<img src="https://images.aposto.com/2024/10/5/1732288417296.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.68" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp;&nbsp; Perşembe günkü yoğun yağışların ardından İstanbul barajlarının doluluk oranında %0,17 artış yaşanarak ortalama baraj doluluk oranı Cuma günü %27,66'ya ulaştı. Bu oran, 2023 ve 2020'nin ardından son 10 yılın en düşük 3. doluluk miktarına işaret ediyor.

Angst

<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp;&nbsp; 6 Şubat depremlerinin ardından Oğuzhan Uğur’un sahibi olduğu BaBaLa&nbsp;TV’nin internet sitesinde deprem bölgesindeki barajların durumu hakkında yapılan paylaşım sebebiyle başlatılan soruşturma tamamlandı. Savcılık; Oğuzhan Uğur, Kaan Kayacan ve Ercan Özdemir için dört buçuk yıla kadar hapis cezası talep etti.

Canlı Gündem

✳️ Devlet Su İşleri (DSİ), Muğla’nın Milas ilçesinde 2.6 milyon metrekare genişliğinde bir alana baraj projesi yapmayı <a fr-original-style="" href="https://www.iklimhaber.org/milas-ve-akbelen-icin-tehditler-bitmiyor-baraj-beton-santrali-tas-ocaklari/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; background-color: transparent; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">planlıyor</a>.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Tehlike:&nbsp;Projenin gerçekleşmesi durumunda 478 bin metrekare ormanlık alan ve 1 milyon 455 bin metrekare tarım alanı yok olacak.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İklim mücadelesi: Muğla Çevre Platformu (MUÇEP), projeye karşı hukuk mücadelesi başlattı.</li></ul>

<a fr-original-style="" href="https://instagram.com/profleventkurnaz?igshid=NzZlODBkYWE4Ng==" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Prof. Dr. Levent Kurnaz</a>Son 3 yıldır yeryüzü olması gerekenden biraz daha serinceydi. Bunun nedeni yeryüzünün neredeyse yarısını kaplayan Pasifik Okyanusu’nun yüzey sularının normalden serin olmasıydı. Bu aslında alışılmış bir olaydır. Pasifik Okyanusu’nun suları bazı dönemler normalden sıcak, bazı dönemler normal, bazı dönemler de normalden serin olur. Normalden sıcak olmasına El Nino, normalden serin olmasına da La Nina adı verilir. Bu koca su kütlesinin de biraz serin ya da sıcak olması yeryüzünün geri kalanındaki iklimin de serin ya da sıcak olmasına neden olur. Geçtiğimiz Nisan ayına kadarki 3 yıl La Nina koşulları altında, yani beklenenden serin geçti. Küresel ısınma olmasa hepimiz bu serinliği kolayca hissederdik ama küresel ısınma nedeniyle atmosfer zaten ısınmakta olduğundan sıcaklıkların daha da fazla yükselmemiş olduğunu çoğumuz hissetmedik bile.Ancak Nisan ayında Pasifik’te normal koşullar hakim oldu, Haziran ortasından itibaren de El Nino koşulları oluştu. El Nino, aslında yeryüzünün tamamının olması gerekenden de sıcak olmasına neden olur. Temmuz ayından bugüne kadarki zamanda yaşadığımız neredeyse her gün, bu nedenle küresel bir sıcaklık rekoru kırdı ve kırmaya da devam ediyor.&nbsp;Küresel ısınmanın bir diğer etkisi de içinde yaşadığımız bölgede ortalama yağışların azalması ve uzun kuraklıkların ardından gelen yağışların da sağanak şeklinde olmasıdır. Sağanak yağışların en önemli özelliği sel baskınlarına yol açmasının yanında toprağın altına ulaşamamasıdır. Ayrıca bu yağışlar hızla akarak denizlere ve göllere katıldığından tam barajların havzalarına denk gelmedikleri zaman barajları fazla beslemezler.Bir de bunun üzerine aşırı sıcaklardan doğan buharlaşma da eklendiğinde bugün içinde yaşadığımız koşullara ulaşırız.&nbsp;İçinde yaşadığımız koşullarda ne mi var?&nbsp;İşte en önemli sorunumuz da bu.&nbsp;Barajlarda su kalmadı, ama bundan çoğu kişinin haberi yok. Ülkemizde hızlı değişen gündeme bir de yaklaşan yerel seçimler eklenince yetkililer dahil kimse kuraklıktan bahsetmiyor. Bu konu ciddi biçimde gündeme getirilmeyince de sorunun ne denli önemli olduğu çoğu kişinin dikkatinden kolayca kaçıyor.Susuzluğun konuşulduğu çoğu yerde de İSKİ’nin baraj doluluk oranları kullanılıyor. Mesela bugün barajlardaki doluluk oranı yüzde 17 civarında. Yüzde 17 deyince de çoğu kişi felakete çok da yakın olmadığımız hissine kapılıyor. Oysa tüm barajların dibinde kalan su kullanılabilir bir su değildir. Kullanılabilir olmamaktan anlamamız gereken ise, bu suyun dipten çekilip, filtrelerden geçirilip insanlara içme suyu olarak verilemeyeceğidir. Değil içme suyu olarak kullanılması, bu su ile insan yüzünün yıkanmasının bile sakıncalı olabileceği anlaşılmalıdır. O nedenle de İstanbul çevresindeki çoğu barajın suyu bitti, yüzde 3 ya da yüzde 5 dediğiniz zaman o su artık neredeyse kullanılamaz demektir. Özellikle Avrupa yakasındaki barajlar boşaldığı için Anadolu yakasından transfer edilen suyla idare edilmeye çalışılıyor. Arada açılan su kuyularından destek bekleniyor ama sağanak yağışlar yer altı sularını beslemediği için bu kuyular da uzun süre dayanmayacak. Melen’den Anadolu yakasındaki Ömerli Barajı’na gelen su ise İstanbul’un ihtiyacına yetecek miktarda değil. Kısacası, yakın zamanda yağışlar başlamayacak olursa, belki bu kışı geçiririz, ama gelecek yaz bizleri oldukça sıkıntılı zamanlar bekliyor. O nedenle de hemen ve sert tasarruf önlemleri almaya başlamamız gerekiyor.Uzun uzun İstanbul’un su sorununu anlattım ama sanmayın ki bu sorun sadece İstanbul’un sorunu. Sadece, İstanbul’un su havzaları ülkemizdeki yağışın sadece yüzde 4,5’unu tutuyor, oysa İstanbul’un nüfusu neredeyse ülkemizin yüzde 20’si. Aynı şekilde nüfus yoğunluğuna sahip tüm il ve ilçelerde ya bu sorunu yaşıyoruz ya da en kısa vadede yaşamaya başlayacağız. Bundan dolayı istisnasız herkesin suyun önemini kavraması ve ona göre bir yaşam tarzı belirlemesi gerekiyor çok geç olmadan.

Dünyahali

Tasarruf önlemleri almaya başlamamız gerekiyor

Suyumuz Bitti

Nereden? 7Bilgeler, Döltenaltı Mevkii, Gökçealan Köyü, Selçuk, İzmirNe zamandan beri? 2011Kurucusu:&nbsp;Bilge Yamen&nbsp;Neden burası? Türkiye’nin miras üzümlerini korumak üzere oluşturulan Heritage Vines Of Turkey (HVOT) isimli bir proje söz konusu. Ekip bu proje kapsamında farklı üreticilerin Bayramiç’in farklı köylerinden elde edilen Karasakız üzümlerini işleyip şaraba dönüştürdüğünü hayal ediyor. 7Bilgeler Bayramiç’teki bağlarına gözü gibi bakan <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/museumofcank/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; background-color: transparent; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Can Kırış</a>’ın üzümleriyle işe koyuluyor böylece hayaller gerçek oluyor. Levon kadehini doldurmak üzere 7Bilgeler’i tercih etme sebebini şöyle açıklıyor:&nbsp;“Can’ın ve Bilge Bey’in işlerine gösterdikleri özen benim bu şarabı seçmem için yeterli.”Ben diyeyim Kuntra sen de Karasakız:&nbsp;Bozcaada ve Bayramiç’in köylerindeki bağ arazilerinde bolca dikilmiş bir üzüm cinsi. 2000’li yıllara kadar bölgede üretilen Karasakız üzümü Çanakkale Şarap ve Kanyak Fabrikası tarafından işleniyor. 1980’li yıllardan 2005 yılına kadar TEKEL’in birçok şarap ve içki üretim fabrikalarının yöneticiliğini yapan Kerim Yanık, Karasakız üzümü için şöyle diyor:&nbsp;"Ülkemizde Fransız konyak üretim yöntemleriyle kanyak üretimi ilk defa Tekirdağ Şarap Fabrikasında yapılmaya başlanmış. Türkiye’deki üzüm çeşitleri üzerinde bir dizi araştırmalar yapılmıştı. Daha sonra denemesi yapılan Çanakkale ve Bozcaada’da yetişen Karasakız üzümünün kanyak üretimine en uygun üzüm türü olduğu saptanmıştı.’’<img src="https://images.aposto.com/2023/8/4/1695916350616.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">"Çok açık yakut renginde"<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom-style: none; clear: both; -webkit-user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Asmalarda üzüm, sudadır gözüm: 2007’de fabrikanın kapatılmasıyla üzümler köylünün elinde kalıyor. Bu kapanmanın ardından Bayramiç bölgesindeki bazı köylere baraj yapılınca çiftçinin suya erişimi kolaylaşıyor. Suya ulaşan üretici bu gelişmeyle su istemeyen asma yerine daha çok gelir elde etmesini sağlayacak elma, Bayramiç beyazı gibi meyveleri ekmeye başlıyor. Hâl böyle olunca da Karasakız bağları teker teker sökülüyor.&nbsp;&nbsp;Doğru bilinen yanlışlar:&nbsp;Bir dönem distilasyona uygunluğu sebebiyle kıymetli görülen Karasakız bugün Türkiye’nin en hızlı yok olan bağlarını oluşturuyor. Durumu fark eden bazı şarap üreticilerinin ürettikleri kayda değer kalitedeki şaraplarla Karasakız’a ilgi tekrar uyanıyor ve bu hızlı yokoluşu kimileri kendine dert ediniyor. Bu isimlerden biri de Levon (Bağış). Levon Karasakız’dan:&nbsp;“Bağda kesildikten sonra uzun süre bekleyen ve kaliteli olması için hiç çaba sarf edilmeden uzun seneler boyunca herkesin gözünden kaçmış bir üzüm,”&nbsp;diye bahsediyor ve ekliyor: “Yıllarca yanlış tanımışız; tanıma fırsatımız olmamış. 2005’te bir eğitim yayını olarak hazırladığım Şarabın ABC’si kitabında Karasakız için düşük asitli yazmışım. Kendim işlerken fark ettim ki Karasakız için her şeyi denebilir ama düşük asitli denilemez.”&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2023/8/4/1695916489948.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">"Kırmızı meyve aromalarıyla"<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom-style: none; clear: both; -webkit-user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Peki ne denir:&nbsp;Nasıl kokar, nasıl tadar? Söz tekrar Levon'da:&nbsp;“Kırmızı meyveler, pamuk şekeri, çilek ve geride kalsa da tarçın aromalarına sahip. Düşük tanenli ama yüksek asidi sayesinde dengeli. Canlı, orta gövdeli ve damakta bıraktığı ferahlık hissiyatıyla uzun bir şarap.”&nbsp;

apéro

Bir üzüm yeniden tanımlanıyor.

Karasakız

İstanbul'un su ihtiyacını karşılayan 10 barajdaki su miktarı her geçen gün azalıyor. 2023 yılı Ağustos ayına dair ISKİ istatistiklerine göre, barajlarda toplamda 289.84 milyon metreküp su mevcut.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bir adım geri: Bir önceki yılın Ağustos ayında bu miktar 538.57 milyon metreküpken, 2014'te 154.05 milyon metreküp olarak kaydedilmişti.</li></ul><img src="https://images.aposto.com/2023/7/0/1693146636416.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.79" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Drone'la alınan görüntüler, barajın su seviyesindeki düşüşü ve toprak alanlardaki çatlakları gösteriyor Kaynak: NTV<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom-style: none; clear: both; -webkit-user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Güncel durum:&nbsp;Eğer baraj bölgelerine yağış olmazsa, mevcut su 91 gün yetecek. Ancak bu miktarın %25'inin buharlaşması durumunda bu süre 61 güne düşüyor.

İstanbul'daki barajlarda su doluluk seviyesi %33.37'ye geriledi.

İstanbul'da su durumu: 61 gün kaldı

• İstanbul'da barajlardaki doluluk oranları düşmeye başladı. İSKİ verilerine göre, dün İstanbul'un barajlarında doluluk oranı %45,42 olarak ölçüldü. Bir yıl önce doluluk oranı %75,62 olarak kayıtlara geçmişti.

Aposto Gündem

<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Tasarım dünyasında kadının yeri üzerine: "T<a fr-original-style="" href="https://manifold.press/kadinlar-nerede" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">asarım Üzerine Skeptik Saltolar: Kadınlar Nerede?</a>", E.S. Kibele Yarman, Manifold</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yeni bir Ankara kitabı:&nbsp; "<a fr-original-style="" href="https://www.yapikrediyayinlari.com.tr/orhan-velinin-ankaradaki-izleri.aspx" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Orhan Veli'nin Ankara'daki İzleri</a>", Tolga Aydoğan</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kültür Bakanlığı'nın arşivinden çıktı: "<a fr-original-style="" href="https://www.youtube.com/watch?v=kUNie6suVvo" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">İlk Kez İzleyeceğiniz Eski Ankara Görüntüleri</a>", Antoloji Ankara</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ani'nin hikayesi cebinizde: "<a fr-original-style="" href="https://www.anadolukultur.org/34-calismalarimiz/178-ani-mobil-uygulama/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Ani Mobil Uygulaması</a>" yayında, indirilebilir.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Baraj doluluk oranı yüzde 44,5:&nbsp;"<a fr-original-style="" href="https://www.aski.gov.tr/tr/baraj.aspx" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">ASKİ Barajlar</a>", mevcut baraj doluluk oranını, ilçe ilçe oranları, geçen yıl ile karşılaştırmaları görebileceğiniz bir sayfa.</li></ul>

Aposto Ankara

Kuraklık ve kuraklığın doğrudan sebep olduğu ekolojik kayıplar.Bunlar, insanlık tarihi boyunca göçlere sebep vermiş, insanlık su ve gıda kaynaklarının peşinden koşmuş. Kuraklık kimi zaman savaşlara sebep olmuş, kimi zaman da dönemin en gelişmiş, en güçlü medeniyetlerinin sonunu getirmiş.Yıl 2021, hala kuraklık konuşuyoruz.&nbsp;Biz zaten “konuşmayalım” demiyoruz, ancak yanlış zamanda konuşuyoruz.&nbsp;Tek söylemek istediğimiz bu. Kuraklık, sadece barajdaki sular bitmek üzereyken konuşmaya başlayıp, “hadi herkes duşlarını üç beş dakika kısaltsın” demekle bitmiyor.&nbsp;İlk sayımızdaki gibi, bu sayıda da Google Trends verileri çerçevesinde, Türkiye’den “kuraklık” teriminin son 5 yıldaki aranma istatistiklerine bakıyoruz.&nbsp;<img data-fr-image-pasted="true" src="https://lh3.googleusercontent.com/StcetAvatWbclP7_kvIWlU7xWLg5Re_uqPBD8yDOYWwsNXb4PwIZTzlcR9ytX-mHLWTLvT4UFQ_hsinCm_tZsqyNgdu6UybZuPCgario9nDVQ5L2ThQq4RwSFwaMuvXbn_fmY6w4=s0" width="550" height="155" style="width: 100%; max-width: 550px; vertical-align: middle; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="3.47" fr-original-style="width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">İstatistiklerin tavan yaptığı şu kırmızı ok var ya, işte o İstanbul’da baraj doluluklarının %20’lerin altına düştüğü, Kasım 2020 - Ocak 2021 dönemine denk geliyor. Hatırlarsanız Ocak ayının ikinci haftasıyla birlikte, İstanbul’da nihayet yağış mevsimi başlamış ve baraj dolulukları çok hızlı şekilde artmıştı. Kuraklık da gündemden o hızla düştü. Yeşil ok ise, özellikle İç Anadolu bölgesinde 2021 yazı başı itibariyle yaşanan kuraklık ve kuraklık yüzünden kaybedilen tarım mahsullerine ilişkin haberler.&nbsp;Bu grafiği 5 yıllık değil, 15 yıllık da yapsak &nbsp;çok bir şey değişmeyecek. 2007-2008 yıllarnda (hatırlayanlar olacaktır, durum baya baya feciydi) ve 2013-2014 yıllarında baraj doluluklarının düşmesiyle “kuraklık” gündeme gelmişti.&nbsp;Peki bu arada su politikaları, kuraklığa karşı mücadele için bireysel ve toplu olarak atılması gereken adımlar konuşuluyor mu? Biz söyleyelim: yalnızca belirli çevrelerde.&nbsp;Kuraklığı önlemek istiyorsak, asıl konuşmamız gereken zaman bugün; yani kuraklık kapıya dayanmadan önce. Şu anda hareket kabiliyetimizde esneklik var. Yoksa barajlar suyunu çekince, iş işten geçmiş oluyor.&nbsp;Kuraklık konusu öyle 500 kelimede anlatılabilecek bir konu değil. Hem bunun tek sebebi azalan yağış veya artan nüfus veya su kaynaklarının hunharca kullanılması değil. Yere düşen yağışın aniden yaşanması da sele yol açabiliyor. Sel ne demek? Su havzada durmuyor, denize akıp gidiyor demek. Kullanamıyorsun demek. Hidroloji gerçekten zor zanaat.Biz şimdilik size 3 istatistik verelim siz buradan başlayabilirsiniz:&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İstanbul’un nüfusu son 10 yılda %13.5 artarken, aynı dönemde verilen arıtma tesislerinden yıllık ortalama su miktarları yaklaşık %30 arttı.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Türkiye Ziraat Odaları Birliği'nin (TZOB) paylaştığı 2021 Mayıs ayı kuraklık raporuna göre ise, Türkiye'nin %22,5'i yüksek çölleşme, %50,9'u ise orta düzeyde çölleşme hassasiyetine sahip.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">1960'lı yıllarda 4 bin metreküp olan kişi başına düşen su miktarının bugün 1340 metreküpe düştüğü bilgisi paylaşılıyor. Bu da, son 60 yıllık süreçte kişi başına düşen su miktarının 3'te bir azaldığı anlamına geliyor.</li></ul>

Kuraklık konusunu konuşmak için doğru vakit bugün. Barajlarda su kalmadığı zaman değil. 

Kuraklık

Dünya ticaretinin önemli geçiş güzergâhı Süveyş Kanalı’nda karaya oturan geminin tekrar yüzdürülmesiyle Afrika kıtasında gözler tekrar Etiyopya, Mısır ve Sudan arasındaki Nahda Barajı krizine çevrildi. Dünyanın en büyük hidroelektrik santrali projesi olarak tanımlanan ve Nil nehrinden gelecek suyla doldurulacak olan barajın yapımı 2011’de Etiyopya tarafından duyurulmuştu. Ülkeler arasında 9 yıldır devam eden anlaşmazlık sürerken geçtiğimiz günlerde Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah es-Sisi’nin yaptığı açıklamalar “savaşın ayak sesleri” olarak yorumlandı.<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bir adım geriden:&nbsp;Etiyopya, siyasi ve ekonomik nedenlerle 1960’lardan bu yana gerçekleştiremediği Nahda Barajı projesini, 2011’de Mısır’da Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek’in devrilmesine sebep olan siyasi kargaşadan faydalanarak tek taraflı olarak <a fr-original-style="" href="https://en.wikipedia.org/wiki/Grand_Ethiopian_Renaissance_Dam" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">başlatmıştı.</a> Projeden endişe duyan Mısır, barajın tasarımı ve çalışmaları için inceleme izni istemişti. Abiy Ahmed bu isteği reddederek “Etiyopya’nın barajı inşa etmesini hiçbir gücün durduramayacağını, gerekirse bunun için savaşabileceklerini” belirtti ve 2020’de baraj rezervuarını doldurmaya başladı. Böylesi bir hamleyi 2015’te imzalanan İlkelerin Beyanı anlaşmasına aykırı bulan Mısır, Birleşmiş Milletler'i müdahaleye çağırdı. Yıllardır devam eden görüşmelerin sonuncusu 10 Ocak 2021’de başka bir çıkmazla sonuçlandı. </li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Etiyopya ve Mısır barajın ne kadar zamanda doldurulması konusunda anlaşamıyor. Projeyi bir ulusal egemenlik meselesi olarak görerek bütün masrafları üstlenip yapımının %70’ini tamamlayan&nbsp;Etiyopya barajı 7 yılda&nbsp;doldurmak isterken&nbsp;Mısır,&nbsp;ülkesindeki su kaynaklarının yetersiz olacağı endişesiyle bu sürenin 12-21 yıl&nbsp;aralığında olmasını&nbsp;istiyor. Etiyopya tarafından ocak ayında Afrika Birliği’ne yapılan açıklamada, uzlaşı olsun veya olmasın temmuz ayında ikinci rezervuar çalışmalarının başlatılacağı <a fr-original-style="" href="https://www.bbc.com/news/world-africa-50328647" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">belirtilmişti.</a> </li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">ABD’nin rolü:&nbsp;ABD ve Dünya Bankası; Etiyopya, Mısır ve Sudan arasındaki anlaşmazlığı çözmek için 2019-2020 yılları arasında ara buluculuk görevini üstlenmişti. Şubat 2020’de ABD’nin eski Hazine Bakanı Steven Mnuchin, ülkelerin çıkarlarını koruyarak anlaşmazlıkları adil bir şekilde ele alan bir anlaşmanın imzalanacağını belirtse de Etiyopya anlaşmanın ülkenin egemenliğini ihlal edeceği gerekçesiyle görüşmelerden çekilmişti. Kahire’nin ABD’nin kilit müttefiki olması sebebiyle eski ABD Başkanı Donald Trump Etiyopya’ya birçok yaptırım uygulamıştı. Biden yönetiminin ise yaptırımları tam anlamıyla kaldırmasa bile daha diplomatik bir yaklaşım benimseyerek krize bir çözüm bulacağı <a fr-original-style="" href="https://www.theafricareport.com/58684/egypt-and-ethiopia-blame-sudan-for-latest-impasse-in-gerd-talks/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">öngörülüyor.</a> </li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Son gelişmeler:&nbsp;İki ülkenin arasında yer alan Sudan’ın olası bir su savaşı hâlinde Mısır ve Etiyopya’dan daha çok etkileneceğinin farkında olması sebebiyle Nahda Barajı krizini&nbsp;barışçıl bir şekilde çözüme ulaştırmada aktif rol&nbsp;oynaması bekleniyor. Sudan, barajın faaliyete geçtikten sonra su kaynaklarının yetersizliğinden endişe etse de üretilecek ucuz elektrikten faydalanacağı için projeye karşı olabildiğince tarafsız yaklaşmıştı. Ancak Sudan, Etiyopya’nın kuzeybatı bölgesine bitişik olan tarım alanı el-Faşaka konusunda yaşadığı sınır anlaşması sebebiyle, geçtiğimiz ay Mısır’la savunma iş birliği anlaşması imzalayarak taraf <a fr-original-style="" href="https://www.thenationalnews.com/mena/egypt/egypt-and-sudan-sign-defence-pact-and-blame-ethiopia-for-stalled-dam-talks-1.1176240" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">değiştirdi</a>. İkili ayrıca Etiyopya ile müzakereleri yeniden başlatabilmek için BM, AB, ABD ve Afrika Birliği’ne çağrıda bulundu. Tüm bunlara rağmen Etiyopya hükümetinden yapıcı bir adım göremeyen Sisi, geçen hafta yaptığı açıklamada tehditkâr bir üslupla ülkesinin Nil nehrindeki payının “dokunulmaz” olduğunu belirterek barajın Nil Havzası ülkeleri arasında bir anlaşma olmadan doldurulmasının bölgede hayal edilemeyecek bir istikrarsızlık yaratacağını söyledi. Müzakerelerin taraflar arasında anlaşmaya varmak için son şans olduğu belirtilerek 3-5 Nisan tarihlerinde bakanlar düzeyinde tekrar bir toplantı <a fr-original-style="" href="https://www.france24.com/en/africa/20210405-dr-congo-hosts-last-chance-talks-over-ethiopia-s-contested-nile-dam" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">gerçekleştirildi.</a> </li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yazarın yorumu:&nbsp;Nil nehrinin Mısır için bir yaşam kaynağı olması ve Etiyopya’nın kendi çıkarları doğrultusunda hareket ederek müzakereleri çıkmaza sürüklemesi bölgede su savaşının çıkma ihtimalini gözler önüne serdi. Fakat ikinci dolum aşaması başlamadığı sürece Mısır tarafından bir askerî müdahale olacağı düşünülmediğinden ABD’nin Etiyopya üzerinde baskı oluşturarak taraflar arasında anlaşmaya varılabileceği düşünülüyor. Zira her ne kadar bölgede bir savaş kaygısı olsa da Mısır ve Sudan’ın istekliliği ve Etiyopya’nın savunmasızlığı barışçıl bir çözümü mümkün kılıyor. Doğu Afrika’daki istikrarın öneminin farkında olan üç ülkenin de bu aşamada bir savaş başlatmaktan ziyade anlaşmazlıkları diplomasiyle çözmek istediği görülüyor.</li></ul>

baraj ile ilgili hikayeler