Teknoloji

Politika

İş Dünyası

Kültür

Spor

Bilim

Sosyal Farkındalık

Finans

Toplum

Sağlık & Fitness

Sanat

Seyahat

Yemek

Vodafone Business

8 Ağustos - Vodafone Business - Quando

VAKA ÇALIŞMASI

YENİ TEKNOLOJİLER

İLERİ OKUMALAR

EKİPTEN ÖNERİLER

KARİYER

APOSTO!’DA BU HAFTA

8 Ağustos Pazartesi gününden herkese merhaba. Bu sayımızda teknoloji
çalışanlarının iş arayışında en çok dikkat ettiği kriterlerin neler olduğuna
bakıyor; internetin geleceği Web 3.0'ın bizlere sunabileceği potansiyel
faydalara (ve de muhtemel zararlara) göz atıyoruz.

 * Günün önerisi: Business Insider'ın seçkisiyle, teknoloji dünyasını daha iyi
   anlamak için mutlaka izlemeniz gereken 10 dizi ve film.

Quando

👩‍💻 İş-yaşam dengesi, Web 3.0'ın karnesi

Mintus

8 Ağustos - Mintus - Pareto

KÜRESEL EKONOMİ

FİNANS & PİYASALAR

ENERJİ

TEKNOLOJİ & İNOVASYON

TEDARİK ZİNCİRİ & PERAKENDE

ULAŞIM

İŞİN GELECEĞİ & ÇALIŞANLAR

HAFTANIN AJANDASI

GELECEK POSTASI

8 Ağustos Pazartesi gününden herkese günaydın. 

Bu hafta gündemimizde Türkiye'de 24 yılın zirvesine çıkan enflasyon, farklı
şehirlerde başlatılan işçi grevleri, petrol üretimindeki sınırlandırma ve enerji
şirketlerinin açıkladığı rekor kârlar var. Ayrıca ABD'de onaylanan, çip
tedarikinde Çin ile rekabeti güçlendirmeyi amaçlayan yasayı ve Boeing ile Qatar
Airways arasındaki "boya anlaşmazlığının" geldiği son noktayı da bültende
okuyacaksınız.

Her zamanki gibi yorum ve geri dönüşlerinizi bekliyoruz.

Keyifli okumalar,

Beste Göksel

Pareto

📈 Türkiye’de enflasyon rekor kırarken gözler ABD’de

Gündem Başlıkları 🔗

Bölüm Transkripti 📝

Bölümde Bahsettiklerimiz ve Kapanış👋

Sevgili teknoloji sever, yine dolu dolu ve hap halinde derlediğimiz teknoloji
haberlerini aktardığımız bültenimize ve podcastimize hoş geldin. Tarih 8 Ağustos
2022. Bubble Works Media Podcast Ağı bünyesinde yer alan 5DTG ile hafta içi her
gün, dünyadan ve Türkiye’den teknoloji ve girişimcilikle ilgili son gelişmeleri
seninle paylaşmaya devam ediyoruz.

5 Dakikada Teknoloji Gündemi'ni podcast olarak dinlemek için buraya
tıklayabilir, bültenimizi okumak istersen de seni yavaş yavaş aşağıya doğru
alabiliriz.⬇️

Bültende seni bekleyenler;

 * Gündem Başlıkları - Bölüm transkriptinde, yani podcastimizde, geçen
   haberlerin kısa açıklamaları
 * Bölüm Transkripti - Gündem başlıklarının daha detaylı aktarımı
 * Bölümde Bahsettiklerimiz ve Kapanış - Bölümde bahsettiğimiz podcastler,
   bültenler ve diğer tüm içeriklerin linkleriyle birlikte kapanış

5 Dakikada Teknoloji Gündemi

No:410 Amazon, iRobot'u 1.7 milyar dolara satın alıyor.

Hafta içi her sabah 06.30’da, 5 dakikada gündeme hakim ol. Kısa, öz, elle derlenmiş hikâyelerle gürültüden uzak bir haber deneyimine adım at.

🗞 Gazze’de çatışma, Erdoğan diplomasisi

Aposto Gündem

Her hafta sinema ve müzik evreninden söyleşiler,  incelemeler, öneriler, podcast’ler ve keşif notları e-posta kutunda ve Aposto uygulamalarında.

🪩 Beyoncé'nin rönesansı, İstanbul Nightlife Project

Duende

Her pazartesi 12.00 ve perşembe 10.00’da, Türkiye’nin ve dünyanın en iyi teknoloji kaynaklarından derlenmiş hikâyeler gelen kutunda.

İstanbul'dan seçilmiş etkinlikler, yeme-içme önerileri ve şehrin sınırları dışına taşanlar. Her pazar saat 10.00'da İstanbul'u yeniden keşfet diye e-posta kutunda.

🐒 Lady Diana müzikali, Christian Löffler yeniden

Aposto İstanbul

Her pazartesi ve cuma 10.00’da; iş dünyasının en önemli içgörüleri, sektör analizleri, gelecek öngörüleri e-posta kutunda.

Her çarşamba 12.00'de Spektrum, her perşembe 12.00'de Spektrum Dosya, her cuma 10.00'da Spektrum Kuş Bakışı e-posta kutunda. 

Spektrum Son Düzlük #1: Görev Onayı

Spektrum

Canan Güllü
Türkiye Kadın Dernekleri Federasyonu Başkanı

Ülkemizde 2012 yılında kabul edilen ve 1 Ağustos 2014 tarihinde yürürlüğe giren
"Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile içi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye
İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi" yani kısaca Uluslararası İstanbul...

Canan Güllü
Türkiye Kadın Dernekleri Federasyonu Başkanı

Ülkemizde 2012 yılında kabul edilen ve 1 Ağustos 2014 tarihinde yürürlüğe giren
"Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile içi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye
İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi" yani kısaca Uluslararası İstanbul Sözleşmesi
biz kadın STK'ları tarafından "kadınların anayasası" olarak kabul edilir.

Önleme, koruma, kovuşturma ve politika üretme ayaklarından oluşan bu
uluslararası sözleşme, sorunun oluşmadan önlenmesini amaçlayan mekanizmalarla,
kadın-erkek eşitliğini sağlamaya yönelik bir direktifler yönergesidir. Birbirini
tamamlayan ve besleyen, sahadaki çakıl taşlarını temizleyerek yolları açan saha
deneyimlerinin yansımalarıdır. Sorunların tespiti  ve çözüme yönelik
mekanizmalarla devlet iradesinin önleme kararlılığı ile tamamlanmış bir belge
olması onu önemli kılar.

Bu yüzden ortak kararlılıkla tamamen yerli ve millî bir belgedir İstanbul
Sözleşmesi. Ancak siyasi saiklerle kabul tarihinden itibaren uygulanmamış ve
nihayetinde Cumhurbaşkanı imzası ile hukuksuzca yürürlükten kaldırılmıştır.


BIR ADIM GERIDEN: NAHIDE OPUZ

Biraz geriye dönelim ve 1990 yılında henüz şiddetin şikâyete bağlı olduğu
yıllardan bir vaka hatırlayalım birlikte. Diyarbakır ilinde dinî nikahla bir
birliktelik yaşayan Nahide Opuz defalarca uğradığı şiddet sonrası kolluğa
gitmiş, ancak şikâyet etme cesaretini gösteremediği için gerisin geri şiddete
uğradığı eve ve onu döven erkeğin yanına dönmek zorunda kalmıştır; çünkü eğer
şikâyet ederse onu koruyacak yasal mevzuatın yokluğu Nahide Opuz'u çaresizlik
içinde bırakmaktaydı.

Nihayetinde koca 7 bıçak darbesiyle sonuçlanan bir şiddet sonrası kasten
yaralama suçu ile yargılanmış, kısa bir süre ceza almış ve yargılaması 8
taksitte ödenmek üzere 800 lira para cezasıyla tamamlanmıştır. Geçen süre içinde
hapisten tehditler alan Nahide annesini de yanına alarak şehri terk etme
kararını hayata geçirdiği zaman da tahliye olan fail koca eşyaların yüklü olduğu
kamyoneti yoldan çevirmiş ve Nahide'yi yaralayarak annesini katletmiştir.

Yargılama sürecinde verilen cezanın azlığı nedeniyle davacı taraf bu kez de iç
hukuk yollarına başvurmuş ve orada da hukukun işlemediğine tanıklık edilmiştir.
İç hukuk yollarının tükenmesi sonucu dava AİHM'e taşınmıştır. Uzun soluklu süreç
sonucunda AİHM tarihinde ilk defa vatandaşının hayatını koruyamayan devlet
olarak Türkiye'yi tazminata mahkûm etmiştir. 


ÇAĞDAŞ DEMOKRASI ADIMI: İSTANBUL SÖZLEŞMESI

2000'li yılların başı ve iktidarda AKP hükümeti vardır. Avrupa Birliği üyeliği
için uyum yasaları çıkarılmaktadır ve Avrupa Konseyi dönem başkanlığı
Türkiye'dedir. "İşte tam zamanıdır" denerek ve şiddetsiz bir Avrupa dileyerek
ülkelerin kapıları çalınmış ve ilk imzacısı olmakla övündüğümüz İstanbul
Sözleşmesi üye devletlerin imzasına açılmıştır. Türkiye de bir bayram havası
vardır. 

Nahide Opuz utancını ortadan kaldırmakla kalmayacak aynı zamanda Avrupa'dan da
bir adım önde olacaktık. Atatürk'ün seçme ve seçilme hakkıyla kendi kadın
nüfusuna yasal haklar tanımış Türkiye yine yeniden çağdaş demokrasi adımını
atmıştı böylelikle.

Ancak iktidara gelmek için demokrasi trenine binerken özgürlükten, modern
yaşamdan, eşitlikten söz edenlerin iktidara geldiklerinde takındıkları tavırla
henüz karşılaşmamıştık. 

Sözleşme TBMM'de neredeyse havai fişeklerle kutlanmasına rağmen bir gariplik
vardı. Sözleşme mekanizmaları hayata geçmiyordu. İç hukukta uluslararası
sözleşmeleri destekleyecek yeni yasal mevzuat hazırlanırkenki adı "Kadına
şiddetin önlenmesi" iken parlamentoya onaya geldiğinde adı "Ailenin Korunması ve
Kadına Şiddetin Önlenmesi" olmuştu. İşin içine aile girmiş ve eşitlik rafa
kalkmıştı. 


"BIAT ET, RAHAT ET"

Kadınlar evde, sokakta, iş yerinde, her yerde incir çekirdeğini doldurmayan
sebeplerden öldürülmeye başlandığı zamanlarda önleyici politikalar yoktu.
Ailenin tamamlayıcı unsuru kadınlar "biat et, rahat et" felsefesine feda
ediliyorlardı. Bu da yetmezmiş gibi sözleşme iç siyasetin pazarlık malzemesi
yapılmış ve Saadet Partisi Disiplin Kurulu üyesi Oğuzhan Asiltürk tarafından
İstanbul Sözleşmesi'nden vazgeçilmesi hâlinde tabanın AKP oy vereceği
konuşulmuştu bir buluşmada.


TALEPTEN GERÇEĞE

Akla hayale sığmayan bu talep gerçek oldu ve 21 Mart 2021 günü Resmî Gazete'de
Cumhurbaşkanının tek başına kararı ile sözleşmeden çekilme kararı yayımlandı. 

Hepimiz şaşkındık. 2008-2021 yılları aralığında 3 bin 750 kadının katledildiği
ülkemizde sözleşmeden vazgeçmek akıl işi değildi. 

Yaklaşık 220 kurum ve kişi tarafından kararın iptali yönünde Danıştay’a dava
açıldı. Bu davaların bir kısmı duruşmalı olarak yapıldı. Danıştay salonunda
yaklaşık 40 kişi ve kurumun duruşması oldukça yoğun bir katılımcıyla takip
edildi. 4 kez yapılan toplu duruşmaların savcıları mütalaalarında istemin haklı
olduğu ve kararın iptali yönünde görüş bildirdi. 

Ancak Danıştay 5/2 oylama ile bu hukuksuz kararı onayarak ona meşruiyet
sağlamıştır. Bu onama; 

 1. Anayasamızın 90. maddesi, uluslararası sözleşmelerin yürürlükten çekilme
    durumlarında sözleşmenin kabul edildiği şekliyle, yani parlamento kararıyla
    çekilmesini gerekli kılar. Bu kararla Danıştay, Anayasa'ya "darbe"
    yapmıştır.
 2. Parlamentonun yetkileri gasp edilmiş olup TBMM’ye "darbe" yapılmıştır.

Ülkede hukuk katledilmiştir; hem de yüksek mahkeme eliyle. Ayrıca tek adam
rejimiyle bir gece uluslararası sözleşmelerden çekilme riski kapımızın önünde
tehlike olarak, patlamaya hazır bir bomba olarak bırakılmıştır.

Kim bilir hangi gizli görüşmelerde nelerin pazarlıkları yapılacaktır. İşin bu
kısmın bilemeyiz; ama bildiğimiz bir şey varsa o da bu ülkenin kadınları öyle
kolay pes etmez.

Bu karara itiraz yolu açıktır. Hukuki olarak yola devam ederken sahada
mücadeleye devam edeceğiz.

İstanbul Sözleşmesi'nin önleme politikalarını sürdürmek için yerel yönetimlerle
iş birliklerimize ve özel sektörle zihniyet değişimi çalışmalarımıza hız
kesmeden devam edeceğiz.

Çünkü biz biliyoruz ki mücadele kazandırır. 

Biz kadınlar, İstanbul Sözleşmesi'nden vazgeçmiyoruz.

--------------------------------------------------------------------------------

Not: Serbest Kürsü'de yer alan tüm görüşler yazarlara ait olup, Aposto'nun
editoryal bakış açısını yansıtmamaktadır.

✊ Kadınlar vazgeçmiyor

Biz kadınlar İstanbul Sözleşmesi'nden vazgeçmiyoruz

Uluslararası İlişkiler alanında dünyanın önde gelen dergilerinden biri olan
Project Syndicate'te, geçtiğimiz günlerde Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın son dönemdeki
dış politika hamlelerini analiz eden ve Erdoğan'ın "başarılı bir diplomat"
olduğu ifade edilen bir makale yayımlandı. Söz konusu makalede,...

Uluslararası İlişkiler alanında dünyanın önde gelen dergilerinden biri olan
Project Syndicate'te, geçtiğimiz günlerde Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın son dönemdeki
dış politika hamlelerini analiz eden ve Erdoğan'ın "başarılı bir diplomat"
olduğu ifade edilen bir makale yayımlandı. Söz konusu makalede, özellikle Rusya
ve Ukrayna arasında İstanbul'da imzalanan tahıl anlaşmasının önemli bir
diplomatik başarı olduğu ve bu anlaşmanın Erdoğan'ın hanesine yazıldığı
belirtildi. Bu makaleden yola çıkarak, Türkiye'nin son dönemdeki diplomasi
trafiğinin ne gibi sonuçlar getirdiğini ve cuma günü Soçi'de gerçekleşen
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasındaki ikili
görüşmenin sonuçlarını değerlendireceğiz.


UKRAYNA ILE RUSYA ARASINDAKI KÖPRÜ: TÜRKIYE

24 Şubat'ta Rusya'nın Ukrayna'yı işgaliyle hem Avrupa hem de Avrasya'nın siyasi
ve jeopolitik dinamikleri temelden sarsıldı. Ukrayna'nın Rusya işgaline karşı
direnişi savaşın ilk gününden beri kararlı şekilde devam ederken başta ABD olmak
üzere Batı ülkeleri, Ukrayna'ya maddi destek ve mühimmat yardımı yapmayı
sürdürüyor. Hiçbir ülke direkt olarak dâhil olmasa da Ukrayna’ya yapılan askerî
ve maddi yardımlar, Rusya'ya uygulanan yaptırımlar Rusya ile Batı bloku
arasındaki gergin ilişkileri kopma noktasına getirdi. Türkiye, işgalin öncesinde
de hem Ukrayna hem de Rusya ile yakın ilişkilere sahip olan tek NATO üyesi
konumundaydı. Türkiye ile Rusya’nın siyasi, askerî ve ekonomik alanda derinleşen
iş birliği başta NATO olmak üzere Batı bloku tarafından eleştirilse de işgalin
başlamasıyla Türkiye’nin, Rusya ile Ukrayna arasında bir denge siyaseti izlemeye
başlaması bir diplomasi başarısı olarak görüldü. Bir yandan BAYKAR üretimi
SİHA’lar Ukrayna’ya gönderilirken diğer yandan Türkiye Rusya ile yakın
ilişkilerini devam ettiriyor ve Batılı ülkelerin uyguladığı yaptırımlara
katılmıyordu.


EKONOMIK KRIZE ÇÖZÜM ARAYIŞLARI

Derinleşen ekonomik kriz ve yapılan anketlerde muhalefetin oy oranını istikrarlı
olarak artırması, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın iç politikadaki hareket alanını gün
geçtikçe daraltıyor ve seçim öncesi ekonomide suni bir rahatlama yaratabilmek
için dış kaynağa olan ihtiyacını artırıyor. Bu anlamda, Arap Baharı'nın
başladığı 2010 yılından beri diplomatik ve ticari ilişkilerin neredeyse
dondurulduğu Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Suudi Arabistan’a açılım
politikası başlatan Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu iki petrol zengini Körfez
ülkesinden yatırım ve nakit akışı sağlamayı amaçlıyor. BAE’ye art arda yapılan
ziyaretler ve Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’la karşılıklı
ziyaretlerin gerçekleştirilmesi, temelde derinleşen ekonomik krize çare
olabilecek bir dış kaynak bulma ihtiyacını yansıtıyordu. Türkiye’nin bölgedeki
diplomatik yalnızlığını bitirecek hamleler olarak görülen bu ziyaretler, ana
akım medyada bir dış politika başarısı olarak gösterilse de Cemal Kaşıkçı
cinayetinin Suudi Arabistan’a devredilmesi, dış kaynak bulabilme amacıyla yargı
bağımsızlığının feda edilmesi olarak da yorumlanıyor.


SONUÇ ÜRETMEYEN DIPLOMASI

Nitekim, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin ardından İsveç ve Finlandiya’nın olası
bir işgal tehdidine karşı NATO’ya üyelik talepleri, Türkiye ile NATO arasında
yeni bir krizin kapılarını araladı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, bu iki İskandinav
ülkesinin PKK ve YPG’ye destek verdikleri gerekçesiyle NATO üyeliklerini
desteklemeyeceklerini açıklaması yoğun bir diplomasi trafiğini de beraberinde
getirdi. Yapılan heyetler arası görüşmeler sonrasında Madrid’de düzenlenen NATO
Zirvesi’nde Türkiye, İsveç ve Finlandiya arasında üçlü bir memorandum imzalandı
ve Türkiye üyelik blokajını kaldırdığını açıkladı. Ancak, memorandumda taahhüt
edilen suçluların iadesi veya terör propagandasına yönelik eylemlerin
engellenmesi sözleri hâlâ yerine getirilmiş değil. Erdoğan’ın, ABD Başkanı Joe
Biden ile ikili görüşmesinde gündeme getirdiği F-16 savaş uçaklarının satışı da
Kongre’deki engelleri aşamıyor.

18 Temmuz’da İran’ın başkenti Tahran’da düzenlenen Astana
Zirvesi’nde Türkiye-Rusya-İran arasında düzenlenen toplantılarda da
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın arzu ettiği sonuçlar elde edilemedi. Ana gündem
maddesinin Türkiye’nin Suriye’ye yapacağı sınır ötesi harekât olan görüşmelerde,
hem Rusya hem de İran böylesi bir operasyonu bölgesel istikrarsızlığı artıracağı
kaygısıyla desteklemediklerini açıkça ifade etti. Dolayısıyla, Suriye operasyonu
5 Ağustos’ta Soçi’de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le yapılacak olan ikili
görüşmeye kadar ertelenmiş oldu.


RUSYA ILE DERINLEŞEN ILIŞKILER

Erdoğan ile Putin’in 5 Ağustos’ta Soçi’de yaptığı ikili görüşmenin sonuçları AB
kanadında büyük tepki topladı. Görüşme sonrasında yapılan açıklamada, Türkiye
ile Rusya’nın ekonomik ve ticari ilişkilerini geliştirmek amacıyla TL ve ruble
üzerinden ödeme yapma konusunda anlaştıkları ve Türkiye’nin doğal gaz
ithalatının bir kısmını Ruble ile ödeyeceği açıklandı. 5 Türk bankasının Rus
kredi kartı ödeme sistemi MIR ile çalışma hazırlığında olduğu ve her iki ülkenin
Merkez Bankaları arasında iş birliğinin artırılması gibi sonuçlar, bir yandan
Türkiye’nin Batılı ülkelerden kovulan Rus oligarklarının sermayesini çekmeye
çalıştığı diğer yandan da Rusya’nın Batı’nın yaptırımlarını Türkiye üzerinden
aşmaya çalıştığı yorumlarını ön plana çıkarıyor.

Financial Times gazetesine konuşan AB’li yetkililer, bu hamleler nedeniyle
Türkiye’nin de yaptırımlara maruz kalabileceğini ve Türkiye’de faaliyet gösteren
Batı şirketlerinin pazardan çıkmak isteyebileceğini ifade ediyor. Soçi’deki
görüşmenin diğer önemli gündemi olan Suriye’ye sınır ötesi harekât için,
Putin’in yine yeşil ışık yakmadığı belirtiliyor. Putin’in, Cumhurbaşkanı
Erdoğan’a “Bu konuları Beşar Esad ile görüşerek çözün” diyerek Türkiye’nin
Suriye ile siyasi diyaloğa girmesi konusunda baskıladığı görüşü ağırlık
kazanıyor.

Erdoğan diplomasisi: Zafer mi hezimet mi?  

Abdullah Esin

Galatasaray ve millî takım sporcusu Nida Eliz Üstündağ, Türkiye’de yüzmede
güncel durumun fotoğrafını, hem sporcu hem spor psikoloğu adayı olarak çekti.

 * Gelişim ve sistem: Aslında bu gelişim, 2011 yılında uluslararası alanda çok
   kıymetli bir antrenör olan Dimitri Mançeviç’in Millî Takımlar...

Galatasaray ve millî takım sporcusu Nida Eliz Üstündağ, Türkiye’de yüzmede
güncel durumun fotoğrafını, hem sporcu hem spor psikoloğu adayı olarak çekti.

 * Gelişim ve sistem: Aslında bu gelişim, 2011 yılında uluslararası alanda çok
   kıymetli bir antrenör olan Dimitri Mançeviç’in Millî Takımlar Teknik
   Direktörlüğü’ne getirilmesi ile başladı diyebiliriz. Bilime bağlılık, tahmin
   edersiniz ki zaman alan köklü değişiklikler ile başarıyı getirir. 2011’de
   başlayan bu ilerleme, Türkiye Olimpik Hazırlık Merkezi’nin (TOHM) kurulması
   ile hızlandı. — Olimpiyata katılabilecek bir sporcu yetiştirmek, belki de o
   sporcunun kariyerinden daha uzun zaman istiyor. Türkiye Yüzme Federasyonu
   (TYF) ile Gençlik ve Spor Bakanlığı, sistem oluşturma noktasında sabırlı
   ilerlediler ve sonunda şu anda gördüğünüz güzel başarılar ortaya çıktı.
 * Kulüp, tesis ve sponsor yapısı: Team Paribu’nun bir parçası olduğum için çok
   mutluyum. Markaların spora ve sporculara maddi-manevi desteği,
   sürdürülebilirlik açısından çok kıymetli. Sporun ve sporcunun bilinirliği,
   elde edilen başarının sisteme katkı sağlamasına yardımcı oluyor. Sponsorlar
   ve sporcularla çalışan ajanslar, tanınırlığı arttırarak sporcuların
   çocuklarla etkileşime girmesini hızlandırıyor. Kültürel açıdan sporculuğu bir
   meslek olarak görmemiz gerektiğini düşünüyorum.
   
   Tesisleşme ile çok daha fazla çocuk kaliteli ortamda spora başlıyor, daha
   fazla sporcu olimpik tesislerde antrenman yaparak uluslararası mecralarda
   yarışıyor. Türkiye öncü kulüp ve markaların desteği ile son dönemde ilerleme
   gösterse de bu konuda gelişmekte olan bir ülke.

Olimpiyat tecrübesi yaşamış bir millî sporcu olarak aynı zamanda Başkent
Üniversitesi Psikoloji mezunusunuz, yüksek lisans ile eğitim sürecine devam
ediyorsunuz. Psikoloji eğitimi yüzücü Nida Eliz Üstündağ’a neler kattı?

Bunu başarmadan önce herkes bana bunu imkansız olduğunu söylüyordu, gördüğümüz
üzere imkansız değilmiş. Fakat fiziksel ve mental olarak çok yorucu olduğunu
söyleyebilirim. Derslerde eğitime, antrenmanlarda spora odaklanarak Psikoloji
Lisansı eğitimi beni çok fazla zorlamamıştı. Ancak Hacettepe Üniversitesi’ndeki
Egzersiz ve Spor Psikolojisi yüksek lisansı için çok zorlu ama bir o kadar da
keyifli bir süreç diyebilirim. 

Spor kariyerimde 5 yıldır aktif şekilde spor psikologları ile çalışıyorum.
Sporcu bir spor psikoloğu adayı olarak, psikolojinin performansı ne denli
etkileyebileceğini deneyimleyerek öğreniyorum. Bazen bir davranışı neden
yaptığınızı anlamak, teorik olarak temellendirmek; bir duygu, düşünce, davranışa
müdahale etmek ya da o anki akışa eşlik etmek; tüm bu süreçlerin farkında olmak
harika bir duygu.

2020 yılında Eurosport Türkiye’ye verdiğiniz röportajda sporcu karakterli bir
ailede büyüdüğünüzden bahsediyorsunuz. Sporcu ilkeleriyle büyümüş olmanın
havuzda ve günlük hayatta size ne gibi artıları oluyor?

Doğduğum andan itibaren spor her zaman aktif şekilde evimizdeydi. Daha 2
yaşındayken babamın antrenman yaptığı voleybol sahasının içinde oyunlar
oynardım. Sporun mecburi kıldığı düzenli, sağlıklı ve disiplinli hayat biçimi
benim de hayatım oldu. Başka türlüsü nasıl olurdu bilmiyorum ama şu anki Nida
Eliz Üstündağ’ı spora borçluyum. 

Elit düzeyde performans göstermek için sağlıklı beslenme, öz disiplin, kaliteli
uyku şart. Küçüklüğümden itibaren bu yaşam biçimini gördüm ve oyunu kuralına
göre oynadım diyebilirim. Oyunu kuralına göre oynadım derken mecazi anlamda
söylüyorum ama “fair play” kavramı ile büyüdüğümü söylemeliyim. Sporun temelinde
azim, hırs olduğu kadar paylaşma, yardımlaşma, adil olma, eşitlik de var.

2021’in son döneminde Avrupa Kısa Kulvar Yüzme Şampiyonası’nda 200 metre
kelebekte finale kaldınız. Kelebek branşında uzmanlaşma süreciniz nasıl oldu ve
2024 Paris Olimpiyat Oyunları yolunda sizi en çok heyecanlandıran hedefleriniz
neler?

Tokyo 2020’ye hazırlık süreci pandemi nedeniyle oldukça uzun ve zorluydu. Avrupa
Şampiyonası’ndaki final, İstanbul’a taşınıp kendi ayaklarımın üzerinde durmaya
başladığım bir dönemin hemen ardından geldi. Doğru yolda ilerlediğimin bir
kanıtı oldu, çok gurur verici ve motive ediciydi.

5 yaşından beri, 21 yıldır sudayım aslında. Antrenörler sporculara 4 stili de
öğretir ve sonrasında sporcunun hangi stile yatkın olduğuna karar verirler.
Vücut tipimin ve esnekliğimin kelebek branşına yatkınlığından ötürü,
antrenörlerimin yönlendirmesi ile kelebek stilde uzmanlaştım. 

Birkaç gün önce 2024 Paris Olimpiyat Oyunları barajları açıklandı. 200 metre
kelebek, Tokyo 2020'de olduğu gibi zorlu bir yolculuk. Paris 2024'ün olimpiyata
2. katılımım olabilmesi için var gücümle çalışıyorum. İki olimpiyat tecrübesi
bulunan bir spor psikoloğu olmak, en büyük hayalim diyebilirim!

🏊 Türkiye’nin madalyalarla imtihanı #2: Yüzme

Punto

Nida Eliz Üstündağ: "Olimpiyata katılabilecek bir sporcu yetiştirmek, belki de o sporcunun kariyerinden daha uzun zaman istiyor."

Geçtiğimiz hafta pandemi sonrası teknoloji çalışanlarının yeni iş düzeninden
beklentilerini ve şirketlerin bu beklentiye yönelik attığı adımları incelemiş;
son iki yılını büyük çoğunlukla evde çalışarak geçiren teknoloji çalışanlarının
ofise dönmeye pek de istekli olmadığını ve çalışanların özel...

Geçtiğimiz hafta pandemi sonrası teknoloji çalışanlarının yeni iş düzeninden
beklentilerini ve şirketlerin bu beklentiye yönelik attığı adımları incelemiş;
son iki yılını büyük çoğunlukla evde çalışarak geçiren teknoloji çalışanlarının
ofise dönmeye pek de istekli olmadığını ve çalışanların özel yaşamları ile
profesyonel hayatları arasındaki dengeyi sağlayabilecekleri esnek çalışma
saatlerine sahip hibrit iş modeline olan ilginin arttığını görmüştük. Bu haftaki
yazımızda ise teknoloji çalışanlarının iş arayışı ve seçiminde rol oynayan
unsurlara göz atıyor olacağız.

Bir önceki yazımızda da bahsettiğimiz üzere; günümüzde teknoloji şirketlerinde
sunulan şirket içi oyun alanları ve atıştırmalık barları gibi yüksek profilli
özellikler artık teknoloji çalışanlarının bir işi kabul etmesi için tek başına
yeterli değil. Aslına bakacak olursak artık teknoloji çalışanlarının bir işi
kabul edip etmemesi, o işin kişisel kriterlerine ne kadar uyup uymadığına bağlı
gibi duruyor.


PEKI, TEKNOLOJI ÇALIŞANLARI IŞ ARAYIŞINDA EN ÇOK NELERE DIKKAT EDIYOR?

LinkedIn tarafından bu yılın başında yayımlanan ve son 10 yılı kapsayan “Küresel
Yetenek Eğilimleri Raporu”, iş dünyasında pandemi öncesi döneme dönüş olmasının
artık neredeyse imkânsız olduğunu çok daha net bir şekilde ortaya koyuyor.
Rapora göre teknoloji çalışanları, refahı teşvik eden şirket kültürleri ve esnek
çalışma düzeni talep ediyor ve işverenler de iş tanımlarını bu doğrultuda tekrar
yazıyor.


PROFESYONEL HAYAT VE ÖZEL YAŞAM DENGESI



Inside Headline

Raporda öne çıkan noktalara bakacak olursak iş arayanlar bir iş fırsatında artık
maaştan daha fazlasını arıyor. Buna göre iş arayanların %40’ı kültür ve iş
arkadaşlarına, %60’ı ise maaş ve yan haklara öncelik verirken; %63’lük çoğunluk
iş-yaşam dengesini ilk sırada tutuyor.

 * Rapora göre “esneklik”, “refah” ve “kültür” kelimeleri, 2019’a kıyasla
   2021’de LinkedIn gönderilerinde daha sık yer aldı ve ilanlarında bu
   kelimelere yer veren şirketlerin gönderileri, kelimeleri kullanmayan
   şirketlerin gönderilerine oranla daha fazla ilgi gördü.

Bununla birlikte genç çalışanların esnekliğe daha çok önem vermesi raporda
dikkat çeken bir diğer unsur olarak öne çıktı. LinkedIn’in elde ettiği verilere
göre 2021’deki iş ilanlarında “esneklik” kelimesi, 2019’a kıyasla %83 daha fazla
göründü. Ayrıca kelime şirket gönderilerinde %343 daha fazla kullanıldı ve bu
gönderilere katılım %35 daha fazla oldu. İçinde esneklik kelimesi geçen iş
ilanlarına Z kuşağı %77 ilgi gösterirken, Y kuşağının ilgisi %30'da kaldı. Bu
ilanlara en az ilgi gösterenler ise X kuşağı oldu. Ayrıca, %41 oranla kadınlar,
içinde “refah” kelimesi geçen ilanlara erkeklere kıyasla daha fazla ilgi
gösterdi.


LIDERLIKTE ŞEFFAFLIK

Indeed tarafından 2019’da ABD’li bin teknoloji çalışanını kapsayan bir başka
anketin sonuçlarına göre ise teknoloji çalışanları %89 ile en çok liderlikte
şeffaflığa değer veriyor. Bunu %79 ile bir şirketin topluma “geri vererek” bir
şeyler kazandırması, %78 ileyse bir çalışanın şirket ile ortak değerlere sahip
olması takip ediyor.

Bir önceki ankette olduğu gibi, bu ankette de çalışanların aradıkları şeyler yaş
gruplarına göre farklılıklar sergiliyor. Mesela, yaşı 55 ve üzeri olan
katılımcıların %97’si gibi ciddi bir çoğunluğu liderlikte şeffaflığa önem
verirken, 35 ila 54 yaş grubunu bir şirkette aradığı en önemli özellikler
topluma geri vermek ve ortak değerler paylaşmak olarak öne çıkıyor. Çalışma
zincirinin en genç kısmı olan 18-24 yaş grubu ise en önemli iş kriterlerinin,
yine, iş ortamı esnekliği ve yeni yetenekler edinmek olduğunu belirtiyor.

Bununla birlikte; teknoloji çalışanları iş ortamında çeşitlilik olmasına da önem
veriyor. Ankete katılım gösteren her 10 teknoloji çalışanından 8’i, çeşitliliğin
kendileri için “biraz” ya da “oldukça” önemli olduğunu belirtiyor. Daha da
detaya inecek olursak, kadın teknoloji çalışanları için çeşitlilik çok daha
önemli bir unsur olarak öne çıkıyor. Çoğu teknoloji şirketinde kadın
çalışanların hala azınlıkta olduğunu düşündüğümüzde bunun pek de şaşırtıcı bir
sonuç olduğu söylenemez.

Teknoloji çalışanlarının bir iş fırsatını değerlendirirken en çok dikkat ettiği
faktörleri anketten elde edilen verilere göre özetleyecek olursak karşımıza
şöyle bir tablo çıkıyor:

 * Ücret ve sosyal haklar (%93)
 * İşyeri esnekliği (%92)
 * Kariyer geliştirme fırsatları (%91)
 * Sürekli öğrenme fırsatları (%91)
 * Etik itibar (%90)
 * Sağlık programları (%88)
 * Çeşitlilik içeren ve kapsayıcı bir iş gücü (%87)
 * Kültür uyumu (% 85)
 * Gönüllü olma veya toplumda bir fark yaratma fırsatları (%82)
 * Çalıştıkları şirketin tanınmış bir işveren markası olması (%75)


HER 10 TEKNOLOJI ÇALIŞANINDAN 7'SI IŞ DEĞIŞTIRMEYI DÜŞÜNÜYOR

2021 yılında TalentLMS tarafından ABD’de yaşayan ve teknoloji, bilişim
teknolojileri ve yazılım departmanlarında çalışan 1200 kişiyi kapsayan bir
anket, her 10 katılımcıdan 7’sinin 2022 yılı için iş değiştirmeyi düşündüğünü
buldu. Ankete katılanların %78’i, Covid-19’un yol açtığı işyeri
değişikliklerinin onları mevcut işlerini bırakmaya ve yeni fırsatları
değerlendirmeye yönelttiğini belirtti. Sonuçlara göre maaş ve yan haklar
haricinde teknoloji çalışanlarını yeni iş arayışına iten faktörler ise şu
şekildeydi:

 * %41 ile sınırlı kariyer ilerlemesi
 * %40 ile çalışma saatlerinde esneklik eksikliği
 * %39 ile toksik çalışma ortamı
 * %37 ile değer verilmemek ve takdir edilmemek
 * %32 ile yetersiz yönetim
 * %32 ile öğrenme ve gelişim fırsatlarının olmaması
 * %30 ile tükenmişlik
 * %30 ile uzaktan çalışma seçeneklerinin olmaması
 * %22 ile insan kayırma
 * %21 ile eski teknolojiler ile çalışmak

Bütün bunlara ek olarak, ankete katılanların %58’i tükenmişlikten muzdarip
olduğunu; %85’i ise şirketlerin mevcut çalışanlarına yatırım yapmaktansa yeni
çalışanların ilgisini çekmeye odaklandığını düşündüğünü ifade ediyor. Yine,
katılımcıların %58’i yeni bir iş arayışındayken maaş ve yan haklara ek olarak
bir şirketin becerilerini geliştirmeleri için hangi imkânları sunduğuna dikkat
ettiğini belirtirken; %62’si de bir şirketin sunduğu öğrenme ve eğitim
fırsatları ne kadar çok olursa çalışmak için o kadar motive olacaklarını
söylüyor.

Elimizdeki tüm bu verilerden bir çıkarım yapacak olursak: Teknoloji
çalışanlarının daha iyi maaş, esnek çalışma saatleri ve uzaktan ya da hibrit
çalışma olanaklarına öncelik verdiği son derece açık; ancak bir şirketin
yalnızca bu imkânları sağlaması da tek başına yeterli değil. Teknoloji
çalışanları bunlara ek olarak kariyerlerini ve yeteneklerini
geliştirebilecekleri, refah seviyelerini koruyabilecekleri ve ortaya koydukları
çalışma için takdir edilecekleri, kendileriyle benzer değerlere sahip çok
çeşitli bir iş ortamında çalışmak istiyor. Bu noktada teknoloji şirketlerine
düşen görev ise teknoloji çalışanlarını çeken anahtar noktalara odaklanarak
kendilerini bu yönde geliştirmek gibi duruyor.

Teknoloji çalışanları iş arayışında nelere dikkat ediyor?

21 yaşındaki Kaan, İstanbul'da vakıf üniversitesinde bilgisayar mühendisliği
öğrencisi. Yaklaşık 1 yıldır da alıştığı hayat standardını sürdürmek için bir
startup'ta teknoloji departmanında "çok yoğun bir şekilde" çalışıyor. Mevcut
ekonomide en çok teknolojik ihtiyaçlarını karşılamakta zorlanıyor....

21 yaşındaki Kaan, İstanbul'da vakıf üniversitesinde bilgisayar mühendisliği
öğrencisi. Yaklaşık 1 yıldır da alıştığı hayat standardını sürdürmek için bir
startup'ta teknoloji departmanında "çok yoğun bir şekilde" çalışıyor. Mevcut
ekonomide en çok teknolojik ihtiyaçlarını karşılamakta zorlanıyor. Bir yıl sonra
para biriktirse dahi bu ihtiyaçlarına erişip erişemeyeceğini bilmiyor ve bu
nedenle "devamlı bir stres hâline" sürüklendiğini aktarıyor. Kaan'ın tek amacı,
yurt dışına gitmek.

Anketimiz kapsamında görüşme yaptığımız öğrencilerin yanı sıra Universum'un En
Çekici İşverenler Araştırması da Kaan'ın yalnız olmadığını gösteriyor. 2021'de
HBR Türkiye'de yayımlanan son araştırmada Türkiye'deki öğrencilerin %81'i yurt
dışı kariyer fırsatlarıyla ilgilendiğini aktarıyor. 2020'de %78 olan bu oranı
Evrim Kuran, "Türkiye'de yetenek kazanımına yönelik iyimser bir tablo olmadığı"
şeklinde yorumluyor. Bu tablo giderek karamsarlaşıyor gibi görünüyor; çünkü
gençlerin Türkiye'de okumaya dair pişmanlıkları da ağır basıyor. "Öğrenim
hayatınıza yeniden başlayacak olsaydınız, ne yapardınız?" diye sorulduğunda
öğrencilerin %39'u yurt dışında okumayı tercih edeceğini belirtiyor. Üstelik
Kaan gibi vakıf üniversitesinde okuyan öğrencilerde bu oran %50'ye kadar
yükseliyor. 

Öte yandan, yazı dizimiz kapsamında yürüttüğümüz röportajlarda karşılaştığımız
tek kaygı geleceğe yönelik değildi. Pek çok öğrenci gündelik hayatında ciddi
değişiklikler yaparak ekonomiyle başa çıkmaya çalıştığından söz etti.


DIŞARIYA ÇIKMAKTAN ÇEKINMEK

Gençlerle yaptığımız görüşmeler sonucunda, önemli sorunlarının arasında dışarıda
yemek yiyememek, bir şeyler içememek, evdeyse yeterince sağlıklı yemekler
tüketememek olduğunu gördük. Bunda uzmanların "sürdürülemez" olarak
değerlendirdiği ekonomi politikasının ve tedarik zincirlerini sekteye uğratan
işgalin büyük etkisi oldu. Bu, hayatlarımıza artan gıda fiyatları, markete her
gidişimizde bir kez daha şaşırmak, hatta artık şaşırmayı bırakmak olarak
yansıdı. Nitekim geçtiğimiz günlerde TÜİK'in açıkladığı İstanbul'daki enflasyon
oranı temmuz ayında yıllık bazda %99,1 ile Şubat 1998'den bu yana en yüksek
seviyedeydi. Gıda enflasyonu ise %95 arttı.

Eskiden neredeyse her gün, en azından kahve içmek için dışarıya çıkan Miray,
enflasyonun etkisiyle bunu epey azaltmış. 22 yaşındaki öğrenci, İstanbul'da
vakıf üniversitesinde tam burslu okuyor. Dışarıya çıkmanın günde en az 100 ila
150 liraya ulaştığını; bunu yerine evde yemek yediğini ya da yemeğini yanında
götürdüğünü belirten Miray'ın tasarruf yöntemi yemekle sınırlı değil. Öyle ki
kahve ya da çayını da yanında götürüyor. Bu, sosyalleşmeye de etki ediyor.
Uzmanlara göre gençlik döneminin keşifler yapma, kimlik geliştirme gibi
olanaklarla şekillendiğini düşünürsek, Miray'ın ve arkadaşlarının dışarıya
çıkmaktan çekinmesi, maddi yükü olacak buluşmaların her daim evde gerçekleşmesi
olumsuz seyri güçlendiriyor. İstanbul'da devlet üniversitesinde ikinci sınıf
öğrencisi olan Cenk ise son iki aydır biri ısmarlamadığı takdirde dışarıda yemek
yediğini hatırlamazken evdeki "kemer sıkma politikasına" da dikkat çekiyor: "İki
yıl önce evde daha çok kırmızı et varken şimdi beyaz et var, daha çok pirinç
pilavı görüyorken şimdi daha çok bulgur pilavı görüyorum."


FATURALARA KARŞI HASSASIYET

Gençlerin faturalar konusunda da daha hassas davranmaya başladıklarını
gözlemledik. Enerji tasarrufu açısından bakıldığında bu olumlu bir gelişme gibi
değerlendirilebilse de anlattıkları içimizi pek de umutla doldurmadı. Örneğin
Cenk, ailesiyle yaşadığı evlerine gelen faturalarda iki yıl öncesine göre bu
denli bir değişim olacağını tahmin etmediğini dile getirirken şaşkınlığını şöyle
anlatıyor: "Elektrik faturaları iki yıl öncesinin doğal gaz faturaları; doğal
gaz faturaları kira; kiralar ise mortgage gibi hissettirmeye başladı."
Anlattığına göre, evlerinde bazı "trajikomik" önlemler alıyorlar. Cenk, ilk defa
fatura çok gelmesin diye karanlıkta oturduğunu anımsıyor ve telefon faturasını
dizginlemek için evde internetin çekmediği odalarda elektronik cihaz
kullanmıyor. Bu yaşadıklarını ise "zamanda geriye gitmeye" benzetiyor. Bu
noktada, aklıma ekonomist Mahfi Eğilmez'in "Sevinmeyi unutalı çok olmuştu.
Üzülmeyi de unutacağımız hiç aklıma gelmezdi" ifadelerini kullandığı paylaşımı
geliyor ve içimdeki ümitsizlik hissini kamçılıyor. Zira 2022 yılında 21
yaşındaki bir gençten bu cümleleri duymak geleceğe dair kaygılarımı
derinleştiriyor.

İki arkadaşıyla yurtta yaşayan Miray, KYK kredisi ve ailesinin desteğiyle eğitim
hayatını sürdürüyor ve sık sık ailesiyle Antalya'da kalıyor. Hane ekonomisinde
gözlemlediği en büyük değişiklik, iki yıl önce de şimdi de ailesinde tek kişinin
çalışmasına rağmen artık tek maaşın yetmemesiyle bu kişinin iki-üç işte birden
çalışması. Bu durumun etkisiyle yaptığı ilk değişiklik ise elektrik tüketen
cihazları daha az kullanmak. "Elektrikli aletlere karşı daha hassas olmaya
başladım. Bir şeyi çok çalıştıramıyorum, klima ya da vantilatörü bir süre sonra
kapatıyorum," diyen Miray'a hak vermemek elde değil, zira dört kişilik ailenin
bir aydaki en optimal elektrik tüketiminin 240 kilovatsaat olarak hesaplandığını
düşünürsek, bunun faturaya yansıması 350 lirayı buluyor. Üstelik 1 Haziran'da
evlerde kullanılan elektrik tarifelerine %15 zam yapıldı ve bu, yılbaşından bu
yana yapılan zammı %58'e yükseltti. Geçtiğimiz günlerde elektrik üretimi için
kullanılan doğal gazın fiyatının %10 artırılmasının elektrik faturalarına
yansıyıp yansımayacağını ise göreceğiz. 


"SADECE IHTIYACIM OLANLARI ALIYORUM"

Eminim çoğumuz daha önce hesaplamalar yapmadan, bir mağazanın önünden geçerken
uğrayıp birkaç parça eşya almış; son dönemlerde ise bunun giderek zorlaştığını
gözlemlemişizdir. Bu davranış verilerle de destekleniyor. Dünyada artan hammadde
fiyatları, pek çok sektörün yanında tekstilde de fiyat artışlarını beraberinde
getirdi. Nitekim Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD) Başkanı Ramazan Kaya,
hazır giyimde fiyatların yaklaşık iki katına çıkarken satışlarda %10 ila %20
düşüş meydana geldiğini aktardı. Sözcü'den Gamze Bal ise Türkiye Ayakkabı
Sanayicileri Derneği (TASD) Başkanı Berke İçten’in içgörülerine yer vererek,
ayakkabıdaki fiyat artışlarının %25 ila 30 seviyelerinde olduğunu belirtirken
alım gücündeki düşüşün etkisiyle ekonomik ürünlere talebin arttığını aktardı.
Aynı zamanda, sonbaharda yapılacağı belirtilen en az %30 oranındaki zam ile
yıllık zammın %70'i geçeceğine dikkat çekti. Hâliyle, yakın zamanda fiyatların
düşmesi beklenmiyor. Aksine, Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan
Öncel artışların %80'i bulduğunu, kış mevsiminde yapılması planlanan zamların
ise bu oranı %130'a çıkarabileceğini aktarıyor. Kaya ise geleceğe yönelik
tahminlerini aktarırken 2022'nin kalanında da satışların düşmesini
öngördüklerini, zira tüketicinin enflasyon nedeniyle daha ekonomik hareket
edeceğini dile getiriryor.

Böyle bir ortamda gençlerin beğendikleri eşya bir yana, ihtiyaçlarını almaları
bile pek mümkün olmuyor. Miray, pek çok ürünün yanı sıra en çok da ayakkabı ve
bot almakta zorlandığını ve daha ekonomik alternatiflere yöneldiğini dile
getiriyor: "Önceden alırken bir yıl giysem yeterdi ama şimdi en az iki yıl
gözüyle bakıyor, elimden geldiğince iyi bakıyorum. Sadece ihtiyacım olanları; ya
indirimden ya da ucuz pasajlardan alıyorum." İstanbul'da bir vakıf
üniversitesinde eğitim hayatına devam eden Demet ise eskiden orta segment
mağazalardan dilediği kıyafeti satın alabilirken şimdi bütçe planlaması yapmadan
herhangi bir şey alamadığını vurguluyor. Bu nedenle mevsimlik alışveriş yapmadan
önce ciddi bir pazar araştırması yapıyor ve en uygun fiyata bulabileceği en
kaliteli ürünü alıyor. Örneğin kış için montlarını önceki sezon ürünlerinden,
genellikle de yazın satın alıyor. Bunun için de tabii belirli bir bütçe ayırdığı
için o ay başka hiçbir şey alamıyor.

Anketimizden çıkan sonuçlar ve öğrencilerle gerçekleştirdiğimiz röportajlar, ne
yazık ki Acar Baltaş'ın da dediği gibi, bir "umutsuzluk ve çaresizlik
pandemisine" sürüklenişi resmediyor. Henüz iş hayatına atılmamış ancak ciddi
potansiyel vadeden bu gençler, yüksek enflasyon ortamı, her geçen gün yükselen
döviz kuru, ardı ardına yapılan zam açıklamalarının içinde kendilerine bir yer
edinmeye, geleceklerini güvence altına almaya çalışıyor.

​🆘​ Orta direk yıkılıyor mu? #Öğrenciler

“Fatura çok gelmesin diye karanlıkta oturdum.”

Öğrenciler ekonomiyle nasıl başa çıkıyor?

Beste Göksel

İngiltere Merkez Bankası (BoE), resesyon riski tartışmalarına rağmen 50 baz puan
ile 1995’ten bu yana en büyük faiz artışı kararını aldı. Böylece politika faizi,
%1,25’ten, 2008 yılı sonundan bu yana en yüksek seviye olan %1,75’e ulaştı.
Eylül ayında enflasyonun tepe yapacağı öngörülen seviye...

İngiltere Merkez Bankası (BoE), resesyon riski tartışmalarına rağmen 50 baz puan
ile 1995’ten bu yana en büyük faiz artışı kararını aldı. Böylece politika faizi,
%1,25’ten, 2008 yılı sonundan bu yana en yüksek seviye olan %1,75’e ulaştı.
Eylül ayında enflasyonun tepe yapacağı öngörülen seviye %13,3’e yükseltildi.
Fiyat artışlarının 2023 boyunca yüksek kalacağı uyarısında bulunuldu. 

 * Birleşik Krallık’ta enflasyonun, artan gıda ve enerji fiyatları sonucunda
   %9,4 ile son 40 yılın en yüksek değerine ulaşmasının ardından beklentiler de
   politika faizinin 50 baz puan artışı yönündeydi. 
 * Geçtiğimiz aralık ayında BoE, 2020’den bu yana dünya genelinde faiz artışına
   giden ilk büyük merkez bankası olmuştu.  

Enflasyon baskısı altındaki ülke ekonomisinin, bu yılın dördüncü çeyreğinde
başlayacak ve önümüzdeki yıl boyunca da devam edecek bir resesyona girmek üzere
olduğu ifade ediliyor. Benzer bir faiz artışı adımının önümüzdeki dönemde tekrar
alınabileceğine dair sinyaller ise resesyon tartışmalarını daha da
güçlendiriyor.


DÜNYA EKONOMISI, ENFLASYONDAN KURTULMAYA ÇALIŞIRKEN RESESYONA SÜRÜKLENIYOR

Küresel ekonomide tartışmaların odağı, sene başından bu yana 180 derece değişmiş
durumda. Gündemdeki Covid-19 pandemisi sonrasındaki toparlanma adımları,
Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin ardından yerini beklenmedik ve hızlı bir biçimde
enflasyonda küresel düzeyde artış, para politikasında sıkılaşma adımları ve bir
taraftan da ekonomik aktiviteye zarar vermeden “yumuşak iniş” gerçekleştirme
çabalarına bırakmış bulunuyor. Resesyon ve stagflasyon ise önümüzdeki döneme
dair ana tartışma gündemini oluşturuyor.

 * Resesyon (durgunluk) nedir? Resesyon, ekonomik aktivitede uzun süreli bir
   düşüşü ifade ediyor ve gayri safi yurt içi hasılada gerileme, artan işsizlik
   ve perakende satışlarda düşüş gibi göstergelerle takip ediliyor. Bir ülke
   ekonomisinin iki çeyrek üst üste ekonomik küçülme yaşaması hâli, resesyon
   olarak adlandırılıyor. Öte yandan resesyon, olağanüstü bir dönem olmaktan
   öte, genişleme dönemleri gibi olağan bir süreç olarak da değerlendiriliyor.
 * Stagflasyon: Stagflasyon ise enflasyon varken ekonomik durgunluk yaşanması
   durumunu ifade ediyor. Stagflasyon tartışması, bizi yaklaşık 50 yıl öncesine
   götürüyor: 1970’lerin başında Ortadoğu’daki petrol ihraç eden ülkelerin, ABD
   ve İsrail’i destekleyen diğer ülkelere petrol arzını kesmesi sonrasında; arz
   şoku yaşanmış, fiyat düzeyi yükselmiş ve küresel ekonomik aktivite
   yavaşlamıştı.

Böylece, politika yapıcılar, birbirini tetikleyen iki farklı politika seti
arasında tercih yapmaya zorlanıyor. İlki, enflasyonu dizginlemek için faiz
artışı, para arzının ve tüketici talebinin daraltılması ve ücret artışlarının
baskılanması. İkincisi ise durgunluk eğilimine karşı düşük faiz, parasal
genişleme, yüksek ücret politikaları ve vergileri azaltarak ekonomik faaliyeti
canlandırma. Politika yapıcılar, işte tam da bu iki politika seti arasında bir
denge yakalamak üzerine arayışlarını sürdürüyor. 


RESESYON BEKLENTILERI, HER GEÇEN GÜN HIZLANIYOR

IMF, "Küresel Ekonomik Görünüm" raporunda belirtildiği üzere; ABD, Çin ve Avrupa
ekonomisinde büyük yavaşlamalar öngördüğü için 2022 büyüme tahminini %3,6’dan
%3,2’ye indirdi. Yakın zamanda resesyon yaşanabileceğine işaret edildi. ABD ve
Avro Bölgesi özelindeki göstergeler incelendiğinde, raporun yayımlanma
tarihinden bu yana küresel ekonominin yavaşladığına dair kanılar daha da
güçleniyor.

 * ABD ekonomisi, iki çeyrek üst üste daralarak hâlihazırda teknik resesyona
   girmiş durumda. Haziran ayında 50 ile tüm zamanların en düşük seviyesini
   gören tüketici güven endeksi, temmuz ayında ancak 51,5'e yükselmiş bulunuyor.
   Enflasyon, %9,1 ile son 41 yılın zirvesindeyken Fed'in enflasyon takibinde
   dikkate aldığı PCE fiyat endeksi, haziran ayında yıllık bazda %6,8 ile son 40
   yılın en büyük artışını kaydetmeyi sürdürüyor. 

Avro Bölgesi ise ikinci çeyrekte %0,7 büyüdü. Fakat bileşik satın alma
yöneticileri endeksi (PMI), temmuz ayında %49,9 ile son 17 ayın en düşük
seviyesine; bölgenin en büyük ekonomisi Almanya’da perakende satışlar ise
haziran ayında yıllık bazda %8,8 düşüşle 1994’ten bu yana en yüksek oranda
geriledi. Gaz krizi, resesyon riskini artıran önemli bir faktör olarak
değerlendiriliyor. Bölgede enflasyon, enerji ve gıda fiyatlarındaki artışın
etkisiyle temmuz ayında %8,9'a yükselirken Fransa ve İspanya’da rekor tazelemiş
durumda.

📰 Uludere'de helalleşme, KPSS artçıları

BoE kararı ve resesyon tartışmaları

Araştırma ve danışmanlık şirketi Universum'un Orta Doğu Direktörü, yazar ve
konuşmacı Evrim Kuran, hem alt hem de üst gelir grubundan Z kuşağı gençlerin
adalet ve eşitlik söylemlerini öncüllerine oranla çok daha yüksek sesle talep
ettiğini belirtiyor. Aposto'ya konuşan Kuran, "Araştırmamızda her...

Araştırma ve danışmanlık şirketi Universum'un Orta Doğu Direktörü, yazar ve
konuşmacı Evrim Kuran, hem alt hem de üst gelir grubundan Z kuşağı gençlerin
adalet ve eşitlik söylemlerini öncüllerine oranla çok daha yüksek sesle talep
ettiğini belirtiyor. Aposto'ya konuşan Kuran, "Araştırmamızda her iki mahallenin
çocukları da, 'Dünyada tek bir şeyi değiştirebilseydin o şey ne olurdu?'
sorusuna ilk sırada adaletsizlik ve eşitsizlik yanıtını verdi." diyor.

Kuran'ın yürüttüğü araştırmaya göre, dinledikleri tarzlar farklı da olsa müzik
ve futbolda birleşen her iki gelir grubundan Z kuşağından gençler, "Türkiye'de
yaşamak denince akıllarına ilk gelen çağrışım" sorulduğunda aynı sözcükte
buluşuyor: "Zor." "Z kuşağı araştırmalarımız gösteriyor ki, genç beyin göçünün
mayası erken öğrencilik döneminde atılıyor."

Türkiye, 15-29 yaş arasında "ne eğitimde ne de istihdamda olan" (NEET) gençler
oranında OECD ülkeleri arasında Güney Afrika, Kolombiya ve Brezilya'nın ardından
4. sırada geliyor.



Kaynak: OECD

Kuran'a göre "Gençlerimizin güvenli bir iklime ihtiyacı var. Ve sanırım en çok
da gençliklerine yakışır biçimde umuda..."

Kurumsal İletişimciler Derneği Yönetim Kurulu Başkanı ve "gençlere bilim tutkusu
bulaştırmak" amacıyla harekete geçen sosyal girişim Bilim Virüsü'nün kurucusu
Şule Yücebıyık, Aposto'ya verdiği röportajda gençlerin en temel iki kaygısının
küresel iklim krizi ve eğitim sisteminin yarattığı sorunlar olduğunu belirtiyor.
Yücebıyık'a göre "gençler kendilerini 'geleceksiz' hissediyor ve bu nedenle
kaygılanıyor."

Evrim Kuran, gençlerin işveren markalarıyla ilişkisinin de aynı değer
yargılarıyla belirlendiğini ifade ediyor: 

> "Stresin yarattığı ve Türkiye'nin umutla bakılan bir gelecek temin etmede
> yetersiz kalmasına dair kaygılar da benzer şekilde, gençlerin azımsanmayacak
> bir kısmını doğrudan iş gücüne katılmaktan ziyade farklı arayışlara yöneltti.
> 2021 araştırmamızda 71 bin 584 üniversite öğrencisinin %51'ine göre Türkiye'de
> iş yaşamında liyakat kültürü bulunmuyor; aynı öğrencilerin %81'i fırsatları
> olursa yurt dışında kariyer yapmayı hedefliyor. Mezun olur olmaz iş bulacağına
> dair inanç ise tüm öğrenciler genelinde ancak %40. Pandeminin yıkıcı ekonomik
> sonuçlar doğurduğu dönemde, bu gibi göstergeler ile, gençlerin ekonomik
> kaygılardan da beslenerek Türkiye'deki işgücüne daha az olumlu kanaat ile
> entegre olabilmesinin olumsuz etkilerini göreceğiz. Kısa vadede, "Uluslararası
> çalışma ve seyahat fırsatları", "Yabancı müşteri ve meslektaşlarla çalışma
> imkanı" gibi unsurların öğrenciler için daha da önem kazanacağı bir döneme
> giriyoruz. Bu dönem "yetenek kıtlığı", "liyakat", "kurumsal zindelik",
> "çeşitlilik, hakkaniyet ve kapsayıcılık" konularını daha fazla konuşmamız
> gereken bir dönem."

Universum'un 59 üniversiteden öğrencilerle gerçekleştirdiği "Türkiye’nin En
Çekici İşverenleri" araştırmasında yükseköğretim sistemimizin gençleri iş
yaşamına hazırlama kabiliyetine dair de ilgi çekici detaylar ortaya çıkıyor:

> "Öğrenciler üniversitelerinden memnuniyet düzeylerini 10 üzerinden 6,7 olarak
> değerlendiriyor. Üniversitelerin kariyer merkezleri, gençlik istihdamının
> geliştirilmesinde çok kritik noktada. En önemli görülen kariyer hizmetlerinin
> başında "kariyer/iş/staj fuarları" ve "özgeçmiş/CV yazma ve mülakatlar
> konusunda eğitimler" ile "kariyer danışmanlığı" dikkat çekiyor. Öğrencilerin
> kariyer merkezlerinden memnuniyet düzeyleri ise 5,9.

Ancak Türkiye, Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat) verilerine göre 18-24 yaş
aralığındaki gençlerde eğitimi terk etme oranında da %26,7 ile 34 ülke arasında
lider.



Kaynak: Eurostat

Prof. Dr. Acar Baltaş, gençlerin içinde bulunduğu ruh halini aktarırken Evrim
Kuran'ın bir araştırmasına şöyle atıfta bulunuyor: 

> "Türkiye'de gençlik dediğimizde genç bir kitleyi kastediyoruz ama problemler
> aynı değil. Araştırmada, zor koşularda ve kolay koşullarda yaşayan gençlerin
> birçok şeyi ayrı. Ortak olarak benzettikleri tek şey kendilerini kuşa
> benzetmeleri. Fark nerede mi? Zorlu koşullarda yaşayanlar kendilerini kafesin
> içinde, kolaydakiler ise uçamayan bir kuş olarak görüyor."

Gençler ne eğitimde ne de istihdamda kendilerine yer bulabiliyor.

İş gücünün geleceği hangi yöne gidiyor?

Atilla Büyükurvay

Sağlık ve Sosyal Hizmet Çalışanları Sendikası'nın (Sağlık-Sen) 2 bin 124 sağlık
çalışanıyla gerçekleştirdiği Sağlıkta Şiddet Araştırması'nın sonuçlarına göre
her 4 sağlık çalışanından 1'i fiziksel şiddet görüyor. Verilere göre yılın ilk
altı ayında 226 sağlık çalışanı şiddete maruz kaldı.

Uzun...

Sağlık ve Sosyal Hizmet Çalışanları Sendikası'nın (Sağlık-Sen) 2 bin 124 sağlık
çalışanıyla gerçekleştirdiği Sağlıkta Şiddet Araştırması'nın sonuçlarına göre
her 4 sağlık çalışanından 1'i fiziksel şiddet görüyor. Verilere göre yılın ilk
altı ayında 226 sağlık çalışanı şiddete maruz kaldı.

Uzun süredir kamuoyunun da gündemini oluşturan sağlık çalışanlarına şiddet
konusunda AK Parti tarafından hazırlanan "kadına karşı şiddetin önlenmesi ve
sağlık çalışanlarının özlük haklarında iyileştirme" yapılmasına yönelik
düzenlemeler mayıs ayında kabul edilmiş, Sağlık Bakanı Fahrettin Koca
düzenlemeye ilişkin "Sağlıkta kasten yaralama suçlarında tutuklu yargılamayı
sağlayan düzenleme, bunun yanı sıra, failin ceza indirimi amacıyla duruşmada
kılık kıyafetine özen göstermesi, takım elbise giymesi, kravat takması gibi
şekli tutum ve davranışlarını iyi hal indirimi nedeni saymayacak." açıklamasında
bulunmuştu.

Yapılan düzenlemenin ardından geçtiğimiz ay Konya Şehir Hastanesi'nde
Kardiyoloji Uzmanı Ekrem Karakaya, Hacı Mehmet Akçay tarafından tabancayla
vurularak öldürülmüştü. Karakaya'nın ölümünün ardından Türkiye'nin birçok ilinde
sağlık çalışanları eylem yapmış, "Sağlıkta şiddet son bulsun" mesajı vermişti.

Yaşananların ardından CHP, 120 milletvekilinin imzasıyla TBMM'yi "sağlık
çalışanlarının sorunlarını görüşmek üzere" olağanüstü toplantıya çağırdı. TBMM
Genel Kurulu AK Parti, MHP ve HDP milletvekillerinin katılımı reddetmesi
nedeniyle toplanamadı. "Sağlıkta şiddet" konusu siyasilerin çözüm bulmaya
çalıştığı ancak fikir birliği sağlayamadığı bir konu hâline dönüşmüşken biz de
neler yapılabileceğine yönelik konunun yetkililerinden görüş aldık. 


NELER YAPILABILIR?

Maddi yetersizliklerle eğitimini sürdüren tıp fakültesi öğrencilerine destek
veren, tüm hastaların eşit sağlık hizmeti alabilmesi konusunda çalışmalar
yürüten sivil toplum kuruluşu Lokman Hekim Sağlık Vakfı ile sağlıkta şiddete ve
bu sorunun çözülmesine yönelik yapılabilecek çalışmalarla ilgili konuştuk. 

Sağlıkta şiddet uzun zamandır devam eden bir sorun; ancak özellikle son
zamanlarda olaylar daha da artmaya başladı. Bunun nedenini neye bağlıyorsunuz?

Öncelikle sağlıkta şiddet büyük bir oksimoron. Sağlık ile şiddet birbirinin
zıttı olan iki kelime. Burada tanımların yeniden şekillenmesi en büyük
dileğimiz. Sağlık şiddetinin artmasını tek bir neden bağlamak sorunu yarım
görmek demektir. Bir çok sorun var şiddetin artmasında; ama temel olarak
sıralarsak:

 * Avrupa'da özellikle sağlık sisteminin geliştiği Birleşik Krallık ve
   Hollanda'da hastanelere gitmek neredeyse imkânsız. Bunun nedeni uzman aile
   hekimi sisteminin aktif bir şekilde işlemesi. Nedir bu 'aile hekimi sistemi';
   Bir hasta yaşadığı hastalığın tedavisi veya ilgili bölüme doğru
   yönlendirilmesi için aile hekimine gidiyor. Aile hekimi doğru tanıyı koyarak
   tedavi yöntemi öneriyor ya da hastanenin ilgili birimine yönlendiriyor.
   Türkiye'de durum ne yazık ki çok üzücü. Çoğu hasta aile hekimine gitmeden
   hastanelerden randevu alarak tedavi arıyor. Halbuki ağrı tanımlamadan kendi
   bilgisi (bu zaman zaman Google üzerinden araştırmayla oluyor) ile hastalığına
   tanı koyup tedaviyi vereceğini düşündüğü bölümden randevu alıyor. Bu da
   randevu sisteminin işlevsiz çalışmasına, yığılmaların artmasına sebep oluyor.
   Kulağında çınlama olan bir kişinin dahiliyeden randevu alması gerçekten o
   bölüme ihtiyaç duyan bir hastanın randevu almasını engelliyor. Bununla
   birlikte hastanelerde gereksiz yığılmalar, randevu alamamalar ve bunun
   sebebinin de doktordan kaynaklı olması zannedilerek doktorlar suçlu
   görülüyor.
 * Bir diğer madde ise; göç eden doktorların yerlerinin doldurulmaması. Sağlık
   hizmeti alacak hastaların servislerde doktor sayısının yetersiz kalmasından
   dolayı oluşan psikolojik etkinin üzerine ülkedeki sağlık okur-yazarlığının
   düşük olması karşısında ortaya çıkan 'iletişimsizlik' iki tarafında
   gerilmesine, anlaşamamasına ve sürecin şiddet boyutuna taşınmasına sebep
   oluyor. Bunu tamamen sistemsel bir problem olarak görüyoruz aslında. Şiddete
   karşılık verilen cezaların caydırıcı olmaması da şiddetin artmasında önemli
   bir etken; fakat halkın bilinçsizliği, sistemin getirdiği eksiklik ve
   hastaların bu eksiklik karşısında hissettikleri çaresizlik durumları
   insanları şiddete yönlendiriyor.

Geçtiğimiz aylarda sağlık çalışanlarına yönelik şiddete ilişkin yapılan
düzenleme hakkında ne düşünüyorsunuz? Düzenlemeye rağmen bu olayların arttığını
söylemek mümkün mü? Siz bu düzenlemenin nasıl yapılmasını talep edersiniz?
Devlet ne yapmalı?

Yakın zamanda Meclis'te bu konuyla ilgili bir önerge veriliyor ve farklı siyasi
partiler bu önergeye ve görüşmeye katılmıyor. Bu durumda devletin artık bir şey
yapacağını umut etmekten başka bir şey yapamıyoruz. Düzenlemenin neleri
kapsadığı bile ne yazık ki çok muallak. Hastanelerde X-ray cihazlarının olmaması
şiddetin arttığı her dönemde öne çıkan bir başlık oluyor; fakat başlıktan öteye
geçemiyor. Bu konuda devletten beklenilen ilk şeyin cezai yaptırım olması ve bu
yaptırımın caydırıcı boyutta gerçekleşmesi gerekiyor. Kamuoyu etkisi sayesinde
serbest bırakılan daha sonrasında da tekrar yargılanan şiddet faili insanların
olduğunu da biliyoruz. Bu düzenlemelerin yasa koyucu ve uygulayıcıların tam
katılımıyla gerçekleşmesi ve tabipler odasının da işin içinde yer alarak bir
yasa oluşturulması gerektiğini düşünüyoruz.

Vakıf olarak bu konuda herhangi bir çalışmanız bulunuyor mu?

Mezunlarımızla (yani artık doktorlarımız) ve mevcut bursiyerlerimizle halkın
sağlık okur-yazarlığının artması için 'doktoruma söylemem gerekenler' adında bir
projemiz var. Bu projeyi mavi yakalı çalışanlara sahip oteller, fabrikalarla
gerçekleştirmeye başladık. Bu kartı mezunlar ve bursiyerlerin katıldığı bir
seminerle firmaların çalışanlarıyla dolduruyoruz. Basit bir check-list niteliği
taşıyan bu kart doktorla iletişimi doğru ve verimli kurmaya, tanının doğru
yapılmasını sağlamaya ve her iki tarafın da memnun bir muayene süreci yaşamasına
yarıyor. Bu kartı daha da yaygınlaştırıp halkın sağlık okur-yazarlığını
arttırmayı hedefliyoruz.

Sağlıkta kriz: Şiddet, göç, yetersizlik

En büyük yara: Sağlıkta şiddet

İlkim Emirler

Sağlık krizinin en önemli sorunlarından biri de kuşkusuz hekimlerin göçü.
Sağlıktaki en büyük insan kaynaklarından biri olan hekimlerin, şiddet ve zorlu
çalışma şartları nedeniyle yurt dışını tercih etmesi personel yetersizliğinin
yanı sıra beyin göçünde de artış yaratıyor. 

Türk Tabipler...

Sağlık krizinin en önemli sorunlarından biri de kuşkusuz hekimlerin göçü.
Sağlıktaki en büyük insan kaynaklarından biri olan hekimlerin, şiddet ve zorlu
çalışma şartları nedeniyle yurt dışını tercih etmesi personel yetersizliğinin
yanı sıra beyin göçünde de artış yaratıyor. 

Türk Tabipler Birliği'nin dün yayımladığı verilere göre; temmuzda 231 hekim,
yurtdışında çalışma vizesi sayılan iyi hâl belgesi aldı. 2022’nin yedi aylık
sürecinde bu belgeyi alarak yurtdışına göçmeye hazırlanan hekim sayısı 1402'ye
ulaştı. Böylece, 2022'nin ilk yedi ayında 2021'in tamamında iyi hâl belgesi alan
hekim sayısı yakalanmış oldu.

 * Hükûmetin tavrı: Hekimlerin çalışmak için yurt dışını veya özel hastaneleri
   tercih etmeleri mart ayında gündeme gelmiş, Cumhurbaşkanı Erdoğan ise konuya
   ilişkin "En az alan doktor ne alıyor dedim, '8-9 bin' dediler. En fazla alan
   ne alıyor dedim, '25-30 bin' dediler. Özel sektör çok veriyormuş, oraya
   gidiyorlar. Açık konuşuyorum, varsın gidiyorlarsa gitsinler. Bizler de
   üniversiteyi yeni bitiren doktorlarımızı istihdam ederiz. Biz asistan
   doktorlarımızla buralarda devam ederiz. Daha da ileri gidiyorum; yurtdışından
   dönmek isteyenlerin dönüşünü sağlar, buralarda görevlendiririz" demişti. 


HEKIMLER NE DIYOR? 

The New York Times'ın şubat ayında konuya ilişkin yayımladığı haberde
“Doktorlar, ezici iş yükü, giderek azalan karşılık, Erdoğan yönetimi altında
mesleğe yönelik azalan saygı ve giderek artan şiddet olaylarından şikâyetçi.
Gelirlerinin ve statülerinin erimesi, çok sayıda doktor için dayanılmaz hâle
geldi." ifadeleri kullanılıyor.

Haberde konuya ilişkin görüşlerini bildiren Türk Tabipler Birliği Merkez Konseyi
Başkanı Dr. Şebnem Korur Fincancı, doktorların Türkiye'den gidişinin tek
nedeninin eriyen maaşlar olmadığını söylüyor.  Fincancı "AK Parti iktidarının
başlangıcından bu yana yıllar içinde mesleğin değersizleştirilmesi" diyor.
Fincancı, "Bazıları şart olmayan çok fazla randevu alındı ve çok fazla ameliyat
yapıldı. Hastalarda başta mutluydu fakat bu sistem sürdürülebilir değildi.
Hastaneler fiyatlarını artırmaya ve randevu sürelerini kısaltmaya başladılar ve
bu durum da her açıdan gerilim yarattı" ifadelerini kullanıyor.

 * Öte yandan Erdoğan'ın açıklamasının ardından sosyal medya üzerinden yaptığı
   paylaşımda istifa kararı vermiş olan bir hekim yaşadıklarını anlattı. Hekimin
   "İstifa etmeye psikolojik ve fiziksel olarak neredeyse yıkım hissettiğim bir
   nöbetimde aniden karar verdim." ifadeleriyle başladığı yazısına buradan
   ulaşabilirsiniz. 


"ÜLKE OLARAK BORÇLUYUZ"

Hekimlerin göçünü, Lokman Hekim Sağlık Vakfı'na da sorduk. Bu konudaki
izlenimlerini, tıp fakültesinde öğrenci olan genç doktorlara destek veren bir
kuruluş olarak bizlere aktarmalarını istedik. Vakfın üyelerinin bize verdiği
cevabı sizlere dokunmadan aktarmak istedik:

> Bursiyer seçimlerinde sorduğumuz sorulardan biri "Yurt dışı düşünüyor musun?"
> Bu soruya büyük şevkle ve samimiyetle "Hayır, ülkemde kalıp kendi
> coğrafyamdaki insanlara destek vereceğim" diyen öğrencilerin yolculukları
> boyunca yaşadıkları kaygıları ve kötü davranışları gözlemlemek ve 6. sınıf
> öğrencisi olduğunda seçimlerini yurt dışından yana kullanacaklarını bilmek
> bizleri çok düşündüren bir konu. 
> 
> Seçim olarak çok fazla yurt dışını seçen bursiyerimiz yok, bu bize biraz da
> umut veriyor. Öğrencilere, eskiden eğitim olanaklarını gözlemleme, yeni
> insanlar tanışma ve yurt dışındaki gelişmeleri birebir takip edebilmeleri için
> bu ziyaretlerin kısa süreli olduğunu bilerek destek oluyorduk; ama geldiğimiz
> nokta artık 'temelli' gidişler. Bu da elbette bizleri üzüyor. 
> 
> Mustafa Kemal Atatürk, Ord. Prof. Sadi Irmak'a Berlin'de öğrenciyken yolladığı
> telgrafta şöyle yazmış: Sizleri bir kıvılcım olarak yolluyorum, alevler olarak
> geri dönmelisiniz. 
> 
> Bizler yurt dışına giden, gitmek zorunda kalan tüm doktorlarımızın geri
> döneceğini ve önümüzdeki yıllarda hak ettikleri değeri göreceklerini
> düşünüyoruz. Bunun ülke olarak onlara borçluyuz. Bir uzman hekimin
> yetişebilmesi için 15 yıllık bir eğitim aldığını, yani bir uzman doktorun "ben
> oldum" diyebilmesinin 35 yaşında gerçekleştiğini ve bu bu insanı bu ülkenin
> yetiştirdiğini tekrar tekrar anlatmamız gerekiyor. Başka da bir çözüm önerisi
> mevcut siyasal iklimde sunamıyoruz.

Yeniden rekor: Hekimlerin göçü

Kamu Personeli Seçme Sınavında (KPSS) sorulan bazı soruların, Yediiklim
Yayınları tarafından hazırlanan sınava hazırlık kitabındaki sorularla birebir
aynı olması sınav sorularının sızdırıldığı iddialarını gündeme getirdi. KPSS'ye
giren binlerce aday ise soruların sızdırılmasına tepki göstererek hem...

Kamu Personeli Seçme Sınavında (KPSS) sorulan bazı soruların, Yediiklim
Yayınları tarafından hazırlanan sınava hazırlık kitabındaki sorularla birebir
aynı olması sınav sorularının sızdırıldığı iddialarını gündeme getirdi. KPSS'ye
giren binlerce aday ise soruların sızdırılmasına tepki göstererek hem sosyal
medyada seslerini duyurdu hem de durumu CİMER’e şikâyet ettiklerini belirtti.


"PROBLEMLI BIR DURUM VAR"

Sınav sorularının sızdırıldığı iddialarına karşı tepkilerin dozu her geçen saat
artarken ÖSYM’den konuya ilişkin bir açıklama yapıldı. ÖSYM’nin sosyal medya
hesabından yapılan açıklamada “Bazı sınav sorularının bir yayınevinin deneme
sınavı sorularıyla aynı olduğuna ilişkin sosyal medya platformlarında ortaya
atılan iddiaların incelemelerimiz neticesinde asılsız olduğu anlaşılmıştır.”
ifadeleri yer alırken aynı gece Resmî Gazete’de Cumhurbaşkanı kararıyla ÖSYM
Başkanı Prof. Dr. Halil Aygün’ün görevden alındığı duyuruldu. Kamuoyunda
yükselen tepkilere sessiz kalamayan iktidar ve muhalefet partileri, iddialara
ilişkin artarda açıklamalarda bulundu. Cumhurbaşkanı Erdoğan, KPSS sorularının
sızdırıldığı iddialarına ilişkin "Devlet Denetleme Kurulumuzun 2022 KPSS ile
ilgili yapacağı inceleme sonucunda elde edilen veriler titizlikle
değerlendirilecek, gerekli adımlar ivedilikle atılacaktır. Tek bir evladımızın
dahi mağdur olmasına asla müsaade etmeyiz" açıklamasında bulundu. Erdoğan’ın
açıklamalarının akabinde dün Devlet Denetleme Kurulu (DDK) Başkanı, “Problemli
bir durum var” diyerek bir müfettişin olayı araştırmak ve detaylı bir rapor
hazırlamak üzere ÖSYM’ye gönderildiğini belirtti. İncelemelerin ardından yapılan
açıklamada DDK’nın Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunduğu
belirtildi. Suç duyurusunun ardından, Yediiklim Yayınevine ait iki adreste polis
tarafından arama başlatıldı. YÖK Başkanı Prof. Dr. Erol Özvar da yapılan suç
duyurularının ardından inceleme başlatıldığını açıkladı.


MUHALEFET CEPHESINDEN TEPKILER

CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada “KPSS
ile ilgili yorum yapmıyorum çünkü sınavın şaibesi bir yana, mülakatlar zaten
şaibeli, haliyle sonuçlar kesin şaibeli. Bakanlığa da bunun için gitmiştim.
Sarayın kendi şaibesini çözme şovuna ise sadece gülüyorum. Merak etmeyin, birkaç
ay sonra kökten çözeceğiz.” dedi. İYİ Parti lideri Meral Akşener de iddialara
ilişkin "Gençlerimizin emeğine sınavlarda ve mülakatlarda defalarca ihanet
ettiniz; tekrarını kabul etmeyiz! KPSS ile ilgili iddiaların ve 2 saatte yapılan
şaibeli açıklamaların takipçisi olacağız." açıklamasında bulundu. CHP Ankara
Milletvekili Yıldırım Kaya ve İYİ Parti Hukuk ve Adalet Politikalarından Sorumlu
Genel Başkan Yardımcısı Bahadır Erdem, KPSS sorularının sızdırıldığı iddialarına
ilişkin dün Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulunduklarını
açıkladılar. Suç duyurusu metninde “Soruların belli kişi veya gruplara önceden
verilmiş olması durumu daha önce FETÖ tarafından kullanılan yöntem olup; bu
yöntemin halen kullanılıyor oluşu devletimizin FETÖ ile mücadelesine halel
getirmekte ve özellikle gençlerimiz olmak üzere vatandaşlarımızın devlete olan
güvenini yok etmektedir ki; bu husus ileride telafisi mümkün olmayacak zararlara
sebep olacaktır." ifadelerine yer verildiği aktarıldı.


TBB’DEN AÇIKLAMA

Türkiye Barolar Birliği, KPSS iddialarına ilişkin yaptığı açıklamada “Birçok
gencimizin geleceğini ilgilendiren bu iddialara ilişkin gerçeğin ortaya
çıkartılması için öncelikle ilgili kurumları kamu vicdanını tatmin edecek
şekilde etkili ve şeffaf bir soruşturma süreci yürütmeye davet ediyoruz. Ayrıca
söz konusu iddialar Türkiye Barolar Birliği tarafından titizlikle incelenmekte
olup, iptal davası ve savcılık suç duyuruları dahil olmak üzere kurumsal olarak
izlenebilecek hukuki yollar değerlendirilmektedir.” diyerek sürecin takipçisi
olacaklarını belirtti.


KADROLAŞMA STRATEJISI

Gazeteci Zeynep Gürcanlı, Twitter hesabından “KPSS soruları konusunda özellikle
bu yıl şaibe yaşanması manidar; Düşünün; aylar sonra seçim var. Muhalefet
kazanırsa devlet kadrolarına atama neye göre yapılacak? eldeki tek somut veri bu
yılın KPSS sonuçları olacak. Buna bir de Kılıçdaroğlu’nun “mülakat kalkacak”
sözünü ekleyin” paylaşımını yaparak KPSS sorularının sızdırılmasının AK Parti
hükümetinin bir kadrolaşma stratejisi olduğu iddiasında bulundu.

Zihnin için taze bir başlangıç.