Aposto Gündem

Monokültür devrini biliyoruz. O zamanlar siz bir şeyi biliyorsanız herkes biliyordu. Biri ünlüyse ünlüydü. Bir şarkı tutmuşsa duyardınız. Bugün ise size göre çok ünlü olan biri, başka birinin hayatında duymadığı birisi olabilir. Peki bu ortamda her köşeden fışkıran nostalji krizini, sürekli geçmişe özlem duymaktan çıkarıp kolektif hislerimizi yeniden bulmak için kullanabilir miyiz?

Monokültüre veda: Kolektif bir histe buluşmak geçmişte mi kaldı?

• Sanseito Partisi, Japonya'da aşırı sağın yükselişini temsil ediyor: 20 Temmuz'da yapılan seçimlerde Sanseito, üst meclisteki sandalye sayısını 1'den 14'e çıkararak önemli bir başarı elde etti ve bu durum, ülkedeki göçmenlik ve aşırı turizme karşı artan tepkilerin bir yansıması olarak değerlendiriliyor.<ul><li>Sanseito Partisi, 2020 yılında Covid-19 pandemisi sırasında aşılarla ilgili komplo teorilerini yayan YouTube videolarıyla popülerlik kazandı.</li><li>Parti, "Önce Japonlar" sloganıyla yabancıların etkisine karşı bir platform oluşturdu ve bu stratejiyle dikkat çekti.</li><li>Seçimlerden önce, hükümet göçmenlik ve sosyal sigorta konularında bir komite kurarak bu meseleleri gündeme aldı.</li><li>Japonya'da ikamet eden yabancı sayısının 2024 sonunda 3,8 milyon ile rekor seviyeye ulaşması bekleniyor ve bu rakam, toplam nüfusun %3'ünü oluşturuyor.</li><li>Sanseito Partisi, popülist vaatlerle birlikte göçmen karşıtı söylemleriyle seçim kampanyasında öne çıktı ve bu durum, koalisyonun Liberal Demokrat Parti'sinin destek tabanını etkiledi.</li></ul>

Canlı Gündem

Veba: Çağımızda Ölümü Yaşamak&nbsp;| Jacqueline Rose | Yapı Kredi Yayınları<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ne anlatıyor?&nbsp;Veba, yaşayan en önemli feministlerden ve kültür yorumcularından biri olan Jacqueline Rose’un, günümüz dünyasını daha iyi kavramak için Albert Camus, Sigmund Freud ve Simone Weil’in yapıtlarına başvurduğu denemelerden oluşuyor. &nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neden okumalı?&nbsp;Covid-19 pandemisi yahut Ukrayna’nın işgali gibi yakın dönemde meydana gelen felaketlerin yarattığı ruh durumlarını mercek altına alan kitap, “ölümü yaşamak”ta ısrar ediyor.</li></ul>

Türkiye, son yılların en büyük veri sızıntılarından biriyle sarsıldı. Web of Turkey haberine göre resmî kurumlarda kaydı bulunan 108 milyon vatandaşın, kimlik numaralarından adreslerine, telefon numaralarına kadar tüm kişisel verileri çalındı. Bilgisayar korsanları, çaldıkları bu verileri beş farklı Google Drive dosyasında depolayarak, kamuoyunda büyük bir endişe yarattı. Bu sızıntı, yalnızca Türk vatandaşlarını değil, Türkiye'de oturum izni bulunan yabancıları ve göçmenleri de kapsıyor. Web of Turkey, olayın patlak vermesinin ardından Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun (BTK) verilerin korunamaması sebebiyle Google'dan yardım istediğini iddia etti.[6]Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdülkadir Uraloğlu bu sızıntının Covid-19 pandemisi döneminde yaşandığını belirtti. Uraloğlu, “O süreçte bazı bilgilerin maalesef belli şekliyle elde edildiği doğru. O maalesef önlenemedi,” diyerek bu durumun devletin veri güvenliği zafiyetlerini bir kez daha gündeme taşıdığını kabul etti. Pandemi sürecinde yaşanan bu sızıntının nasıl ve ne kadar geniş çaplı olduğuna dair sorular halen yanıtsız kalırken, bu yeni iddiaya dair henüz tatmin edici cevaplar verilmiş değil.Siber güvenlik uzmanları, bu tür bir veri sızıntısının uzun vadeli etkilerine dikkat çekiyor. Siber suçlar uzmanı Doç. Dr. Salih Bıçakçı'ya göre, devletin bu konuda şeffaf davranmaması ve verilerin güvenliğini sağlamak için gerekli önlemleri almaması, Türkiye'de dijital güvenlik algısını derinden sarsıyor. Bıçakçı, verilerin şifrelenmeden tutulmasının büyük bir hata olduğunu belirterek, böylesi bir ihmalin büyük dolandırıcılık olaylarına kapı aralayacağını vurguluyor.[7]Kişisel verilerin güvenliğine dair hukukî ve siyasî hesap sorma girişimlerinin ne denli sonuç getireceği de meçhul. Nitekim Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği (MLSA) 108 milyon kişinin verilerinin çalınmasını Anayasa Mahkemesi’ne taşıdı. Hatırlanacağı gibi, verilerin çalınmasıyla ilgili olarak geçtiğimiz yıl da MLSA İçişleri Bakanlığı'na karşı dava açmıştı. Davanın “verilerin çalındığı anlaşılsa da idarenin sorumluluğu yoktur” gerekçesiyle Aralık 2023’te reddedilmesi üzerine Haziran 2024’te Anayasa Mahkemesi'ne başvurmuştu. İdarenin bu ihmali ile vatandaşların özel hayatın gizliliğini, ifade özgürlüğünü ve adil yargılanma hakkını ihlal ettiğini ileri süren MLSA’nın bu başvurusu nasıl sonuçlanacak bu süreci takip edeceğiz.[8] Bu son gelişmeyle ilgili olarak da DEM Parti İzmir Milletvekili İbrahim Akın TBMM’de verdiği soru önergesinde Ulusal Siber Olaylara Müdahale Merkezi’nin (USOM) bu durumu önlemek için yeterince önlem almadığını ve verilerin güvenliğini sağlama görevini yerine getiremediğini vurguladı. Bu soru önergesinin de idarenin sorumluluğu kabul edip bu gelişmeyi şeffaf bir biçimde kamuoyuyla paylaşmasına yol açacağı konusunda şüphelerimiz var.Verilerin çalınması konusuyla ilk defa karşılaşmıyoruz. 2016 yılında da 50 milyon kişinin verilerinin çalındığı bir başka büyük skandal ile karşılaşmıştık.[9] O zamandan bu yana, dijital güvenlik alanında ciddi reformlar yapılmadığı açıkça görülüyor. Bakan Uraloğlu’nun pandemi sürecinde meydana geldiğini iddia ettiği bu yeni sızıntı, devletin siber güvenlik altyapısındaki zaafların sürdüğünü ve hükümetin dijital hakların korunması konusunda yeterli adımlar atmadığını gösteriyor.Kişisel verilerin korunması, sadece bireylerin mahremiyetini değil, aynı zamanda toplumsal güvenliği de ilgilendiren kritik bir konu. Bugün yaşanan bu sızıntı, Türkiye’de dijital hakların korunması konusunda yapılması gereken reformların aciliyetini bir kez daha hatırlatıyor.<a href="#_ftnref1" name="_ftn1" target="_blank" title="" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;"></a><a href="#_ftnref2" name="_ftn2" target="_blank" title="" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;"></a><a href="#_ftnref3" name="_ftn3" target="_blank" title="" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;"></a><a href="#_ftnref4" name="_ftn4" target="_blank" title="" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;"></a>

Özgürlük Gündemi

Kişisel verilerin korunması, sadece bireylerin mahremiyetini değil, aynı zamanda toplumsal güvenliği de ilgilendiren kritik bir konu. Bugün yaşanan bu sızıntı, Türkiye’de dijital hakların korunması konusunda yapılması gereken reformların aciliyetini bir kez daha hatırlatıyor.

108 Milyon Kişinin Kişisel Verileri Çalındı İddiası

Salı günü Yunanistan’ın antik Olympia kentinde bir gelenek yerine getirildi ve olimpiyat meşalesi <a fr-original-style="" href="https://twitter.com/Olympics/status/1780179503857160307" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yakıldı</a>. Hera Tapınağı’nda antik ritüelin “bakire genç kızlar tarafından yakılan ateş” kısmını etkinliğe uygun elbiseleriyle kadınlar ifa etti. Yunan aktris Mary Mina ateşi yaktı, meşaleyi “ilk taşıyıcısı” 2020 Olimpiyat şampiyonu Stefanos Ntouskos’a verdi. O da ev sahibi Fransa’yı temsilen orada olan, 2004 Atina’da altın madalya kazanan emekli yüzücü Laure Manaudou’ya emaneti teslim etti.&nbsp;Covid-19 pandemisi koşullarından ötürü Tokyo Olimpiyat Oyunları öncesinde sınırlı şekilde sergilenen merasim, Paris için tüm “otantikliğiyle” geri dönmüştü. Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) Başkanı Thomas Bach, konuşmasında antik olimpiyatların savaş dönemlerinde dahi Yunan şehir devletlerini biraraya getirdiğine dikkati çekti ve bugün de modern Olimpiyat'ın aynı görevi gördüğünü söyledi. Bach, “Olimpiyat, spor sahasında korakor rekabet etsek de aynı çatı altında barış içinde yaşayabileceğimizin kanıtıdır” dedi.&nbsp;Bach büyük oranda haklı. Olimpiyat—neredeyse—tüm dünyayı biraraya getiriyor ama bu dünya Ukrayna’dan Filistin’e çok sayıda savaşla, silahlı çatışmalarla, halkları aç ve yoksul bırakan ambargolarla, terör saldırılarıyla, darbelerle insan haklarını hiçe sayan devletlerin dünyası.&nbsp;Peki Oyunlar boyunca gördüğümüz şey bu devletler arası şiddetli rekabetin bir uzantısı mı, rekabete kısa bir yaz molası ya da sadece aşırı ticarileşmiş bir dikkat dağınıklığı mı?&nbsp;Tüm bunlar tartışmalı ama “olimpiyat meşalesi” geleneğinin modern kökenlerini bu vesileyle hatırlatmak bazı akıllara karpuz kabuğu düşürebilir.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Kusursuz Nazi planı</h2>Antik oyunlarda yakılan ateş, Prometheus’un tanrılardan çaldığı ateşi simgeliyordu. Olimpiyat meşalesi geleneğini yeniden canlandırmak ise bir Nazi fikriydi. 1936 Berlin Yaz Olimpiyat Oyunları’na gidilen süreçte dönemin Olimpiyat Komitesi Genel Sekreteri Carl Diem, Propaganda Bakanlığı’yla birlikte olimpiyat ateşi ve belki ondan da önemlisi Yunanistan’dan Berlin’e meşale koşusu geleneğini icat etti.* Olympia’da ateşin yakılmasının, Batı medeniyetinin çıkış noktası olarak Antik Yunan’a büyük önem veren Naziler için sembolik bir önemi vardı elbette. Ama esas propaganda meşale koşusunda gizliydi.&nbsp;Yunanistan’da yakılan ateş, sırasıyla Bulgaristan-Yugoslavya-Macaristan-Avusturya ve Çekoslovakya’yı geçerek Almanya’ya ulaşacaktı. Bu toprakların tamamı Naziler için stratejik öneme sahipti. Nitekim üç yıl sonra başlayan 2. Dünya Savaşı’yla birlikte her metrekaresine göz dikildi.&nbsp;Dönemin meşhur yönetmeni Leni Riefenstahl tarafından filme alınan süreçte, meşale taşıyıcıları Ari ırkı simgelediğine inanılan dış görünüşe sahip erkeklerden seçilmişti. Riefenstahl’ın 1938’de yayınlanan <a fr-original-style="" href="https://www.youtube.com/watch?v=H3LOPhRq3Es&t=167" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Olympia</a> filmi bu ritüelle başlayacaktı. 3.422 “görevli” ateşi birer kilometre taşıyıp Berlin’e kadar ulaştırdılar. Sürecin tamamı “olimpik ruh” ya da “sporun birleştiriciliği” gibi evrensel mesajların ötesinde bir Nazi propagandasıydı ve güzergah boyunca meşale taşıyıcılarının bu görevi yerine getirmesi hedeflendi.&nbsp;Olimpiyat meşalesi uğradığı her kentte Nazi taraftarlarının bilinçli şekilde sokaklara dökülmesini beraberinde getirdi. Bir zamanların “Kızıl Viyana”sındaki kalabalık, “Kara Viyana” yolundaki en büyük gövde gösterilerinden birine imza atmıştı. Propaganda Bakanı Joseph Goebbels’in gözetiminde ilerleyen süreçte meşaleyi üretme görevi de Alman çelik devi Krupp’a aitti. Krupp, birkaç yıl içinde tüm Avrupa’yı işgal eden Nazi kuvvetlerini besleyen savaş endüstrisinin de kalbiydi.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Hitler’in fikrini değiştiren propaganda gücü</h2>İktidarının ilk yıllarında olimpiyatları bir “Yahudi projesi” olarak tanımlayan Adolf Hitler, Oyunlar'ın nasıl bir propaganda makinesine dönüşebileceğini fark ettikten sonra bu söylemini tamamen değiştirmişti. Nazi lideri, gerçek emellerini Olimpiyat bayrağının ardında gizliyor, “barışçıl rekabet”ten dem vuruyor, “Olimpiyat ateşi hiç sönmesin” diyordu.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neler yaşandı?&nbsp;Oyunlar boyunca yaşananlar da herkesin malumu. Jesse Owens gibi birkaç simge figürün karşı zaferlerinin ötesinde 1936 Berlin, Nazi rejimi için kesin bir galibiyetti. Hem meşruiyetleri diğer Batılı güçlerce tasdiklenmişti hem de “Alman yolu”nun hesaplı, görkemli bir propagandası yapılmıştı. IOC bu başarıdan o kadar etkilenmişti ve Nazilerin savaş makinesini o kadar umursamıyordu ki Avusturya işgal edilip, Çekoslovakya ilhak edilmişken, 1940 Kış Olimpiyatları’nın ev sahipliğini Almanya’ya vermekte beis görmedi. Oyunların iptal edilmesi için Polonya’nın işgali beklenmişti!</li></ul>Bu karanlık geçmişe, utanılması gereken kararlara ve acı hatıralara rağmen Nazilerin yeniden canlandırdığı “Olimpiyat meşalesi ve koşusu” geleneği hiçbir şey olmamışçasına savaşın ardından yoluna devam etti. 1948 Londra’da etkinliğin adı “Barış Koşusu”na&nbsp;çevrilmişti. Meşale, Yunanistan’dan sonra İtalya, İsviçre ve Fransa’dan geçti—Almanya’ya uğramadı—ve Wembley’e kadar ulaştı.&nbsp;Nihayetinde IOC, Nazilerin canlandırdığı bir geleneği sürdürdüğü için eleştirilebilir ya da bir Antik Yunan ritüelinin bu yönünü unutturduğu için övülebilir.&nbsp;Ancak şurası kesin: Uluslararası rekabeti gerektiğinde en sert, en acımasız şekillerde sürdüren dünya güçleri için spor ve Olimpiyat hiçbir zaman apolitik bir “kafa dağıtma aracı” olmadı, olmayacak. 1936 Berlin tüm yönleriyle bunun daimi hatırlatıcısı olmalı.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">*Editörün tavsiyesi:&nbsp;Nazilerin bu geleneği modernleştirmesini ve 1936 Berlin'i tüm yönleriyle merak edenlere Arnd Krüger'in "<a fr-original-style="" href="https://www.amazon.com/Nazi-Olympics-Sport-Politics-Appeasement/dp/0252028155" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">The Nazi Olympics</a>" kitabını tavsiye ederim.</li></ul>

Punto 

Prometheus'un tanrılardan çaldığı ateş yeniden yakıldı. Meşale Olympia'dan Paris'e doğru yola çıktı, barış mesajları verildi. Bu antik merasime biz de hayranlık duyabilirdik, onu yeniden canlandıranın Naziler olduğunu bilmesek!

Covid-19 Pandemisi ile ilgili hikayeler