Evde iyi kahve içmek için yapabileceğiniz birkaç temel yatırım var: İyi bir değirmen, kaliteli kahve çekirdeği ve kaliteli su. Bunlar hariç geri kalanların neredeyse tümü size sadece marjinal faydalar sağlayacak alet-edevat yatırımlarıdır. Evde kullanabileceğiniz değirmenlere <a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/66ea97086ad74a000723b95f" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">geçen yazıda</a> bakmıştık. Bu sayıda ise nitelikli kahvenin olmazsa olmazlarından "su"ya eğileceğiz.<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(235, 137, 120); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(235, 137, 120); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">Sabahları belki de uğruna uykunuzdan feragat ederek erkenden demlediğiniz filtre kahvenin sizce ne kadarı sudan oluşuyor? %50? %60?&nbsp;</blockquote>Tahmininiz bu seviyelerde ise üzgünüm, bilemediniz. Bardağınıza bakın, kahve dediğimiz bu içeceğin %98’i su. Evet, en yüksek lezzeti almaya çalıştığımız çekirdeklerin en fazla %2 kadarı içtiğimiz kahveye geçebiliyor. Genele vurduğumuzda bu oranın çok daha az olduğunu söyleyebiliriz. Bu kötü bir şey olmamakla beraber kahvenin temel çözücüsü olan suyun kalitesine ne kadar önem vermemiz gerektiğinin net bir göstergesi.&nbsp;Specialty Coffee Association’ın&nbsp;(SCA) önerdiği bir su kılavuzu var. Kahve alanında yeni bir iş kurup sıfırdan başlıyorsanız bu parametreleri baz alarak kendi kurulumunuzu yapabilirsiniz diyorlar. Bilgiler fazlasıyla teknik fakat şu şekilde özetlenebilir:<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Total sertlik: Mineral kütlesi içindeki kalsiyum ve magnezyum katyonlarının oranı. Bu bileşenler kahvenin içindeki tatlarla bağ kurup onları suya geçirmekle mesuller. SCA’in total sertlik tavsiyesi 17-85 mg/L.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Total alkalinite: Mineral kütlesi içindeki bikarbonat kütlesinin oranı. Suyunuzun asidik olarak daha dengeli olmasını sağlayan bir metrik. SCA’in tavsiyesi yaklaşık 40 mg/L.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">pH: Kahveyle serbest H+ veya OH- radikallerinin etkileşime geçmesi istenmiyor. Bu sebeple ideal SCA tavsiyesi, pH’ın 6.5-7.5 arasında kalması.</li></ul>Gördüğünüz bu maddeler kahve için konuşulan ve üzerine çalışılan su kimyasının en temel kısmı. İyi kahve servis etme iddiasında olan her mekan birebir bu yönergelere uymasa da kalitesini sürekli test ettiği ve lezzetli kahveler sunduğunu bildiği bir su sistemi kurmak zorunda.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2024/9/4/1729164183845.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.80" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">TDS Metre<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Evde kahvenin en iyi hâline nasıl ulaşılabilir?</h2>İlk adımda edinmenizde fayda olan bir cihazdan bahsedeceğim: TDS metre. En basit hâliyle bir sıvının içindeki çözünmüş partikül adedini gösteren bir cihaz denilebilir. Üzerindeki ekran aracılığıyla daldırdığınız sıvının içinde bulunan çözünmüş katıları ppm (parts per million) olarak size veriyor. Bu şekilde suyun kalitesi az çok anlaşılabilir.&nbsp;Örneğin, geçenlerde yaptığım çeşme suyu ölçümünde yaklaşık 250 ppm civarında bir değer gördüm. Bu değerdeki bir suyun içilmesi veya kullanılması pek tavsiye edilmiyor. Tat olarak tatmin etmediği gibi suyun içeriğinde ne olduğu da şaibeli. Bir diğer örnek pet şişe sular. 15-20 ppm’lerle başlayıp 100 ppm’lere kadar çıkan pet şişe sular mevcut. Son olarak, ters ozmoz arıtma sistemleri. Bu sistemler neredeyse su içindeki her şeyi düşürüp 0 ppm’e yaklaştırıyorlar, ardından da tekrar mineralleri ekliyorlar. Anlaşılacağı üzere hemen her su kaynağının farklı ppm’de su verdiğini söyleyebiliriz. Kullanılacak suyun kalitesini anlamak, bunun kahvenin tadında nasıl farklar yaratabileceğini daha rahat aktarabilmek için önemli.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Normalde suyun içindeki partikül sayısı önemli olsa da asıl belirleyici unsur suyun mineral yapısıdır. Suyun mineral yapısını evde anlamamızı sağlayan &nbsp;araçlar bildiğim kadarıyla şu an yok. Bu nedenle TDS metreyi basit bir gösterge kabul ederek onun üzerinden konuşmamız çok daha kolay ve etkili.</li></ul>Su, elinizdeki çekirdekten çok farklı şekillerde tat almanızı sağlayacak yegane bileşen. Bir suyla yaptığınız kahve sert, köşeli, rahatsız edici ve lezzetleri baskılanmış olabilirken başka bir suyla yumuşak ve bulut içiyormuş gibi hissettiren bardaklar elde edilebilir. İşin can sıkıcı yanı ise her kahve için geçerli tek bir doğrunun olmaması. Bir kahve daha yüksek ppm’li suyla iyi çıktılar verirken başka bir tanesi daha düşük ppm’li suyla en iyi sonuca götürebiliyor. Fakat korkmayın, orta yol her zaman bulunuyor.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Evde kullanabilecek farklı su alternatifleri</h2>Arıtma sistemleri: En iyi yollardan biri olduğunu düşünüyorum. Eğer taktıracaksanız veya halihazırda kullanıyorsanız dikkat etmeniz gereken husus, arıtma sonrası sistemin içinde ne kadar mineral aktarıldığı veya kaldığı.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Düşük mineral aktarımı ve dolayısıyla düşük ppm olan durumlarda kahvedeki çözünmenin seviyesi düşük kalıyor; lezzet yönünden tatmin edici bardaklar ortaya çıkmıyor. Tabiri caizse kahveler ve çaylar "cansız" kalıyor. Pet şişe alıp denediğimizde ise aynı kahvelere "can geldiğini" görüyoruz. Servis geldiğinde suyun içeriğini sormanızı ve mümkünse kahve için daha ideal bir hâle getirmelerini isteyebilirsiniz.</li></ul>Arıtma sürahileri: Bu sürahileri hiç denemedim ama deneyip seveni çok. Su içmek için tercih ediyorsanız zaten kahve için de kullanımı sizin damağınıza uygundur. Seviyorsanız devam.Çeşme suyu: Muhtemelen ne söyleyeceğimi tahmin ediyorsunuz ama yine de açıkça yazayım: Yapmayın, etmeyin, kahve için çeşme suyu kullanmayın. Yüksek sertlik seviyeleri kahveyi mahveder. Hem kahveye verdiğiniz paraya hem de damağınıza yazık.&nbsp;Pet sular: Öncelikli tercihim. Biraz abartmış olabilirim ama her zaman evde 3 marka su tutmaya gayret ediyorum: Kuzeyden veya Pınar, Nestle ve Buzdağı. Kavurucuya ve kahvesine göre bu suları değiştirerek deniyorum. Pınar’la çok mu hissiz, cansız oldu, o zaman Buzdağı’yla deniyorum. Buzdağı’yla rahatsız edici derecede sert mi hissettirdi, o zaman Nestle’ye bakıyorum. Ulaşabildiğim markalar arasından deneme-yanılma yoluyla en iyi kurulumu bu şekilde elde ettim."Gerçekten bu kadar fark ediyor mu?"&nbsp;diye sorduğunuzu duyar gibiyim. Evet, gerçekten çok fark ettiriyor. Evde kullanılan marka haricinde 1.5 lt’lik bir pet şişe alıp denerseniz ne demek istediğimi anlayacaksınız. Kendi kahve atölyelerimde de her katılımcının bu farkı tatması için yaptığım deneylerden biri bu. Gelen tepkilere sizin de şaşıracağınıza eminim.<img src="https://images.aposto.com/2024/9/4/1729164219230.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.25" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Meet Lab Coffee damlalıkları&nbsp;Kendi suyunuzu yapmak: Evet, böyle bir opsiyon var. Yoktan su var etmiyorsunuz elbette ama 4 temel minerali kullanarak ya 00 pm’lik distile suyu ya da pet suyu "daha ideal" hâle getirebiliyorsunuz. Türkiye’de şu an Meet Lab Coffee magnezyum, potasyum, kalsiyum ve sodyum damlalıklarının olduğu 4’lü bir set satıyor. Seti denedim ve gerçekten etkileyici sonuçlar aldım. Fakat sorun şu ki 5 litrelik bidonların içinde "su yapmazsanız" her demlemede bunu yapmak epey zahmetli.&nbsp;%98’i su olan kahve için bence doğru suyu bulmak çok kritik. En kolay yolu pet şişelerle başlamak ve en azından rahat ulaşabildiğiniz birkaç markanın 1.5 litrelik şişeleriyle deneme yapmak. En çok hangisi hoşunuza giderse yola onunla devam edebilirsiniz. Kahve meselesinde hep yinelediğim gibi en önemlisi denemek ve kendinize en uygun olanı bulmak.

apéro tarif

Evde iyi kahve yapmanın yollarına odaklanıyor, olmazsa olmazları sıralamaya devam ediyoruz. Su tercihi kahvenin tadını nasıl etkiler? İyi bir kahve demleyebilmek için su nasıl seçilir?

Nitelikli kahve için olmazsa olmaz: Doğru su

<span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp;&nbsp; Hindistan’ın Ay keşif programı&nbsp;Chandrayaan-3 kapsamında Ay’ın güney kutbuna gönderdiği “Pragyaan” isimli keşif aracından edinilen bulgular, Ay'ın bu bölgesinin bir zamanlar erimiş kayalardan oluşan bir magma okyanusu olduğunu ortaya koydu. Yapılan incelemelerde Ay’da magnezyum da bulunduğu tespit edildi. Magnezyumun incelenen havzaya büyük bir asteroidin çarpması neticesinde oluştuğu tahmin ediliyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bilgi notu: Hindistan, Chandrayaan-3 göreviyle Ay’a ayak basan dördüncü ülke olmuştu.</li></ul>

Quando

TEAPOTEA

Çaydaki Kimyasal Bileşiklerin Tat Üzerindeki Etkisi

Çayın Ardındaki Bilim

• Bilimsel dergi <a fr-original-style="" href="https://www.science.org/doi/10.1126/sciadv.add6688" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Science Advances'ta</a> yayımlanan bir araştırmada, ABD'nin Oregon eyaletinin yakınlarında okyanus tabanından sızdığı tespit edilen sıvının bir tür tektonik yağ olduğu belirtildi. Sıvının yüksek miktarlarda bor, lityum içerirken, daha az klorür, potasyum ve magnezyum içerdiği, sıvının arka plan sıcaklığından yaklaşık 9 derece daha sıcak olduğu kaydedildi. Bu durumun Kuzeybatı Pasifik'teki deprem aktivitesine dair bazı ipuçları sağlayabileceği düşünülüyor.

Aposto Gündem

<a fr-original-style="" href="https://www.linkedin.com/in/mine-durusu-tanriover-53015336/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Prof. Dr. Mine Durusu Tanrıöver</a>‘Sabah kahvemi içmezsem tüm gün başımın üstünde bir bulut ile dolaşıyorum’ diyenler, ‘bir fincan kahvenin kırk yıllık hatırını’ gönlünde taşıyanlar, ‘şu hayatta bir kahvem var’ diye serzenişte bulunanlar, termosuyla yapışık yaşayan kahve tutkunları, buyrunuz bugün size güzel haberlerim var.&nbsp;Geçtiğimiz on yılda kahvenin sağlığımız üzerindeki etkilerine dair pek çok olumlu haber gelmeye başladı.&nbsp;Bilimsel araştırma sonuçları biz kahve tutkunlarının, kahvelerimize biraz daha sıkı sıkıya sarılmamıza yardımcı oldu. Geçtiğimiz ay yayınlanan bir <a fr-original-style="" href="https://academic.oup.com/eurjpc/advance-article/doi/10.1093/eurjpc/zwac189/6704995" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">çalışmada</a> kafeinli ya da kafeinsiz tüm kahve tiplerinin tüketiminin kalp damar sistemi ilişkili akut olayları ve ölüm riskini azalttığı gösterildi. Üstelik de daha önce inandığımızın aksine, kafeinli kahve tiplerinin ritim bozukluğu riskini kafeinsiz kahveye göre daha fazla azalttığı saptandı. Oysa ki yakın zamana kadar bir çok hekim özellikle kalp damar hastalığı olan hastaların kahve tüketiminden kaçınması gerektiğini söylüyordu. Kahveyi temize çıkardığı için bilime kucak dolusu teşekkürlerimi sunuyorum! Avrupa Kardiyoloji Derneği 2021 yılında güncellediği <a fr-original-style="" href="https://academic.oup.com/eurheartj/article/42/34/3227/6358713" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">kılavuzunda</a>, günde 3-4 fincan kahve tüketiminin zararlı olmayacağını, hatta kalp damar hastalıklarının önlenmesinde orta düzeyde bir koruyucu etkisi olabileceğini belirtti.&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.hsph.harvard.edu/nutritionsource/food-features/coffee/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Kahve içerdiği</a>&nbsp;kafein, vitamin B2, magnezyum ve bitkisel polifenoller sayesinde faydalı etkilerini sergiler.&nbsp;Değişik çalışmalarda, kahvenin kanser hücrelerinin gelişimini ve yayılmasını yavaşlattığı, antioksidan ve antiinflamatuar etkiler gösterdiği, insülin direncini azaltarak tip 2 diyabet gelişimini ve gut ataklarını engellediği, kalp krizi ve inme riskini azalttığı gösterildi. Bunların yanında içindeki doğal polifenoller sayesinde, kahvenin nörolojik faydalar da sağladığı ve bilişsel performansı artırdığı, bazı insanlarda antidepresan etki gösterdiği, hatta Alzheimer ve Parkinson hastalığı gibi hastalıkların gelişme riskini azalttığı belirtiliyor.&nbsp;Elbette ki burada kahvenin sağlığımız üzerindeki etkilerini belirleyici olan en önemli faktör: miktar. Kahvenin içindeki aktif madde olan kafein aslında bir uyarıcı madde<a fr-original-style="" href="https://www.fda.gov/consumers/consumer-updates/spilling-beans-how-much-caffeine-too-much" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">. Aşırı kahve tüketiminin</a> uyku bozuklukları, endişe bozukluğu, idrar miktarında artış ve susuz kalma, mide rahatsızlıkları ve reflü ve hatta kalp hızında artış ve ritim bozuklukları ile ilişkili olabileceği de bir gerçek. Yani burada kahve severlere vereceğim mesaj şu; eğer o gün 4 fincan kahve içtiyseniz ve 5. fincan size göz kırpıyorsa, ona nazikçe hayır demenizde ve ertesi gün tekrar buluşuncaya kadar dostça ayrılmanızda fayda var! Gebe kadınlarda ise kafein plasentadan bebeğe geçebildiği ve bebeğin gelişimini olumsuz etkileyebileceği için güvenli miktar günde 2 fincan ile sınırlı. Bu arada kahve tüketirken şeker ve krema gibi süslerden kaçınmanızı öneririm. Yukarda saydığımız faydaların bir çoğu kahvenin asil ve sade güzelliğini gölgeleyen yüksek yağ ve kalori içerikli maddeler tarafından sıfırlanabilir.&nbsp;Maalesef kahve ile ilgili en acı gerçek, fincanımıza gelene kadar geçtiği yolda ciddi bir <a fr-original-style="" href="https://ourworldindata.org/carbon-footprint-food-methane" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">karbon ayak izi</a> bırakması.&nbsp;Bir kilogram dana etinin karbon ayak izi ortalama 71 kg iken, bir kilogram kahveninki 29 kg ve bu diğer tüm bitkisel ürünlerin çok çok üstünde. Şöyle ki kahve çekirdeği yerine fasulyeden konuşuyor olsaydık bu değer, 29 kg yerine 2 kg olacaktı. Yani, kahve tüketimimizde aşırıya kaçmak sadece bize değil dünyamıza da zarar veren etkilere sahip. Hayatımızda önemli yer tutan her şeyde, dünyada bıraktığımız izi de düşünmek zorundayız. Ancak bu şekilde, hem dünyamıza hem de kendimize karşı şefkatli bir hayat sürmemiz mümkün olur.

Dünyahali

Bir fincan kahvenin kırk yıl hatırı var, peki kaç kilogram karbon ayak izi?

Kahvenin Fincanımıza Kadar Geçtiği Yol

<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/sima_ozkan/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Sima Özkan</a>Yazın ilk günleri tohumları yuvarlaya yuvarlaya uyandırmak için harika bir zamanlama. Her bitkinin; çiçeğin, meyvenin ya da sebzenin sakladığımız tohumlarını doğadaki kendi zamanında toprakla buluşturmak, onları uyandırmak hiç de zor değildir üstelik.&nbsp;Yeryüzü, toprağa düşen her tohumu işitir.&nbsp;Sanki “pıt” diye bir ses duyulur her tohum Doğa Anne’nin eteğinden toprağa düşünce. Sen de duyuyor musun? Su can katar onlara, güneş de onları ısıtır.&nbsp;Tohumlar düşer, sıçrar, uçar, bir köpeğin kuyruğuna sımsıkı tutunup da otostop çeker sanki, bir çocuğun ayakkabı bağcıklarına yapışır, pabuçlarının tabanına giren toprağa saklanır, adım adım gezer onunla ve hatta yüzerek okyanusları aşar. Tohum dediğin yerinde duramaz bir türlü. Gezinir hem yeryüzünde, hem gökyüzünde. Kuşun gagasında, filin kakasında, rüzgârın kanadında, karıncanın yeraltı tünellerinde… Ayaklarımızın altında nasıl da kıpırdanıp durur Arkadaşım Dünya!&nbsp;Toprak, tohumlarla canlanır. &nbsp;"Tohum saçan top" tarifiyle dilersen evindeki saksılarda, bahçende ya da en sevdiğin parktaki topraklık bir alanda tohumlarını uyandırabilirsin. Tohumlar, gelişmek için ihtiyaç duyduklarıyla bir araya gelince çok daha hızlı çimlenir. Bazı organik atıklar ise toprak ve suyla bir araya gelince, uyanacak tohumları besleyecek komposta kolayca dönüşebilir. Örneğin; kahve posası potasyum, azot, fosfor, magnezyum gibi temel minerallerle doludur ve bitkiler için çok besleyicidir.Tohumlara “Günaydın!” demek için işte yapabileceklerin. Senin için en kolay, en keyifli yöntemin adımlarını şimdi bir bir sıralıyorum.&nbsp;Nelere ihtiyacımız var?<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Eski gazetelerden bir sayfa</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Tuvalet kâğıdı rulosu</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">3, 4 kürek toprak</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">3, 4 kuru yaprak</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bir fincan filtre kahve, şekersiz türk kahvesi telvesi ya da çay posası</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">1 su bardağı su</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Derin bir kap</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Farklı yaz çiçeklerinin tohumları (karahindiba tohumları olabilir), semiz otu gibi yaz yeşilliklerinin tohumları (pazardan aldığınız semiz otlarından alabilirsiniz) ya da baklagil tohumları (özellikle bakla, toprağı beslediği gibi, morlu beyazlı çiçekleriyle arıları mutlu eder.)</li></ul><img src="https://images.aposto.com/2022/5/4/1654808642818.jpeg" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.34" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Nasıl yapıyoruz?<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Gazete kâğıdını ve tuvalet kâğıdı rulosunu elinden geldiğince minik parçalara böl, kırp, parçala. Kabının içinde hepsini bir güzel ıslat, yumuşat.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Toprağımızı ekleyelim.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Üzerine kuru yaprakları un ufak ederek serpiştirelim.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kahve telvemizi ya da çay posamızı ekleyelim.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Hepsi bir güzel yoğurup gerçek bir hamur kıvamında olmasını sağlayalım.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Karışımın üzerine tohumları saçalım ve tekrar bir güzel yoğuralım.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Tohum saçan topları istersen kurabiye kalıplarını kullanarak eğlenceli şekiller verebilirsin ya da ellerinde yuvarlaya yuvarlaya, tüm sevgini vererek top haline getirebilirsin.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ardından tohum saçan toplarını doğaya fırlatabilir; dilersen kendi küçük saksılarına, bahçene, en sevdiğin parktaki topraklık bir alana ekebilirsiniz.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Tohum saçan topraklarını toprakla kavuşturunca onlara can suyu vermeyi unutma! “Günaydın tohumlar!” diyebilirsin onlara.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ve her sabah güneşi selamlayacağından emin ol! Eğer toprakla doldurduğun bir saksıya sokuşturduysan pencere önüne, güneş gören bir yere yerleştirmeyi unutma!</li></ul>

Yeryüzü, toprağa düşen her tohumu işitir.

Sen Hiç Bir Tohuma “Günaydın!” Dedin mi?

Doğa, her gün farklı şekillerde bize uyarı veriyor. İklim değişiyor, küresel karbon emisyonları artıyor, çevre krizi büyüyor. Bu konuda büyük şirketler, enerji kaynaklarını yenilenebilir enerjilerle değiştirmek için adımlar atarken ve çevreyle ilgili yatırımlarını artırırken bazı girişimler de olayın farklı bir boyutunu ele alarak karbondioksiti atmosferden temizlemek için çalışıyor.&nbsp;Neden mi? İklim değişikliğinin kötü etkilerini önlemek için atmosfere verdiğimizden daha fazla karbondioksiti yakalayıp depolayarak dünyanın net sıfır emisyona ulaştırılması gerekiyor. Yenilenebilir enerji ve enerji verimliliği gibi stratejiler önemli olsa da net sıfıra ulaşmak için karbondioksiti atmosferden aktif olarak uzaklaştıran stratejiler gerekiyor.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Neler yapılıyor?</h2>2018 yılında yapılan bir <a fr-original-style="" href="https://www.nap.edu/resource/25259/Negative%20Emissions%20Technologies.pdf" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">araştırmaya</a> göre, dünyanın 2˚C ısınmasını önlemek için 2050 yılına kadar her yıl atmosferden&nbsp;10 milyar ton (10 gigaton) karbondioksit çekilmesi gerekeceği tahmin ediliyor ancak yalnızca erken aşamadaki bir avuç girişim bu konu üzerine çalışıyor. Bu girişimler, karbondioksit moleküllerini doğrudan havadan çeken makineler geliştiriyor, biyoatıkları yeraltına enjekte ederek yağa dönüştürüyor ya da yeniden ağaçlandırma veya toprakta daha fazla karbon tutabilecek tarımsal uygulamalar gibi doğal yaklaşımları teşvik etmek için sistemler geliştiriyor. Bazı bilim insanları ve kâr amacı gütmeyen kuruluşlar; özellikle silikat, kalsiyum ve magnezyum açısından zengin olan minerallerin karbondioksiti havadan veya yağmur suyundan çekme sürecini hızlandırma olasılığını araştırıyor.Bu konuda yakın zamanda büyük yatırımlar alan Heirloom Carbon Technologies isimli girişim ise karbondioksiti havadan çekmek ve iklim değişikliğini yavaşlatmak için mineralleri <a fr-original-style="" href="https://www.technologyreview.com/2021/05/26/1025402/heirloom-stripe-breakthrough-energy-lowercarbon-carbon-removal/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">kullanıyor</a>.&nbsp;Heirloom, karbondioksitle bağlı kalsiyumdan oluşan öğütülmüş kireç taşı gibi malzemeleri elektrikli fırınlarla 400-900˚C ısıtarak sera gazlarının ortaya çıkmasını sağlıyor. Bu işlemin ardından elde edilen karbondioksit kolay bir şekilde yakalanıp sıkıştırılabiliyor, yeraltına enjekte edilebiliyor veya sonsuza kadar saklanabiliyor. Şirket, geriye kalan mineralleri kalsiyum karbonata dönüştürerek en az 10 kez yeniden karbondioksiti yakalama işlemi yapmayı hedefliyor. Tüm aşamalarıyla çevre dostu bir süreç tasarlanıyor.Bu sürecin maliyeti de diğer teknolojilere göre daha uygun. Ticari ölçeğe ulaştığında ton başına 50 dolara karbondioksit temizleme işlemini yapabileceğini söyleyen Heirloom, 2035 yılına kadar 1 milyar ton temizlemeyi hedefliyor.Karbonun havadan temizlenerek yeniden kullanılabileceğini savunan araştırma şirketi Carbon180'in başkanı Noah Deich, Climeworks ve Carbon Engineering gibi şirketlerin doğrudan havadan çekme (DAC) gibi teknik yaklaşımlarla kalıcı sonuçlar vadettiğini söylüyor ancak bu işlemler çok maliyetli oluyor. Heirloom ise toprak ürünleri gibi daha doğal ve ucuz çözümler sunuyor.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Neler olacak?</h2>Karbon emisyonunu azaltmak çözüm değil. Stripe'ın iklim bölümünün başkanı Nan Ransohoff, 2050'deki karbon temizleme hedeflerine ulaşmak için "herhangi bir şansımız" olmasını istiyorsak atmosferdeki karbon temizlemeyle ilgili proje sayısını artırmamız gerektiğini söylüyor.&nbsp;Gezegenle ilgili büyük sorunlardan bahsedince Elon Musk’tan bahsetmemek tabii ki olmazdı. &nbsp;Musk, nisan ayında XPrize şirketiyle dünyanın karbon dengesini eski hâline getirmek için karbondioksit emisyonlarını "dayanıklı ve sürdürülebilir" bir ölçekte azaltmak amacıyla uygulanabilir çözümler arayan bir yarışma <a fr-original-style="" href="https://www.reuters.com/business/autos-transportation/tesla-ceo-musk-puts-100-mln-jolt-into-quest-carbon-removal-2021-04-22/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">başlattı</a>.Yakın zamanda ABD Başkanı Joe Biden, 2022 mali yıl bütçesinde, birçok kurumun düşük karbonlu malzeme satın alması için ayrılan bütçenin yanında, karbon temizleme yöntemlerini desteklemek ve ölçeklendirmek için de bir finansman ayrıldığını <a fr-original-style="" href="https://carbon180.medium.com/released-friday-the-fy22-presidents-budget-supports-carbon-removal-across-agencies-26511b437d03" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; text-decoration-skip: objects; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">açıkladı</a>.Direkt hava yakalama teknolojisinin başarılarına dair hâlâ zaman ve maliyet soruları bulunuyor. Öte yandan, doğal çözümlerle maliyeti önemli ölçüde azaltabileceğini düşünen Heirloom, işlemi hızlandırmak için de robotlar, yazılımlar ve diğer otomasyon biçimlerinden destek almayı planlıyor ancak sistemin sağlamlığı konusunda şüpheler mevcut.2050 yılında net sıfır emisyon hedefine ulaşmak için bu konuyla ilgili şirketlerin ve projelerin daha fazla desteklenmesi gerekiyor. Bireysel olarak ise araç kullanımını azaltmak, geri dönüşüme, yeşil alanların korunmasına ve çevre temizliğine dikkat etmek, enerji ve su kullanımını kontrol etmek gibi çok basit aksiyonlarla geleceğimizin daha temiz olmasına katkı sağlayabiliriz.

İklim değişikliğini önlemek için karbon emisyonunu azaltmak yeterli değil, karbonu atmosferden "temizlemek" de gerekiyor. Peki, nasıl?

Karbonu yakala, depola veya temizle

Muz kabuklarını kompost için değerlendirmek ilk akla gelen fikir tabii. &nbsp;Muzun kabuklarında bulunan fosfor ve potasyum bitkilerin sağlıklı büyümesine katkı sağlıyor. Ayrıca su dolu bir kavanozda sakladığınız muz kabuklarını 2 gün beklettikten sonra bitkilerinizi sulamak da besleyici bir alternatif. &nbsp;Muz kabuklarını kurutup öğüterek gübre olarak kullanabilirsiniz.Kompost yapmıyorsanız da muzu iç mekan bitkilerinizi temizlemek için kullanabilirsiniz. Kabuğun etli tarafını bitki yapraklarınıza sürmeniz yeterli. Kiri, tozu alıp götürüyor. On parmağında on marifet diyelim.Peki ya muz kabuğu çayı: Hem de uykusuz gecelere.Önce yüzümü buruşturdum. Muzun çayı mı olur diye. Biraz araştırdıktan sonra özellikle uyku öncesi içilebilecek ideal bir çay olduğuna ikna oldum. Bazı <a fr-original-style="" href="http://docsdrive.com/pdfs/medwelljournals/jftech/2008/263-266.pdf" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">araştırmalara</a> göre, muz özellikle magnezyum ve potasyum içermesinden dolayı doğal bir kas gevşetici görevinde. Ayrıca uyku hormonu melatonin ve ruh halini etkileyen nörotransmiter serotoninin öncüsü olan triptofan adı verilen bir amino asit içeriyor. Bu uykuyu teşvik edici faydalar muzun kabuğunda da mevcut. Madem yiyemiyoruz o halde içelim. Bunun için muz kabuğu, muskat, tarçını 10 dakika kaynattığınız suda demleyin.Tabii ki potansiyel böcek ilacı veya herbisit kalıntılarını yutmamak için organik muz tercih edilmesinde fayda var.Muz kabuğundan bahsetmişken beni etkileyen bir ileri dönüşüm projesi ile bugünü kapatmak isterim: <a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/alakok_/?hl=tr" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Alakok</a>. Şeyla Arditti, işletmelerden ve evlerden çıkan fazla miktardaki gıda posalarını örneğin kahve posası, muz kabukları, yeşil sebze kabukları, narenciye kabuklarını toplayıp doğal malzemeler ile harmanlayıp farklı dekoratif ürünlere dönüştürüyor.İşte böyle! Bu bülteni sevdiklerinizle paylaşmak serbest! Perşembeleri 17.00'da burada olsak da 7/24 birliktelik için beni <a fr-original-style="" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTYwMzY4MzRlNmE5MzgwMDAwN2UxZTBlYSZ1c2VyPTYwMjEwOTFiMzcxNTc2MDAwNjlmM2E5YSZhdXRob3I9bnVsbCZ1cmw9aHR0cHMlMjUzQSUyNTJGJTI1MkZ3d3cuaW5zdGFncmFtLmNvbSUyNTJGYnVraXpoZXBhYyUyNTJGJTI1M0ZobCUyNTNEdHI=" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">@bukizhepaç</a>’tan da takip edebilirsin.

magnezyum ile ilgili hikayeler