Türkçeye “yeşil aklama” olarak çevrilen greenwashing kavramı, çoğu zaman şirketlerin çevreci kılığına bürünerek tüketicilere manipüle edilmiş bilgileri sunmalarıyla karşımıza çıkıyor. Artan iklim krizi sebebiyle doğaya daha az zarar veren ürünlere yönelmek isteyen ve tüketicileri “yeşil, sürdürülebilir, doğa dostu” gibi terimlerle kandıran şirketler arasında Adidas’tan Zara’ya, Coca-Cola’dan Starbucks’a kadar birçok firma var.Yeşil aklama üzerinden yapılan tartışmalar, çoğunlukla şirketler üzerinden sınırlı kalıyor olsa da denkleme katmamız gereken başka taraflar da var. Devlet politikaları, uluslararası organizasyonlar da yeşil aklamanın çoğu zaman bir parçası olabiliyor. Bu noktada greenwashing kavramının özellikle diktatörlükte örtbas edilmesi istenen konular için çarptırılmış veri sunma yöntemi whitewashing'den (badanalama) geldiğini hatırlamakta fayda var — bu kavrama çoğumuz George Orwell’in romanı 1984’te tarihin sürekli çıkarlara göre değiştirilmesinde denk geliyoruz.<a data-type="embed" fr-original-style="" href="https://twitter.com/bp_turkey/status/1422227171448434688?s=20&t=VuXvbZgaw9kzinBT6xXQUQ" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2022/2/2022-03-14T23:30:39.917Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="0.71" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>Bir yeşil aklama örneği olarak iklim suçlusu bp girişimi<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yeşil aklama festivali: COP26</h2>COP, Birleşmiş Milletler’in iklim değişikliği üzerine düzenlediği doğrudan taraflar olarak adlandırılan bir konferans. Dünya liderleri ve şirket yöneticilerinin katıldığı bu konferanslarda iklim üzerinden konular tartışılıyor ve yeni sözler veriliyor.Verilen sözler içerisinde 2030’a kadar ormansızlaşmayı bitirme, Paris Anlaşması'yla kabul edilen 2050’ye kadar karbon emilimini sıfıra düşürme olsa da bu konu hakkında atılan adımlar üzerinden şeffaf ve gerçekçi planlar sunulmuyor. Mesela Amazon aktivistleri, Brezilya hükümetinin COP üzerinden ayrılan bütçeye ulaşabilmek için altı boş sözler verdiğini söylüyor. Üstelik bu sene konferansa vize ve salgın yüzünden katılamayan birçok ülke temsilcisini de kattığımızda Greta Thunberg’in bu konferansı “Kuzey ülkelerinin küresel yeşil aklama festivali,” olarak adlandırmasına şaşmamak gerek.&nbsp;Bu konferansı yeşil aklama hâline getiren sadece şeffaf planlar sunulmaması değil — ülkelerin konu hakkında cezai bir sistem kurmaktansa yaptırımları tamamen “öz denetime” bırakması.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yeşil — aklayan — politikalar</h2>Devletler yeşil politikalar üzerinden halklarına gerek yönetimde gerek seçim aşamasında birçok söz verseler de çoğu zaman bu sözlerin devamı gelmiyor. Örneğin Putin, iklim krizini kabul edip 2060’a kadar karbonda nötr hedefi koymuş olsa da bölgelerin ve şirketlerin emilimini azaltmak için hiçbir politika ortaya koymadı.Biden, seçim süreci boyunca iklim ve çevrenin gündeminin en temel noktası olacağını söyledi fakat Pentagon sadece tek başına dünyada en çok karbon salımı yapan ve petrol kullanan kurum. Ayrıca Pentagon bir ülke olsaydı Peru ve Portekiz arasında en çok karbon salımı yapan 46. ülke oluyor. Geçtiğimiz ay Pentagon, daha çevreci olmak istediğini söylemiş olsa da bir silahlı kuvvetlerin özellikle savaş sırasında ürettiği karbon emilimi hakkında tam şeffaf bir bilgi vermesini beklemek pek mümkün değil.<img src="https://images.aposto.com/2022/2/1/1647300765559.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.50" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Fotoğraf: Peter Summers<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">COP26’nın başkanı Birleşik Krallık'tan bir politikacı olsa da söz konusu ülkenin 2035 yılına kadar karbon emilimini %78 azaltacağı üzerine verdiği sözde ne durumda? Verilen sözlerden beri Birleşik Krallık’ta geleceğe yönelik karbon ayak izinin azaltılacağı politikaları görmektense şu an emilimi arttıran birçok eylemle karşılaşıyoruz. Bunlar içerisinde masif yol inşaatları, kesintiye uğrayan elektrikli araba teşvikleri, yeni petrol ve gaz arama yollarıyla havayolu genişletmelerinin devam edilmesi var.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Biz ne yapabiliriz?</h2>Şu ana kadar yeşil aklama tespitlerini daha çok şirketler üzerinden öğrendik. Şirketlerin reklamlarında kullandıkları dillerin yanıltıcı olması, hatalarını örtbas etmeye çalışmaları, tehlikeli ürünleri çevreci olarak pazarlamaları aslında yeşil aklamayı anlamak için bize küçük bir kılavuz sunuyor — bunu devlet ve uluslararası kurumlara da aktarabiliriz. Verilen sözler için hazırlanan planların ve belli aralıklarla bu konularla ilgili atılan adımların şeffaf bir şekilde paylaşılmasını talep edip kuruluşlar tarafından nelerin sponsorlandığını araştırabilir, resmî tartışmalarda kimlerin yer aldığına ve almadığına bakmak da yapabileceklerimizin arasında.

Angst

Yeşil aklama nedir? Nasıl fark edeceğiz?

DEĞİŞEN POLİTİKA: YEŞİL AKLAMA

Dünya Ekonomik Forumu'nun hazırladığı 2022 Küresel Risk Raporu&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.bloomberght.com/dunya-ekonomik-forumu-na-gore-dunyayi-bekleyen-en-buyuk-10-risk-2296316" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yayımlandı</a>. Raporda; "iklim krizi, toplumsal bölünmeler, eşit olmayan küresel toparlanma süreci, aşı eşitsizliği ve jeopolitik gerginlikler" gibi konuların dünyayı risk altında bırakacağı bilgisine yer verildi. Dünyayı bekleyen orta vadeli tehlikeler arasında borç krizi gösterilirken küresel toparlanmanın dengesiz bir dağılım sergileyeceği belirtildi. İklim krizi için eyleme geçme başarısızlığı, biyoçeşitlilik kaybı, doğal kaynak krizleri, hava koşulları, çevre kirliliği de insanlığı bekleyen uzun vadeli tehlikeler olarak raporda yer aldı.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İklimde 2053 hedefi</h2>Çalışmada iklim krizine yönelik endişelerin siber güvenlikle ilgili endişeleri geride bıraktığına işaret edildi. Zurich Insurance Group Risk Müdürü Peter Giger, COP26'da verilen taahhütlerin küresel ısınmada 1,5 derece hedefini sağlamak için yeterli olmadığını söyledi.&nbsp;Raporla ilgili görüşlerini Aposto! Gündem'le paylaşan Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Levent Kurnaz da küresel ısınmayı 1,5 derecede tutma hedefine yönelik destekleyici adımların hâlâ atılmadığını ifade etti. Kurnaz "Avrupa Birliği'nin 2050 yılında net sıfır karbon salan bir kıta olma hedefi bile yeryüzünü 1,5 derecede tutmaktan son derece uzak. Ülkemizin 2053 hedefi çok anlamlı ve hırslı bir hedef, ancak bu hedefe ulaşabilmek için gerekli olan planlama ve hazırlıktan çok uzağız." dedi.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yumuşak politika, tarımsal sulama:&nbsp;Türkiye'nin iklim konusundaki risk alanını değerlendiren Kurnaz, iklim krizinin etkilerini durdurma ve bu etkilerden korunma yolundaki başarısızlığı yorumladı. Kurnaz, Türkiye'de iklim krizinin yaratacağı felaketlerin&nbsp;"yumuşak politika"&nbsp;konusu olarak irdelendiğini söyledi. Türkiye'nin risk alanının dışında kalmak için tarımsal sulamada altyapı yatırımlarını geliştirerek tarımdaki su israfını önlemesi gerektiğini belirten Kurnaz, aşırı hava koşullarına karşı alınabilecek tedbirler arasında özellikle Karadeniz ve Akdeniz bölgelerindeki altyapı çalışmalarının sellere göre tasarlanmasını saydı. &nbsp;</li></ul><h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Küresel toparlanma nasıl olacak?</h2>Dünya Ekonomik Forumu Genel Müdürü Saadia Zahidi'ye göre ise raporda&nbsp;"derinleşen gelir adaletsizliği ve toplumsal uyumun bozulması" ön plana çıktı. Zahidi "Dünyanın geliri en yüksek %20'lik kesimine baktığınızda son birkaç yıl içinde maddi kayıplarının yarısını geri kazandıklarını görürken geliri en düşük %20'lik kesime baktığınızda ise gelirlerinin %5 azaldığını görüyorsunuz. Önlem alınmazsa bu durum daha da kötüye gidecek." diye konuştu.&nbsp;Dünya Bankası da küresel toparlanmanın yavaşlayacağına işaret etti ve gelişen ekonomileri bekleyen riskleri <a fr-original-style="" href="https://www.worldbank.org/en/news/press-release/2022/01/11/global-recovery-economics-debt-commodity-inequality" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">sıraladı</a>. Pandeminin ekonomik büyümenin önünde bir engel olduğuna dikkat çeken Dünya Bankası, ABD ve Çin'in de dâhil olduğu gelişmiş ülkelerin ekonomisinde "kayda değer bir yavaşlama"&nbsp;öngördü. Dünya Ekonomik Forumu'nun raporunda yer alan bir ankette; katılımcıların yalnızca %11'i küresel toparlanmanın hızlanacağı görüşünü savundu.Toparlanma sürecini Aposto! Gündem için değerlendiren Boğaziçi Üniversitesi Ekonomi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ceyhun Elgin, 2021 yılında pek çok ülkenin pozitif büyüdüğüne; ancak bu ülkelerin 2020'deki negatif büyümenin etkisinden henüz çıkamadıklarına dikkat çekti.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Halk sağlığı:&nbsp;Elgin, küresel toparlanmanın halk sağlığı konusundaki gelişmelere bağlı olduğuna işaret etti. Toparlanmanın geç olacağına yönelik beklentilerin kişilerin tüketim, seyahat, turizm, eğitim gibi kararlarını da ertelemesine neden olabileceğini belirten Elgin ertelemelerin ekonomiyi olumsuz etkilediğinin altını çizdi. Elgin pandemide pek çok insanın işsiz kaldığını, alım gücünde kayıp yaşandığını, gelişmiş ülkelerde dahi fiyatların arttığını söyledi. Elgin, raporda yer verilen "pandemi kaynaklı ekonomik ve sosyal problemlerin"&nbsp;Türkiye'de de görüldüğünü ve gelir dağılımındaki eşitsizlikte artış beklediklerini belirtti. Elgin, "TÜİK tarafından ekonomik büyüme 2021 yılı için yüksek bir oranda gelecek olsa da insanların sosyal refahında ve alım güçlerinde ciddi bir düşüş gözlemliyoruz."&nbsp;dedi. Ekonomik kırılganlığın devam ettiğini hatırlatan Elgin, Türkiye'de yapılan anketlerde Dünya Ekonomik Forumu'nun raporundan bağımsız olarak ekonomik problemlerin üst sıralarda yer aldığını da sözlerine ekledi.</li></ul>

Aposto Gündem

Küresel risk tahminleri: Dünyayı neler bekliyor?

Bu hafta gündemimizde şirketlerin döngüsel ekonomi adına aldığı yeni aksiyonlar var. 2022’nin başlamasıyla şirketlerden gelen hedefler ve uygulamalar medyada yerini almaya başladı.<ol fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Goodyear and Tyre şirketi %70 geri dönüştürülebilecek maddelerden oluşan üretim modelini açıkladı. Soya yağı, pirinç kabuğu ve geri dönüştürülmüş plastiklerden oluşan bu modelin 2030 hedefleri arasında olduğu belirtilmiş.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bir diğer gelişme ise daha kapsamlı bir oluşumdan geliyor. Amazon, P&amp;G, WWF, HSBC gibi şirketlerin de içinde bulunduğu <a fr-original-style="" href="https://sustainabilitymag.com/esg/sustainability-consortium-provides-esg-digital-tools" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">‘The Sustainability Consortium’</a> COP26’da da konuşulduğu üzere şirketlerin ESG(Environmental, Social &amp; Governance)(Çevresel, Sosyal ve Kurumsal yönetişim) için hedeflerini takip etmeleri ve geliştirmeleri için oluşturuldu. Bu gelişme ile şirketlerin COP26 boyunca konuşulan hedefleri temel performans göstergeleri ile takip etmeleri hedefleniyor.</li></ol>

Döngüsel Ekonomi

Geleneksel üretim teknikleri ve geçmişten günümüze süregelen birçok alışkanlık sonucunda hayatımızda var olan en önemli sorunlardan birisi de küresel ısınma ve bunun tetiklemiş olduğu çevreye zarar. Küresel ısınmanın neticesinde artan Dünya’nın sıcaklığı sanayi öncesi devirden en az 1.1 derece daha da sıcak&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.bbc.com/news/science-environment-59078198" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">durumda.</a> Bu sıcaklık artışının yarattığı birçok zarar günlük yaşantımızı doğrudan etkilemeye başladı bile. Zararlardan korunabilmek ve gelecek adına ‘’yeşil teknolojiler’’ üretebilmek ise gün geçtikçe daha da önemli bir hal almaya başladı. Bu konu üzerine geçtiğimiz günlerde Glasgow’da düzenlenen&nbsp;26. Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı (COP26) iklim zirvesinde bir araya gelen liderler&nbsp;dünya çapında standartlar ve politikalar uygulayarak temiz teknolojilerin kullanımını hızlandırmak için birlikte çalışacaklarını söylediler ve iklim değişikliğine karşı bir dizi önlem içeren bir anlaşma imzaladılar.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İlk adım:&nbsp;İmzalanan bu anlaşmada kömürün aşamalı olarak kullanımın azaltılması planlanıyor.&nbsp;Öte yandan&nbsp;Glasgow İklim Anlaşması kömür kullanımını azaltmayı hedefleyen tarihteki ilk anlaşma oldu. Anlaşmanın diğer önemli kısımları ise zengin ülkelerin, daha yoksul ülkelere sunacakları finansal desteği iki katına çıkarmayı kabul etmesi ve aşırı hava olaylarından etkilenen yoksul ülkeleri destekleyecek bir fon olmasını da kabul etmeleri oldu.&nbsp;Tarım, elektrik, karayolu taşımacılığı, hidrojen ve çelik üretiminin de içinde bulunduğu karbon salınımı konusunda yüksek değerlere sahip beş sektör ilk hedef olarak&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.bbc.com/news/science-environment-59138622" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">tanımlandı.</a> Ancak her hükümet&nbsp;vaat ettiği her şeyi yaparsa, dünya yine de 2 derece civarında ciddi bir sıcaklık artışıyla karşı karşıya&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-59277754" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">kalacak.</a></li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Türkiye’nin durumu: Bu anlaşma sonucunda öne çıkan en önemli maddelerden biri kömür kullanımın kademeli olarak azaltılması oldu. Peki Türkiye’nin yakın gelecekte kömür kullanımı azaltması yada kömür kullanımından vazgeçmesi mümkün mü ? Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (TEİAŞ) verilerine göre, 2020 yılında kömürlü termik santrallerinin Türkiye'nin elektrik üretimindeki payı %35 seviyesinde olduğu gözlemleniyor. Bir başka TEİAŞ verisine göre, Türkiye'nin ürettiği toplam elektrikteki kömür kaynaklı elektrik üretimi payı 2010’da %26,1'den 2020’de %34,9 seviyesine ulaştı.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Son 5 yılda kömür kaynaklı elektrik üretiminin yaklaşık yüzde 40 arttığı ve böylece Endonezya ve Suudi Arabistan ile birlikte, aynı dönemde kömür yakıtlı elektrik üretiminde artış yaşanan 3 ülkeden birisi olduğu <a fr-original-style="" href="https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-59305483" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">öne çıkıyor.</a> Ayrıca Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) Mart ayında yayımladığı son sera gazı emisyonu envanterine göre Türkiye'de 2019 yılında toplam emisyon miktarı 506,1 milyon ton CO2e olarak gerçekleşti. Bu seviyenin %72'sini ise enerji sektörü oluşturdu. Tüm bu durumlar göz önünde bulundurulduğunda Türkiye’nin kömürden vazgeçmesi pek kolay gözükmüyor ancak ''Karbon Nötr Türkiye Yolunda İlk Adım: Kömürden Çıkış 2030'' raporuna göre kamunun termik santrallere tanıdığı mevcut kömür teşviklerinin kaldırılması ve çevreyi kirleten öder ilkesi ile karbon emisyonunun fiyatlandırılması sayesinde en geç 2030 yılına kadar Türkiye'de kömürden çıkışın mümkün olduğu belirtiliyor.</li></ul>

Quando

Glasgow iklim zirvesi 

Birleşmiş Milletler İklim Zirvesi (COP26) pek çok alanda önemli tartışmaları tetikleyerek geçtiğimiz günlerde sona erdi. İstanbul Kültür Sanat Vakfı'nın (İKSV) inisiyatifiyle iklim krizinin odağında hazırlanan Ekolojik Dönüşüm için Kültür ve Sanat başlıklı rapor ve Türkiye'den Örnekler başlıklı politika metni ise, zirvede geliştirilen tartışmaların Türkiye’deki izdüşümlerine ışık tutuyor. Bahçeşehir Üniversitesi&nbsp;öğretim üyesi Doç. Dr. Hande Paker&nbsp;tarafından hazırlanan bu belgeler, insanlığın önündeki en acil meselelerden olan iklim ve ekoloji krizine dikkat çekerek kültür-sanat dünyasını konu üzerine birlikte düşünmeye ve herkesi çözüm sürecinin bir parçası olmaya davet ediyor.İKSV bu girişimiyle, "kültür ve sanat alanının iletişim gücünü arkasına almayı ve yerel kamuoyunda bir tartışma başlatmayı" hedefliyor. Paralel şekilde, iklim krizi sosyal, politik, ekonomik ve kültürel yönleriyle tartışılıp; sürdürülebilirliğin nasıl tesis edilebileceği mercek altına alınıyor. Bu itibarla, kültür-sanat profesyonellerine ekolojik sorunları tüm boyutları ile değerlendirebilecekleri kapsamlı bir analiz sunuluyor ve mevcut aktörlerin ekolojik dönüşüm için eyleme geçmekte oynayabileceği etkin roller vurgulanıyor. Söz konusu belgeleri aşağıdaki bağlantılardan inceleyebilirsiniz.<a fr-original-style="" href="https://www.iksv.org/i/content/14910_1_IKSV_Ekolojik_Donusum_2021.pdf" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Ekolojik Dönüşüm için Kültür ve Sanat</a><a fr-original-style="" href="https://www.iksv.org/i/assets/iksv/documents/KPC_ekolojik_donusum_2021.pdf" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Ekolojik Dönüşüm İçin Kültür ve Sanat: Türkiye'den Örnekler</a>Hepinize müthiş bir hafta diliyorum, gelecek sayıda görüşmek üzere!<a fr-original-style="" href="https://about.me/ersinsenel" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Ersin Şenel</a>

“Bu bir fırsattır” dedi, ve iklim değişikliğinin “büyüme” yaracağından bahsetti. Konuşmayı dinleyin, 29 dakika civarı. Zaten ilk 10 – 15 dakikası iklim değişikliği ile ilgili. Podcast olsa anahtar kelimeler şunlar olurdu: İklim değişikliği, fırsat (opportunity), ekonomik büyüme (growth).Joe böyle söylemezse, ABD’yi ekonomik olarak büyütemezse; ülkedeki bir çok problemi çözemezse, Joe’yu alırlar, Donald’ı koyarlar.&nbsp;Sezar’ın hakkı Sezar’a bu arada. Liderlerin COP’ta koşuşturmaları hakkında YouTube’da 10 dakikalık klipler görüyoruz. Biz COP26’da her gün 25.000 adım civarı yürüyorduk ve akşamları yatağa kendimizi &nbsp;attığımızda pelte haldeydik… Biden baya baya gözümüzün önünde bir odadan bir odaya koşuşturuyordu. Diplomasi böyle bir şey. Sanmayın ki; sözü geçen bir lider çıkıp “Arkadaşlar toplanın! Metan gazlarını salmayalım bundan sonra” dese; 120 ülke lideri de bir araya gelip “Abi tamamdır ya, haklısın, nereyi imzalayalım?” diyecek. Her biriyle tek tek görüşmek gerekiyor.&nbsp;Çünkü uluslararası diplomasi bunu gerektiriyor.&nbsp;

COP26’nın bizi en çok ürküten konuşması; Joe Biden’ın 2 Kasım 2021’de, Air Force 1’e binmeden önce yaptığı konuşma oldu. 

"Liderlerin" Bakış Açısı

BMW Üretim Müdürü Milan Nedelkoviç’in açıklamasına göre 2024 yılına kadar Münih’teki fabrikasında içten yanmalı motor üretimini durduracak. Şirket, 2030 yılına kadar küresel otomotiv satışlarının yüzde ellisinin elektrik araçlardan sağlanacağını açıkladı. Üretim ve nakliyedeki karbon ayak izini azaltmak adına malzemelerin demiryolu veya elektrikli tırlarla temin edileceğini belirtti.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bir adım geriden, COP26 Zirvesi</li></ul>26. İklim Değişikliği konferansı Birleşik Krallık’ın Glasgow kentinde devam ediyor. 1 ve 2 Kasım’da 120 dünya lideri on yıllık iklim planını oluşturmak için toplandı. Zirvede öne çıkan konulardan birisi de yıllık 100 milyar dolarlık finansman oldu. Bu finansman ile hükümetlerin, şirketlerin ve enerji tesislerinin yeniden dönüştürülmesi hedefleniyor. Bu zirve ile küresel ekonominin yüzde 90’ı sıfır karbon emisyonu sistemlere geçmeyi taahhüt etti. Bu rakam 2019 yılında sadece yüzde 30 olduğunu düşünürsek önemli ölçüde ilerleme katedildi.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ulaşım sektörü açısından neden önemli?</li></ul>Karayolu taşımacılığı küresel emisyonların yüzde 10’undan fazlasını oluşturuyor. Bu doğrultuda COP 26 zirvesinde Birleşik Krallık, Fransa ve Güney Kore’nin de bulunduğu ve küresel araç satışlarının yarısını gerçekleştirdiği 14 ülke Sıfır Emisyonlu Araçlara Geçiş Konseyi’ni kurdu. COP26 Başkanı Alok Sharma'nın ev sahipliğinde düzenlenen Konsey, sıfır emisyonlu araçlara küresel geçişin hızının nasıl hızlandırılacağını tartışmak üzere bir araya geldi. Bu doğrultuda her bir ülke içten yanmalı motorların satışının tamamen yasaklanması için 2025’ten 2040’a kadar çeşitli hedef yıllar için <a fr-original-style="" href="https://ukcop26.org/transport/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">taahhütte bulundu</a>. Her ne kadar listede Almanya bulunmasa da BMW olası bir yasa tasarısına karşı önemlerini erkenden almışa benziyor.&nbsp;

Kırılım Çağı

BMW’den Büyük Karar

BMW Ana Fabrikasında Fosil Yakıt Üretimini Durduracak

Geçtiğimiz hafta, Paris Anlaşması’ndan sonra Türkiye’nin atacağı adımları ele aldığımız serinin son ayağında, Birleşmiş Milletler İklim Zirvesi COP26’yı kısaca da olsa ele almıştık.31 Ekim Pazar günü yani bu hafta, 100’den fazla dünya lideri İskoçya’nın Glasgow kentinde COP26’ya katılacak.&nbsp;Yaklaşık iki hafta sürecek bu konferans, Paris İklim Anlaşması’nın hedeflerini güncelleyeceği ve &nbsp;önümüzdeki 5 yılın iklim politikalarını belirleyeceği için oldukça önemli.Zira, bu toplantıya katılacak ülkelerin şu andaki beyanları toplu olarak ele alındığında, Paris İklim Anlaşması’nın hedefi olarak belirlenen 1,5 derecelik küresel ısınma, en az 2,7 dereceye kadar çıkıyor. Bu yüzden COP26 çoğu uzman tarafından son şansımız olarak görülmekte.&nbsp;<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://twitter.com/DrSimEvans/status/1452604350078111745" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank"><img src="https://embed.apos.to/assets/2021/9/2021-10-26T17:03:37.392Z.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Bu kötü haberleri yumuşatacak bazı gelişmeler de var. Dünya’daki enerji üretiminin %78’ini belirleyen ülkelerin hepsi, artık 2050’ya kadar net sıfır, yani saldıkları sera gazına eşit miktarda emisyon yakalama hedefi belirlemiş durumda.Buna ek olarak, ABD, Birleşik Krallık, AB, Japonya ve Kanada gibi ülkeler de 2030 yılı için sera gazı azaltım hedeflerini güçlendirmiş durumda.Yine de, ülkelerin hedefleri ile Paris Anlaşması’nın hedefleri arasında ciddi bir açık bulunmakta ve COP26’nın tüm amacı bu açığı kapatmak.Konferansın ilk günlerinde 120 ülke lideri, iklim krizine karşı nasıl ilerlediklerini anlatacak. Burası biraz reklam koksa da asıl konferans, ülke liderleri ayrıldıktan sonra, ülkelerin temsilcileri ile günlerce sürecek müzakereler ile başlayacak.Genellikle ülkelerin Çevre Bakanları tarafından yönetilen bu temsilci grupları, diğer temsilci grupları, STKlar, biliminsanları ve Birleşmiş Milletler yetkilileri tarafından düzenlenecek müzakereler ile yeni kararlar alıp, COP26 Ortak Karar Bildirgesi’ni imzalayacaklar.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><img src="https://images.aposto.com/2021/9/2/1635268121410.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.79" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">COP26 sürecinde iklim aktivistleri de seslerini duyurmak için etkinlikler düzenleyecek<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Peki bu Ortak Bildirge’de neler olması bekleniyor?İlk olarak ülkelerin 2030’a kadar olan Ulusal Niyet Beyanları’nın daha yüksek hedefler ile güncellenmesi ve 2050 yılına kadar da Net Sıfır hedef koymaları bekleniyor.İkinci olarak, COP26, gelişmekte olan ülkelerin daha kolay bir şekilde temiz enerjiye geçmesi ve iklim krizine uyum sağlamaları için gerekli iklim finansmanını artırmayı planlıyor.Bu aslında iklim adaleti açısından baktığımız da oldukça önemli bir hedef. Zira, iklim krizinden etkilenecek çoğu ülkenin bu krizin oluşmasındaki payı yok denecek kadar az.Hedeflenen iklim finansmanı ve bunun nasıl çalışacağı konusu ise şu andaki hali ile biraz karmaşık, COP26’da bu sistemin çözülmesi ve hayata geçirilmesi bekleniyor.2009 yılında AB, ABD ve Birleşik Krallık'ın da aralarında bulunduğu ülkeler, 2020’ye kadar her yıl 100 milyar dolar paya sahip olacak bir iklim fonunun oluşturulacağı sözü vermişti ama bu fonun durumu kördüğümden öteye gitmedi.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><img src="https://images.aposto.com/2021/9/2/1635268230592.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.91" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Şimdi ise, Almanya ve Kanada liderliğinde, yine her yıl 100 milyar dolar olacak şekilde, 2025’e kadar 4 yıllık bir iklim finansman fonunun <a fr-original-style="" href="https://ukcop26.org/wp-content/uploads/2021/10/Climate-Finance-Delivery-Plan-1.pdf" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">oluşturulması hedeflenmekte</a>, ama kesin bilginin COP26 sürecinde belli olacağı belirtiliyor.Türkiye’nin de uzun bir süre boyunca iklim finansmanından dolayı Paris Anlaşmasına çekimser kaldığı artık bildiğimiz bir gerçek. Bununla beraber, her ne kadar iklim finansmanının şekil alması Türkiye için iyi bir haber gibi dursa da, COP26 önemli bir sınav olacak.Türkiye öncelikle, çok daha iyi bir ulusal niyet beyanı vermek zorunda. Daha önce de bahsettiğimiz gibi Türkiye’nin Paris Anlaşmasının ilk 5 yıllık dönemindeki niyet beyanı, sera gazı konusunda azalma yerine artış olacağını gösteriyordu.Paris Anlaşmasının mecliste onaylamasından sonra, Türkiye 2053 yılı için kendisine net sıfır hedefi koydu. Bu hedef Türkiye’nin COP26 hedefleri doğrultusunda politika belirlediğini gösterse de, emisyon azaltım hedefli bir niyet beyanı ve kömürden çıkış takvimi açıklanmadıkçı altı boş kalacak.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><img src="https://images.aposto.com/2021/9/2/1635268426809.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.92" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">İklim krizi odaklı bir düşünce kuruluşu olan Ember, İklim Haber’e verdiği demeçte de Türkiye’nin artık karbon yoğun ekonomik büyüme yolunda artık alıcı olmadığını farkettiğini belirtiyor.Artık, yerel işletmeler ve finansörlerin ilgisizliği nedeniyle ihaleler iptal ediliyor, kömürlü termik santraller üretimde zorlanıyor, en büyükleri de dahil olmak üzere uluslararası finansman kömürden giderek elini ayağını çekiyor.Öte yandan, Türkiye’de yenilenebilir enerji, neredeyse hiç finansal destek almadan, 10 yılda elektrik üretiminin %20’sini üretir seviyeye ulaşmış durumda ve çok daha büyük bir potansiyele sahip.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><img src="https://images.aposto.com/2021/9/2/1635268896881.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.79" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Türkiye’nin COP26’ya bu potansiyelinin farkında olarak gitmesi ve enerji dönüşümünü sosyal ve ekonomik planlamanın parçası haline getirmesi gerekecek.Paris Anlaşması her ne kadar yasal olarak sorumlu tutmayan yapısı ile eleştirildiyse de, bu eleştiriler toplum baskısının ve bilimsel gerçeklerin ağırlığını hafife almakta.Özellikle Avrupa Birliği ve Biden sonrası ABD’nin başını çektiği bir güçlü değişim rüzgarı esmekte, bu rüzgar finans liderlerinin ve diğer ülkelerin de yelkenlerini bu yöne çevirmesini sağlıyor.Bununla beraber, bu dönüşün adil, eşitlikçi ve toplumcu bir yapıda olması biz bireylere bağlı. İklim krizi ile ilgili politikaları takip eden, sivil toplum kuruluşlarına destek veren ve buna göre oyunu belirleyen bireyler bu rüzgarın bizi nereye taşıyacağına karar verecek.Eğer bu yolda siz de söz sahibi olmak istiyorsanız, harekete geçmenin zamanı şimdi!

Çevreci Geek

Gelecek 5 yılın iklim politikası bu Pazar başlayacak İklim Zirvesi ile belli olacak.

COP26 Nedir ve Beklentilerimiz Neler Olmalı?

İklim krizinin artık küresel bir sorun olduğunu inkâr edecek kimsenin kaldığını sanmıyorum. Hemen her gün bu krizin sonuçlarını hayatımızın farklı alanlarında görüyoruz ve maalesef görmeye de devam edeceğiz. Böyle bir ortamda BM tarafından bu sorunu çözmek amacıyla düzenlenen <a fr-original-style="" href="https://ukcop26.org/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">COP26</a>’nın <a fr-original-style="" href="https://coveringclimatenow.org/climate-beat-story/the-most-important-climate-summit-in-history-is-a-local-news-story-too/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">önemi de büyük</a>.Bu koşullarda önemi giderek artan bir diğer konu da iklim gazeteciliği. Geçtiğimiz yıllarda gazeteciler giderek daha ciddi bir şekilde bu konuyu ele almaya başlasa da sorunun büyüklüğünü düşünürsek hâlâ yeterli seviyede olduğumuzu <a fr-original-style="" href="https://www.thenation.com/article/environment/climate-crisis-media-coverage/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">söyleyemeyiz</a>.&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://coveringclimatenow.org/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Covering Climate Now</a> gibi girişimler geçtiğimiz birkaç yıl içerisinde hem katılımcı yayın hem de imkanlar konusunda giderek büyüyor. Bu da hem haber kurumları için daha fazla kaynak anlamına geliyor hem de birbirlerinden bu konuyu nasıl ele almaları gerektiği konusunda bir şeyler öğrenebiliyorlar. İklim krizinin küresel ama bir o kadar da yerelle ilişkili bir sorun olması da böyle gazetecilik dayanışmalarının önemini artırıyor.Diğer yandan iklim gazeteciliğinin medyadaki değerinin artması bazı ilginç değişimleri de beraberinde getiriyor. Uzun yıllardır iklim kriziyle ilgili komplo teorilerini ön plana çıkaran ve bunu neredeyse bir yayın politikası hâline getiren News Corp ve çatısı altındaki yayınlar, bu konudaki duruşlarını değiştirmeye karar verdi.Elbette birçok kişi bunun bir “greenwashing” denemesi olduğunu <a fr-original-style="" href="https://www.theguardian.com/commentisfree/2021/oct/12/news-corps-turnaround-on-climate-is-a-greenwash" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">anında fark etti</a>. Ancak bunda da ne kadar başarılı olabilecekleri şüpheli. Kurum içerisindeki kimi gazeteciler bildikleri yolda ilerlemeye <a fr-original-style="" href="https://www.theguardian.com/media/2021/oct/15/news-corp-is-going-only-positive-on-climate-but-did-gina-rinehart-miss-the-memo" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">devam ederken</a>, bazıları da bu kararı açık açık <a fr-original-style="" href="https://www.theguardian.com/media/2021/oct/13/news-corps-andrew-bolt-says-his-companys-climate-campaign-is-rubbish" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">eleştiriyor</a>. News Corp’un para için böyle bir politika değişimine gitmesi ve ardından yaşadıkları, çıkarları için iklim krizini inkar eden kurumlar için zorlu bir dönemin de başladığının işareti.Fakat şu anda hepimizin fark etmesi gereken bir şey varsa, o da iklim krizinin artık gazetecilik için temel başlıklardan birisi olduğu. Bu konuyu artık haber odalarının daha ciddi bir şekilde ele alması, okurlarına doğru ve sağlıklı bilgiyi ulaştırmak için çabalaması gerekiyor. Bireysel olarak gazetecilerin de <a fr-original-style="" href="https://coveringclimatenow.org/resources/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">kendilerini eğitmesi</a> ve mevcut alanlarının bu krizle nasıl bir ilişki içerisinde olduğunu takip etmeye başlaması gerek.Evet, iklim krizi artık hayatımızın <a fr-original-style="" href="https://apos.to/i/kalici-kriz-hali" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">kaçınılmaz bir gerçeği</a> ama gazeteciler ve medyanın yardımıyla bu krizi çok daha iyi bir şekilde göğüslememiz mümkün. Önümüzdeki COP26 da bunun için iyi bir başlangıç noktası.

n okuyoruz|

Daha iyisine ihtiyacımız var.

COP26 Yaklaşırken İklim Gazeteciliğinin Durumu

• <a fr-original-style="" href="https://www.aljazeera.com/news/2021/10/20/russia-hosts-taliban-for-talks-but-warns-no-recognition-for-now" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Rusya</a>, Taliban'a tüm etnik grupları ve politik güçleri bir araya getiren bir hükümet kurması için çağrıda bulundu. Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Taliban'ın "Afganistan'ı istikrara kavuşturmaya yönelik çabalarının farkında olduklarını" söyledi. Moskova'da buluşan tarafların toplantısına aralarında Çin ve Pakistan'ın da bulunduğu 10 farklı ülkeden temsilciler de katıldı.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ya sonra? Lavrov, Rusya'nın Afganistan'a yakın bir zamanda insani yardım göndereceğini belirtti. Uluslararası topluma seslenen Lavrov, Afganistan'da "insani bir kriz" yaşanmasını önlemek için kaynakların seferber edilmesi çağrısı yaptı. Diğer yandan Taliban, bölgesel güvenlik konularında Rusya, Çin ve İran'la çalışacak.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Öte yandan: Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Glasgow'daki Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı'na (COP26) katılmayacağı duyuruldu. Kararın gerekçesi açıklanmadı. &nbsp;</li></ul>

26 ile ilgili hikayeler