolata, kurabiye ve krema tatlarını tamamlayan kırmızı bir karışım oluşturmak için Barefoot Wine ile işbirliği kurdu.</li></ul>

Doritos nacho deneyimini şişelemek için Empirical ile işbirliği yapıyor.

Doritos’tan Nacho aromalı likör 

<img src="https://images.aposto.com/2023/0/3/1673447941392.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.72" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><h4 fr-original-style="text-align: center;" style="text-align: center; margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Levon Bağış, Foxy</h4><h4 fr-original-style="text-align: center;" style="text-align: center; margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Fotoğraf: Deniz Sabuncu</h4><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom-style: none; clear: both; -webkit-user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">2018 Nisan ayında Fransız Sarayı’nda katıldığım "Şaşırtan Lezzetler" adlı şarap tadımında rosé eşliğinde çiğ köftemi yerken masanın ucundan bir ses yükseliyor; en iyi şarabı, en iyi yapan şey nedir? Levon Bağış hiç düşünmeden yanıtlıyor; sizin onu sevmeniz. 19 yaşında girdiğim ve Wristcutters’ın ön koltuğundaki karadelikmişçesine beni içine çeken yeme-içme dünyasında bundan daha gerçek bir laf duymamıştım. O zamana değin karşılaştığım tüm lümpen tavırlar 3 kelimeyle yerle yeksan oluvermişti.Peki kimdi Levon Bağış? Şarapçı bir obur. Ben söylemiyorum, kendisi öyle ifade ediyor. 1980 yılında İstanbul’da dünyaya gelen Levon, üniversite yıllarında şarapla kurduğu yakın ilişkiden sonra en sevdiği şey olduğuna karar veriyor. WSET, Ecole du Vin, London Wine Academy gibi uluslararası kurumlardan aldığı sertifikalarla da bu konudaki uzmanlığını perçinliyor. Kavaklıdere Şarapları’nın bünyesinde, Türkiye’nin ilk şarap butiği zinciri Kav Butikleri’ni kuruyor. Hazırladığı programlar ve yazdığı kitapla da şarap eğitmenliğini profesyonel olarak sürdürüyor. Şimdilerde adını sıklıkla kurucularından olduğu <a fr-original-style="" href="https://instagram.com/yaban.kolektif" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Yaban Kolektif</a> ve Foxy’yle yanyana duyuyoruz.Agos’ta Levon’un köşesini okuyanlar bilir; şarabın yanında “obur” kimliğine yaraşır bir de yemek bilgisi vardır. apéro’da Ermeni mutfağı konuşulacaksa bir araya gelmek için kendisinden daha iyi bir isim düşünülemezdi. Telefonu açar açmaz söylediği “apéro’yu çok seviyorum” lafını Foxy buluşmamızda da yinelemekten kaçınmıyor. Levon’u dinlemek eğlenceli bir tarih öğretmenini dinlemek gibi; ansiklopedik bilgileri karşısındakinin pür dikkat kesilmesini sağlayan enerjik bir üslupla anlatıyor.Bunca yıldır bize armağan olarak getirildiğini düşündüğüm topiğin meğerse Anadolu’da miras bırakıldığını, Kumkapı balıkçılarının ve unutma beni dolmasının hikâyelerini dinliyor; kısa süreliğine hayalî olarak Bağış ailesinin sofrasına konuk oluyorum. Kahvelerimizi içip sohbetimizin sonuna gelirken “bir gün şarap konuşmak için de bir araya gelelim” teklifini kendisinden kapıp yanından ayrılıyorum. Şimdiyse sohbetimizi seninle paylaşmak üzere devamını okumaya davet ediyorum.Topik İstanbul’da bir masada ya da menüde gördüğümüz zaman direkt olarak Ermenilerle eşleşen bir yemek. Bugün burada hâlâ yaygınken şu anki Ermenistan Devleti sınırları içinde yaygın olmaması neyle ilişkili?İstanbul Ermenileri kültür ve yaşam tarzı olarak Anadolu Ermenilerinden farklı bir hayat sürmüşler. Daha fazla şehirli ve tabii ki daha başka milletlerden etkilenen bir kültür bu. Coğrafya değiştikçe yemeklerde kullanılan malzemeler de değişmiş. Bu nedenle zaman içinde mutfak ve yeme kültüründe ciddi farklılıklar oluşmuş. Bu farklılık sadece mutfakta değil dilde bile kendini gösteren bir unsur. Yıllar içinde Batı Ermenicesi ve Doğu Ermenicesi birbirinden çok farklı bir hâl almış. Bugün Ermenistan Cumhuriyeti’ni oluşturan halk, 17. yüzyılda ve 20. yüzyılın başında Anadolu’nun ve Fırat’ın doğusunun yerleşim bölgelerinden peyderpey oraya gidenler. Fakat bu göçün enteresan bir işleyişi var. Batı’da Ermenilerin yaşadığı İstanbul, İzmir gibi şehirlerden bugünkü Ermenistan’a çok yoğun bir göç olmamış. Bu nedenle Ermenilerin Rumca şehir anlamına gelen ‘polis’ kelimesinden esinlenerek yarattıkları, İstanbul’un adı olarak da kullandıkları ‘bolis’ mutfağından fazla bir iz görmüyoruz orada. &nbsp;Ermenistan’ın mutfak kültürünü Anadolu’nun doğusundan gidenler oluştursa da müthiş bir etkiye sahip olan Sovyet hegomanyasından nasibini bolca almış. Belki de bu yüzden bugünkü Ermeni mutfağı Azerbaycan’daki ve Gürcistan'daki mutfaklarla çok benzer özellikler taşıyor. Sovyet kültürünün ve Sovyet damak tadının etkileri hepsinde çokça görülüyor.Ermenistan’a gittiğinizde Türkiye’yle neredeyse aynı isimli bolca yemek görebilirsiniz; lahmacun, dolma gibi. Ama topik orada görebileceğiniz bir yemek değil. Yarı Türkçe, yarı Ermenice bir adı var. “Top” kelimesinin sonuna Ermenice küçültme eki olan “ig” getirilmesiyle oluşturulan “topig” topçuk, küçük top anlamına geliyor. Dışı nohuttan, içiyse soğan olduğu neredeyse anlaşılamayacak kadar kavrulmuş, bol baharat ve tahinle karıştırılmış bir harçtan oluşur. İyisini anlamanın 2 yolu vardır; dış kabuğu incecik olacak ve içindeki tahinle karışmış olan harç neredeyse macun gibi olacak.Topik tamamen bitkisel malzemeler kullanılarak yapılır. Bu nedenle hayvansal ürün yemenin dinî olarak yasaklandığı uzun oruç dönemlerine özgü bir yiyecekken sonraları meyhane masalarına meze olmuştur. Adana ve civarında topiğe benzeyen, ismi “vartabid” olan bir yemek vardır. Zaten vartabid de Ermenice papaz anlamına gelir. Uzun oruç dönemlerinde manastırlarda bolca yapılan bir yemek olduğunu düşünebiliriz. Nasıl olmuş da böyle bir geçiş yaşanmış derseniz akıl yürütmek kolay. Eski meyhanelerde, geçmişte seyyar satıcıların sattıkları bazı yiyecekler var; lakerda, midye dolma ve topik bunlardan. Hatta Kurtuluş’ta sokak köşesinde camekânlı arabasında topik satan bir seyyar tezgâh hâlâ varlığını koruyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">“Unutma beni dolması da Reşat Ekrem Koçu’nun kitabında da bahsettiği üzere açıldıklarını hatırlatmak ve müşterileri tekrar meyhaneye çağırmak için bayramın ilk günü, evlerine gönderilen bir nevi davetiyeymiş.”</h2>Ermeni mutfağını araştırmak istediğimizde de ilk karşımıza çıkan dolma. O hikâyeyi anlatabilir misiniz? Bir de unutma beni dolması varmış geçmişte.Pek bilinmez; 800-1100 yılları arasında Makedon Hanedanı olarak anılan bir Ermeni Hanedanlığı varmış. Bizans İmparatorluğu’nu yöneten Ermeni asıllı bir aile ve 300 yıllık güçlü bir tarih. Kültürel etkileşimin o dönemlerde bile yaşandığını unutmamak lazım. Tabii ki bugün bildiğimiz İstanbul kimliğinin inşası Fatih’in İstanbul’u fethiyle şekilleniyor. Fatih Sultan Mehmet, İstanbul’u multikültürel bir yapıya kavuşturmayı hayal ediyor. Bursa’da bulunan Ermeni Patrikhanesi de Samatya’ya bu nedenle taşınıyor. Yerleşik olan kültürle dışarıdan gelenin büyük oranda kaynaşması hedefleniyor. Bir de dikkat ederseniz Türkiye’de azınlıklarla ilgili Avrupa’daki gibi bir “getto” yapısı yok. Daha iç içe ve bütünleşik bir yaşam şekli söz konusu. Bu da sürekli devam eden kültürel alışveriş ve etkileşimle daha homojen bir yapı ortaya çıkarıyor.Samatya, Kumkapı gibi yerlere yerleşen ve büyük mahalleler kuran Ermenilerin ilk uğraştığı işlerin başında balık ve balıkçılık gelmesi tamamen coğrafi bir rastlantı olsa da elde ettiği ürünü kendi tarzında işlemesi tamamen kültürel bir olgu. Bolca bulduğu midyeyi kendi mutfak kültürüne göre bol baharatla ve pirinçle pişirip bir nevi karışım bir ürün ortaya çıkarıyorlar ve o tarihten beri midye ya da Ermenilerin telaffuzu ile “midya” hep seyyar satılan bir ürün olarak karşımıza çıkıyor. Hâlâ hayatımızda sokakta satılan midye dolmalar varsa da yapanlar değiştikçe yemekler de değişiyor. Artık genelde Mardin Kızıltepelilerin yaptığı dolmalar daha acı, daha az baharlı. Belki de şehrin değişimini anlatmak için güzel bir metafor midye yada “midya” dolma.Midye dolmayı en iyi anlatan kişiyse; meyhaneler ve eski İstanbul yaşantısı hakkındaki neredeyse tüm bilgimizin kaynağı, Reşat Ekrem Koçu. Onun tarifinde hem bütün hem kıyma hâlinde bolca midye var. 100 adet dolma yapılacaksa; 100 adet dolmalık iri midyenin yanında 200 adet de küçük iç midye alınır, kıyılarak üzümlü ve fıstıklı iç harcına katılırmış. Unutma beni dolmasının hikâyesi de şöyle; eski İstanbul’da Ramazan ayı boyunca bütün meyhaneler kapanırmış. Unutma beni dolması da Reşat Ekrem Koçu’nun kitabında da bahsettiği üzere açıldıklarını hatırlatmak ve müşterileri tekrar meyhaneye çağırmak için bayramın ilk günü, evlerine gönderilen bir nevi davetiyeymiş. Biz şu an bu kalitede dolma bulamamaktan şikâyet ederken Reşat Ekrem Koçu da bundan 70 sene evvel yazdığı kitabında aynı konudan dert yanıyor.Eski İstanbul’da balıkçılarıyla ünlü Kumkapı’nın Ermeni mahallesi olması, İstanbul Ermeni mutfağında balığın yerine etki etmiş midir?Balık kültüründe hem Kumkapı, Narlıkapı ve Samatya balıkçılarının hem de dinî ritüellerin etkisi oldukça fazla. Baktığımız zaman her dinde hayvan yemekle ilgili kısıtlamalar var ama balık bizim kültürümüzde ilahi bir yemek. İsa Mesih’in iki mucizesi yemekle alakalıdır. Birinde suyu şaraba çevirir, diğerindeyse sadece birkaç balıkla büyük bir kalabalığı doyurur. Üstelik onun 12 havarisinden bazıları da balıkçıdır. İstanbullu Ortodoks Ermeniler en önemli bayramları olan Paskalya’da mutlaka balık yerler. Tabii mevzu hem dinî ve özel olunca hem de bahar aylarına rastlayınca Paskalya sofrasında hâli vakti olanların İstanbul’un en havalı balığı olan kalkanı yemek gibi bir âdeti oluşmuş.Ara Güler’in fotoğrafladığı İstanbul’a baktığımızda 50-60 yıllık yakın bir geçmiş olmasına rağmen Kumkapı balıkçılarının neredeyse Venedik benzeri deniz üstünde evlerde yaşadıklarını görüyoruz. <a fr-original-style="" href="https://www.arasyayincilik.com/urun/kumkapi-ermeni-balikcilari-1952/?v=ebe021079e5a" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Kumkapı Ermeni Balıkçıları&nbsp;</a>kitabı müthiş bir tarihî belge olarak elimizde. O fotoğraflarda aslında biraz yoksulluğun da izlerini görebiliyorsunuz. &nbsp;İstanbul’un mutfağı, balığı her şekilde değerlendirmek isteyen bir mutfak. Hele bol olan balıkları mutlaka işlemeleri gerekirdi. Uskumru boğazın hem lezzetli hem bol balıklarından olduğu için onu değerlendirmenin de farklı yolları vardı. Eski İstanbul fotoğraflarında neredeyse her deniz kıyısı semtte büyük çiroz tezgâhlarını görürsünüz. Kurutulan uskumrudan yapılan çiroz hem bir meze hem de besleyici bir gıda olarak karşımıza çıkıyor.Artık pek karşımıza çıkmayansa uskumrudan yapılan dolma. İçi boşaltılan ve bir harç hâlinde pişirilen etin tekrar balığın içine doldurulup kızartılmasıyla yapılan bu balık dolması, İstanbul Ermenilerinin belki de en kendine has yemeklerinin başında geliyordu. Geliyordu diyorum çünkü uskumru o kadar azaldı ki artık uskumrudan dolma yapan kalmadı.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">“Benim bu konudaki görüşüm; yemeğin milliyeti yoktur, coğrafyası vardır.”</h2>Anadolu’nun farklı yerlerinde yaşayan Ermenileri düşünecek olursak, coğrafyanın yemek kültürüne, yemek kültürünün kimliğe etkisi hakkında ne düşünüyorsunuz?Bölgesel farklılıklar olsa bile tarih boyunca Baharat-İpek Yolu çevresine yerleşildiği için baharat kullanımı oldukça yaygın. Tarçın, kuş üzümü, çam fıstığı; batıya yaklaştıkça da zeytinyağı vazgeçilmezler. Bir de çoğu yemekte soğan ön planda ve genel olarak kokutma durumu söz konusu. Şu an bile biz Foxy’de topik yaparken bütün mahalle bilir o gün bizde topik pişiyor. Genel olarak dinî öğelerin baskın olduğu bir mutfak, Ermeni mutfağı. Perhiz yemeklerinin etkisini sıklıkla görmek mümkün.Benim bu konudaki görüşüm; yemeğin milliyeti yoktur, coğrafyası vardır. İstanbul ve Diyarbakır Ermenilerinin mutfağının aynı olması beklenemez çünkü malzemeleri aynı değildir. Paskalya çöreği her ikisinin sofrasında da vardır ama İstanbulluninki mahlepli ve tatlıyken Diyarbakırlınınki tuzludur. İstanbul içinde bile bu durum değişkenlik gösterebiliyor. Biraz önce bahsettiğimiz gibi Kumkapı’da balık daha ön plandayken başka bir semtte İç Anadolu’dan gelen Ermenilerden dolayı hamur ve eti sıklıkla görebiliriz. Yemek kimlik ilişkisindeki en göze çarpan örnek meyhaneler. Semte, malzemeye ve zamana göre değişişse de şehrin her toplumundan ve âdetinden izler taşır.Peki sizin evinizdeki yemek kültürü nasıldır?Babam “Biri yemek yerken yemekten konuşuyorsa kesin Ermeni’dir” derdi. O yüzden bizim evde de sofralar hep önemli ve ön planda olmuştur. Lakerda ve zeytinyağının yoğunluğundan yana yatmış 2 parmak kalınlığındaki, bol tarçınlı, kuş üzümlü dolmasız bir sofra kurulmaz. Bir de bizim soframızdan pastırma eksik olmazdı. Bakıldığında Ermeni mutfağını çağrıştırmıyor ama babam çok severdi. O yüzden kendisinin vefatından sonra can yemeğinde de pastırma verdik. Yılbaşı sofrasını zerdesiz ve anuşabursuz düşünemiyorum.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">“Tüketim alışkanlıklarımız değiştikçe yemek kültürü de değişiyor. Uskumru kalmadığı için uskumru dolması da kalmadı artık. ”</h2>Unutulan lezzetler var mı peki?Yaşam şeklimiz değiştikçe yemek alışkanlıklarımız da değişiyor. Modern insanın artık zamanı yok ve eskinin uğraştırıcı yemeklerine vakit ayırmak istemiyor. Vegan felsefe giderek yayılıyor ve beğenilerimizi de etkiliyor, eskisi kadar hayvansal ürün yemiyoruz. Çoğunluk artık daha sağlıklı alternatiflere yöneliyor. Kokoreçle geçmişte sulu yemek yapılırken bugün sadece ızgarasını biliyoruz, kimse iç yağ tercih etmiyor ya da dalak dolması artık yok çünkü sakatat yemeyi tercih etmiyoruz. O yüzden tek sebep modern insanın zamansızlığı diyemeyiz. Tüketim alışkanlıklarımız değiştikçe yemek kültürü de değişiyor. Uskumru kalmadığı için uskumru dolması da kalmadı artık. Burada da malzemenin yok oluşu örneğini görüyoruz. Foxy’nin menüsüne esas tarife sadık kalarak midye kızartma yanına tarator koyalım dediğimizde tarif veren büyüklerimiz taratorun cevizden değil çam fıstığından yapıldığını söyledi. Böylelikle eski tarifi kullanmaktan vazgeçtiğimizi hatırlıyorum. Bir yemeğin yok oluşunu malzeme, tüketim alışkanlıkları, maliyetler ya da trendler, her şey etkileyebiliyor.

İsa Mesih’in kutsadığı balığın Ermeni mutfağındaki yeri, Reşat Ekrem Koçu’nun unutma beni dolmasına duyduğu özlem ve Makedonya’daki Ermeni Hanedanlığı hakkında bir şeyler duymak ister misin?

Levon Bağış’la: İstanbul Ermeni mutfağı

Şampanya’nın pek havalı, biraz ergen biraz heyecanlı arkadaşı. Cilasız, ham köpüklü. Ne çıkacağını bilemiyorsun, tatlı bir risk alıyorsun: Pét-Nat. Şimdi bir köpüklü şarap hayal ediyoruz, şampanya kadar para vermiyoruz; şampanya kadar meşakkatli bir sürece dahil olmuyoruz. Açmak da içmek de kolay. Pét-Nat (Fransızca pétillant naturel kısaltması) = doğal köpüren anlamına geliyor. Peki nedir bunun şampanyadan farkı? Doğal köpürmek de neyin nesi?Öncelikle başa saralım, şarap neydi onu hatırlayalım. Şarap fermente üzüm suyu. Üzümün içerisinde doğal olarak bulunan şeker; maya tarafından yeniliyor ve alkol oluşuyor.&nbsp;Ne kadar şeker, o kadar alkol. Ne kadar ekmek, o kadar köfte. Bu yüzden üzümdeki şeker miktarı oldukça önemli, aman dikkat. Şekerin kaynağı üzüm; alkolün kaynağı şeker. Şöyle bir başa sarıp temel bilgiyi hatırladık çünkü Pét-Nat üretiminde fermantasyon sürecinde özel bir durum ve sürprizli bir sonuç var. Köpüklü şarap üretiminde on yüz bin milyon baloncuğun nereden geldiğini ve geleneksel metod ile köpüklü şarap üretimini <a fr-original-style="" href="https://apos.to/i/bol-kopuklu-hafta" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">“Bol Köpüklü Hafta”</a> sayısında anlatmıştım, detaylar orada. Süreç oldukça masraflı ve pek meşakkatli. İlk alkolik fermantasyon, kupajlama, mayalama likörü ekleme, ikinci alkolik fermentasyon, maya otolizi, riddling - şişe çevirme, tortu çıkarma ve dozaj likörü eklenmesi adımlarından oluşan uzunca bir süreç. Buyrunuz “Şampanya neden bu kadar pahalı?” diye soranlara hızlandırılmış cevap. Şampanyada böylesine uzun ve karmaşık bir süreç yaşanırken; Pét-Nat’da şişele-kapakla-bekle!<img src="https://images.aposto.com/2022/1/4/1645702428347.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.61" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Nasıl?</h2>Pét-Nat üretiminde alkolik fermentasyon gerçekleşirken maya şekerin hepsini yemeden önce şarap şişeleniyor ve fermantasyon şişede tamamlanıyor. Fermantasyon şişede devam ederken alkol ile birlikte karbondioksit de açığa çıkıyor. Şişe kapalı olduğu için karbondioksit hiç bir yere gidemiyor ve şişede kalıyor. İşte on yüz bin baloncuk buradan geliyor!🥂 Şarap şişeye girmeden önce şeker miktarı ölçülebildiği için aslında açığa çıkabilecek alkol ve karbondioksit miktarı da hesaplanabiliyor. Fakat şişe kapandıktan sonra artık fermantasyona herhangi bir müdahalede bulunamayacağı için çıkacak sonuç da farklılıklar gösterebiliyor.🔎Örneğin maya şekeri yerken, belirli bir zaman sonra yorgun düşebilir (etraftaki besin miktarı azalıyor gibi düşünebiliriz) ve fermantasyon yavaşlayabilir, şekerin tamamı alkole dönüşmeden fermantasyon durabilir. Bu durumda dömi-sek bir şarabımız olur.🔎 Veya bu duran fermantasyon belirli bir süre sonra yeniden başlayabilir ve kalan şeker bir miktar daha alkol ve karbondioksite dönüşebilir.🔎 Veya bu durum hiç olmayabilir, ve maya sonuna kadar şekeri yiyip bitirebilir.Bu yüzden sonuç sürprizli! Yeni bir şişe, yeni bir sürpriz! Burada maya sahnenin en önünde, oldukça görünür halde. Fermantasyon şişede devam ettiği için, ve şişe de kapalı olduğu için maya tortusu da şişenin içinde kalıyor. Bu yüzden de çoğu Pét-Nat şişesi hafif bulanık, buğulu görünüyor. Bu üreticinin tercihi tabi; isterse geleneksel metod köpüklü şarap üretimindeki gibi maya tortusundan kurtulabilir. Ama genelde içeride bırakıyorlar.<img src="https://images.aposto.com/2022/1/4/1645709943201.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.78" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Bu elimde görmüş olduğunuz yerli bir Pét-Nat. Türkiye’de ilk defa <a fr-original-style="" href="https://link.aposto.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0by5jb20vY2xpY2s/c291cmNlPXdlYiZwdWJsaXNoZXI9NjEzNDdiZjZmMzE4YjQwMDA2NTcxOTc1Jm5ld3NsZXR0ZXI9NjEzNGEyYjljNzkwYzUwMDA2ZDc3MmE5Jmlzc3VlPTYxMzRkYTM5MzhlOWUwMDAwNmIxNzNlOCZzdWJzY3JpYmVyPXVuZGVmaW5lZCZzdG9yeT02MTM0ZWI0MDdiZDBhYjAwMDZlZDYxOTAmYXV0aG9yPW51bGwmdXJsPWh0dHBzJTI1M0ElMjUyRiUyNTJGd3d3Lmluc3RhZ3JhbS5jb20lMjUyRnBhc2FlbGl3aW5lcyUyNTJG" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Paşaeli Şarapçılık</a> yapmış, iyi ki. Etiket de <a fr-original-style="" href="https://link.aposto.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0by5jb20vY2xpY2s/c291cmNlPXdlYiZwdWJsaXNoZXI9NjEzNDdiZjZmMzE4YjQwMDA2NTcxOTc1Jm5ld3NsZXR0ZXI9NjEzNGEyYjljNzkwYzUwMDA2ZDc3MmE5Jmlzc3VlPTYxMzRkYTM5MzhlOWUwMDAwNmIxNzNlOCZzdWJzY3JpYmVyPXVuZGVmaW5lZCZzdG9yeT02MTM0ZWI0MDdiZDBhYjAwMDZlZDYxOTAmYXV0aG9yPW51bGwmdXJsPWh0dHBzJTI1M0ElMjUyRiUyNTJGd3d3Lmluc3RhZ3JhbS5jb20lMjUyRm11cmJ5YXljYSUyNTJG" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Ayça</a>'nın elinden çıkmış.🥂

Veraison

Cilasız, ham köpüklü.

Pét-Nat

Aşk Kokan Şaraplar

<h3>"Bir kadeh, şarap deneyimini nasıl değiştirebilir?" sorusunun cevabını veren bir markayla tanışıyoruz.</h3>Şık bir restoranda, evde bir masa etrafında, nehir kıyısında ya da parkta; şarap nerede olduğuna bakmaksızın her ortamda insanı keyiflendirebilen bir içki. Mekândan bağımsız olarak bardak seçimi ise şarap deneyimini değiştiren önemli bir faktör olarak karşımıza çıkıyor. Plastik bir bardakta içilen şarap ister optimal sıcaklıkta ister doğru havalandırılmış olsun; zarif ve ince gerdanlı bir cam kadehtekine göre keyfi farklı. İnsanın elinde tuttuğu kadehin şarap deneyimi farklı bir noktaya taşıdığı tasarımlara olan merakımın peşinde karşıma çıkan, şarap severlerin etkisinde hemfikir olduğu isim: Zalto.<figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2020-09-02T12:38:23.110Z.jpeg" alt="Zalto 'Zalto Denk'Art' Gravitas Omega"><figcaption>Zalto Gravitas Omega</figcaption></figure>• Her kadeh, kadeh değildir: The Wall Street Journal tarafından 2016 yılında “Daha fazla geliştirilemeyecek kadar mükemmel” başlığı altında seçilen altı üründen biri olan Zalto kadehleri, "Kadeh kadehtir canım, ne fark eder?" diyenlere aldırış etmiyor ve kadehin deneyimi nasıl değiştirdiğinin bir kanıtı olarak karşımıza çıkıyor.&nbsp;• Venedik DNA’sı: Daha önce görülmemiş yeni bir tadım deneyimi sunma amacıyla yola çıkan, altı nesildir cam üretimiyle ilgilenen Zalto ailesinin kökleri cam endüstrisinin kalbi sayılan Venedik’e dayanıyor.&nbsp;• Tasarımla birleşen teknik: Üç ana kriterle yola çıkan Avusturya merkezli üretici, biçimsel kriterinin son derece ince, tüy kadar hafif ama bir o kadar da sağlam bir kadeh yapmak; teknik kriterinin yenilikçi bir cam mimarisi kullanmak; sanatsal kriterlerinin ise kurşun içermeyen, ışıltılı ama bir o kadar şeffaf kristal kullanmak olduğunu söylüyor.&nbsp;Masadaki duruş, eldeki hissiyat: Kurşun içermediğinden matlaşma yapmayan bu kadehlerin, incecik ve tüy kadar hafif olmalarına rağmen oldukça sağlam olduğu da söyleniyor. Hatta Zalto’yu Türkiye’ye getiren <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNGY5MzY1ODExZTczMDAwNzVjOGNlYyZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWVjODJjMWIyYjIxOGM3YTc4NTkxMmUwJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRmluc3RhZ3JhbS5jb20lMjUyRnRhbmVyLm9ndXRvZ2x1JTI1M0ZpZ3NoaWQlMjUzRDE3YnF4bTl0NWZoeDk="">Taner Öğütoğlu</a> ile konuştuğumuzda kendisi ilk kadeh numunelerini gümrükten almaya gittiğinde üreticinin kadehleri sadece karton kutuya koyup PTT aracılığıyla gönderdiğini öğrenince kırıldıklarına kesin gözüyle bakarak kutuya yaklaştığını; fakat hepsininin sapasağlam durduğunu gördüğünde kadehlerin kırılganlığının sadece görünüşte olduğunu ilk elden tecrübe ettiğini söylüyor. Ayrıca Öğütoğlu, insanların bu kadehleri tuttuklarında kendilerini daha güzel ve daha seksi hissettiklerini dile getirmelerine defalarca denk geldiğini belirtiyor.&nbsp;24, 48, 72°: Şarap üreticisi olan Maggie Harrison “MP3 ve 78 rpm plak çalar arasındaki fark gibi. Müzik aynı ama duyduğunuz ses daha canlı ve detaylı. Zalto kadehler de tüm aromaları adeta yükseltiyor ve daha belirgin hâle getiriyor.” sözleriyle bir şarap severin kadehten beklentisini ve markanın bu beklentiyi nasıl başarılı bir şekilde karşıladığını özetliyor. Zalto, bu beklentiyi karşılamak için Romalıların hem yiyecekleri daha uzun süre saklamak hem de tatlarını iyileştirmek için dünyanın eğim açılarını kap yapımında kullanmalarından esinlenmiş; kadehlerine 24, 48 ve 72 derecelik eğim vermiş. Bu teknikle kadehin şarabın aromasını doğru ve etkin bir şekilde aktarması ve tüm potansiyelini ortaya çıkarması amaçlanmış.Kulaktan kulağa: Zalto, sektörün en meşhur kadeh markası olarak görülmesine karşın hiçbir zaman pazarlama dünyasına girmemiş, buna ayrıca bir bütçe ayırmamış markalardan. Kendini tamamen işine adamış olan bu “mütevazı” üretici, kullanıcılarının deneyimlerini kulaktan kulağa aktarmasıyla bilinirliğini artırmış; satış stratejisini çok insana değil, doğru insana satmak olarak belirlemiş. Bize sorarsanız bu strateji işe yarıyor gibi görünüyor...Meraklılarına: Cam üfleme tekniğiyle gövdeden ağıza tek parça olarak üretilen Zalto kadehlerin yapımını merak eden okuyucularımızı <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNGY5MzY1ODExZTczMDAwNzVjOGNlYyZ1c2VyPTVlYjU0M2NmNzA2NDk0MjU1ZWNmNmE4MCZhdXRob3I9NWVjODJjMWIyYjIxOGM3YTc4NTkxMmUwJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnd3dy55b3V0dWJlLmNvbSUyNTJGd2F0Y2glMjUzRnYlMjUzRDJwalBRY0xPenJn"">bu tarafa</a> alıyor ve uyarıyoruz: Bu video hayranlık uyandırabilir.&nbsp;&nbsp;&nbsp;

Bir kadeh, şarap deneyimini nasıl değiştirebilir?

Şarabın dans ettiği bardak 

Louis Pons. Kendisiyle geçtiğimiz günlerde MUBI üzerinden izlediğim Agnès Varda’nın 2000 yapımlı Toplayıcılar isimli belgesel filminde tanıştım. Pons, nesneler aracılığıyla resim yapan, hayatında tesadüflere yer açan bir sanatçı. Belgeselin bir bölümünde Pons’un çalışma atölyesini göstererek “Buradaki tüm nesneler benim sözlüğümdür. İnsanlar bunların bir çöp yığını olduğunu düşünüyor. Benim gördüğüm ise bir olasılık yığını…” cümleleriyle başladığı şahane bir diyaloğu var. Zihnimdeki ihtimaller zincirinin arasına yerleşen Pons, beni kavramlar arasında uzun bir yürüyüşe çıkardığı sırada yolum Mary Lattimore ile kesişti. Lattimore, Lyon &amp; Healy marka arpıyla 50 yıl önce ilk kez The Beach Boys'un Good Vibrations ve The Beatles'ın She’s Leaving Home şarkılarıyla başlamış dönemler arası enstrüman flörtünü bugüne taşıyan bir müzisyen ve prodüktör. Karşınızda 47 telli arpından çıkardığı çağdaş seslerle kendi ifadesini yaratan bir sanatçı var. Başka bir deyişle olasılık yığını içinde kendini yaratmış birisi…Özgünlüğe götüren çatlaklar: Müzik enstrümanlarıyla ilk tanışmasını piyanoyla gerçekleştiren Mary Lattimore, o dönem arpıyla ülkenin her yerine seyahat edip farklı orkestralarda, düğünlerde ve çeşitli etkinliklerde performans sergileyen annesinin üzerinde yarattığı etkilerden kaçamadı. 11 yaşında arp çalmaya başlayan Lattimore, her ne kadar annesini bir rol model olarak görse de ondan ders almamayı tercih etti. Daha en baştan enstrümanla kurduğu ilişkiyi kişiselleştiren Lattimore, bu sayede çocuk yaşlarda oluşan Debussy, Ravel, Tournier gibi empresyonist bestecilerden The Cure’a uzanan geniş yelpazeli müzik zevkini, arpla dışa yansıtmayı başardı. Bu da finalini New York, Rochester’daki Eastman School of Music okulunda yaptığı yoğun klasik müzik eğitiminde onu her zaman özgürlüğe ve özgünlüğe götüren çatlakları yarattı. Hâlihazırda Mary Lattimore’un kariyerine o çatlaklardan sızan ışık eşliğinde bakmak mümkün.<figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2020-12-10T08:13:01.500Z.jpeg" alt="Mary Lattimore"><figcaption>Mary Lattimore</figcaption></figure>Harpie: Yanıma almadan asla evden çıkmadığım çantamda uzun süredir kullanmadığım pek çok eşya var. Bazen sadece orada olduğunu ve uzanınca dokunacağımı bilmek bile iyi hissettiriyor. Benim turuncu ve boz ayı baskılı çantama sığan eşyaları düşünürken birden uçaklardan tur otobüslerine ve trenlere uzanan uzun konser yolculuklarına çıkan Mary Lattimore’un arpını hayal ettim. Aslında kendisinin bir adın var: Harpie. Aralarındaki ilişkinin altını “Harpie'ye çok bağlıyım, onunla ilgilenmek benim sorumluluğum. Bazen bir evcil hayvanım varmış ve kendi maceramızı yaşıyormuşuz gibi geliyor.” sözleriyle çizmekte fayda var. Birlikte geçen onca yıla sığdırılan ihtişam, yalnızlık, bağımsızlık, gariplik ve koşuşturmanın ardında sevginin olduğunu aşikâr. Lattimore, klasik müzik eğitiminden gelen mükemmeliyetçi tutumu, enstrümanını tanımaya dönüştürdü. Böylelikle köklerini korurken geleneklerden açılan boşluğa içgüdülerini yerleştirmeyi başardı. Bu da onu ve Harpie’sini barlar, kulüpler ve sofistike konser salonlarındaki meraklı bakışların karşısına çıkardı.İlk solo kayıt: 2010 yılında noise rock/alternative rock sahnesinin kıymetli ismi Thurston Moore’un üçüncü solo albümü için stüdyo kaydına giren Mary Lattimore, bir yıl sonra aynı albüm için uzun ve büyülü bir turneye çıktı. Harpie ile birlikte daha önce tecrübe etmediği sahnelerde hiç tanımadığı yüzlere özgürce performans sergileyen Lattimore, 2012’nin sonlarına doğru Philadelphia’daki evine döndü. O dönem arkadaşı Kurt Vile yaptığı bir sohbette şu cümleyi kurdu: “Bir rüyamı gerçekleştirmiş gibi hissediyorum ve başka bir tane daha olacağını düşünemiyorum.” Kurt Vile’dan iyi olacağına dair dönüş alan Lattimore, bir tür arınma merasimi gerçekleştirmek için stüdyonun yolunu tuttu. Bir saatlik doğaçlama seansın ardından Lattimore, adını Kurt Vile’ın kendisine verdiği cevaptan alan You'll Be Fiiinnne ile birlikte iki kaydın daha yer aldığı The Withdrawing Room albümüyle ilk solo çalışmasını yayımladı. Bu albümde emprovize synth’lerle kendisine eşlik eden Jeff Zeigler de uzun dönem partneri oldu.İç içe geçmiş yapılar: Uzun bir süre Bandcamp üzerinden kayıtlarını özgürce yayımlayan Mary Lattimore, bu süre zarfında Harold Budd, Kurt Vile, Sharon Van Etten ve Arcade Fire gibi kalabalık dinleyici kitlesine sahip gruplarla turneye çıktı. 2014 yılında yayımlanan Slant Of Light ile plak şirketi etiketine sahip ilk albümünü paylaşan Lattimore, zamanla kahramanı olan Brian Eno’nun çağdaş müzikal yoruma daha da yakınlaştı. Üretim sürecini belli kalıplarla ya da rutinlerle sınırlamayan Lattimore, kulağından kalbine ulaşan melodiyi bulana kadar doğaçlama yaparak katmanlar hâlinde kayıtlarını oluşturduğu bir yönteme sahip. Bu yüzden Lattimore’un diskografisinde 10 dakikanın üstünde ve iç içe geçmiş yapılardan oluşan pek çok&nbsp;şarkıya denk gelmeniz mümkün.<figure class="image"><img src="https://images.aposto.com/images-2020-12-10T08:12:09.101Z.jpeg" alt="Coverart: Becky Suss"><figcaption>Coverart Becky Suss</figcaption></figure>Los Angeles güneşinin altında: Müzikal kariyerinde daha büyük adımlar atmak ve film müziği projelerinde daha fazla yer almak için 2017 yılında Los Angeles’a taşınan Mary Lattimore, son olarak geçtiğimiz ekim ayında kapağında ressam Becky Suss’un muazzam bir çalışmasının yer aldığı <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZDFkODk4MDk1MmFiMDAwODY4MWM5MSZ1c2VyPTVlNzRlYzJjZTMwMTllNjBlOWMxYzQxYiZhdXRob3I9NWVkOGYwNmZhMGJmNDQxYzI1M2Q0MTA2JnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRm9wZW4uc3BvdGlmeS5jb20lMjUyRmFsYnVtJTI1MkY1Uk9GajE2VHNtbkNVZDVZdGlWRFUzJTI1M0ZzaSUyNTNEenFxX1FLS2FRV2FNMDlHWWxmVmgydw=="">Silver Ladders</a> isimli bir albüm yayımladı. 2020’nin hemen başında pek çok canlı performans hayaliyle birlikte Slowdive’ın gitaristi Neil Halstead’in prodüktörlüğünde kaydedilen albüm, detaydan bütüne uzanan melankolinin her duygusuna kucak açmış 40 dakikalık bir kayıt. Geleneksel fikirleri yıkmış bir klasik müzik sanatçısının serbest akış içinde arpın doğal harmonisini efektler ve synth’lerle tamamlayarak sunduğu ruhani bir gösteriyle karşı karşıyayız. Kapanışı Louis Pons’un Anges Varda’nın kadrajına fısıldadığı bir söyle yapmak istiyorum: “Sanatın amacı, insanın iç ve dış dünyasını bir düzene sokmaktır.”Bu zamana kadar Keşif Sahnesi’ne konuk sanatçıların yer aldığı Spotify çalma listemize <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmZDFkODk4MDk1MmFiMDAwODY4MWM5MSZ1c2VyPTVlNzRlYzJjZTMwMTllNjBlOWMxYzQxYiZhdXRob3I9NWVkOGYwNmZhMGJmNDQxYzI1M2Q0MTA2Jmlzc3VlPTVmYmY0YzIzNWJiNmI3MDAwODExMjg5YSZwdWJsaXNoZXI9NWVkM2VjZDZjNWE4NmNjZDFlMjRjYTRhJm5ld3NsZXR0ZXI9NWVjMTgzZmZkNDkzOGIyMTFhMmRkNDJiJnN1YnNjcmliZXI9NWU3M2ViNzVlMzAxOWU2MGU5YzEyMTM4JnNvdXJjZT1lbWFpbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZvcGVuLnNwb3RpZnkuY29tJTI1MkZwbGF5bGlzdCUyNTJGMGl3S2JuRnpNcW8ySTljR1h0MGhkVCUyNTNGc2klMjUzREsxaV9zX3ZhVGN5TDhVMFBrZWlOekE="">buradan</a> ulaşabilirsiniz.

p ile ilgili hikayeler