<a fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/artist/6c5OFegHscPZXitA884R1b?si=qRZYAMX6RxuKadjcRBAAzw" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Paptircem</a>’in yeni teklisi <a fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/track/0WLyMvzaAjKQd7FTAYvARW?si=e9d943c4cc324b9e" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Öl İçimde</a> çıkalı tam olarak 9 gün oldu ve o esnada 2023’ün Spotify Wrapped verileri açıklandı—evet, müzik haberlerini takip edenler için keyifli bir dönem oluyor. Şener Engin’in prodüktörlüğünü üstlendiği şarkıda 3 yıllık bir ilişkinin bitişinin ardından yaşadıklarını yansıtan Sena’yla konuştuk.Öl İçimde’nin sözlerini okurken “Bir ilişkide tek başına olmak çok zor,” diye düşündüm direkt. Hislerini içine atan kişinin sonrasında onlara kıymet verip üzerinden bir şeyler üretmiş olması çok romantik geldi kulağıma–yazarken bunu da düşündün mü? “Güçlü durmaya çalışmak” çok yorucu geliyor bana. Sıkılıyorum. Acaba şarkıyı içinden çıkarttıktan sonra daha iyi hissettin mi?Bir yandan, şu an içinde bulunduğum ilişkinin dramadan uzak ve daha huzurlu bir ilişki olmasından dolayı uzun zamandır “aşk acısı” temalı şarkılara ait hissedemiyordum. Bazen kafamda iki kişi yaratıp onları kavga ettirmeye çalışıyordum hatta. Sonra tam da söylediğin gibi—ilişkide beni tek başıma bırakan, aldatan, özür bile dilemeyen—eskilerden biri geldi aklıma. Ben de başladım yazmaya.Başta “Kaçıncı kadın tutuyor elini?” diye hesap soran, daha güçlü kalmaya çalışan bir çizgide durmayı düşünsem de o dönemki berbat hâlimi ve karşı tarafa hiçbir şey belli etmemeye çalışırken evde bir kenarda sarhoş olup ağlamaktan gözleri çıkmış Sena’yı anlatmam gerektiğini hissettim. O yüzden “Kaçıncı şişe tutuyor elimi, delirmeyeyim diye soruyor hâlimi?” sözü gibi kendimi ne kadar değersiz hissettiğime dair şeyler anlatmaya başladım. Şarkıyı yayınladıktan sonra daha iyi hissettim diyemem, bir şey değişmedi. Demek ki baya olmuş o kişi içimde öleli.<img src="https://images.aposto.com/2023/11/5/1701444879962.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.00" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Öl İçimdeHep aşk acımı bir kitap yazarak yaşarım diye düşünüyorum sonra asla kaleme almıyorum. Geçiyor o esnada herhâlde. 3 yıllık bir ilişkinin bitişini anlatan&nbsp;Öl İçimde&nbsp;özelinde şunu merak ettim: Böyle dönemlerden geçerken üretimlerine o an mı başlıyorsun yoksa sonrasında hissi kaldıysa deneyimini mi aktarıyorsun?Herhangi bir olayın, durumun veya kişinin ruhumu acıttığı dönemlerde hiçbir şey yapmayan ve kolunu bile kıpırdatmayan biriyim. Bunu “Yapamıyorum”dan ziyade “Tercih etmiyorum” şeklinde dillendirmeye çalışıyorum çünkü bu çukurdan sıkılarak çıkılabildiğine inanıyorum.&nbsp;Madem o çukurdayız, o zaman sorumluluklarımızı bir kenara bırakalım, yattığımız yerde öylece duralım; madem öylece duruyoruz, o hâlde yattığımız yerden bir şeyler izleyelim, okuyalım diye düşünürüm. O dönemlerde de çok okurum, izlerim ve dinlerim. Kendimden bir şeyler vermek veya yeni ürünler çıkarmak değil; daha çok dünyada olup biten, ortaya çıkan şeyleri toplama zamanı olur benim için. Bence asıl maden, o acılardan sonraki çukurlarda nasıl vakit geçirdiğimizde. &nbsp;Bağımsız bir sanatçı olmak üretimlerini nasıl etkiliyor? Seni, Seda Erciyes’i, Billur Battal’ı, Dilan Balkay’ı ve arkadaşlıklarınızı düşününce kolektif bir dayanışma ağı olduğunu da hissediyorum. Nasıl gidiyor ve ilhamını nasıl koruyorsun?Bağımsız bir sanatçı olmanın ne kadar zor olduğunu anlatmakla konuyu uzatmak hiç istemem, tahmin edebileceğiniz gibi kendi işinin her şeyi olmak çok zor—sürpriz! Bu işi daha çekilir kılan, benimle aynı yolda yürüyen ve adını saymakla bitiremeyeceğim mükemmel arkadaşlarım. Hepsinin hikayesi farklı olsa da yürüdüğümüz yol ve yaşadığımız zorluklar çok benzer. Onlarla içtiğimiz bir kahve veya izlediğimiz bir film pek çok ilhamın kapısı benim için.<img src="https://images.aposto.com/2023/11/5/1701445276674.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Fotoğraf: Ahmet Emre Saka ve Kaan WalshBu soruda adından bahsetmeden edemediğim, önce her dokunuşuyla hayatımı değiştiren, beni iyileştiren canım sevgilim, prodüktörüm, en yakınım Kaan Arslan’a, sonra da hem bir sanatçı hem bir dost olarak hayatıma kattıkları için bu kadar mutlu olduğuma inanamadığım canım Dilan Balkay’ıma da buradan selam olsun.&nbsp;Son dönemde ek olarak ne yaparsam yapayım o deneyimin tamamen içinde olmaya, tüm detaylarını gözlemleyip orda olmaya çalışıyorum. En azından anksiyeteme çok iyi geldiğini söyleyebilirim bu farkında oluş hâlinin.<a fr-original-style="" href="https://open.spotify.com/track/0kQKA9E7CkYTA4l3MXbQrI?si=6daf556a8c074bde" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Padişahım</a>’dan sonra “durum”ları ifade ediş şeklinden inanılmaz hoşlandığım için soracağım: “Spotify’ın Türkiye'de ilk defa gerçekleştirdiği Radar programının temsilcilerinden olmak” ne anlama geliyor? Sen durumu nasıl betimliyorsun?Şarkı çıkarma kararı aldıktan sonra Spotify’ı kişisel günlüğüm gibi kullanmaya yemin etmiş biri olarak gönlümüzden geçeni yapıp Türkiye’de Spotify’ın desteklemeyi tercih ettiği 5 değerli sanatçıdan biri olmak yaptığımız şeyi doğru yaptığımızın güzel bir örneği gibi hissettirdi bana.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2023/11/5/1701445376559.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.67" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Fotoğraf: Ahmet Emre Saka ve Kaan Walsh“Acaba işler yolunda gitmiyor mu, bir şeyleri yanlış mı yapıyorum?” gibi şüphe ve soruları bir kenara koyup sevdiğim işi, sevdiğim ve paşa gönlümün istediği şekilde yapmaya devam etmem konusunda güzel bir hatırlatıcı diye düşünüyorum Radar’ı. “Sektörel” kaygılar, kalbimin frekansını unutturmadan, canım ne istiyorsa onu yapma özgürlüğünü elimde tutabilmek için elimden geleni yapacağımın küçük bir hatırlatması.Son soru: Spotify Wrapped çıktıların için ne diyorsun?Hayatımız akıp giderken süreçte kendini kaybedip ne kadar yol kat ettiğini, neler başardığını göremiyor ve boğuluyorsun. Wrapped, her yıl sonunda o yoğun tempodan kafamı kaldırıp neler başarmış olduğumuzu hatırlatıyor bana.

<h1 dir="ltr" fr-original-style="" style="font-size: 2em; margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><a href="https://www.alternatifbank.com.tr/bireysel/engelsiz-bankacilik" target="_blank" rel="noopener noreferrer" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);">Alternatif Bank öncülüğünde Atatürk filmi Türk işaret dili çevirisiyle işitme engellilerle buluşuyor</a></h1><img src="https://images.aposto.com/2023/11/5/1701442943043.png" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; user-select: none; box-sizing: border-box;" ratio="1.79" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Bugün 3 Aralık Dünya Engelliler Günü. Herkes için hak temelli ve erişilebilir bir hizmet sunmak amacıyla&nbsp;“Engelsiz Bankacılık” çalışmalarına odaklanan Alternatif Bank, kapsayıcı, erişilebilir ve engelsiz bir dünya için toplumsal bilincin ve farkındalığın güçlenmesine katkı sağlamaya ve sektöründe zihniyet dönüşümüne öncülük etmeye devam ediyor.&nbsp;Engellerin kalktığı bir dünyada herkesin toplumsal yaşama bağımsız bir şekilde dahil olabilmesi için üstüne düşen sorumluluğu yerine getirmek üzere çalışan Alternatif Bank, dönüşüme öncülük eden çalışmalarına bir yenisini daha ekliyor.&nbsp;Tam bir hayata sahip olmanın herkesin hakkı olduğu bilinciyle faaliyetlerine sürdüren Alternatif Bank, sadece bankacılık hizmetlerini değil, kültürel yaşama ve sanata erişeme de hak temelli bakarak, işitme engelliler için sinemada da engelleri kaldırıyor. 3 Aralık Dünya Engelliler Günü’nde erişilebilirlik konusunda bilinç oluşturmayı hedefleyen banka bu kapsamda, Atatürk 1881 – 1919 filminin işaret dilinde erişilebilirliğini üstlendi. Alternatif Bank, Paribu Cineverse Kanyon Sinemaları iş birliğinde bugün İstanbul Kanyon AVM’de filmin işaret dili çevirisiyle perdeye taşınacak özel gösteriminin ev sahipliğini yapacak.&nbsp;Alternatif Bank’ın hayata geçirdiği bu proje, sadece bankacılık sektörü açısından değil, tüm büyük kurumlar için erişilebilirliğe katkı sağlama noktasında farkındalık yaratan bir çağrı niteliğinde olması nedeniyle ayrı bir öneme ve değere sahip. "Engelleri kaldırmak tek Alternatifimiz" bilinciyle hareket eden Alternatif Bank’ın “Engelsiz Bankacılık” çalışmalarını ve misyonunu yakından incelemek için <a href="https://www.alternatifbank.com.tr/bireysel/engelsiz-bankacilik#neden" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);">burayı</a> ziyaret edebilirsiniz. &nbsp;&nbsp;

3 Aralık - Alternatif Bank

Aposto Gündem

ABD’nin ve Fransa’nın önemli sinema yayınlarından IndieWire ve Cahiers du Cinéma, 2023’ün en iyi filmleri listelerini yayımladı. Paptircem’in yeni teklisi "Öl İçimde" çıktı.

📬 2023 Spotify Wrapped, Paptircem’le röportaj

Her sabah 06.30'da 5 dakikalık gündem özeti e-posta kutunda. Piyasalar, ekonomi, iş dünyası, politika, teknoloji ve hafta sonu ekleri; kısa, yalın, öz bir şekilde.

5 dakikada gündeme hakim ol.

“Şarkıyı yayınladıktan sonra daha iyi hissettim diyemem, bir şey değişmedi. Demek ki baya olmuş o kişi içimde öleli.”

Paptircem’den yeni tekli: Öl İçimde

"Cumhuriyetin Aydınlanma Öncüleri" dizisinin ikinci yazısında Türkiye’nin ilk kadın astronomu, dekanı ve senatörü Prof. Dr. Nüzhet Toydemir Gökdoğan var. İstanbul Kültür Üniversitesi Fizik Bölümü'nden Prof. Dr. Dursun Koçer, hocası Nüzhet Gökdoğan'ı ve dünden bugüne Türkiye'de astronominin yolculuğunu anlatıyor.

Göğe bakan bir çift göz: Gökbilimin öncüsü Nüzhet Gökdoğan


Film:&nbsp;American SymphonyYönetmen:&nbsp;Matthew HeinemanYapım yılı:&nbsp;2023Süre: 104 dakikaSinemayı müzikten çok daha yakından takip ediyor oluşumun kanıtlarından biri, Jon Batiste’i Soul&nbsp;filmi için bestelediği müziklerle tanımış olmam sanırım. Kendini ansızın arafta bulan ve müzik tutkusunu kullanarak dünyaya geri dönmeye çalışan New York’lu bir caz piyanistinin hikayesini anlatan Pixar animasyonunun piyano ve caz ağırlıklı müziklerini Trent Reznor ve Atticus Ross ikilisiyle besteleyerek o yıl Oscar ödülüne uzanan Jon Batiste çok daha fazlasıydı oysaki: 2000’lerin başından beri şarkıcı, söz yazarı, besteci olarak çalışıyor, birçok enstrüman çalıyordu. Üstelik 2015 yılından beri hafta içi her gece Stay Human adlı grubuyla The Late Show with Stephen Colbert’in yerleşik-müzik grubu olarak televizyonda izleyici karşısına çıkıyordu. Soul’un hemen ardından We Are adlı beşinci solo albümünü çıkaran Batiste, 64. Grammy Ödülleri’nde Yılın Albümü (We Are) ve Yılın Kaydı (Freedom) dahil 11 dalda aday gösterildi. Adaylıklarını elde ettiği kategoriler arasında klasik müzik, caz, American roots,&nbsp;r&amp;b, caz ve film müzikleri vardı. Batiste, geceden Yılın Albümü dahil 5 Grammy ödülüyle ayrıldı.<img src="https://images.aposto.com/2023/11/5/1701425409906.png" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="2.40" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">American Symphony | Kaynak: NetflixCartel Land&nbsp;(2015), City of Ghosts&nbsp;(2017) ve The First Wave&nbsp;(2021) gibi belgeselleriyle uyuşturucu trafiği, İŞİD ve COVID-19 gibi toplumsal ve politik olayları mercek altına alan, Oscar ve Emmy adayı belgesel sinemacı Matthew Heinemann’ın yeni filmi American Symphony, Jon Batiste’i ve çoğu müzisyenin hayalini dahi kuramayacağı başarılarla dolu yılını benim giriş paragrafımdakinden katbekat iyi anlatıyor. Batiste’in kariyer patlaması ve parlaması yaşadığı yılın arka planında içindeki duygusal fırtınaların, anksiyete krizlerininin ve büyük aşkı, eşi Suleika Jaouad’ın yoğun kanser tedavisine dair endişelerinin ve onun yanında olma çabalarının olduğunu gösteriyor.American Symphony,&nbsp;Batiste’in Carnegie Hall’da prömiyerini gerçekleştireceği, yıllarca üzerinde çalıştığı ilk senfonisinin de adı. Eserin Amerikan rüyasının bir parçası olan çeşitli kültürlerin bir arada yaşayabileceği olasılığına dair bir kutlama niteliğinde olmasını düşlüyor Batiste. Bunu başarıyor da - gerçekçi biri olmasına rağmen ütopyaların varlığına dair umudunu yitirmeyişini belki de umut ederek yaşamak zorunda oluşuna borçlu. Kameralar eşliğinde okulu Juliard’ı ziyaret ettiğinde melodikasıyla yer aldığı muralı görmek ona zamanında melodika çaldığı için nasıl aşağılandığını hatırlatıyor. Provalar sırasında kurduğu “ilk kez Jordan giyen bir orkestra şefi görüyorum” cümlesi ya da klasik müzik kategorisinde aldığı Grammy adaylığına yönelik eleştiriler bize kültürel hegemonyanın kuralcılığını ve kapalılığını hatırlatıyor. Batiste ve öznesi olduğu belgesel, Amerikan rüyasının anca kuralları yıkarak, kalıplara sığmayarak, kategorileri reddederek ve çeşitliliği kutlayarak gerçek olabileceğini kanıtlıyor. (Yani neden gerçek olamadığını.)<img src="https://images.aposto.com/2023/11/5/1701425419375.png" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="2.40" width="550" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">American Symphony | Kaynak: NetflixSenfoniler farklı enstrümanları bir araya getirerek, ortaya hepsinin kendini gösterebildiği fakat kolektif olarak da uyum içinde olduğu bir müzik çıkarır. Senfoni olan American Symphony&nbsp;sadece farklı enstrümanlardan değil, farklı kültürlerden ve farklı müzik türlerinden oluşuyor. Batsite’in senfonisi bestecisinin dahi kendi notalarına bağlı kalmadığı, orkestrasını oluşturan bireylerin fikirleriyle geliştirdiği (hatta konserdeki şartlara göre doğaçlamaya yer açtığı), hiçbir türe ait olmayan, herhangi bir türe ait olmayı reddeden bir sanat eseri. Film olan American Symphony&nbsp;ise Batiste’in kariyerini ve özel hayatını, farklı duygularını ve şapkalarını farklı enstrümanlar gibi kullanıyor. Heinemann’ın filmi Batiste’in duygularının müziğine, müziğinin duygularına yansıdığı ve harmanlandığı bir sanat eserine dönüşüyor.Dünya prömiyeri 50. Telluride Film Festivali’nde gerçekleşen ve hakları Netflix tarafından satın alınan American Symphony,&nbsp;henüz ödül sezonunun ilk haftalarında Critics’ Choice Belgesel Ödülleri ve Cinema Eye Honors gibi organizasyonlar tarafından ödüller kazanmaya başladı bile.Benzer işler:<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Seymour: An Introduction&nbsp;(2014, Ethan Hawke)</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Fire of Love (2022, Sara Dosa)</li></ul>Nerede izleyebilirsin?&nbsp;American Symphony&nbsp;29 Kasım’da Netflix kataloğuna eklendi.

<h1 dir="ltr" id="isPasted" fr-original-style="" style="font-size: 2em; margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Cumhuriyetin 100 yıllık serüvenine bir armağan:&nbsp;<a href="https://www.instagram.com/p/C0L7csrIdha/" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);">100 Yıl Perspektifinde Sanat</a></h1><img src="https://images.aposto.com/2023/11/5/1701419275727.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; user-select: none; box-sizing: border-box;" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><ul style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;" fr-original-style="padding-inline-start: 20px;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box; margin-bottom: 10px;">Nedir?&nbsp;Taksim Sanat ve Piramid Sanat birlikteliği, Cumhuriyetimizin 100. yılını 81 sanatçının eserleriyle birlikte kutlamak üzere herkesi 100 Yıl Perspektifinde Sanat: Türkiye’de Modern ve Çağdaşın Serüveni başlıklı sergiyi ziyaret etmeye davet ediyor. Küratörlüğünü Bedri Baykam’ın üstlendiği sergi, Cumhuriyetin ilk yıllarından günümüz genç sanatçılarına kadar yüzyıllık geçmişimizi sanatın izinden takip ediyor. Sanat ortamımızın farklı kuşaklarındaki çeşitli üsluplardan geniş ve oldukça incelikli bir seçki sunan serginin onur konuğu ise sanatçı Belkıs Mustafa’nın Kavun ve İncir eseri.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box; margin-bottom: 10px;">Nerede ve ne zaman? Aynı anda <a href="https://www.instagram.com/p/C0L7csrIdha/" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);">Taksim Sanat</a>&nbsp;ve <a href="https://instagram.com/piramidsanat?igshid=MzMyNGUyNmU2YQ==" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);">Piramid Sanat</a>’ta sergilenecek olan eserleri 14 Ocak 2024’e kadar görebilirsin. Sergi şehrin farklı noktalarına, farklı buluşmalara da yayılıyor. Sergi kapsamında metrolarda ve şehirdeki çeşitli ekranlarda konumlanan Ouchhh’un eserlerini de mutlaka görmelisin.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box; margin-bottom: 10px;">Yarın:&nbsp;Sergi süresi boyunca her cumartesi günü, değerli konuşmacılarla Türkiye’nin sanat tarihine ayna tutan ücretsiz paneller&nbsp;düzenleniyor. Yarın saat 16.00’da <a href="https://www.instagram.com/p/C0L7csrIdha/" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);">“Yüzyıllık Opera ve Tiyatro Serüveni”</a> başlıklı panel <a href="https://instagram.com/piramidsanat?igshid=MzMyNGUyNmU2YQ==" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);">Piramid Sanat</a>’ta düzenlecek. Zeliha Perksoy, Orhan Aydın, Müjdat Gezen ve Dilek Türker’in katılacağı panele kulak vermek için ajandanda bir yer açmanı öneririz. Boşluk yaratamazsan da olsun; paneli <a href="https://open.spotify.com/show/10KvrhzpBcwcTH0JenSlb8?si=g6yn328RS-WKMqOVI5OeLg" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);">Kültür İstanbul</a> Spotify hesabından dinleyebileceksin.</li></ul>

1 Aralık - İBB Kültür AŞ - Duende

Duende

Luxo Jr.’dan Bao’ya Pixar’ın kısa hikayeleri, Jon Batiste’in müzikal çeşitliliğini ve dehasını konu alan American Symphony belgeseli

🎞️ Pixar kısaları, Jon Batiste’in senfonisi

Her hafta sinema ve müzik evreninden söyleşiler, incelemeler, öneriler, podcast’ler ve keşif notları e-posta kutunda.

Sinema ve müzik evreninden söyleşiler, incelemeler, öneriler, podcast’ler ve keşif notları.

Matthew Heineman’ın yeni belgeseli, müzisyen ve besteci Jon Batiste’in senfonisine ve özel yaşamına odaklanıyor.

American Symphony: Bir çeşitlilik kutlaması, bir duygu patlaması

COP28, Birleşik Arap Emirlikleri'nin Dubai kentinde başladı. Liderlerin açıklamalarıyla başlayan zirvede yaşanan gelişmeleri gün gün derliyoruz.

Gün gün COP28'in öne çıkanları

110 bin üye işyerine hizmet sunan <a fr-original-style="" href="https://www.iyzico.com/blog/2023-iyzico-black-friday-karnesi/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">iyzico</a>, 2023 yılına dair Black Friday istatistiklerini paylaştı. 24 Kasım Cuma günü işlem hacmi bir önceki yıla kıyasla %70 artarken ortalama sepet tutarı %75,6’lık artışla 1.145 TL’ye yükseldi.&nbsp;Kategori:&nbsp;Bu yıl işlem penetrasyonunu en çok artıran kategoriler geçen yıla kıyasla değişiklik göstermedi; en çok alışveriş yapılan kategoriler giyim, gıda&nbsp;ve eğlence&nbsp;oldu. Gıda sektörü geçen yıla kıyasla %110’luk bir artış yakaladı.Bölgesel:&nbsp;Geçen yıl işlem hacmi artışında Ege Bölgesi zirvedeyken bu yıl işlem hacmini en çok artıran bölge %86,3 ile Karadeniz oldu. Marmara Bölgesi işlemlerin %63,5’ini, hacmin ise %52’sini oluşturarak öne çıktı. &nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kampanya döneminde işlem sayısını en çok artıran şehir %15 ile Düzce olurken işlem hacmini artıran şehir ise %145 artış ile Iğdır&nbsp;oldu. İstanbul, en çok işlem yapan şehir olarak geçen yılın zirvesindeki yerini korudu. Toplam işlemlerin %70’i İstanbul, Ankara ve İzmir şehirlerinde yapıldı.&nbsp;</li></ul>Cinsiyet dağılımı:&nbsp;Black Friday’de işlem hacminin %61,3’lük kısmını kadın müşteriler, %38,7’sini erkek müşteriler oluşturdu. Kategorisel tarafta kadınlar sırasıyla "Hazır Giyim", "Kozmetik" ve "Çocuk&amp;Bebek" kategorilerinde öne çıkarken erkekler ise "Bilgisayar", "Bilgisayar Donanım&amp;Yazılım", "Oto Parça Aksesuar ve Araç Kiralama" kategorilerindeki alışveriş işlemleriyle öne çıktı.&nbsp;Taksitli ödeme: Yapılan alışverişlerde kredi kartı kullanımı geçen yıla göre 1,2 puan artarak %60’a ulaştı. Tüketicilerin tek çekim ile ödeme oranı %75 iken taksitli işlem oranı %25 oldu. Bu taksit işlemlerinin %76’sı 3 taksit ile yapıldı. 3 taksitli işlemler geçen yıla göre 2 puan arttı.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Öte yandan:&nbsp;Ödeme tercihlerinde dijital cüzdan yönteminin payı %18 oldu ve bu yöntem de %86,3'lük artış ile 2 bin TL'ye ulaştı.</li></ul>

<h1 dir="ltr" fr-original-style="" style="font-size: 2em; margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">%47'ye varan TL vadeli mevduat faiz oranı <a href="https://odea.biz/46nhBXN" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);">Odea</a>'da</h1><a href="https://odea.biz/46nhBXN" target="_blank" rel="noopener noreferrer" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);"><img src="https://images.aposto.com/2023/10/4/1701355271206.png" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; user-select: none; box-sizing: border-box;" ratio="1.34" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>Tüm güzelliklerin merkezinde kendimizin olacağı bir yıl hayal ediyoruz. Bereketi bol, kahkahası bol, huzuru bol, birikimi bol bir yılda yatırımın merkezinde olmak istiyoruz. O zaman n’apıyoruz? Odealı oluyoruz.&nbsp;<ul style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;" fr-original-style="padding-inline-start: 20px;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box; margin-bottom: 10px;">Neden?&nbsp;Dijital kanallar üzerinden <a href="https://odea.biz/46nhBXN" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);">Odea müşterisi olanlar</a> birikimlerini&nbsp;%47'ye varan mevduat faiz oranıyla&nbsp;değerlendirmeye başlıyor. Odealı olmanın ayrıcalıkları bi’ başka, o nedenle bununla da kalmıyor; size özel finansal danışman, avantajlı hisse senedi komisyon oranları, ücretsiz ATM kullanımı gibi özel olduğumuzu daima hatırlatan faydalarla da buluşturuyor.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box; margin-bottom: 10px;">Dahası: Aradığımız ve ihtiyacımız olan ne varsa hepsi Odea’da var. <a href="https://odea.biz/46nhBXN" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);">Odea uygulamasıyla</a> yatırıma dair güncel haberlere, eğitim videolarına, canlı piyasa verilerine ve podcastlere hızla ulaşarak yatırımın merkezinde yerinizi alabilirsiniz. </li></ul>%47'ye varan TL vadeli mevduat faiz oranını değerlendirmek ve hayalini kurduğumuz yeni yıl için bir adım daha atmak üzere Odea’yı <a href="https://odea.biz/46nhBXN" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);">buradan</a> indirebilir ve ayrıcalıkların merkezinde olmanın keyfini siz de yaşayabilirsiniz.&nbsp;

1 Aralık - Odeabank - Pareto

Pareto

İklim İçin 350 Derneği ile SEFİA, BIST 30 şirketlerinin iklim karnelerini inceledi. OECD ve ACEA verilerine göre, AB ülkelerinde otomobilden alınan KDV oranı %17-27 arasında değişirken bu oran Türkiye’de %20 oldu.

🏭 İklim karnesi, tüketim vergisi

İş dünyasından içgörü, sektör analizleri ve gelecek öngörüleri her pazartesi ve cuma e-posta kutunuzda.

İş dünyasındaki en önemli gelişmeler.

İstanbul, en çok işlem yapan şehir olarak geçen yılın zirvesindeki yerini korudu. Toplam işlemlerin %70’i İstanbul, Ankara ve İzmir şehirlerinde yapıldı.

Black Friday işlem hacmi yıllık bazda %70 artış gösterdi

COP28 İklim Zirvesi bugün, büyük ölçüde Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE) petrol zenginliği üzerine inşa edilmiş bir şehir olan Dubai'de başlayacak.Bazı ülkeler ve çok sayıda sivil toplum grubu COP28'de varılacak herhangi bir anlaşmaya fosil yakıtların "aşamalı olarak kullanımdan kaldırılması" ifadesinin eklenmesi için kampanya yürütüyor. Diğerleri ise fosil yakıtların "aşamalı olarak azaltılması" gibi daha zayıf bir dil kullanılması ya da ifadenin kapsamının başka şekillerde sınırlandırılması için çabalıyor.New Scientist'in aktardığına göre, önemli bir petrol üreticisi olan BAE'nin fosil yakıtlar konusunda atılacak adımlara vereceği desteğe şüpheyle yaklaşılıyor. Daha önce elde edilen belgelere göre, BAE'nin, petrol ve doğalgaz anlaşmaları yapmak için ev sahipliği yapma rolünü fırsat olarak kullanmayı planladığı&nbsp;ortaya çıkmıştı.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">"Fosil yakıtlar konusunda sinyal göndermek önemli"</h2>Gezegeni ısıtan sera gazı emisyonlarının açık ara en büyük kaynağı olan fosil yakıtlar konusunda ne yapılacağı&nbsp;sorusu zirvenin ana konularından biri olmaya aday. Kâr amacı gütmeyen bir araştırma kuruluşu olan Stockholm Çevre Enstitüsü'nden&nbsp;Michael Lazarus,&nbsp;"Fosil yakıtlar konusunda bir sinyal göndermek önemli" diyor.Fosil yakıtların yakılması, iklim değişikliğine yol açan sera gazı emisyonlarının %70’inden fazlasından sorumlu. Ancak ülkeler, 2021’de Glasgow'da düzenlenen COP26’ya kadar Birleşmiş Milletler iklim zirvelerinde hiçbir resmî bildiride fosil yakıtların rolünü açıkça belirtmedi.O dönemde ülkeler, petrol ya da doğalgazdan daha yoğun emisyona sahip olan kömür enerjisinin "aşamalı olarak kullanımdan kaldırılması" konusunda neredeyse anlaşmaya varmışlardı. Ancak bu dil son dakikada zayıflatıldı ve kömür zengini ülkeler Hindistan ve Çin'in itirazları üzerine kömür enerjisinin "aşamalı olarak azaltılması" taahhüdüyle sonuçlandı.Konu geçen yıl Mısır'da düzenlenen&nbsp;COP27'de tekrar gündeme geldi, ancak bildirge Glasgow’da kabul edilenin ötesine geçemedi. Şu anda Dubai'deki COP28'de fosil yakıtların azaltılması konusunda daha güçlü bir dil içeren herhangi bir anlaşma için önemli bir ivme var.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Fosil yakıtların azaltılmasına kimler karşı?</h2>Fosil yakıt karşıtı hareket, Rusya&nbsp;ve Suudi Arabistan&nbsp;gibi büyük fosil yakıt üreticileri ve Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü'nün&nbsp;(OPEC) diğer petrol ihraç eden üyeleri de dahil olmak üzere diğer ulusların muhalefetiyle karşılaştı. Bazı düşük gelirli ülkeler de, aşamalı bir kesintinin fosil yakıt kaynaklarını kullanma yeteneklerini haksız bir şekilde sınırlayacağını ve yüksek gelirli ülkelerin fosil yakıt gelişimini önce durdurması gerektiğini savunarak geri adım attı.Zambiya'nın başını çektiği bir grup Afrika ülkesi BM'ye gönderdikleri bir yazıda "Yeni fosil yakıt projelerine yatırım yapılmasının tümüyle yasaklanması hakkaniyetli ya da adil değildir ve adil bir geçişin temeli olamaz" dedi.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Dünya iklim hedeflerine ulaşabilir mi?</h2>BM Genel Sekreteri&nbsp;António Guterres geçtiğimiz günlerde Paris Anlaşması'nın 1,5°C'lik birincil hedefine ulaşmanın yolunun açık olduğunu söyledi:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(255, 225, 68); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"İklim krizinin zehirli kökünü söküp atmayı gerektiriyor: Fosil yakıtlar."</blockquote>BM Çevre Programı&nbsp;ve diğer çevre örgütleri tarafından hazırlanan rapora göre, iklim hedeflerine ulaşmak için karbon yakalama teknolojisine sadece sınırlı bir şekilde güvenileceği varsayımıyla, 2040 yılına kadar kömür üretiminin "neredeyse tamamen" durdurulması ve 2050 yılına kadar petrol ve gaz üretiminin dörtte üç oranında azaltılması gerekiyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Karbonu yakalarsak fosil yakıtları yakmaya devam edebilir miyiz?</h2>"Aşamalı olarak sona erdirmek" ve "aşamalı olarak azaltım" tartışmalarının yanı sıra, karbon yakalama ve depolama sistemlerinin fosil yakıt emisyonlarının azaltılmasında oynayacağı rol de COP28'de hararetle tartışılacak.Sadece karbonu "azaltılmamış" yakıtların aşamalı olarak ortadan kaldırılmasına yönelik bir anlaşma, herhangi bir emisyonun yakalanması koşuluyla fosil yakıtların yakılmasına devam edilebileceği anlamına gelecektir, ancak Almanya merkezli bir kuruluş olan&nbsp;Climate Analytics'ten&nbsp;Carl Schleussner bunun yanlış bir çözüm olduğunu söylüyor. Schleussner, karbon yakalama teknolojisinin pahalı ve büyük ölçüde kanıtlanmamış olduğunu da sözlerine ekliyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Dünya fosil yakıt kullanımını azaltma konusunda ilerleme kaydediyor mu?</h2>Fosil yakıt üretimine yönelik mevcut planlar, küresel sıcaklık artışını 1,5°C ile sınırlamak için gerekenin çok üzerinde kalıyor. Schleussner, "1,5’e uygun olarak yeni fosil yakıt altyapısı inşa edilemeyeceğini bildiğimiz hâlde üretimi artırma planları görüyoruz" diyor.Lazarus ve meslektaşları, kısa süre önce hükümetlerin fosil yakıt üretim planlarının kömür üretiminin 2030'a kadar, petrol ve gaz üretiminin ise 2050'ye kadar artacağını gösterdiğini ortaya koydu. Bu planlar gerçekleşirse, 2030 yılında fosil yakıt üretimi Paris hedefine ulaşmak için gereken eşiğin iki katına çıkacak.Lazarus, birçok ülkenin üretim hedeflerinin ne emisyon taahhütleriyle ne de fosil yakıtlara yönelik beklenen taleple uyumlu olduğuna dikkat çekiyor.COP28'de yenilenebilir enerji kapasitesinin üç katına çıkarılması ve enerji verimliliği kazanımlarının iki katına çıkarılmasına yönelik bir anlaşmaya destek giderek artıyor. Fosil yakıt şirketleri gerekli uzmanlık ve kaynaklara sahipler, ancak temiz enerjiye geçişi hızlandırmak için henüz fazla bir şey yapmıyorlar. Uluslararası Enerji Ajansı'nın yakın tarihli bir raporuna göre temiz enerjiye yapılan küresel yatırımın sadece %1'i fosil yakıt şirketlerinden geldi.Okuma önerileri:&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/cop27den-cikan-5-sonuc" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">COP27</a> | COP27’den çıkan 5 sonuç | Büşra Uçan</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/iklim-tatsizligi-enerjide-emisyon-ve-maliyet-ikilemi" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Gündem</a> | İklim tatsızlığı: Enerjide emisyon ve maliyet ikilemi | Atilla Büyükurvay</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;"><a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/cop28e-dogru-tartismalarin-odagindaki-iklim-zirvesi" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Spektrum</a> | COP28'e doğru: Tartışmaların odağındaki iklim zirvesi | Mehmet Can Çetin</li></ul><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Bu yazı, 29 Kasım 2023'te Yeşil Gazete'de yayımlanmıştır. Yazının orijinaline&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://yesilgazete.org/cop28e-dogru-dunya-fosil-yakitlardan-vazgecme-konusunda-anlasabilir-mi/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buradan ulaşabilirsiniz.</a>

<h1 id="isPasted" fr-original-style="" style="font-size: 2em; margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;"><a href="https://www.youtube.com/@DurexTurkiye" target="_blank" rel="noopener noreferrer" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);">Durex</a>: #biseyolmazdemeolabilir </h1><img src="https://images.aposto.com/2023/10/3/1701271025890.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; user-select: none; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Bugün 1 Aralık Dünya AIDS Günü.Birleşmiş Milletler HIV/AIDS Ortak Programı’nın 2022 verilerine göre, dünya genelinde yaklaşık 39 milyon kişi HIV ile yaşıyor. Büyük oranda korunmasız cinsel temasın ardından bulaşan HIV virüsü ve onun ileri aşaması AIDS'e karşı korunma hayati bir önem taşıyor.&nbsp;Toplum içinde cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara dair geçmişten gelen, kulaktan dolma ve güvenilir olmayan kaynaklardan elde edilen ne yazık birçok bilgi mevcut. Bu bilgileri güncel doğrularla düzelterek ve gerekli önlemleri alarak cinselliği güvenli ve bilinçli bir şekilde yaşamak mümkün.Bu nedenle Durex, 1 Aralık AIDS Günü'nde, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara dair&nbsp;Dr. Selcen Bahadır ile toplumda doğru bilinen yanlışları konuşuyor ve herkese&nbsp; #biseyolmazdemeolabilir diyor. Detaylara <a href="https://www.youtube.com/@DurexTurkiye" target="_blank" rel="noopener noreferrer" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);">@durexturkiye</a> hesabından ulaşabilirsiniz.

1 Aralık - Durex

CHP lideri Özel, Akşener ile görüşmesi hakkında "ittifakı değil işbirliğini konuştuk" ifadelerini kullandı. COP28, BAE'nin Dubai şehrinde başladı. ABD tarihinin en tartışmalı Dışişleri Bakanı Henry Kissinger 100 yaşında öldü.

📮 İttifak değil işbirliği

Bazı ülkeler ve çok sayıda sivil toplum örgütü Dubai'deki COP28 zirvesinde fosil yakıtların kullanımının aşamalı olarak kaldırılmasına yönelik bir anlaşma için bastırıyor, ancak diğerleri böyle bir anlaşmanın adil olmayacağını savunuyor. Önemli bir petrol üreticisi olan BAE'nin fosil yakıtlar konusunda atılacak adımlara vereceği desteğe şüpheyle yaklaşılıyor.

COP28: Dünya fosil yakıtlardan vazgeçme konusunda anlaşabilir mi?

“Güzelsin sevgilim,ama çok yakından!”Cemal SüreyaBir epigrafla başlarsam büyüsü bozulur mu bilmediğimden, alenen bir anlatıyla girip büyü sökümü yapalım bu yazıya. Platon’un Şölen’ini okuyanlar anımsayacaktır. Meclisin konularından biri aşka, amme hizmeti olarak sevgiyi tartışmaya geldiğinde mühim bir hikaye paylaşılır kitapta. Başlangıçta yeryüzünde, dört kollu, dört bacaklı, çok –yahut yok–&nbsp; cinsiyetli, yusyuvarlak ve kamburlu; biri güneşten, öteki aydan doğmuş ve birleşmiş, yekpare varlıklar yaşarmış. Bizim hatırı sayılır bir vakittir insan dediğimiz varlığın, ilk taslağı. Tek bedende yaşayan bu ikili zatlar, gün gelip de bu yaradılıştan sıkılınca, tanrılara karşı bir isyan çıkarmak için örgütlenmeye başlamışlar. Sittin senedir hikmetine, kararına karşı çıkıldı mı çileden çıkan Zeus da –ölümlünün, ölümsüzün başına ne geldiyse bunun kibrinden geldi zaten– bu varlıkları orta yerlerinden ikiye bölmüş, salmış çayıra. İşte bundandır insan, bengidöngüde hep diğer yarısını arar dururmuş.Durduysanız, bıraktığınız yerden başlayın. Ben keza bakkala giderken de yarımdır, tepemdir, yanımdır bir parçalarımı ararım. Bulduklarımdan da bir ben daha yaparım.Velhasıl bu arayış, bir şimşek mızraklı ak sakallının lanetindendir, değildir; her güzelin, her çirkinin alnının belli ki yazısı. Zira insan, diğer yarısını bulamasa kendi yarısını aramakla lanetlenmiş (midir?).Geçen hafta, Aposto’dan Deniz “Bir tiyatro yazısı yazar mısın, hem masal var hem de yepyeni bir iş, dijital medya ile iç içe” diye aradı. Hayatımda hiç tiyatro yazısı yazmadım, &nbsp;pek haddim de olmaz. O yüzden bu yazı, girişten anlayabileceğiniz gibi başka bir bağlamdan, beni çocuk hayreti ve heyecanıyla ağzım açık –bazen de karşı locada beni izleyen arkadaşın dediği gibi “büyük bir ciddiyetle hiç tebessüm edemeden” koltuğa mıhlayan bir muazzam anlatının ve emeğin, bana dokunduğu yerlerle alakalı olacak.Çirkin, yönetmenliğini Bergama Tiyatro Festivali’nde tanışma fırsatı elde ettiğim sonra da yakından takip ettiğim fiziksel tiyatro çalışmaları yapan Güray Dinçol’un yönetmenliğinde, Firuze Engin’in tarihten beslenen modern bir efsun yazarı olduğunu bir kez daha kanıtlayan, şapka çıkarılacak Nihal Yalçın ve Onur Berk Arslanoğlu performanslarıyla olayı bambaşka bir boyuta taşıyan, hakikaten tarifi zor bir oyun; bir zamanlararası anlatı. Sohbetlerinden her daim keyif aldığım, bugüne ait zeitgeist mizaçlı ve marj dışına çıkan sanat öncülü işlerde sıkça karşımıza çıkan Yağmur Dolkun yapımcı koltuğunda; xtopia’dan Lalin Akalan ve Amir Ahmadoghlu oyunun sanat direktörleri. *Bütün ekip kostümünden ışığına, rejisinden koreografisine ve görsel sanatçılarına başımız üstünde ve kocaman alkışlara, daimi emeklerin karşılığını hak ediyor.*Yazının bir amacı da oyunu merak ettirmek olacağından, fragman ya da “hakkında” yazısı yazmaktansa birkaç ipucuna değinmeli. İpuçlarında gezinirken fonda Ahmet Kenan Bilgiç çalsa iyidir, oyunun müzikleri onun sevip özlediğimiz zihninden.Nihal Yalçın’ın can verdiği, lanetlenerek ölümsüzlüğe çarptırılmış “çirkin” Şiva karakteri, beni Tomris Uyar’ın kaleminden bir başka tatla okuduğum Şahmeran’a götürüyor. Firuze Engin’in bu hikayeden ilham almış olabileceği, tamamen kendi hayal gücümün kumarıdır. Zira oyunun yazım sürecinin uzun bir tarih araştırmasından geçtiğinine ve hem Mezopotamya hem de Avrupa masallarından esinlendiğine, oyunun ardından Hope Alkazar’da sohbet ettiğimiz Yağmur’dan aşinayım.“Kimileri vardır: hırs, sessizce, bir ırmak gibi akıp gider içlerinde; yüzeyden, dışarıdan bakıldığında çırpıntısız, usul görünüler. Ama en ufak bir taş atılmayagörsün.”(Ödeşmeler ve Şahmeran Hikayesi, Tomris Uyar)Hah işte o taş Şiva’ya daha küçücükken atılıyor. Ne imiş çirkinmiş, garipmiş, bir başka imiş diye. Fiziksel ötekiliği neticesinde garabet pozisyonunda ömür sürmesi gereken Şiva bu dışlanmaya dayanamayıp türlü güçleriyle huzursuzluklar çıkarmaya başladığında, grotesk sistem (Urmenler, ki bu da bana ifritleri çağrıştırdı) ona bir seçim hakkı sunuyor: Huzursuzluğu ve gücünü kötüye kullanmayı bırak, karşılığında ne istiyorsun?&nbsp;“Dünyanın en güzeli olmak.” Eyvallah, fakat Tanrıcılık oynama Şiva –halbuki adı Hinduizm’in yok edici Tanrısı– ölüme karışma ve gazabını insanlıktan uzak tut. Yoksa hem yeniden çirkin olursun, hem de bu bedende sonsuzluğa mahkum edilirsin.“Zaman, sonsuz bir sarmal yumağın ipidir. Ve ip, ucunu yumaktan dışarı ilk çıkardığı günden beri hep ama hep ileri doğru uzar. Onu geri saramayız. Yönünü değiştiremeyiz. Ne yaparsak yapalım zaman ipi hep ileri doğru uzar. Fakat ip bazen kopabilir. Geriye kalan iki uç hemen birbirine düğümlenir. Aradan kopan o parçada neler olup bittiğini hiç kimse bilemez. Çünkü o parça artık zamana ait değildir. O kadar yoktur ki, onun yokluğu bile hissedilmez. İşte bu bir lanettir.”Şiva amenna diyor demesine fakat bu seçimden sonrası William Blake’in “Arzularının yangınları içinde yürür insan” demesi misali ilerliyor. Aldığı güzellik karşısında sadece aşktan feragat edeceğinden… Ortalık yine aşktan yanıyor. Gerisi sizde.Bana zalim deme ey yüzü mahımAşıkınım perişanım tel telimCihan Şah(Ödeşmeler ve Şahmeran Hikayesi)Onur Berk A.’nın 8o dakika boyunca Şiva ile beraber lanetlenen bir tavuğu oynamadığı, tavuk olduğu gerçeği; seyirciyi bir masalın izleyicisi olmaktan çıkarıp, âlemin tepesinde uçup üstüne kuş misali konduran performansı hayretimi perçinledi. Burada tavuğun bir başka zanaatkarı olan Candan Seda Balaban’a da sevgiler. Keza Şiva’nın kostümünü de ben her sofraya giyerim. O ne güzel detaylar.Aşk uğruna atılan tüm gazap eylemlerine rağmen –ki burada rahmetli Tuncel Kurtiz’in sesi kulaklarımda Oscar Wilde’ın şu dizeleriyle çınlıyor: “Çünkü her insan öldürür sevdiğini, gene de ölmez insan.”– Çirkin’in bir ilginç sihri daha var. Hikayeden bir antagonist, ötekileştirelenin mağdur ya da mağrur olarak çıkageldiği bir bağlam ya da ahlak hikayesi çıkmıyor. En azından bende böyle işlemedi. Bir anlatının, sözcüklerin, masalların, maceraların ve pek tabii duyguların mahluk/insan diyarında ilelebet ne kadar büyük bir yaşam âbı olduğu, esas içgüdünün belki de anlatmak olduğu gıdıklandı. Ötekinin hikayesi.Son olarak benim için en yeni olan deneyim, dijital enstalasyondu ya da yanlış bir şey dememek adına tanıtımdan alıntılamak gerekirse “duvarlardaki etkileşimli görüntüler”… xtopia’nın tüm ekibine ve sanat yönetmeni Veli Kahraman’a sonsuz övgüler. İlaveten millî ışık maestrosu Cem Yılmazer’e tekrar sevgiler.Klasik ve modern sanat tarihi ve felsefesi okudum. Okuduklarımı da geçtim, bazen muhafazakar addedilecek kadar nostaljik bir tipim. Birçok disiplinin iyisi, anlamlısı eskilerde sanarım. Senelerdir sanat ve yazı dünyasıyla ne kadar iç içe olsam da giremediğim dijital sanat ve belki de ard felsefenin siftahını sonunda böylece yaptım. İki önemli nokta var birbirine bağlanan bu deneyimde. İlki, duvar enstalasyonlarının oyun ile hemhal olmuş olması, yani bütün bu dijital sanat eserleri, hikayenin önüne geçmiyor; gelenek ile devrim arasında (Benjamin’e sevgiler*) bir yoldaş görevi görüyor. Bir deneyim yaşıyorsunuz ve fakat sahnesi, oyuncusu, hikayesi, teknolojisiyle birsiniz. Yatay hiyerarşi… Bunu tüm kalemler için söylüyorum.“Kimileri kurmayı, kimileri yıkmayı sürdürecek, çünkü güneşin altında her şeyin kendi zamanı vardır, ama ne kurmaya ne de yıkmaya benzemeyen bir üçüncü güç doğmadıkça, bizler köle olmayı sürdüreceğiz.”Tam da bu noktada kendi gazabından, canını alıp uzaklaşan Sovyet şairi Mayakovski’nin “Sevinmek için Çok Erken” başlıklı şiiri geliyor nedense aklıma. Düzenlediğim “Yaratıcı Düşünce” atölyelerinin ilk oturumunda bir düşünce, fikir ya da eylem nasıl “yeni” olur, “yeni” bir şey anlatır daha önce söylenmemiş ya da “görülecek şeyler yaratmak” nedir, neye değerdir diye tartışıyoruz senelerdir. Ne yıkmaya ne kurmaya benzeyen o üçüncü gücün dijital sanatlar olarak süreğenleşebilecek olması ihtimalini düşünmek, beni geleneğe ve nostaljiye tutunan esaretimden kurtardı ve ülkede bu anlamda ileride daha neler neler yaratılabileceğine dair çok heyecanlandırdı.Kurtarılacak olan, şimdiki zamansa eğer, hazine geçmişin ve insanevlatlarının aşk ve gazap tarihinden esinlenen parçaları birleştiren Çirkin ekibini bir kez daha can-ı gönülden kutlarım.Ötekilere, Sevim Burak’tan sevgiyle.Unutmadan,çok güzelsiniz! “Bu dünyayı izleyenlere bir halt yok.açıkgözler için hiçbir sey yazmayacağım.Dünyalarını kaybetmişler için...Kendim için yazacağım. Erken bunamışlara,hayalperestlere, çok acıklılara bu dünyadangitmek üzere hazırlık yapanlara yazacağım.Yalnız aklını kaybetmişlerle bu dünyayıpaylaşacağım. Aşktan aklını oynatanlara,şizofrenlere, aşırı romantiklere ve aşırısadistlere. Delilere yazacağım...”<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Çirkin Süre: 80 dakika. Yaş Sınırı: +13Yazar: Firuze Engin Yönetmen: Güray Dinçol Oynayanlar: Nihal Yalçın, Onur Berk Arslanoğlu Yaratıcı Yapımcı: Yağmur Dolkun Sahne &amp; Yapım Tasarım: Veli Kahraman Immersive Sanat Direktörleri: Lalin Akalan, Amir Ahmadoghlu (xtopia) Yaratıcı Teknoloji Uzmanı: Çağatay Güçlü (xtopia) Görsel Sanatçılar: Amir Ahmadoghlu, Burak Dirgen (xtopia) Proje Koordinatörü: Esra Küçükşen (xtopia)Yapım: Dolkun Production Ortak Yapımcılar: Institute of Time, Betaland Audiovisual, xtopia, Comfortnoise Oyunun biletlerine <a fr-original-style="" href="https://www.hopealkazar.com/cirkin" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buradan</a> ulaşabilirsiniz.

İstanbul'dan seçilmiş etkinlikler, kültür sanat ajandası, şehir gündemi, tematik rehberler ve şehrin sınırlarından taşmaya değecek davetler her hafta e-posta kutunda.

İstanbul'un sokağa çağıran ve kalabalıkların arasına karışan etkinlik rehberi. 

Aposto İstanbul

Anlatı tiyatrosu ile dijital enstalasyonu birleştiren "Çirkin", Anadolu masallarından ilham alan bir ihanet anlatısı; tarihten beslenen modern bir efsun hikayesi. 

Zamanlararası bir anlatı: Çirkin

Aldous Huxley'nin Cesur Yeni Dünya'sı, bizlere bebeklerin "Bokanovsky Süreci" isimli bir yöntemle laboratuvarda üretildiği distopik bir gelecek tahayyülü sunar. Bu dünyada, bebekler genetik olarak beş sosyal kasttan birine uyumlu olacak şekilde koşullandırılırlar. Ancak günümüzde genetik mühendisliğinin geldiği son nokta, gen düzenlemenin kurgunun ötesine geçtiğini gösteriyor.İki hafta kadar önce Birleşik Krallık İlaç ve Sağlık Ürünleri Düzenleme Kurumu (MHRA), CRISPR gen düzenleme teknolojisini kullanan ilk tedavi için yeşil ışık <a fr-original-style="" href="https://www.nytimes.com/2023/11/16/health/casgevy-sickle-cell-crispr.html" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yaktı.</a> Casgevy isimli tedavi, orak hücre anemisi (SCD) ve transfüzyona bağlı Akdeniz anemisi tedavisinde kullanılmak üzere onay aldı.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Nedir? Kan hastalığı olan orak hücre anemisi ve transfüzyona bağlı Akdeniz anemisi, kırmızı kan hücrelerinin vücutta oksijen taşımak için ihtiyaç duyduğu bir protein olan hemoglobini kodlayan genlerdeki mutasyonların neden olduğu, ömür boyu süren genetik bozukluklardır. Yalnızca ABD'de 100 binden fazla kişinin SCD'den muzdarip olduğu, Akdeniz anemisinin ise dünya çapında yaklaşık &nbsp;her 100 bin kişiden 1'ini etkilediği bilinmektedir.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ek bilgi: ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) danışmanları Ekim ayı sonunda ilacın klinik kullanım için güvenli olduğuna karar vermişti. FDA'nın tedaviyi onaylayıp onaylamayacağına 8 Aralık'a kadar karar vermesi bekleniyor.</li></ul>Casgevy'nin MHRA tarafından onaylanması, gen terapisinde yeni bir dönemin başlangıcına işaret ediyor. Ancak bu yeni tedaviye ve tedavinin temelini oluşturan CRISPR teknolojisine dair soru işaretleri de mevcut. Tedavinin ne kadar etkili ve güvenli olduğu; CRISPR'ın Cesur Yeni Dünya'da olduğu gibi doğmadan önce sipariş üzerine insanları değiştirmek için kullanılıp kullanılamayacağı tartışılıyor.Gelin bu soruları cevaplamaya Casgevy'nin ne olduğu ve nasıl çalıştığıyla başlayalım.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Gen terapisinde yeni bir çağın başlangıcı: Casgevy </h2>CRISPR isimli gen düzenleme tekniği üzerine inşa edilen Casgevy, BCL11A isimli geni hedef <a fr-original-style="" href="https://www.livescience.com/health/genetics/the-worlds-1st-crispr-therapy-has-just-been-approved-heres-everything-you-need-to-know" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">alıyor.</a> Bu gen, normalde doğumdan kısa bir süre sonra hemoglobinin fetal versiyonundan yetişkin versiyonuna geçişi düzenleyen bir proteini kodluyor. SCD ve Akdeniz anemisine neden olan yetişkin hemoglobini ise kusurlu oluyor.&nbsp;Casgevy'nin amacı, BCL11A'yı devre dışı bırakmak. BCL11A'nın devre dışı kalması, genin yetişkin versiyonu çalışmadığı için vücudun fetal hemoglobin üretmeye devam etmesini mümkün hâle getiriyor.Tedavi sürecindeki ilk basamak, hastanın kemik iliğinden kan yapıcı kök hücrelerinin alınması ve BCL11A geninin laboratuvarda Casgevy kullanılarak düzenlenmesi. Düzenleme işleminin ardındansa işlevsel hemoglobine sahip modifiye edilmiş yeni hücreler hastanın vücuduna yerleştiriliyor. Bununla birlikte, modifiye edilmiş hücrelerin vücuda yerleştirilmesinden önce hastanın, hâlâ kemik iliğinde bulunan düzenlenmemiş hücrelerin yok edilmesi için busulfan adı verilen bir kemoterapi ilacı alması gerekiyor.İki geç aşama klinik çalışmada Casgevy'nin, SCD ve Akdeniz anemisi hastalarının çoğunda hemoglobin üretimini restore ettiği ve semptomları hafiflettiği belirtiliyor. SCD'li 29 hastadan 28'inin, Casgevy ile tedavi edildikten sonra en az bir yıl boyunca şiddetli ağrı krizi yaşamadığı; Akdeniz anemili 42 hastadan 39'unun da kırmızı kan hücresi transfüzyonuna ihtiyaç duymadığı ve kalan 3 hastanın da transfüzyona ihtiyaç duyma olasılığının %70'ten daha az olduğu aktarılıyor.Öte yandan, bu yeni ve düzenlenmiş hücrelere alışma sürecinin uzun sürdüğünü de belirtmek gerekiyor. Konuya ilişkin olarak MHRA, "Tedavi edilen hücreler kemik iliğine yerleşirken ve stabil hemoglobin formuna sahip kırmızı kan hücreleri yapmaya başlarken hastaların bir hastanede en az bir ay geçirmeleri gerekebilir" ifadelerini kullanıyor.Casgevy tedavisinin ne derece güvenli olduğuna gelecek olursak... Tedavinin iki geç klinik aşamasında da ateş ve yorgunluk gibi geçici yan etkiler haricinde hastanın sağlığını tehdit eden ciddi bir riskin tespit edilmediği ifade ediliyor. Tabii, bu noktada bu çalışmaların ikisinin de halen devam ettiğini; MHRA ve FDA gibi yetkili kurumların yanında tedaviyi geliştiren Vertex Pharmaceuticals ve CRISPR Therapeutics'in de Casgevy'nin uzun vadede güvenli olduğundan emin olmak için süreci izlediğini de unutmamak gerek.Peki tedavi ne zaman yaygın kullanıma açılacak? Bu soru için henüz bir cevabımız yok. Bununla birlikte, gen tedavilerinin milyonlarca dolara mal olduğunu ve Casgevy'nin de burada bir istisna olmayacağını kabul edersek, tedavinin ihtiyaç duyan çoğu kişi için erişilmez olacağı tahmin ediliyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Oxford Üniversitesi anatomi profesörü Kay Davies, tedaviyle ilgili asıl zorluğun yüksek fiyatlar olacağına, bu nedenle tedaviyi küresel çapta erişilebilir hâle getirmenin büyük önem taşıdığına dikkat çekiyor.</li></ul><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Vaatleri, endişeleri ve etik kaygılarıyla: CRISPR</h2>Bakterilerin ve archaea adı verilen diğer basit organizmaların virüslere karşı kullandığı doğal bir savunma mekanizmasından uyarlanarak 2012 yılında geliştirilen ve geliştiricileri Emmanuelle Charpentier ile Jennifer Doudna'ya Nobel Kimya Ödülü'nü getiren <a fr-original-style="" href="https://www.livescience.com/58790-crispr-explained.html" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">CRISPR</a>, "CRISPR-Cas9 "un kısaltması. CRISPR'lar DNA'nın özelleşmiş uzantılarıyken Cas9 proteini de DNA şeritlerini kesebilen, moleküler bir makas işlevi gören bir enzim. Bu moleküler makaslar, bir RNA molekülü tarafından hedef DNA'ya yönlendiriliyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Açılımı "düzenli aralıklarla yerleştirilmiş kısa palindromik tekrar kümeleri" olan CRISPR'lar, "ara parçalar" olarak adlandırılan kısa, tekrarlanan dizilerden oluşan bir DNA bölgesini tanımlıyor.</li></ul>Genomların düzenlenmesini mümkün kılan basit ama oldukça güçlü bir araç olan CRISPR, DNA dizilerinin ve gen işlevinin değiştirilmesine olanak tanır. Genetik kusurların düzeltilmesi, hastalıkların tedavi edilmesi ve yayılmasının önlenmesi, mahsullerin büyümesi ve dayanıklılığının artırılması gibi pek çok potansiyele sahip olan bu teknik, birçok güvenlik endişesiyle birlikte etik kaygıları da beraberinde getiriyor.&nbsp;Genel olarak CRISPR tabanlı tedavilerde endişeler, Cas9'un genomun değiştirilmesi amaçlanmayan diğer kısımlarına etki ettiğinde ortaya çıkan ve istenmeyen yan etkilere neden olan "hedef dışı" etkilere odaklanıyor. Konuya ilişkin olarak "CRISPR'ın, tedavi edilen hücreler üzerinde bilinmeyen sonuçları olan sahte genetik modifikasyonlara yol açabileceği iyi bilinmektedir" ifadelerini kullanan Londra Imperial College Moleküler ve Hücresel Biyofizik Bölüm Başkanı David Rueda, "Bir sonuca varmadan önce bu hücreler için tüm genom dizileme verilerini görmek çok önemli olacaktır" diye de ekliyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bu, Casgevy durumunda düzenlenmiş hücrelerdeki tüm DNA'nın incelenmesi gerektiğine işaret ediyor.</li></ul>Öte yandan, CRISPR'a yönelik endişelerin büyük bir kısmı etik alanına giriyor, çünkü genlerin düzenlenebilmesi demek, en basit hâliyle potansiyel olarak bir insanın fiziksel özelliklerinin daha doğmadan düzenlenebileceği anlamına geliyor. Bu, en temel düzeyde toplum tarafından biyolojik olarak "aşağı" görülen bireylere karşı bir tehdit oluşturuyor. Hatta teknolojinin yaratıcılarından Jennifer Doudna da 2022'de New York Times'a verdiği demeçte CRISPR'ın "büyük risk" taşıdığını kabul etmiş ve embriyo düzenlemenin bilinmeyen sonuçları konusunda uyarıda bulunarak araştırmacılara, CRISPR'ı bu amaçla kullanmak için beklemelerini tavsiye <a fr-original-style="" href="https://www.scientificamerican.com/article/the-dark-side-of-crispr/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">etmişti.</a><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">2020'de yapılan bir araştırma, CRISPR'ın insan embriyolarının hücrelerinde ciddi yan etkilere neden olabileceğini ortaya <a fr-original-style="" href="https://www.nytimes.com/2020/10/31/health/crispr-genetics-embryos.html" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">koymuştu.</a> CRISPR'ın kalıtsal körlüğe neden olabilen bir mutasyonu onarmak için kullanıldığı bir çalışmada, incelenen örneklerin yaklaşık yarısında embriyo hücrelerinin genetik materyallerinin büyük bir kısmını dışarı attığı gözlemlenmişti.</li></ul>2018'de ise Çinli bir biyofizikçi olan He Jiankui, ikiz kardeşler Lulu ve Nana'nın genlerini doğumdan önce değiştirdiğini açıklayarak bilim dünyasında şok etkisi <a fr-original-style="" href="https://apnews.com/article/ap-top-news-international-news-ca-state-wire-genetic-frontiers-health-4997bb7aa36c45449b488e19ac83e86d" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yaratmıştı.</a> Dünyanın ilk genetiği düzenlenmiş bebekleri olan ikizler, bir dizi etik tartışmanın alevlenmesine neden olurken Jiankui de tıp lisansı olmadan pratisyenlik yapmak, Çin'in insan destekli üreme teknolojisi konusundaki düzenlemelerine aykırı davranmak ve etik inceleme belgelerini uydurmak suçlarından üç yıl hapis cezasına ve 560 bin dolarlık para cezasına çarptırılmıştı.Tabii tüm bunlar, CRISPR'ın daha acısız, ağrısız ve engelsiz bir geleceğe göz kırptığı gerçeğini de değiştirmiyor. Tüm etik tartışmaları bir kenara bırakırsak, CRISPR'ın ve genel olarak gen düzenlemesinin pek çok faydalı kullanımı da bulunuyor:&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">2022'de CRISPR ile genetik olarak düzenlenmiş bağışıklık hücreleri verilmesinin ardından lösemi hastası genç bir kızın vücudunda kanserli hücre tespit edilememişti. CRISPR'ın kanser tedavisinde etkili olduğunu kanıtlayan başka çalışmalar da mevcut.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bir çalışmada HIV'ye karşı dirençli bağışıklık hücreleri oluşturmak için CRISPR'ı kullanmış, HIV virüsünün hücrelere girmek için kullandığı CCR5 genini değiştirilmesiyle yapılan araştırma, HIV/AIDS için potansiyel bir tedavi geliştirilmesi için umut olmuştu.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">CRISPR'ın, özellikleri iyileştirilmiş genetik modifiye bitkiler yaratmak için kullanıldığı örnekler de mevcut. Bitkilerin zararlı etkenlere karşı direnç kazanmasını veya besin içeriğinin artmasını mümkün kılan bu uygulamanın kullanıldığı bir örnekte, bilim insanları A vitamini bakımından zengin bir pirinç türü geliştirmişti.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bir çalışmada CRISPR, bakterileri virüslere karşı dirençli hâle getirmek için kullanılmıştır. Bu teknoloji, antibiyotik üretimi dahil çeşitli endüstriyel süreçlerde kullanılan bakterileri korumak için kullanılabilir.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bir başka çalışmada ise araştırmacılar, köpeklerdeki bir tür kas distrofisinden sorumlu gen mutasyonunu düzeltmek için CRISPR'ı kullanmış; tedavinin uygulandığı köpeklerde kas fonksiyonunda iyileşme gözlemlenmişti. Hayvanlarda genetik bozuklukların tedavi edilebilme potansiyelini gösteren bu uygulama, aynı durumun insanlar için de geçerli olabileceğiyle ilgili umut vadediyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bilim insanları, bir araştırmada sivrisinekleri sıtma parazitine karşı dirençli hâle getirmek için CRISPR'ı kullanmıştı. Bu yaklaşım, milyonlarca insanı etkileyen ölümcül bir hastalık olan sıtmanın yayılmasının azaltılabileceği anlamına geliyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">CRISPR'ın bir diğer potansiyel kullanım alanı ise organ transplantasyonu olarak karşımıza çıkıyor. Organ naklindeki en büyük sorunlardan biri olan organ uyuşmazlığını ortadan kaldırabileceği değerlendirilen CRISPR, aynı zamanda genetiği düzenlenmiş domuz organlarının insanlara nakledildiği çalışmalara da konu olmuştu.</li></ul>

<h1 dir="ltr" id="isPasted" fr-original-style="" style="font-size: 2em; margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Bordro süreçlerinizi dijitalleştirir:&nbsp;<a href="https://www.bordromat.com/tr/?utm_source=newsletter&utm_medium=email&utm_campaign=aposto&utm_term=bordromat" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);">Bordromat®</a>&nbsp;</h1><img src="https://images.aposto.com/2023/10/3/1701270218788.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; user-select: none; box-sizing: border-box;" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Nedir? Bordromat®&nbsp;geleneksel bordro yazılımlarından farklı olarak tüm bordro sürecini yeniden yorumlayan bir süreç yönetimi sistemi olarak öne çıkıyor. Yönetilen hizmetler ile yasal parametre değiştirmeye ve mevzuat takibine son veren bulut tabanlı sistemiyle büyük değişimin bizce şimdi tam zamanı.Avantajları neler?<ul style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;" fr-original-style="padding-inline-start: 20px;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box; margin-bottom: 10px;"><a href="https://www.bordromat.com/tr/?utm_source=newsletter&utm_medium=email&utm_campaign=aposto&utm_term=bordromat" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);">Bordromat®</a>'ın&nbsp;bulut tabanlı altyapısı sayesinde, bordro verilerinize her zaman ve her yerden erişebilmenin rahatlığını yaşayacaksınız. İş akışınızı otomatikleştirerek eksiksiz bir bordro sürecinin keyfini çıkarabilirsiniz.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box; margin-bottom: 10px;">Küresel arenada öncü dev şirketler, Türkiye operasyonlarında kesintisiz uyum ve üstün performans&nbsp;sunan Bordromat® yazılımını tercih ediyor; çünkü o mevzuat ve iş zekâsında mükemmeliyetin adresi.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box; margin-bottom: 10px;">Bordromat®'ın self-servis özelliğiyle çalışanlar, mobil cihazları veya bilgisayarları üzerinden kendi bordrolarını hem görüntüleyebiliyor hem de onaylayabiliyor. Bu özellik sayesinde kurum içinde sağlıklı ve verimli bir çalışma kültürünün desteklenmesini sağlayacaksınız.</li></ul>Dahası:&nbsp;<a href="https://www.bordromat.com/tr/?utm_source=newsletter&utm_medium=email&utm_campaign=aposto&utm_term=bordromat2" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);">Bordromat®</a> gücünü, yaratıcısı <a href="https://www.cottgroup.com/tr/?utm_source=newsletter&utm_medium=email&utm_campaign=aposto&utm_term=cottgroup" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);">CottGroup®</a>’un bünyesinde bulundurduğu dört farklı kaynaktan elde ediyor: Danışmanlık, dış kaynak kullanımı (outsourcing), eğitim ve teknoloji alanlarında elde edilen deneyim, insan kaynakları profesyonellerinin tecrübesiyle birleştirilerek sisteme aktarıldı.Bordro süreçlerinde yaşadığınız zorlukları ve karşılaştığınız riskleri bilen <a href="https://www.bordromat.com/tr/?utm_source=newsletter&utm_medium=email&utm_campaign=aposto&utm_term=bordromat2" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);">Bordromat®</a>, bordro ihtiyaçlarınızı karşılamak için size destek olmaya hazır.

30 Kasım - Bordromat® - Quando

Quando

OpenAI'ın yeni Yönetim Kurulu'ndan Microsoft'a ban. CZ'nin ABD'yi terk etme talebine ret. Meta'ya yeni çocuk istismarı davası. Birleşik Krallık'tan tarihin gen düzenlemesi kullanan ilk tedavisine onay.

🧬 Cesur ve yeni bir dünya

Türkiye’den ve dünyadan en önemli teknoloji, inovasyon, girişimcilik ve bilim haberleri.

Teknoloji dünyasından tüm önemli gelişmeler.

Dünyanın CRISPR gen düzenleme teknolojisini kullanan ilk tedavisi Casgevy, Birleşik Krallık İlaç ve Sağlık Ürünleri Düzenleme Kurumu tarafından onaylandı. Peki, orak hücre anemisi ve Akdeniz anemisi tedavisi için geliştirilen Casgevy tam olarak ne? Gen düzenleme, beraberinde getirdiği tüm etik ve güvenlik kaygılarıyla bizlere ne vaat ediyor?

Cesur ve yeni bir dünya: Gen düzenleme teknolojisini kullanan ilk tedavi onay aldı

Eski Diyarbakır Barosu Başkanı Tahir Elçi'nin Sur ilçesinde vurularak öldürülmesinin üzerinden 8 yıl geçti. Dün, cinayete ilişkin dava görüldü. Salı günü ise Elçi’nin ölümünün 8. yılıydı. Faillerinin dahi tespit edilemediği 8 yılın ardından Tahir Elçi, öldürülmesi ve dava süreci...<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Kimdir?</h2>Tahir Elçi, ilk ve orta öğrenimini Cizre'de tamamladı. 1991’de Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden mezun olarak, 1992’de Diyarbakır'da serbest avukatlığa başladı. Ceza ve insan hakları hukuku alanlarında uzmanlaşan Elçi, İnsan Hakları Derneği (İHD) ve Türkiye Barolar Birliği (TBB) İnsan Hakları Merkezi Bilim Danışma Kurulu üyesi oldu. Türkiye İnsan Hakları Vakfı'nın (TİHV) da kurucularındandı.&nbsp;Diyarbakır Barosu’nda yöneticilik yapan Elçi, 2012'de baronun başkanı seçildi. 2014 yılında yapılan seçimde de yeniden başkan oldu.Elçi, 90’larda yargısız infaz, faili meçhul cinayetler ve köy yakma davalarında mağdurların avukatlığını yaptı. 1994 yılında 26 kişinin ölümüne neden olan Kuşkonar ve Koçağılı köylerinin bombalanması, Lice Davası, Temizöz Davası, Roboski Katliamı&nbsp;gibi pek çok davada da avukatlık yaptı.&nbsp;14 Ekim 2015’te CNN Türk’te Ahmet Hakan'ın sunduğu Tarafsız Bölge programında&nbsp;"PKK terör örgütü değildir. Bazı eylemleri terör niteliğinde olsa bile PKK, silahlı siyasal bir harekettir. Siyasal talepleri olan, çok ciddi bir desteği olan bir siyasal harekettir"&nbsp;demiş, bu sözleri nedeniyle 20 Kasım’da Diyarbakır'da gözaltına alınarak İstanbul'a getirilmişti. Elçi, savcılığın tutuklama talebine rağmen, çıkarıldığı mahkemece adli kontrol şartıyla serbest bırakılmıştı. Ayrıca Elçi hakkında, “terör örgütü propagandası” iddiasıyla 7,5 yıla kadar hapis cezası istemiyle iddianame hazırlanmış ve yurt dışına çıkış yasağı konulmuştu.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Neden ve nasıl öldürüldü?&nbsp;</h2>2015 yılı, Türkiye’de büyük olayların meydana geldiği bir yıldı. Yıllardır devam eden "çözüm süreci", 2015’in Temmuz’unda 2 polisin ölümüyle sonuçlanan Ceylanpınar saldırısının ardından sonlandırılmıştı. Çözüm sürecinin sona ermesinin ardından terör örgütü PKK’nın yol kesme, araç yakma, şantiyeleri basma gibi eylemleri devam etmiş; güvenlik güçleri ise bu eylemleri durdurmak için operasyonlar düzenlemeye başlamıştı.&nbsp;Türkiye’de genel seçimlerin yapılmasının ardından PKK’nın eylemlerine başlaması üzerine güvenlik güçleri Sur, Cizre ve Nusaybin merkezli operasyonlar düzenledi. Bu operasyonlara Hendek operasyonları adı verildi. Bu operasyonların düzenlendiği bölgelerin bazılarında sokağa çıkma yasakları uygulanmış ve bazıları geçici süreyle askerî güvenlik bölgesi ilan edilmişti.&nbsp;Hendek operasyonları sürecinde Tahir Elçi, gözaltına alınmasından 8 gün sonra, 28 Kasım 2015’te Diyarbakır'ın Sur ilçesinde tarihî Dört Ayaklı Minare'nin önünde basın açıklaması yaptığı esnada bölgede çatışma çıktı. Güvenlik güçleri ile PKK üyeleri arasında çıkan çatışmada Tahir Elçi başından vurularak öldürüldü. Elçi öldürülmeden dakikalar önce yaptığı açıklamada "Silah, çatışma, operasyon istemiyoruz" demişti.&nbsp;Çatışmada ayrıca, polis memurları Ahmet Çiftasan ve Cengiz Erdur da yaşamını yitirdi. Elçi’nin yaşamını yitirmesinin ardından Sur’da sokağa çıkma yasağı ilan edildi. &nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Belirsizlik ve iddianame&nbsp;</h2>E﻿lçi'nin ölümüne neden olan merminin çekirdeği, olay yeri incelemesi 5 ay sonra yapıldığı için bulunamadı. Merminin bulunamaması nedeniyle kurşunun hangi silahtan çıktığı da tespit edilemedi. Yine de Tahir Elçi’nin vurulduğu anı kaydeden güvenlik kamerası görüntülerinin bulunduğu tespit edildi. 2016’da Adli Tıp’ın Elçi’yi vuran silahı saptayamadığını ve net bulgular elde edemediğini bildirmesi üzerine Diyarbakır Barosu güvenlik kamerası kayıtlarını Londra'daki Forensic Architecture (Adli Mimarlık) isimli kuruluşa gönderdi.&nbsp;Forensic Architecture, Elçi’nin öldürülmesine ilişkin hazırladığı raporda Elçi'nin üç polisten birinin silahından çıkan kurşunla öldürüldüğü sonucuna vardı. Elçi’nin doğrudan üç polisin ateş hattında olduğu ve polislerin silahlarını birden çok kez ateşledikleri kaydedildi. Polislerden birinin Elçi’ye doğru açık ve engelsiz bir ateş hattıyla silahını ateşleyen tek memur olduğu ifade edildi. Raporda, iki PKK militanının Elçi’ye yönelik “öldürücü atış yapmamış göründüğü” bilgisi de yer aldı.İddianame Elçi’nin ölümünden 5 yıl sonra 2020’de tamamlandı. 3 polis memurunun şüpheli olarak yer aldığı iddianamede, raporun aksine bir PKK üyesi de şüpheli olarak belirtildi. Diğer PKK üyesinin sokağa çıkma yasakları sırasındaki silahlı çatışmalarda öldüğü ifade edildi. Üç polis, "bilinçli taksirle ölüme sebebiyet vermekle" suçlanırken PKK üyesi ise "olası kastla ölüme sebebiyet verme" ile suçlandı.&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Duruşmalarda yaşananlar&nbsp;</h2>İlk duruşma 21 Ekim 2020’de yapıldı. Heyetin tarafsız olmadığı gerekçesiyle reddi hakim talep edildi, dosya bir üst mahkemeye gönderildi.&nbsp;3 Mart 2021'deki ikinci duruşmada mahkeme heyeti sanıklar hakkındaki tutuklama taleplerini reddetti ve yurt dışına çıkış yasağının da dahil olduğu adli kontrol tedbirleri uygulanmasına, sanıkların duruşmalara SEGBİS aracılığıyla katılmasına karar verdi.14 Temmuz 2021'deki üçüncü duruşmada, ikisi gizli tanık 5 kişi dinlendi. Gizli tanıklar ilk ifadelerindeki beyanlarını değiştirdi ve olayı görmediklerini söyledi. Mahkeme, TÜBİTAK’a müzekkere yazılarak olay anına ait silinen kamera kayıtları üzerinde inceleme yapılmasına, dijital kayıtların yurt dışında incelenmek üzere katılan tarafa verilmesine, olay anında görevli tüm polislerin isim listesinin istenmesine karar verdi.&nbsp;1﻿2 Ocak 2022'deki dördüncü duruşmada olayın yaşandığı yerin karşısındaki kebapçının kamerasının hard diskinin boş olduğu ortaya çıktı. Sanıkların tutuklanması talepleri yine reddedildi.15 Haziran 2022'deki beşinci duruşmada İçişleri Bakanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğü'nün görevlendirdiği iki Mülkiye başmüfettişi ve bir polis başmüfettişinin hazırladığı araştırma raporu 5 yıl sonra dava dosyasına girdi. 59 sayfalık raporda, Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı, soruşturmayla ilgili bilgi ve belgeleri idari soruşturmayı yapan müfettişlerle paylaşmadığı için bazı konuların raporun kapsamı dışında bırakıldığı bilgisi yer aldı. Mahkeme heyeti, daha önce Diyarbakır'da yaptığı bir açıklamada&nbsp;"Tahir Elçi cinayeti siyasi bir cinayettir ve mahkeme heyeti çağırırsa ifade veririm"&nbsp;diyen dönemin başbakanı ve Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu’nun dinlenmesine karar verdi. Ancak 19 Eylül'de taraflara bildirilmeden verilen bir ara kararla mahkeme, dosyaya yenilik katmayacağı gerekçesiyle Davutoğlu'nu dinleme kararından vazgeçti.&nbsp;23 Kasım 2022'deki duruşmada müdahil avukatı konuşurken mahkeme başkanı heyetle birlikte salonu terk etti. Yaklaşık 1 saat sonra avukatlara heyetin salona gelmeyeceği ve duruşmayı bitirdiği iletildi.&nbsp;8 aylık aranın ardından son duruşma 5 Temmuz’da görüldü. Davutoğlu’nun tanıklığının yeniden gündeme geldiği duruşmada, Elçi'nin avukatları, duruşma sonunda cezasızlık pratiğinin işleyeceğine dair ciddi kaygıları olduğunu söyleyerek bu dosyanın akıbetinin de cezasızlık olmaması gerektiğini söyledi. Daha sonra söz hakkı verilen savcı, eksik evrakların tamamlanmasını istedi. Mahkeme de TÜBİTAK'tan gelecek raporun beklenmesi için duruşmayı 29 Kasım'a erteledi.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">TÜBİTAK raporu: TÜBİTAK, Elçi’nin öldürüldüğü anı görüntüleyecek açıda ve cinayeti aydınlatıcı nitelikte olan dördüncü kameraya ait herhangi bir kayıt bulamadığını bildirdi.</li></ul><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ya bugün?&nbsp;</h2>Dün Tahir Elçi davasına ilişkin bir duruşma daha yapıldı. Diyarbakır 10. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen davanın bugünkü duruşmasında beklenen TÜBİTAK raporu dosyaya girdi. Artı Gerçek'in aktardığına göre cinayet anına ait görüntülerin bulunduğu hard diski inceleyen TÜBİTAK "Görüntüler eski" dedi, avukatlar tepki gösterdi. Avukatların taleplerini reddeden mahkeme, davayı 6 Mart'a erteledi.&nbsp;

<h1 dir="ltr" id="isPasted" fr-original-style="" style="font-size: 2em; margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Cumhuriyetin 100’üncü yılına özel:&nbsp;<a href="https://www.pasabahcemagazalari.com/koleksiyonlar/gururla/k-378?p=0&a=0&k=24&st=0&s=-1&sayfa=0" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);">Şişecam’dan Gururla Koleksiyonu</a></h1><a href="https://www.pasabahcemagazalari.com/koleksiyonlar/gururla/k-378?p=0&a=0&k=24&st=0&s=-1&sayfa=0" target="_blank" rel="noopener noreferrer" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);"><img src="https://images.aposto.com/2023/10/3/1701289942835.gif" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; user-select: none; box-sizing: border-box;" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"></a>1935 yılında, genç Türkiye Cumhuriyeti'nin cesur bir girişimcilik öyküsü olarak doğan Şişecam, Cumhuriyetimizin bu özel yaşını Gururla Koleksiyonu ile kutluyor.&nbsp;Nedir?&nbsp;Değeri ölçülemez 100 yıllık serüvenin 88 yılına eşlik eden Şişecam’ın, Cumhuriyetin kuruluş felsefesinin ve gelişiminin izlerini cam eserlere yansıttığı Gururla Koleksiyonu; müzeler, arşivler ve çeşitli koleksiyonlardaki tarihsel objelere, belgelere, fotoğraflara ve tarihî bilgilere dayanarak özel olarak tasarlandı. Koleksiyondaki her bir obje tarihe işaret eden etkileyici bir hikâyeye sahip.&nbsp;Neler var? Birçoğu sadece 2023 adet üretilen ve 26 farklı üründen oluşan koleksiyondan üç özel hikâyeyi sizinle paylaşmak isteriz:<ul style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;" fr-original-style="padding-inline-start: 20px;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box; margin-bottom: 10px;"><a href="https://www.pasabahcemagazalari.com/koleksiyonlar/gururla/yanki-gramofon/u-10027364-378-20820" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);">Yankı Gramofon</a>:&nbsp;Cumhuriyet Müzesi’nde sergilenen bir gramofondan ilhamla tasarlandı. Akıllı telefonlarla uyumlu bu cam harikası, müzikseverlere şık ve anlamlı bir deneyim sunuyor.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box; margin-bottom: 10px;"><a href="https://www.pasabahcemagazalari.com/koleksiyonlar/gururla/istiklal-mikrofon-obje/u-10027252-378-20815" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);">İstiklâl Mikrofon</a>:&nbsp;1933 yılında Ankara Hipodromu’nda yapılan Cumhuriyet töreninde Atatürk’ün Onuncu Yıl Nutku’nu okuduğu mikrofondan esinlenerek üretilen ve 24 ayar altınla buluşan bu eser, her detayında hayran bırakan bir el eşçiliğine sahip.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box; margin-bottom: 10px;"><a href="https://www.pasabahcemagazalari.com/koleksiyonlar/gururla/1935-sekerlik-turkuaz/u-10027358-378-20809" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);">1935 Şekerlik</a>:&nbsp;Türkiye’nin ilk şişe ve cam fabrikası Paşabahçe Fabrikası’nda 1935 yılında camdan üretilen ilk şekerlik Atatürk’e hediye edildi. 1935 Şekerlik, bu anlamlı hediyeden ilham alınarak koleksiyonda yerini aldı.</li></ul>Şişecam’ın cam ve cam işçiliği ustalığını Paşabahçe Mağazaları’nın özgün tasarımlarıyla buluşturduğu Gururla Koleksiyonu’nu <a href="https://www.pasabahcemagazalari.com/koleksiyonlar/gururla/k-378?p=0&a=0&k=24&st=0&s=-1&sayfa=0" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);">buradan</a> inceleyebilirsiniz.&nbsp;

30 Kasım - Şişecam

Batı, Türkiye'nin Rusya'ya uygulanan silah ambargosunun delinmesine aracılık ettiğinden endişeleniyor. Erdoğan, İsrail’in insanlık tarihinde kara bir leke olarak her gün zulüm yaptığını savundu.

📮 Aracı ülke, kara leke

Eski Diyarbakır Barosu Başkanı Tahir Elçi, ölümünün 8. yılında anıldı. Elçi'nin öldürülmesine ilişkin dava, faillerinin dahi tespit edilmediği 8 yılın ardından hâlâ sonuçlanmadı. E﻿lçi'nin ölümüne neden olan merminin çekirdeği, olay yeri incelemesi 5 ay sonra yapıldığı için bulunamamış; merminin bulunamaması nedeniyle kurşunun hangi silahtan çıktığı da tespit edilememişti.

İhmaller zincirinin gölgesindeki dava: Tahir Elçi cinayeti

Michel Franco’nun Jessica Chastain ve Peter Sarsgaard’ı buluşturan yeni filmi, MUBI aracılığıyla sinemalarda gösterilecek.Yönetmen, senarist ve yapımcı Michel Franco’nun yeni filmi Memory, Venedik Film Festivali’ndeki dünya prömiyerinin ardından MUBI aracılığıyla gösterime giriyor. Başrollerini Jessica Chastain ve Peter Sarsgaard’ın paylaştığı film, ülkemizde “Hatır” adıyla gösterilecek. Önümüzdeki yılın ilk aylarında sinemalarda MUBI aracılığıyla gösterime girecek ve ilerleyen dönemde de platformdaki yerini alacak.Film hakkında:&nbsp;Memory;&nbsp;kızı, işi ve rehabilitasyon toplantıları arasında geçen basit ve düzenli yaşamı bir anda bozulan sosyal hizmetler görevlisi Sylvia’nın (Jessica Chastain) yaşadıklarını konu alıyor. Sylvia’nın lise arkadaşlarıyla biraraya geldiği bir akşam, Saul (Peter Sarsgaard) onu evine kadar takip ediyor ve bu beklenmedik karşılaşmayla geçmişin kapıları açılmak zorunda kalıyor. &nbsp;Michel Franco’nun yazdığı, yönettiği, yapımcıları ve kurgucuları arasında yer aldığı film, 80. Venedik Film Festivali’nde Altın Aslan için yarışmış; başrol oyuncularından Peter Sarsgaard festivalde En İyi Erkek Oyuncu seçilmişti.Yönetmen hakkında: 1979, Meksika doğumlu Michel Franco, çağdaş Meksika sinemasının dünyaya açılmasına katkıda bulunan isimlerden. İlk uzun metrajlı filmi Daniel and Ana (2009) da dahil olmak üzere birçok filminin dünya prömiyeri Cannes ve Venedik Film Festivalleri’nde yapılan Franco’nun filmlerinden After Lucia&nbsp;(2012) Cannes’da Belirli Bir Bakış bölümünde En İyi Film, Chronic&nbsp;(2015) Cannes Film Festivali esas yarışmasında En İyi Senaryo, New Order&nbsp;(2020) ise Venedik Film Festivali esas yarışmasında Büyük Jüri Ödülü’ne uzanmıştı. Ülkesi Meksika dışında da üreten yönetmen, Tim Roth, Charlotte Gainsbourg gibi oyuncularla çalışmıştı.Filmin sinemada ve platformda yayınlanma tarihleri çok yakında açıklanacak.

Yönetmen, senarist ve yapımcı Michel Franco’nun yeni filmi Memory, Venedik Film Festivali’ndeki dünya prömiyerinin ardından MUBI aracılığıyla gösterime giriyor. Başrollerini Jessica Chastain ve Peter Sarsgaard’ın paylaştığı film, ülkemizde “Hatır” adıyla gösterilecek. Önümüzdeki yılın ilk aylarında sinemalarda MUBI aracılığıyla gösterime girecek ve ilerleyen dönemde de platformdaki yerini alacak.

Ödüllü film Memory, MUBI ile Türkiye’de

30 Kasım 2022’de OpenAI ChatGPT’yi <a fr-original-style="" href="https://www.theverge.com/23488017/openai-chatbot-chatgpt-ai-examples-web-demo" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">kullanıma açtığında</a>, bir yıl sonrasında işlerin bu kadar büyüyeceğini bekliyor muydu emin değilim. Elbette her start-up gibi büyük bir iddiayla kurulmuş olsalar da bir chatbot ile böyle bir etki yaratmayı beklediklerini sanmıyorum.Geride kalan bir yılda ChatGPT ve türevlerini her yerde, yüzlerce farklı şekilde görmeye başladık. Bunların bir kısmı gerçekten yaratıcı ve faydalı olabilecek uygulamalarken, büyük bir kısmı da hype üzerinden gelir elde etmeye çalışan ya da kârını artırmak için kısayollar arayan kişilerin işleriydi. Her yeni teknoloji trendinde olduğu gibi bu ikisinin arasındaki çizginin inceliği insanların kafasının karışmasına neden oldu.Üst üste gelen yeni uygulamalar, teknoloji devlerinin ve yatırımcıların hızla bu alana dalması ve hemen her hafta büyük iddialar içeren söyleşiler kaçınılmaz bir şekilde gündemde bu teknolojiye daha şüpheci bakan, risklerini hesaplamaya çalışanlara <a fr-original-style="" href="https://www.newslabturkey.org/2023/11/27/openai-dramasinin-potansiyel-sonuclari/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yer bırakmadı</a>. Risklerden bahsetmeye çalıştığımızda da genellikle konu bilimkurgu senaryolarından çıkıp da günümüzün sorunlarına bir türlü gelemedi.Her ne kadar ChatGPT ve benzeri teknolojiler aşırı yaygın ve artık kalıcıymış gibi hissettiriyor ve öyle pazarlanıyor olsa da bir yılın ardından hâlâ bu teknolojinin nasıl olgunlaşacağını ve nasıl bir yere doğru evrileceğini <a fr-original-style="" href="https://www.theverge.com/23981318/chatgpt-open-ai-launch-anniversary-future" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">tahmin etmek çok zor</a>. İddia edildiği gibi büyük bir teknolojik dönüşüme de sebep olabilir, zaman geçtikçe unutulan ve arada bir kullandığımız bir araca da dönüşebilir.Medya ve gazetecilik alanından baktığımızda, yakın dönem için kimi ciddi risklere sebep olduğu açık bir şekilde ortada. Bunların başında da ucuza içerik üretmek ve para kazanmak için bu araçları kullanan kurumlar ve kişiler geliyor. Bunun internetteki bilgi kalitesine nasıl bir tehdit oluşturabileceğinden <a fr-original-style="" href="https://www.newslabturkey.org/2023/09/18/internet-bilgi-coplugune-donusur-mu/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">birçok kişi bahsediyor</a>. Ancak buna rağmen <a fr-original-style="" href="https://futurism.com/sports-illustrated-ai-generated-writers" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">büyük isimlerin</a> aynı yollara başvurması yetmiyormuş gibi, sosyal medyada nasıl <a fr-original-style="" href="https://readwise.io/reader/shared/01hgkdnxhyhec9a5hb2my8cmhc" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">“SEO soygunu” yaptığını anlatarak</a> övünen kişileri görmeye başladık.Bir de ChatGPT gibi botların ve teknolojinin ürettiği metinlerinin dilinin ve tarzının getirebileceği daha dolaylı etkiler var. Eğer bu araçlarla ve onların ürettiği metinlerle bir miktar zaman geçirdiyseniz söylediği yalanların ve verdiği yanlış bilgilerin yanı sıra bunların hemen hepsini temiz ve sıkıcı bir dille yazdığını da fark etmişsinizdir. Bu dil oldukça profesyonel ve etkileyici bir his verse de bir noktada okumaktan sıkılacağınız bir tarz, çünkü kendinizi böyle bir tarzla ifade etmeniz oldukça zor.Bu da ChatGPT’yi yazı yazmak için kullanmanın ne kadar mümkün olabileceği sorununu akla getiriyor. Eğer yukarıdaki örnekler gibi amacınız para kazanmak değil de bir şeyler anlatmak, yaratmak ve kendinizi ifade etmekse size pek bir faydası olmayacaktır. Çünkü ChatGPT’nin ürettikleri işi yazmak olan birisi için en basit tabirle <a fr-original-style="" href="https://ia.net/topics/writing-with-ai" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">“kişiliksiz” metinlerden ibaret</a>. O yüzden her ne kadar ChatGPT’nin gazetecilerin, yazarların, senaristlerin işini elinden alacağı türünde iddialar bolca ortaya atılsa da bu hâliyle pek de ihtimal dahilinde görünmüyor.O yüzden önümüzdeki süreçte üzerine yoğunlaşmamız gereken meselelerden birisi de bu araçlarla birlikte çalışırken <a fr-original-style="" href="https://www.newslabturkey.org/2023/05/15/yapay-zekayi-klima-gibi-dusunmek/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">sınırları nasıl çizeceğimiz konusu</a>. Kullandığı dilden “halüsinasyonlara” kadar birçok sebepten dolayı ChatGPT’den gelen metni doğrudan kullanmamak ve onu kontrolden geçirdiğinize emin olmak lazım. Neyse ki şu anda çoğunluk ChatGPT API’ını nasıl uygulamamıza ekleyebiliriz diye düşünürken bu tür sorunları da düşünüp çözüm üretmeye çalışanlar var.Neredeyse bütün yazılarımı yazdığım iA Writer, tam da ChatGPT’nin ilk yıldönümünde yayınladıkları yeni güncelleme ile <a fr-original-style="" href="https://ia.net/topics/ia-writer-7" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: currentcolor; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; -webkit-user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">buna çözüm olabilecek bir özellik ekledi</a>. Bu özellik sayesinde ChatGPT veya başka bir chatbottan kopyaladığınız metnin dosya içerisinde sizin yazdıklarınızdan daha farklı görünmesini ve bu sayede kendi yazdıklarınızla ChatGPT’nin yazdıklarını ayırt edebilmenizi sağlıyor.Mevcut gidişat ChatGPT’nin ikinci yılında da bu dinamikleri daha sık göreceğimizi düşündürüyor. OpenAI, Google, Amazon, Meta ve diğer herkes bu metin odaklı modellerin yaygınlaşması için ellerinden geleni yapmaya devam edecek, bu da bunları kullanan start-up sayısının katlanarak artmasına neden olacak. Büyük ihtimalle bu start-upların büyük bir kısmı da ya büyük aktörlerce satın alınacak ya da özellikleri büyükler tarafından modellere eklendiği için gereksiz hâle gelecekler.Geçtiğimiz bir yıl içerisinde bu modelleri ve onlarla yapılanları inceleme fırsatı bulan kişiler ve kurumlar da içerisinde yapay zekâ olmayan ama onların yanında dengeleyici olarak kullanabileceğimiz yeni araçlar geliştirerek —iA Writer gibi— ekosistemin daha olgun ve kontrollü bir noktaya gelmesini sağlayacak.&nbsp;ChatGPT ile ilk yılı geride bıraktık. Şimdi ilk heyecandan sonrasına doğru ilerliyoruz. Asıl keyifli dönemin bundan sonra başlayacağını düşünüyorum.

Ahmet A. Sabancı dünyada gazetecilik ve medya alanındaki gelişmeleri ve trendleri takip ediyor ve her pazar sabahı NewsLabTurkey tarafından yayınlanan n okuyoruz| bülteninde okurları için derliyor.

Dünyada gazetecilik ve medya alanındaki gelişmeler. 

n okuyoruz|

Güldük, eğlendik, şimdi işler ciddileşiyor.

ChatGPT ile Bir Yılın Ardından

Bu haftanın anahtar kelimeleri: ChatGPT, iA Writer, Popular Science, podcast.

🤖 ChatGPT ile Bir Yılın Ardından

<h1 dir="ltr" id="isPasted" fr-original-style="" style="font-size: 2em; margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Hayalini kurduğun dünyanın peşinde:&nbsp;<a href="https://www.samsung.com/tr/solve-for-tomorrow/" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);">Samsung’dan&nbsp;Solve for Tomorrow</a></h1><img src="https://images.aposto.com/2023/9/5/1697183514495.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; user-select: none; box-sizing: border-box;" alt="Samsung'dan çevre için hep daha fazlası" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Samsung Electronics Türkiye ve Habitat Derneği iş birliğiyle düzenlenen Solve for Tomorrow yarışması, 8. sınıftan 12. sınıfa kadar tüm öğrencileri toplumsal sorunları çözmeye yönlendirerek öğrenmeyi heyecan verici bir deneyime dönüştürüyor. Program için başvurular 26 Ocak 2024’e kadar <a href="https://www.samsung.com/tr/solve-for-tomorrow/" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);">buradan</a> yapılabiliyor.<ul style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;" fr-original-style="padding-inline-start: 20px;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box; margin-bottom: 10px;">Nedir? Toplumun en acil sorunlarına ürettikleri projelerle çözüm arayacak gençler, kurdukları en az 2, en fazla 4 kişilik gruplarla ‘‘Solve for Tomorrow’’ programına katılım sağlayabilecek. Üç aşamadan oluşan programda dereceye giren takımlardan birinci takıma&nbsp;100.000 TL, ikinci takıma&nbsp;80.000 TL, üçüncü takıma ise&nbsp;50.000 TL değerinde <a href="https://shop.samsung.com/tr/" target="_blank" rel="noopener noreferrer" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);">Samsung</a>&nbsp;ürünlerinde kullanabilecekleri hediye çekleri verilecek.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box; margin-bottom: 10px;">Detaylar:&nbsp;Program bu sene&nbsp;‘‘İnsanlık’’ ve ‘‘Gezegenimiz’’ olmak üzere iki temayı içeriyor. Böylelikle hem insanlık hem de gezegenimiz için daha sürdürülebilir bir gelecek inşa etme hedefini içerisinde barındırıyor.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box; margin-bottom: 10px;">Neden önemli? Samsung'un 2010 yılında başlattığı Solve for Tomorrow, gençlerin yaratıcılığını ve yenilikçiliğini teşvik ediyor. STEM eğitimine olan ilgiyi ve yeterliliği artırmak için tasarlanan program, gençlerin içinde yaşadıkları dünyayı daha iyi anlamalarına ve toplumda ihtiyaç duyulan becerileri geliştirmelerine yardımcı oluyor. Ayrıca gençlere, iş gücü ve toplumun geleceğini şekillendirebilecek yetenekler kazandırılması hedefleniyor.</li></ul>Gelecekte istediğin dünyayı bugünden tasarlamaya başlamak için Solve for Tomorrow&nbsp;yarışmasına <a href="https://www.samsung.com/tr/solve-for-tomorrow/" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);">buradan</a> başvurabilir, detaylı bilgiyi yine orada bulabilirsin.&nbsp;

13 Ekim - Samsung - Angst

Her cuma 12.00’de, çevre ve iklim gelişmelerine türler arası eşitlik ilkesini benimseyerek gelişmeleri aktarıyoruz. 

Her cuma 12.00’de, çevre ve iklim gelişmelerini türler arası eşitlik ilkesini benimseyerek aktarıyoruz. 

Angst

Yapay zekayla sürdürülebilirlik uygulamaları, tekstilde döngüsellik ve rejeneratif uygulamalar üzerine.

Moda ve tekstil endüstrilerinde işbirliğiyle sürdürülebilirlik

Google ve BBC 100 Kadın programının paylaştığı bilgilere göre "iklim kaygısı" konulu çevrimiçi aramalar bu yıl önemli ölçüde arttı.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Çıktılar:&nbsp;Google Trends verileri, 2023’ün ilk 10 ayında "iklim kaygısı" terimiyle yapılan İngilizce aramaların 2017’ye göre 27 kat arttığını gösteriyor. Bu artış, farklı dillerde yapılan aramalarda da kendini gösteriyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 0px; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Portekizce aramalar 73 kat, Çince aramalar 8,5 kat ve Arapça aramalar beşte bir oranında artış göstermiş.</li></ul></li></ul><img src="https://images.aposto.com/2023/10/2/1701174572434.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.01" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Detaylar:&nbsp;Araştırmalar, kadınların iklim değişikliği konusunda erkeklere kıyasla daha fazla endişe duyduğunu gösteriyor. Özellikle gençler ve çocuklar bu durumdan etkileniyor. Bu durum—doğal afetlerin yanı sıra—iklim krizinin insan psikolojisine etkisini de gözler önüne seriyor.<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 0px; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Sustainability dergisinde yayımlanan bir çalışma, dünya genelinde kadınların bu konuda daha fazla kaygı ve olumsuz his taşıdığını gösteriyor.</li></ul></li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ek olarak: Google’a göre gezegenin geleceği ve çevre konularında son 12 ayda aramalarda artış görülmüş. "İklim krizi nasıl çözülür?" gibi sorulara yönelik aramalar, insanların konuyu anlama ve eyleme geçme isteğini yansıtıyor. İklim değişikliğinin geleceği, uyumu, sürdürülebilirlik ve sera gazı salımı gibi konularda aramalar önemli ölçüde artış göstermiş.</li></ul>

Google Trends verileri, 2023’ün ilk 10 ayında "iklim kaygısı" için yapılan İngilizce aramaların 2017’ye göre 27 kat arttığını gösteriyor.

"İklim kaygısı" konulu çevrimiçi aramalarda artış var

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri António Guterres, COP28 iklim zirvesinin hemen öncesinde hızla erimekte olan Antarktika’yı ziyaret etti. Guterres, ülkelerin gezegenin ısınmasından sorumlu sera gazı emisyonlarını düşürmek için verdikleri taahhütlerin ele alındığı zirvede de yoğun eylem çağrısında bulundu.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Açıklama: Guterres, Antarktika’daki buzulların erime hızının "tamamen yıkıcı" hâle geldiğini belirtti ve kıtanın "uyanmakta olan bir dev" olduğunu ve dünyanın da uyanması gerektiğini ifade etti.</li></ul><img src="https://images.aposto.com/2023/10/2/1701183351987.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.50" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">© UN/Mark Garten<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Zamanlama: BM Genel Sekreteri, BM İklim Değişikliği Konferansı'na başkanlık eden Abu Dhabi Ulusal Petrol Şirketi’nin CEO'su Sultan al-Jaber’e, sektörle bağlantıları nedeniyle fosil yakıt endüstrisini daha fazla temiz enerji yatırımı yapmaya teşvik etmede "daha büyük bir sorumluluk" düştüğünü söyledi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Birkaç adım geriden: Bilim insanları ve ekoloji aktivistleri, küresel ısınmanın önemli bir göstergesi olan Batı Antarktika Buz Levhası’nı yakından izliyorlar. Nature Climate Change&nbsp;dergisinde geçen ay yayımlanan bir çalışma, gezegeni ısıtan gaz emisyonları azalsa da buz tabakasındaki erimenin "kaçınılmaz" olduğunu belirtiyor.<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 0px; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Geçen ay Science Advances dergisinde yayımlanan başka bir çalışma, 1997’den bu yana yaklaşık 50 Antarktika buz rafının en az %30 oranında küçüldüğünü bildirdi. Buz raflarının %28’inin çok kısa sürede yarısından fazlasını kaybettiği ortaya çıktı.</li></ul></li></ul>

Antarktika, güneş ışınlarını yansıttığı ve büyük okyanus akıntılarını sürüklediği için Dünya’nın iklimini düzenlemede önemli bir rol oynuyor.

BM Genel Sekreteri, erime sürecindeki Antarktika’da

Ekim ayında Madagaskar’da yaşanan rekor düzeydeki sıcak hava dalgasının insan kaynaklı küresel ısınma olmadan "neredeyse imkansız" olacağı World Weather Attribution tarafından yapılan <a fr-original-style="" href="https://www.worldweatherattribution.org/extreme-poverty-rendering-madagascar-highly-vulnerable-to-underreported-extreme-heat-that-would-not-have-occurred-without-human-induced-climate-change/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">bir çalışma</a>yla kanıtlandı. İklim krizine bağlı uzun süreli sıcak hava dalgasını inceleyen bu araştırma, Sahraaltı Afrika bölgesi için bir ilk olma özelliği taşıyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Araştırma sonuçları:&nbsp;Araştırma, sıcaklıkların son zamanlarda ortalamanın 2,5°C üzerinde olduğunu ve sıcaklığın milyonlarca insan üzerindeki etkisinin kayıt altına alınmadığını ortaya koydu. 4 milyona yaklaşan nüfusuyla Madagaskar’ın başkenti Antananarivo, en sıradışı sıcakları gördü.<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 0px; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Araştırmacılar, fosil yakıt kullanımının devam etmesi ve dünya sıcaklığının sanayi öncesi seviyelere göre 2°C daha yükselmesi durumunda, 5 yılda bir bu şiddetteki sıcak hava dalgalarının görülebileceğini belirtiyor.</li></ul></li></ul><img src="https://images.aposto.com/2023/10/2/1701185067515.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.68" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Fotoğraf: Karel Prinsloo/UNICEF <ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Önemli bir detay:&nbsp;Afrika’daki birçok hükümet, iklim etkilerini kaydetme kapasitesine sahip değil. Rapora imza atan bilim insanları, bu veri eksikliğinin ölümleri önleyecek tedbirlerin hayata geçirilmesini zorlaştırdığını belirtti.<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 0px; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Çalışmaya göre yalnızca sıcak hava dalgaları, son 30 yılda milyonlarca rapor edilmemiş erken ölüme sebep olmuş olabilir.</li></ul></li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Editörün notu: Gelişmiş ülkelerden gelişmekte olan dünyaya, iklim etkileriyle başa çıkmak için yardım sağlama konusu, 30 Kasım’da başlayan COP28'in odak noktalarından.</li></ul>

Madagaskar'da aşırı yoksulluk, insan kaynaklı iklim değişikliği verilerinin yeterince kaydedilemediği ülkeyi, rekor sıcaklara karşı savunmasız bırakıyor.

Madagaskar, rekor sıcaklıklara karşı savunmasız

Sustainability Talks Istanbul (STI 2023) Salı günü düzenlendi. Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı (COP28) dün başladı.

✂️ STI 2023: Moda ve tekstil endüstrilerinde işbirliğiyle sürdürülebilirlik

<h1 dir="ltr" fr-original-style="" style="font-size: 2em; margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Geleceği önemseyen teknolojiler&nbsp;<a href="https://www.grundig.com.tr/?utm_source=aposto&utm_medium=gunun_destekcisi&utm_campaign=MM_Lighthouse" target="_blank" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);">Grundig</a>’de</h1><img src="https://images.aposto.com/2023/11/5/1701450060493.png" style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; user-select: none; box-sizing: border-box;" ratio="1.49" alt="Sürdürülebilir yaşam için teknolojiler üreten Grundig, ilk deneyim mağazasını İstanbul Marmara Park AVM’deki MediaMarkt’ta" fr-original-style="display: block; float: none; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Sürdürülebilir yaşam için teknolojiler üreten Grundig, ilk deneyim mağazasını İstanbul Marmara Park AVM’deki MediaMarkt’ta açmanın mutluluğunu paylaşıyor.&nbsp;<ul style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;" fr-original-style="padding-inline-start: 20px;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box; margin-bottom: 10px;">Neler oluyor?&nbsp;"Daha iyi bir gelecek evde başlar" söylemiyle sürdürülebilirliği işinin merkezine koyan <a href="https://www.grundig.com.tr/?utm_source=aposto&utm_medium=gunun_destekcisi&utm_campaign=MM_Lighthouse" target="_blank" id="isPasted" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);">Grundig</a>, sürdürülebilir yaşam biçimlerine ilham vermek üzere ilk deneyim alanını tasarladı.</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box; margin-bottom: 10px;">Neler var? <a href="https://youtu.be/-CVgoTP4NB8?si=jHUZGIHpLEZLJmaD" target="_blank" rel="noopener noreferrer" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);">Deneyim mağazasında</a> deniz kabuğu bazlı bioplastik kullanılarak üretilen bulaşık makinesi; 60’tan fazla geri dönüştürülmüş PET şişe kullanılarak üretilen Pet Tub çamaşır makinesi; gövdesi %100 geri dönüştürülmüş plastikten oluşan bluetooth hoparlör Jam Earth; AeroFresh, Full Fresh + ve Vitaminzone teknolojileriyle meyve ve sebzelerin daha uzun süre muhafaza edilmesini sağlayarak gıda israfını önlemeye yardımcı olan Grundig buzdolapları gibi çevre dostu ürün ve teknolojiler sergileniyor.&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box; margin-bottom: 10px;">Dahası: Mağazanın logosu geri dönüşüme dair farkındalığı artırmayı hedefleyen&nbsp;Back2Life Atölyesi’nde, atık malzemelerle tasarlandı. Çalışmalarına bu yıl başlayan Back2Life, Atık Elektrikli ve Elektronik Ekipman (AEEE) geri dönüşüm tesislerinden çıkan malzemelerle üretim yapan, Arçelik’in sürdürülebilir sanat atölyesi olarak önem taşıyor.&nbsp;</li></ul>Türkiye’de sürdürülebilirlik alanında geniş çaplı iletişim başlatan ilk marka olan&nbsp;Grundig’in <a href="https://youtu.be/-CVgoTP4NB8?si=jHUZGIHpLEZLJmaD" target="_blank" rel="noopener noreferrer" fr-original-style="" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box; border-bottom: 2px solid rgb(255, 206, 20);">deneyim alanına İstanbul Marmara Park AVM’deki MediaMarkt</a>’ta uğrayabilirsiniz.&nbsp;

2 Aralık - Grundig

<ol fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İstanbul enflasyonu: İTO verilerine göre İstanbul enflasyonundaki artış hızı yatay seyrini korudu. Bir önceki ay %72,73 olarak kaydedilen yıllık tüketici enflasyonu Kasım’da %73,89 olurken bir önceki ay %64,04 olarak kaydedilen yıllık üretici enflasyonu da %65,01 olarak kaydedildi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yaşam maliyeti: Türk-İş verilerine göre, Kasım’da açlık sınırı 14 bin 25 liraya, yoksulluk sınırı ise 45 bin 686 liraya yükseldi. Bekar bir çalışanın "yaşama maliyeti" aylık 18 bin 239 lira olarak hesaplanırken mutfak enflasyonu da yıllık bazda %80,12 arttı.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Rezervler ve KKM: Kur korumalı mevduatlardaki düşüş 24 Kasım haftası itibarıyla hız kesti; 2,7 trilyon liralık toplam KKM büyüklüğünde değişiklik olmadı. TCMB’nin brüt rezervleri, 2,0 milyar dolar artışla tarihî zirvesine yükseldi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Asırlık yaşamlar:&nbsp;ABD’de Nixon ile Ford yönetimlerinde dışişleri bakanlığı yapan ve Vietnam savaşındaki rolü nedeniyle tartışmalı bir figür olan Henry Kissinger, 100 yaşında öldü.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 0px; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">ABD’li milyarder yatırımcı Warren Buffett’ın ortağı ve Berkshire Hathaway’in Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Charlie Munger, 99 yaşında öldü.</li></ul></li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İnsani ara: Hamas’ın İsrail’e ateş açtığını bildiren İsrail ordusu, abluka altındaki Gazze Şeridi’ne yönelik operasyonlarının yeniden başladığını duyurdu. Böylece İsrail ile Hamas arasında varılan esir takası anlaşması kapsamında iki defa uzatılarak toplam 7 gün süren "insani ara"nın sonuna gelindi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Elgin mermerleri:&nbsp;Birleşik Krallık Başbakanı Rishi Sunak, Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis ile planlanan görüşmesini "Elgin Mermerleri" tartışmasını bahane ederek son anda iptal etti.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 0px; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Uzmanlar, iptalin asıl nedeninin Birleşik Krallık hükümetinin Eurofighter Typhoon savaş uçaklarının satış anlaşması için Türkiye'yle yakınlaşma çabası olduğu değerlendirmesinde bulundu.</li></ul></li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İsveç’in üyeliği:&nbsp;NATO üyesi ülkelerin dışişleri bakanları Brüksel’de biraraya geldi. ABD’li mevkidaşı Antony Blinken ve NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ile görüşen Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın İsveç Dışişleri Bakanı Tobias Billström’e "İsveç’in NATO üyeliğinin birkaç hafta içerisinde TBMM’de onaylanmasını beklediğini" söylediği öğrenildi.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Global göç krizi:&nbsp;Finlandiya, 1.340 kilometre kara sınırının bulunduğu Rusya ile tüm kara sınır kapılarını kapattığını duyurdu. Böylece iki ülke arasındaki tüm karadan geçişler askıya alındı.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 0px; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Finlandiya, geçen ay 600’den fazla düzensiz göçmenin Rusya üzerinden ülkeye girmesinin ardından Rusya’yı bir göç krizi başlatmak için organize planlar yapmakla suçlamıştı.</li></ul></li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">"COP-out" 28:&nbsp;Bu yıl başkanlık görevi Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) ulusal petrol şirketi ADNOC’un CEO’su Sultan Ahmet Al Jaber tarafından yürütülecek tartışmalı BM İklim Değişikliği Konferansı COP28, Dubai’de başladı.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 0px; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">BBC’nin ulaştığı belgelere göre, BAE’nin iklim konferansını 15 ülkeyle fosil yakıt anlaşması yapmak için kullanmayı planladığı öğrenildi.&nbsp;</li></ul></li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Yapay zeka rekabeti:&nbsp;Amazon’un AWS re:Invent etkinliğinde yapay zeka destekli sohbet robotu Amazon Q ile metin girdisinden görsel oluşturabilen yapay zeka modeli Titan Image Generator tanıtıldı.</li></ol>

Bir çırpıda geçen haftanın öne çıkan gelişmeleri. 

10 maddede bu hafta

ABD’nin Kaliforniya eyaleti, birkaç hafta önce kanser dahil bir dizi hastalıkla ilişkilendirilen ve hâlihazırda onlarca ülkede yasaklanmış olan bromlu bitkisel yağ (E443), potasyum bromat (E924), propilparaben (E216) ve Kırmızı Boya 3 (E127 Eritrosin) olmak üzere 4 gıda ve içecek katkı maddesinin kullanımını yasakladığı açıkladı.&nbsp;Kaliforniya, bu maddeleri içeren şekerlemelerin, meyve sularının, kurabiyelerin ve daha pek çok ürünün üretimini, dağıtımını ve satışını yasaklayan ilk ABD eyaleti oldu.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Birkaç adım geriden: Avrupa Birliği ülkelerinde yasaklı olan bu maddelerin kullanımına Birleşik Krallık, Kanada, Avustralya, Yeni Zelanda, Çin ve Japonya’da da izin verilmiyordu. Daha önce Coke, Pepsi, Dunkin’ ve Panera gibi bir dizi büyük markanın da gönüllü olarak bu maddeleri ürünlerinden çıkardığı biliniyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Öte yandan: Yasanın destekçileri, bu adımla söz konusu ürünlerin mağaza raflarından bir anda kaybolmayacağını belirtiyor. Şirketlerin yiyecek ve içecekleri daha sağlıklı bir şekilde tüketicilere sunabilmek için tariflerini değiştirmek zorunda kalacağı tahmin ediliyor.</li></ul>"Kaliforniyalılar, en sevdikleri ürünlere daha büyük bir güvenle erişebilecekler" ifadelerini kullanan Vali Gavin Newsom, yasanın 2027'ye kadar uygulanmayacağını, bunun da şirketlere "zararlı kimyasallardan kaçınacak şekilde tariflerini gözden geçirmeleri" için yeterli zamanı tanıyacağını belirtiyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İhlal durumunda: Kaliforniya’da yasağın uygulanmaya başlanmasıyla bu katkı maddelerini içeren gıda ürünlerini üreten, satan veya dağıtan herhangi bir kişi veya kuruluş ilk ihlal için 5 bin dolara kadar para cezasına çarptırılabilecek. Takip eden her ek ihlal için artan cezalar, 10 bin dolara kadar yükselebilecek.</li></ul><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Yasaklanan maddeler ve nedenleri</h2>Araştırmalar, kırmızı veya pembe kremalarda—özellikle de tarçın, nane, kiraz veya dut aromalı içeceklerde—bulunan Kırmızı Boya 3’ün kansere ve çocuklarda davranış sorunlarına yol açabileceğini gösteriyor. ABD’de her 10 şekerden birinde bulunan bu maddenin 2 yaşın altındaki çocukların %80’inden fazlası tarafından ayda en az 2 defa tüketildiği aktarılıyor.&nbsp;Çocukları korumak: Bu nedenle yasanın odak noktalarından biri de çocukları korumak. Uzmanlar, gelişmekte olan organların daha savunmasız olduğunu ve çocukların gıda katkı maddelerinin olası olumsuz sonuçlarına karşı daha büyük risk altında olduğunu söylüyor.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kırmızı Boya 3:&nbsp;ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA), laboratuvar hayvanları üzerine yapılan deneylerde kansere yol açtığını gösteren kanıtlar bulunmasının ardından Kırmızı Boya 3’ün kozmetikte kullanımını 1990'da yasaklamıştı.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 0px; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Brach’s Candy Corn ve Pez gibi şekerlemelerin bileşenlerinden olan Kırmızı Boya 3’ün gıda ürünlerinde kullanımının yasaklanmasına ilişkin şimdiye kadar adım atılmamıştı.</li></ul></li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bromlu bitkisel yağ:&nbsp;Bitkilerden elde edilen bromlu bitkisel yağ, genellikle narenciye aromalı gazlı içeceklerde bulunuyor ve aroma yağları için bir dengeleyici görevi görüyor.&nbsp;<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 0px; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Uzun süre maruz kalınması hâlinde kişilerde sinir sistemiyle ilgili sağlık sorunlarına yol açan bu madde; kronik baş ağrıları, hafıza kaybı ve denge bozukluklarıyla da yakından ilişkilendiriliyor.</li></ul></li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Potasyum bromat: Sık sık unlu mamullerde kullanıldığı bilinen potasyum bromat, tiroit ve böbrek kanseri riskini yükseltiyor. Potasyum bromat, Türkiye’de de un ağartma işlemlerinde kullanılıyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Propilparaben: Tortilla, ekmek ve hamur işleri de dahil olmak üzere paketlenmiş unlu mamullerde bir koruyucu olarak kullanılan propilparabenin, östrojen hormonunu ve sperm sayısını etkileyerek doğurganlıkla ilişkili sıkıntılara neden olabileceği belirtiliyor.</li></ul>Çevresel Çalışma Grubu tarafından yapılan bir araştırmanın verilerine göre bromlu bitkisel yağ, potasyum bromat, propilparaben ve Kırmızı Boya 3, Kaliforniya’da satılan yaklaşık 12 bin üründe bulunuyor.

Kaliforniya, kanser başta olmak üzere pek çok sağlık sorunuyla ilişkilendirilen 4 katkı maddesinin üretimini, dağıtımını ve satışını yasakladı.

ABD yasaklıyor: Katkı maddeleri kanser riskini artırıyor mu?

Gazze’de 7 günün ardından insani araya son verildi. Kaliforniya, birçok gıda katkı maddesini yasaklıyor. İskoçya, Çin’den çiftleştirilmek üzere getirilen 2 pandayı 12 yılın ardından geri gönderiyor.

Gürültüden uzaklaş.