Uzun süredir Hizbullah ve İran bağlantılı milisleri gerekçe göstererek Suriye’yi bombalayan İsrail, son haftalarda bu kez Dürzilere yönelik tehdit bahanesiyle saldırıya geçti. Cuma günü Şam, Dera, Hama ve Lazkiye’de askerî alanlara hava saldırıları düzenlenirken Suriye’nin güneyine sınırlı sayıda İsrail askerinin giriş yaptığı da iddia edildi. Nisan ayındaki operasyonlardan daha kapsamlı şekilde hayata geçirilen saldırılar, Suriye’nin elinde kalan sayılı hava savunma sistemlerini hedef alırken İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Şam’da Başkanlık Sarayı’na yakın bir bölgenin vurulmasının geçici Devlet Başkanı Ahmed Şara’ya “Dürzilere dokunmaması için açık bir uyarı” olduğunu söyledi.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İsrail’in ‘sadık azınlık’ stratejisi</h2>11. yüzyılda Şii mezhebinin kollarından İsmaililik içinden doğan ve zamanla ayrışan Dürziliğin bugün yaklaşık 1.5 milyon takipçisi var. Bunların yarıya yakını Suriye’de yaşarken Lübnan, İsrail ve Ürdün de Dürzilerin barındığı diğer ülkeler. Yaklaşık 150 bin Dürzi’nin yaşadığı İsrail, ülke içinde onları diğer etnik Araplardan ayrıştırıp “sadık azınlık” olarak tarif etti. Hatta Arap azınlığın aksine Dürzi erkeklere askerliği zorunlu kılarak onlara ordu içinde yükselme şansı da tanıdı. Suriye yönetimleriyle her zaman çatışmalar yaşayan İsrail, bu yolla, çoğunlukla Suriye’nin güneyinde yaşayan Dürzi topluluklar üzerinde nüfuz sahibi olmayı da amaçladı. Nitekim Tel Aviv, son hava saldırılarını da “azınlık bir grubu koruma” bahanesiyle düzenledi.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">100’ü aşkın ölümün ardından gelen anlaşma</h2>Beşar Esad döneminde Şam’la çoğunlukla olumlu ilişkilerini koruyan Dürziler, Heyet Tahrir Şam öncülüğündeki grupların yönetimi ele geçirmesiyle kırılgan bir pozisyonda kaldı. Bir yandan İslamcı grupların tehditleri devam ederken diğer yandan Alevilere yönelik saldırılar Dürzi toplumunun duyduğu endişeyi artırdı.&nbsp;29 Nisan’daki son çatışmalar ise Dürzi bir din adamına ait olduğu iddia edilen, İslam’a hakaret içeren ses kaydının paylaşılmasıyla patlak verdi. Suriye hükümeti Şam’ın güney kırsalına yüzlerce asker yerleştirirken Sünni silahlı grupların saldırıları sırasında 100’ü aşkın kişinin hayatını kaybettiği aktarıldı.&nbsp;Bu süreçte Dürzi liderler, Suriye’de yeni yönetimin kendilerini sürece yeterince dahil etmemesini eleştirmekle birlikte topluluklarının “Suriye’nin ayrılmaz bir parçası olduğunu” vurgulamayı sürdürdü. Bunun neticesinde de Dürzilerin silahlarını merkezi hükümete teslim etmediği, Süveyde-Şam otoyolunun açıldığı bir anlaşma&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://x.com/joshua_landis/status/1919099880343015559" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">imzalandı</a>. Anlaşmanın kalıcılığı şimdilik şüpheli, İsrail’in bu gelişmelere rağmen “azınlıkları koruma” retoriğiyle Suriye’yi vurmaya devam edip etmeyeceği de merak konusu.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Türkiye sessiz mi kalıyor?</h2>Suriye askerî kaynakları, hava saldırıları sırasında Türkiye’nin İsrail uçaklarına elektronik parazit ve uyarı sinyalleri göndererek müdahale ettiğine dair doğruluğu meçhul iddialar ortaya atsa da genel olarak süreç boyunca Ankara’nın sessizliği dikkat çekiciydi.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bir adım geriden: Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Öncü Keçeli 30 Nisan’da Suriye’nin güneyinde Şam yönetimi ve Dürzi gruplarla yaşanan gerginlik üzerine yaptığı açıklamada İsrail’in “birlik ve bütünlük çabalarına zarar veren” hava saldırılarını sonlandırması gerektiğini söylemişti.</li></ul>Gazeteci Murat Yetkin, bu duruma dikkat çektiği <a fr-original-style="" href="https://yetkinreport.com/2025/05/03/savunmasiz-kalan-suriye-israil-saldirisi-altinda-turkiye-ne-yapiyor/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">değerlendirmesinde</a> İsrail’in Suriye’ye yönelik son saldırı dalgasının zamanlamasına değindi ve Netanyahu-Trump görüşmesi sonrası Trump ve Erdoğan’ın karşılıklı övgülerinin bölgedeki yeni bir anlayışın habercisi olabileceğini ima etti.&nbsp;“PKK’nın silahsızlandırılması” süreci ve bunun İran, Irak, Suriye’deki denklemlere, olası “vekalet savaşları”na etkilerine de işaret eden Yetkin, Türkiye ve İsrail’in bölgedeki çatışmasızlık konsensusunun bu sessizlikte/yumuşak tutumda etkin olabileceğini belirtti.

Aposto Gündem

İsrail, Dürzilere yönelik saldırılar sonrası Suriye'ye son hava saldırılarını "azınlıkları korumak" gerekçesiyle düzenlerken Ankara'nın uluslararası konjonktürün etkisiyle varılan uzlaşı gereği sessiz kaldığı iddia ediliyor.

İsrail’in Suriye’ye yeni saldırı retoriği ve Ankara’nın pozisyonu

İspanya’nın günümüze ulaşan en eski yemek kitabı Sent Soví, 1324 yılında yazılan 72 tariften oluşuyor. Kristof Kolomb’un ABD’yi keşfinden yaklaşık 170 yıl önce kaleme alınan bu kitap; domates, patates, biber gibi bugün İspanyol mutfağının temelini oluşturan malzemelerin o dönemde bilinmediğini gösteriyor.Baharatın gücü ve Ortaçağ mutfağı: O dönemin yemeklerinde en büyük fark, yoğun baharat kullanımı olarak öne çıkıyor. Arapların mutfağa kazandırdığı tarçın, karanfil ve zencefil gibi baharatlar yemeklere hem tatlı hem de tuzlu lezzetler katıyor. Baharat pahalı olduğu için statü göstergesi olarak görülüyor.Ortaçağ’da sofra kültürü ve yeme alışkanlıkları: O dönemde yemekler ana malzemenin tek başına ya da garnitürle servis edilmesiyle hazırlanıyormuş. Bu gelenek günümüzde de sebzelerin et veya balıktan ayrı sunulması şeklinde devam ediyor. Ayrıca 15. yüzyılda sofra düzeni ve yemek yeme alışkanlıklarının geliştiği görülüyor.Günümüz damak tadının uzağında:&nbsp;Kitaptaki bazı yemekler bugünkü damak tadına ağır gelebilir. Örneğin salsa granada tavuk ciğeri, tarçın, yumurta ve domuz yağı gibi malzemeler içerirken freixures adlı tarif, domuz ciğeri ve akciğerini sirke ve baharatlarla tatlandırarak hazırlanıyor. Bademlerin sos kıvamlandırıcı olarak kullanılması ise Arap mutfağının etkilerini gösteriyor.Not almalı: Valencia Üniversitesi’nde düzenlenen sergi, Sent Soví kitabının 700. yılını kutluyor. Ortaçağ yemek kitapları, mutfak eşyaları ve şölen sahnelerini içeren sergi, 4 Mayıs’a kadar ziyaret edilebilir. Ayrıca, şef Jorge de Andrés’in düzenlediği tadım etkinlikleri ile Ortaçağ mutfağı deneyimlenebiliyor.

apéro

Sakatat ve baharat ağırlıklı tarifler içeren Sent Soví kitabı, transatlantik seyahatin mutfağı nasıl dönüştürdüğünü gözler önüne seriyor.

İspanya'nın en eski yemek kitabı Sent Soví’yle Ortaçağ İspanyol mutfağı

Geçen hafta dünya gündemi, yeni İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın yemin törenine katılmak için gittiği Tahran'da suikasta uğrayan Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Haniye'nin hayatını kaybetmesiyle çalkalandı.İsrail'in 7 Ekim saldırılarının mimarları arasında gösterdiği Haniye'nin ardında bıraktığı en büyük soru işaretlerinden biri ise olayın Ortadoğu'da geniş kapsamlı bir savaşı tetikleyip tetiklemeyeceği. Şu anda İran'ın topraklarında yaşanan suikastı görmezden gelme ihtimali yok gibi ancak bu tepkinin şiddeti ve zamanlaması bilinmiyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bir adım geriden:&nbsp;Nisan ayında, İsrail'in İran'ın Şam'daki büyükelçilik binasına düzenlediği hava saldırısında bir İran generalini öldürmesinin ardından İran, 300'den fazla füze ve insansız hava aracıyla karşılık vermiş, bu da onlarca yıldır vekil milisler aracılığıyla devam eden gerilimde yeni bir emsal oluşturmuştu.</li></ul>Peki her an yükselme ihtimali olan gerilimin, bölgesel bir savaşa dönüşmesi hâlinde enerji fiyatları başta olmak üzere ekonomik aktiviteler nasıl etkilenir? Küresel anlamda enflasyon ve faizde düşüş beklentileri hangi yönde şekillenir? Korumacı ekonomi politikalarında yükseliş görülür mü?Uzmanlarla İsrail-İran gerilimi başta olmak üzere Ortadoğu’dan dünyaya yayılabilecek ekonomik riskleri değerlendirdik.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Stagflasyona girme ihtimalimiz yüksek</h2>Ekonomist Ömer Rıfat Gencal,&nbsp;silah ve çelik satanlarla savunma sanayiinde faaliyet gösterenler dışında ekonomik anlamda kimsenin bu savaştan kazançlı çıkamayacağını savunuyor.<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(51, 126, 72); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(51, 126, 72); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Çünkü, çatışmalar özellikle bölgesel olarak ekonomik büyümeyi ciddi anlamda sekteye uğratıyor, işsizliği önemli miktarda artırıyor."</blockquote>4 Ağustos'ta Beyrut limanındaki patlamanın ardından dört yılı geride bırakan Lübnan’daki işsizliğin yüzde 60’ların üzerinde olduğunu, temel ihtiyaçlara erişimde yaşanan zorluklara ek olarak yüksek enflasyon yaşadığını belirten Gencal, ekonomik anlamda çatışmalı süreçlerin ne kadar yıkıcı olduğunu Lübnan’da görmenin mümkün olduğunu söylüyor. Gencal'ın yakın gelecekte yaşanabileceklere ilişkin öngörüleri ise şöyle:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(51, 126, 72); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(51, 126, 72); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Savaş dünyada ciddi göçlere sebep oluyor, göçler sebebiyle korumacılık ve deglobalization ortamı yükseliyor. Daha ötesi ABD’de ve Avrupa’da göçmen karşıtı politikaların yükseldiğini görüyoruz. Bunların hepsini biraraya getirdiğinizde bölge, dünya ekonomisine büyük katkıda bulunması gerekirken, maalesef büyümenin, refahın ortadan kalktığı bir durumu yaşıyor.Bu savaş bölgedeki yayılma riski dolayısıyla petrol ve lojistik fiyatlarını artırırken, dünyadaki ticaret rotalarının değişimi sebebiyle bölge halklarının zarar göreceğini, yeni gelir dağılımı bozukluklarının ortaya çıkabileceğini gösteriyor. Aynı zamanda göç politikaları sebebiyle popülist politikacıların ön plana çıkabileceğini; sadece bölge ülkelerinin değil, ABD’nin, Avrupa’nın, Çin’in de etkilenebileceğini düşünüyorum.”</blockquote><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Hisse senedi piyasaları olumsuz etkilenebilir</h2>Gencal, enerji fiyatlarındaki olası değişimlere dair Çin'in etkisine dikkat çekiyor ancak nihai olarak enflasyonist beklentilerin tetiklenebileceğini ve bunun da beraberinde durgunluğu getirebileceğini söylüyor:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(51, 126, 72); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(51, 126, 72); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Ortadoğu’daki gelişmeler hem lojistik hem güvenlik anlamında petrol fiyatlarını etkiliyor. Brent petrolde varil fiyatı 75-86 dolar arasında değişiyor. Aksamalar söz konusu olursa, belki bir miktar daha yukarı çıkabilir ama oradaki en büyük dengeleyicileriden biri Çin’in durgunlukla mücadele ediyor olması. Faiz oranlarını düşürmesine rağmen talep koşullarını yeterince uyaramadığı için Çin, dünya üzerindeki petrol talebini bir miktar aşağı çekti. Jeopolitik riskler açısından petrol fiyatlarının yukarıya çıkışını engelliyor. Nihai olarak bu durum enflasyonist beklentileri dünya üzerinde tetikleyebilir, durgunluğu beraberinde getirebilir."&nbsp;</blockquote>Gencal'a göre durum, hisse senedi piyasalarının negatif etkilenmesiyle de sonuçlanabilir:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(51, 126, 72); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(51, 126, 72); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Çünkü büyümenin olmadığı bir yerde nereye satış yapacaklar? Talep koşulları bir anda kesilmez ancak yukarı yönlü yapılan büyüme revizyonları tekrar aşağı yönlü yapılabilir. Bunun enflasyonla birlikte gelmesi daha kötü. Bu kez faizler tarafında merkez bankaları planladıkları indirimleri gerçekleştiremeyebilir. Hatta stagflasyon sürecine girme ihtimalimiz olabilir."&nbsp;</blockquote>1929 buhranının 1918'deki savaşlardan miras kaldığını, 2. Dünya Savaşı'nda yapılan harcamaların 1970'lerde aşırı talep dolayısıyla enflasyonu tetiklediğini hatırlatan Gencal şöyle diyor:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(51, 126, 72); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(51, 126, 72); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Aynısı yaşanır demiyorum ama bu savaşların ortaya çıkaracağı şey durgunluk içinde enflasyon olur. Merkez bankalarının faizi yüksek tuttuğu, zaten borçluluk oranlarının çok yüksek olduğu, bütçe açıkları sebebiyle başka sorunların ortaya çıkacağı bir dönemdeyiz."</blockquote><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Piyasalarda suikastın şaşkınlığı</h2>Piyasalar aslında suikastın ardından çok büyük düşüşlere ve kayıplara sahne olmadı. Genel olarak, dünyanın ekonomik performasında büyüme ile ilgili bazı soru işaretlerinin olması ve piyasanın da karşılıklı yapılan siyasi salvolara rağmen temkinli kaldığı bir durum gözlemleniyor. Bunun nedenlerini ekonomist Arda Tunca'ya soruyoruz:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(51, 126, 72); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(51, 126, 72); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“Beklediğim panik havası tepkisini piyasalarda görmüyoruz. Genel ekonomik dengesizlikler, yani büyümenin dünya genelinde dengeli dağılmadığı bir durum var. Bütün emtia fiyatları da Mayıs'tan bu yana hatırı sayılır ölçüde geriliyor. Bu da başta Çin olmak üzere dünya genelinde büyümenin dengesiz olarak dağıldığını ve Çin ile ilgili büyüme hedeflerinin soru işaretleri yarattığını bize gösteriyor.&nbsp;Neredeyse Arap-İsrail savaşı potansiyelini, 1973 petrol şokunu hatırlatan gelişmeler yaşanırken, piyasalarda çok temkinli bir yaklaşım olduğunu görüyoruz. İran’ın tehditleri de piyasaya çok etki etmiş görünmüyor. Bütün bunlara rağmen bunlar şaşırtıcı. ABD Merkez Bankası (Fed) açıklamaları da faizin sonbahar itibarıyla indirileceği yönünde geldi. Aslında faizin indirilmesi ve ekonomide canlanma olacağı beklentisiyle petrol fiyatlarının yükselmesi gerekirdi.”</blockquote><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Korumacılık politikaları nasıl etkilenir?</h2>Bu durumun hâlihazırda yükselen korumacılık politikalarına etkilerini sorduğumuzda Tunca, korumacılığın başını çeken ABD ile Çin arasındaki gerilimin yükselebileceği uyarısında bulunuyor.<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(51, 126, 72); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(51, 126, 72); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“İsrail'in arkasında ABD, İran’ın arkasında da Çin var. Bu jeopolitik dengesizlikler, uluslararası ticarette ve tedarik zincirlerinde oluşan kırılmaları ve bir deglobalization durumunu artıracaktır. İsrail bu işi Ortadoğu geneline yaymak istiyor. Bütün dünyayı kendi bölgesine çekmeye çalışıyor. Bu son yıllarda jeopolitik olarak Ukrayna’da gördüğümüz, Suriye’de yaşadığımız, şimdi İsrail ile yaşıyor olduğumuz 3. Dünya Savaşı ihtimallerini gündeme taşıyor."</blockquote>Bu şartlar altında korumacı faktörlerin ve sanayi politikaları özelinde sıkılaşmaların artmasını bekleyen Tunca, finansal piyasaların gerilimin yükselmesi ihtimali karşısındaki tepkisizliğini ise "donup kalmak" olarak yorumluyor.<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(51, 126, 72); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(51, 126, 72); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Gözüne fener tutulmuş tavşan misali… Piyasalarda şaşkınlık var, bu kadar büyük bir tedirginlik karşısında petrol fiyatlarında yüzde 4 artış hiç önemsenecek bir artış değil. Dünya genelinde Çin’in başını çektiği ekonomik performansta düşüş de söz konusu. Korumacılık da bunu besliyor ancak mevcut durumun pek çok parametresini biraraya getirdiğimizde durumu anlamlandırabiliyoruz.”</blockquote><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">'Çatışmalar Hürmüz Boğazı'na yansırsa fiyatlar uçar'</h2>"Petrol başta olmak üzere enerji fiyatlarında çok büyük yükselişler görür müyüz?" sorusunu bir de son gelişmelere dair görüşlerini sorduğumuz enerji uzmanı Ali Arif Aktürk’e yöneltiyoruz:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(51, 126, 72); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(51, 126, 72); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">“İsmail Haniye’ye yönelik suikastı bir mıntıka temizliği olarak görüyorum. Süreci daha yumuşak bir zemine çekecek yeni isimlerle Hamas’ın yola devam etmesi şeklinde değerlendiriyorum. Dünya ekonomisine ve enerji piyasalarına çok büyük bir etkisi olacağını düşünmüyorum. Ancak eğer İsrail, Lübnan’a girip de orada bir tampon bölge oluşturursa ve çatışmalar Lübnan ayağında büyürse o zaman durum değişebilir. Lübnan’dan sonraki adım da Suriye’de Esad rejimini değiştirmek ve orada daha yayılmacı politikalar izlemek olur.Enerji fiyatlarını, enerji güzergahlarını vurabilecek gelişmeler etkiler. Çatışmalar Hürmüz Boğazı’na yansırsa petrol fiyatları uçar gider. Çatışmalara Husiler’in de dahil olması, petrol tankerlerinin vurulması gibi durumlar artarsa enerji piyasalarında etkisi büyük olur. ABD’de 5 Kasım’da seçimler var. Buradaki çatışmaların büyümesi ve enerji fiyatlarının artması ABD’deki seçimlerin dinamiğini çok etkiler. Çünkü ABD’deki tüketici fiyatlara karşı çok duyarlı. Çok fazla tırmanacağını tahmin etmiyorum, kontrollü bir gerginlik stratejisi devam eder diye düşünüyorum. Bu strateji herkesin işine geliyor. İran ile İsrail arasında doğrudan bir çatışma olmasını beklemiyorum.”</blockquote>Fed’in faiz kararlarının da enerji ve petrol fiyatlarını doğrudan etkilediğini söyleyen Aktürk, faizin ABD Hazinesi’ne ek bir yük getirdiğini hatırlatıyor:&nbsp;<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(51, 126, 72); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(51, 126, 72); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"ABD Hazinesi'nin şu anda 34 trilyon dolardan fazla borcu var. 34 trilyon dolara yüzde 5-5,5 faiz vermesi demek vergi mükelleflerine dünyanın maliyeti. Bunu mutlaka düşürecekler ama enflasyona etkisi olup olmayacağını da test etmeleri gerekiyor. Adayların netleşmesiyle durum biraz daha netleşir, Eylül'de 25 baz civarında bir miktar indirebilir.&nbsp;Ancak kış aylarının yaklaşıyor olması, Avrupa’daki gaz depolarının doluluk oranları, Ukrayna’nın durumu enerji fiyatlarında daha fazla etkili olur. Trump’ın iktidara gelmesi durumunda ABD’nin Ukrayna politikası da değişebilir."</blockquote>

EXANTE

Stagflasyon, durgunluk, korumacılık, enerjide belirsizlik... Ekonomistler, Hamas'ın siyasi lideri İsmail Haniye'nin suikasta kurban gitmesinin ardından olası senaryoları nasıl yorumluyor? 

Piyasalarda Ortadoğu ateşi: Haniye suikastı sonrası olası senaryolar

Yemek ve Kültür

Yunan mitolojisinde aşk tanrıçası Afrodit’in narı kendi elleriyle Kıbrıs’taki bahçesine diktiği anlatılır.

Soli

Galata Köprüsü’nün hemen yanından kuzeydoğu istikametine.

Karaköy binalarının anımsamaları

Limonata sadece İstanbul sokaklarında değil imparatorluğun diğer şehirlerinde de, İzmir’de, Kahire’de, Şam’da seyyar limonatacılar tarafından satılan bir içecektir.

Geçmişten günümüze Türk mutfak kültüründe limonata

<a fr-original-style="" href="https://twitter.com/Umur_Talu" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Umur Talu</a>&nbsp;Böyle oluyor… Daha önce de olmuştu.İnanılmaz bir "iyilik" çıkıyor içimizden. Dayanışma oluyor, kardeşlik oluyor, yardım oluyor, el oluyor, gözyaşı oluyor, "inşallah" oluyor, acı oluyor, umut oluyor, hesapsız ve sorgusuz anne baba evlat oluyor, tabii öfke de oluyor ama iyilikten yana bir isyanla...Fedakârlık oluyor, enkazı kazıyan tırnak oluyor, kurtarılan bir çocukla sevinçten yumak oluyor, beton arasına uzatılan parmak oluyor, bir ses bir nefes duymaya adanmış kulak oluyor.Bir koliye doluyor, bir TIR’a yükleniyor, bir koşuşturma, bir koşturmaca, elden ele, yürekten yüreğe zincir oluyor.'Kimdir' diye sormuyor, 'kimlerdendi' diye meraklanmıyor, 'neye inanır neye inanmazdı' diye önyargı oluşturmuyor, ne soyunu ne oyunu deşiyor, ne açık başının ne başındaki örtünün derdinde, ne ırkının ne kökeninin ne renginin peşinde,&nbsp;İnsana insan oluyor…Acıyla acı duyuyor…Çocuğa yürek oluyor…Her nefeste yeniden doğuyor.Elbette hep öyle olanları tenzih ederim.Elbette hiçbir zaman iyilik kuşanamayanları zaten hariç tutarım.Ama belki kendimizden de biliyoruzdur ki, böylesi bir felaketle birlikte, ondan hemen önce olamadığımız bir insan olabiliyoruz."İki büyük deprem arası"&nbsp;nefret, hiddet, şiddet kuşananlar, çocukları ayıranlar, bazen aşağılayanlar bazen dışlayanlar, kimilerini ötekileştirenlerin de içindeki o ayırmayan, kayırmayan, dışlamayan insan, insanlık enkazımın altından dışarı çıkıyor, derin bir nefes alıyor, sımsıcak bir ses veriyor.&nbsp;Enkazdan çıkarken gözleri kalbimizin derinliklerine kadar uzanmış küçüğün Türk mü Kürt mü, Sünni mi Alevi mi, Müslüman mı Hıristiyan mı, ailesinin inançlı mı inançsız mı olduğunun bir önemi var mı?Sadece bugün değil, dün de yarın da?Yunanistan'ın devlet televizyonu açılışını depremin enkazına Türkçe türküyle eşlik ederek yapıyor; İsrailliler bir enkaz başında, Almanlar, Fransızlar, Ruslar da Ukraynalılar da, Avustralyalılar, Hollandalılar, Hintliler, Pakistanlılar, Meksikalılar, Koreliler, Çinliler, İngilizler, Araplar, İspanyollar, Macarlar, Polonyalılar… ve unuttuğum nice ekip canla başla, bir can fazla kurtarmak için çabalıyor, kurtardıklarını elden ele ortak hayatımıza teslim ediyorlar.Hor görülen köpekler, dünyanın her yanından bir kokuya, bir ısıya, bir cana ulaşabilmek için enkazdan enkaza koşuyor.Bunlar "milliyetçi" bir şey mi, "enternasyonal, enternasyonalist" mi?Binlerce insanın üzerine yıkılan duvarları kaldırabilmek için, sınırların, düşmanlıkların, nefretlerin duvarlarını yıkabilenlerin bize anlattığı böyle bir şey işte.Özgürlükleri, hakları, kardeşlikleri, barışı enkaz hâline getirenlerin, arsızlık, düşmanlık nefret saçanların dünyasında; hayata tutunabilmek, umut edebilmek için esas hangi değerlere ihtiyacımız olduğuna dair bir insanlık destanı daha yazılıyor; acının, trajedinin, yıkımın orta yerinde!&nbsp;

Umur Talu, Kahramanmaraş Depremi için yazdı: Böyle oluyor, insana insan oluyor. 

İnsana insan olanlara saygıyla…

Yazı:&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://instagram.com/aymete" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Engin Aymete</a>Yaklaşık beş yüzyıl önce Sefaradlar, Akdeniz’in en batı ucundan topluca gelerek yerleştikleri Ege’nin iki ucunu birbirine bağlayan güçlü bir kültürel bağ oluşturdular. Bir İberya halkı olan Sefaradlar, beraberlerinde getirdikleri örf, âdet ve yemek alışkanlıklarıyla, başta yaşamlarını kurdukları şehirler Selanik, İstanbul ve İzmir olmak üzere tüm imparatorluğun mutfak kültürünü derinden ve kalıcı olarak etkilediler.Bir iletişim dili olarak Sefarad yemeklerinin Osmanlı coğrafyasında kolayca anlaşılıp kabullenilmesinde en önemli etkenlerden biri hiç kuşkusuz Müslümanlıktaki dinî hassasiyetlerle arasındaki yakınlıktı. Domuz etinin caiz olmaması, Koşer (Musevi helali) hayvan kesiminde gösterilen hassasiyet, sebze ve çeşitli hububatların geniş kullanımı ve hamur işlerindeki çeşitlilik gibi nedenlerle hem kültürel hem de damak tadı olarak karşılıklı güçlü bir etkileşimden söz edilebilir.Sefarad mutfağı, karışık soslardan ve aşırı baharatlardan uzak, ekşili ve tatlı lezzette; taze sebze, balık ve etlerin dengeli kullanıldığı, nispeten sade ve lezzetli yemeklerden oluşur. Haşlamadan tavaya, ızgaradan fırına her tekniği kullanan bu mutfak anadan kıza, komşudan komşuya aktarılarak süreklilik kazanıp günümüze ulaştı.<img src="https://images.aposto.com/2023/0/3/1674052460158.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.98" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><h4 fr-original-style="text-align: center;" style="text-align: center; margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">1900'lu yılların başında Birinci Juderia'dan görünüm&nbsp;</h4><h4 fr-original-style="text-align: center;" style="text-align: center; margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Kaynak: M.R. Wright, Stereoskopik Slayt. M.E. Wright Hulton Arşivi&nbsp;</h4><h4 fr-original-style="text-align: center;" style="text-align: center; margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Getty Images</h4><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Tarlada, bağda, mutfakta ve sofrada</h2>Verimli İber topraklarının kuzeyi Roma İmparatorluğu’nun etkisiyle kurulan bağlar, zeytinlikler ve buğday ekimiyle uğraşırken; güneyinde Araplar ve Sefaradlar badem, narenciye, patlıcan, şeker pancarı, pirinç, ıspanak ve benzerlerinin tarımıyla uğraşmışlar. Bunlara doğunun vazgeçilmez karabiber, tarçın, safran, kimyon gibi baharatlarının da eklenmesiyle zengin ve lezzetli bir sofra kültürüne sahip olmuşlar. Bu zenginlik 1492 yılında geldikleri Anadolu coğrafyasının yerel kültürleriyle birleşerek daha da artmış. Bugün Türkiye’nin her yerinde kurulan sofraları süsleyen domatesli ve limonlu balık buğulamalarında, bazı dolma çeşitlerinde, hamur işlerinde, zeytinyağlılarında, köftelerinde, türlü çeşit patlıcan ve kabak yemeklerinde az veya çok Sefarad mutfağının izini sürmek mümkündür.Sefarad mutfağında Türkiye’de yaygın tüketimi olan patlıcan, kabak, pırasa ve ıspanak en çok kullanılan sebzelerdir. Erik, nar ve limon yardımıyla ekşiyle tatlandırılan kaşkarikas (kabak kabuğundan yapılan lezzetli bir zeytinyağlı), erikli gelincik balığı, ortak kültürümüzün sevilen yemeği ekşili köfte, sirkeli ciğer, ekşili beyin gibi yemeklerin yanı sıra pırasa köftesi, pırasa dolması ve şekerle tatlandırılmış rollitos de berenjena (islim kebabı), kabak dolması, etli domates ve biber dolmasıyla tüm zeytinyağlı yemekler Sefarad sofralarını süsleyen lezzetlerdir.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Kıtalar arası kültür taşıyıcısı olarak yemek</h2>Sefarad mutfağının ülkeler hatta kıtalar arası bir kültür taşıyıcısı olduğunu söylemek sanırım pek de yanlış olmaz. Selanik merkezli Balkan coğrafyasındaki Sefaradların börek ve hamur işi çeşitliliği ve pırasayla yarattıkları lezzetlerin, bölgenin diğer halklarının mutfakları ve dolayısıyla Anadolu mutfağı arasındaki bağ hemen dikkat çeker. Yağda kızartılan mücver ve fırında pişen fritada arasındaki benzer bir ilinti açıkça görünür. Güney Amerika’da bir giriş yemeği olarak sunulan etli empanada (içi çeşitli malzemelerle doldurulan hamurla yapılan bir çeşit börek) ile Karaim mutfağının “kıbın” denilen etli böreği arasında şekil, içerik ve lezzet benzerliğinin kaynağında geçen yüzyıl başında Osmanlı’dan Güney Amerika’ya göç eden Hıristiyan, Müslüman ve Sefarad “‘El Turco”’ların hiç mi payı yoktur acaba?Sefarad kültürünün mutfak kültüründe olduğu gibi Türk kahvesi sunumundan görgü kurallarına ve sofra düzenine gösterilen özene kadar gündelik hayatta etkisi çoktur. Sefarad evlerinde, kahvenin yanında tatlı ikramı yaygın bir gelenekti fakat bu sunum biçimi ülkedeki Hıristiyan, Rum ve Müslüman evlerine de yayılmıştı. Kahvenin yanında küçük bir gümüş kaşıkla reçel veya “çevirme” denilen genelde mastikayla yapılan macunları sunmak âdettendi. Ancak bir kaşıktan fazla reçel veya çevirme yemek isteyenler görgüsüz olarak adledilirlerdi.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Etliyle sütlü</h2>Yaklaşık beş yüz yıl iç içe geçmiş kültürlerin, aynı coğrafya ve birbirine yakın dinî kaygılarla şekillenmiş mutfaklarının benzerlikleri yanında hiç kuşkusuz bazı farklılıkları da var. Bunların en bilineni Tevrat’ta “oğlağı anasının sütünde pişirmeyeceksin” diye yazması sebebiyle Sefarad mutfağında “etliyle sütlünün karıştırılmaması” gerekliliktir. Yoğurtlu iskender, kaşarlı köfte, mantı gibi lezzetler bu nedenle bazı Sefaradların tercih ettikleri yemekler arasında değildir. Aynı nedenle et pişirilen kap kacak içinde başka bir yemek pişirilmez; sofrada et yenilen tabakla diğer yemekler için kullanılacak tabaklar değiştirilir. Günümüzde, dinî kaygılardan bağımsız olarak özellikle misafir ağırlanan özenli sofralarda çorbalar, başlangıçlar ve ana yemekler için tabak değiştirmek tüm dünyada uygulanan bir kuraldır. Bu dinî kural günümüzde yaygın olarak kullanılan bir deyime de kaynak olmuştur. Etliye sütlüye karışmadan yaşamak, kişinin çetrefilli durumlar karşısında tarafsız kalma hâlini betimlemek için kullanılan bir deyimdir.Sefarad kültüründe bayram ve Şabat sofraları başta olmak üzere özenle kurulan şık sofralarda şükür ve dualar edilirken yenilen çeşitli yemeklere şarabın eşlik etmesi bir başka kültürel farklılık olarak gösterilebilir. Fakat ne olursa olsun ve hangi etnik kökenden olunursa olunsun, sofraların tüm aileyi bir araya toplaması ve kültürel gelenekleri yemek üzerinden sürdürmek için alan açması su götürmez bir gerçek. Farklı kültürleri bir araya getiren coğrafyaysa, yemekleri ve âdetleri paylaştığımız büyük bir sofra.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">KaynakGülhan Kaya, Ermeni, Rum, Musevi Evlerinde Pişen Yemekler, Hayykitap Yayınevi, 2017.

Göçlerle zenginleşen Anadolu mutfağında Sefarad kültürünün izleri.

Kültürel kaynaşma ve sofralara yansıması

Bitlis tarih boyunca değişik isimlerle anılmış. Asurlular Bit-Liz, Persler ve Yunanlılar Bad-Lis veya Bad-Lais, Bizanslılar Bal-Lais-on, Babaleison veya Baleş, Araplar Bad-Lis, Ermeniler Pageş olarak kullanmışlar. Asur dilinde Bit kelimesi yurt, Bet kelimesi kale manasında kullanılmış; yani bu kelimeden, Liz'in Yurdu-Liz'in Kalesi manaları çıkıyor. Bitlis’in&nbsp;eğitim hâli’ne dair birçok veriye ERG Eğitim Gözlemevi sayesinde ulaşıyoruz.Bitlis’te derslik başına düşen öğrenci sayıları ilkokulda 12; ortaokulda 21; ortaöğretimde 23. Bu hâliyle sınıf mevcutları, ilkokul ve ortaokulda Türkiye ortalamasına yakınken ortaöğretimde Türkiye ortalamasından daha kalabalık.Toplam öğrenci sayılarını incelediğimizde Bitlis’te 90 binin üzerinde öğrenci eğitim görüyor. Yani, Türkiye'deki tüm öğrencilerin %0,5'i, Ortadoğu Anadolu'daki öğrencilerin ise %9,5'i Bitlis'te eğitim görüyor.Toplam öğretmen sayısını incelediğimizde 4 bin üzerinde öğretmenin Bitlis’te çalıştığını öğreniyoruz. Yani, Türkiye'deki öğretmenlerin %0,4'ü, Ortadoğu Anadolu’daki öğretmenlerin ise %7,0'si Bitlis’te.Kız ve oğlan çocuklar arasında ortaöğretimde net okullulaşma oranı farkı Türkiye genelinde oğlanların lehine 0,7 puanken Bitlis'de oğlanların lehine 10,1 yüzde puanda. Ortadoğu Anadolu ortalamasında ise oğlanların ortaöğretimde net okullulaşma oranının kızlardan 2,2 yüzde puan yüksek. Bu durumda eğitimde toplumsal cinsiyet eşitliği bağlamında Bitlis’in oldukça geride olduğunu söyleyebiliriz. Bitlis’te kız çocuklarının okullulaşma oranı da Türkiye ortalamasının gerisinde. Aynı zamanda ortaöğretimdeki kız çocuklarının okullaşma oranının düşük olduğu illerde evlenen kız çocuklarının oranı&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://teyit.org/dosya-tuikin-16-17-yasindaki-kiz-cocuklari-evlilik-orani-verileri-ne-anlatiyor" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yükseliyor</a>. Bitlis de bu iller arasında yer alıyor. Yoksulluk, yapısal şiddet ve toplumsal cinsiyet eşitsizliği, eğitime erişim hakkının önündeki engeller arasında&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.cumhuriyet.com.tr/cumhuriyet-pazar/kizlarin-onunde-hep-engel-var-1995257" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yer alıyor</a>.Tüm bu verilerle Bitlis’in eğitimini aklımızda biraz somutlarken sahaya bir mercek tutarak Bitlis’te çalışan bir köy okulu öğretmeninin bize şehir rehberliği yapacağı başlıklar;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bitlis’te eğitime dair karşılaşılan problem alanları</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bitlis’te eğitime dair öne çıkan ihtiyaçlar</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bitlis’te takip edilen eğitim platformları ve kaynaklar </li></ul>Hazırsanız on üçüncü durağımız: 13 Bitlis!<a fr-original-style="" href="https://link.apos.to/c/ngrGpojEj9wX?c=cxHMsqyYTRTEtDyGSimHk&s=web" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Zeynep</a> &amp;<a fr-original-style="" href="https://link.apos.to/c/MAMW9krLIpG4?c=cxHMsqyYTRTEtDyGSimHk&s=web" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;Muhammed</a>

Yazan: Daoud Kuttab&nbsp;AMMAN –Arap dünyası onlarca yıldır bölünmüşlükten muzdarip. Coğrafya, dil ve kültürle bağlantılı olsa da, bölgenin uyum eksikliği uzun zamandır yabancı güçlerin kaynakları yağmalamasına izin verdi. Sömürgeci parçala ve yönet taktiklerinin mirası nüfuz etmeye devam ederken dar görüşlülük, Arapların devasa petrol zenginliklerinden ve nispeten eğitimli nüfuslarından yararlanmalarını engelledi. Ancak FIFA Dünya Kupası bize başka bir yol gösterdi.Futbol, Arap ülkeleri için bir dizi beklenmedik zaferin ardından büyük bir birleştirici olarak ortaya çıktı. Kasım ayında Suudi Arabistan Arjantin'i, Tunus Fransa'yı ve Fas Belçika'yı mağlup etti. Daha sonra, eleme aşamasında Fas, hem İspanya hem de Portekiz'i eleyerek yarı finallerde yer alan ilk Arap ülkesi olarak tarihe geçti.Fas'ın zaferleri, kaleci Yassine Bounou'yu takımın stratejisinin merkezine yerleştiren teknik direktör Walid Regragui tarafından tasarlanan mükemmel bir planın sonucuydu. Bounou, İspanya'nın gol ataklarını defalarca engelledi ve Fas, penaltı atışlarında da üstünlüğünü korudu. Portekiz'in hücumcuları da Bounou'yu yenmenin bir yolunu bulamadı ve Regragui'nin tarafı çarpıcı bir 1-0 galibiyet aldı. BBC'ye konuşan bir yorumcu, "Dünya Kupası'nda böyle bir şokun ne zaman yaşandığını düşünmeye çalışıyorum." dedi. Bounou ise "Beni çimdikleyin, rüya görüyorum." dedi.Ama takımın başarısı rüya değil. Fas en başından beri averaj takımı olduğunu biliyordu. David ve Golyat benzeri planı, yıldız kalecisinin gücünden yararlanan savunma ağırlıklı bir 4-1-4-1 dizilişini içeriyor. Ancak her pozisyon çok önemli ve tek bir hedefe azami bağlılık gerektiriyor.Fas'ın oyuncuları bu özveriyi gösterdi ve bölgedeki insanlara ilham kaynağı oldu. Takımın zaferlerinin ardından Arap çocuklar sokaklarda dans etti ve Katar'daki taraftarlar ve oyuncular Arap dayanışması gösterilerinde Filistin bayrağı sallarken görüldü. Kazanan her Arap takımı, grup resimlerinde ve kamuoyu açıklamasında Filistin ile dayanışma sembol ve sözlerine yer vermeyi unutmadı.Belki de şaşırtıcı olmayan bir şekilde, İspanya'nın La Liga'sında Sevilla için de oynayan Bounou, Arap gençliği için bir rol model hâline geldi. Uzun boylu ve çevik olması, kendine güveni, alçakgönüllülüğü ve topluluk duygusu, yıldızları daha çok kasıntı ve kibirli hareketlerle tanınan bu spor dalında öne çıkmasını sağladı.Bu tür kötü özellikler Arap dünyasını daha geniş çapta kısıtlamıştı. Bir takımın stratejisini uyum üzerine temellendirmek hiç akıllıca görünmese de, Arap devletleri genellikle sporda ve hayatta bunu başarmayı zor buluyorlar. Cezayirli Taoufik Makhloufi, 2012 Londra Yaz Olimpiyatları'nda 1.500 metre koşusunda altın madalya kazanmıştı, Faslı Hicham El Guerrouj 2004'te Atina'da 1.500 metre ve 5.000 metre koşularında altın madalya almıştı ve 1996'da Suriyeli Ghada Shouaa Atlanta oyunları heptatlonunda altın madalyanın sahibi olmuştu. Ancak tüm bu oyuncular bireysel etkinliklerde kazanmıştı. Takım sporları söz konusu olduğunda, Arap ülkeleri genellikle feci şekilde başarısız oluyor.Benzer eksiklikler bölgedeki iş ve ticarete de yansıyor. Örneğin Arap Birliği, Arap dünyasında daha büyük bir birliği teşvik etmek için kuruldu. Ancak Arap iç ticareti hâlâ Arap ülkelerinin ithalat ve ihracatının %10'undan azını oluşturuyor. Aile temelli küçük işletmeler gelişebilse de Arap şirketleri küresel ticarette zar zor bir yer ediniyor. Bunun yakın zamanda değişmesi pek mümkün görünmüyor. Dünya Ekonomi Forumu, Arap dünyasındaki başarılı şirketlerin %75'inden fazlasının aile şirketi olduğunu tahmin ediyor.Bölünmüşlüğün ciddi siyasi sonuçları da var. Genellikle bölgenin tarım merkezi olarak düşünülen Sudan'daki kıtlığı ele almak için birleşik bir stratejinin olmaması, bölgedeki durumu kesinlikle daha da kötüleştiriyor. Aynı şekilde, Filistinlilerin topraklarının kontrolü söz konusu olduğunda iç bölünmeleri, çaresizce ihtiyaç duydukları onur ve özgürlüğe ulaşamamalarına katkıda bulunmuştur. Son İsrail seçimlerinde, Arap siyasi partileri Knesset için birleşik bir aday listesi üzerinde anlaşamadılar ve sonuç olarak yüz binlerce oy kaybettiler. Zengin Arap ülkelerinin vatandaşları bile açlık ve okuryazarlık sorunlarıyla karşı karşıya.İyi uygulanmış ve gerçekçi stratejilere dayanan bir Arap birliği, bölgede büyük fark yaratacaktır. Fas'ın Dünya Kupası'nın bize ilham vermesi gereken nokta da burası. Fas tarih yazarken televizyonlarına yapışıp kalan genç Araplar ve gelecekteki politikacılar, yalnızca takımın başarısının merkezinde yer alan özveri ve takım çalışması kavramlarını daha geniş bir şekilde uygulayarak ortak coşkularını gerçek hayattaki birliğe dönüştürebilirler.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Ödüllü Filistinli gazeteci Daoud Kuttab, Princeton Üniversitesi'nde eski gazetecilik profesörü.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Telif hakkı: Project Syndicate, 2022.<a fr-original-style="" href="http://www.project-syndicate.org/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">www.project-syndicate.org</a>

Araplar ile ilgili hikayeler